37 10% 10% Zwarte lonen zullen verbleken! Kardinaal Mindszenty was een week vrij banketstaaf schuim- figuren UUU3É Hongaarse verzetsstrijders voerden hem in triomf door Boedapest 39 rt. ^lekkertje van Uw extra voordeeltje Uit Peel en Maas m Zaterdag 26 October 1957 No 43 ACHT EN ZEVENTIGSTE JAARGANG PEEL EN MAAS DRUK EN UITGAVE FIRMA VAN DEN MUNCKHOF WPPl^RT AH VOOR VFNRAY FN HM^TRFPCFN ADVERTENTIE-PRIJS: 8 ct. per ra.m. ABONNEMENTS. GROTE STRAAT 28 TELEFOON 612 GIRO 150652 VY CrEf£VDL(/iLl VJ\J I\ VLrillV/H ErlY W1Y1Ü 1 IVLrlYIwll PRIJS PER KWARTAAL f 1.40 BUITEN VENRAY f 1.60 In de afgelopen jaren is er heel wat geschreven over zwarte lonen. Voordat dit merkwaardige ver schijnsel van de moderne samen leving uit de wereld is, willen wij er nog enige woorden aan wijden. Wij weten hoe de zwarte lonen inde wereld zijn gekomen. In het patroon van de geleide economie pasten ook de eerstgestelde lonen, hetzij middels een goedgekeurde C.A.O., hetzij ingevolge een bin dende loonregeling. Langs deze wegen werd aan de werkgevers verteld, wat zij moch ten betalen, terwijl werknemers wisten wat zij mochten verdienen. Dit over het algemeen niet zo slecht opgestelde patroon, werd in de praktijk door de arbeiders- schaarste doorbroken. Het tekort aan arbeiders in ver schillende bedrijfstakken heeft er toe geleid, dat nu eens de werk gevers meer boden dan krachtens de bestaande regelingen was toe gestaan, dan weer de arbeiders meer vroegen dan was toegestaan. Ontstond er later op enig terrein moeilijkheden, dan werd en wordt nog steeds de werkgever aanspra kelijk gesteld voor de overtreding. SCHEEF RECHT. Hier is onmiskenbaar een leemte aanwijsbaar in de bestaande sanc ties. De meest verstokte vakbonds leider of anti-werkgever zal het met ons eens zijn, dat hier een legioen van werknemers met even veel boter op het hoofd rondloopt, als de werkgevers, bij wie ze in dienst gingen tegen zwarte lonen. Dit euvel heeft het rechtsgevoel van menig werkgever ernstig ge krenkt. Het zwarte loon heeft ook een administratieve chaos veroorzaakt. Het aantal kreupele boekhoudingen is enorm gestegen. De premie voor sociale verzeker ing moest over het volle gegeven loon worden betaald. De uitkeringen daarentegen zijn op het vastgestel de loon gebaseerd. Onnodig te vermelden, dat de belasting over het volle (zwarte) pond moest worden betaald. Menig ondernemer heeft in de afgelopen jaren voor ernstige in nerlijke, zedelijke conflicten ge staan. Hij heeft daarbij meestal getracht zijn bedrijf voor de ondergang te behoeden en toch zoveel mogelijk binnen de gren zen der wet te blijven. De maatschappelijke ontwik keling dwong hem die grenzen te overschrijden. De overheid wist dit, heeft niet getracht dit te voorkomen of is onmachtig gebleken, het economisch kli maat te scheppen, waarbij het drama der zwarte lonen zijn einde beloofde. Daarom heeft de overheid ook schuld aan deze gang van zaken. VAN ZWART TOT GRIJS Het heeft niet aan pogingen ont broken van vakorganisaties, werk geversbonden of derden om de zwarte toestand wit te wassen met allerlei noodsprongen. Zo heeft men de werknemers willen straffen. Men heeft zijn heil gezocht in het doen van aanbe velingen. Ondernemers zouden in hun pro- duktieprogramma alleen rekening moeten houden met beschikbare arbeidspotentieel en geen opdrach ten daarbuiten moeten aanvaarden. In theorie lijkt dit uitvoerbaar, maar de praktijk leerde, dat men ook binnen het kader van de be schikbare krachten plotseling met het spook der zwarte lonen in aan raking werd gebracht. Zelfs het verplaatsen van bedrij ven of gedeelten daarvan naar de gebieden met een overschot aan arbeiders, bracht niet de gewenste opluchting. Men pleitte voor een intensieve looncontrole, waardoor de boek houdkundige verwarring alleen groter zou zijn geworden, omdat het bestaan van maatschappelijke misstanden nu eenmaal niet kan worden opgeheven door 't opsporen van de