Nederland gaat zware
tijd tegemoet!
Dat is wat moois!
In het Venrayse land
rond de eeuwwisseling
«SP
Kinder-speelplaatsen.
WEEKBLAD VOOR VENRAY EN OMSTREKEN
Komend beleid een slag in de lucht
Een zeldzaam beeld in Venray
28 c».
55 ct.
Zaterdag 29 September 1956 No 39
ZEVEN EN ZEVENTIGSTE JAARGANG
PEEL EN MAAS
DRUK EN UITGAVE FIRMA VAN DEN MUNCKHOF
GROTE STRAAT 28 TELEFOON 512 GIRO 150652
ADVERTENTIE-PRIJS: 8 ct. per m.m. ABONNEMENTS
PRIJS PER KWARTAAL I 1.25 BUITEN VENRAY I 1.45
Gezien de kabinetscrisis en het
ontbreken van een regerings
programma voor het komende
parlementaire jaar, is de minister
van financiën zonder meer uitge
gaan van een voortzetting van
het tot heden gevoerde beleid.
Hierbij komt hij tot de slotsom
dat de begroting in het komende
jaar een tekort zal vertonen van
786 miljoen. Houden wij rekening
met de voorgeziene stijging der
defensie-uitgaven van 100 miljoen
en de reeds ingecalculeerde schat
ting der loonsverhoging per 1 jan.
a.s., dan lijkt dit niet ongunstig.
Bij nadere beschouwing komt
men tot een veel meer veront
rustend beeld. Nederland gaat bij
een gunstige conjunctuur een
periode tegemoet van gestegen
lasten, waaraan slechts nieuwe
ingrijpende overheidsmaatregelen
het hoofd kunnen bieden. Hoe
die nieuwe maatregelen er uit
zullen zien, is een zaak van het
nieuwe ministerie en daarover
moet men dus voorlopig in het
duister blijven tasten.
De regeering blijft met kracht
streven naar vermindering van de
staatsschuld. Ruim anderhalf mil
jard werd er in het afgelopen jaar
ingelopen, zodat Nederland op
30 juni 1956 nog ruim 19 miljard
schuld te vereffenen had. Wanneer
wij ons daarbij even herinneren,
dat wij op 31 december 1947 nog
ruim 28 miljard als een blok aan
ons nationale been hadden hangen,
dan is deze gang van zaken alles
zins bevredigend. In nog geen 10
jaar tijds is de totale schuld met
een kwart verminderd.
Ook de ontwikkeling van de
schuld aan het buitenland vertoont
een gunstig beeld. Van 1950 tot
1956 losten we daarvan anderhalf
miljard af, zodat we in hetzelfde
tempo voortgaande over tien jaar
vrij van buitenlandse schulden kun
nen zijn, want de vreemde schuld
eisers moeten nu nog 1973 miljoen
van ons hebben. In het afgelopen
jaar kregen de laatsten 77 miljoen
terug.
Een tekort van 786 miljoen op de
begroting is niet verontrustend in
depressiejaren. Bij gunstige con
junctuur zou de stijging van uit
gaven zonder meer moeten kunnen
gedekt uit de gestegen belasting
opbrengst. Die opbrengst stijgt het
komende jaar aanzienlijk, maar
men lieeft deze nodig om andere
gestegen lasten te dekken en dit is
funest.
HOE DIT TEKORT
TE DEKKEN
Hoe het begrotingstekort zal
moeten worden weggewerkt geeft
de miljoenennota nergens aan. Dit
kan slechts op twee wijzen: óf door
uitgifte van schatkispapier, dus
door inflatoire financiering, óf door
een belastingverhoging op welk
terrein ook. Het eerste middel doet
ons nog verder in de modder weg
zinken, zodat slechts het tweede
overblijft.
Waar bovendien in het geprojec
teerde begrotingsbeeld wordt ge
wezen op de dreigende tekorten op
de betalingsbalans en de besparln-1
gen zullen moeten toenemen, zal
het kabinet met saneringsplannen
moeten komen.
