Met vacantie naar (MDA EBBERINK Pootaardappelen P. CUSTERS, 00STRUM Elke Maandag biggen-, t.b.c.-vrij vee- en kramerijen-markt. Niagara Falls Grand Rapids. Dat is een behoorlijk eindje op één dag: meer dan 500 km. In dit land ziet men echter.niet op 100 km. De „gas" (benzine) is niet duur, pl.m. 35 dollarcent per gallon (41/* liter). Óp onze tocht komen we eerst door Hamilton, een der mooiste en voornaamste steden van Canada, met een snel groeiende bevolking en een sterk uitbreidende industrie. In 1947 telde Hamilton 180.000 in woners, thans nog geen 10 jaren later 225.000. De stad heeft grote vermaardheid gekregen door haar enorme staal- en ijzerindustrie. Wij rijden echter niet door de industriewijk, want onze weg voert door het centrum, met zijn fraaie gebouwen en prachtige winkels Jammer, we kunnen hier niet lang blijven, want dan komen we deze pas begonnen dag niet tot onze eindbestemming. We nemen dan de route over Galt S tratford en genieten volop van de grootse natuur in het ge bied rondom Hamilton. Het land schap is vrij sterk heuvelachtig en doet enigszins denken aan Luxem burg; de weg klimt en daalt en vaak hebben we het uitzicht op prachtige valleien roet golvende korenvelden en bosomrande weiden. Alleen de dorpjes met hun pittores ke kerkjes die we op het eigen continent vinden ontbreken hier meestal. Zowel wat de stad als wat de omgeving betreft vinden we Hamilton het mooiste van wat we tot dusverre in Ontario hebben ge zien. De wegen zijn in Canada meestal rechtuit-rechtaan en daardoor kun nen we flink opschieten, vooral overdag. Dan komen we in het zg. Duitse gebied van Ontario, een gebied waar zich in de loop der jaren talloze immigranten van Duitse nationaliteit hebben gevestigd. Kit chener (voor de eerste wereld oorlog Berlin geheten) is er de belangrijkste stad. Overal op de huizen ziet men Duitse familie namen en ook de huizenbouw doet vaak aan de Duitse bouwstijl den ken. Opmerkelijk is, dat men in Canada deze Duitse immigranten vaak „Dutchmen" (Nederlanders) noemt en de betrokkenen laten zich dat na de twee wereld oorlogen met Duitsland, waarin ook Canada gewikkeld was gaarne welgevallen. Naar de Verenigde Staten Na in Sarnia een uurtje gepleis terd te hebben, gaan we over de befaamde Blue Water Bridge, die de verbinding over de St. Clair rivier tussen Sarnia en Port Huron (Ver Staten) vormt. Vanaf deze enorm hoge en lange brug heeft men een prachtig uitzicht op de rivier en het aangrenzende land schap. Aan de andere zijde van de brug wacht ons de douane der U.S.A., doch dank zij het feit dat we onder Amerikaans geleide de grens pas seren verloopt een en ander vrij vlot, ook al dient aan heel wat formaliteiten te worden voldaan. We bevinden ons dus thans op Amerikaans grondgebied. Eigenaardig: ons scheidt slechts één brug van Canada en toch ziet alles er hier anders uit. Wat wel varender, verzorgder! Het horloge moet een uur wor den achteruitgezet, zodat we van daag er weer een uurtje bij hebben gewonnen. Het land waardoor we thans met grote snelheid op de prachtige brede betonwegen rijden en dat zich koestert in de milde avondzon is de staat Michigan, een land in Nederland wel bekend doordat hier de laatste honderd jaren zich tien duizenden Nederlandse immigran ten hebben gevestigd. Het nage slacht van deze stoere voortrekkers is natuurlijk volkomen verameri- kaanst, maar de Nederlandse namen en sommige Nederlandse tradities heeft het behouden. Onderweg passeren we tal van zaken waarvan de naam duidelijk de Nederlandse afkomst van de eigenaar verraadt. In Imlay City rijden we langs een zeer uitgestrekte groente- en