feiten, maar alleen door 't wegnemen van de oorzaken, die het sociale misprodukt deden verschij nen. DE BOEMERANG In de geschiedenis van de zwarte lonen vindt men een rijke leerstof voor de hedendaagse ontwikkeling op economisch gebied. Wij vinden als deelhebbers aan deze zonde de 'werkgevers, die op een bepaald moment in 't keurslijf der geleide economie worden ge bonden. Deze binding dreigt hen te ver stikken, en aangezien een kat in het nauw rare sprongen maakt, kan men het ondernemers nauwe lijks kwalijk nemen. Waar de leiding in het economisch leven der werknemers meestal kan worden toegejuicht, omdat de te nemen maatregelen dikwijls voor de werkgevers nadelig zijn, heeft de mening wel post gevat, dat een gebonden economie overeenkomt met een volkshuishouding, die al leen lekkere hapjes toewerpt aan de economisch zwakkeren. Dit is een foutieve zienswijze. Door de loonbinding is ook de werknemer getroffen. Er zijn arbei ders met een legaal loon en een groot aantal met een zwart inko men. Nu loopt de conjunctuur terug onder invloed van de bestedings beperking. Er komen minder op drachten, er wordt minder winst gemaakt. De werkgevers zien de arbeidsreserve vermeerderen of het tekort aan arbeiders verminderen. Zodra de mogelijkheid zich voor doet, zullen de werkgevers er op uit zijn zich van de arbeidskrach ten met een zwart loon te ontdoen. Dit is de eerste reden waarom de zwarte lonen als een boemerang hebben gewerkt of zullen werken. Niet vooruitgezien Vervolgens hebben de werkne mersbonden in het verleden onvol doende verband gelegd tussen het bestaan van de zwarte lonen en de monetaire politiek van de over heid. Hoewel men er zich in vak bondskringen op begint te beroemen dat men economisch gezien even deskundig is als in werkgevers- of regeringskringen, heeft men er nimmer aan gedacht de overheid te waarschuwen voor door haar veroorzaakte inflatoire invloeden. Alle protesten komen praktisch uit de koker van werkgevers en andere financiële deskundigen. Het ware daarom raadzaam wan neer van vakbondszijde een even kritische instelling ontstond t.a.v. de uitgavenpolitiek der centrale overheid als die uit andere kringen wordt getoond. Wanneer door onderzoekingen en ervaring is aan getoond dat een arbeidsreserve van enkele procenten noodzakelijk is, dan moet men in vakbondskringen niet gaan juichen of menen sterker te staan wanneer er een arbeiders- tekort is. Men heeft deze houding mogelijk openlijk maar zeer zeker heimelijk aangehangen. Uiteindelijk zijn de verbonden van werknemers in een vreemde niet te benijden positie gekomen, die in de naaste toekomst merkwaardige vruchten moet afwerpen. VAN ZWART TOT WIT Straks zullen bij een ruimere arbeidsmarkt de zwarte lonen niet meer betaald worden. De vakbonds leden zullen op hun organisatie geen beroep kunnen doen wanneer ze van het zwarte naar het witte loonfront worden terug verwezen. Dit schept wrevel en wantrouwen tussen de organisaties en hun leden. Vervolgens is geconcludeerd dat men met het optrekken van het loonpeil al verder is gegaan dan de produktie toestaat. Wij moeten een gedeelte van de toegestane loonsverhogingen nog „inverdienen" heeft minister Zijlstra gezegd. Men zou hieruit de conclusie kunnen trekken, dat in een aantal bedrijfs takken zelfs de contractlonen voor een deel zwart zijn en eigenlijk afgedwongen worden door het tekort aan arbeidskrachten. Dit duldt erop dat de vakbonden voorlopig niet met nieuwe loon eisen behoeven te komen, willen ze op langere termijn geen mas sale werkloosheid in de hand wer ken. Ook dit komt de rust in kringen van de georganiseerde werknemers niet ten goede. BEPERK DE BESTEDING! Ieder, die een zwart loon ver dient, zal er nu reeds rekening mee moeten houden dat de „zwarte top" daarvan in de toekomst ver dwijnt. Hij zal reeds nu zijn uitga ven moeten aanpassen aan normale omstandigheden. Doet hij dit niet, dan zal hij tot de eersten