37
10%
10%
Zwarte lonen zullen verbleken!
Kardinaal Mindszenty
was een week vrij
banketstaaf
schuim-
figuren
UUU3É
Hongaarse verzetsstrijders voerden
hem in triomf door Boedapest
39 rt.
^lekkertje
van
Uw extra
voordeeltje
Uit Peel en Maas
m
Zaterdag 26 October 1957 No 43
ACHT EN ZEVENTIGSTE JAARGANG
PEEL EN MAAS
DRUK EN UITGAVE FIRMA VAN DEN MUNCKHOF WPPl^RT AH VOOR VFNRAY FN HM^TRFPCFN ADVERTENTIE-PRIJS: 8 ct. per ra.m. ABONNEMENTS.
GROTE STRAAT 28 TELEFOON 612 GIRO 150652 VY CrEf£VDL(/iLl VJ\J I\ VLrillV/H ErlY W1Y1Ü 1 IVLrlYIwll PRIJS PER KWARTAAL f 1.40 BUITEN VENRAY f 1.60
In de afgelopen jaren is er heel
wat geschreven over zwarte lonen.
Voordat dit merkwaardige ver
schijnsel van de moderne samen
leving uit de wereld is, willen wij
er nog enige woorden aan wijden.
Wij weten hoe de zwarte lonen
inde wereld zijn gekomen. In het
patroon van de geleide economie
pasten ook de eerstgestelde lonen,
hetzij middels een goedgekeurde
C.A.O., hetzij ingevolge een bin
dende loonregeling.
Langs deze wegen werd aan de
werkgevers verteld, wat zij moch
ten betalen, terwijl werknemers
wisten wat zij mochten verdienen.
Dit over het algemeen niet zo
slecht opgestelde patroon, werd in
de praktijk door de arbeiders-
schaarste doorbroken.
Het tekort aan arbeiders in ver
schillende bedrijfstakken heeft er
toe geleid, dat nu eens de werk
gevers meer boden dan krachtens
de bestaande regelingen was toe
gestaan, dan weer de arbeiders
meer vroegen dan was toegestaan.
Ontstond er later op enig terrein
moeilijkheden, dan werd en wordt
nog steeds de werkgever aanspra
kelijk gesteld voor de overtreding.
SCHEEF RECHT.
Hier is onmiskenbaar een leemte
aanwijsbaar in de bestaande sanc
ties. De meest verstokte vakbonds
leider of anti-werkgever zal het
met ons eens zijn, dat hier een
legioen van werknemers met even
veel boter op het hoofd rondloopt,
als de werkgevers, bij wie ze in
dienst gingen tegen zwarte lonen.
Dit euvel heeft het rechtsgevoel
van menig werkgever ernstig ge
krenkt.
Het zwarte loon heeft ook een
administratieve chaos veroorzaakt.
Het aantal kreupele boekhoudingen
is enorm gestegen.
De premie voor sociale verzeker
ing moest over het volle gegeven
loon worden betaald. De uitkeringen
daarentegen zijn op het vastgestel
de loon gebaseerd.
Onnodig te vermelden, dat de
belasting over het volle (zwarte)
pond moest worden betaald.
Menig ondernemer heeft in de
afgelopen jaren voor ernstige in
nerlijke, zedelijke conflicten ge
staan. Hij heeft daarbij meestal
getracht zijn bedrijf voor de
ondergang te behoeden en toch
zoveel mogelijk binnen de gren
zen der wet te blijven.
De maatschappelijke ontwik
keling dwong hem die grenzen
te overschrijden. De overheid
wist dit, heeft niet getracht dit
te voorkomen of is onmachtig
gebleken, het economisch kli
maat te scheppen, waarbij het
drama der zwarte lonen zijn
einde beloofde. Daarom heeft
de overheid ook schuld aan deze
gang van zaken.
VAN ZWART TOT GRIJS
Het heeft niet aan pogingen ont
broken van vakorganisaties, werk
geversbonden of derden om de
zwarte toestand wit te wassen met
allerlei noodsprongen.
Zo heeft men de werknemers
willen straffen. Men heeft zijn heil
gezocht in het doen van aanbe
velingen.
Ondernemers zouden in hun pro-
duktieprogramma alleen rekening
moeten houden met beschikbare
arbeidspotentieel en geen opdrach
ten daarbuiten moeten aanvaarden.
In theorie lijkt dit uitvoerbaar,
maar de praktijk leerde, dat men
ook binnen het kader van de be
schikbare krachten plotseling met
het spook der zwarte lonen in aan
raking werd gebracht.
Zelfs het verplaatsen van bedrij
ven of gedeelten daarvan naar de
gebieden met een overschot aan
arbeiders, bracht niet de gewenste
opluchting.
