Zomerdienstregeling „Zuid-Ooster" Zomerdienstregeling treinen. ingaande 17 Mei 1953 Het Blitterswijkse Pruuske en de Heren van het dorp BEL BIJ BRAND 3 9 2 Ingaande 17 Mei 1953 Gezondheidsdienst voor dieren in Limburg Wollen Dekens Venrayse Peelparel I Duiven- F. W. HENDRIKS door Herman H. J. Maas Slot Alart Zegers spaarde zijn paard evenmin als hij het zijn mest had gedaan. Amechtig van de galop bracht het de mestkar met voer man naar Ooyen, waar Catharina met de kinderen al even verlangend zat te wachten. Het blijde weerzien o Roerend was de gebeurtenis na tuurlijk. Ja, nu fluistert een spotter: „roer- rend, als men er tegen stoot". Maaf je weet wel, lezeres en lezer, dat die soort spotters eigenlijk helemaal geen spotters zijn. Zij doen alleen maar zo, omdat zij met zich zei geen raad weten om zich een hou ding te geven, want van binnen staan zij te huilen en zij schamen zich ervoor, hun tranen te laten zien. Ken je dat gevoel niet Wij mensen van onze tijd, wij zijn ook zo wereld- en levenswijs ge worden, wij maken immers alles meeZo'n gevallen als dit: dat twee zes jaren lang met elkaar vrijen en zonder elkaar niet meer kunnen leven en minstens een keer of drie per dag bij elkander moeten zijn, of zij weten niet wat hun aan het lijf is. En als zij zes weken getrouwd zijn het nog geen dag meer bij elkaar uithouden kunnen. Daar is zelfs al een versje op gemaakt: Het bezit van de zaak is het eind van het vermaak Werkelijk een grote wijsheid. We doen alles om iets te krijgen. En als we het eenmaal hebben, och, dan is de aardigheid er dikwijls gauw af. Maar zo waren Alart en Catha rina niet. Alart had zelfs zijn mest van de kar gestoten om deste gauwer bij Catharina te kunnen komen. Dat wil immers wel iets zeggen Dal hij toch maar naar Blitters- wijck was gaan boeren, in de plaats van bij Catharina te blijven in Silezië O, het heimwee heeft zulk een geweldige macht over vele mensen Gevallen, dat iemand, zelfs een kerel als een boom, een pracht van een positie met een verzekerd goed pensioen erbij eraan geeft, omdat hij niet eens de gestelde termijn van ontslag aanvragen en verlenen kan afwachten in zijn toestand van ondragelijk heimwee, en nog liever het grote gevaar van een verder mislukt leven aanvaardt, zijn ons niet onbekend. Alart Zegers was ook onder dat heimwee bezweken. Maar hij offerde toch maar een kar vol mest op Om een paar minuten eer zijn Catharina weer te zien Dat was in ieder geval heel wat anders dan de liefde bij dien boer. dat weet je toch wel, die in de apotheek twee flesjes medicijn ging halen op recept, het ene voor zijn vrouw en het andere zijn paard, En omdat hij niet lezen kon, ver zocht hij den apotheker de flesjes te merken met een rood kruis (zijn vrouw) en een blauw kruis (zijn paard). „Waarom dat?" vroeg de apotheker verbaasd. „Dacht je nou, dat ik mijn paard kapot wil maken door het de verkeerde medecijn in te geven?" zei de boer, even verbaasd, maar bij hem verbazing over de domheid van zo'n apotheker. Vrouwen waren er genoeg te krijgen, maar voor een paard moest hij een hoop geld hebben. Bij Alart en Catharina was alles heel anders Zo kwam Catharina München dan uit Silezië als Catharina Zegers in Blitterswijck terecht. Alart Zegers bleef in Blitterswijck en omstreken zijn hele verdere leven „het Pruuske". Hij was nou eens werkelijk „diep" in Duitsland geweest. In mijn jonge Venrayse jaren vertelde mij eens een man heel trots, dat zijn megje diep in Duitsland diende. En op mijn vraag, waar dat dan wel was, antwoordde hij met een uitdrukking van iets kolossaals op zijn gezicht: „Wemb!" Ja, dat was vreselijk wijd Net aan de andere kant van het Wellse Meer. Alart en Catharina zijn allebei zeer oud geworden. Het dochtertje Maria is later getrouwd met een Zegers uit