Gebrek aan naastenliefde De politierechter oordeelt WEEKBLAD VOOR VENRAY EN OMSTREKEN lyoéksge&iuiken in het begin van de 20e eeuw Uit„Peel en Maas" Extra geur. extra smaak Douwe Egberts Voornaamst!) oorzaak van de verkeers chaos Zaterdag 17 November 1956 No 46 ZEVEN EN ZEVENTIGSTE JAARGANG PEEL EN MAAS DRUK EN UITGAVE FIRMA VAN DEN MUNCKHOF GROTE STRAAT 28 TELEFOON 512 GIRO 150652 ADVERTENTIE-PRIJS: 8 ct. per ru.m. ABONNEMENTS PRIJS PER KWARTAAL f 1.25 BUITEN VENRAY f 1.45 Van verschillende volksgebruiken, die in het begin van deze eeuw algemeen in zwang waren, zijn sommigen geheel verdwenen, andere bleven, hoewel vaak in gewijzigde vorm, bestaan. Wij bedoelen hier de gebruiken, zoals die o.a. bestonden in deze streken, en in de Meijer ij. De tijdsorde van het kalenderjaar volgende komt dan als eerste 't Nieuwe Jaar. In de Nieuwjaarsnacht gaan de schutterijen van deur tot deur en schrijven daarop de eerste heilwens „Zalig Nieuwjaar". In de namiddag zullen de schutters die wens mon deling komen herhalen, wat dan gewoolijk met een fooi of een bor rel wordt beloond. In de café's schenkt de waard op Nieuwjaarsdag een gratis borrel of de bezoekers ontvangen een hart van speculaas, dat dan mee naar huis wordt genomen. Verloofden en verliefden zenden elkander kleurige of met allerlei versieringen opgesmukte kaarten, dikwijls van zodanig formaat, dat zelfs de omvangrijke tas van de brievenbesteller ze niet kan be vatten. Op straat, op de kerkweg, in de café's, overal hoort men de gulle nieuwjaarswens. En dikwijls wordt het een wedstrijd, wie de eerste zal zijn om „het nieuwjaar af te win nen." In de scholen schrijven de leer lingen van de hoogste klassen prachtige Nieuwjaarsbrieven, die thuis moeten worden voorgelezen of verzonden aan dierbare ooms en tantes, bij voorkeur aan zulke, aan wie bepaalde „verwachtingen" verbonden zijn. Het feest van Driekoningen geeft allen, die bij het kaartspel drie Heren krijgen, het recht op één cent van iedere medespeler. Ook geven drie Heren wel de „roem" van vier. De vastentijd is een tijd van uiterste soberheid. Dan houdt men geen spinningen of familiefeesten, dan brengen de jongelui, die ver kering hebben geen bezoek aan de uitverkorene van hun hart, uitge zonderd op de zondag van half vasten. Cafébezoek wordt sterk ingekrompen, uitvoeringen of voor stellingen worden niet gegeven. Op Palmzondag ziet men de boeren de gewijde palmtakjes op hun akkers steken, meestal in de groenende roggevelden. Dan trek ken de jonge mannen in troepen uit om een nieuwe Paaspet of hoed te kopen. Het hoogfeest van Pasen wordt plechtig gevierd. Ieder kleedt zich dan op z'n best. De oude, soms al wat groen geworden trouw jas wordt door de ouderen voor de dag gehaald. De winterse klompen worden door de zomerse schoenen vervangen. Jonge meisjes, die voor 't eerst de muts met toer opzetten, tooien zich nu met dit werkelijk prachtige sieraad. De dag wordt in de kerk en thuis doorgebracht. Café's zijn taboe met Pasen. Bij het avondmaal worden Paas eieren opgediend, waarvan ieder zich naar hartelust bedienen mag. 's Avonds branden de talrijke paas vuren en zetten de einders in rode gloed. Zondags na Pasen trekken de knechts en meiden naar hun nieuwe of hun eerste boer, die zijn nieuwe werkkracht met de kar afhaalt. Ieder voert daarbij zijn kist of kast met kleren en andere bezittingen mee. Die dag mogen ze zich in hun nieuwe verblijf inrichten en zijn ze vrij van arbeid. Dan houdt de smid zijn „smidjes- dag". De boeren komen bij hem aan huis hun rekening betalen en worden daarbij op een glaasje getracteerd. Bij deze gelegenheid weten sommige pientere jongens ook voor zich een gratis dronk te bemachtigen. Maar