Nederland gaat zware tijd tegemoet! Dat is wat moois! In het Venrayse land rond de eeuwwisseling «SP Kinder-speelplaatsen. WEEKBLAD VOOR VENRAY EN OMSTREKEN Komend beleid een slag in de lucht Een zeldzaam beeld in Venray 28 c». 55 ct. Zaterdag 29 September 1956 No 39 ZEVEN EN ZEVENTIGSTE JAARGANG PEEL EN MAAS DRUK EN UITGAVE FIRMA VAN DEN MUNCKHOF GROTE STRAAT 28 TELEFOON 512 GIRO 150652 ADVERTENTIE-PRIJS: 8 ct. per m.m. ABONNEMENTS PRIJS PER KWARTAAL I 1.25 BUITEN VENRAY I 1.45 Gezien de kabinetscrisis en het ontbreken van een regerings programma voor het komende parlementaire jaar, is de minister van financiën zonder meer uitge gaan van een voortzetting van het tot heden gevoerde beleid. Hierbij komt hij tot de slotsom dat de begroting in het komende jaar een tekort zal vertonen van 786 miljoen. Houden wij rekening met de voorgeziene stijging der defensie-uitgaven van 100 miljoen en de reeds ingecalculeerde schat ting der loonsverhoging per 1 jan. a.s., dan lijkt dit niet ongunstig. Bij nadere beschouwing komt men tot een veel meer veront rustend beeld. Nederland gaat bij een gunstige conjunctuur een periode tegemoet van gestegen lasten, waaraan slechts nieuwe ingrijpende overheidsmaatregelen het hoofd kunnen bieden. Hoe die nieuwe maatregelen er uit zullen zien, is een zaak van het nieuwe ministerie en daarover moet men dus voorlopig in het duister blijven tasten. De regeering blijft met kracht streven naar vermindering van de staatsschuld. Ruim anderhalf mil jard werd er in het afgelopen jaar ingelopen, zodat Nederland op 30 juni 1956 nog ruim 19 miljard schuld te vereffenen had. Wanneer wij ons daarbij even herinneren, dat wij op 31 december 1947 nog ruim 28 miljard als een blok aan ons nationale been hadden hangen, dan is deze gang van zaken alles zins bevredigend. In nog geen 10 jaar tijds is de totale schuld met een kwart verminderd. Ook de ontwikkeling van de schuld aan het buitenland vertoont een gunstig beeld. Van 1950 tot 1956 losten we daarvan anderhalf miljard af, zodat we in hetzelfde tempo voortgaande over tien jaar vrij van buitenlandse schulden kun nen zijn, want de vreemde schuld eisers moeten nu nog 1973 miljoen van ons hebben. In het afgelopen jaar kregen de laatsten 77 miljoen terug. Een tekort van 786 miljoen op de begroting is niet verontrustend in depressiejaren. Bij gunstige con junctuur zou de stijging van uit gaven zonder meer moeten kunnen gedekt uit de gestegen belasting opbrengst. Die opbrengst stijgt het komende jaar aanzienlijk, maar men lieeft deze nodig om andere gestegen lasten te dekken en dit is funest. HOE DIT TEKORT TE DEKKEN Hoe het begrotingstekort zal moeten worden weggewerkt geeft de miljoenennota nergens aan. Dit kan slechts op twee wijzen: óf door uitgifte van schatkispapier, dus door inflatoire financiering, óf door een belastingverhoging op welk terrein ook. Het eerste middel doet ons nog verder in de modder weg zinken, zodat slechts het tweede overblijft. Waar bovendien in het geprojec teerde begrotingsbeeld wordt ge wezen op de dreigende tekorten op de betalingsbalans en de besparln-1 gen zullen moeten toenemen, zal het kabinet met saneringsplannen moeten komen. Elke uitbreiding van de nationale welvaart is in de afgelopen jaren gezocht in de consumptieve sfeer. Deze ontwikkeling zal kort en goed moeten worden gestopt, terwijl men eveneens een stopmiddel zal moeten produceren voor de con sumptievergroting, die uit de defi nitieve ouderdomsvoorziening voort vloeit. De eerste te kennen aan de wand der stijgende fiscale lasten zijn al zichtbaar! Per 1 januari 1957 zal de omzet belasting voor suiker en textiel weer terugkeren, die men tijdelijk buiten werking heeft gesteld. Men verwacht voor het komende begrotingsjaar een stijging van de omzetbelasting van 275 miljoen. GROTE PRIJS STIJGINGEN. Er is niet veel fantasie voor no dig om te concluderen, dat de ge- notP\de !lerinv°ering van onze om zetbelasting gepaard aan een huur verhoging en een daaruit voort vloeiende loonsverhoging, een prijs stijging zal veroorzaken, die