Elke uitbreiding van de nationale
welvaart is in de afgelopen jaren
gezocht in de consumptieve sfeer.
Deze ontwikkeling zal kort en goed
moeten worden gestopt, terwijl
men eveneens een stopmiddel zal
moeten produceren voor de con
sumptievergroting, die uit de defi
nitieve ouderdomsvoorziening voort
vloeit.
De eerste te kennen aan de wand
der stijgende fiscale lasten zijn al
zichtbaar!
Per 1 januari 1957 zal de omzet
belasting voor suiker en textiel
weer terugkeren, die men tijdelijk
buiten werking heeft gesteld.
Men verwacht voor het komende
begrotingsjaar een stijging van de
omzetbelasting van 275 miljoen.
GROTE PRIJS
STIJGINGEN.
Er is niet veel fantasie voor no
dig om te concluderen, dat de ge-
notP\de !lerinv°ering van onze om
zetbelasting gepaard aan een huur
verhoging en een daaruit voort
vloeiende loonsverhoging, een prijs
stijging zal veroorzaken, die onze
naam als goedkoopte-eiland voor
goed naar het rijk der fabelen zal
verwijzen.
Wil de regering, die nog geboren
moet worden, aan de toenemende
defensie-eisen tegemoet komen, dan
heeft het bedrijfsleven alle reden
om zijn hart vast te houden.
Aan inkomsten- en loonbelasting
denkt de overheid in het komende
jaar respectievelijk 350 en 275 mil
joen meer te ontvangen.
Telt men hier de verwachte ver
hoging der omzetbelasting bij en
een toegenomen opbrengst van de
vermogensbelasting a 30 miljoen,
dan blijft de gestegen belastingop
brengst 80 miljoen beneden het
miljard.
Nergens leest men in de be
groting, dat men bij de ver
wachten loonsverhoging van
zins is de belastingtarieven aan
te passen. Bij een sterk pro
gressief stelsel als 't onze houdt
dit in, dat iedereen na 1 januari
bij een loonsverhoging, die on
vermijdelijk is, procentueel meer
belasting zal betalen dan thans.
Formeel mogen dan de tarieven
gelijk blijven, materieel gaat
iedere belastingplichtige dan
onder een zwaardere last ge
bukt. En desondanks heeft de
minister geen kans gezien een
sluitende begroting op tafel te
leggen.
EEN SOBER BEELD.
Schenken we nu onze aandacht
aan de voorziene uitgaven voor de
verschillende departementen. Voor
onderwijs, kunsten en wetenschap
pen is de stijging van salarissen
voor docenten en een gestegen bij
drage voor sociaal-pedagogische
inrichtingen, in verband met de
onderwijsvernieuwing.
Het is wel zeer sober, wanneer
we denken aan de van alle kanten
komende protesten tegen het vol
komen verouderde onderwijs.
De nieuwe regering zal hier iets
aan moeten doen, waarbij direct
het begrotingstekort stijgt.
Wanneer het juist is, dat het
landbouwbeleid in de laatste jaren
te krenterig is geweest, zoals
blijkt uit de commentaren op de
mislukte oogst en het gebrek aan
reserves bij de boeren, dan zal
die vrijwel ongewijzigde land
bouwbegroting van thans ook
volkomen aan flarden gaan. De
schade van 1956 is hierin niet
verwerkt en voor steun en ver
nieuwing zal een aanzienlijke
„nagekomen rekening" worden
geprestenteerd.
Wij willen het defensiebeleid niet
verder behandelen, dan er alleen
op te wijzen, dat de uitgetrokken
middelen hiervoor wel verhoogd
kunnen worden (wanneer minister
Staf zijn zin krijgt) doch nimmer
verlaagd.
Ook dat budget is dus wel aan
de lage kant en zeker niet te ruim
genomen.
Over verplichtingen ten opzichte
van Nieuw Guinea willen wij niet
spreken. De regering doet dat even
min en voelt blijkens de stuk
ken alleen nog maar plichten met
betrekking tot Suriname en de
Antillen, die ook al niet met goede
gaven worden overstroomd....