Men pleitte voor een intensieve
looncontrole, waardoor de boek
houdkundige verwarring alleen
groter zou zijn geworden, omdat
het bestaan van maatschappelijke
misstanden nu eenmaal niet kan
worden opgeheven door 't opsporen
van de feiten, maar alleen door 't
wegnemen van de oorzaken, die het
sociale misprodukt deden verschij
nen.
DE BOEMERANG
In de geschiedenis van de zwarte
lonen vindt men een rijke leerstof
voor de hedendaagse ontwikkeling
op economisch gebied.
Wij vinden als deelhebbers aan
deze zonde de 'werkgevers, die op
een bepaald moment in 't keurslijf
der geleide economie worden ge
bonden.
Deze binding dreigt hen te ver
stikken, en aangezien een kat in
het nauw rare sprongen maakt,
kan men het ondernemers nauwe
lijks kwalijk nemen.
Waar de leiding in het economisch
leven der werknemers meestal kan
worden toegejuicht, omdat de te
nemen maatregelen dikwijls voor
de werkgevers nadelig zijn, heeft
de mening wel post gevat, dat een
gebonden economie overeenkomt
met een volkshuishouding, die al
leen lekkere hapjes toewerpt aan
de economisch zwakkeren.
Dit is een foutieve zienswijze.
Door de loonbinding is ook de
werknemer getroffen. Er zijn arbei
ders met een legaal loon en een
groot aantal met een zwart inko
men.
Nu loopt de conjunctuur terug
onder invloed van de bestedings
beperking. Er komen minder op
drachten, er wordt minder winst
gemaakt. De werkgevers zien de
arbeidsreserve vermeerderen of het
tekort aan arbeiders verminderen.
Zodra de mogelijkheid zich voor
doet, zullen de werkgevers er op
uit zijn zich van de arbeidskrach
ten met een zwart loon te ontdoen.
Dit is de eerste reden waarom de
zwarte lonen als een boemerang
hebben gewerkt of zullen werken.
Niet vooruitgezien
Vervolgens hebben de werkne
mersbonden in het verleden onvol
doende verband gelegd tussen het
bestaan van de zwarte lonen en de
monetaire politiek van de over
heid. Hoewel men er zich in vak
bondskringen op begint te beroemen
dat men economisch gezien even
deskundig is als in werkgevers- of
regeringskringen, heeft men er
nimmer aan gedacht de overheid
te waarschuwen voor door haar
veroorzaakte inflatoire invloeden.
Alle protesten komen praktisch uit
de koker van werkgevers en andere
financiële deskundigen.
Het ware daarom raadzaam wan
neer van vakbondszijde een even
kritische instelling ontstond t.a.v.
de uitgavenpolitiek der centrale
overheid als die uit andere kringen
wordt getoond. Wanneer door
onderzoekingen en ervaring is aan
getoond dat een arbeidsreserve van
enkele procenten noodzakelijk is,
dan moet men in vakbondskringen
niet gaan juichen of menen sterker
te staan wanneer er een arbeiders-
tekort is. Men heeft deze houding
mogelijk openlijk maar zeer zeker
heimelijk aangehangen. Uiteindelijk
zijn de verbonden van werknemers
in een vreemde niet te benijden
positie gekomen, die in de naaste
toekomst merkwaardige vruchten
moet afwerpen.
VAN ZWART TOT WIT
Straks zullen bij een ruimere
arbeidsmarkt de zwarte lonen niet
meer betaald worden. De vakbonds
leden zullen op hun organisatie
geen beroep kunnen doen wanneer
ze van het zwarte naar het witte
loonfront worden terug verwezen.
Dit schept wrevel en wantrouwen
tussen de organisaties en hun
leden.
Vervolgens is geconcludeerd dat
men met het optrekken van het
loonpeil al verder is gegaan dan
de produktie toestaat. Wij moeten
een gedeelte van de toegestane
loonsverhogingen nog „inverdienen"
heeft minister Zijlstra gezegd. Men
zou hieruit de conclusie kunnen
trekken, dat in een aantal bedrijfs
takken zelfs de contractlonen voor
een deel zwart zijn en eigenlijk
afgedwongen worden door het
tekort aan arbeidskrachten.
Dit duldt erop dat de vakbonden
voorlopig niet met nieuwe loon
eisen behoeven te komen, willen
ze op langere termijn geen mas
sale werkloosheid in de hand wer
ken. Ook dit komt de rust in
kringen van de georganiseerde
werknemers niet ten goede.
BEPERK DE BESTEDING!
Ieder, die een zwart loon ver
dient, zal er nu reeds rekening
mee moeten houden dat de „zwarte
top" daarvan in de toekomst ver
dwijnt. Hij zal reeds nu zijn uitga
ven moeten aanpassen aan normale
omstandigheden. Doet hij dit niet,
dan zal hij tot de eersten behoren,
die het slachtoffer worden van de
in gang gezette bestedingsbeper
king.
