De Venrayse markt Niet eerlijk? Politierechter Afleveren van melk WEEKBLAD VOOR VENRAY EN OMSTREKEN SKS Verbouwings opruiming Alles moet weg!!! anders dan aan de fabriek VRIJDAG 29 MEI 1964 No. 22 VIJF EN TACHTIGSTE JAARGANG PEEL EN MAAS DRUK EN UITGAVE GROTESTRAAT 28 De zon schynt warm over Ven rays markt. Een kleurig schouwspel, met het groen der bloemen, de kleuren van het fruit, de tientallen kramen, het wit en het bont van de textiel. Een geurig schouwspel ook, van gebakken vis, Limburgse kaas, leer en tientallen andere geuren. En daar tussen in en tussen door het publiek, kijkend, keurend, snuffelend, likkend en etend. Een schouwspel in de wa re zin van het woord. MARKT Hoe lang er in Venray al markt gehouden wordt, is moeilijk te zeg gen, maar de markt, zoals we hem nu kennen dateert van na de oor log. Vroeger waren Venrays paar denmarkten bekend, evenals zijn rundvee- en varkensmarkten. Die dieren vonden hun plaats op het schaduwrijke Henseniusplein, waar voor iedere markt keurig de ijzeren paaltjes geplaatst werden in de daarvoor bestemde voetstukken. Hierdoor heen werd een stevig touw gebonden en de dieren konden dan worden vastgemaakt. En dat het er soms druk op was bleek wel uit het feit dat men zelfs op deze niet klei ne marktplaats ruimte tekort kwam om alle dieren te plaatsen. De var kens vonden in hun korven plaats nabij de Gouden Leeuw. In de ca- fé's Kupers, Hoedemakers, Kemps, Aarts en In d'n Engel werd gehan deld en gedaan tot ver in de mid dag en zelfs in de drukste tijd op de boerderij liet geen enkele boer ver stek gaan op de markt, waar hij immers de nodige informaties kon krijgen over prijzen van het vee en bovendien zijn medevakgenoten aan trof. Op de Grote Markt waren de kra men, die elke marktkoopman zelf mee moest brengen. Daar werd dan textiel verhandeld, groente en fruit. Na de oorlog is de veemarkt lang zaam teruggelopen. Er was te wei nig vee, terwijl later de handel heel anders werd georganiseerd. Enkele grote paardenmarkten als b.v. Oss, trok het restant, wat nog overbleef, geheel naar zich toe, zodat de paar denmarkt langzaam maar zeker ver dween. zelfs een poging om te ko men tot een veemarkt met tbc-vrij vee werd door de feiten achterhaald en met de bomen zijn ook de koeien en paarden van het Henseniusplein verdwenen. De varkenshandel is nog enige tijd voortgezet bij café In d'n Engel, maar de aanvoer is nu zo ge ring geworden, dat de vele kooplui nog niet eens de moeite meer doen om de varkens te gaan kijken. Wel is gebleven café In d'n Engel als informatiebron voor handelaar en boer, die ondanks het feit dat de aanvoer van vee dan stop ligt. toch deze oude traditie van informatiege legenheid niet laat schieten. RUIMER KEUS Was Venrays markt vroeger dus voornamelijk een veemarkt, waar naast als franje de kramerijmarkt, nu is dat geheel veranderd. Er zijn in de crisisjaren van voor de oorlog in winkelierskringen wel eens stem men opgegaan om de zgn. kramerij markt af te schaffen. Er was toen niet te veel handel en men zag met lede ogen het beetje handel dat er wqs voor een deel naar de markt kooplui gaan. oil* «mLving» «tAKM iwRWm (-4 JUIIANASINGEL41 'ttlif. 1061 (K4780) Tegenwoordig denkt men ge lukkig daar wel iets anders over. Want Venrays markt in zijn huidige vorm trekt iedere maandag honder den mensen naar Venray, die naast een bezoek aan de markten ook de winkels niet vergeten. Inderdaad is die kramerij-markt heel wat groter geworden. De twee pleinen kunnen alle liefhebbers bijna niet meer ber gen. De kramen, die nu centraal worden verzorgd door de jongens van Barends, wordt men vingerlek kwijt en het is 's maandagsmorgens een belevenis op zich de tientallen marktkooplui hun kraam in orde te zien maken. De moeilijkheden om met hun auto's bij de kraam te kun nen komen en die auto's geparkeerd te krijgen, worden ook voortdurend groter, maar het slag