Met vakantie naar Pitlifit
uit of tibials.»
de druyter's thee
verkwikt het meest
Katholieke Volkspartij
Stateokriog Horst
SLOT
Goudmerlc, een aromatische Ceylonmelange met krachtige.atschenk. pakje 1 08 ct.
Roodmerk, een krachtig afschenkende volgeurige thee-melange. pakje 94 ct.
Blauwmerk, voor de liefhebbers van Assamthee met pittige afschenk. pakje 90 ct.
Oranjemerk, pakje 82 ct. Groenmerk, pakje 74 ct.
China thee, voor degenen die het China-karakter waarderen. pakje 1 00 ct.
Zakjes thee, altijd de juiste hoeveelheid dus voordelig. 20 stuks 98 ct.
DE KOFFIE- EN THEEZAAK
p61'
MONTREAL: de deur
van Canada.
Montreal is niet alleen de oudste
en de grootste stad van Canada,
het is ook, zowel voor scheep- als
luchtvaart, de in- en uitvalspoort
van het land.
Maakten we, nauwelijks 16 uren
na ons vertrek van Amsterdam,
reeds kennis met dit belangrijkste
handels- en industriecentrum van
dit enorme land, bij het besluiten
van onze vacant ie hebben we deze
kennismaking nog eens grondig
hernieuwd, waarbij de fieldman van
het Immigration Committee for
Canada, Mr. A. de Jonge, ons weer
tot een voortreffelijke gids is ge
weest.
Wil men in enkele dagen iets
van deze wereldstad met haar
1,5 millioen inwoners (in artikel
2 van deze serie werd abusievelijk
vermeld 2,5 millioen) zien, dan
heeft men drukke dagen voor de
boeg, want er is hier heel wat te
bezichtigen.
Ook op historisch gebied, daar
Montreal volgens Canadese begrip
pen een oude stad is, die reeds
in de 16e eeuw werd gesticht. Zo
als we in het tweede artikel schre
ven, is de stad de voortzetting van
het Indianendorp Hochelage, dat
door de Fransman Jacques Cartier
in 1534 werd ontdekt.
Achter dit dorp lag een berg,
welke de ontdekker de Mont Royal
noemde en hiervan is de naam
Montreal afgeleid. Deze berg be
vindt zich nu midden in de stad
en verleent daaraan een zeer bij
zonder karakter. Men heeft er een
beneden- en een bovenstad, waar
men ook weer de scherpe tegen
stellingen aantreft, welke ons in
dit land zo vaak zijn opgevallen.
De benedenstad heeft nauwe stra
ten met oude, vaak vervallen hui
zen.
In de bovenstad echter heeft men
brede, goed aangelegde straten en
pleinen, ook op de helling van de
238 meter hoge berg. Daar vindt
men de rijke woningen met prach
tige tuinen der talrijke goed gesi
tueerde zakenlieden van Montreal,
alsmede het prachtige Mount Royal
Park.
Er zijn hier schitterende uitzich
ten op het centrum van de stad
met zijn Amerikaans aandoende
wolkenkrabbers en fraaie kathe
dralen.
Belangrijkste knooppunt
van het land.
Hoewel Montreal 1600 km. ver
wijderd is van de Atlantische Oce
aan is het toch, via de St. Laurens-
baai en -rivier, van mei tot decem
ber bereikbaar voor de grote zee
schepen. Van december tot en met
april is de St. Laurens wegens ijs
gang gestremd voor het scheeps
verkeer.
De stad bezit door deze ligging
de grootste binnenhaven ter wereld,
terwijl de haven, na die van New
York, de grootste haven van ge
heel Amerika is. Een en ander
verleent uiteraard aan de stad ge
heel het karakter van een grote
havenstad met alle drukte en be
drijvigheid welke zo'n stad ken
merken.
Ook de Nederlandse schepen ziet
men regelmatig in de haven binnen
komen en vertrekken. Niet alleen
de grote vracht- en passagierssche
pen van de Oranjelijn, doch ook de
passagiersschepen van de Holland-
Amerikalijn komen regelmatig hun
honderden Nederlandse emigranten
hier aan wal zetten.
