APPELS Textielhandel De beelden nit ïenrays Grote kerk Voor de school Winter-programma KAB. Meisjes,! Ingezonden. r fa. v. d. Munckhof foorkom financiële moeilijkheden bij overlijden "VIKING" "1 de 10.95 Elke Maandag biggen-, t.b.c.-vrij vee- en kramerij en-markt. S. DAME\, Vredestraat 11 Venlo (Van een bijzondere medewerker). Zoals bekend geacht mag worden, verkeren velen nog in de mening, dat de beeldenschat van Venrays Grote kerk feitelijk thuis hoort in Deurne. Een mening, die wij ook weer hoorden verkondigen toen we voor veertien dagen een artikel schreven over de restauratie aan deze beelden, door de beeldhouwer P. v. Dongen. Van Deumese zijde ontvingen we hierover o.m. enkele brieven. Die mening is dan gegrond vest o.a. op het boek van de be kende historicus H. N. Ouwerling, die in zijn Geschiedenis der dorpen en Heerlijkheden Deurne, Liessel en Vlierden, over deze beelden als volgt schrijft: „Karren met beelden zijn er over de Peel naar Venray getrokken, waar men de kerkschatten in be waring gaf, zonder afgif tevan bewijs, helaas, gelijk men dit gewoon was. Ze zijn nooit meer teruggekomen en sieren thans de schone parochie kerk van Venray. Deze bezit een beeldenschat binnen haar muren, die iedere middeleeuwse kathedraal haar gerust benijden mag" (blz. 348) Hij zegt dit dan na een beschrij ving van de geschiedenis der Deur- nese parochiekerk, die rond 1640 de volgende beelden kende: de 12 apostelen, O.L.Vrouw, St. Willibrordus, St Rochus, St Anto- nius, St Anna en enige schilderijen. Bij de vrede van Munster in 1648 werd Deurne met Brabant Genera liteitsland, wat o.a. inhield, dat de gereformeerden de Deurnese kerk naasten en het gebouw door de katholieken ontruimd moest worden. We hebben toen op het Venrayse dat Gelders bleef, onder de ko ning van Pruisen de bouw ge kregen van de noodkerk nabij de Crayenhut, waar toen de Deurnese katholieken hun godsdienstplichten konden vervullen. Daar hadden de Hollanders wel het land aan, maar ze durfden van de andere kant niets tegen de Pruisische koning te doen, zodat deze noodkerk een betrek kelijk veilig tehuis werd voor de Deurnese mensen. Bij die overdracht van de Deurnese kerk aan de gereformeerden zouden dus de beelden uit de kerk zijn ge haald en naar Venray zijn gebracht, volgens Ouwerling. Een verhaal, dat eens te meer de aandacht kreeg, toen de schrijver Roothaert, in zijn boek, de geschiedenis van de dappere pastoor Jacobs uit die dagen in romanvorm deed herleven. Zo hebben we dan sinds die pu blicatie van Ouwerling, feitelijk het predikaat „beeldenrover" opgeplakt gekregen en menig Deurnenaar ziet ons daarom misschien wat scheef Er klopt iets niet... We hebben alle respect voor het grote werk van Ouwerling als ge schiedschrijver van onze nabuur plaatsen in het Brabantse en zijn jaloers, dat in Venray een dergelijk iemand nog immer niet gevonden We hebben H. J. Maas verschil lende malen in zijn levensbeschrij ving horen zeggen, dat Ouwerling zeer nauwgezet zijn aantekeningen maakte, zijn gegevens controleerde en zeer zorgvuldig zijn bronnen koos. Dat valt zelfs een onervaren lezer bij deze grootse geschiedschrijving direct op. Maar juist op het punt van deze „beeldenroof" beperkt hij zich tot het bovenaangehaalde citaat. Niets meer en niets minder. „Karren met beelden zijn over de Peel naar Venray getrokken", zo