75.000 HUIZEN?
Het ministerie van volkshuisves
ting moet onze aannemers 75.000
huizen laten produceren.
Waren ze er maar vast!
Onze gehele begroting had in het
teken moeten staan van de volks
huisvesting. Van dit front wordt
alléén hoop gemeld. Geen nationale
daad met een daaraan verbonden
offer.
Volstaan wij met de mededeling,
dat voor de woningnood door een
nieuw kabinet slechts hogere fi
nanciële eisen kunnen worden ge
steld.
Verkeer en waterstaat krijgt al
leen die fondsen welke nodig zijn
om de economische structuurver
andering bij te houden. Gezien de
gunstige conjunctuur is dit juist.
Op het gebied van wegen- en water
werken komen we niet achter en
we moeten niet verder springen
dan de lengte van onze financiële
polsstok.
De begroting en de cijfers lijken
niet ongunstig. Zij geven alleen geen
reëel beeld, omdat elke nieuwe re
gering gedwongen zal zijn deze
omver te werpen. De grote zeker
heid die de begroting verkondigt
bestaat alleen hierin, dat de door
snee burger in Nederland in het
komende jaar opnieuw meer belas
ting moet betalen, dat hij rekening
moet houden met inkrimping van
consumptie en dat hij zeker per 1
januari een loonsverhoging zal ont
vangen van tenminste 10 pet, want
men heeft er bij het rijk nu al 200
miljoen voor uitgetrokken.
MIDDENSTAND
WEER DE DUPE
Jammer genoeg staat er niet bij,
dat ook middenstanders en indus
triëlen hetzelfde percentage toeslag
op hun Inkomen mogen verwachten.
De regering twijfelt daar ver
moedelijk aan, want elke midden
stander en industrieel zal met
hogere omzetbelasting (suiker en
textiel) en met hogere lonen en
huren weldra zien, dat zijn verkoop
Het artikel, dat vorige week in
dit blad een overzicht gaf van
60 jaren automobilisme in Neder
land, doet als vanzelf de vraag
opkomen, wanneer dit nieuwe
„rijtuig" zich voor de eerste maal
in deze contreien liet zien en vooral
liet horen.
Het moet ongeveer in 1897 ge
weest zijn of iets later, dat toen-
dertijd een grote automobielwed
strijd gehouden werd van Parijs
naar Amsterdam. En een der wegen
die de koene berijders van deze
paardloze voertuigen zouden volgen
was de grote rijksweg van Nijmegen
naar Venlo.
Reeds had men horen vertellen
hoe enige tijd voordien in Nijmegen
de eerste automobiel haar intrede
in Nederland had gedaan. Daar
was nog al het een en ander over
te doen geweest, aangezien de vaart
van hooguit 30 km, het gegrom en
het gedaver niet alleen mensen en
dieren de schrik om het lijf had
doen slaan, maar de meest grootse
verschrikkingen voor de toekomst
voorspelden.
Toen dus ook het bericht de ronde
deed, dat een stuk of wat van deze
helse machines over de Rijksweg
zouden komen, liep een groot deel
en wel speciaal de jeugd uit
om deze voertuigen eens te bekijken.
En zo stond de Rijksweg omzoomd
door honderden nieuwsgierigen te
wachten op de dingen die komeh
zouden.
De veldwachters wisten niet wat
te doen en verschillende koddebeiers
hadden hun sabel vast getrokken
om de duvel eventueel te lijf te
kunnen gaan.
Het grote moment naderde toch
eerder, dan het publiek verwacht
had. Er klonk een vervaarlijk ge-
plof, waarop het publiek onmiddel
lijk de halzen rekt.
Met een zwaai verschijnt er om
de bocht een voertuig, dat zich op
het eerste gezicht het beste laat
beschrijven als 'n loslopende wagen.
