KINDER
■STQD
Geboorte
kaartjes
Fa.v.dJunckhof
sifiE
li
EflS
Juffrouw Daatje
Vakkundige zorg voor het fruit
mooie sortering
Hvlitnoeliging ddn ieclere<~Urouiv
BEL BIJ BRAND
3 9 2
Land- en Tuinbouw
Vroeg fruit is kostbaar, zowel
voor de fruitteler als voor de con
sument. Voor de teler houdt dit in,
dat hij zijn vruchten met de uiterste
zorg moet behandelen, want ook de
allergeringste beschadiging vermin
dert de waarde aanzienlijk.
In Marokko, waar men, evenals
hier, veel fruit exporteert, heeft
men sinds kort een oplossing ge
vonden, die ook in Nederland al
veel toegepast wordt. Sinds lange
tijd namelijk zocht men er naar de
mogelijkheid om hel fruit op zijn
lange weg langs geleideband en
sorteermachine, waar de vruchten
het meest te lijden hebben, te be
schermen.
Men probeerde het met vilt,
paardenhaarbekleding, maar was
onvoldaan, want beide stoffen ver
vuilden en werden spoedig insecten
nesten. Zodra de mogelijkheid zich
voordeed, probeerde men het met
schuimrubber.
Men is nu zeer voldaan over deze
werkwijze. Het materiaal voldoet
uitstekend; de ondoordringbaarheid
en de gemakkelijke wijze van be
vestigen op alle onderdelen, onver
schillig van welk materiaal, hadden
tot gevolg, dat in één seizoen de
volledige kosten van aanschaf meer
dan ruimschoots werden vergoed.
Door de verende eigenschappen
van schuimrubber was het aantal
gekneusde vruchten veel minder.
Zonder twijfel zullen alle fruit
telers, voor wie het vinden van een
goede sorteermethode van het tere
en vroege fruit een probleem vormt,
deze mogelijkheid overwegen.
Een goede wijze van bescherming,
vooral voor het exportfruit, is
economisch. De resultaten, die reeds
behaald zijn, voorspellen voor de
kwaliteit van de Nederlandse oogst
alle goeds.
Bestellingen kunnen vroeg
tijdig gereserveerd worden.
voor onze GRATIS
J ubileum-Modesho w NAJAAR 1953
A.s. Zaterdag 19 September 's morgens 10.45 uur,
'smiddags 2.15 uur en 4.45 uur zal op de beide
etages van ons modehuis de unieke Jubileum-
Mode-show gehouden worden.
Iedere Vrouw (en natuurlijk ook haar man)
uit Nijmegen en omgeving, is WELKOM.
DE TOEGANGSBEIVIfZEN ZlJN GRA TIS.
Schriftelijk aan te vragen tot en met Dinsdag
15 September, of verkrijgbaar aan de cassa,
vanaf Dinsdag 15 September 2 uur.
Wij verzoeken U, Uw toegangsbewijs
tijdig aan te vragen. De belangstel
ling voor onze Jubileum-Modeshow is
groot. De aanvragen zullen het aan
tal beschikbare plaatsen overtreffen.
f
i it
s
p
'4-;
V,
•f
•Cs O
2s) jaar te Nijmegen
Onze 2e Jubileum*
attractie.
Vanaf Maandag 21 Septem
ber, zullen wij, zolang wij
aan de aanvragen kunnen
voldoen, bij aankoop van
een artikel boven fl. 10 - een
blijvende herinnering schen
ken Deze zal bestaan uit
een speciaal ontworpen, fraai
uitgevoerde, altijddurende
verjaardagkalender, waarbij
op originele wijze een fijn
batist zakdoekje met Brus
selse kant is verpakt.
Het scherm gaat op. Onze
historische etalages zijn a.s
week gereed Er zal druk
over gesproken worden.
Onze Jubileum - Modeshow
wordt iets bijzonders. De show
zal U een uitstekend beeld
geven, niet alleen van de
komende mode, maar ook van
onze bijzondere Jubileum-
collectie voor het a.s. najaars-
en winterseizoen.
