99 Venrays Vroede Vaderen vergaderden Straat-naamgeving geen onbelangrijke zaak! Albert Heijn Zaterdag 10 December 1955 No 49 ZES EN ZEVENTIGSTE JAARGANG PEEL EN MAAS f CONFECTIE VAN Vak "EEN RIJK BEZIT DRUK EN UITGAVE FIRtoA VAN DEN MUNCKHOF WCCVDT m r\ Uf»f»D URNDiV CM nMCTDPVCN ADVERTENTIEPRIJS 8 ct. p. mm. ABONNEMENTS- GROOTESTRAAT 28 TELEF. S12 GIRO 150652 Vï CCAOLAU V UUtV VEfl>I\AI EriN UIVlO 1 IvEdVDiX PRIJS PER KWARTAAL f 1.2S Bulten Venr», f 1.48 De agenda van vorige week was feitelijk meer bedoeld als een in leiding op het comité -generaal, waar in de begroting besproken werd en de meeste punten hadden dan ook weinig om het „lijf". De notulen van 25 Oct. en 18 November werden zonder meer goedgekeurd en een hele hoop schrij- vens van Ged. Staten, houdende goedkeuringen van genomen raads besluiten, werden direct voor ken nisgeving aangenomen. De grondaankopen voor wegver- betering rond de kerk van Oirlo ging zonder commentaar ondervoor zitters' hamer door en de woning Langstraat 31, was onbewoonbaar verldaard, voordat er iemand erg in had. De nieuwe commissie van advies, als bedoeld in de Woonruimtewet 1947, vroeg wat meer tijd, omdat de raadsleden moesten stemmen, maar de leden, die B. en W. had den voorgesteld kregen hun be noeming zonder slag of stoot. Het zijn voor 1956 de heren H. Janssen Henseniusplein, L. Janssen Lull, Joh. v. Gerven Merseloseweg, P. Steeghs, Castenray en P. van Op bergen, Markt. Aan het Kerkbestuur van het Veulen, dat een O.L.Vrouw-kapel daar ter plaatse wil bouwen, werd zonder commentaar de benodigde grond afgestaan voorde symbolische prijs van f 1. En het bestuur van de Ursulascholen kan 24 nieuwe schoolbanken kopen, nu de toestem ming van de Raad zo gegeven werd. De Stichting zieken vervoer kan de nieuwe ziekenauto betalen, want ook zij kreeg zonder meer de f 12.000 verstrekt als lening. Maar alleen bij het volgende punt begon de Raad wat kriebelig te worden. Grondruil In Venray-Zuid en rond de Hen- seniusschool heeft de gemeente grond nodig voor wegen en woning bouw. Die grond was o.a. eigendom van A. v. Osch op de Akkerweg, die deze bijna 3 ha wel wilde ruilen tegen kavel 11 in de Meerselse Peel. B. en W. gingen daarmede accoord en had het volgende voorstel. De gemeente koopt van van Osch die 2.9 ha voor f 16.308,10. Dan ver koopt de gemeente aan van Osch, kavel 11, 16,2 ha voor f 25.971,20. De BRUYN was het niet duidelijk, waar die geweldige prijsverschillen vandaan kwamen. Van Osch krijgt ruim f 5000 per ha, en behoeft maar f 160Q, per ha te geven. Zijn vraag is verder of door die 3 ha nu inderdaad de bestaans mogelijkheid weg is van van Osch, want dit is al de tweede kavel, die hij krijgt, voor grond dië de ge meente nodig heeft. Hij houdt nu nog een restant over en kan dus in de toekomst daarvoor misschien kavel nr3 vragen. Dat vond spreker toch wel onjuist. De VOORZITTER wees er op, dat deze stukken van grote betekenis zijn. Niet alleen echter voor de gemeente, maar ook voor van Osch. Dit is door de commissie van land- bouwaangelegenheden aanleiding geweest om deze ruil voor te stel len. Wismans, Pubben en Steeghs verdedigden en gaven nadere toe lichting op het besluit der com missie, die dit geval een randgeval noemde. Men heeft grond nodigen die kan men nu krijgen zonder die lastige onteigenings-procedure door grondruil. Ja, wat moet men doen? Bovendien, aldus weth. PUBBEN heeft dit gezin veel jongens, maar dr. VERAART wees er direct op, dat het al of niet hebben van jon gens in deze geen argument mag zijn. Wat er van van zij, de com missie meende de consequentie te moeten aanvaarden en heeft in de grondruil toegestemd. Inderdaad is dit de tweede kavel, die van Osch krijgt. Had men over de eerste ruil, toen het ging om pachtgrond van de gemeente de voet wat strakker gehouden, dat had voor de commisssie geen bezwaar gemaakt, maar nu liggen de kaarten toch wel anders. Zijn bedrijf wordt nu onrendabel en moet een ver goeding krijgen. ODENHOVEN en