onze naam als goedkoopte-eiland voor goed naar het rijk der fabelen zal verwijzen. Wil de regering, die nog geboren moet worden, aan de toenemende defensie-eisen tegemoet komen, dan heeft het bedrijfsleven alle reden om zijn hart vast te houden. Aan inkomsten- en loonbelasting denkt de overheid in het komende jaar respectievelijk 350 en 275 mil joen meer te ontvangen. Telt men hier de verwachte ver hoging der omzetbelasting bij en een toegenomen opbrengst van de vermogensbelasting a 30 miljoen, dan blijft de gestegen belastingop brengst 80 miljoen beneden het miljard. Nergens leest men in de be groting, dat men bij de ver wachten loonsverhoging van zins is de belastingtarieven aan te passen. Bij een sterk pro gressief stelsel als 't onze houdt dit in, dat iedereen na 1 januari bij een loonsverhoging, die on vermijdelijk is, procentueel meer belasting zal betalen dan thans. Formeel mogen dan de tarieven gelijk blijven, materieel gaat iedere belastingplichtige dan onder een zwaardere last ge bukt. En desondanks heeft de minister geen kans gezien een sluitende begroting op tafel te leggen. EEN SOBER BEELD. Schenken we nu onze aandacht aan de voorziene uitgaven voor de verschillende departementen. Voor onderwijs, kunsten en wetenschap pen is de stijging van salarissen voor docenten en een gestegen bij drage voor sociaal-pedagogische inrichtingen, in verband met de onderwijsvernieuwing. Het is wel zeer sober, wanneer we denken aan de van alle kanten komende protesten tegen het vol komen verouderde onderwijs. De nieuwe regering zal hier iets aan moeten doen, waarbij direct het begrotingstekort stijgt. Wanneer het juist is, dat het landbouwbeleid in de laatste jaren te krenterig is geweest, zoals blijkt uit de commentaren op de mislukte oogst en het gebrek aan reserves bij de boeren, dan zal die vrijwel ongewijzigde land bouwbegroting van thans ook volkomen aan flarden gaan. De schade van 1956 is hierin niet verwerkt en voor steun en ver nieuwing zal een aanzienlijke „nagekomen rekening" worden geprestenteerd. Wij willen het defensiebeleid niet verder behandelen, dan er alleen op te wijzen, dat de uitgetrokken middelen hiervoor wel verhoogd kunnen worden (wanneer minister Staf zijn zin krijgt) doch nimmer verlaagd. Ook dat budget is dus wel aan de lage kant en zeker niet te ruim genomen. Over verplichtingen ten opzichte van Nieuw Guinea willen wij niet spreken. De regering doet dat even min en voelt blijkens de stuk ken alleen nog maar plichten met betrekking tot Suriname en de Antillen, die ook al niet met goede gaven worden overstroomd.... 75.000 HUIZEN? Het ministerie van volkshuisves ting moet onze aannemers 75.000 huizen laten produceren. Waren ze er maar vast! Onze gehele begroting had in het teken moeten staan van de volks huisvesting. Van dit front wordt alléén hoop gemeld. Geen nationale daad met een daaraan verbonden offer. Volstaan wij met de mededeling, dat voor de woningnood door een nieuw kabinet slechts hogere fi nanciële eisen kunnen worden ge steld. Verkeer en waterstaat krijgt al leen die fondsen welke nodig zijn om de economische structuurver andering bij te houden. Gezien de gunstige conjunctuur is dit juist. Op het gebied van wegen- en water werken komen we niet achter en we moeten niet verder springen dan de lengte van onze financiële polsstok. De begroting en de cijfers lijken niet ongunstig. Zij geven alleen geen reëel beeld, omdat elke nieuwe re gering gedwongen zal zijn deze omver te werpen. De grote zeker heid die de begroting verkondigt bestaat alleen hierin, dat de door snee burger in Nederland in het komende jaar opnieuw meer belas ting moet betalen, dat hij rekening moet houden met inkrimping van consumptie en dat hij zeker per 1 januari een loonsverhoging zal ont vangen van tenminste 10 pet, want men heeft er bij het rijk nu al 200 miljoen voor uitgetrokken. MIDDENSTAND WEER DE DUPE Jammer genoeg staat er niet bij, dat ook middenstanders en indus triëlen hetzelfde percentage toeslag op hun Inkomen mogen verwachten. De regering twijfelt daar ver