Het ligt geheel voor de hand,
dat men hier ook de zetels vindt
van de beide grootste spoorweg
maatschappijen van Canada, die
van hieruit verbindingen onderhon
den met de vele duizenden mijlen
verwijderde uithoeken van het land,
in West en Zuid en Noord. Ook op
het gebied van het binnenlands- en
vooral transatlantisch luchtverkeer
vindt men hier Canada's belang
rijkste knooppunt en het stemt de
Nederlandse toerist tot voldoening
en trots dat onze K.L.M. ook hier
op zulk een waardige wijze de naam
van ons land hoog houdt en ook
aan deze zijde van de oceaan zul
ke uitstekende papieren heeft van
wege haar betrouwbaarheid en uit
gebreide service.
Montreal is een stad met vele
indrukwekkende gebouwen zoals
het meer dan 20 verdiepingen hoge
Sun Life Building, het stadhuis,
het Victoria hotel, enz..
In het centrum der stad was men
druk bezig met de bouw van een
nieuw hotel, dat in omvang en hoog
te alle andere gebouwen nog scheen
te zullen gaan overtreffen. De stad
ligt als het ware op een eiland, is
omsloten door de brede St. Lau-
rensrivier en zijtakken ervan, waar
over enorm lange bruggen liggen,
waarbij vergeleken onze Moerdijk-
brug klein genoemd kan worden.
Over deze bruggen is een ongeloof
lijk druk verkeer.
Over de grootte van de stad krijgt
men enige indruk als men weet,
dat de langste straat, de Sher-
brookstreet, circa 32 km. lang is.
Wij zijn deze belangrijkste ver
keersader door de stad helemaal
uitgereden. Zij vormt niet een een
tonige aaneenschakeling van ge
bouwen en woningen, doch wordt
zo nu en dan onderbroken door
prachtige parken en plantsoenen,
waarvan vooral de grote botanische
tuin met zijn onvoorstelbare kleu
ren- en bloemenweelde en prach
tige waterpartijen zeldzame afwis
seling biedt.
Waardevolle liunst-
objecten.
Meer dan in enige andere Cana
dese stad hebben we in Montreal
waardevolle kunstobjecten gezien,
waarvan vele van grote historische
betekenis zijo.
Het zou te ver voeren om in het
kader van dit verslag hierover
breed uit te wijden, doch alleen al
een bezoek aan de in 1324 gebouw
de Notre Dame geeft de overtui
ging, dat het overigens aan kunst
arme Canada, toch op dit gebied
wel tot de grootste prestaties in
staat is.
Vooral het interieur van deze
enorme Rooms-Katholieke kerk en
dat van de er aan verbonden kapel
geven een wonderlijke bekoring.
Ook het in Oosterse trant ge
bouwde, hoog liggende St Josephs-
Oratory, eveneens een belangrijke
R K.-centrum, is zeer bezienswaar
dig.
Op cultureel gebied is Montreal
eveneens een belangrijk centrum.
Het heeft twee universiteiten, beide
van grote vermaardheid en tal van
andere instellingen van weten
schap.
Door touristen worden ook veel
bezocht het historisch Canadees
Museum met meer dan 200 levens
grote wassenbeelden en het India
nendorp Caughnawaga, dat uitslui
tend door Indianen wordt bewoond
en ook een Indiaanse burgemees
ter heeft.
In dit dorp is terwille van de
touristen een gedeelte geheel in
gericht als een oud-Indiaanse ne
derzetting, compleet met totempa
len enz., terwijl men hier ook nog
de schilderachtige vederbossen en
uitrusting der Indianen in gebruik
ziet. Dit is echter uitsluitend
„show". Na sluiting van deze „pu
blieke bezienswaardigheid" schieten
de Indianen gauw weer in hun
Westerse burgerpakje en zoeken
ze hun huisje in Caughnawaga
weer op om van de televisie daar te
kunnen genieten.
Tweetaligheid een
probleem.
In de provincie Quebec is niet
Engels maar Frans de voertaal.
Montreal heeft een Engels spre
kend en een Frans sprekend ge
deelte.
Het laatste vindt men hoofdza
kelijk in de oude benedenstad. Uit
de aard geeft dit wel eens proble
men. In de omgeving van Montreal
hebben we het meegemaakt, dat
onze Engels sprekende gids de weg
niet gewaar kon worden van de
mensen die er woonden, doordat
men elkaar niet verstond.
In de stad zelf is dat probleem
niet zo sterk als op het platteland
van Quebec, doordat de bewoners
daar vaak met beide talen in aan
raking komen en men al spoedig
elkaar begrijpt.