schrijft hij, maar nergens vindt men enige verwijzing, op grond waarvan hij deze stelling neerschreef. Dit is des te eigenaardiger, omdat die bronnen er beslist geweest moeten zijn, indien het zo gegaan is, zoals Ouwerling zich het heeft voorgesteld. Want in deze zelfde geschiedenis geeft hij aan, dat de ontruiming van de parochiekerk van Deurne op last van de gereformeer den, heel rustig, zonder enig in cident gebeurd is, in vreedzame samenwerking van burgerlijk be stuur, pastoor en dominee. Het is niets overhaast gegaan, maar kalm en degelijk. Dan ligt het toch voor de hand, dat minstens de pastoor ofwel het burgerlijk bestuur, ofwel beide een lijst opgemaakt zouden hebben van de uit de kerk vervoerde goederen, met de notitie er bij: ondergebracht daar en daar. Het waren immers voorwerpen van financiële en reli gieuze aard, die de parochie eerlang hoopte terug te zien. Geen spoor echter van enig document dienaan gaande in Ouwerlings boek. Waar zijn trouwens dan de schil derijen gebleven, die hij hierboven ook noemt. Daar zegt hij verder niets over. Wel schrijft hij, dat de gereformeerden van het meubilair alleen enkele banken, de preekstoel, het oksaal met het orgel voor zich gehouden hebben. Dan rijst alweer een andere vraag: waar zijn dan de altaren gebleven Een en ander wordt nog be nadrukt door het feit, dat Ouwer ling wel de kosten genoteerd heeft van het ontruimen der kerk. Op blz. 349 geeft hij te lezen, dat aan een zekere Nooyen 13 gld. was betaald wegens vertering van per- onen, die bij de ontruiming ge lui pan hadden. Aan Bogaers kreeg voor 2 dagen hulp 16 stuivers. Een timmerman en diens zoon 4 gld. en 6 st. Aan arbeiders met karren en paarden voor het wegbrengen van beelden en „tafferelen" 6 patakons (venster kolommen Aan schoonmakers der kerk 12 stuivers. Aan een Hel- mondse schrijnwerker voor het uitnemen der „tafferelen" en beel den 3 gld. en 3 stuivers en dan tenslotte nogmaals voor verteer 36 stuivers. De beelden werden dus vervoerd. Maar nergens staat in de oude stukken waarheen, terwijl iedere andere bijzonderheid, die hierop licht zou kunnen werpen, eveneens ontbreekt. Is Ouwerling hier nu bewust onjuist geweest We geloven het niet. Het manuscript was niet af, toen Ouwerling in 1932 stierf. Het is in onvoltooide vorm uitgegeven in 1933. Wellicht dat bij langer leven deze tekst gewijzigd zou zijn. Kennelijk heeft Ouwerling, die zich meermalen enthousiast heeft uit gelaten over de Venrayse beelden schat, die hij dikwijls te Venray heeft bewonderd, onbewust mede door de noodkerk op de Crayen hut het wegbrengen der beelden geassocieerd met die van Venray, waar hij immers dezelfde beelden aantrof, tot het Marianum toe, dat ook een in de Deurnese kerk moet hebben gehangen. Andere argumenten Trouwens tegen de bewering van Ouwerling strijden andere argu menten. Op de eerste plaats is bij ons weten nooit of te nimmer door het kerkbestuur van Deurne ge vraagd om beelden terug te mogen hebben. En waarom bracht men wel de beelden naar Venray, maar niet de altaren en niet de schilde rijen waarom blijkt uit het kerk archief van Venray dan niets van deze „in bewaring geving" Zeker tot heden is uit dit archief nooit iets gepubliceerd, maar een derge lijk feit zou toch zeker bekend zijn gemaakt. Ten tweede rijst dan de vraag, of er in de Venrayse kerk dan