vd. STERREN konden zich met het standpunt van de commissie verenigen, maar wezen op het precedent, dat hier gescha pen werd. Van DIJK bracht een ander ge zichtspunt naar voren met zijn vraag, waarom de gemeente het gehele bedrijf van van Osch bij het dorp, niet had overgenomen in ruil voor die kavel. Dan had men ook voor mensen uit het dorp, die moeilijk een stuk grond kunnen missen, een uitlaatmogelijkheid, ter wijl van Osch evengoed geholpen is. Nu laat men hem nog enkele ha, waar hij moeilijk wat anders mee kan doen, dan in de toekomst voor de derde keer aankloppen. De VOORZITTER gaf alleen ant woord op de opmerking over de toekomst en de gevolgen en zei, dat men dat maar af moest wachten. De gemeentegronden zijn ook niet onuitputtelijk en raken een keer op. Dan is alles gedaan. Waarom het gehele bedrijf niet is overgenomen zal wel in het eeuwig duister blijven. De Raad ging dan maar met het plan accoord en van Osch kan naar de Meerselsepeel. Woningen in de kerkdorpen Van der STERREN had de be lofte van de Voorzitter gehoord, dat men op de kerkdorpen eerder aan het bouwen zou zijn, dan in Venray. Maar het is weer eens anders uit gekomen. In Oirlo en de Heide, moet er nog begonnen worden, maar in de kom is men aan de gang. Op zich niet erg, maar wanneer begint men op de kerkdorpen? De VOORZITTER wist daar ook niets van. Ons Limburg had die woningen onderbesteed en daarvoor aannemers gevonden. Waarom die nog niet aan de gang zijn, is hem een raadsel en hfj zal er naar in formeren. De heer HOUBEN wilde weten hoe het met het bouwvolume voor 1956 stond, maar de VOORZITTER wist te vertellen, dat er niets meer over is. Het rantsoen is op, al zal men natuurlijk alle pogingen in het werk stellen, om nog wat bouw volume los te krijgen. VORSTVERLET Dr. VERAART had met verba zing geconstateerd, dat op 2 nov. j.l. bij de woningbouw in Venray- oost bij twee aannemers het werk was stilgelegd, vanwege de vorst, terwijl bij een andere aannemer het werk gewoon door ging. En verder in het dorp ook. Op de eerste plaats wilde hij weten, wie nu be paalde of al of niet gewerkt kon worden, daar dit ernstige conse quenties voor de woningbouw met zich brengt. En op de tweede plaats wilde hij B. en W. verzoeken er op toe te zien, dat zonder waarlijk dringende redenen dergelijke stop zettingen niet meer voorkomen. De VOORZITTER alsmede weth. WINTEL S wisten van de hele stopzetting niets af en zouden de zaak onderzoeken. De BRUIJN wilde graag enige toelichting geven op de gang van zaken. Gewoonlijk bepaalt aannemer en opzichter tezamen of het werk baar weer is of niet, dus of het werk wordt stil gelegd. Dit brengt inderdaad ernstige consequenties mee voor de woningbouw, maar men moet niet vergeten, dat ook als doorgewerkt zou worden, dit weinig of geen nut zou hebben, daar vriesweer altijd grote schade met zich brengt. Bij de aannemer, die doorwerkte, kon men inderdaad doorwerken, omdat hij enkele wo ningen onder kap heeft en er dus binnen gewerkt en eventueel ge stookt kan worden. Nu is men doende om langer werken ook in de winter mogelijk te maken, wat men wil bereiken door het treffen van voorzieningen. Het eigenaardige is echter van deze actie, dat men daarvoor rustig de aannemer op laat draaien. Die mag en moet zelfs allerlei voorzieningen treffen, maar de prijzen van zijn woningen die toch al uitgemergeld zijn, mogen niet verhoogd worden. Het is logisch, dat die regeling bij voor baat al gedoemd is om te misluk ken, Hij als raadslid, die de nood van de woningzoekenden kent, moet in de gegeven omstandigheden ook zijn mensen terugzenden als vorst het metselen onmogelijk maakt. Dat daarnaast, in onderling overleg tussen gemeente, aannemer en woningbouwvereniging geen moge lijkheid bestaat om de gevolgen van de vorst zo klein mogelijk te doen zijn, is daarmede geheel niet be weerd. WISMANS vroeg hoe het stond met de subsidie voor de jeugd huizen, maar de VOORZITTER kon alleen vertellen, dat deze zaak in Maastricht