Eerste-sleenlegging YREDESKERK Yenray
70 jaar »haam-maeker«
WEEKBLAD VOOR VENRAY EN OMSTREKEN ggg'SKSffiSiï
VRIJDAG 1 MEI 1964 No. 18
VIJF EN TACHTIGSTE JAARGANG
PEEL EN MAAS
DRUK EN UITGAVE VAN DEN MUNCKHOF N.V. VENRAY
GROTESTRAAT 28 POSTBUS 1 TEL. 1512 GIRO 1.05.06.52
Toen Pastoor Geerits in 1960 tot bouwpastoor werd benoemd met
de opdracht om in Venray-centrum de bouw van een nieuwe paro
chiekerk voor te bereiden in plan West, was er, ondanks de blijd
schap over de pastoorsbenoeming, toch ook wel een tikkeltje angst.
Bouwpastoor zqn betekent immers naast de gewone verplichtingen
ook te moeten zorgen voor hopen en nog eens hopen geld. Een
opgave, die ook voor voor een pastoor dikwijls te zwaar kan zijn.
90.000,—
Zo begon pastoor Geerits aan zijn
nieuwe taak met angst in het hart.
Zijn parochianen waren vol goede
wil en beloofden hem financiële
hulp. In 4 jaren tijds brachten ze
dan ook 90.000,bijeen, een be
drag dat er zijn mag voor de nog
betrekkelijk kleine parochie.
Daarnaast kreeg hij hulp van Dr.
H. Litjens, directeur van de Bis
schoppelijke Kweekschool, die zijn
geboorteplaats nog altijd genoeg
zaam trok om de helpende hand te
bieden. Zijn voorslag was het die
van deze nieuwe parochiekerk een
internationale Vredeskerk zou ma
ken. Want door middel van het ak-
tiecomité Vredeskerk-Venray wist
hij in binnen- en buitenland sympa
thie te winnen voor het idee een
kerk te bouwen op een van de plaat
sen, waar in de afgelopen oorlog zo-
velen hun leven hebben moeten la
ten.
BUITENLANDSE HULP
Het idee sloeg aan in Duitsland,
dat Venray kende als de plaats, waar
meer dan 30.000 van hun gevallenen
begraven zijn.
Ook in Engeland en Amerika, waar
men zich de naam van Venray her
innerde als een der grote bruggen
hoofden van de laatste oorlog, wiens
verovering zo menig jong leven
vroeg.
En in Nederland zelf had men na
de bevrijding de verhalen gehoord
om de strijd in Limburg, van de
verwoesting van Overloon en Ven
ray. De Bisschoppen van verschil
lende landen gingen akkoord met
deze stichting en beloofden finan
ciële hulp.
Ook anderen hielpen. Nog slechts
een paar dagen geleden mocht Dr.
Litjens uit handen van de Duitse
consul Dr. Buddeberg 10.000 D.M.
ontvangen als bjjdrage van de
Duitse Bundesregering.
Deze akties lopen intussen nog, te
meer waar de opbrengsten van een
en ander ook zullen dienen voor de
oprichting van de tóren, met bijbe
horend monument, waarin de nage
dachtenis zal vastgehouden worden
aan alle gesneuvelden.
Intussen is het bouwbedrijf Gebr.
Janssen n.v. aan het Molenplein
druk bezig de ontwerpen van archi
tect Boosten uit Maastricht te ver
wezenlijken. Te verwezenlijken in
een tempo, dat diezelfde architect
Het akticcomitc Vredeskerk
vraagt alle in woners van Ven
ray-centrum zondag te willen
vlaggen. Een hoogtepunt in de
bouwgeschiedenis van Ven-
ray's nieuwe parochie is be
reikt. Laat de vreugde daar
om mede tot uiting komen
door de vele vlaggen.
met zijn medewerkers maar moeilijk
bij kunnen benen, zover is men al
op het bouwschema voor. Deze week
werd al de grote koepel geplaatst en
de dakspanten liggen al grotendeels
op hun plaats. Het werd daarom wel
tijd dat men toe kwam aan de
EERSTE STEENLEGGING
Welnu, dis is zondag en deze hoek
steen zal door niemand minder ge
plaatst worden dan door Z.H. Exc.
