ONTWIKKELEN en
SANEREN
OGcufe^
Veilig Meer...
Politierechter
Filmnieuws
assiiBSèBH
Nationale
trekpaarden-
tentoonstelling
TAXIBEDRIJF P. ST0KS
KEMPWEG 9 TEL. 1233
VRIJDAG 4 SEPTEMBER 1964 No. 36
VIJF EN TACHTIGSTE JAARGANG
PEEL EN MAAS
DRUK EN UITGAVE VAN DEN MUNCKHOF N.V. VENRAY WRRTfRÏ AFI VOOR VFNRAY RN OIW^TRRTCRN ADVERTENTIEPRIJS 8*/i ct p. mm ABONNEMENTS-
GROTESTRAAT 28 POSTBUS 1 TEL. 1512 GIRO 1.05 06.52 d-jADLAU UUI\ V ErlllxAI CrlN VJIVIO 1 A\ uiiull PRUS PER KWARTAAL 1.50 (buiten Venray 1.75
Twee instellingen maken, dat bo
venstaande werkwoorden thans
veelvuldig gebruikt worden. Het
eerste is het Europese Oriëntatie- en
Garantiefonds en het tweede is het
(Nederlandse) Ontwikkelings- en
Saneringsfonds voor de landbouw.
Uit het eerst hoopt ons land 76 pro
jecten ter waarde van 180 miljoen
te financieren, zoals ruilverkavelin
gen, uitbreiding van de veemarkt en
een slachthuis in Den Bosch (19 mil
joen!), een markthal voor de tuin
bouw in Rotterdam (13 miljoen!)
enz. plus 58 silo-projecten, van rond
100 miljoen gulden. Een deel van
deze objecten ligt in de sfeer van
de zelfstandige ondernemer.
Meer discussie lokken de plannen
van ons eigen Nederlandse O. en S.-
fonds uit. Kort geleden heeft ïr.
Wellen bekend gemaakt, dat nog dit
jaar een begin zal worden gemaakt
met de oprichting van tien voor
beeldbedrijven voor de veehouderij
Sevenum. Volgens ir. Wellen zijn er
twee knelpunten in de landbouw: de
veehouderij en de verbetering der
bedrijfsgebouwen.
In Nieuw-Zeeïand verzorgt één
man vaak 60 tot 70 stuks vee en nu
wil men laten zien, dat er hier in
onze streken onder onze (geheel an
dere) omstandigheden één man toch
wel 20 stuks vee verzorgen kan, mits
zijn bedrijf goed ingericht is.
WIE DOET DAT?
Twee opmerkingen moeten hier
bij al dadelijk gemaakt worden. De
eerste is, dat nergens ter wereld
iemand 60 of 70 stuks vee verzorgt.
Wél kan één man, met name met de
melkleiding, zoveel dieren melken.
Hij kan ze ook nog uitmesten (dat
kan automatisch) en zelfs kan hij ze
ook nog voederen. Maar dan moet
dat voeder bij de stal gebracht wor
den. Dat rekent men er ginds niet
bij en wij doen dat hier wel, plus
de huidverzorging, het stal schoon
houden, klauwverzorging, het jong
vee en nog zo wat.
De tweede is, dat er al tal van
bedrijven in Nederland zijn, waar
per volwassen arbeidskracht twin
tig melkkoeien aanwezig zijn en
waar zelfs bijna geen loonwerker
meer aan te pas komt. Dit kan via
verschillende bedrijfssystemen en
die kan men, zo men wil, nader on
derzoeken.
ZIJN DIT WEL DE
KNELPUNTEN?
