H
ALBERT HEIJN
(om aaft uan tegenslag
en uóccspoed
Ondanks ramp geen rampjaar
FEUILLETON
'n Actrice zonder
schoenen.
BEL BIJ BRAND
3 9 2
Priesters uil Venray
Zaterdag 9 Januari 1954 No. 1
VIJF EN ZEVENTIGSTE JAARGANG
ONDERVINDT T
Vsk'
KLEDING WINT *T
PEEL EN MAAS
f CONFECTIE VAN
jM*
EEN RIJK BEZIT
DRUK EN UITGAVE FIRMA VAN DEN MUNCKHOF WFKKR1 AH VOOR VF1MRA Y FTV OMSTRFfCFN ADVERTENTIEPRIJS 8 ct. p. mm. ABONNEMENTS-
GROOTESTRAAT 28 TELEF. 512 GIRO 150652 I-» Erf* DL* AXJ V V C. KJLYIO IvIwIVEfn PRIJS PER KWARTAAL f 1.25 Buiten Venray f 1.45
Ophieuw «tonden wii ran do vr een jaarwis
seling. Opnieuw gingen onze gedachten terug over 't af-
"i r belangrijke
v.i". '.-la - tjaarbinnen
en buiten de grenzen van ons kleine landje plaatsvonden.
Velen zullen het nieuwe jaar met vreugde begroet en
anderen zullen met weemoed afscheid genomen hebben v.
1953. Voor de één bracht dat jaar voorspoed, voorde ander
tegenslag, maar beiden zullen zich met een zekere span
ning afvragen, wat het nieuwe jaar hun zal brengen.
Bij de terugblik op 1953 springt
het eerst dé gebeurtenis van het
jaar, die uitgroeide tot 'n nationale
ramp, in onze gedachten op. Een
verschrikkelijke stormvloed veroor
zaakte in de nacht van 31 Januari
op 1 Februari grote overstromingen
in ons land en eiste talloze doden.
De geweldige kracht van het water
had weer toegeslagen en in de eerste
dagen na de ramp waren de ge
volgen ervan niet te overzien. Doch
ons volk bleef niet bij de pakken
neerzitten en met vereende krach
ten werden reddingspogingen onder
nomen en werd aan het dichten van
de dijken gewerkt.
Het Nederlandse leger werd ge
mobiliseerd en kwam in actie op de
meest gevaarlijke plekken. Vrijwil
ligers meldden zich van alle kanten.
Spontaan werden er acties onder
nomen door radio en padvinderij en
millioenen guldens werden inge
zameld.
Zo mogelijk nog groter dan de
ramp zelf was de hulp, die uit alle
delen van de wereld geboden werd.
Uit dit medeleven bleek de bewon
dering, die over de gehele wereld
heerste, voor ons land, dat zich door
deze grote tegenslag niet liet ont
moedigen.
De stichting Nationaal Rampen
fonds begon terstond zijn inzameling
met het doel de slechte materiële
toestand van de rampslachtoffers
te verbeteren, terwijl de regering
de verplichting tot herstel van de
economische toestand op zich nam.
„Je maintiendrai"
Dal de Nederlander zich ook door
de ergste tegenspoed niet „van de
kaart" laat brengen, bewijst het feit,
dat reeds spoedig vele dijken pro
visorisch waren hersteld, ondanks
de nieuwe dijkbreuken in de maand
April, terwijl men er in de eerste
week van November in slaagde,
ook het laatste dijkgat bij Ouwer-
kerk te dichten, waardoor de macht
over het water weer herkregen
was.
Juist in de dagen dat Neder
land leed door de ramp, maakten
de Katholieken zich op voor een
tweetal herdenkingen.
Er werden voorbereidingen ge
troffen voor de herdenking van het
feit, dat vij f tg jaar geleden Schaep-
man overleed, 4erwijl ook zorg werd
besteed aan een waardige viering
van het eeuwfeest van het bestaan
der hiërarchie in ons land.
Laatstgenoemd feit werd nationaal
Een vlucht voor de Russen
J. Vaszary.
33
We hadden het vaak over dit
thema met de pastoor en de onder
wijzer. Iedere avond kwamen ze bij
ons om te kaarten.