Op hetzelfde moment won de
angst het van de sensatie.. Kodde
beiers doken neer achter bomen in
de wegberm en een paard protes
teerde met de raarste capriolen
tegen zijn nieuwe concurrent. Het
was, alsof die met een rode vlag
in de hand voor de koperen radia-
teur uitfietst, boeren, burgers en
buitenlui door middel van het sym
bool der revolutie waarschuwt voor
het nakend gevaar. De snelheid,
waarmee de wagen reed, bedreigde
die van een hard dravend paard.
Met geweldige krachtexplosies,
snelde het voertuig de Rijksweg
over en het geraas van de machine
en van de drijfketüngen was groot.
De stofwolk nog groter.
Het is niet eenvoudig een be
schrijving van het voortdonderende
monster te geven, doch naar wat
wij er ons van herinneren, was het
voertuig voor twee personen Inge
richt en zaten de twee inzittenden
op een langwerpige zitting met een
ijzer galerijtje er om heen en daar
vóór een rechtopstaand vierkant
dashbordje.
Midden tussen de zitting en het
dashbord stond een loodrechte stuur-
kolom, van boven gekroond door
een vaste ring, die waarschijnlijk
als grondplaat dient voor een hori
zontaal geplaatste handel. Deze
handel eindigde aan het voorste
gedeelte in een pijl, die schijnbaar
de richting der beweging moest
aangeven.
Aan beide zijden der zitting prijk
ten twee rijtuiglantaarns van klein
model, waarin een kaars tot ver
lichting dient.
Intussen had het voertuig de hel
ling nabij Well bereikt en met een
onbegrijpelijke vaart ging het er
tegenop totdat de wet der zwaarte
kracht zich deed gelden.
Langzamer en langzamer kroop
de wagen verder en het aantal
explosies daalde tot angstwekkende
loomheid.
Wat er toen gebeurde tart iedere
beschrijving. Terwijl de wagen nog
de snelheid van een paard had, dat
stapvoets loopt, stapte een der
passagiers uit en ontlast van het
gewicht ging het monster onmid
dellijk weer veel sneller, zodat de
uitgestegen passagier op een draf
er naast moest gaan lopen.
Een grote stofwolk was het af
scheid en dagenlang heeft het pu
bliek over niets anders gepraat als
over deze race, die, als we het ons
onder een zware druk staat.
Middenstanders en andere niet-
loontrekkenden worden verwacht
vanzelf aan hun trekken te komen.
Moge een wilskrachtige en van
wijsheid vervulde nieuwe regering
deze voorlopige cijfers nog om
vormen tot een geheel, dat ons volk
meer toekomst biedt dan stijgende
lasten en zorgen en een met oog
kleppen gebonden voortrennen op
volkomen platgetreden begrotings
wegen met stijgende tekorten en
misstappen op het terrein van volks
huisvesting en onderwijs.
goed herinneren, door een Frans
man Vedrine is gewonnen.
Als aardige bijzonderheid kan hier
nog bij verteld worden, dat deze
winnaar dezelfde tocht in 1911 nog
eens gemaakt heeft, maar dan per
vliegtuig.
Toen was juist de grote toren
van de Grote Kerk in revisie hij
kreeg een nieuw dak en ver
schillende Venrayers hebben toen
een halve dag boven in de balken
gezeten om dit vliegtuig te kunnen
zien. We geloven, dat dit de eerste
vliegtuigen waren, die in deze
streek zich hebben vertoond.
In Venray zelf was een der eerste
wagens die van de Amerikaanse
priester Mgr. Drossaerts, die op
zijn bezoek in Venray zijn eigen
auto in Nijmegen kocht. Dit was
een tamelijk licht gevalletje, want
als hij 's avonds geparkeerd moest
worden in de schuur van de melk
fabriek in de Schoolstraat, droegen
enkele sterke knapen het voertuig
naar binnen.
In september 1910 kocht ook Dr.
Struben een voertuig zonder paar
den, om zijn grote rayon als ge
meente-geneesheer te kunnen be
strijken.
Voordien had hij het met een
grof knallende motorfiets gedaan,
die knetterde en rookte en de be
rijder geen bescherming bood tegen
wind, regen en modder. En vooral
dat laatste was op de slechte wegen
hier in overvloed te vinden.