aanhangig was en dat we het beste maar moesten hopen. STATIONSBUS VERHEUGEN had in de begro ting gezien, dat de stationsbus geen grote verliezen meer oplevert en vroeg daarom of het niet tijd werd, dat zeker in de winter twee bussen op de laatste twee treinen lopen, inplaats van een. Dit voor komt dat reizigers 's avonds twintig minuten en langer in een koude bus moeten blijven wachten. En wordt het verder niet tijd, dat ook op de eerste trein 's morgens een bus loopt De VOORZITTER beloofde een en ander eens na te zullen gaan. ODENHOVEN had gezien, dat in Venray-zuid volop riolen werden gelegd en dat men daar ook met de stamriool bezig was. Is dat nu allemaal met die gronden in orde, aldus was zijn vraag. Wethouder WINTELS kon ver klaren, dat 93 pet. inderdaad klaar was, maar de overige 7 pet. zijn moeilijke gevallen, waarvoor men Welke namen krijgen de nieuwe straten Veertig jaar geleden kon het voorkomen, dat de gemeenteraads leden van Venray op een goede dag door hun voorzitter werden uitge nodigd een aantal nieuwe straat namen te bedenken, omdat het da gelijks bestuur het nodig vond om enkele oude namen te wijzigen. Ongetwijfeld zal een van de toen malige raadsleden dit plan met instemming begroet hebben: hij kon er zich immers op beroepen, al tien jaar eerder voor herziening gepleit te hebben, toen hij voor stelde het gehucht Lull een andere naam te geven. Gelukkig gingen de plannen van B. en W. voorlopig niet door, ter wijl ook het voorstel „Lull" werd verworpen. Wellicht was de vindingrijkheid van de Raad althans op dit gebied niet zo groot als de burgemeester graag gezien had. Misschien ook was ook dit ma gere, maar gelukkige resultaat te danken aan die leden, die geen be hoefte voelden aan herziening, om dat, zoals zij juist opmerkten, de volksmond voor naamgeving ge zorgd had. Intussen steekt deze gemoedelijke gang van zaken wel scherp af bij de zorg en aandacht, die tegen woordig in veel gemeenten aan de straatnaamgeving besteed wordt. Vooral in de steden, waar men uiteraard het eerst en ook het meest met dit probleem te maken kreeg, is men over het algemeen wel tot de overtuiging gekomen, dat straatnaamgeving geen sinecu re is, die men zonder meer kan overlaten aan de al of niet vrucht bare fantasie van de gemeenteraad. Bovendien heeft de groeiende be langstelling voor de toponymie (plaatsnamenkunde) naast eenmeer wetenschappelijke interesse voor de oudere straatnamen ook een grotere aandacht tot gevolg gehad. Als dan ook de Koninklijke Ned. Akademie van Wetenschappen het niet beneden haar waardigheid acht zich met deze problemen bezig te houden, behoeft ons dat niet te verwonderen, maar kan dit een reden te meer zijn, om aan straat naamgeving de nodige zorg te be steden. De gemeentelijke overheid had 't vroeger op dit gebied nogal gemak kelijk. Men kon het geven van straatnamen rustig aan het volk overlaten, dat hiervoor zelf zorgde, wanneer het behoefte aan namen gevoelde. Vandaar dat er zo'n groot ver schil is tussen de oude namen en de nieuwe, die hun ontstaan te danken hebben aan een besluit van B. en W. De nieuwe straten missen over het algemeen 't logische ver band tussen straat en naam. Het heeft geen zin zich af te vragen, waarom in Venray bijv. de ene straat naar Mgr. Nolens en een andere naar Kard. v. Rossum genoemd is. Beide personen hebben met deze straten even weinig te maken. Bij oude straatnamen is dit logisch verband altijd aanwezig. Hieraan is het te danken, dat deze namen zo karakteristiek en veel zeggend zijn. Het is niet hun enige verdienste, dat de taalkundige er soms verouderde of verdwenen woorden in terugvindt. Zij maken het ons ook mogelijk in grote trekken een beeld te vor men van een plaats in vroegere eeuwen. Zij getuigen nog van de vele kerken en kloosters, zij houden de herinnering levend aan vele oude geslachten, zij spreken nog van de voorname plaats, die 't gildewezen in 't maatschappelijk leven innam, zij geven ons een beeld van een plaats