Men gaat nu bij bestaande bedrij
ven 'een staltype neerzetten, dat zal
laten zien hoe men doelmatig kan
werken, d.w.z. hoe men de hoogste
arbeidsprestatie per man of man
uur kan bereiken. Op zichzelf is dat
natuurlijk zeer nuttig, alhoewel men
zich toch begint af te vragen of wij
ook op dit gebied niet wat te veel
vna het goede krijgen. Men behoeft
slechts de landbouwgids te raadple
gen om te zien over hoeveel proef-
boerderijen en voorbeeldbedrijven
wij al beschikken. Nu gaat men over
heel het land nóg eens een aantal
bedrijven, voorbeeldbedrijven in dit
geval, er aan toevoegen. De geogra
fische verspreiding duidt er op, dat
men de praktijk wil laten zien hoe
het kan en moet.
Nu twijfelen wij er niet aan, dat
ook dit op zichzelf zeer nuttig is. Ir.
Wellen heeft gezegd, dat teveel vee
houders op de oude voet blijven
voortboeren .Inderdaad is de vee
houderij een sector van de land
bouw, waarin niet zoveel grote ver
anderingen zijn opgetreden in de
laatste tien jaar, afgezien van de
mechanisatie. Maar gaat het nu
vooral om de arbeidsprestatie?
Wie vee houdt, is gebonden. Men
heeft enkele technieken ontwikkeld,
zoals de vereenvoudigde voedering
en de verzette melktijden, om die
binding te verminderen. Ten dele is
dat gelukt. De veereenvoudigde voe
dering en de automatische of drijf-
uitmesting kregen stellig betekenis.
Het eenmaal melken op zondag en
de verzette melktijden daarentegen
bijna niet.
DE KNELPUNTEN
De melkprijs is gedurende vele
jaren laag, te laag geweest. Uit de
opbrengst konden geen nieuwe ge
bouwen gefinancierd worden, aan
gezien een stal al bijzonder slecht
moet zijn, wil de koe er minder
melk door gaan geven. Wanneer er
een industrieel produkt was, dat zó
veel werk op zulke „onaangename
uren" ('s morgens vroeg en laat,
ook op zondag) eiste, dan zou de
prijs zeker een veelvoud van die
van melk zijn. Het was dit feit, dat
de veehouders bijzonder ergerde.
Want zelfs volgens de zuiveree kost
prijsberekeningen werd men van de
melkwinning niet rijk en van de
vetweiderij veelal nog minder. En
dan is er beslist geen gunstig kli
maat voor moderniseringen en in
vesteringen.
Andere knelpunten zijn nog steeds
de grote chaos die in feite heerst bij
de uitbetaling van melk naar kwa
liteit en de bestrijding van uier-
ziekten. Uniformiteit blijkt hierbij
onmogelijk te zijn, en dat in een
klein landje als Nederland is.
Zo verloor men aan de ene kant
wat men aan de andere won. Er
waren zelfs proef- en voorbeeldbe
drijven (Wogmeer bijv.) met een zó
miserabele melkkwaliteit dat het
verslag daarvan bij ieder welden
kend veehouder alleen maar erger
nis kon wekken. De synthese tussen
efficiency en de voortbrenging van
een kwaliteitsprodukt werd nog
niet gevonden.
Anderen wijzen op de sociale na
delen van het eenmansbedrijf. Als
men er dan al in slaagt te bewijzen,
dat één man een bedrijf met twin
tig stuks melkvee geheel alleen
kan leiden, wat voor een leven heeft
zo'n man dan? Ir. Wellen wees na
tuurlijk op de verenigingen voor
bedrijfsverzorging. Hij vergat ech
ter, dat die alleen in geval van nood
of bij vrijwillig verlof in aktie ko
men. In gewone gevallen kan de
veehouder de volle week uitdienen,
zeven dagen lang. Hij is daartoe be
reid, mits daarvoor dan ook een
passende beloning wordt gegeven.
Zo niet, dan daalt de belangstelling
voor de veehouderij en de melkpro-
duktie beide. De cijfers tonen het
aan.
WAT TE DOEN?