De pastoor lichtte ons in over
de methodes, die tegen de kerk en
de religie aangewend werden.
Het begon met inbeslagneming
van de kerkelijke goederen, het
vermogen van liefdadige in
stellingen en ziekenhuizen. Iedere
staatssteun werd ingetrokken. Ook
de leveringen in natura.
De meeste dorps-parochies wer
den dermate arm, dat zij niet eens
meer voor de kaarsen konden zor
gen. Toen de catechisatie op de
scholen nog niet verboden was
de Kamer had het toen nog afge
stemd verhinderden de commu
nisten met geweld, volkomen on
wettig, op de kleine dorpen het
geven van godsdienstonderwijs door
de geestelijkheid.
De kruisen en schilderijen van
godsdienstige strekking werden van
de muren gehaald.
Iedere kerkelijke activiteit buiten
de kerk werd verboden. De proces
sies, de bedevaarten, het wijden
van de oogst.
Dat waren dan zo de eerste
stappen.
De communisten verkondigden
openlijk, de greep van de Kerk op
de mensen te zullen breken en het
onderdrukte en dom gehouden volk
te zullen bevrijden van hun bijge
loof.
De onderwijzer kwam op een
en op uitbundige wijze gevierd in
het Utrechtse stadion, met litur
gische plechtigheden en 'n kaleidos-
coop van het Katholieke leven in
ons land.
Naastdemagistrale herdenkingsrede
van professor Rogier, troffen de
woorden waarmede de H. Vader en
Joannes Kardinaal de Jong de Ka
tholieken aanspoorden de eenheid
te bewaren.
Kort daarop gaven de verkiezin
gen voor de gemeenteraad te zien,
hoe het met die eenheid van de Ka
tholieken in politiek opzicht gesteld
was. Al was er dan nog geensprake
van een volledig herstel van allen
binnen de K.V.P. merkbaar aan de
uilslagen van de verkiezingen was
wel, dat 'n nieuwe eenheid groeien
de is. Waren dus nog de betekenis
en waarde van het pauselijk en bis
schoppelijk vermaan tot alle Katho
lieken doorgedrongen, het viel on
miskenbaar te constateren, dat velen
zich hadden bezonnen op die een
heid.
Dat het economische leven, dat
juist vrijwillig van de Marshallhulp
had afgezien, door deze ramp een
terugslag ondervond, is begrijpelijk
en dit kwam ook tot uiting door
het grote tekort op de betalings
balans in de millioenennota.
Zo zal er met ingang van 1 Jan.
1954 een huurverhoging van 14 tot
29 procent van kracht worden, naar
gelang de geme< n'eklasse. Als com
pensatie hiervoor zal na veel ge
harrewar en loonsverhoging worden
doorgevoerd van 5 pet en zullen
enige belastingverlagingen plaats
vinden. Ook de ouden van dagen
worden niet vergeten.
Een nieuwe regeling voor de pen
sioenwetgeving werd getroffen om
ook aan de verhoogde levenskosten
voor de pensioengenietenden tege
moet te komen.
Emigratie en mobilisatie
Voor ons dichtbevolkte land wer
dén de emigratiemogelijkheden ver
ruimd door de invoering van een
nieuwe deviezenregeling, die de emi
grant in staat stellen, niet geheel
en al berooid naar de vreemde te
vertrekken.
Rapporten over emigranten uit
Australië en Zuid-Afrika toonden
aan, dat de Nederlandse emigranten
uit.het goede hout zijn gesneden en
harde werkers blijken te zijn. Zuid-
Afrika was zelfs bereid om dit jaar
7000 Nederlands emigranten op te
nemen, waardoor de overbevolking
avond met het nieuws, dat de par
tij had aangezegd de schoolboeken
en de schoolbibliotheek te zullen
verbranden.
Wij keken de catalogus van de
bibliotheek door. Er waren nage
noeg alleen Hongaarse klassieken
vertegenwoordigd. De pastoor acht
te het niet mogelijk, dat zo'n stom
me verordening de grootste schat
ten van de Hongaarse litteratuur
zou vernietigen.