Wanssum. Deze Zegers volgde zijn schoonvader in Blitterswijck op als pachter. Zijn afstammelingen be woonde rond 1900, dus thans nog maar een vijftig jaren geleden, nog diezelfde hoeve. Een hunner is toen op een avond in Oostrum, van de trein komende, in de beek om het emplacement gelopen en verdron ken. Bij de brug stond een lantaarn. Het schijnsel daarvan viel op het water, zo moet de man misleid zijn, door dat beschenen water voor de weg aan te zien. Niemand wist daar iets van, Zegers was vermist. Ik wilde juist student Frans Eller- beck, die bij mij op bezoek was geweest, zoals hij dikwijls deed, een eindje gaan wegbrengen, toen spe lende kinderen negen dagen later het drijvende lijk opmerkten bij de brug naar de goederenloods. Frans heeft toen gedaan, wat in zulke omstandigheden nodig was. Wij zijn op die plek gebleven, totdat iemand naar Blitterswijck was geweest en met een kar voor het vervoer van het lijk terug kwam. Wat zullen de zoon Frans en de dochter Maria, die de moeilijke tocht van Silezië naar Blitterswijck met hun moeder meegemaakt had den, daar in hun later leven aan de huiselijke haard op buurtavon- den dikwijls over hebben moeten vertellen Frans Zegers heeft uitgemunt door bedrevenheid in het opstellen van versjes bij gelegenheid van feestelijke gebeurtenissen in dorp en omgeving, als bruiloften, en zoals de intocht van de gebiedende Heer van Blitterswijck en Wanssum in 1788, heer Barthold Baron de Cocq van Haeften, die in dat jaar het kasteel Blitterswijck betrok. Ten tijde van het Pruuske vorm den Blitterswijck en Wanssum samen één Heerlijkheid. De indeling was voorheen heel anders geweest en is naderhand ook weer anders geworden. De Grote Franse Revolutie bracht bovendien een ommekeer in de adellijke rechten en machtsverhou dingen. In de jaren van het Hertogdom Limburg had de adel echter nog grote invloed in het hertogdommelijke en de gemeen telijke besturen, en eveneens op het Limburgse welvaartspeil van de bevolking, vooral ten platte- lande. Blitterswijck en Geijsteren (met de Oostrumse Heerlijkheid Sprae- land) voerden meermalen oorlog tegen elkander, in het bijzonder onder Ridder Jan van Broeckhuijsen, Heer van Geijsteren en Spraeland. (Afstammeling van het geslacht Van Broeckhuijsen, kasteel Broeck huysen in het dorp met dezelfde naam). Die Ridder Jan was een zeer krijgshaftig, maar ook een zeer bekwaam man, als veldheer en als staatsman. Uit zijn tijd stam men de vele legenden, verbonden aan de Eikenhof. Zoals van de roofridders, die hun paarden met omgekeerde hoefijzers lieten be slaan. Kort voor zijn vrijwillige boete tocht naar het Heilige Land, waar hij gestorven is en begraven, werd volgens de dichterlijke Maria legende het miraculeuze beeld van O.L. Vrouw in een Spraelandse vlasakker gevonden (1350). Vóór zijn vertrek had hij bij testamen taire beschikking bepaald, dat uit zijn nalatenschap in Oostrum een Convent gesticht moest worden. Zo ontstond het kloostercomplex „Bethelem", met pensionaat en tehuis voor oude heren en dames. Het werd door Napoleon opgeheven. De gebouwen werden gedeeltelijk afgebroken en de inventaris ver kocht. De nonnen konden naar verkie zing naar een ander klooster gaan of met een jaargeld in de wereld terugkeren. Dit laatste verkozen de meeste. Ook de laatst levende religieuse Maria Agnes Aerts, ge boren in Asten, aldaar overleden in 1862, toen 97 jaren oud, had dat gedaan. De laatste klooster-pensionnaire was een als weduwe van de Voort in 1879 in Beugen 'gestorven en in Vierlingsbeek geboren juffrouw. Klooster met kapel werden aan gekocht door den genoemden Heer van Blitterswijck en Wanssum, Barthold Barthold Baron de Cocq van Haeften (niet katholiek). Het overgebleven gedeelte van de ge bouwen werd vóór en na 1900 be woond door