fruitkwekerij en onze gastheer weet ons te vertellen dat ook deze toebehoort aan een Nederlandse immigrant. De enige grote stad die we pas seren is Flint, een zeer belangrijke industriestad met meer dan 200.000 inwoners. We rijden hier voorbij enorme fabriekscomplexen, o.a. van de Chevrolet- en Buick-automo bielen, van vliegtuig- en automobiel onderdelen, enz. Een typisch Amerikaanse stad met ontzettend veel lichtreclames in de hoofdstraten, die in allerlei felle kleuren en schrille vormen zich opdringen aan het drukke stadsgewoel, dat hier ondanks het avonduur valt waar te nemen. Bij avond constateren we, dat de lange, rechte Amerikaanse wegen toch ook hun nadelen hebben. Door het intens autoverkeer is men wel genoodzaakt voortdurend met ge dempte lichten te rijden, hetgeen uiteraard temperend werkt op de snelheid. Het is half elf als we Grand Rapids binnenrijden, de staat waar over we zoveel hebben gehoord, maar waarvan we in de komende dagen nog veel meer zullen zien. Stad der Nederlanders Grand Rapids kan met recht ge noemd worden „stad der Neder landers". Als men door deze grote, zich nog steeds snel uitbreidende, stad met pl.m. 245.000 inwoners loopt of rijdt, is het werkelijk op vallend te zien hoeveel mensen met Nederlandse namen hier wonen. Zelfs aan de grootste zaken en fabrieken zijn de Nederlandse na men der oprichters of eigenaars verbonden. Typische voorbeelden hiervan zijn b.v. Hekmans Biscuits- fabrieken en Mullers Bakkery Company, twee enorme fabrieks complexen, die aan duizenden men sen werk geven. De oprichter der Hekmans fabrieken is een halve eeuw geleden van Nederland naar hier getrokken. „De zaak" werd begonnen doordat mevrouw Hek man, die thans nog in leven is, begon met koekjesbakken op haar fornuis. De door haar vervaardigde koekjes werden door haar man verkocht en hiermee werd de grond slag voor dit enorme bedrijf gelegd. Op het parkeerterrein bij de fabriek, waar vele honderden auto's een plaats kunnen vinden, staan op de voor de fabrieksmanagers gereser veerde plaatsen uitsluitend Neder- Vis is smakelijk, licht verteerbaar en rijk aan de eiwitten die Uw lichaam juist nu nodig heeft. Eet ten minste twee maal per week vis. Uw gezin vaart er wel bij! met 2eer Brengt afwisselend deze soorten op tafel kabeljauw, schelvis, schol, verse makreel, wijting, diepvriesvis. BON Voor gratis folder aantrekkelijke visrecepten. Aangeboden door Bedrijfschap voor Visserijproducten. Naam Adres: Plaats: Zend deze bon in open enveloppe (waarop 2 ets postzegel) aan: Voorlichtingsbureau voor de Voeding, Afd. Vis, IJmuiden. landse namen. De bevolking van Grand Rapids bestaat voor meer dan 1/3 deel uit mensen van Nederlandse afkomst. Het behoeft dan ook niet te be vreemden als men de telefoongids van Grand Rapids inziet, dat men hele pagina's vol Nederlandse namen aantreft, zodat men zich in een Nederlandse stad zou wanen. De Nederlandse emigratie inliet midden der vorige eeuw heeft aan de groei van deze in 1827 ge stichte stad dan ook sterk mee gewerkt en haar bijzonder stempel er op gezet. Het was de emigratiebeweging onder leiding van Ds. Van Raalte en andere predikanten, die zich ruim honderd jaren geleden in deze toen nog jonge plaats nestel de en in de vruchtbare omgeving Zuid-westelijk er van, waar plaat sen als Overisel, Drente, Vriesland, Harlem, Holland en andere nog duidelijke aanwijzingen zijn van de streek waar de daar zich vestigende landverhuizers oorspronkelijk van daan kwamen. Op velerlei wijze hebben deze Nederlanders en hun nageslacht hun invloed op het openbare leven, niet in de laatste plaats ook op kerkelijk terrein