De dag daarop ging hij met de
onderwijzer naar de stad om zijn
protest in te dienen.
De communisten stelden hem
gerust: Alles moest hij wel ver
branden, maar zij zelf wilden de
klassieken in de hand van de jeugd
geven, in uitgaven waarin de revo-
lutionnaire waarden voldoende tot
hun recht kwamen.
Bovendien moesten de meester
werken van de sovjet-litteratuur
aan de te weinig vooruitstrevende
jeugd bekend gemaakt worden.
„En dat zijn nu Hongaren", zei
de onderwijzer, thuis gekomen.
„Het zijn geen Hongaren, zij
praten alleen maar Hongaars" ver
beterde de pastoor hem.
En inderdaad, wij stelden vast,
dat de verraders, die voortdurend
uit de naam van het volk praatten,
hoogst zelden afstammelingen van
het Hongaarse volk, van het Hon
gaarse ras waren.
Als er in een dorp een Roemeen,
een Serviër, of een Tsech was ge
vestigd, was het zeker, dat deze de
ijverigste aanhanger en agent van
de communistische partij werd.
In ons dorp woonde een zich
verongelijkt voelende en aan de
drank zijnde smid van Slavische
oorsprong.
Hij werd secretaris van de com
munistische partij.
Deze man was niet tevreden met
het huis van een kruidenier, be
houdens de inventaris, neen, hij
gooide de kruidenier er uit. De
van Nederland geen grotere vorm
zal aannemen.
Op het gebied van de defensie
werd hard gewerkt aan het beoog
de doel, n.l. het gevechtsklaar heb'
ben van drie complete divisies in
het jaar 1954. De in Maart afge
zwaaide militairen van de 3e divisie
verden in Augustus voor de grote
mobilisatie-oefening de „Drietand"
weer opgeroepen en binnen drie
dagen was deze divisie compleet en
gevechtsklaar, wat in het buiten
land bewondering afdwong.
Ook de parate Nederlandse ge-
vechtsproep, die in September aan
de intergeallieerde oefening „Grand
Repulse" deelnam, sloeg een goed
figuur, waardoor het vertrouwen
van de grote mogendheden aan
gaande de opbouw van ons mili
taire verdedigingsapparaat versterkt
werd.
B.B., E.D.G., en K.L.M.
Reeds in het begin van het jaar
trad de „Bescherming Bevolking"
in de openbaarheid en hiervoor
meldden zich al vele vrijwilligers,
die in tijd van oorlog goede diensten
kunnen bewijzen aan de in nood
verkerende bevolking.
Tenslotte werd ln de Tweede
Kamer het wetsontwerp ter goed
keuring van het verdrag inzake de
Europese Defensie Gemeenschap
aangenomen, waardoor vaststaat,
dat ook Nederland zijn steentje bij
zal dragen tot de verdediging van
Europa.
Ook op het gebied van de lucht
vaart heeft Nederland dit jaar weer
bewezen zijn goede naam waardig
te zijn. Nog vers in ons geheugen
ligt ons de monstervliegrace Londen -
Christchurch, waarin de K.L.M. met
haar machine, de „Ir. Dame", een
overwinning behaalde in de handi
cap-afdeling.
En de buitenlandse politiek
In de buitenlandse politiek heeft
de regering ook dit jaar te kampen
gehad met moeilijkheden in de
Benelux. Door een crisis in de Bel
gische industrie, tengevolge van de
lagere exportprijzen in ons land,
dreigde de unie van de Benelux te
worden opgeheven. Door een twee
tal vertrouwelijke besprekingen is
men er in geslaagd de Unie te hand
haven door voor België speciale
maatregelen te treffen voor som
mige takken van haar industrie.
Wat Indonesië betref t, hier onder
vond men vele moeilijkheden. Zo
men dacht als Uniepartner een be
voorrechte positie in te nemen,
kwam men bedrogen uit. Ook het
aantal Nederlandse immigranten
werd beperkt tot 2000, waarbij men
speciaal het politiek aspect in het
oog houdt.