De naaste toekomst zal ons leren
of wij als enkelingen voldoende
begrip zullen tonen voor de niet
te ontkennen waarheid dat niet
een kabinet de onaangename ge
volgen behoeft te dragen van een
bankroetpolitiek, maar de bevol
king zelf, die via haar vertegen
woordigers in de Staten-Generaal
een ministerie steunt of verwerpt.
Uit de komende correctie van
zwarte lonen zal blijken, dat deze
in waarheid een neerslag waren
van een zwarte economische poli
tiek in alle groepen van ons volk.
Moge deze met de zwarte lonen
spoedig tot het verleden behoren.
Deze week herdachten wij de op
stand van Hongarije, welke een
jaar geleden begon, Europa in
laaiend enthousiasme zette en in
de eerste novemberdagen met een
mateloze droefheid ter neder drukte.
De opstand welke op 23 oktober
begon en 7 dagen met toenemend
succes werd gevoerd, scheen tot de
glorieuze bevrijding te leiden.
Helaas sloeg een enorme troepen
macht, in der haast uit Rusland
naar Boedapest overgebracht, de
vrijheid neer. Het is voor vele
Nederlanders de meest indruk
wekkende Allerzielendag geweest,
die zij sinds eeuwen hebben ge
kend.
Een episode uit deze Hongaarse
opstand willen wij in herinnering
brengen, de bevrijding van kardi
naal Mindszeniy, zoals die door
enkele Hongaarse ooggetuigen ge
schreven is.
Tijdens het uitbreken van de op
stand bevond de kardinaal, die acht
jaren geleden door de communis
ten na uitputtende kwellingen, tot
levenslang veroordeeld was, in het
afgelegen dorpje Felsöpetény. In
de omgeving wist het volk, dat de
kardinaal daar leefde, bewaakt
door de geheime politie.
Slechts zijn secretaris was de
enige betrouwbare mens in zijn
omgeving. De revolutionaire krach
ten dachten dan ook het eerst aan
zijn bevrijding, toen hun kansen op
succes begonnen te stijgen.
In de morgen van de 30ste okto
ber nam de revolutionaire raad
het besluit, dat de bevrijding door
militairen zou geschieden.
In de kazerne van Retsag werd
een patrouille uitgerust die zwaar
bewapend naar Felsöpetény mar
cheerde. De patrouille werd aange
voerd door majoor Antal Palinkas,
door luitenant Bertalan Molnér en
luitenant Janos Deék. Na een kort
maar bloedig vuurgevecht werden
de AVO-ers buiten gevecht gesteld
en de kardinaal bevrijd.
Begeleid door twee officieren,
die met machinepistolen gewapend
waren, trad Josef Mindszenty met
devoot gevouwen handen naar
buiten. Het eerste wat hij zei was:
„Mijne kinderen. Ik zal mijn werk
voortzetten waar ik het acht jaar
geleden moest neerleggen."
De revolutionaire soldaten in
Retsag braken in gejubel uit toen
bekend werd gemaakt dat de kerk
vorst bevrijd was. Er was inmid
dels uitgelekt, dat de Sowjets aan
de AVO de opdracht hadden ge
geven Mindszenty, er op voor te
bereiden, dat hij voor „enige tijd"
zou vertrekken. Maar zo ver is
het niet meer gekomen.
Majoor Palinkas vertelde: „Wij
brachten de primaat naar de ka
zerne. Eerst had hij nog een be
zoek gebracht aan de pastoor van
Retsag met wie hij een vriend
schappelijk gesprek had.
Intussen was het bericht over de
bevrijding van de kerkvorst overal
bekend geworden en er stroomden
grote groepen vrijheidsstrijders,
studenten, soldaten en arbeiders
uit de hoofdstad om hem hulde te
brengen.
De volgende dag stelde de revo
lutionaire soldatenraad een kleine
kolonne vrachtwagens op, waarmee
de kardinaal, begeleid door twee
gevechtswagens, naar Boedapest
werd gebracht.
Hierover vertelt majoor Palinkas:
„Er werd vroeg in de morgen ge
start. In Vac (Waitzen) werden we
bedolven onder bloemen. De primaat
gaf de menigte zijn zegen.
In steden en dorpen, waar hij
ook verscheen, werd hij met een
onbeschrijflijk enthousiasme ont
vangen. Het was een ware triomf
tocht, maar toch nog niets verge
leken bij de ontvangst in Boeda
pest. Een onoverzienbare menigte
wachtte József Mindszenty daar op
en toen zij hem zagen, begonnen
zij te zingen, eerst het volkslied,
daarna het pauselijk lied.
De kerkvorst gaf zijn herderlijke
zegen en dankte met enkele vrien
delijke, hartelijke woorden voor de
hulde die hem gebracht was".