Wij waren met onze manne
quins in Parijs. De inspiraties
van de grote Parijse mode
huizen Fath, Balmain, Heim,
Madeleine de Rauche vindt
U in deze collectie terug. -
Elke creatie is met alleen
verleidelijk van model maar
ook van prijs. Wij schreven
reeds eerder dat wij de dames
uit Nijmegen en omgeving
wilden doen delen in ons
Jubileum Welnu, U zult ver
baasd staan van de speciale
Jubileum-prijzen. En wat zo
prettig is, de meeste modellen
die zullen worden getoond
zijn ook in grote maten ver
krijgbaar.
Modehuis Gebrs. Voss
155 juar mode-ervaring.
Tijdens de Jubileum Mode
show zullen onze mannequin^
U een beeld geven van de
mode gedurende die periode
van 1V2 eeuw Zoals de mode
Empire, de Biedermeier, de
Queue de Paris enz U kunt
dan zien hoe onze over
grootmoeders en oma's ge
kleed- gingen.
't Trefpunt voor de Modieuze
Vrouw.
KORTE MOLENSTRAAT hoek ZIEKERSTRAAT uitsluitend gevestigd te Nijmegen
Figuren uit het Venray-
se land in het verleden
door HERMAN H. J. MAAS
Hoe juffrouw Daatje ertoe ge
komen was, in Venray te gaan
wonen Was zij misschien als jong
meisje in Venray op het pensionaat
geweest Ik weet het niet.
In mijn kinderjaren was zij een
vaste bezoekster van de Onze Lieve-
vrouwenkerk in Oostrum. Altijd
diep in het zwart, met een sluier
afhangend over de rug, iets gebogen
lopend, kwam zij geregeld een paar
namiddagen in de week in Oostrum
bidden, en telkens zat zij dan voor
en na het kerkbezoek een uurtje
thuis. Zij dronk met mijn moeder
een kopje koffie en bepraatten
samen het nieuws. Dikwijls zei ze:
„Pa en Ma waren erg wereldse
mensen, daarom moet ik veel voor
hen bidden." Zelf was zij al oud,
met sneeuwwitte haren. Een lief
mens, een echte dame, uiterst be
schaafd en met fijne manieren. Ik
geloof, dat zij van lompheden zelfs
niets begreep. Als zij iets lomps zag
of hoorde, dan keek zij net, alsof
zij met den ouden burgemeester
Philip Esser uitroepen wilde: „Juz-
zes Millen, wat zit dé kêl
De destijdse lompheden in deze
streek waren erg te betreuren.
Allesbehalve goede manieren om
vreemdelingen aan te trekken. En
bezoek van vreemdeliugen moest
toch van het grootste belang geacht
worden.
Vreemdelingen stellen het echter,
en heel natuurlijk, op hoge prijs,
ergens beleefd en netjes te worden
ontvangen. Vanzelfsprekend moeten
de vreemdelingen zich zelf ook
behoorlijk gedragen, en niet zoals
vele Nederlanders wel eens doen in
het buitenland, daar zo de beest
uithangen, dat de hotels hen liever
kwijt zijn dan rijk.
Het gekste was, dat zij, die zo
lomp konden doen, er niets in
zagen, als iemand met een halve
jas aan liep, om zich heen spuwde,
ruwe taal uitsloeg, 's Zondags
's morgens naar de Mis ging in de
werkkleren van 's Zaterdags met
de mestklompen aan, (en daarmee
„zijn dingen" gedaan vond!), enz.
Dat scheen niemand te hinderen
Juffrouw Daatje las graag Frans.
Van mijn Communiedag in 1888,
(daar moest men in die tijd elf
jaren oud voor zijn, want het was
geen kinderwerk) had zij een klein
feestje gemaakt in haar kamers
boven in de Grote straat. Dat was
een bovenwoning met aparte op
gang, beneden was een sigaren
winkel. Toen kreeg ik van haar
een mooi Frans kerkboek cadeau
en nog een Frans boek over de
geschiedenis van Paus Pius VII.