marktkooplui is voor geen kleintje vervaard en men helpt elkaar zoveel men kan. Zo is dan Venray's markt flink uitgebreid, waarbij naast de textiel vooral groente, fruit en bloemen een plaats veroverd hebben, die niet meer weg te denken is. WAAROM NAAR DE MARKT? Vraagt men de vele, vele huis moeders en dames, waarom zij 's maandagsmorgens met hun grote tassen naar de markt komen, dan blijkt het „voordeel" een van de voornaamste motieven te zijn. Er zijn koopjes te halen, men kan kij ken en keuren, zonder dat men een koopdwang voelt, die men misschien bij de plaatselijke winkels wel heeft, er zijn couponnetjes te halen, er zijn koopjes in groente en fruit, er zijn planten en bloemen in over vloed en er is tweede keus goed, dat vooral de mensen, die aan kwaliteit minder eisen stellen, aanspreekt. Dat er veel huismoeders van de kerkdorpen bij zijn, die een bezoek aan de markt combineren met een bezoek aan Venrayse winkels kan U ieder winkelier al vertellen. Een ander percentage komt naar de markt om eens enkele uurtjes „uit" te zijn. Men treft er bekenden, fa milieleden en men kan eens praten op zijn gemak rondsnuffelen naar 't een of ander koopje. Wie een paar uur op de markten ronddwaalt ziet dat er aan textiel, groente en fruit heel wat weggaat. Vooral coupons en onderkleding zijn in trek. Wat schoeisel betreft, blijkt de klompenhandel het op de markt nog best te doen, maar ook in het gewone schoeisel vooral voor de jeugd gaat heel wat om. In bloemen en planten, huishou delijke artikelen, byouterieën en speelgoed maken de betreffende marktkooplui goede zaken. Trou wens de marktkooplui zijn goed te spreken over Venrays markt. Men komt hier aan zijn trekken, al ver raden ze niet wat hun gemiddelde omzet per marktdag is Maar die handel van enkele uren in Venray blijkt toch wel zo goed te lopen dat het overgrote deel al jaren Venrays markt op hun marktenlijst- je hebben staan en dat ze al ver schillende vaste klanten hebben. En praat men met de Venrayse winkeliers, dan blijkt dat ook die de Venrayse marktdag niet meer willen missen. Ook de omzetten in de Ven rayse winkels blijken op die dag" steesd hoger te zijn dan normaal, wel een teken dat de klanten, die de markt trekt, ook het hunne achter laten in de gevestigde winkels. En dat sommige van de winkeliers zich al zorgen maken hoe dat zal gaan als men komt tot de maandag-slui ting, zoals die b.v. al in Venlo is, komt mede doordat men dan deze marktdag zou gaan missen. AFGELOPEN Zo sjokt dan Venrays markt naar zijn einde toe. De geur van de ge bakken vis, van afval fruit en van de benzine, wordt overstemd door die van sinaasappelen en bananen, door die van sla en textiel. De afval sta pelt zich op en de plantenbakken raken leeg. Tegen twee uur komen de mannen van Barends om de kra men op te ruimen, tot de volgende week. En gemeentewerken zet defi nitief een punt als ze wagens vol afval en papier opruimen. Maar dan loopt het al tegen de avond. En de moe-geschreeuwde marktkooplui zitten dan thuis hun centen te tel len Patersstraat 10 - Tel. 1016 Enorme keuze, fantastische prijzen De Venrayse markt anno 1964 foto Gerard Kruijsen Er zijn wel eens van die sterke ge vallen voor de politierechter, die men eigenlijk niet verder kan ver tellen, want niemand gelooft ze. Zo dat akkefietje van die twee jongens, die zo-maar-eens een huwelijks advertentie plaatsten.. Dat is een rare sport en geen van béiden zal hebben gedacht, dat hij in het ver dachtenbankje terecht zou komen. Om over de verdere gevolgen nog maar te zwijgen. Onder een borrel hadden ze af gesproken een huwelijksadvertentie te plaatsen. „Twee serieuze jongelui" stond er boven. Enfin, men moet maar aannemen, dat er in dergelijke advertenties wel meer wordt gejokt. Ze voelden zich eenzaam, stond er, en ze zouden graag kennis maken met twee even serieuze meisjes, 18- 20 jaar. De bekendmaking kwam