practisch geen beelden gestaan hebben Ondanks onbekendheid met het kerk-archief kan men toch niet aannemen, dat onze voorvade ren, die zoals de legende verhaalt zulke grote opofferingen hebben getroost om deze majestieuze kerk te bouwen in de vijftiende eeuw, diezelfde kerk kaal en leeg zonder beelden hebben laten staan. Daar pleit alles tegen. In de tijd van de gilden, toen practisch ieder ambacht zijn eigen altaar had in deze kerk, hebben er zeker beelden gestaan van de verschillende gilde-heiligen. Dan spreken we niet eens over de heiligenverering, die in die tijd zeer groot was. Immers de bijzon dere hulp van de heiligen werd in die tijd veel meer dan in oiize dagen afgesmeekt bij ziekten en tegenslagen en beelden van die heiligen zullen in deze tempel zeker aanwezig zijn geweest. Waar zijn die dan allemaal gebleven Niets en niemand zegt er iets over. Ten derde en dit vinden we voor ons een der krachtigste tegen argumenten is er een markant verschil tussen de beelden uit het Brabantse en die van Limburg uit die tijd. Zo vertonen de Venrayse heiligenbeelden evenals die van Horst e.a. de kenmerken van oude Gelderse, Nederrijnse en Zuidduitse kerkelijke kunst. De beelden uit de Brabantse kerken verwijzen voor het meerendeel naar 's Hertogen bosch en Zuid-Nederland (België) En daar tussen zijn markante stijl verschillen in aan te geven. Die van Venray komen uit het Gelderse en Duitsland, terwijl de Deurnese beelden met zeer grote waarschijn lijkheid van het Zuid-Nederlandse type zullen zijn geweest. Conclusie Op de vraag dus of de beelden uit de Venrayse kerk afkomstig zullen zijn uit de parochiekerk van Deurne, die ze aan Venray in be waring zou hebben gegeven, is met wiskundige zekerheid geen absoluut bevestigend en geen absoluut ont kennend antwoord te geven. Daar voor ontbreken teveel gegevens, ook uit het Venrayse kerkarchief. Maar alle argumenten strijden tegen Ouwerlings bewering en men kan en mag met zekerheid aannemen, dat de beelden van Venrays Grote Kerk nooit in de kerk van Deurne hebben gestaan. Hoe spijtig dat misschien voor Deurne dan ook is... Geachte redaktie. Onder de titel „Land en Tuinbouw" komt in uw weekblad zeer vaak voor de landbouwers een nuttig en leerzaam artikel voor. Het komt ons echter voor dat deze artikelen niet steeds bedoeld zijn als objektieve voorlichting, maar dat er ook een flinke brok reklame voor bepaalde artikelen mee wordt beoogd. Het is ons nl. al enkele keren opgevallen dat voor bestrijding of bemesting bepaalde produkten met name worden ge noemd. Of dit laatste nu voor de land bouwers altijd het beste en voordelig ste is menen wij ten zeerste te mogen betwijfelen. Als wij uitgaan van uw artikel uit Peel en Maas d.d. 28 juli jl. waarin U noemt de Winterwijkse Dolomiet waardoor men kalk en magnesium in de grond brengt en dat dit voor de gewassen beide on misbare elementen zijn dan kunnen wij dat niet ontkennen. Wel ech ter is het zeer goed mogelijk voor ons om aan te tonen dat er kalk is welke in prijs voor de landbou wers veel gunstiger is. Het is nl. zo dat het persentage zuurbindende bestanddelen de wer king, de waarde en dus de prijs van een kalkmeststof bepaald. De in uw artikel genoemde kalk bevat nu 40 procent zuurbindende bestanddelen en 4 procent magne sium. Stellen we nu hiertegenover de koolzure magnesiumkalk „Dolo- kal" welke 