Die gedachtenissen heb ik mijn hele
leven trouw bewaard, totdat ze
door het Engels luchtbombardement
op Zondag 6 December 1942 (een
fijn Sinterklaaspresentje verloren
zijn gegaan. Het horloge, dat ik op
mijn Communiedag thuis heb ge
kregen, draag ik nog altijd ik heb
nooit een ander gehad.
Een staaltje van ouderwetse
gemoedelijkheid: Toen ik in Neder -
weert woonde, draaide ik eens de
veer stuk. Ik bracht het horloge
naar de horlogemaker, mijn buur
man, en wilde het graag gauw
terughebben. „Och", zei hij, „ik zet
er wel eens een nieuwe veer in,
als ik veel werkzin heb, neem maar
voor zolang een ander mee Wat
ik deed. Als ik hem zag en er dan
net aan dacht, vroeg ik wel, hoe
het er mee stond. „O, dat komt
voor mekaar zei hij.
Vier jaren naderhand vertrok ik
uit Nederweert. Net even voor 't
vertrek herinnerde ik mij mijn
horloge. De hotelwagen, die ons
naar het station Weert zou brengen,
stond al voor ons huis. Ik liet de
koetsier, honderd meter verder,
maar even stoppen. Horlogemaker
Op 't Roodt stond al in de deur:
,,'t Is precies klaar, heer", zei hij.
Als hij kans had gezien om mij daar
te houden, verzekerde hij, door het
horloge niet te maken, dan zou hij
het niet zo gauw gemaakt hebben
(Na vier jaren
Toen hebben we maar geruild.
(In Nederweert was de gewone
aanspraak tegen mij„heer". Dag
heer, enz. Alle andere ondetwijzers
waren „meister").
Hoe het later met juffrouw
Daatje verlopen is, weet ik niet.
Ik ben aan haar blijven denken als
aan een heel aparte verschijning in
het Venrayse land.
Mynheer van den Boogaard
Ook een geregelde bezoeker van
de Oostrumse kerk, maar dan van
een heel ander slag, was in die tijd
een mijnheer van den Boogaard.
Hem herinner ik mij als een deftig
stappende wandelaar met wandel
stok, gezet, nogal groot, rechtop,
vooruitstekende dikke buik, met
altijd een wit vest aan, tegen ieder
een knikkend met vriendelijk
lachend gezicht.
Als kind meende ik, dat hij de
burgemeester was. Want de voor
bijgangers, die hij zo vriendelijk
toelachte, groetten hem: „Dag
mienbeer den burgemêsterEn
dan keek hij heel glorieus en knikte
hij genadig. Toen hoorde ik echter
ook al gauw, dat hij niet burge
meester was, maar er pleizier in
had, als hij zo aangesproken werd.
Sommigen zullen het ook wel
gedaan hebben uit spotlust, ten
minste te oordelen naar hun aard.
Misschien had hij op jongere
leeftijd gehoopt, burgemeester van
Venray te worden, en had de
teleurstelling zich zo diep in zijn
geest en gemoed vastgezet, dat hij
er door aan het malen was geraakt
en hij zich naderhand verbeeldde,
werkelijk burgemeester te zijn, om
zo boven zijn verdriet uit te komen.
Ik zelf heb hem nooit anders
gezien dan zoals ik hem hier heb
Deschreven, vriendelijk, goedlachs,
volkomen ongevaarlijk.
Hadden personen met een bel-
hamelnatuur hem geplaagd Hoe
dat zijn mocht, ik weet het niet,
maar er werd gezegd, dat hij lastig
begon te worden, en niet meer te
vertrouwen. Toen is hij naar Helden-
Koningslust gebracht. Daar heeft
hij nog verscheidene jaren geleefd,
met hetzelfde geestelijk defect. Een
onderwijzer van Helden-Konings
lust, die bij mij les kwam nemen
voor het hoofdonderwijzersexamen,
wist er nog van. De broeders
praatten er dikwijls over. Zij had
den hem ook altijd mijnheer de
burgemeester genoemd en precies
gedaan, alsof hij de burgemeester
van Koningslust was. Dat was ge
bleken de enige doeltreffende
manier te zijn om hem in een goede,
milde stemming te houden. Anders
kon hij wel de buien hebben, dat
er met hem geen richt was te
steken.
