Woningbouw blijft probleem... m n uiieqU utas 'n di$6<dktisU Aantal wonin gzoekenden dcttllt Aardgas wordt duur Voedsel genoeg op de wereld De woningbouw aan de Hoenderstraat brengt 't bekende Hagelkruis in het gedrang. Zoals de voorzitter vorige week in de gemeenteraad ver telde blijft het kruis voorlopig op zijn oude plaats staan om t.z.t. 'n nieuwe, waardige plaats te krijgen. Wellicht zal men dan de gelegenheid aangrijpen om zowel de crucifix als het kruis grondig te restaureren. Foto: G. Kruijsen. En zo is achttien jaar na afloop van de oorlog de woningnood nog altijd niet opgeheven. Nederland spant in dit opzicht de niet zeer trot se kroon ten opzichte van de ons omringende landen. In Duitsland bouwt men al jaren achtereen zo'n 500.000 woningen per jaar, in Neder land kon men het tot 1952 niet ver der brengen dan 40.000 per jaar en slechts zeer geleidelijk werd dit aantal verhoogd. De woningnood geldt voor alle lagen der bevolking en in alle politieke partijen drong men dan ook jaarlijks aan op het bouwen van meer woningen. Na tuurlijk poogde iedere regering daar, onder de gegeven omstandigheden, zo goed mogelijk aan te voldoen, maar juist die (politieke) omstandig heden hielden een domper in voor de bouwactiviteit. Verhoog de huren en laat het bou wen vrij, zo riep men ter ener zijde, en de woningen zullen als padde stoelen uit de grond rijzen. Dat lijkt erg mooi ,zo zei men aan de andere kant, maar dan komen de duurdere woningen en daarmede de best ge situeerden het eerst aan bod, terwijl de nood juist het hoogst is bij de minder-gesitueerden. Daarom een een regeringsbouwprogramma, dat de bouw verzekert van een flink aantal goedkope (woningwet)wonin gen, gesubsidieerd uit 's rijks mid delen en dat de bouw van duurdere woningèn in de z.g. vrije sector sterk aan banden legt. En omdat dit laat ste standpunt de meeste politieke steun verwierf, is men dat systeem blijven volgen. Misschien is het 't beste, we dur ven het niet te zeggen, maar het was in elk geval de remedie van zachte heelmeesters en de stinkende wonden zijn dan ook niet uitgeble ven. In Duitsland heeft men een ri goureuzer standpunt gevolgd, de hu ren hoger laten stijgen, waardoor de particuliere bouw groter armslag kreeg en metterdaad meer wonin gen afleverde. In Nederland zitten we nu vast geroest in een vergunningenstelsel, dat uitermate traag werkt en de bouwproduktiviteit bepaald niet sti muleert. Door het centrale vergun ningstelsel wordt bovendien de nieuwbouw niet steeds verdeeld naar de ter plaatse beschikbare bouwcapaciteit, zodat er plaatsen zijn waar aannemers zitten te snak ken naar werk en hun arbeiders, bij gebrek daaraan, zien weglopen, ter wijl in andere steden van heinde en ver bouwers moeten komen om het daar uitgegeven bouwvolume te hel pen verwezenlijken. Het gevolg is, dat bouwvakarbei ders en zelfs aannemers in Duits land gaan werken, omdat ze in hun eigen omgeving toch geen werkge legenheid krijgen en de Duitsers bovendien bereid zijn hen beter te betalen. Dit verschijnsel remt de Ne derlandse bouwcapaciteit dus nog meer. Van de zijde van de Nederlandse gemeenten wordt er al jarenlang aangedrongen om de bouwvergun ningen voor woningen niet door Den Haag te laten verstrekken, doch dit in handen te leggen van de ge meentebesturen, die beter kunnen beoordelen aan welk soort woningen (woningwet, premiebouw of vrije sector) er in hun gemeente het meest behoefte is welke mogelijk heden van bouwcapaciteit er zijn en hoe dus de urgentste gevallen 't eerst geholpen kunnen worden. Er lijkt voor dit standpunt veel te zeggen ,al blijft het wel de vraag of het de bouwproduktiviteit inder daad zou bevorderen. Aan 't gekozen systeem van huur- en bouwpolitiek met zijn ver door gevoerde subsidiëring is een centra le regeling van de bouw eigenlijk in- haerent. Als de regering de geiden moet verstrekken, zal zij zelf ook willen uitmaken voor wat en in in hoeverre ze dat geld uitgeeft. On danks de herhaalde aandrang van de^zijde der Vereniging van Neder landse Gemeenten heeft tot nu toe geen der achtereenvolgende regerin