Een stad voor
Nederlanders
Is deze grote, buitengewoon in
teressante stad, een stad, waar
Nederlanders kunnen wonen en
werken, kortom, waar zij een toe
komst kunnen scheppen? Over het
algemeen is toch de trek van de
Nederlandse emigranten meer naar
de provincie Ontario.
We hebben deze vraag voorge
legd aan Mr. de Jonge, de fieldman
van het Immigratie-comité en deze
meende haar met stelligheid be
vestigend te moeten beantwoorden
althans voor die Nederlanders, die
het grotestadsleven gewend zijn.
Mensen, die in Nederland op het
platteland wonen, adviseert hij niet
direct naar deze metropool te trek
ken. Zij kunnen beter eerst in de
landelijke omgeving der stad accla-
matiseren.
Voor de mensen, die in het stads
leven wel gewend zijn, biedt Mon
treal echter vele mogelijkheden,
hetgeen ook geldt voor immigre-
rende Nederlanders.
Behoefte aan werk
krachten.
Er bestaat namelijk in deze stad
grote behoefte aan werkkrachten,
zoals tekenaars, metaalbewerkers,
meubelmakers enz.
Voor iedere goede vakman, met
een bruikbare kennis van de En
gelse taal, zijn er in deze stad vele
perspectieven, meer en betere zelfs
dan in andere streken van dit land
waarheen de trek vanuit Nederland
doorgaans zo groot is. Aldus ver
zekerde ons Mr. de Jonge.
Putjes-schepper werd
multi-miijoennair.
Met Mr. de Jonge hebben we
enkele bedrijven bezichtigd, waar
Nederlanders de leiding hebben.
En dan worden we direct gecon
fronteerd met de wonderlijke, ty-
pisch-Amerikaanse levensgeschie
denis van de thans 55jarige heer
Bram Dees, die in 1901 te Krab-
bendijke werd geboren.
In 1926 kwam hij met 4 dollar
op zak in Canada aan, waar hij in
Winnipeg direct aanpakte wat hij
kon vinden en dat was putje
scheppen. Lang heeft hij dit echter
niet gedaan.
In 1930 begon hij zij het in 't
klein met
groenteteelt. Zijn produkten ver
kocht hij direct aan de consemen-
ten. Dit is het begin geweest van
een wonderbaarlijke loopbaan, want
thans nauwelijks 30 jaren later
is de heer Dees de leider van
verscheidene grote tuinbouwonder-
nemingen in Canada, maar niet
alléén dat, hij is ook geïnteresseerd
bij diverse groothandelsbedrijven
en filiaal-winkelbedrijven in Ca
nada.
Deze ondernemende en geslaagde
Nederlandse immigrant heeft thans
in de omgeving van Montreal een
zeer groot object aangepakt.
In Sherington, 35 mijlen van
Montreal, is hij in 1954 begonnen
met het onginnen van de woeste
veengronden, die hier bij duizenden
hectaren braak liggen.
Deze grond bleek, na grondige
bewerking, uitstekend geschikt voor
groententeelt. Het is de grootste
particuliere onderneming, welke
op dit gebied ooit tot stand werd
gebracht. Reeds zijn thans cirka
300 acres (1 acre is 40 are) in
cultuur gebracht en binnen 3 jaren
zullen er nog 1600 acres bijkomen.
Aan deze farm is een verpak-
kings-industrie verbonden.
De verse groenten, die 'smorgens
vroeg van de tuinen worden ge
haald, worden hier gewassen, ge
sorteerd, gedroogd en in plastic
zakjes verpakt. Z9 worden zij nog
dezelfde morgen naar de zelfbe
dieningszaken van Montreal ver
voerd.
Een zeer interessant bedrijf, dat
aan talrijke handen werk geeft.
Het wassen, drogen enz. geschiedt
automatisch. Verder worden de
groenten, als wortelen, spinazie,
uien enz., enz., langs een lopende
band gevoerd, waar meisjes met
gummi handschoenen zorgen voor
sorteren en afwegen.
Ook het verpakken en dichtbran-
den der zakjes geschiedt weer au
tomatisch. Het ligt in de bedoeling
van de ondernemer om straks ook
in New York zijn verpakte groen
ten af te zetten. De ligging van
de industrie ten opzichte van deze
wereldstad is zeer gunstig.
Dit is dus een bedrijf, dat rijk
perspectief biedt.