in de krant en ze werd gelezen door twee andere jongelui, even „serieus" als de verdachten. „Laten we d'r eens een lolletje van maken", dachten ze en ze schreven een geparfumeerd briefje waarin ze zich voordeden als dames. Als dames nog wel, die zeer eenzaam waren, die deze methode om „kennis te krijgen" verafschuw den doch die niet op andere wijze in de gelegenheid kwamen met le den van het sterke geslacht in kon- takt te komen. Spoedig kwam er antwoord van de beide verdachten. Of de beide dames a.s. zaterdagavond om half 9 bij de brug wilden wachten. De he ren zouden er ook zijn. Of de dames maar even wilden schrijven wat voor herkenningsteken de dames prefereerden? Ja, daar za ten de „dames". Een zo stormachtige ontwikkeling hadden ze beiden niet verwacht. En ze konden toch moei lijk in dameskleding naar de brug gaan. Toen ze de proef eens namen door een jurk van hun zuster aan te trekken, bleek zulks overduidelijk. 't Was geen gezichtMaar men had A gezegd en wilde ook graag B zeggen om het vervolg van het een en ander nader te zien en te horen. Dies spraken zij af met twee dorpse schonen dat men hen zaterdagavond om 9 uur bij de brug zou treffen en wisten langs slinkse vragen te ach terhalen wat de dames die avond „aan" zouden hebben. De een een jurk met witte bollen, de ander een rood gevalletje. Deze gegevens wer den per expres aan de 2 serieuze jongelui gezonden en het wachten was op de zaterdagavond, die vrij snel kwam. Op die zaterdagavond stonden dan twee dames (witte bolletjes en rood gevalletje) bij de brug te wachten. Verdekt opgesteld de 2 jongelui, die zich hadden voorgedaan als da mes, maar nu plaatsvervangers had den gezonden. Van de ander kant naderden de twee „serieuze jonge lui". Wat schuchter misschien, want een advertentie opgeven is nog al tijd iets anders dan kennis maken. Een trok er de stoute schoenen aan en zei tegen de witte bolletjes dat het leuk was dat ze gekomen was. De ander vroeg het rode gevalletje of ze wel eens meer op advertenties geschreven had. De twee dorpse schonen keken de twee serieuzen onbegrijpend aan, die op hun beurt teleurgesteld waren over zoveel on begrip. Toen bleek dat de twee wachtende dames allerminst op hun avances reageerden, sputterden ze boos dat ze nu niet zo moesten doen, dan hadden ze dat beter direct kun nen schrijven. De witte bolletjes en het rood geval snapten niets van dit geblaat en brachten dat de jongelui dan ook even duidelijk aan hun ver stand. De jongelui snapten op hun beurt niets van dit antwoord en het zou nog een lang verhaal geweest zijn als niet een van de serieuzen beide brieven uit zijn zak had ge haald en dit onder de lamp bij de brug de dames onder hun gepoeder de neusjes had gehouden. De twee jongelui die in hun schuilplaats deze merkwaardige gang van zaken met veel plezier hadden gevolgd, vertrokken om in een café nog eens hartelijk on der het genot van het beste bier na te lachen. Edoch, zij hadden er geen rekening mee gehouden dat de witte bolletjes het handschrift van een hunner meende te herkennen en in de gaten kreeg hoe er met hun tederste gevoelens gesjacherd was. Er werd op de brug wat gesmoesd en het bedrogen 4-tal ging toen het dorp in. En natuurlijk ook in het café waar een der bedriegers zich juist de tranen uit de ogen zat te vegen van het lachten. ,Dat zijn ze", zeiden de bedrogen dames en de bedrogen heren reken den het tot hun ereplicht beide be driegers een labberdoedas om hun oren te geven, dat hun nu de tra nen van pijn uit de ogen schoten. Kortom het werd een geweldige rel, waaraan de politierechter het einde moest maken. Een tientje werd het voor ieder van de adverteerders. Zij hadden de eerste klap tenslotte uitgedeeld. (Ziet u dat ook hier de prijs verhoogd is?..) De eerste ver dachte had geen commentaar. De tweede vond het te veel. „Uw collega niet", wees de poli tierechter. „Dat dank