Onderzoek en voorlichting staan
in ons land los van prijs en prijs
beheersing. Men stelt daarom, dat
de eerste altijd tot taak hebben de
beste werkwijzen ingang te doen
vinden, ongeacht inkomen of renta
biliteit. Dat is ook juist. Maar om
dat er een nauwe samenhang is tus
sen wërkwijze en rentabiliteit is er
méér nodig dan het zoeken naar de
werkwijze volgens welke één man
zoveel mogelijk werk kan verrich
ten. Er zijn vraagstukken van so
ciale aard (de gebondenheid aan het
bedrijf die te groot kan worden),
van hygiënische aard (wordt vol
doende eerste klas melk gewonnen?)
en economische aard (rendeert het
bedrijf inderdaad beter dan ande
re?).
Vóór alles zou er onderzocht moe
ten worden of al deze vraagstukken
werkelijk aan de hand van voor
beeldbedrijven nader tot hun oplos
sing gebracht kunnen worden. Tot
dusver hebben wij nl. bijna uitslui
tend proefbedrijven en voorbeeldbe
drijven gehad die op één punt in
orde waren, maar het op andere
lieten zitten. Een deugdelijke ana
lyse van reeds lang bestaande, ge
wone bedrijven, zou de richting kun
nen aangeven waarin men zou
kunnen zoeken.
Men krijgt de indruk, dat er maar
zeer weinig specialisten zijn, die het
gehele veehouderijbedrijf kennen.
De melkhygiënisten zijn vaak geen
bedrijfseconomen en de technici
vaak geen van beide. Doordat de
veehouder elke dag met de drie door
hen behandelde onderwerpen in
aanraking komt ziet hij de ontbre
kende kennis te vaak en dat is één
van de oorzaken waardoor betere
werkwijzen geen ingang vinden.
Voorlichting op veehouderij gebied
is een bijzonder moeilijk onderwerp
en de veehouder zal ook met een
voorbeeldbedrijf in eigen omgeving
de nieuwe vindingen zelfstandig
moeten leren toepassen.
INVALIDENBOND „ST. LIDUINA"
AFD. VENRAY
Zondag 30 augustus j.l. maakte,
onder gunstige weersomstandighe
den, de afdeling Venray van de In-
validenbond „St. Liduina" haar jaar
lijks uitstapje. Dit jaar had men
Valkenburg op het programma ge
plaatst.
Na een mooie tocht door ons zon
nige zuiden werden wij ontvangen
door de nog jonge maar zeer ak-
tieve afdeling Valkenburg, die ons
verwelkomden in Hotel de Grot van
Lourdes waar aan alle leden koffie
werd aangeboden en waar men zijn
brood kon gebruiken.
Na de middag werd een bezoek
gebracht aan de ijsrevue „Holliday
on ice" met de grote attraktie, het
optreden van Sjoukje Dijkstra.
Van deze prachtige en kleurrijke
show werd door alle aanwezigen met
volle teugen genoten.
Na afloop wachtte ons allen een
heerlijk diner in Hotel de Grot van
Lourdes waar wederom de afdeling
Valkenburg haar opwachting maak
te en gezorgd had dat alles tot in de
puntjes geregeld was.
Tegen 9 uur vertrok men weer
naar huis en het was tegen elf uur
toen allen zeer tevreden, mede door
de hulp van de Roode Kruis colonne
in Venray terugkeerden.
olU «cmlfiringra J
•t AKM *ypdu»k«» <-4
Uann'l f •fiwmturnseo
JUUANASINGEL41 'tekf. 1061 (K4780)
HUIVER NIET OP DE ZEBRA
Toen men indertijd bepaalde, dat
voetgangers voortaan op het zebra
pad vrije doorgang zouden hebben,
deed men dat met de bedoeling hen
een redelijke bescherming bij het
oversteken te garanderen. Het was
beslist niet de bedoeling daarmee de
zebrapaden te maken tot punten van
verwarring in het verkeer.
In de praktijd zien we echter ver
warde situaties op en om zebra's
veelvuldig ontstaan. Meestal is dat
een gevolg van een onduidelijk ge
drag van zowel voetgangers als. be
stuurders van voertuigen.