Toen trok hij zich terug in zijn
paleis, waar hij een stille heilige
mis las.
Toen begon voor de kardinaal
een vermoeiende dag van huldi
gingen. De gehele middag liep het
storm in het paleis, waar katholiek
en niet-katholiek, Hongaar en
buitenlander hen geluk kwam wen
sen.
Wij zelf van het K.N.P. hebben
hem in dit geroezemoes gestoord
en door een telefonische verbinding
een ogenblik uit de drukte weg
geroepen.
Een heerlijke
voor slechts
bij aankoop van 250 gram
VéGé-koffie
Een pak VéGé- macaroni van 30
voor slechts IO ct. met 2 geldzegels
bij aankoop van een blik VéGé-gehakt A 118 ct. met 24 geldzegels
Bovendien: bij iedere f 5.- aan boodschappen
2 leuke
Hr in staniol voor
r IO cent en nog
cent
6 metalen huishoud theelepeltjes
voor 37 cent
Ztewb écrojot- éfeééeg. cpo/
De derde aanbieding is alleen geldig in district Oost-Brabant en Noord-Limburg
De zuster, die ons te woord stond,
vroeg even geduld te hebben, om
dat zo juist een nieuwe delegatie
was binnengekomen. Toen klonk
door de telefoon de stem. „Hier
Mindszenty".... en voerden wij het
gesprek, dat op 1 november over
de K.R.O. in alle Nederlandse huis
kamers doorklonk.
Helaas, hoe kort heeft de kardi
naal van zijn vrijheid en menselijke
rechten mogen genieten. Reeds na
enkele dagen moest hij zijn toe
vlucht nemen tot de Amerikaanse
ambassade.
Hij vertoeft er nu nog.
van 26 oktober 1907
Woensdag had in Venray de
loting plaats voor de Nat. Militie.
65 jongelingen moesten hieraan
deelnemen, waarvan waarschijnlijk
22 voor de militaire dienst zullen
worden opgeroepen.
Maandag werd aanbesteed
het bouwen van een woning met
bijlevering van alle materialen voor
rekening van Jan deBruijn aan de
Merseloseweg. Er waren 7 inschrij
vers. De hoogste was M. Jacobs
met f 1667.Laagste G. Ambrosius
met f 1274.aan wien het werk
werd gegund.
Te Merselo heeft men het
plan gevormd een fietspad aan te
leggen naar de Meijerjj.
Te Merselo srriveerden van
wege het Staatsbosbeheer een 6-tal
ossen, welke gebruikt worden voor
het omploegen van heidegrond
achter het Daland. De grond is
bestemd voor boscultuur.
Het gildehuis van de Schut
terij St. Anna werd voor een jaar
aangepacht door W. Swaghoven,
Maashese weg.
van 28 oktober 1911
Op de vergadering van de
Boerenbond sprak de heer Ver-
heggen.
van 26 oktober 1912
Op 21 oktober werden 800
kinderen door Mgr. Drehmans ge
vormd.
Ingebroken werd in het sta
tion en elders.
Voor rekening van Jos. Jen-
niskens te Oostrum mochten de
Gebr. Oudenhoven na inschrijving
een woonhuis bouwen voor f 5430.
D.S.O. I verloor van V.V.V.-
reserve te Venlo met 2—3.
van 19 oktober 1912
Er bestonden plannen om in
Venray een bouwvereniging op te
richten.
Tot president van het zieken
fonds St. Ludovicus werd gekozen
de heer Leonard Verbeek.
De onderwijzer W. Spierts
werd benoemd aan de Broederschool
te Venlo.
18 processies kwamen In 1912
naar het Genade-oord van O.L.
Vrouw te Oostrum.
van 31 oktober 1912
Op 25 oktober vergaderde de
raad van de gemeente. Er werd
een verordening gemaakt van ge
meentelijke schoolgrenzen.
Mej. Coenders kreeg eervol ont
slag als onderwijzeres.
Op 25 oktober hield de Maria-
vereniging haar ledenvergadering.
Als spreker trad op P. Cyrillus uit
Velp.
van 25 oktober 1913
21 oktober vergaderde de
Boerenbond In het patronaat, waar
op de heer Timmermans sprak.
van 1 november 1913
Het R.K. Kerkbestuur te Olrlo
kreeg f 75.subsidie omdat kerk
en kosterswoning in zulk een
treurige toestand waren.
Pater Gerard Pouwels ver
trok 25 oktober naar Genua en ging
30 oktober scheep naar de
Filippijnen.
Opgericht werd een vereni
ging van bouwvakarbeiders.
Tot bestuurslid van Venray's
Fanfarecorps werd gekozen de heer
Th. Camps, Grote Markt.
ytttOa.
SPECIALIST IN
BEL OP BIJ BRAND
No 392