uitgeoefend. Zo is de belangrijkste onderwijs instelling van Grand Rapids het Calvin College met de eraan ver bonden Theologische Hogeschool van de Chr. Ref. Church. Op deze middelbare- en hogere onderwijs instelling gaan circa 2.000 studen ten. Enorme gebouwencomplexen staan deze inrichting ter beschik king, doch men heeft nochtans met ruimtegebrek te kampen en daarom werd een groot buiten aangekocht met een compleet park er bij, waarin mettertijd een geheel nieuwe universiteit zal verrijzen. Dit alles benevens niet minder dan 50 kerkgebouwen van de Chr. Ref. Church en tientallen van de Reformed Church is in Grand Rapids tot stand gebracht door Nederlanders, die in de laatste eeuw naar hier zijn geëmigreerd en die niet zelden leidende functies innemen in grote, zelfs de grootste bedrijven. Want Grand Rapids is een zeer belangrijk industrie-cen trum. Aanvankelijk bloeide hier een grote nijverheid op het gebied der houtzagerij en meubelindustrie, mogelijk door de ontbossing van de enorme wouden die hier werden aangetroffen. Hoewel de stad een belangrijk centrum is gebleven in het aangeven van de stijl der meubelen, heeft de meubelindustrie zelf voor een deel moeten plaats maken voor de fabrieken van auto- onderdelen en andere industrieën. Evenals in Canada en trouwens ook in Nederland heeft men ook hier te kampen met gebrek aan werkkrachten. Geschoolde werkers verdienen in de fabrieken dan ook een uitstekend loon, dat hier nog aanmerkelijk hoger ligt dan in Canada. Oud-burgemeester aan het verven. Het leven in Grand Rapids ken merkt zich door grote gemoedelijk heid. Een bewijs hiervan troffen we aan in het plaatselijk dagblad, waarin een foto stond van de pas afgetreden burgemeester George Veldman (let op de Nederlandse naam), die met nog drie andere mannen bezig was met het opver ven van het huis van een medelid van zijn kerk, die dit zelf niet kon doen omdat hij een hartaanval had gehad. Zulke bewijzen van daad werkelijke hulpverlening zijn ken merkend voor de doorsnee-Ameri kaan en geven aan de samenleving hier een prettig karakter. We hadden in onze vriendelijke gastheer en gastvrouw een paar voortreffelijke gidsen, die ons heel wat van Grand Rapids en omgeving hebben iaten zien. Zij waren met recht trots op hun stad, waarin zij ook al bijna een halve eeuw hebben gewoond en waarvan zij de won derbaarlijk snelle groei voor een groot deel hebben meegemaakt. Het verleden spreekt Wie in Grand Rapids komt, mag ook een bezoek aan Holland en de andere plaatsen van Nederlandse afkomst niet vergeten. Vooral voor de pas uit het vaderland komende Nederlander heeft dit een wondere bekoring. Aan de Nederlandse namen op de winkels en de restaurants zijn we nu zo langzamerhand wel ge wend. Op de voorgevel van de Ref. Church in Vriesland staat op een bord aangegeven dat zij is „orga nized at Leeuwarden, Ned., Nov. 1846. Established here 1847." In de kerk troffen we een gedenksteen aan „in memoriam van Rev. Martin A. Ypma, overleden Mei 1, 1863 AE 52 jaren." Hier staat onder: „Hij was de stichter van Vriesland en eerste leeraar der Geref. Ge meente. 