Soms zijn het de voetgangers, die
huiverig om van hun voorrechten uringena nei sigareije uu ie uu
- - ^dTToen de damp was opgetrokken
,'t Komt allemaal door die vita
minen, meneer de rechter", zei de
verdachte zenuwachtig, „als ik niet
zo'n boel vitaminen had gegeten,
dan was er niets gebeurd." De rech
ter knikte bedachtzaam, want hij is
veel gewend. Ook dat vitaminen-
uitvlucht je schokte hem niet.
„Hebt u deze getuige uitgeschol
den voor koe?" vroeg hij streng, „en
heb geslagen met de woorden „dit is
de sla saus?"
Nu haalde de beklaagde diep adem
en begon aan zijn verdediging. Dat
komt, omdat het Nederlandse volk
hoewel ieder geacht wordt de
wet te kennen nog zo weinig ge
voel voor goede justitie 'neett.. Bijna
iedere verdachte begint zich te ver
dedigen, zodra hij de eerste stap in
het kleine zaaltje heeft gedaan.
Maar dat is mis. Dat is tegen de
gang van het recht. Eerst komt de
rechter aan het woord om uw iden
titeit vast te stellen. Dat wil zeggen
dat hij eerst uitmaakt of u u bent.
Want al u niet u, maar iemand an
ders bent, moet u op het bankje
gaan zitten luisteren. Bent u wel u.
dan verrijst de officier. Die vertelt
wat hij u te verwijten heeft. Dan
gaat de rechter zijn vragen stellen.
En daar moet de ondervraagde op
antwoorden. Zich verdedigen zolang
er geen straf is geëist. Dat doet de
officier in zijn requisitoir. Dan pas
komt de tijd voor de schuldbekente
nis, de tranen van spijt en niet te
vergeten de verzachtende omstan
digheden en zo, en daarna pas velt
de rechter het vonnis.
Deze debutant was niet op de
hoogte en daarom besteedde hij de
tijd die de rechter nodig had om
even in de stukken te kijken voor
het verhaal van zijn misdrijf, dat
werd veroorzaakt door een mislukte
verjaardag. Buurman was jarig, en
hij had dit slachtoffer uitgenodigd.
„We zullen eens gezónd feestvieren
samen" had hij gezegd en in een
stemming van blij afwachten stapte
de verdachte de huiskamer binnen.
Meteen echter kwam de eerste
strubbeling. Want de buurvrouw
zette terstond alle ramen open en
buurman verzocht beleefd doch
dringend het sigaretje uit te doen.
de zebra gebruik te maken, Inge tij
besluiteloos aan de kant staan te
wachten. Wanneer ze zich eindelijk
op het zebrapad wagen, zijn ze dan
maar al te vaak geneigd door een
naderende auto of bromfiets in twij
fel te geraken en te aarzelen. Het
overige verkeer weet dan niet meer
waar het aan toe is en uit de ver
warring die daarvan het gevolg is,
kan gemakkelijk een ongeluk voort
komen.
Goed uitkijken voor het overste
ken, en zodra de verkeerssituatie dat
toelaat de zebra opstappen en op
besliste wijze naar de overkant lo
pen, dat is de enige manier voor dc-
voetganger om onduidelijkheid en
onbegrip te voorkomen. Daarbij is
het dan niet de bedoeling om onver
wacht en zonder uit te kijken als
een verrassing voor het overige ver
keer op het zebrapad te verschijnen.
Ook moet de voetganger zich bewust
zijn, dat de zebrastrepen bij duis
ternis of een nat wegdek uitermate
moeilijk door het rijdende verkeer
zijn te zien. Houdt men met deze
factoren geen rekening, dan is de
kans groot dat de bestuurder van 'n
naderend voertuig plotseling met een
door „zebrastrepen beveiligde" over
steker wordt geconfronteerd en plot
seling sterk moet remmen, met een
ongeluk als mogelijk gevolg.