Mgr. W. Cleven, de rechterhand van
de bekende Keulse Kardinaal Frings.
Er is daarvoor een programma op
gesteld dat er ajs volgt uit ziet;
2.30 uur aankomst van de Duitse
bisschop en andere gasten in het
klooster Mariannhill. Toegezegd
hebben dat bij deze plechtigheid
aanwezig zullen zijn door het be
stuur van de Adelbertvereniging Dr.
Nuyens (voorzitter) en Dr. Smal
(secr.) de Kultur-Referent van de
Duitse Ambassade Dr. Horst, de
Commissaris der Koningin Mr. Dr.
van Rooy, het Tweede Kamerlid Jan
Maenen, het Eerste Kamerlid Mer-
tens, de Duitse Consul Dr. Budde
berg, dhr. Verweij van de werkne-
mende middenstand, vertegenwoor
digers van de Duitse pers, vertegen
woordigers van het bisdom en vele
anderen.
Om 3 uur begint de steenlegging,
die geopend wordt met zang van het
Fraterskoor. Dr. H. Litjens zal als
voorzitter van het aktie-comite een
korte rede houden, waarna de
hoeksteen voor in het koor van de
nieuwe kerk door Mgr Kleven inge
metseld zal worden. Op dit moment
zullen van de trans der kerk hon
derden duiven gelost worden.
Na deze plechtigheid, die wederom
met gezang besloten wordt, krijgt
het publiek gelegenheid zijn steen
tje te metselen in deze kerk, een
oude traditie, die natuurlijk iedere
Venrayer aan zul spreken.
Mgr. Kleven en de andere geno
digden brengen vervolgens een be
zoek aan het Duitse kerkhof in Ys-
selsteyn .waar Mgr. Kleven de gra
ven zal zegenen. De gezangen wor
den hier verzorgd door het Duitse
fraterskoor uit Steyl.
Om half 5 komt het hoge gezel
schap naar het Engelse kerkhof in
Venray-centrum .waar ook de gra
ven gezegend zullen worden door de
Keulse wijbisschop. Daar zorgt Ven-
rays Mnanenkoor voor- een zanghul-
de.
Om 5 uur wordt het gezelschap
officieel op het gemeentehuis ont
vangen door het College van B. en
W. Men is van plan voor de gasten
een kleine expositie in te richten
over de verwoesting van Venray en
de bouw van deze Vredeskerk.
HET WERK GAAT DOOR
Dankbaar voor wat tot heden ge
schonken is, gaat het aktiecomité
met zijn werk door. Dit comité hoopt
dat in de komende tijd velen nog
het voorbeeld zulen volgen van Z.H.
Paus Joannes XXIII, die ook zijn
steentje aan deze Vredeskerk ge
geven heeft. Want het torencom
plex moet verwezenlijkt worden.
Als de SUS-aktie voorbij is zal de
heer Bergers uit Rotterdam een
nieuwe landelijke aktie starten, o.a.
voor de Vredeskerk in Venray.
Het bouwbedrijf Janssen blijft zich
inspannen de voorsprong op het
werkprogramma te handhaven. De
kunstenaars Laudy, Martens en Be-
melmans zijn al volop bezig met de
ornamentatie klaar te maken. Lau
dy heeft opdracht het glas in lood
te verzorgen, Martens het glas in
beton en Bemelmans het smeedwerk.
Men hoopt nog dit jaar de kerk
niet alleen klaar te krijgen, maar
men verwacht ook nog dat de kerk
dan geconsacreerd zal worden.
De eeuwig brandende lamp van
het Broederschap zal ook in deze
kerk worden aangebracht. Het is
dezelfde lamp, die brandt in de ker
ken nabij de slagvelden van Monte
Cassino in Italië en El Allamein in
Noord Afrika.
Nu de vernielde café van Aarts cp het Henseniusplein definitief
is opgeruimd, heeft men van ditzelfde plein het uitzicht gekregen
op een houten gebouwtje, de werkplaats van zadelmaker Roeffs.
Daar werkt van 's morgens vrceg tot 's avonds laat de pas 85
jaren geworden „haam-maeker" nog vol werklust en met plezier.