1847-1852". We moeten het historische witte kerkje van Vriesland met zijn vriendelijke torenspits weer verlaten en komen in het dorp Zeeland, een flinke en welvarende plaats, en even later in Holland. Deze stad (thans ruim 20.000 in woners) werd in 1851 gesticht door Hollandse kolonisten, onder leiding van Ds. A. van Raalte. In 1869 ontving zij stadsrechten. Het is een zeer interessante en mooie plaats, met ruime straten en flinke zaken. Het geheel geeft een zindelijk en ook zeer welvarende indruk. Ook hier is de bevolking overwegend van Nederlandse afkomst. In veel zaken wordt nog Nederlands ge sproken, althans verstaan en ook de kerkdiensten worden hier ten dele nog in het Nederlands gehou den. Het in 1851 door Ds. Van Raalte gestichte Hope College is uitge groeid tot een grote onderwijs instelling met monumentale ge bouwen, waaraan ook het Western Theological Seminary (gesticht in 1869) is verbonden. Hier worden de predikanten voor de Reformed Church opgeleid. Het graf van Ds. Van Raalte Op de begraafplaats van Holland zoeken we het graf van Ds. Van Raalte op, Het ligt zeer onopval lend in de onmiddellijke nabijheid van de gedenksteen, die staat op de plaats waar de pioniers van 1851 hun eerste kerkje bouwden. Het is een eenvoudige natuurstenen plaat, die het graf dekt van deze moedige en gelovige christen, aan wiens initiatief het te danken is, dat op deze hele streek een zo sterk Nederlands stempel is gezet, dat dit na meer dan een eeuw nog in velerlei opzicht valt waar te nemen. In de nabijheid ervan zijn verscheidene graven van Neder landers, die in het midden van de vorige eeuw op jeugdige leeftijd overleden. Zij hebben het harde pioniersbestaan der eerste immi granten niet kunnen volhouden en stierven vaak een menselijkerwijs gesproken ontijdige dood, mede als gevolg van de gebrekkige medische verzorging die zij hier in de toenmalige wildernis met slechte communicatie hadden. Holland ligt op 10 km afstand van het Michiganmeer. Hier is een mooi strand met een uitgebreid picknickpark er achter, waar men onder de hoge bomen aan de vaste tafels die er in staan, gezellig kan eten. Het gebruiken van deze tafels is gratis en tevens heeft men de beschikking over stenen veldfor- nuizen, waarin men een vuurtje kan stoken om het eten te bereiden. Vaak gebeurt het, dat de moeders met haar kinderen in de „car" natuurlijk 's morgens of 's mid dags hier naar toe gaan en dat vader na zijn werk, dat hier in de regel om 5 uur wordt beëindigd, er ook naar toe trekt. De familie eet dan gezellig aan de roadside- table, onderwijl genietend van het prachtige uitzicht over het meer en de werkelijke idyllische omge ving. Ons vielen de grote orde en net heid op, die hier heersten. De afval, blikken dozen, enz., werd netjes in de daarvoor bestemde bakken ge deponeerd; van wanordelijkheid was geen sprake. De kinderen speelden in het water of op de schommels en dergelijke attributen, die in het park waren opgesteld. De moeders zaten te handwerken of bereidden de maaltijd en de heren der schep ping zaten gezellig hun pijpje' rokend de krant te lezen. Dit alles werd overgoten door de gouden stralen van de avondzon, die boven het meer (wij zouden zo'n water plas gerust zee noemen) al dieper wegzonk. We hadden iets gezien van het vrije en toch stijlvolle familieleven van het Amerikaanse volk, waarin brokken Nederlandse gezelligheid toch nog in overvloed vielen op te merken. Eerstelingen klas A, Bintje kl. SE Climax klas B in de maten 25-28, 28-35, 35-45 en 45-50. Dit zijn definitieve klassen en vol doen aan de klasse der nacontrole v.d. N.A.K. Zeer lage prijzen voor dit seizoen, levering deze herfst. Oirloseweg C 42 /Aies Uw werkkleding met zorg! éÊÊÊSk. Denk niet :o/t is maar een manchester vest, of een manchester broekI In Uw Werk kleding moet U wer ken. Zij moet dus sterk zijn, degelijk, en zij moet prettig zitten. Denk dan aan Lonne- :er Manchester vak- cleding - gemaaktvan je bekende „Houtves- er Manchester", het beste van het beste, lonneker: Neerlands meest gevraagde en gedragen werkkle ding - bij ons in de ruimste keuzei Marktstraat Venray

Peel en Maas | 1956 | | pagina 4