54 procentzuurbindende bestanddelen bevat en eveneens 4 procent magnesium, terwijl de prijs van dit produkt per 100 kg. zeker niet hoger is, dan is het voor een ieder toch gemakkelijk uit te tellen dat de in uw artikel bedoelde kalk ongeveer in vergelijking met de door ons genoemde 25 procent te duur is wat op een prijs van bv. fl. 4.per 100 kg. fi. 1.teveel is of te wel ongeveer 50 cent per zakje kalk. Wij hopen, geachte redaktie dat door dit bericht de landbouwers juister en voordeliger zijn ingelicht en dat hun dit zeer zeker finanti- ële voordelen moge brengen. U dankende voor de plaatsruimte, A. FLEURKENS voorz. kring Venray vd. ver. van zaakvoerders. WERKHEMBEN Het winter-programma van de K.A.B. mag er zijn. Dat is afgelo pen jaar bewezen, toen de tien avonden ruimschoots waren uitver kocht en de bezoekers en deelne mers op allerlei terrein deskundige voorlichting kregen en behoorlijke ontspanning vonden. Het programma voor het eerste deel van het nieuwe seizoen ziet er ook weer aantrekkelijk uit. Geopend wordt op zaterdag 29 september, met een Venrayse de butanten-avond, het grote succes van het vorig jaar. Op deze avond kunnen de Ven rayse kleinkunst-amateurs hun kunnen tonen en is de belangstel ling daarvoor zo groot als vorig jaar, toen werkelijk aardige dingen naar voren kwamen, dan zal deze eerste avond een goed succes heb ben. Op dinsdag 16 october komt de bekende Roermondenaar drs. Jo Hansen, hier spreken over de Lim burgse humor. Deze Limburger, die zich met voorliefde geworpen heeft op de studie der Limburgse dialecten, zal over dit onderwerp het nodige kunnen vertellen. 3 en 4 november zijn gereser veerd voor de toneelclub der Ven rayse afdeling en gewoontegetrouw zullen .de toneelmensen niet over belangstelling behoeven te klagen. Dinsdag 20 november komt Toon Kortooms, de bekende Brabantse schrijver, dan spreken over de Bra bantse humor en een vergelijking tussen zijn inleiding en die van drs. Hansen zal interessante ver gelijkingspunten opleveren. Op 4 december is de St. Nico- laas-avond voor de K.A.B.-ers zelf, dus niet voor hun kinderen. Die krijgen een aparte middag, waar over t.z.t. nog nadere mededelingen zullen volgen. 18 december is dan de Kerstavond die in de loop der jaren een goede naam bij alle bezoekers gekregen heeft. Deze zes avonden zijn te bezoe ken tegen betaling van een abon nementsprijs a f 2.50, een prijs, waartegen wel niemand bezwaar kan hebben en die dan recht geeft tot het bijwonen van elke avond. Geen aparte prijzen dus meer per avond, maar alles ondergebracht op één kaart. Men gelieve die zo spoedig mo gelijk af te halen in café Sanders. Is de zaal vol al die avonden worden gehouden in zaal Wilhel- mina dan is het te laat. Dus onze K.A.B.-ers zullen er goed aan doen, niet te lang te wachten met het kopen van hun abonnementskaart Siebengewald nam de nieuwe kerk in gebruik Nadat het door pastoor Assel- bergs gebouwde noodgebouw bijna tien jaren dienst heeft gedaan als godshuis, was het zaterdag voor de parochie Siebengewald een histo rische datum, want op die dag werd de prachtige nieuwe monu mentale kerk in gebruik genomen. Uitbreiding autobusdiensten Gennep-Eindhoven Met ingang van de nieuwe dienst regeling, namelijk maandag 30 sept. a.s., zal de dienst tussen Gennep en Eindhoven met vier verbindin gen worden