je de koekoek", zei de tweede verdachte, „die knaap heeft zich het Pasen verloofd met Mariet- jeMarietje bleek de juffrouw te zijn van de witte bolletjes. Er zijn op het bureau van dit blad enkele reacties binnen gekomen van leden van boerenbonden, die boos schijnen omdat hun boerenbond van plan is een nieuwe regeling in te voeren bij de afname van veevoe ders, of deze al ingevoerd heeft. Waar het hier om gaat is dat de boerenbonden van de kring Venray de leden die meer dan 2009 kg vee voeder afnemen een korting geven van 10 cent per 100 kg. Deze „kor ting" stijgt tot 20 ct. bij een afname tot 4000 kg. en tot 30 cent bij 6000 kg. Voor los gestort voer komt er nog een extra dubbeltje bij. Volgens genoemde leden is dit een onjuiste maatregel, die de kleinere afnemers tekort doet, en daarmede inbreuk maakt op de coöperatieve gedachte, die de boerenbonden toch voorstaan: nl. een voor allen, allen voor een. Daarom moeten ook voor de kleinere afnemers dezelfde voor delen te behalen zijn als voor de grotere. Verder beklagen zij zich dat dit besluit niet aan de goedkeuring van de leden is voorgelegd op een alge mene vergadering, waardoor de le den niet de mogelijkheid hadden hun mening hierover naar voren te brengen. Dit zou een schending zijn van de bindende voorschriften, die hiervoor gelden. Voor zover dit mogelijk was heb ben wij deze zaak onderzocht, waar bij wij van de heren zaakvoerders alle medewerking hebben gekregen. Deze veevoederregeling is niets nieuws. Hij wordt in andere kringen reeds langer toegepast en Venray is een van de laatste die hiermede be- 'gonnen is of binnenkort beginnen gaat. Het zal duidelijk zijn dat de afnemer van grotere kwantums heel wat minder verkoopkosten eist. dan de kleinere afnemer, voor wie nog al eens een wagen rijden moet, bon nen moeten worden uitgeschreven, kortom al dezelfde handelingen ge daan moeten worden, meerdere ma len, die men voor een groot afnemer ineens kan doen. Dat deze groot-af nemer het niet langer neemt voor kosten op te draaien, die hij niet Het blijkt dat er nog steeds vee houders zijn, lid van de Coöp. Zui velfabriek, die melk verkopen rechtstreeks aan consumenten en/of aan bakkers en ander soortige be drijven. Wij bedoelen hier het re gelmatig afleveren van melk aan de burgerij en anderen, dus niet een individueel geval van hulpverlening voortvloeiende uit burenplicht enz., waar vanwege de fabriek of een slij ter niet wordt verkocht. In een der laatst gehouden be stuursvergaderingen is dit onder werp wederom ter sprake geweest; besloten werd de leden door middel van een circulaire er nogmaals op te wijzen dat de melkverkoop aan de burgerij om verschillende redenen verboden is en dat daaraan boven dien voor de veehouders meerdere consequenties verbonden zijn. In dit verband zijn de hierna volgende punten voor u van belang: 1. Melkverkoop aan de burgerij is verboden krachtens het lidmaat schap van de fabriek; in de statuten is bepaald dat de leden alle op hun bedrijf gewonnen melk ter verwer king naar de fabriek moeten leve ren ,met uitzondering van die wel ke nodig is voor gebruik in eigen gezin of bedrijf. 2. Melkverkoop aan de burgerij is eveneens verboden krachtens voor schrift van de Keuringsdienst van Waren alsmede van het Produkt- schap voor Zuivel. De keuringsdienst van waren is hierin streng, zulks i.v.m. de volks gezondheid; wanneer ten deze een proces-verbaal wordt opgemaakt, zal de betreffende veehouder dan ook een niet geringe boete krijgen en niet zelden wordt dit vonnis gepu bliceerd. Het Produktschap voor zuivel houdt hierop eveneens toezicht, om dat alléén de veehouders, die in 't bezit zijn van een z.g. burenplicht- vergunning, gerechtigd zijn tot het afleveren van melk rechtstreeks aan consumenten; in ons gebied is thans geen enkel lid meer in 't bezit van zo'n vergunning. 