Ze worden zeldzaam deze „oude"
werkers, nu pensioen en AOW hen
feitelijk dwingt om op 65-jarige
leeftijd op te houden. Maar Gradus
Roeffs had daar geen zin in. Geen
zin, ondanks het feit dat hij bij het
bereiken van die leeftijd juist alles
verloren had, wat een mens maar
kan verliezen, zijn huis, zijn werk
plaats, zijn werkgerei. Het bombar
dement, van Venray vaagde zijn wo
ning weg uit de Grotestraat en het
was een wonder dat hij en zijn echt
genote dit nog overleefden. Want 't
keldertje waaruit ze na veel moeite
bevrijd werden, was precies het eni
ge wat er overbleef van het beslist
niet kleine pand. Zijn vrouw moest
naar het ziekenhuis worden overge
bracht en Gradus zelf kon dit grote
avontuur na vertellen met een
blauw oog. De evacuatietijd begon,
maar Roeffs liet de moed niet zak
ken, enige tijd later konden zijn
vaste klanten hem weer vinden in
een noodonderkomen in Huize Oda.
70 JAREN
is Gradus Roeffs nu in het vak,
sinds hij als 15-jarige bij zijn vader
Jacobus Roeffs in de leer kwam.
Een mensenleeftijd lang, waarin veel
is gebeurd en veel is veranderd.
Niet in het minst in het vak,
waarin Roeffs zijn intrede deed. Dat
„haam-maken" zit de familie in het
bloed. Afkomstig uit het oude Gel-
dern is ze later naar Nederland ge
komen. Of de Scholtis Roeffs, die
in 1711 in Bergen L. leefde en
waarna aldaar een straat genoemd
is, nog een verre voorvader is ge
weest ,weet Roeffs niet meer, wel
dat zijn grootvader van Bergen af
komstig is.
Ja en wat leerde men als jong
maatje. Men moet de rijtuigen leren
bekleden van de dokter, de koetsen
van de Hotels de Zwaan en de Gou
den Leeuw, waarmede reizigers van
het station gehaald werden. Men
moest gaan behangen in de deftige
huizen van van de Bogaarts en de
Essers, men moest woningen inrich
ten en tapijten kunnen leggen, men
moest springveren-matrassen kun
nen maken, die langzamerhand in de
mode kwamen en de oude strozak
ken gingen vervangen, waarop dan
een veren bed lag.
Men moest parapluies kunnen re
pareren, even goed als bedstukken
maken _met wol, paardenhaar, later
met kapok en alpengras. Doornwan
ten moest hij kunnen maken voor
hen die b.v. aan de Maas de doorn
hagen moesten planten. En men
moest tenslotte al het paardentuig
kunnen maken.
COMPLEET TUIG 40,—
Er ligt in de werkplaats van de
heer Roeffs nog 'n oude afrekening.
Voor Uwe Edele geleverd:
haam 12,
zadel 8,
lichtriem 8,
hoofdstel 3,
Karband 2,
Achterbroek 7,
40,—
Men had dan een gewicht aan le
der, dat nauwelijks te dragen was.
Op een haam werkte een „haam-
maeker" ongeveer 45 dagen; er
gingen daar alleen al 8 pond leer
aan. De timmerman moest er aan
te pas komen om uit essen-hout de
vorm te zagen en de smid moest er
het beslag met de trekhaken op ma
ken en dan ontving men zegge èn
schrijven 12 hele guldens.
Dan moest men wel de rekening
niet te gauw sturen en ook nog de
nodige tijd krediet geven. Want het
was er allemaal geen botertje bij
de Venrayse boeren. De keren dat
met een kar turf, stro, of boter de
rekening betaald werd waren meer,
dan dat er contant geld gebeurd
werd.
Wie zal dat beter weten als de
man, die zorgde dat de paarden
trekken konden, ook de zware ont-
ginningsploegen voor de eerste ont
ginningen van de peelvlakten.
Daarnaast maakte hij ossentuig
voor die boeren, die nog de os als
trekdier gebruikten of hondentuig
voor de hondenkar en de melkwa
gens.