gen op dit systeem van toewijzing willen of kunnen ingaan. Nu is er een nieuwe regering, van wie ook weer een oplossing van tiet woningprobleem wordt verwacht. Het tot nu toe gevolgde systeem zal ook zij echter niet veranderen. Al zou ze het willen, ze zou er niet de nodige politieke steun voor vinden. Men gaat dus op de oude voet voort. Negentig duizend woningen per jaar hebben de vier samenwerkende par tijen afegsproken, waarvan 45.000 woningwetwoningen. Het streven is schoon en uit politieke overwegin - gen moet men die aantallen wel be loven, maar de praktijk zal ook ko mend jaar wel weer anders uitval len. Ook voor dit lopende jaar werden 90.000 woningen toegezegd: het zul len er vermoedelijk nog geen 80.000 worden. Dat kan de regering niet helpen, want het woningbouwprc- bleem is nu eenmaal veelomvatten- der dan alleen het uitgeven van 90.000 vergunningen. De woningen moeten ook worden gebouwd en daartoe heeft men, uit politieke overwegingen, nu eenmaal niet de gunstigste omstandigheden gescha pen. aDt zou een ingreep in ons economisch bestel vergen, dat de meerderheid van de Kamer beslist niet aandurft. Maar goed, de rege ring doet weer de toezegging en we zijn erg benieuwd hoe de verwach tingen er volgend jaar om deze v.ijd voorstaan. Wie op zijn zondagse wandeling 't Desselke passeert heeft kans uit 'n nieuwe woning toegezwaaid te wor den door trotse nieuwe bewoners. En dan denkt men: hé zijn die nu eindelijk ook onder dak.Einde lijk ja, want het enorme getal van 550 woningzoekenden van 1962 is teruggezakt tot 439, mede dank zij het feit dat alleen op het Desselke al 164 woningen zijn toegewezen. Maar al lopen we dan wat in, wethouder Schols is niet tevreden. Niet tevreden ondanks het feit dat weer nieuwe woningen worden bij gebouwd op datzelfde Desselke, waarvoor zelfs het oude Hagelkruis moet wijken. Niet tevreden, ondanks het feit dat op de Kemp in plan West weer nieuwe complexen woningen beschikbaar komen, „Van de 118 nood- en/of krotwoningen zijn er nog altijd een dikke 80 over. Dit jaar moeten er daarvan nog 34 opgeruimd worden. Maar dan blij ven nog 50 gezinnen in na-oorlogse noodgevallen zitten. Die moeten eerst verdwijnen op naar deurne Ieder die wij daar vroegen, wist waar de „Manders-woningen" lig gen. In de Berkenstraat nr. 43-45 staat een blok van twee geheel klaar. Zij maken een eenvoudige, maar degelijke indruk, 't Manders- type is een blok van twee huizen welke alleen buitenmuren en kap gemeen hebben. Ze hebben elk een frontbreedte van 6.20 m. en een diepte van 7.50 m. De huiskamer maakt ongeveer de helft uit van de benedenverdieping. Verder is daar een kleine keuken, toilet, douchecel en een klein halletje. Beven zijn er i 3 slaapkamers. De inhoud is totaal j 260 m3. De afwerking van interieur is sober gehouden. Zo is de keuken niet betegeld en heeft de beneden verdieping betonnen vloeren. In Liessel (ook gemeente Deurne) heeft men nog eens 6 woningen in aanbouw: twee onder de kap, twee onder de balklaag en twee u'.t. de gx-ond. De aannemer de heer J. H. Mad ders uit Neerkant, betreurt het dat op nieuwe vergunningen een bouw- stop ligt. Woningen tot 10.000,kunnen worden gebouwd buiten Rijksgoed keuring om. Betreffende instanties twijfelen echter aan de mogelijkheid voor dit bedrag een woning te bou wen ,die aan alle voorschriften vol doet. Aannemer geeft echter graag inzage in zijn begx'oting en voelt zich gesteund door de feiten. Dat de belangstelling voor zijn huizen groot is, blijkt wel aan het aantal in behandeling zijnde aanvra gen van 20 stuks. Zoals bekend heeft het Ministerie thans een onderzoek ingesteld of de gerpeente Deurne wel juist gehan deld heeft. Deurne staat op het standpunt dat iedere woning geen 10.000,kost en dat zij daarom vergunning kon verlenen. „Neen", zegt Den Haag, „twee wo ningen vormen één bouwproject en kost als zodanig bijna 20.000, Daarvoor moeten wij vergunning geven en dat is niet gebeurd." Dit is het verhaal van een raven zwart meisje uit de Amsterdamse volksbuurt „De Jordaan", die als zwarte Riek ter wereld kwam in een stoffig