de smid, die „in het veen" is, ziet ook voor deze indringers niet op „een turfje". Pinksteren, Allerheiligen Kerstmis worden even plechtig gevierd als het Paasfeest. Met Sint Nicolaas ontvangen alléén de kinderen surprises, die echter meestal bestaan uit practi- sche dingen, vooral kleren. In de winkels, waar men klant is, krijgen ze dan vaak speelgoed. In de namiddag ziet men ze nog rondgaan bij familieleden om „de klomp uit te halen". Met Kerstmis worden geen ca- deaux gegeven. Kerstbomen worden nergens geplaatst, wel een eenvou dig kerstkribje, meest van papier. De zomertijd is het seizoen voor processies en bedevaarten. Meest trekt men te voet „te bevert", soms zelfs naar Kevelaer. Die de mars niet maken kunnen, gaan met de huifkar. In alle gevallen wordt vol doende proviand meegenomen voor al boterhammen en metworst. Is er processie door het dorp, dan beijveren allen zich die wonen aan de processieweg, om alles voor Ons Heer zo mooi mogelijk te maken. De straat wordt geveegd, de bermen geharkt, de heggen bij geknipt. Op het middenpad strooit men „strowsel" van groen en bloemen op een onderlaag van wit zand. De weg wordt in vele dorpen met „meien" (berketakken) afge zet. Voor de ramen van de huizen plaatst men bouketten en bran dende kaarsen. De vlaggen wappe ren breed uit en verhogen nog de feestelijke aanblik. Kermis en vastenavond zijn de dagen van feest en vreugde. Ge danst wordt er niet op de dorpen en 't wordt zeker voor meisjes als onbehoorlijk beschouwd. De geeste lijken waarschuwen met kracht en overtreders worden openlijk aan de kaak gesteld. De kermis wordt bepaald tot eten en drinken en familiebezoek. Het koekslaan op houten posten met een knuppel, met een hand of met beide aangepakt, wordt druk be oefend. Soms staat de taaie koek daarbij rechtop op de slagpost, soms ligt hij horizontaal op twee daarin bevestigde ijzers. Ook wordt er veel om koek gedobbeld en iedere jongeman schenkt zijn be minde die dag dit besuikerde en bebloemde produkt. Vastenavond wordt kalmer ge vierd, alleen lopen kinderen dan met de rommelpot, vervaardigd met behulp van een expres daar voor bewaarde varkensblaas. Ook schudden de kinderen drop en snoepgoed in een flesje met water en zuigen het schuim van de zoete vloeistof door de flessenhals. Bij alle feestelijke gelegenheden werkt de hele buurtschap mee aan de versieringen en voor dit „pelen" komen de jongelui dan meestal op een schuurdeel samen. Verhuist een boer, dan helpen allen die „voortvaring" (d.i. kar en paard) bezitten, om inboedel, vee enz. te vervoeren. De verhuizende boer en zijn vrouw zitten dan onder de linnen huif op de „ge peelde" huifkar. Altijd zijn er wel grappenmakers die de vrolijke noot aan de verhui zing geven door de vreemdste com binaties van huismeubels op éen kar te brengen of deze daarmede uitwendig te behangen. De muziek van een trekharmoni- ca zorgt verder wel voor de goede stemming. Ook in andere vormen uit zich de boerenhulp. Bij ziekte of brand reppen zich alle handen om de akkers te bewerken, te hooien of te oogsten, of de ruïnes na een brand op te ruimen. Vooral bij ziekte en dood wordt medeleven getoond. Is iemand ziek dan is de eerste vraag of ze al voor hem bij de dokter geweest zijn, want dan pas wordt de ziekte ernstig geoordeeld. Is een zieke bediend, dan worden de buren aangezegd voor 't bidden van de rozenkrans, drie avonden achter elkaar. De hele buurtschap en ook de familie zijn daarbij aan wezig en zitten vaak op ruwe planken, die over stoelen worden gelegd. Bij overlijden gelden verscheidene gebruiken. De buurt komt bij el kaar om de verschillende besognes, meestal bij loting te verdelen. Hiervoor zorgen de beide naaste