LOOIEN
Daarmede waren de lessen niet
ten einde, want ook voor het leder
moest dikwijls zelf gezorgd worden.
Men had er een looiers-bedrijf bij,
met heel die omslachtige procedure
van vellen spannen en zouten, van
het omstapelen uit de bak met kalk-
water ,in die van het looiwater en
bij de „looikoel" op de „bleek" kon
men Kobus en zijn zoon menigmaal
met de vellen bezig zien, gekocht van
boeren en opkopers ,die door hen
van huid tot tuig werden verwerkt.
Er moest voor looisel worden ge
zorgd, bereid uit eikenboomschors en
gemalen op de looimolen op de Mo
lenhof.
Toen deze ophield moest men naar
de Bovenste Molen in Venlo. Als dan
tenslotte dit looisel uitgewerkt was,
perste men er een soort turf van
om de kachel te stoken of men
poetste er de tegels mee van de
Grote Kerk.
Hij leerde er de leren riemen snij
den voor de dorsvlegels en zag toe
hoe zijn vader, de blaasbalken voor
de smeden herstelde met lappen
leer, koekentassen maakte voor de
schepers, die hierin hun gebakken
koeken opborgen als ze met de
schapen uittrokken
En hij leerde het vak van het pek
draad maken af. Hij sticht een gezin
en blijft met zijn vader samenwer
ken ,die ook van geen ophouden
weet. (Hij stierf op 88-jarige leef
tijd).
Hij ziet de tijden veranderen,
evenals het paardenhaam, dat nu
wordt opgesierd met koper be,slag.
Hij maakte de crisisjaren mee, toen
het de boeren ook niet vet ging. Hij
hoeft geen koffers meer te maken,
geen matrassen, de machinale ver
vaardiging neemt hem dat werk uit
handen. De schilders gaan behangen
en de deftige families sterven uit,
met de koetsen en rijtuigen.
Maar het paardental groeit en
daarmede ook het werk.
NA DE OORLOG. A
Een eenvoudig mens, wiens
parool het niet is op de eerste
plaats geld te verdienen, maar
om mensen te dienen. Want
zelfs nu, nu er dan 85 kruis
jes achter zijn naam staan,
kun je op een marktdag ter
nauwernood met hem praten.
Men weet hem te vinden in
zijn houten werkplaats, waar
het ruikt naar het leer en
waar de paardenhoofdstellen
indèrdaad nog aan de muur
hangen.
„De paarden sterven uit..",
zegt Roeffs als we praten
over de na-oorlogse tijd. De
tractoren, deze onpersoonlijke
machines, gaan die trouwe
viervoeter vervangen, die zo
lang ook gezorgd hebben dat
zijn altijd bezige handen werk
vonden.
Er sterft veel uit, misschien
ook zijn vak van „haam-mae
ker". Er is een tikkeltje wee
moed over alles wat verdwe-
nen is. Maar Gradus Roeffs
maakt zich daar zo heel druk
niet om. Samen met zijn vrouw ge
nieten zij van een goede oude dag.
Zij breit en werkt dat het een lieve
lust is voor een melaatsen-missie.
Koffers vol verband en rozenkransen
zijn weggestuurd naar vele vreemde
landen aan de andere kant van de
wereldbol.
En Gradus trekt nog driftig de
peknaald door het zware boerenleer.
Op zijn werkbank staat een kaart
van zijn kleinkinderen: proficiat opa
met uw 85e verjaardag, naast een
foto van het oude weggevaagde huis.
En Gradus en zijn vrouw vinden
het leven goed en schoon en zijn
tevreden mensen
NIEUWS UIT VENRAY
EN OMGEVING
Zondagsdienst huisartsen
Van zaterdagmiddag 12 uur tot
zondagnacht 2 uur
DR. VAN THIEL
Patersstraat 30 Telefoon 1887
Van woensdagmiddag 12 uur t.m.
donderdagnacht 2 uur:
Dr. L. COENEN
Henseniusstraat Telefoon 1878
Uitsluitend voor spoedgevallen!
ZONDAGSDIENST GROENE KRUIS
Zr. Janssen, Kard. van Rossum-
straat, tel. 1504.