uitgebreid. De auto- Dussen, die deze nieuwe dienst rijden, zullen echter een andere route tussen de beide begin- en eindplaatsen volgen. Deze route is als volgt: Gennep, Oeffeit, Beugen dorp, Rijkevoort, Landhorst, Ven horst, Boekei, Gemert, Beek en Donk, Lieshout, Gerwen, Nuenen, Eindhoven. Op de terugtocht zullen dezelfde plaatsen worden aange daan. Bij aankomst en vertrek van de bussen wordt rekening gehouden met de aansluitingen in de ver schillende richtingen. Te Gemert is aansluiting op de B.B.A. BEL OP BIJ BRAND No. 392 De besle vakkleding die in Nederland A wordt gemaakt Alleenverkoop te Venray door naast Raadhuis Hofstraat Tel. 473 PALTHE agentuur Manchester Jackets, Klettervesten, Pantalons, Heren- en Jongens Plusfours, Jongensbroeken. Dames- heren- halfwas- en kinder-Overalls, Amerikaanse Overalls, lange en korte Stofjassen, Kantoorjasssn, Ruit en Werkhemden, Weekenders, Casimir blauwe en Bak kersbroeken. P.K. P.K. P.K. P.K. P.K. P.K. P.K. P.K. Vis is smakelijk,licht verteerbaar en rijk aan de eiwitten die Uw lichaam juist nu nodig heeft. Eet ten minste twee maal per week vis. Uw gezin vaart er wel bij! Brengt afwisselend deze soorten op tafel kabeljauw, schelvis, schol, verse makreel, wijting, diepvriesvis. EOL'I Voor gratis folder met zeer^ aantrekkelijke visrecepten. Aangeboden door &S5 Bedrijfschap voor Visserij producten. oü Naam- Adres: Plaats: 4 Zend deze bon in open enveloppe (waarop 2 as postzegel) aan: Voorlichtingsbureau voor de-Voeding, Afd. Vis, IJmuiden. Schriften 32 blz. zwaar pap. 15ctp. 12 1.50 80 blz. 40ctp. 10 3.50 Dictaats zwaar papier 80 blz. 40 ct per 10 3.50 80 blz. gespir. 50 ct 160 blz. 90 ct Ruitjescahiers 32 blz. 15 ct per 11 1.50 Boekhoud-cahiers Grootboek-journaal e.a. soorten 30 Gecart. cahiers 80 blz. 0.95 120 blz. 1.30 Breedfolio's 80 blz. slappe kaft 0.75 100 blz. gebonden 1.85 Schoolartikelen Kladblocs 35 ct Huiswerkboekjes 25 ct Potloden 15 ct per 12 1.50 Bloes kwarto 100 vel 1.15 Slijpers vanaf 0.20 Kleurpotloden alle maten en soort Schoolétuis Stifthouders vanaf 1.25 Schoolgummi 12 Driehoeken Gradenbogen Schoolvulpennen heelt alles voor de school Sluit nu een af. Gunstige voorwaarden. Lage premie's. Agentschap: i ^eyiafcrtUüftdeïH. IQ oumans Telef. 592 s onverwoestbare 13 RH,- [O Een stoere schoolschoen - bruin Kjl lederen bovenwerk lederen binnenzool met onverbre- jggj kelijk aan het gg bovenwerk ge- gm vulcaniseerde ■Hg loopzooi. VIKING "03" 27-30 10.95 m. 31-34 11.95 m. 35-38 13.95 GROTE STRAAT VENRAY bij moeilijk heden, ofwel voor raad en inlichtingen is de R.K. Vereniging tot bescherming van Meisjes: Mevr. W. v.d. Munckhof-S angers Grote Straat 28, Tel. 581; Mevr. M. v.d. Hombergh-Bot, Oostsingel 6, Tel. 393; Mevr. A. Pijls-Drenth, Grote Straat 14; Mej. T. Coenen, Patersstraat 30, Tel. 588; Mej. T. Paping, Paters straat 30; Mej. M. Pijls, Grote str. 14a, Tel. 673; Mevr. Baronesse de Weichs de Wenne, Geijsteren, Tel. 250; Mevr. vd. Haar, Blitterswijck D 67, Tel. 263. Vanaf I 10.- per maand wordt aan huis geleverd mantelcostuums, herencostuums, kinderkleding, wintermantels, loden jassen, gabardine en regenkleding, baby-uitzetten, wollen dekens, wo ningtextiel, leren jassen, stalen meubels, bankstellen, enz. tegen scherp concurrerende prijzen, Inllichtingen bij Verkoopkantoor Telefoon 2227

Peel en Maas | 1956 | | pagina 4