behoren, die het slachtoffer worden van de in gang gezette bestedingsbeper king. De naaste toekomst zal ons leren of wij als enkelingen voldoende begrip zullen tonen voor de niet te ontkennen waarheid dat niet een kabinet de onaangename ge volgen behoeft te dragen van een bankroetpolitiek, maar de bevol king zelf, die via haar vertegen woordigers in de Staten-Generaal een ministerie steunt of verwerpt. Uit de komende correctie van zwarte lonen zal blijken, dat deze in waarheid een neerslag waren van een zwarte economische poli tiek in alle groepen van ons volk. Moge deze met de zwarte lonen spoedig tot het verleden behoren. Deze week herdachten wij de op stand van Hongarije, welke een jaar geleden begon, Europa in laaiend enthousiasme zette en in de eerste novemberdagen met een mateloze droefheid ter neder drukte. De opstand welke op 23 oktober begon en 7 dagen met toenemend succes werd gevoerd, scheen tot de glorieuze bevrijding te leiden. Helaas sloeg een enorme troepen macht, in der haast uit Rusland naar Boedapest overgebracht, de vrijheid neer. Het is voor vele Nederlanders de meest indruk wekkende Allerzielendag geweest, die zij sinds eeuwen hebben ge kend. Een episode uit deze Hongaarse opstand willen wij in herinnering brengen, de bevrijding van kardi naal Mindszeniy, zoals die door enkele Hongaarse ooggetuigen ge schreven is. Tijdens het uitbreken van de op stand bevond de kardinaal, die acht jaren geleden door de communis ten na uitputtende kwellingen, tot levenslang veroordeeld was, in het afgelegen dorpje Felsöpetény. In de omgeving wist het volk, dat de kardinaal daar leefde, bewaakt door de geheime politie. Slechts zijn secretaris was de enige betrouwbare mens in zijn omgeving. De revolutionaire krach ten dachten dan ook het eerst aan zijn bevrijding, toen hun kansen op succes begonnen te stijgen. In de morgen van de 30ste okto ber nam de revolutionaire raad het besluit, dat de bevrijding door militairen zou geschieden. In de kazerne van Retsag werd een patrouille uitgerust die zwaar bewapend naar Felsöpetény mar cheerde. De patrouille werd aange voerd door majoor Antal Palinkas, door luitenant Bertalan Molnér en luitenant Janos Deék. Na een kort maar bloedig vuurgevecht werden de AVO-ers buiten gevecht gesteld en de kardinaal bevrijd. Begeleid door twee officieren, die met machinepistolen gewapend waren, trad Josef Mindszenty met devoot gevouwen handen naar buiten. Het eerste wat hij zei was: „Mijne kinderen. Ik zal mijn werk voortzetten waar ik het acht jaar geleden moest neerleggen." De revolutionaire soldaten in Retsag braken in gejubel uit toen bekend werd gemaakt dat de kerk vorst bevrijd was. Er was inmid dels uitgelekt, dat de Sowjets aan de AVO de opdracht hadden ge geven Mindszenty, er op voor te bereiden, dat hij voor „enige tijd" zou vertrekken. Maar zo ver is het niet meer gekomen. Majoor Palinkas vertelde: „Wij brachten de primaat naar de ka zerne. Eerst had hij nog een be zoek gebracht aan de pastoor van Retsag met wie hij een vriend schappelijk gesprek had. Intussen was het bericht over de bevrijding van de kerkvorst overal bekend geworden en er stroomden grote groepen vrijheidsstrijders, studenten, soldaten en arbeiders uit de hoofdstad om hem hulde te brengen. De volgende dag stelde de revo lutionaire soldatenraad een kleine kolonne vrachtwagens op, waarmee de kardinaal, begeleid door twee gevechtswagens, naar Boedapest werd gebracht. Hierover vertelt majoor Palinkas: „Er werd vroeg in de morgen ge start. In Vac (Waitzen) werden we bedolven onder bloemen. De primaat gaf de menigte zijn zegen. In steden en dorpen, waar hij ook verscheen, werd hij met een onbeschrijflijk enthousiasme ont vangen. Het was een ware triomf tocht, maar toch nog niets verge leken bij de ontvangst in Boeda pest. Een onoverzienbare menigte wachtte József Mindszenty daar op en toen zij hem zagen, begonnen zij te zingen, eerst het