buren. Er moeten begrafenisbidders zijn, die het overlijden bekend ma ken aan de familie in soms verre omtrek. Dat gebeurt meestal te voet, later echter ook per rijwiel. Wakers zullen met tweeën het lijk bewaken, zolang dit boven aarde staat. Ze korten zich de lan ge nacht met koffie drinken of met een borrel, wat wel eens tot misbruik leidt. De blinden van alle ramen wor den gesloten, de spiegel met een doek bedekt en de klok wordt stil gezet. Er moeten grafmakers wor den aangewezen, dragers en als de afstand tot de kerk groot is, ook een voerman met lange kar. Nu wordt er 's avonds in het sterfhuis het rozenkransgebed ge beden totdat de overledene begra ven is. Sterft een kind, dan gaan de meisjes in de buurt rond om bloe- menpapier of een kleine geldelijke bijdrage. Want het dode kindje moet „gepeeld" d.i. mooi opgesierd in zijn kistje liggen. Vaardige handen knippen en knutselen uit gekleurd papier ster ren en bloemen. En al zouden die versieringen tegenwoordig ook niet aesthetisch geoordeeld worden, ze zijn een heerlijke uiting van mede leven en van het innig geloof, dat er nu een gelukkig engeltje meer in de hemel is. Ook wordt achter het lijkje een groene krans gedragen, die later op het grafje wordt gelegd. Bij een geboorte bepaalt de be langstelling zich meer tot de vrou wen. De naaste buren houden het borelingetje ten doop. Al gauw komen de vrouwen „met de krom me arm Ze brengen een cadeau voor de nieuwe wereldburger. Gaan twee trouwlustigen zich aangeven op het raadhuis, dan wordt vanuit verborgen plaatsen, bij hun terugkeer in de lucht ge schoten. Daarvoor wordt de buurt dan 's avonds of voor de bruiloft uitgenodigd. In vaak onbeholpen bewoordingen maar echt gemeend worden het jonge paar dan geluk gewenst en menig glaasje wordt er op een gelukkige toekomst gedron ken. De familienamen worden niet al gemeen gebruikt. Meestal noemt men de mensen met drie of meer voornamen van hun vader, groot moeder, boerderijen enz. Maar ook deze naamgeving is voor de ingewijden duidelijk genoeg. In allerlei bijnamen komt de spot lust van het volk tot uiting. Meestal zijn die namen niet beledigend, doch wekken alleen maar de lachlust op. De snelle ontwikkeling gedurende de laatste decennia, vooral op tech nisch gebied, heeft sterk bijgedragen tot de vermaterialisering van de mens. De nieuwe vormen van ont spanning hebben het oude over dreven. Alleen op de dorpen is nog veel bewaard gebleven, hoewel in gemoderniseerde vorm. Moge dat nog lang bestaan blijven als uiting van saamhorigheid en medeleven, die zo weldadig is voor een mensenhart, zowel in tijden van vreugde als in dagen van leed. C. van 17 nov. 1906 In de gemeenteraad werd mede gedeeld, dat het rijk 1/3 der kosten zal betalen van de nieuwe weg VenrayOverloon, mits de pro vincies Limburg en Noord-Brabant ook zullen bijdragen. De raming is f 59.000. Het ge deelte Venray naar de grens Over loon kost ongeveer f 18.000. Be sloten werd in maart en oktober paardenmarkten te houden. Op 15 december zou de nieuwe gasfabriek geopend worden. Toen Dr Struben geneeskun dige hulp verleende in een woning te Well, werd zijn buitenstaand rijwiel gestolen. van 21 nov. 1908 Tot wethouder werd gekozen Jac. Aerts met 7 stemmen tegen 6 stemmen op H. Janssen. Te Oostrum werd opgericht een rijwielklub „Ons Genoegen". Extra geurextra smaak! Dat is kenmerkend voor Pickwick Thee, desuperieure Engelse melange van Douwe Egberts. Pickwick Thee is met de meeste zorg samengesteld uit de speciale theesoorten van hooggelegen plantages. De rijkdom aan smaak en geur van Pickwick Thee zijn wer kelijk opvallenden ook de afschenk is ongewoon royaal. Geur en smaak van Pickwick Thee worden volmaakt