Conclusie
In materieel opzicht is er voor ons
reden tevreden te zijn. Er heerst
sociale rust. Nog niet alle groepen
zijn volkomen tevreden want ln het
bijzonder de middengroepen zijn
door het uitblijven van tegemoet
komingen aan hun rechtvaardige
eisen nog in vele zorgen verwikkeld.
Desniettemin kan over het geheel
gesproken gezegd worden, dat het
levensniveau van de gemiddelde
Nederlander thans op een peil ligt,
wat gunstig afsteekt tij dat van
bewoners van andere landen in
West-Europa. Met de morele toe
stand van ons volk is het echter
minder gunstig gesteld.
mooiste meubelen van het kasteel
vonden eveneens de weg naar zijn
huis.
In zijn stal stonden de duurste
koeien en paarden van de gehele
omtrek. Hij stal de dorsmachine,
die gemeenschappelijk door de boe
ren voor het dorp gekocht was.
Hij dorste de tarwe van de boeren
voor dik geld.
Maar de monteur van het dorp
moest de machine gratis bedienen
op verordening van de communis
tische partij.
Deze man nu kreeg er op een of
andere manier de lucht van, dat
er zich gasten in het kasteel op
hielden.
Op een avond verscheen hij om
onze gastheer te ondervragen en
onze papieren in té zien, uit naam
van de communistische partij.
Hij kwam niet verder dan de hof.
Hij werd niet toegelaten.
Toen hij onder onze ramen ka
baal maakte en dreigementen uitte
ging Miklós naar buiten en gaf
hem een pak slaag.
De dag daarop zaten wij zorge
loos aan tafel, toen er een bedien
de binnenkwam en de komst van
twee agenten meldde, die ons even
spreken wilde.
Wij dachten er onmiddellijk aan
te vluchten, maar onze gastheer
verklaarde, dat er geen reden tot
angst was. Hij kende alle rode
agenten ter plaatse. Hun armband
was wel rood, zij zelf echter niet.
Zij konden dan ook rustig worden
binnen gelaten.
De twee agenten gedroegen zich
inderdaad bescheiden en behoorlijk
en deelden mee, dat de secretaris
bij het plaatselijke partijbureau een
aanklacht tegen onze gastheer had
ingediend had, dat hij fascisten in
zijn huis zou verbergen.
Zij kwamen niet op het kasteel
om ons te legitimeren, zij wisten
immers te goed, dat onze gastheer
een goede Hongaar was en dat zijn
Zorg dat U er bij komt!
Deze kwaliteit s - artikelen elk voor 1 KWARTJE
1 rol Boichuit i 1 4 stuks
1 Zaanse Ontbijtkoek
250 gram Daisy's
1 50 gram Ogzettertjes
1 50 gr. Formosa Biscuits
100 gram Baliwafels
125 gram Carabiesjcs
100 gram Pralines
1 50 gr. Haverstropltten
1 50 gr. Kanoelkutsentjes
1 50 gr. Pepermuntbal
100 gram ToKee's
I 1 25 gram Choc. Bonen
I 100 gram Katjesdrop
2 rollen Pepermunt
200 gr. Vruchtenhagel
tOO gram Cocosbrood
100 gr. Goudse Kaas jong
1 pak Smeerkaas
100 gram Ontbljtworst
ISOgr. Bitterkoekjesgriel
5G0 gram Griesmeel
i 300 gr. Elleboog Macaroni J
300 gram Vermicelli
lijn/middel
125 gram Abrikozen
200 gr. Sultana Rozijnen
200 gram Krenten
300 gram Dadels
1 busje Kaneel
3 rol Toiletpapier
2 pakken Soda
1 stuk Carly Tolletzeop
1 bus Schuurpoeder
1 doos AH SchoencrSmo
"'zs"l
3 Pansponzen Vs-lX
1 tube Ovaline
3 grote Chocoladerepen voor 2 kwartjes
'SPAART ALBERT HEUN's BOFFIE-STRIPS EN PANORAMA-PLAATJES
Deze kwartjes-reclame is geldig i/m V/oensdag 13 Januari.
Viel in de eerste jaren na de
oorlog reeds een steeds vqrder op
dringen van het materialisme waar
te nemen, ook in 1953 bleef de geest
van de materie terrein winnen.