als handelscentrum. In deze oude namen weerspiegelt zich het aardrijkskundig karakter van een streek. En eindelijk: zij kunnen voorbeelden zijn van echte volkstaal envolkshumor, want het volk is vindingrijk en weet dikwijls treffend juiste namen te geven. Bij deze „volksnamen" steken de karakterloze namen, die men hier en daar in onze gemeenten heeft uitgedacht, wel zo ongunstig af, dat men bijna zou wensen, dat de hele straatnaamgeving maar aan 't volk overgelaten werd. Het heeft echter weinig zin, met een dergelijk ro mantisch verlangen rond te lopen. De tegenwoordige tijd vraagt een officiële naamgeving en het komt er nu alleen maar op aan, dat de instantie, die in deze zaak moet beslissen, haar taak ernstig opvat. Om tot een verantwoorde keuze te komen, laat in verschillende plaatsen het gemeentebestuur zich adviseren door een speciale kom- een oplossing aan het zoeken is. Dat was het dan. En met deze vraag en antwoord was de openbare zitting afgelopen, waarbij Fr. Jans sen verhinderd was, en begon de Raad aan de begroting, maar dat gebeurde in comité-generaal. missie, waarin o.a. de archivaris zitting heeft. Dank zij 't werk van deze kommissies zijn dikwijls straatnamen vastgesteld, die aan alle moderne eisen voldoen en soms zeer interessant en karakteristiek zijn. Als we nu eens gaan kijken, hoe het in Venray met de straatnaam geving gesteld is, dan mogen we over datgene, wat tot nu totstand kwam, niet al te ontevreden zijn. Verschillende namen voor straten en wegen berusten op oude topo niemen,tekenende namen dus, waar door het logisch verband tussen naam en straat gehandhaafd bleef. Zo valt er niets dan goeds te zeg gen over namen als: Eindstraat, Hagelweg, Heuvelstraat, Kempweg, Kruisstraat, Landweertweg, Molen hofweg, Wieënweg enz. Vaak zijn dergelijke namen nooit officieel gegeven. Over het algemeen be stonden ze reeds lang als volks naam. Het is dan in ieder geval de ver dienste geweest van het gemeente bestuur, dat deze volksbenamingen als officiële namen zijn aanvaard. Niet altijd is men in Venray met de straatnaamgeving zo gelukkig geweest. Zo is het jammer, dat een goede naam als de Bleekstraat in een on bewaakt ogenblik plaats moest maken voor Jan Hensenstraat, ter wijl de hele Jan Hensen met deze straat even weinig te maken heeft als Charles Ruys met de naar hem genoemde straat. Het is ook moeilijk in te zien waarom de Frontispiesstraat her doopt moest worden in Hensenius- straat. Men zou 4zo zeggen, dat Hensenius met een heel plein toch wel voldoende aan zijn trekken komt. Een gemiste kans was ook, dat de straat langs de gasfabriek heel prozaïsch Gasstraat werd genoemd. Het logisch verband was hier wel aanwezig, maar dat was ook het geval geweest als men deze straat de Krekelstraat genoemd had, naar de naam van het terrein waarop de gasfabriek gebouwd is. Dan was een oud toponiem bewaard gebleven. En, met alle eerbied voor ons vorstenhuis, het bezit van een aan tal vorstelijke namen weegt niet op tegen het verlies van namen als Draalstraat, Kolkweg en Veldstraat. Gedane zaken nemen geen keer. Daarom is het wellicht beter niet meer te kijken naar fouten in het verleden gemaakt, maar de aan dacht te richten op de toekomst. De geprojekteerde uitbreiding van Venray zal verschillende nieuwe straatnamen vragen. Wil men vroe gere fouten vermijden en komen tot een verantwoorde naamgeving, dan zalmen met het volgende reke ning moeten houden: Reeds bestaande namen hebben recht op de nodige eerbied. Laat men niet voor de verleiding be zwijken een weggetje of paadje, dat van het volk al een naam gekregen heeft, een andere naam te geven, als het in verband met de uitbrei ding bv. totstraat gepromoveerd is. Zijn deze oude namen niet deftig genoeg? Wanneer onze oude namen het moeten afleggen tegen meer „def tige" namen, dan lijken we op die aanstellerige wezens, die menen zich een schijn van ontwikkeling en beschaving te geven door een overvloedig gebruik van vreemde woorden (die