beschermd door een speciale aluminium binnen verpakking. Ceylon Melange 108 ct. Engelse Melange 94 ct. Pickwick Theezakjes in doosjes van 20 sluis 98 ct. in doosjes van 10 stuks 50 cl. de fijne Engelse Melange ONS VERKEER EEN GEKKENHUIS. Wim Dussel, de wereldreiziger, die in allerlei bladen zijn reiserva ringen publiceert heeft in een uit gebreid artikel in „de Telegraaf" zijn oordeel gegeven over het ver keer in Nederland. Deze toerist, die er heel wat van af weet, omdat hij in alle landen van de wereld het verkeer heeft kunnen gadeslaan, is zeer positief in zijn oordeel over de toestand in ons land. GEEN DISCIPLINE. Waarom? Omdat men in Neder land geen discipline kent! Neen, ik bedoel niet die weinigen, die het wel hebben, ikiheb het tegen de meerderheid, die het absoluut niet heeft. Van alle miljoenen fietsers, die wij hebben, heeft het overgrote deel geen idee van verkeer, de ver keersrechten en plichten. Een fietser gaat links of rechts af, in vele gevallen zonder om te kijken of een teken te geven. Als hij dat teken geeft, doet hij het half of een damesgewoonte zo ongeveer halverwege de bocht. Verliefde en verloofde paren fiet sen ineengestrengeld door het drukste verkeer vooral in de spitsuren, als men elkaar van het kantoor haalt en voor hen bestaat er dan niets anders. Fietsers rijden niet alleen met z'n tweeën, maar liever met z'n drieën en soms vier naast elkaar. Waar er twee naast elkaar fietsen, nemen twee andere de gelegenheid waar om, naast elkaar rijdende, die te passeren, alsof het de ge woonste zaak van de wereld is, Fietsers dringen ook. Een ver keerslicht, waarvoor een lange rij auto's staat te wachten, is een prachtig ding om je er doorheen te wringen en vooraan desnoods tot ver over de linker weghelft te gaan staan, daarbij, als het even kan, leunend op de lak van iemands pas gepoetste auto. BROMFIETSERS Maar och, wat mopper ik op fietsers Wie heeft er nog zo'n aftands ding Wie fietst er nog De bromiiets is er immers Bromfietsen: een ideale vinding: een flets, waarbij je niet behoeft te trappen. Vanmorgen sprak ik een handelaar in deze zelfmoorde naars, die steen en been klaagde omdat de snelheidsgrens „maar" bij veertig kilometer ligt. Er was een klant in zijn winkel, die kwam protesteren, omdat zijn racekreng volgens het propectus 70 km moest halen en het ding deed maar zestig... En dat jaagt maar over het fiets pad mijn fietspad. Als ze niet snel genoeg kunnen passeren, dan is een behendige zwenking naar links op de rijweg genoeg om verder te komen. Hup op de weg, hup op het pad, hup, hup ALLES MAG! En dat mag hier allemaal. In Nederland, waar we met meer mensen per km ik zou haast zeggen vierkante meter samen wonen dan waar ook elders ter wereld en waar we dus meer be perkende wetten moeten hebben, in Nederland mag je met een bromfiets racen. Je mag ze als fabrikant met een dubbelzit uitrus ten en er aldus het leven van een echtpaar (meestal niet zo jong ook) mee in de weegschaal stellen. Je mag er ook een kind op mee nemen tussen pa en moe in en het is ook heel gewoon als er over het stuur ook nog een wurm hangt! Dat mag blijkbaar. In ditzelfde Nederland mag je ook een groentekist dwars achter op de racefiets zetten, zodat het ding er aan beide kanten decime ters uitsteekt. Een kruidenier mag er een stuk of wat levensgevaarlijke haken aan lassen en er de boodschappentassen aanhangen, volgepropt met de te bezorgen spullen. Een melkboer schiet met twee melkbussen ook aan haken, wat dacht u laverend door het ver keer en elke dag opnieuw vallen de doden bij bosjes. GROF EGOÏSME. Maar alles kan en alles mag. Er worden tientallen deskundigen uitgenodigd en naar het buiten land gestuurd