moedelijk aan, want elke midden stander en industrieel zal met hogere omzetbelasting (suiker en textiel) en met hogere lonen en huren weldra zien, dat zijn verkoop Het artikel, dat vorige week in dit blad een overzicht gaf van 60 jaren automobilisme in Neder land, doet als vanzelf de vraag opkomen, wanneer dit nieuwe „rijtuig" zich voor de eerste maal in deze contreien liet zien en vooral liet horen. Het moet ongeveer in 1897 ge weest zijn of iets later, dat toen- dertijd een grote automobielwed strijd gehouden werd van Parijs naar Amsterdam. En een der wegen die de koene berijders van deze paardloze voertuigen zouden volgen was de grote rijksweg van Nijmegen naar Venlo. Reeds had men horen vertellen hoe enige tijd voordien in Nijmegen de eerste automobiel haar intrede in Nederland had gedaan. Daar was nog al het een en ander over te doen geweest, aangezien de vaart van hooguit 30 km, het gegrom en het gedaver niet alleen mensen en dieren de schrik om het lijf had doen slaan, maar de meest grootse verschrikkingen voor de toekomst voorspelden. Toen dus ook het bericht de ronde deed, dat een stuk of wat van deze helse machines over de Rijksweg zouden komen, liep een groot deel en wel speciaal de jeugd uit om deze voertuigen eens te bekijken. En zo stond de Rijksweg omzoomd door honderden nieuwsgierigen te wachten op de dingen die komeh zouden. De veldwachters wisten niet wat te doen en verschillende koddebeiers hadden hun sabel vast getrokken om de duvel eventueel te lijf te kunnen gaan. Het grote moment naderde toch eerder, dan het publiek verwacht had. Er klonk een vervaarlijk ge- plof, waarop het publiek onmiddel lijk de halzen rekt. Met een zwaai verschijnt er om de bocht een voertuig, dat zich op het eerste gezicht het beste laat beschrijven als 'n loslopende wagen. Op hetzelfde moment won de angst het van de sensatie.. Kodde beiers doken neer achter bomen in de wegberm en een paard protes teerde met de raarste capriolen tegen zijn nieuwe concurrent. Het was, alsof die met een rode vlag in de hand voor de koperen radia- teur uitfietst, boeren, burgers en buitenlui door middel van het sym bool der revolutie waarschuwt voor het nakend gevaar. De snelheid, waarmee de wagen reed, bedreigde die van een hard dravend paard. Met geweldige krachtexplosies, snelde het voertuig de Rijksweg over en het geraas van de machine en van de drijfketüngen was groot. De stofwolk nog groter. Het is niet eenvoudig een be schrijving van het voortdonderende monster te geven, doch naar wat wij er ons van herinneren, was het voertuig voor twee personen Inge richt en zaten de twee inzittenden op een langwerpige zitting met een ijzer galerijtje er om heen en daar vóór een rechtopstaand vierkant dashbordje. Midden tussen de zitting en het dashbord stond een loodrechte stuur- kolom, van boven gekroond door een vaste ring, die waarschijnlijk als grondplaat dient voor een hori zontaal geplaatste handel. Deze handel eindigde aan het voorste gedeelte in een pijl, die schijnbaar de richting der beweging moest aangeven. Aan beide zijden der zitting prijk ten twee rijtuiglantaarns van klein model, waarin een kaars tot ver lichting dient. Intussen had het voertuig de hel ling nabij Well bereikt en met een onbegrijpelijke vaart ging het er tegenop totdat de wet der zwaarte kracht zich deed gelden. Langzamer en langzamer kroop de wagen verder en het aantal explosies daalde tot angstwekkende loomheid. Wat er toen gebeurde tart iedere beschrijving. Terwijl de wagen nog de snelheid van een paard had, dat stapvoets loopt, stapte een der passagiers uit en ontlast van het gewicht ging het monster onmid dellijk weer veel sneller, zodat de uitgestegen passagier op een draf er naast moest gaan lopen. Een grote stofwolk was het af scheid en dagenlang heeft het pu bliek over niets anders gepraat als over deze race, die, als we het ons onder een zware druk staat. Middenstanders en andere niet- loontrekkenden worden verwacht vanzelf aan hun trekken te komen. Moge een wilskrachtige en van wijsheid vervulde nieuwe