volkslied, daarna het pauselijk lied. De kerkvorst gaf zijn herderlijke zegen en dankte met enkele vrien delijke, hartelijke woorden voor de hulde die hem gebracht was". Toen trok hij zich terug in zijn paleis, waar hij een stille heilige mis las. Toen begon voor de kardinaal een vermoeiende dag van huldi gingen. De gehele middag liep het storm in het paleis, waar katholiek en niet-katholiek, Hongaar en buitenlander hen geluk kwam wen sen. Wij zelf van het K.N.P. hebben hem in dit geroezemoes gestoord en door een telefonische verbinding een ogenblik uit de drukte weg geroepen. Een heerlijke voor slechts bij aankoop van 250 gram VéGé-koffie Een pak VéGé- macaroni van 30 voor slechts IO ct. met 2 geldzegels bij aankoop van een blik VéGé-gehakt A 118 ct. met 24 geldzegels Bovendien: bij iedere f 5.- aan boodschappen 2 leuke Hr in staniol voor r IO cent en nog cent 6 metalen huishoud theelepeltjes voor 37 cent Ztewb écrojot- éfeééeg. cpo/ De derde aanbieding is alleen geldig in district Oost-Brabant en Noord-Limburg De zuster, die ons te woord stond, vroeg even geduld te hebben, om dat zo juist een nieuwe delegatie was binnengekomen. Toen klonk door de telefoon de stem. „Hier Mindszenty".... en voerden wij het gesprek, dat op 1 november over de K.R.O. in alle Nederlandse huis kamers doorklonk. Helaas, hoe kort heeft de kardi naal van zijn vrijheid en menselijke rechten mogen genieten. Reeds na enkele dagen moest hij zijn toe vlucht nemen tot de Amerikaanse ambassade. Hij vertoeft er nu nog. van 26 oktober 1907 Woensdag had in Venray de loting plaats voor de Nat. Militie. 65 jongelingen moesten hieraan deelnemen, waarvan waarschijnlijk 22 voor de militaire dienst zullen worden opgeroepen. Maandag werd aanbesteed het bouwen van een woning met bijlevering van alle materialen voor rekening van Jan deBruijn aan de Merseloseweg. Er waren 7 inschrij vers. De hoogste was M. Jacobs met f 1667.Laagste G. Ambrosius met f 1274.aan wien het werk werd gegund. Te Merselo heeft men het plan gevormd een fietspad aan te leggen naar de Meijerjj. Te Merselo srriveerden van wege het Staatsbosbeheer een 6-tal ossen, welke gebruikt worden voor het omploegen van heidegrond achter het Daland. De grond is bestemd voor boscultuur. Het gildehuis van de Schut terij St. Anna werd voor een jaar aangepacht door W. Swaghoven, Maashese weg. van 28 oktober 1911 Op de vergadering van de Boerenbond sprak de heer Ver- heggen. van 26 oktober 1912 Op 21 oktober werden 800 kinderen door Mgr. Drehmans ge vormd. Ingebroken werd in het sta tion en elders. Voor rekening van Jos. Jen- niskens te Oostrum mochten de Gebr. Oudenhoven na inschrijving een woonhuis bouwen voor f 5430. D.S.O. I verloor van V.V.V.- reserve te Venlo met 2—3. van 19 oktober 1912 Er bestonden plannen om in Venray een bouwvereniging op te richten. Tot president van het zieken fonds St. Ludovicus werd gekozen de heer Leonard Verbeek. De onderwijzer W. Spierts werd benoemd aan de Broederschool te Venlo. 18 processies kwamen In 1912 naar het Genade-oord van O.L. Vrouw te Oostrum. van 31 oktober 1912 Op 25 oktober vergaderde de raad van de gemeente. Er werd een verordening gemaakt van ge meentelijke schoolgrenzen. Mej. Coenders kreeg eervol ont slag als onderwijzeres. Op 25 oktober hield de Maria- vereniging haar ledenvergadering. Als spreker trad op P. Cyrillus uit Velp. van 25 oktober 1913 21 oktober vergaderde de Boerenbond In het patronaat, waar op de heer Timmermans sprak. van 1 november 1913 Het R.K. Kerkbestuur te Olrlo kreeg f 75.subsidie omdat kerk en kosterswoning in zulk een treurige toestand waren. Pater Gerard Pouwels ver trok 25 oktober naar Genua en ging 30 oktober scheep naar de Filippijnen. Opgericht werd een vereni ging van bouwvakarbeiders. Tot bestuurslid van Venray's Fanfarecorps werd gekozen de heer Th. Camps, Grote Markt. ytttOa. SPECIALIST IN BEL OP BIJ BRAND No 392

Peel en Maas | 1957 | | pagina 1