Als er iets gedaan moest worden
in de tuin, op het veld, enz. dan
vroegen ze, wat mijnheer de burge
meester daarvan dacht, en of hij
de tijd had om eens te komen kijken.
Dan liep alles als gesmeerd.
Mijnheer de burgemeester had
het druk, druk, van de vroege
morgen tot de avond En door
lopend vriendelijk, welgemoed,
iedereen prijzend over het goede
werk. Hij moest zich haasten, want
immers overal tegelijk zijn om toe
zicht te houden Net een groot
klein kind, dat „grote-mens speelt".
In het midden van de negentiende
eeuw is er over de burgemeesters
benoeming in Venray heel wat te
doen geweest. Daar spraken mijn
oom Jacobus en mijn moeder nog
wel over als over „de Venrayse
revolutie."
Schêje Maan
En dan was er in diezelfde jaren
als van juffrouw Daatje en van
mijnheer den burgemeester nog een
derde geregelde bezoeker van de
Oostrumse kerk: Schêje Maan. Hij
woonde in de Schêj, maar zijn
familienaam ken ik niet.
Schêje Maan, een bejaarde man
reeds, lang van postuur, kwam
altijd bij ons, schoolkinderen, half
en half smiesperend, vertellen, dat
hij op het altaar in de kerk duufkes
had gezien. Zo'n mooie Dan lachte
hij met zijn hele gezicht. Hij deed
niemand kwaad. Hij zag allerlei
dingen en figuren, die alleen voor
hem bestonden. Zo zei hij ook, op
geheimzinnige toon: „Ziede, d'r is
rouw ien het durp, ze loëpe van
alle kante mit hoëg huuj En dan
was er rondom nergens een hoge
hoed te bespeuren.
Dat ging een hele tijd goed, maar
ten laatste liep het met hem toch
ook verkeerd.
Draaide het op godsdienstwaan
zin uit? Ik geloof niet, dat zulke
wending bij hem de voornaamste
factor was, tenminste naar de aard
van zijn uitingen te oordelen, maar
veeleer, dat belhamelige plagerij
het bij hem had bedorven.
Gewoonlijk kwam hij zo maar in
de hemdsmouwen, en op de klompen,
in Oostrum aangedwaald. Hij moest
Oos Lievrouwken êfkes goejendag
gaon zegge. En de duufkes Die
kenden hem
Maar van lieverlede werd hij
schuw. Schichtig gebarend en naar
alle kanten angstig rondloerend.
Dan kon hij opeens de klompen in
de handen nemen, op zijn lange
benen, het bovenlijf vooroverge
bogen en de armen uitgestrekt, op
de vlucht slaan. Zielig, zoals hij
liep, om diep medelijden mee te
hebben.
Waarvoor ging hij dan op de
vlucht
Het was duidelijk te zien, dat de
een of andere persoon, een eind af,
hem de schrik had aangejaagd.
Herkende men die persoon, bij het
naderbijkomen, dan was men er
soms wel vast van overtuigd, dat
die persoon Schêje Maan niets in
de weg had gelegd of in de weg
leggen zou. Maar een onberede
neerde angst had zich van hem
meester gemaakt. De angst voor
plagers met een beroerd karakter.
En daarop trad weer een omkeer
bij hem in. Hij kwam aandragen
met een stuk hout van. een arm
dik, en hier en daar een spijker
erin, blijkbaar onderweg ergens
uit een gelint (hek) gebroken. En
zelfs eens met een stuk ploegijzer.
Het ging er dus gevaarlijk uitzien.
Toen moest hij wel weggebracht
worden.
Uw advertentie in PEEL EN MAAS heeft méér succes
Bouw een stadje
met
stadhuis, winkel,
school, huizen,
bomen, auto.
Prachtig speelgoed wagV
de kinderen
dol op"fcijr