regering deze voorlopige cijfers nog om vormen tot een geheel, dat ons volk meer toekomst biedt dan stijgende lasten en zorgen en een met oog kleppen gebonden voortrennen op volkomen platgetreden begrotings wegen met stijgende tekorten en misstappen op het terrein van volks huisvesting en onderwijs. goed herinneren, door een Frans man Vedrine is gewonnen. Als aardige bijzonderheid kan hier nog bij verteld worden, dat deze winnaar dezelfde tocht in 1911 nog eens gemaakt heeft, maar dan per vliegtuig. Toen was juist de grote toren van de Grote Kerk in revisie hij kreeg een nieuw dak en ver schillende Venrayers hebben toen een halve dag boven in de balken gezeten om dit vliegtuig te kunnen zien. We geloven, dat dit de eerste vliegtuigen waren, die in deze streek zich hebben vertoond. In Venray zelf was een der eerste wagens die van de Amerikaanse priester Mgr. Drossaerts, die op zijn bezoek in Venray zijn eigen auto in Nijmegen kocht. Dit was een tamelijk licht gevalletje, want als hij 's avonds geparkeerd moest worden in de schuur van de melk fabriek in de Schoolstraat, droegen enkele sterke knapen het voertuig naar binnen. In september 1910 kocht ook Dr. Struben een voertuig zonder paar den, om zijn grote rayon als ge meente-geneesheer te kunnen be strijken. Voordien had hij het met een grof knallende motorfiets gedaan, die knetterde en rookte en de be rijder geen bescherming bood tegen wind, regen en modder. En vooral dat laatste was op de slechte wegen hier in overvloed te vinden. Trouwens ook Dr. Sala sr. was een der eerste autorijders en auto bezitters in Venray. De Fa. Fonck, toendertijd een der bekendste motorhandelaren hier te lande, bleef ook als autobezitter niet achter en zorgde, dat een der eerste wagens in Venray terecht kwam. Dit aantai is na de eerste wereld oorlog steeds meer gestegen en riep daardoor nieuwe problemen op in verband met de wegen en de veiligheid. De geschiedenis herhaalt zich. Na deze tweede oorlog is het aan tal wagens zó toegenomen, dat de verkeersdeskundigen met de handen in het haar zitten en dat men niet weet, hoe men voldoende wegen aan zal leggen om het verkeer on gehinderd te kunnen laten door gaan. Reeds meermalen troffen wij in de antiquiteitenzaak van de Wed. Zwitserlood op de hoek van de Paterslaan tussen de algemeen gangbare „antiquiteiten" een of ander merkwaardig beeld aan, maar wat daar nu in de etalage te zien is vraagt wel speciaal de aan dacht zowel van de kunstliefhebber als van de gelovige. Het betreft niet meer of minder dan een zeer devoot, nog geheel gaaf gepolichromeerd Madonna beeld, ongeveer 75 cm hoog, ruim zeven eeuwen oud. Wanneer het waar is, dat dit beeld afkomstig zou zijn uit een kerkje in Zuid-Frankrijk en de stijl-kenmerken verzetten zich daar niet tegen dan moeten we de christengemeenschap beklagen, die zulk een oeroude schat moest mis sen.... misschien uit barre nood. De Madonna is een z.g. Sedes Sapientiae (Zetel der Wijsheid) zittend op een troon, het Goddelijk Kind op haar linkerknie, beide frontaal gericht, een en al hoge ernst en majesteit. Maria toont ons in de rechter hand een appel, symbool van de zondeval, en herinnert zó aan de „tweede Eva", de medeverlosseres der mensen. De appel is hier nog niet geworden tot een stuk speel goed tussen moeder en kind, zoals dat in de later eeuwen gebruikelijk werd, die meer de nadruk legden op het menselijke. Zo is hier ook de blonde weelde van over de schouders golvende haren nog niet ten toon gespreid, maar goheel verborgen achter een bescheiden hoofddoek, waarop de koninginne- kroon. Het Goddelijk Kind, met de trek ken van een volwassene, hier voor gesteld als „de Wijsheid van de Vader" draagt in de linkerhand een boek en heft de rechterhand op in de karakteristieke houding van leren en zegenen. Al deze iconografische kenmerken zowel als de gehele habitus van het beeld wijzen op de hoge ouder dom, waarschijnlijk wel tussen 1150 en 1200, dat wil dus zeggen nog 'n twee of drie eeuwen ouder dan de beelden in de parochiekerk. Het beeld getuigt van een zeer hoge