stijfselkistje en die nu als geviex'de zangeres en cabarettière geld als water verdient en triomfen oogst over de gehele wereld. Toen zwarte Riek zestien jaar was hadden al vele mannen om haar ge vochten. Geen wonder.dat gifti ge, lenige „mokkel" uit de Jordaan met haar ietwat rauwe zangstem, bliksemde verleidelijke ogen en een figuur om ,van te kwijlen", zoals dat op de Leliegracht heet, was een be gerenswaardige prooi voor iedere kerel. Maar Riek lachte de duelle rende aanbidders uit. Zij genoot wanneer een van hen door een kop stoot buiten gevecht werd gesteld, maar dan ging Riekie alleen aar- de haal. Zij wilde zich niet binden, niet aan de mooiste, niet aan de rijkste en niet aan de sterkste bink uit de Als de plannen van de Nederland- se Gasunie doorgaan zal de Nedex*- landse bux-gerij, die het aardgas al leen voor kooldoeleinden blijft ge- bx'uiken, nauwelijks kunnen profi teren van de enorme aardgasvondst in Slochteren. De gemeente moet 7-8 ct. betalen. Zij moet dan een hoog vast-recht eisen van haar afnemers en een lage prijs per kubieke meter. Daaruit blijkt, dat het aardgas alleen goedkoper wordt dan het huidige gas, indien het voor verwar mingsdoeleinden wordt aangewend. De prijs van het aardgas zal dan concurrerend zijn met die van ko len en olie. Zoals bekend moet de minister van Economische Zaken zijn goedkeu ring aan de aardgasprijzen hechten voordat zij officieel worden vastge steld. Daarbij gelden echter ook Europese belangen, niet alleen Ne derlandse. De wereld beschikt over „zeer aanzienlijke" mogelijkheden voor 't verschaffen van voldoende voedsel aan allen tegen het jaar 2000, maar in Azië, waar de helft van de we reldbevolking woont, zal de voedsel- voox'ziening een zeer moeilijk pro bleem vormen, zo vrezen deskundi gen van de V.N. Dit is de belang rijkste conclusie van een: onderzoek naar „de mogelijkheden voor het vergroten van de wereld-voedsel- produktie", waarvan de resultaten gepubliceerd zijn door de Voedsel- en Landbouworganisatie (FAO) van de V.N. in Rome. Derhalve is de bewering dat de wereldbevolking te groot is, of te groot dreigt te worden, in verband met de aanwezige voedselvoorraden, een achterhaalde waarheid, niet ge bruikt worden als argument, dat de beperking van de geboorten uit dien hoofde noodzakelijk is. De noodzaak van een viervoudige vergroting van de voedselproduktie in Azië „x-oep de vraag op of de fundamentele materiële hulpbron nen wel toereikend zijn". Latijns- Amerika en Afrika hebben echter hulpbronnen, die „zonder twijfel Overvloedig" zijn voor het verschaf fen van extra voedsel. Het Midden oosten kan vermoedelijk driemaal zoveel px-oduceren als het thans cjoet hoewel water daar een beper kende factor vormt. Het doel van de FAO is een dieet1 van ongeveer 2.400 calorieën per dag j per persoon tegen 't jaar 2000, wan- i rieer de bevolking naar verwacht wordt ongeveer tweemaal zo groot zal zijn als op het ogenblik. Rika Jansen alias Zwarte Riek. buurt. Zwarte Riek wilde vrij zijn, om dat zij heel andere plannen had met haar leven. Zij wilde artiste worden en zij is het geworden. Een van de beste en talentvolste van heel Ne derland. Een vrouw, die op eigen kracht en tegen beter in van betwe ters het klaar speelt, bijna drie uur lang moederziel alleen op het toneel te staah met wat kleine attributen, haar overtuigende en nog steeds rauwe stem en haar onmiskenbaar Jordaans accent. Zwarte Riek is Ri ka Jansen geworden in de one- woman-show ,die haar tot in alle uithoeken van de aarde zal brengen. Ik zelf ken Riek al vele jaren. Ik heb bij wijze van spreken haar car rière zien groeien en ik herinner mij nog hoe zij in de laatste oorlogsja ren als straat-acrobate stiekem op trad voor het publiek. Zij kon han denlopen als geen anderzij en haar partner Ben een oersterke, reus met een te vroeg kaal hoofd waren als aan elkaar gesmeed, wan neer zij hun krachttoeren op de Dam of ergens in stille straatjes vertoon den. Maar als er een „smeris" in aantocht was, gingen Ben en Riek hand in hand aan de haal. Hun scha terlachen klonk over de grachten als een hoon aan