Stelt men hiernaast, dat het anti
christelijk humanisme steeds ster
ker als een dwaallicht, de Neder
landse gemeenschap binnendringt
dan blijkt, dat de afbraak van het
christendom in Nederland groter is
dan helaas nog vermoed wordt. Het
is de geest van deze tijd die niet
deugt zeggen velen en daarmede
proberen zij de verantwoordelijkheid
van zichzelf op anderen af te
wentelen.
Moge in het Mariale Jaar 1954
Katholiek Nederland zich weer her
vinden in een onverdeelde eenheid
welke tot zegen zal strekken van de
Katholieken en ons gehele volk.
gasten dat dan ook zijn.
Zij kwamen enkel waarschuwen,
hoezeer de drankzuchtige partij
secretaris tegen ons te keer ging.
Het was niet uitgesloten, dat hij
naar de stad ging en ons daar bij
de politieke politie aangaf.
En als die schurken uit de hoofd
stad, echt grootstads canaille, eens
hier verscheen, zouden zij heel wat
onheil kunnen aanrichten.
Zij gaven ons de raad voor alle
zekerheid een poosje te verdwijnen.
Later, als wij zagen, dat er niets
gebeurde, konden we nog altijd
terugkeren.
Wij moesten echter, ten aanschou-
we van iedereen vertrekken en
weer terugkeren in alle stilte, zo
dat niemand er iets van zou
merken.
Onze gastheer wilde er niets van
horen. „We hebben tijd genoeg, als
wij horen, dat de mannen van de
politieke politie in ons dorp zijn
aangekomen."
Daar wilden wij echter niet op
wachten. Wij wisten te goed, dat
de politieke politie steeds door
Russische soldaten vergezeld werd.
Wij wilden niets meer wagen.
Lang en breed werd er over be
raadslaagd, wat ons te doen stond.
Een van de agenten bood ons
aan, bij hem in te trekken.
Hij woonde dichtbij in het bos,
nauwelijks een halve kilometer van
af, in een buitenhuis. Dit gebouw
was eens het huis en het kantoor
geweest van de bosbouw-ingenieur
die de bezittingen van het bisdom
beheerd had.
Het bosbedrijf was onteigend en
de ingenieur bewoonde nog slechts
een van de kamers; ln de andere
vertrekken had de partij proleta
riërs ondergebracht.
Behalve het gezin van de agent
woonde er nog een boerenfamilie
in. De boer was betrouwbaar,
voordien had hij bij de marechaus
see gediend. Vandaar, dat hij het
In 1899 leefden de volgende 31
priesters en 7 Seminaristen, ge
boortig uit Venray.
1. Mgr. Dr. P.J. Hoefnagels, vi
caris-generaal van het bisdom en
het Groot-Seminarie.
2. Ant. van Valkenburg, rustend
pastoor van Arcen.
3. Petr Ant. Thomassen, rustend
pastoor van Hoensbroek.
4. Mart. Cleophas, pastoor Borg
haren.
5. Ger. Lemmens, pastoor Grub-
ben vorst.
6. Ant. Janssen, pastoor Einig-
hausen.
7 Mart. van Opbergen, pastoor
Wellerlooi.
8. J. Asselberghs, pastoor Op-
hoven (België).
9. Jac. Poelsvan Meijel, pastoor
in NoordAmerika.
10f Petrus van Heyster O.F.M.
Cap., pastoor in Noord-Amerika.
veiliger achtte, om zich in het bos
terug te trekken. Er stonden nog
drie of vier kamers leeg. Daar
konden wij dan gerust intrekken..
Niemand zal er iets van weten.
Wij gingen onmiddellijk op weg,
om het huis te bekijken.
Het lag op een open plek in het
bos. Het kon een honderd jaar
geleden gebouwd zijn. Het had heel
dikke muren als een vesting, zware
ijzeren tralies voor de ramen.
De kamers, ingericht met oude
meubelen, waren vriendelijk en
aantrekkelijk.
De oude ingenieur ontving ons
met buitengewone hartelijkheid.