Trouwens ook Dr. Sala sr. was
een der eerste autorijders en auto
bezitters in Venray.
De Fa. Fonck, toendertijd een der
bekendste motorhandelaren hier te
lande, bleef ook als autobezitter
niet achter en zorgde, dat een der
eerste wagens in Venray terecht
kwam.
Dit aantai is na de eerste wereld
oorlog steeds meer gestegen en
riep daardoor nieuwe problemen
op in verband met de wegen en de
veiligheid.
De geschiedenis herhaalt zich.
Na deze tweede oorlog is het aan
tal wagens zó toegenomen, dat de
verkeersdeskundigen met de handen
in het haar zitten en dat men niet
weet, hoe men voldoende wegen
aan zal leggen om het verkeer on
gehinderd te kunnen laten door
gaan.
Reeds meermalen troffen wij in
de antiquiteitenzaak van de Wed.
Zwitserlood op de hoek van de
Paterslaan tussen de algemeen
gangbare „antiquiteiten" een of
ander merkwaardig beeld aan,
maar wat daar nu in de etalage te
zien is vraagt wel speciaal de aan
dacht zowel van de kunstliefhebber
als van de gelovige.
Het betreft niet meer of minder
dan een zeer devoot, nog geheel
gaaf gepolichromeerd Madonna
beeld, ongeveer 75 cm hoog, ruim
zeven eeuwen oud.
Wanneer het waar is, dat dit
beeld afkomstig zou zijn uit een
kerkje in Zuid-Frankrijk en de
stijl-kenmerken verzetten zich daar
niet tegen dan moeten we de
christengemeenschap beklagen, die
zulk een oeroude schat moest mis
sen.... misschien uit barre nood.
De Madonna is een z.g. Sedes
Sapientiae (Zetel der Wijsheid)
zittend op een troon, het Goddelijk
Kind op haar linkerknie, beide
frontaal gericht, een en al hoge
ernst en majesteit.
Maria toont ons in de rechter
hand een appel, symbool van de
zondeval, en herinnert zó aan de
„tweede Eva", de medeverlosseres
der mensen. De appel is hier nog
niet geworden tot een stuk speel
goed tussen moeder en kind, zoals
dat in de later eeuwen gebruikelijk
werd, die meer de nadruk legden
op het menselijke. Zo is hier ook
de blonde weelde van over de
schouders golvende haren nog niet
ten toon gespreid, maar goheel
verborgen achter een bescheiden
hoofddoek, waarop de koninginne-
kroon.
Het Goddelijk Kind, met de trek
ken van een volwassene, hier voor
gesteld als „de Wijsheid van de
Vader" draagt in de linkerhand een
boek en heft de rechterhand op in
de karakteristieke houding van
leren en zegenen.
Al deze iconografische kenmerken
zowel als de gehele habitus van
het beeld wijzen op de hoge ouder
dom, waarschijnlijk wel tussen 1150
en 1200, dat wil dus zeggen nog 'n
twee of drie eeuwen ouder dan de
beelden in de parochiekerk.
Het beeld getuigt van een zeer
hoge opvatting en dwingt ons a.h.w.
tot een meditatieve beschouwing
van deze Hoge Vrouwe, de Konin
gin van de Hemel, de Moeder van
God, de Zetel der Eeuwige Wijsheid
Vergelijk daar eens mee de banale
beeldjes, die voor 99 pet. onze huis-
VéGé geeft een
kat- en- muisspel cadeau
(een kinder-geduldspel met eon han
dig spiegeltje aan de achterkant)
bij aankoop van
i doos VéGé-schoencrème
zwart, middelbruin en
donkerbruin
met 6 gratis
geldzegels
of
1 doos VéGé-wrijfwas
geel, bruin
en wit
met 11 gratis
geldzegels
in gratis geldzegels
kamers „sieren" tot meerdere eer
en glorie van... hem, die er het
meeste belang bij heeft het ware
beeld van Gods H. Moeder in onze
harten te vervagen. P. M. B.