Ook de leidende figuren er in
zijn Nederlanders, o.a. de heer KI.
de Jong, die in Winnipeg is gebo
ren, doch wiens vader Leeuwarder
was en in het begin van deze eeuw
emigreerde.
Ook de super-intendant op het
veld, Harry Engelager, is een Ne
derlander. Hij emigreerde 7 jaren
geleden uit Emmerafscheiderveen
naar Holland Mars, waar de heer
Bram Dees een soortgelijke onder
neming had opgericht, nl. de Hol
land River Gardens Co. in Bradfort.
Zijn oog viel op Engelager, aan
wie hij voorstelde de leiding in
Sherington op zich te nemen. De
heer Dees zoekt zijn mensen in de
leidende functies zelf uit en hij
doet dit met een zuivere feeling.
In dit bedrijf is voor talrijke Ne
derlanders werk. Speciaal de grote
gezinnen met opgroeiende kinderen
(vooral meisjes) kunnen er een
rijk bestaan vinden, daar voor de
meisjes altijd werk in de pakkerij
is te vinden.
Nederlandse tabaks
farmer.
Met een ander geval van Neder
landse ondernemingslust maakten
we de volgende dag kennis.
De Groninger, Dirk Woudstra
heeft zijn hart verpand aan de
tabaksbouw. 8 Jaren geleden trok
hij naar Ontario (Newcastle) waar
hij toevalligerwijze in de tabaks
bouw kwam te werken. Vorig jaar
is hij naar Quebec vertrokken, om
dat de mogelijkheden voor de ta
baksbouw hem hier gunstiger
leken.
Thans beheert hij een farm,
waarvan hij 60 acre met tabak
bebouwt, terwijl de resterende 240
acre voor grondverbetering met
rogge worden bebouwd.
Ook hij liet de verzuchting naar
Nederlandse werkkrachten horen,
want met de Frans-Canadezen die
hier wonen kun je, zo zegt hij,
beter bier drinken dan tabak ver
bouwen. Zij zitten 'smorgens om
9 uur al achter het bier en lopen,
als hun daarover een aanmerking
wordt gemaakt, subiet van het werk
weg, hun vrouwen en kinderen
die ook bij de tabakspluk mee
helpen meenemend!
Hier liggen nog duizenden acres
grond klaar voor de tabaksbouw,
vertelde de heer Woudstra ons.
Tientallen Nederlanders zouden hier
nog wel een eigen bedrijf kunnen
stichten.
Aan alle dingen
komt een eind
Ook aan onze vacantie in Canada.
Wij hebben ontzettend veel nieuwe
indrukken opgedaan tijdens deze
reisIn de provincie Quebec, in de
omgeving van Montreal, waren we
verrast door de prachtige melk-
farms, de z.g. „dairybedrijven". Het
landschap kwam hier meer over
een met het Nederlandse dan in
Ontario. Het weiland was groener
en frisser. De boerderijen verzorg
der. Nog op deze laatste dag heb
ben we erg genoten van dit werke
lijk prachtige land zo direct onder
de rook van een wereldstad.
Maar nu moeten wij de terugreis
aanvaarden.
We kunnen node afscheid nemen
en het lijkt of ook Canada ons
moeilijk kan loslaten, want er valt
een trieste koude regen als we met
een limousine van de K.L.M. naar
het vliegveld rijden. Voor het eerst
deze vacantie moet de regenjas er
aan te pas komen.
We worden uitgeleide gedaan
door een van onze in Montreal
wonende nichten. Toch wel fijn als
je overal familie hebt wonen
Ons vliegtuig staat al klaar; het
is de D.C. 6 „Prinses Margriet".
Weer een stukje Nederland in
Canada, zoals we er deze maand
zoveel hebben gezien.
Het is ongeveer 1 uur (6 uur
's avonds Nederlandse tijd) als ons,
weer geheel bezet, vliegtuig Mon
treal onder zich laat. Veel uitzicht
hebben we niet, want de zware
regenwolken hangen laag. Spoedig
echter zijn we er door heen en
koesteren we ons heerlijk in de
zon, die hel weerkaatst op de
sneeuwwitte wolkenzee onder ons.
Het wordt ook nu weer een fan
tastisch mooie tocht. Gander is de
enige stopplaats en dan gaat het
non-stop naar Amsterdam.