Voor het rijdend verkeer, in het
bijzonder voor de automobilisten,
geldt dat een beschermde voetgan
gers-oversteekplaats nooit met een
te hoge snelheid moet worden gena
derd. Hard rijdende voertuigen kun
nen bij de voetganger twijfel doen
ontstaan, of hij al dan niet zijn tocht
over de zebra veilig kan volbrengen.
Het Verbond voor Veilig Verkeer
adviseert tenslotte de bestuurders
van auto's die voor een zebrapad,
waar een voetganger aanstalten
maakt over te steken, moet stoppen,
geleidelijk en „pompend" met de
remlichten snelheid te verminderen.
Het achteropkomend verkeer wordt
dan tijdig gewaarschuwd en de kans
op botsingen wordt sterk vermin
derd.
er was nog helemaal geen damp zei
de hoofdpersoon in dit drama gin
gen de ramen dicht en schaarde men
zich rond de tafel. Daarop begaf
buurvrouw zich naar de kelderkast
en haalde voor elk een appel. En
terwijl de verdachte met lange tan
den aan een appel zat te knagen be
gon buurman citaten voor te lezen
uit een boekje over moderne voe
dingsmethoden.
't Was allemaal nogal barbaars,
wat daar in stond, maar wat nu op
de verjaardagsviering volgde was
nog veel barbaarser. Buurvrouw
kwam met een mandje noten en een
nijptang ,die als notenkraker dienst
moest doen. Het duurde maar even,
of het verhemelte van de beklagens
waardige beklaagde zag rauw van
het noten kauwen en tussen zijn
schaarse kiezen zaten allerlei stuk
jes en velletjes hinderlijk bekneld.
Op een verjaardag is men niet on
beleefd. Daarom gaf hij de gastheer
in alles gelijk en kwam tot de over
tuiging dat hij al heel wat gezond
heid had opgedaan door die appel en
die paar noten. „En", sprak buur
man joviaal, „wat zou je zeggen van
iets in 't glas?" Nu, voor iets in 't
glas bleek de getergde steeds te vin
den en in zijn hart was hij blij dat
buurman bij zijn bekering tot rauw-
kosteter die goede gewoonte nog niet
had laten varen. Er kwam een klein
flesje op tafel, waarvan hij aanvan
kelijk meende dat het elixer bevat
te. Maar het bleek later Maggi te
wezen. Daarop goot de gulle gast
heer in de glazen een troebele sub
stantie, die huisvrouwen spinazie-
water noemen.
De verdachte heeft er een klein
slokje van genomen en toen heeft
hij gezegd: „Hier heb je de sla
saus ook nog!" waarop hij de daad
bij het woord voegde en al slaande
de jarige met de groentesaus doop
te tot hij groen zag.
„Na zes borrels overkomt me niet
wat me na één slok spinaziewater
Misschien zal men verwonderd
zijn deze in .één adem genoemd te
zien. Maar er is reden voor, want de
Don Kozakken, die in alle landen
waar zij zijn opgetreden een gewel
dig succes hebben geoogst met hun
onvoorstelbare rij kunstige acrobati
sche toeren, uitgevoerd in volle ga
lop op ranke supersnelle volbloeds,
zullen het feest van de trekpaarden
fokkers in Den Bosch komen opluis
teren.
ZoaJs elk jaar zijn de beste trek
paardmerries en de beste trekpaard-
hengsten uitgezocht om met elkaar
te kampen in de overdekte prachtige
markthallen van Brabants hoofd
stad.
Daarnaast zullen er ook Haflin-
gers gekeurd worden, want de Haf-
lingerfokkerij heeft in de korte tijd
van haar bestaan hier te lande wel
een zeer succesvolle ontwikkeling
doorgemaakt! Het is bekend dat in
1961 voor het eerst deze charmante
en edele bergpaardjes uit Oostenrijk
werden ingevoerd met de bedoeling
ze hier niet alleen te gaan gebrui
ken in de landbouw en de ruiter
sport, maar ook om ze hier te gaan
fokken, omdat het stamland lang
niet aan de enorme vraag kan vol
doen.