GROENE KRUIS
Dinsdag a.s.
Zuigelingen-bureau voor de kerk
dorpen.
Voortaan op ieder zuigelingenbureau
pokken zetten.
ZIEKENAUTO
Bel 04780-1592 b.g.g. 2116
ZONDAGSDIENST
VERLOSKUNDIGEN
(Ook Hemelvaartsdag)
Vroedvrouw Kruijsen-Meesters
Julianasingel 41-43 - Venray
Tel. 1061 (04780) b.g.g. 1152
LEGPENNING VOOR
DE HEER VERHEUGEN
Dinsdag werd in Berkeleheem te
Horst door een delegatie van de Ka
mer van Koophandel o.l.v. de heer
Ripenbeek uit Gennep, de heer Ver
heugen de legpenning overhandigd
van deze Kamer voor zijn verdien
sten voor het werk wat hij hiervoor
heeft gedaan.
De heer Ripenbeek vertelde dat
de heer Verheugen vanaf 1 januari
1936 lid was van de Kamer van
Koophandel en Fabrieken te Venlo.
De oorlogsjaren van 1942 tot 1945
toen de Kamers in Nederland door
de bezetter w
niet meegerekend
januari 1961 25 jaar lid van de Ka
mer.
Dat hij steeds een zeer aktief lid
van de Kamer is geweest moge blij
ken uit het feit, dat hij zitting had
in velerlei commissies uit de Ka
mer, waax*van met name genoemd
kunnen worden:
de commissie Handelsregister;
de commissie Opruimingen en
Uitverkopen;
de commissie. Middenstandsaan
gelegenheden en
de commissie Vestigingswet.
In 1946 werd hij tot voorzitter van
deze laatste commissie gekozen. Dat
deze keuze een goede keuze was
blijkt uit het feit, dat hij deze func
tie zonder onderbreking bleef ver-
vulen tot 1962, toen zijn gezond
heidstoestand hem noopte de voor
zittershamer over te dragen.
Zowel de ledenvergaderingen als
de vergaderingen der commissies
werden door de heer Verheugen
trouw bezocht. Slechts bij zeer hoge
uitzondering liet hij verstek gaan.
De belangen van het bedrijfsleven
in zijn geheel ,maar speciaal die van
de middenstand waren bij hem in
goede handen.
Dat de Kamer zijn kennis en er
varing waar het zaken en proble
men op middenstandsgebied betreft
ook overigens wist te waarderen
kwam tot uiting in zijn afvaardiging
door de Kamer, reeds in de voor
oorlogse jaren ,in het bestuur van
het Borgstellingsfonds voor Noord-
Limburg. De heer Ripenbeek prees
zijn werk onder zo moeilijke om
standigheden dikwijls verricht en
stelde het ten voorbeeld aan de jon
geren, die nu kunnen profiteren van
wat ouderen hebben gedaan.
De heer Fr. Janssen bracht niet
alleen als vice-voorzitter van de Ka
mer zijn gelukwensen over, maar
ook als vertegenwoordiger van de
Limburgse Middenstand en speciaal
de Venrayse afdeling. Hij vertelde
veel geleerd te hebben van de heer
Verheugen met wie hij in verschil
lende commissies zitting heeft ge
had. Hij bracht de onderscheidene
dank voor ales wat hij voor de mid
denstand in 't algemeen en voor
Venray in het bijzonder heeft ge
daan.
Een bewogen heer Verheugen
dankte voor de onderscheiding hem
verleend, was dankbaar wat hij had
kunnen doen en dankte speciaal de
Kamer dat zij dank zij,, een subsidie
de handelsavondschool in Venray
heeft helpen starten.
GESLAAGD
Aan de Middelbare Landbouw
school te Horst slaagden: A. Arts,
Merselo; W. Camps, Ysselsteya; W.
Derikx, Heide; M. Geerets, Veulen:
H. van Leuven, Venray; A. van
Meyel, H. Spreeuwenberg, G. Ver
geldt en F. Verheyen, Ysselsteyn en
A. Verstraelen uit Venray.
In september a.s. wordt de mid
delbare landbouwschool omgezet in
een Middelbare Land- en Tuinbouw
school.