het adres van ieder een, die de vrijheid wilde beknot ten. Nauwelijks waren de moffen achter de Siegfried-linie terug ge dreven of Zwarte Riek kreeg haar kansen. Laten we de geschiedenis even te rug draaien. Want de loopbaan van Zwarte Riek is boeiend en geladen met humor. stijfselkissie' Dat de wieg van Zwarte Riek een stijfselkissie was, weten we reeds. Dat de ouderlijke woning van Riek echter precies boven een doodskis- tenbedrijf lag, mag geenszins als symboliek worden gezien, want zij is zo springlevend als een vis. Over vissen gesproken: Rieks vader was zeeman en handelde tijdexis zijn ver lof in gebakken visjes, die ook Riek, zo klein als zij was reeds aan de man bracht. Het gevolg was dat de kleine zwarte meid door de mees ters op school vaak buiten de deur werd gezet om „die ellendige bak lucht uit haar kleren te doen waaien". Riek kreeg geen luxe opvoeding, zij moest werken om de doodeenvou dige reden, dat het gezin van de grijpstuiver die vader Jansen vex'- diende niet kon bestaan.' Maar te vreden was zij en zij zong haar le vensvreugde uit in typische Amster damse volksliedjes, die zij van de doodskistentimmerman had geleerd. Als kind van veertien jaar kwam Riek voor het eerst in aanraking met de shombusiness. Als straat acrobate samen met Ben de kracht patser. De mensen hadden plezier in dat zwarte elastieke meisje en als zij met het koperen bakje rondging, offerden de Amsterdammers graag een centje. Ja, in die dagen rekende men nog in centen en halve centen; een sigaar anderhalve cent en een boreltje kon je al voor negen cent pikken op de Brouwersgracht De moeder van Riek begon een café in het hart van de Jordaan en daar was het eigenlijk, dat Riek voor het eerst op de wankele, kale planken zong over de Westertoren, over de Jordaan ,over leven en ster ven. Opeens was Zwarte Riek ge boren, opnieuw geboren wel te ver staan, Als artiste en haar eerste triomfen vierde zij met het door Kees Manders (hij is thans haar man en enige uitvex'korene) geschreven liedje „Mijn wiegie was een stijfsel kissie". 120.000 grammofoonplaten gingen over de toonbank naar het publiek ,maar de zuilenradio van Nederland gaf niet-thuis, vanwege de hoge artistieke maatstaven. De Belgen daarentegen kregen het volle pond en Riekie's stijfselkissie werd een van de toppers uit die dagen. Kees Mandex's broer van Do- rus echter zonder snor maar met eigen haar op het hoofd leidde en inspireerde Riek en maakte haar tot het middelpunt van het aloude Thorbeckeplein in Amsteirdam. Riek ontpopte zich als een veel zijdige artiste en het kon niet uit blijven, dat de talentscouts, die ie hele wereld afsnorren naar goede kleinkunstenaars, Zwarte Riek ont dekten. De Parijse radio liet haar komen en in Nice trad zij op voor 'n gage van 1600 per dag. Binnen en kele jaren ontwikkelde Zwarte Riek een repertoire, dat aangepast was aan binnen- en buitenlandse wensen. En nu is Riek, als Rika Jansen, op wereldtoernee met een one- woman-show, die de aandacht van grote impressario's heeft getrokken. Ruim drie uur treedt deze vrouw zij is achter in de dertig, maar ziet er uit als brillante schoonheid van vóór in de twintig avond aan avond op. Zij acteert, danst, houdt conferences en imiteert op onnavolg bare wijze de groten dezer aarde. Een geweldige prestatie, die haar bekroning vindt in een toernae door Griekenland, België, Turkije, de Li banon, India, Pakistan, Philippijnen, Japan, Noord- en Zuid-Amerika en zelfs China. Zwarte Riek is onderweg.met haar gouden keeltje heeft zij een gouden bed verdiend. Het is haar van harte gegund. Doe het maar eens na om te starten vanuit een smerig stijfselkissie De spiegelstunt van Zwarte Riek hoort tot de hoogtepunten van haar one-weman-show. En dit is dan de dubbele woning waarmee Deurne 'n primeur maakte, omdat el ke woning op zich nog geen 10.000,kost en vrij ge bouwd zou mogen worden. Maar omdat Den Haag dit wel eens wil onderzoeken en van het standpunt uit gaat dat hier van één bouwproject sprake is, worden er voorlopig geen nieuwe gebouwd. Foto: G. Kruijsen.

Peel en Maas | 1963 | | pagina 6