opvatting en dwingt ons a.h.w. tot een meditatieve beschouwing van deze Hoge Vrouwe, de Konin gin van de Hemel, de Moeder van God, de Zetel der Eeuwige Wijsheid Vergelijk daar eens mee de banale beeldjes, die voor 99 pet. onze huis- VéGé geeft een kat- en- muisspel cadeau (een kinder-geduldspel met eon han dig spiegeltje aan de achterkant) bij aankoop van i doos VéGé-schoencrème zwart, middelbruin en donkerbruin met 6 gratis geldzegels of 1 doos VéGé-wrijfwas geel, bruin en wit met 11 gratis geldzegels in gratis geldzegels kamers „sieren" tot meerdere eer en glorie van... hem, die er het meeste belang bij heeft het ware beeld van Gods H. Moeder in onze harten te vervagen. P. M. B. Als B. en W. in haar jongste nota tot de Raad constateert, dat door het gereedkomen van plan Oost, het noodzakelijk is aan de groenversiering wat te gaan doen en de pleinen en plantsoenen in orde te brengen, is dat om meer dan een reden verheugend. Ten eerste, omdat tussen de regels door te lezen valt, dat dit voor Venray toch altijd nog grootste woningproject voor het grootste deel gereed is, wat een welkome vermindering van de woningnoQd zal zijn. Ten tweede, dat ook hier met gulle hand groen en bloemen de woongelegenheid zullen veraan genamen en van dit deel van onze kom een vriendelijk en aangenaam verblijfplaats maken. Toch hadden wij liever een ander voorstel gezien nl. om tot oprichting te komen van een kinderspeelplaats, in deze bepaald kinderrijke buurt. Wanneer een kind naar school gaat, kan het daar behalve lezen, schrijven en rekenen nog meer dingen aanleren, waarvan het in zijn latere leven plezier kan beleven: zin voor orde en regelmaat, omgaan met andere mensen, zich aanpas sen, maar ook al wat leiding geven. Dat alles is inspannender dan het bij oppervlakkige beschouwing wel lijkt en vooral het kind, dat op zijn zesde jaar voor het eerst kennis maakt met het schoolleven, heeft heel wat te verwerken, ook al vormde de kleuterschool een over gangsperiode tussen de besloten huiselijkheid van zijn allerjonste jaren en de eisen, die de „grote school" stelt. Inspannend en vermoeiend is bovenal het stilzitten in een bank, waaraan helaas nog alom de hand wordt gehouden. SPEELVELD GEVRAAGD Niet alleen de zesjarigen, maar even goed de oudere schooljongens en meisjes hebben nog veel be hoefte aan beweging. De gymna stieklessen voorzien daarin niet in voldoende mate. Wanneer het starre onderwijs systeem en de akelige overvul- ling van de klassen zo'n stroeve lichamelijke discipline vergen, moeten de ouders er dan tenminste voor zorgen, dat in de vrqe tijd van de kinderen het noodzakelijke tegenwicht wordt geschapen. De schoolgaande jeugd moet ge legenheid krijgen om na vier uur en op woensdag- en zaterdagmiddag te draven, te klimmen, te schom melen of te ballen, liefst op een daarvoor bestemd speelveld, waar veel licht en stofvrije lucht te vinden zijn en waar de kinderen niet in botsing komen met volwas senen, die er begrijpelijkerwijs het land aan hebben in een voetbal match verwikkeld te worden, wan neer ze op straat wandelen of fietsen. Het verkeer, ook in de buiten wijken maakt nu eenmaal de straat tot een buitengewoon gevaarlijk speelterrein. Er zijn misschien en dat is wat cru gezegd te weinig slachtoffers gevallen om juist dat te onderstrepen, maar de toestand wordt iedere dag erger en gevaarlijker. Veilig verkeer is de leuze van deze dagen en terecht, maar het verkeer zal nooit veilig worden, indien we de straat als speelplaats aanwijzen voor de jeugd. We moeten niet vergeten, dat sport en spel evenzeer een middel tot op voeding is als de school. De licha melijke en geestelijke gezondheid van het kind is ook door sport en spel gebaat. We moeten hen dan daartoe gelegenheid geven en kun nen slechts hopen, dat de rolschaats- baan een begin in plaats van het einde zal zijn in het streven daar toe. STENCILWERK goed en goedkoop Lichtdrukkerij Stencil-inricht. G. M. P. PETERS Schoolstraat 13. In 't middaguur en 's avonds: Burg. vd Loostraat 25 Tel. 916

Peel en Maas | 1956 | | pagina 1