Welnu, in Den Bosch kan men
zich een uitstekend beeld vormen
van de ontwikkeling welke deze jon
ge fokkerij doormaakt en van het
peil waarop ze zich thans bevindt.
Maar terugkomend op de trek
paardfokkerij: de fokkers hebben
dit jaar een bijzondere reden om
bijeen te komen en om in een fees
telijke stemming te zijn. Hun orga
nisatie de Kon. Ver. „Het Neder-
landsche Trekpaard" bestaat na
melijk een halve eeuw. Dat is een
hele tijd, maar het zegt nog meer
wanneer men kan aantonen, dat zij
in al die jaren nog niets van haar
energie en kwaliteit heeft verloren.
Van die energie en die kwaliteit
kan men zich vooral de 2e dag, za
terdag 19 september, overuigen. Dan
zultlen de toppaarden zich in de
open lucht laten zien en dan komen
hun energieke en daverende gangen
toch nog beter tot hun recht dan in
de besloten ruimten van de over
dekte hallen.
En in dit kader nu komen naast
vele andere feestelijke attracties
ook de Don Kozakken als wilden zij
demonstreren met welk een vaart 't
stamboek altijd de trekpaardfokkerij
heeft geleid. Hun optreden is dan
eigenlijk ook symbolisch, want al
laten die steppenruiters rijkunst uit
een voorbij verleden zien, men kan
niet ontkennen, dat ze zélf spring
levend zijn en dus van déze eeuw.
Zo is het ook met de fokkerij der
machtige trekpaarden, die tezamen
met de sierlijke Haflingerpaarden in
één Grote Nationale Tentoonstelling
te 's-Hertogenbosch aanwezig zullen
zijn ter herdenking van het 50-jarig
bestaan van hun Stamboekorganisa
tie een machtige en stijlvolle Gou
den Jubileum-Show ten beste zullen
geven.
THANS GEVESTIGD:
is gebeurd!" zei de verdachte plech
tig, daarmee aantonend dat de rauw-
kostvraag wat hem betreft zeer ten
nadele van het gezonde voedsel
opgelost.
Vijf gulden boete kreeg hij, c
danks zijn gesputter. „Maar je moest
zo'n vent, die je op z'n verjaardag
spinaziewater te drinken geeft,
eigenlijk levenslang kunnen geven",
dacht de officier hardop, toen de
verdachte al buiten stond.
De conversatie is ken
nelijk zo interessant, dat
de man, die hier op de
zebra staat, er niet mee
kan ophouden. Hij laat
het rijdende verkeer
maar raden wat hij
gaat doen: het gesprek
abrupt afbreken en zijn
tocht naar de overzijde
van de straat voltooien,
langzaam terugdrenlelen
of zonder meer blijven
staan. Zijn onduidelijke
houding sticht verwar
ring cn brengt daardoor
de veiligheid van het
verkeer in gevaar.
DE GROTE STILTE
van INGMAR BERGMANN
Kortgeleden keerden we terug van
vakantie. Verloren in een eindeloze
file, eenzaam temidden der massa.
Zo waren er velen op doorreis, die
terugkeerden van een verblijf, waar
van ze zich wellicht meer hadden
voorgesteld, dan zij ervan kregen.
Zo is het leven nu eenmaal
Dit is het thema, wat Ingmar
Bergmann tot onderwerp van zijn
laatste film heeft gekozen. Deze
Zweedse schouwburgdirecteur en
filmregisseur is een boeiende figuur,
die zijn stof zoekt op een hoog plan,
in de spanning tussen tijd en
eeuwigheid, tussen mens en God.
Deze spanningen zoekt hij, na
zijn middeleeuwse legende-film „De
Maagdenbron" in onze eigen tijd.
In zijn laatste drie films vooral,
die als 't ware een triologie vormen,
waarvan bovengenoemde het sluit
stuk is, vragen wij ons al kijkend
af, in hoeverre hij erin slaagt zijn
eigen gedachten - eh ideeënwereld
op ons over te brengen door middel
van de film.