om het verkeerspro bleem op te lossen, maar het bui tenland heeft geen bromfietsen en het verkeersprobleem in Nederland is enig in zijn soort, niet omdat we met zovelen bij de weg zijn, maar omdat iedereen brutaal is en denkt, dat HIJ de koning van de weg is. Er is hier in Nederland ik durf het iedereen in zijn gezicht te zeggen vrijwel geen mens die ooit aan een 'ander denkt op de weg. Een wandelaar geeft een fietser de schuld, een fiet ser schuift het af op de brom mers en de motorfietsers. Een automobilist zou elke brommer en motor en scooterrijder wel willen vermoorden. Maar er is maar één oplossing en dat is een harde: méér doden. Er moeten nog honderden en honderden slachtoffers vallen voor onze ogen opengaan. Ons eigen ikje, ons idee van „mij kan niks gebeuren", ons inge boren egoïsme op de weg. Dat is de oorzaak van alle ellende. Beter voorkómen, dan vóórkomen, kan men allerwege lezen in de kranten, waar een zwart-gebrilde rechter wijst op de noodzakelijk heid van veilig verkeer. En veilig verkeer is op de eerste plaats ver keer zonder sterke drank. Dat be tekent, dat men, als men eens een borreltje op heeft of een paar glazen bier, zijn fiets, brommer, scooter of zijn auto moet laten staan en op andere wijze probeert thuis te komen. Doet men dat niet en treft men de politie, die hierop streng let, dan is het vóórkomen geblazen en mag men de vele, vele trappen van ons gemeentehuis bestijgen om daar loon naar werken te krijgen. Ditmaal van weer een andere Offi cier van Justitie, die al even erg gebeten is op dit soort zondaars als zijn andere collega's. Maar ook Vrouwe Justitia kent haar dwaasheden. Als men mensen uit Susteren hier laat komen voor dergelijke feiten, dan is dit dwaas. Het was immers veel gemakkelijker en voor de verdachte en voor de rechters deze man in Roermond te oordelen. Neen, hij moest in Ven ray zijn 30 gld. boete gaan halen. Even dwaas is het ook om iemand die voor de eerste maal zich aan een dergelijk feit bezondigd, direct door het consultatiebureau voor al coholisme in Limburg te laten onder zoeken. De man krijgt dan een stel hele hoge ambtenaren op bezoek en er wordt een rapport van gemaakt van minstens 6 pagina's en het eind van het lied is, dat hij zijn dertig guldentjes neer mag dokken, net als de voorgangers, die met dit instituut niets te maken hadden. En terecht. Iets anders is, als het gewoontezondaren gaan worden, dan zal een rapport van een dergelijk bureau verhelderend kunnen werken Wat er van zij, onze Susterennaar kreeg zijn f 30 boete. J. uit Helden was 60 jaren lang een vlekkeloos staatsburger ge weest, begon nadien Oude Vlek, Bols etc. meer te prefereren en kwam daardoor met Hermandad in aanraking. Zo was hij nu voor de tweede maal dronken op een fiets gesnapt en dat kostte hem f 50 en 14 dagen voorw. v. D. uit Venlo kwam er genadiger af. De Officier hield rekening met zijn jeugd en het feit, dat hij als musicus in een bandje wel eens een glas bier moest drinken, zonder dat hij er zin in had. Maar hij zal in de toekomst toch op moeten passen. v. R. uit Venlo kreeg ondanks protesten toch f 40. Hij bleek voor ditzelfde feit al bij de kantonrech ter veroordeeld te zijn voor f 15, zoals hij zei, maar toen opgebeld werd naar Roermond, bleek het, dat die f 25 de beloning was voor het burengerucht, dat hij veroor zaakt had. M. uit Venlo was een oude be kende en mocht daarom 14 dagen op vakantie komen in Roermond. En zo kwamen er nog hele rissen met het gevolg, dat het grootste gedeelte van de Venlose politie macht hier in de getuigenbank zat. Geen wonder, dat er in Venlo niet méér café's bij mogen komen. (Vervolg zie achterpagina)

Peel en Maas | 1956 | | pagina 1