Hij verzekerde ons, dat een veili-
liger schuilplaats nergens te vin
den zou zijn. Het huis is zelfs tegen
de strooptochten van de soldaten
bestand. De zware eiken poort
wordt ieder avond van binnen met
stenen en balken gebarricadeerd.
Zelfs een compagnie Russen zou
moeite hebben er in te breken. Zij
zouden er kanonnen voor moeten
hebben. De muren zijn dik en de
tralies sterk.
Als er in de nacht eens soldaten
op de poort beuken, letten wij er
niet eens op. Gaan zij op de poort
schieten, dan zuilenzij nog niemand
raken. De bewoners gaan dan voor
de veiligheid onder de ramen liggen
om beschermd te zijn tegen kogels,
mocht een Rus het in zijn hoofd
krijgen om door de ramen te gaan
schieten.
Tot nu toe is dat nog niet voor
gekomen. De soldaten houden soms
nog een tijdje het beleg gaande en
vertrekken dan vloekend, om op 'n
andere plaats een makkelijker prooi
te zoeken.
Het huis was inderdaad in alle
opzichten een ideale schuilplaats.
Het feit, dat er een rode politie
agent woonde, verhoogde de vei
ligheid van ons allen.
Bovendien lag het zo dicht bij 't
huis van mijn neef, dat het hem
11Jac. Berkens, rustend pastoor
uit Amerika.
12. Franc. Hendriks, rustend
pastoor uit Amerika.
13. P. Bernardus Beckers O.F.M.
pastoor te Bolsward.
14. Dr. Henric. Poels, professor
te Antwerpen.
15. Henric. Peters, professor te
Antwerpen.
16. Dr. Petrus Vullings, profes
sor te Tilburg.
17. Engelbert Oudenhoven, pas
toor te Paramaribo.
18. Jos. Janssen, kapelaan Well.
19 Marth. Verbeek, kapel. Meijel.
20. Nicolaas vd. Bergh, kapelaan
Afferden.
21. Amorie Esser, kapl. Weert.
22. Petrus v. Rijswijck, kapl. Venlo.
23. P. Adjutus Roefs O.F.M. ka
pelaan te Franeker.
24. P. Lamb. Ellerbeck O.F.M.,
kapelaan te Delft.
25. P. Thelesphorus Crone O.Carm.
oud-provinciaal.
26. P. Michael Smits O.Carm.
niet moeilijk zou vallen voor onze
voeding te zorgen.
Verder zou er nog het een en
ander naar het huis in het bos ge
bracht kunnen worden, opdat onze
toekomstige woonplaats wat com
fortabeler zou zijn.
In de namiddag vertrokken wij
per kar uit het kasteel, met onze
gehele bagage, ten aanzien van
iedereen.
De kar maakte een omweg door
de bossen en bracht ons tegen de
schemering naar het oude huis.
Daar brandde een vriendelijk
vuurtje in de kachel. Een oude
petroleumlamp verspreidde warm
licht in een kamer, die met antieke
stukken gemeubileerd was.
Onze nachtrust werd enkel door
de veie muizen gestoord.
Het ontbijt, het middag- en het
avondeten werd door een kamer
meisje uit het kasteel gebracht.
Binnen korte tijd overleefden wij
met succes het eerste bezoek van
de Russen en de vunrdoop van een
beleg.
Ons leven werd alleen wat een
tonig.
Overdag wandelde ik veel met
de oude ingenieur, in het bos, waar
hij erg aan verknocht was. Hij
hield vele voordrachten over het
leven van de bomen, de vogels, de
insecten en wilde dieren.
In de loop van deze gesprekken
hoorde ik het droevige verhaal van
zijn levensgeschiedenis.
Tijdens de oorlog nog had hij
met zijn gezin in een grote staat
in dit boshuis geleefd. Zijn vrouw
was een schoonheid geweest. Zij
hadden twee mooie kinderen, een
jongen van twintig en een meisje
van zeventien. Tijdens het beleg
was zijn vrouw met de beide kin
deren in de hoofdstad bij familie
leden geweest, waar zij toevallig
gelogeerd hadden en niet meer weg
konden.
Wordt vervolgd.