Na een opvallend korte nacht
zagen we een onbeschrijfelijke
mooie zonsopgang (de mooiste die
we ooit hebben gezien) de schitte
rendste kleurenmengeling verven
op de eindeloze wolkenmassa's
waarover we vlogen.
De bediening aan boord was weer
geweldig. Het genieten van een
welverzorgde lunch en een heerlijk
diner op 5200 meter hoogte is een
bijzondere sensatie, die eenieder
waardeert.
Precies 13 uren na onze start in
Montreal zette de gezagvoerder de
„Prinses Margriet" op Schiphol
neer. We hadden 2 uren op ons
vliegschema gewonnen. Een vogel
was op zijn nest teruggekeerd en...
wij waren weer thuis.
Vorige week zaterdag heeft het
KVP-kader in de statenkring Horst
op de te Well gehouden kring
vergadering kennis kunnen maken
met het nieuwe Noordlimburgse lid
van de Tweede Kamer der Staten-
Generaal, drs. W.J.G. Peters uit
Venlo.
Drs. Peters hield een korte in
leiding, waarin spreker aanvanke
lijk een sociaal wijsgerig betoog
opzette over politiek, staat en maat
schappij, om dan te komen spreken
over de kabinetsformatie en meer
in het bijzonder over de achtergrond
van de verschillende moeilijkheden,
die hierbij een rol hebben gespeeld.
Voorzitter Emonts mocht in zijn
begroetingswoord afgevaardigden
van nagenoeg alle afdelingen be
groeten en dankte nog allen voor
hun bereidwillige medewerking bij
de onlangs gehouden verkiezingen.
Ging het kringvaandel verleden jaar
naar de Statenkring Weert, thans
kan de Statenkring Horst zich weer
met ere de grootste statenkring
noemen, nl. met 12.080 leden.
Het statenkringbestuür was met
uitzondering van de heer Coops uit
Gennep herkiesbaar. In de vacature
Coops werd op voorstel van het
kringbestuur gekozen de heer van
de Broek,-eveneens uit Gennep. Het
zittende lid Jeuken uit Venray werd
niet herkozen en zal worden opge
volgd door de heer Stevens uit Oirlo,
die mat 306 van de 306 uitgebrachte
stemmen gekozen werd.
Burgemeester Linders van Broek
huizen tevens statenkringsecre-
taris werd aangewezen als lid
van de Bestuursraad. Plaatsver
vanger werd kringpropagandaleider
de heer J. Kunnen, Horst.
Het advies van de kring Limburg
betreffende de aanwijzing van af
gevaardigden voor de partijraad
werd gevolgd wat betreft de af
vaardiging van mevr. Nahuis
Smolders, Bergen en de heer H.
van Enckevort, Sevenum. (Plaats
vervangers mevr. Daniëls-Tissen,
Broekhuizen en de heer J. Hanssen,
Broekhuizen vorst
In plaats van de heer M. van
Kalmthout, Gennep, die geadviseerd
was door de kring Limburg werd
aangewezen dr. J. Gilissen, burge
meester van G'ennep en als plaats
vervanger de heer van Kalmthout.
Op voorstel van burgemeester
Linders werd voorzitter Emonts bij
acclamatie herkozen. Algemeen was
de vergadering van oordeel, dat de
afvaardiging van de leden voor de
partijorganen diende overgelaten te
worden aan de statenkringen en
niet van boven af dienden te wor
den aangewezen.
Op een voorstel van de heer J.
Boots aanvaardde de vergadering
een motie inzake de gevolgde me
thode bij de groslijststemming,
welke ter kennis van de op 27 ok
tober te Roermond te houden kring
vergadering zal worden gebracht.
Eindhovense politie geeft
bromfietscursus
Vanaf half november zal de ver-
keersafdeling van de Eindhovense
politie voor iedereen, die hieraan
maar wil deelnemen, bromfiets
cursussen geven, die gratis toe
gankelijk zijn.
Iedere cursus bestaat uit vier
avonden, vier weken achtereen één
avond. Op de eerste avond wordt
een algemeen begrip van snel- en
langzaamverkeer gekweekt en wor
den de voornaamste verkeersregels
borden behandeld.
Op de tweede avond komen de
voorrangsregels en enkele voor
name gedragingen van de wegge
bruikers aan de orde.
De derde avond is bestemd voor
inlichtingen over de voorwaarden,
die aan de bromfiets zelf worden
gesteld, terwijl de laatste avond
door de vertoning van een speel
film een meer feestelijk karakter
draagt