3. Melkverkoop aan de burgerij heeft voor de veehouders, als leden van de fabriek, ook öirekte en in- direkte financiële nadelen: over de melk die aan de burgerij maakt, is logisch, evenals het feit dat de boerenbonden hem deze niet gemaakte kosten ook niet in reke ning brengen. Het is dus geen kor ting wat er gegeven wordt, het is een niet-verrekening van niet-ge- maakte kosten. Daar ligt het draaipunt. De coöpe ratieve gedachte wordt er dus geen geweld mee aangedaan, want deze staat voor het voor allen zo goed en zo goedkoop mogelijk te doen, maar ook (en dat vergeet men al te gauw) voor ieder lid persoonlijk. Natuurlijk wordt men tot deze maatregel ook wel enigermate ge dwongen door de vrije handel, die volkomen terecht deze zelfde maat regel toepast ook omdat de kosten voor de groot-afnemer beduidend lager liggen, maar wat daar kan en mogelijk is, moet ook kunnen bij de boerenbonden. En dat kan, want uit de opgestelde kostprijsberekeningen blijkt inderdaad een verschil te be staan, waarvan het betrokken lid dus rustig profiteren kan. Dat een algemene vergadering zich hierover uit moet spreken is nergens bindend voorschrift. Mede omdat hier kostprijsberekeningen mee ge moeid zijn ,is dit een bestuurskwes- tie, al is er in de meeste boeren bondsvergaderingen wel sprake van geweest. Is dit trouwens een kwestie van een algemene vergadering, waar niet gestemd wordt volgens omzet? En kan juist daardoor de coöpera tieve gedachte geen geweld worden aangedaan? geleverd wordt, ontvangt u geen bijbetaling i.v.m. de richtprijs en uitkering uit het zuivelfonds, wel ke bedragen zoals u weet thans zeer belangrijk zijn. consumptiemelkverkoop door de veehouders doet de verkoop per melkbezorger of slijter in zijn betreffende wijk of kerkdorp da len bij gelijkblijvende kosten, waardoor het rendement van die verkoop geringer wordt; over elke liter melk, door de fa briek verkocht, wordt uit liet Zuivelfonds een aanzienlijke toe slag ontvangen, welke toeslag wij vanzelfsprekend moeten missen over die melk die veehouders aan de burgerij afleveren; u haalt zich tenslotte veel last op de hals met de melkverkoop aan huis met alle gevolgen van dien en of u er iets aan verdient, is nog lang niet zeker; u ont vangt van de fabriek immers 't gehele jaar door slechts een voorschotprijs; na afloop van 't boekjaar wordt los van boven genoemde overheidsuitkeringen - de nabetaling vastgesteld. Uit het voorgaande blijkt dat de veehouder door melkverkoop aan de burgerij een drie-voudige overtre ding begaat en dat hij hierdoor be boet kan worden door de fabriek, de keuringsdienst van waren en het produktschap voor zuivel. Daarbij komen dan nog de finan ciële nadelen, zoals eerder omschre- De veehouder die melk aflevert, anders dan aan de fabriek, is boven dien niet solidair met de andere vee houders, die zulks niét doen. Er zijn, zoals u weet, veel regelin gen getroffen om de veehouder een zo hoog mogelijke melkprijs uit te betalen, terwijl er van Overheids wege bovendien een richtprijs voor de melk wordt vastgesteld. Zoals U bekend is, heeft door de Overheid een zeer belangrijke bij passing op de melkgelden plaats ten einde die richtprijs te bereiken. Hiertegenover mag van alle vee houders verlangd worden, dat zij de in hun belang gegeven voor schriften niet doorkruisen en dat zij zich allen gezamenlijk aan die voor schriften houden. Daarom adviseren wij u: handel volgens de hiervoor gegeven richt lijnen, al had u hierover tot nu toe misschien een andere mening. De zuivelfabriek meent er goed aan te doen, tot slot, niet te ver zwijgen, dat het hun bekend is, dat de leden, die nog melk afleveren, anders dan aan de fabriek, vooral woonachtig zijn in de kom der kerk dorpen en in het bijzonder in de Maasdorpen en Overloon. Degenen, waarop het besproken onderwerp van toepassing is, vra gen wij dringend, met het ongeooi*- loofde gebruik te breken.

Peel en Maas | 1964 | | pagina 5