Als B. en W. in haar jongste
nota tot de Raad constateert, dat
door het gereedkomen van plan
Oost, het noodzakelijk is aan de
groenversiering wat te gaan doen
en de pleinen en plantsoenen in
orde te brengen, is dat om meer
dan een reden verheugend.
Ten eerste, omdat tussen de
regels door te lezen valt, dat dit
voor Venray toch altijd nog grootste
woningproject voor het grootste
deel gereed is, wat een welkome
vermindering van de woningnoQd
zal zijn. Ten tweede, dat ook hier
met gulle hand groen en bloemen
de woongelegenheid zullen veraan
genamen en van dit deel van onze
kom een vriendelijk en aangenaam
verblijfplaats maken. Toch hadden
wij liever een ander voorstel gezien
nl. om tot oprichting te komen
van een kinderspeelplaats, in deze
bepaald kinderrijke buurt.
Wanneer een kind naar school
gaat, kan het daar behalve lezen,
schrijven en rekenen nog meer
dingen aanleren, waarvan het in
zijn latere leven plezier kan beleven:
zin voor orde en regelmaat, omgaan
met andere mensen, zich aanpas
sen, maar ook al wat leiding geven.
Dat alles is inspannender dan het
bij oppervlakkige beschouwing wel
lijkt en vooral het kind, dat op zijn
zesde jaar voor het eerst kennis
maakt met het schoolleven, heeft
heel wat te verwerken, ook al
vormde de kleuterschool een over
gangsperiode tussen de besloten
huiselijkheid van zijn allerjonste
jaren en de eisen, die de „grote
school" stelt.
Inspannend en vermoeiend is
bovenal het stilzitten in een bank,
waaraan helaas nog alom de hand
wordt gehouden.
SPEELVELD GEVRAAGD
Niet alleen de zesjarigen, maar
even goed de oudere schooljongens
en meisjes hebben nog veel be
hoefte aan beweging. De gymna
stieklessen voorzien daarin niet in
voldoende mate.
Wanneer het starre onderwijs
systeem en de akelige overvul-
ling van de klassen zo'n stroeve
lichamelijke discipline vergen,
moeten de ouders er dan tenminste
voor zorgen, dat in de vrqe tijd
van de kinderen het noodzakelijke
tegenwicht wordt geschapen.
De schoolgaande jeugd moet ge
legenheid krijgen om na vier uur
en op woensdag- en zaterdagmiddag
te draven, te klimmen, te schom
melen of te ballen, liefst op een
daarvoor bestemd speelveld, waar
veel licht en stofvrije lucht te
vinden zijn en waar de kinderen
niet in botsing komen met volwas
senen, die er begrijpelijkerwijs het
land aan hebben in een voetbal
match verwikkeld te worden, wan
neer ze op straat wandelen of
fietsen.
Het verkeer, ook in de buiten
wijken maakt nu eenmaal de straat
tot een buitengewoon gevaarlijk
speelterrein. Er zijn misschien
en dat is wat cru gezegd te
weinig slachtoffers gevallen om
juist dat te onderstrepen, maar de
toestand wordt iedere dag erger
en gevaarlijker.
Veilig verkeer is de leuze van
deze dagen en terecht, maar het
verkeer zal nooit veilig worden,
indien we de straat als speelplaats
aanwijzen voor de jeugd. We
moeten niet vergeten, dat sport en
spel evenzeer een middel tot op
voeding is als de school. De licha
melijke en geestelijke gezondheid
van het kind is ook door sport en
spel gebaat. We moeten hen dan
daartoe gelegenheid geven en kun
nen slechts hopen, dat de rolschaats-
baan een begin in plaats van het
einde zal zijn in het streven daar
toe.
STENCILWERK
goed en goedkoop
Lichtdrukkerij Stencil-inricht.
G. M. P. PETERS
Schoolstraat 13.
In 't middaguur en 's avonds:
Burg. vd Loostraat 25 Tel. 916