Bergmann is een zoeker, die klaar
heid wil in zijn worsteling om goed
en kwaad, waarheid en leugen. Hij
neemt de mens als middelpunt van
zijn denken en is om het menselijk
lot begaan.
De keuze van zijn stof duidt hier
herhaaldelijk op en steeds indrin
gender. Zijnvormgeving verraadt dat
hij jaarlijks balanceert tussen toneel
en film ,maar dat van deze twee
kunstvormen het filmen zijn grote
voorkeur heeft.
In „De grote stilte" wordt het le
vensprobleem der menselijke een
zaamheid, van de mens, die zich
verlaten voelt door God en zijn
naasten en zonder enig houvast in
het leven staat, gepersonifceerd
door een tweetal vrouwen, gezusters
en een zoontje van een van hen.
De ene vrouw is schrijfster en
ongehuwd; zij toont een ziekelijke
aanhankelijkheid tot haar jongere
zuster en neemt in haar onbevredigd
bestaan een toevlucht tot de drank.
Haar verziekte lichaam braakt de
walging en de verlatenheid letterlijk
uit in de broeierige atmosfeer van
haar hotelkamer. Haar zuster zoekt
in dit onbestemde vakantie-oord een
ander uitweg voor haar zinloos be
staan, door het najagen van een
louter animale erotiek bij een on
bekende man.
Het jongetje op zijn beurt ziet
beide vrouwen aan, kent hun drijf
veren niet, weet niet wat hem over
komt in deze sombere, dreigende
wereld, met zijn voorbijflitsende
tanks in een trein. Het zwijgen in
deze film is opmerkelijk.
De gezusters hebben elkaar niet
veel te vertellen en de schaarse per
sonen, die zij ontmoeten spreken
hun taal niet. Er is ook nauwelijks
sprake van begeleidende muziek.
Alles werkt samen om de mens af te
zonderen.
Daar is het fictieve land, waar een
fictieve taal wordt gesproken, die
alle menselijke kontakt uitsluit.
Daar is het kille hotel, waar slechts
een kelner verschijnt en een vreemd
troepje dwergen. Daar zijn de lange
lege gangen" in het hotel, waar het
jongetje zich vermaakt in een
droomwereld. Ook zijn daar nog de
portier in zijn benauwende kamertje
en zijn onmacht tot conversatie in
een vreemde taal; alsmede de min
naar, die zijn avontuur in een af
wezig stilzwijgen ondergaat, zonder
enig menselijk kontakt.
Niemand mag van een eerlijk
kunst'enaar, die zich aan deze pro
bleemstelling niet heeft kunnen
ontworstelen, verwachten, dat hij in
zijn filmwerk wél een oplossing
forceert; het zou een te goedkope
oplossing zijn. Bergmann komt er
niet uit. Het loopt allemaal uit op
een volslagen niets: God is er nooit
geweest. Hij zal er nooit zijn.
Met de mens Bergmann staan we
voor een verstrekkende leegte, een
groot geopend gat, waarin de zin
van het bestaan is verdwenen.
Zo staat Bergmann hier met lege
handen, om ons desalniettemin deze
film te presenteren in zijn eigen
meesterlijke vorm.
In velerlei kringen heeft men
zich afgevraagd, of dit nu wel een
film is, om op het grote publiek los
te laten.
Het bovenstaande toont, dunkt
mij,, duidelijk aan, dat dit filmwerk
uitsluitend bedoeld is voor personen
met voldoende onderscheidingsver
mogen; een leeftijdsgrens biedt
daarbij maar weinig houvast. De
ware filmliefhebbers echter mogen
zich gelukkig prijzen, dat de Ven-
rayse bioscoopdirectie de moed
heeft willen opbrengen, om deze
veel-omstreden film aan hen te pre
senteren. Zij behoren er kennis van
te nemen.
The rest is silence.
Namens Werkgroep Filvorming,
A. Noyens.