dan meestal verkeerd worden uitgesproken). Zijn nieuwe namen nodig, dan zal het eerste werk moeten zijn oude plattegronden te raadplegen van de terreinen waar de nieuwe straten komen. Zijn er geen kaarten, dan kan men op andere manieren oude terrein- en veldnamen trachten te vinden: materiaal, dat de meest karakteristieke straatnamen kan opleveren. Een toponymische studie over Venray verkeert nog in het begin stadium. Een nog oppervlakkig on derzoek echter bracht reeds een groot aantal oude namen aan het licht. Het zal niet altijd gemakke lijk zijn om elke straat een naam te geven die berust op een oud topo niem. Bij wijkvorming kunnen zich vooral moeilijkheden voordoen, om dat er natuurlijk ook veel voor te zeggen valt, de namen van een be paalde wijk te ontlenen aan een zelfde kategorie. Maar als men er de nodige aan dacht aan besteedt, kan men tot aardige resultaten komen, vooral ook omdat een terrein of buurt, op nog zoveel andere gronden geschik te namen voor straten kan ver schaffen. Ofschoon het zin kan hebben straten te noemen naar personen, moet men hier toch met de nodige voorzichtigheid te werk gaan. Laat men er nooit toe overgaan een straat of weg te noemen naar iemand die nog in leven is, tenzij hij of zij be hoort tot het Koninklijk Huis. Men prjjze niemand te vroeg Sint Nicolaas geprolongeerd j bij AH Met St. Nicolaas gaat iedereen min of meer buiten zijn financiële boekje. En dat in het begin van een maand waarin nog méér feestdagen volgen. Maar gelukkig steekt Albert Heijn de huisvrouw de helpende hand toe. Albert Heijn met zijn aantrekkelijk obligatiesysteem, zijn voor treffelijke kwaliteit, zijn lage prijzen. Zie maar eens! Elke aanbieding is een ver rassing... alsof Sint Nicolaas nog achter de toonbank stond. Dikke, Sappige Rookworst van 250 gram Capucijners QF% 500 gram V w Spliterwten OC 500 gram «Jvl Groene Erwten Q"7 500 gram Cm Bruine Bonen QQ Hollandse 500 gram J ÏJ Dik Vet Spek, 11A gerookt500 gram I li Volv. Goudse Kaas 0*7 jong100 gram .Cm f Edammer Kaas Gt Echte N. Holl. jong 100 gram Cm\3 Smeerkaas QQ pak 100 gram Gebroken Rijst, QQ half droogkokend 500 gram Havermout, Q"7 vlugkokend 500 gram Cm i Arachide Olie, 1^?Q de bestegrote fles lÜ w A.H. Pudding, QK 7 smaken 2 pakjes £\J Bessensap AO per fles nril Amandel-kransjes CQ met veel amandelen 200 gram Uü 3 redenen k 1. de beste kwaliteit om bij 2. de laagste prijzen AH te kopen F 3. rente -f winstaandeel zalig: men kan nooit weten wat een rare sprongen iemand misschien nog maakt. De archivaris van Den Haag Dr W. Moll, is er voor, dat geen straten genoemd worden naar personen, die niet minstens tien jaar geleden over leden zijn. De Belgische Commissie voor Toponymie adviseert minstens vijf tig jaar te wachten. Een verstan dig advies, dat, als het opgevolgd wordt, voorkomt, dat straten ge noemd worden naar personen, die na enkele jaren al vergeten zijn. Straatnamen tenslotte moeten niet te lang zijn en mogen geen verwarring kunnen geven met reeds bestaande namen. Het grote aantal straten in onze steden maakt het noodzakelijk, dat men straten gaat noemen naar schilders, schrijvers, bomen, bloe men enz. al lijkt het toch niet wen selijk om op voorbeeld van Nij megen een „Landbouwwerktuigen- buurt" op te richten met namen als: Schoffelstraat, Gaffelstraat, Riek- straat. Deze noodzaak van onze grote steden bestaat voor Venray nog niet. Men kan nog genoeg namen ontlenen aan de plaatselijke geschiedenis, toponymie, folklore, geografie. Straatnaamgeving is wel niet het voornaamste probleem waarmee het bestuur van een gemeente te maken heeft. Maar toch verdient ook deze zaak de nodige aandacht en zorg, vooral als men bedenkt, dat een eens gegeven naam moei lijk gewijzigd kan worden. En als men voor hetzelfde geld tot een verantwoorde naamgeving kan ko men, waarom zou men het dan laten. Venray heeft de kans op dit gebied een goed figuur te slaan. Dr. H. SANDERS BEL OP BIJ BRAND No. 392

Peel en Maas | 1955 | | pagina 1