de familie Loonen. Ondanks de oorlogen tussen Blitterswijck enerzijds en Geysteren met Spraeland anderzijds bleven de eeuwen door nauwe betrekkingen tussen Geysteren en Blitterswijck bestaan en werden nog verstevigd door verwantschapsbanden. In de negentiende eeuw hebben afstam melingen uit het aanzienlijke ge slacht De Weichs de Wenne op het slot te Bliterswijck gewoond. In de eerste jaren van Alart Zegers' krijgsavonturen was de Heerlijkheid Blitterswijck en Wans sum nog in het bezit van het aan zienlijke geslacht van Lijnden. Frans Godard van Lijnden voerde tevens de titel van Burggraaf van Nijme gen. Na zijn dood ging de Heerlijkheid door erfenis over aan zijn dochter Anna Ursulina Barones van Lijnden, die gehuwd was met Baron de Cocq van Haeften, Heer van Ophemert, Ambtman van Tiel, Bommel en Bommeler waard. Zo werden de Cocq van Haeftens Heren van Blit terswijck en Wanssum. Ook dit was een aanzienlijk ge slacht. De straks genoemde Bart hold de Cocq van Haeften voerde de rang van luitenant-kolonel bij de garde van Prins Willem V van Oranje Nassau. Na hem vestigde zich op het kasteel Bltterswijck een Baron Quarles de Quarles oud officier van het Nederlandse leger, die met een Barones de Cocq van Haeften gehuwd was. Deze stierf kinderloos. Sic transit gloria mundi! Zo gaat de wereldse glorie voorbij. De heerlijkheid ging toen over aan een Baron van Hamelberg, kolonel in Duitse dienst, die even eens met een Barones de Cocq van Haeften was getrouwd. Enkele jaren vóór 1900 kocht Oscar Thissen van Roermond het kasteel en voerde daar een buiten gewoon weidse staat! Wat équipa ges! Mensen van 'n jaar of zestig oud uit de streek zullen zich dat zeker levendig kunnen herinneren. Ik weet het nog heel goed. Maar ook die wereldse glorie ging gauw voorbij! Na zijn vertrek bleef het aloude kasteel Blitterswijck verscheidene jaren leegstaan en verlaten. Later hebben er zich nog eens Franse religieuzen gevestigd. Inmiddels bleef het Blitterswijckse Pruuske nog wel in de volksgedach ten voortleven. Venray 5.50w 6.45w 6.50w Oirlo 6.55w Horst 6 lOw 7.10w 7.10w Venlo 6.40w 7.40w Venlo 7.00w 8.05w 9.00w Horst 7.30w 8.35w 9.30w Oirlo Venray 7.45w 8.50w 9 45w 18.40 20.40 22.40Z 1300 14.00 1500 16.05 17.00 1805 - 19.00 21.00 23 10Z 15.40 18.45x - Venray 6.50w 8.50 12 00 13.00Za 14 00 16 00 18 00 20,00 22.00Z Deurne 7.10w 9.10 12.20 13.20Za 14 20 16 20 18 20 20.20 22.20Z Helmond 7.30w 9.30 12,40 13.40Za 14 40 16 40 18.40 20.40 22.40Z Helmond 8 OOw 10.00 13.00 14 OOZa 15.00 17.00Z 17.20w 19.00 21.00 23.00Z Deurne 8.20w 10 20 13 20 14.20Za 15.20 17.20Z 17.40w 19.20 21.20 23 15Z Venray 8 40w 10.40 13.40 14.40Za 15.40 17.40Z 18.OOw 19.40 21 40 23.35Z Venray 6 OOw 6.50w 9 25 12.25 15.25 16.25x 1825 Wanssum 6.15w 7.05w 9.40 12.40 15.40 16 40x 18 40 Venlo 7.15w 8 05w 10 40 13.40 16 40 17.40x 19.40 Venlo 8.05w 9.00w 11 00 12.30Za 14 00 17,00 18.05x 20.00 Wanssum 9.00w 10 OOw 12 00 13.30Za 15 00 18.00 19.00X 21.00 Venray 9.15w 10 15w 12.15 13.45Za 15 15 18.15 19.15x 21.15 Venray 8.15 •9.45w 10.15w 10.50Z 12.15w 13.15Z 15 15w 15.55w 17.15Z 18.15w 19.15Z Overloon 9.55w 11.00Z 12.25w 13.25Z 16.05w 18 25w 19.25Z Maashees 8,25 10.25w 15,25w 17.25Z Boxmeer 8.50 10 50w 12.50w 13.50Z 15.50w 17.50Z 18.50w 19.50Z Boxmeer 9.15w 10.15Z 11.15w 13.15w 14.15Z 16.15w 18.15Z 19.15w 20.15Z Maashees 9.35w 10 40Z 16.40w 18.40Z 19.35w Overloon 8.35w 11.40 13.40w 1440Z 15.35w 20.40Z Venray 8.50w 9.45w 10 50Z 11.50 13.50w 14.50Z 15.50w 16.50w 18 50Z 19.45w 20.50Z Vertrek treinen Helmond—Eindhoven 6.40w 6.57w 746 7.58w 8.32w 9.36 10.57 11.57 12.57 13.57w 14.57 15,51x 16.57 1800w 18.57 19.57 2057 21.57 22.57 De trein heeft gemiddeld 14 minuten nodig voor het traject Helmond—Eindhoven e.o. Aankomst treinen Eindhoven—Helmond 6.29w 7.13w 7.41 9.01w 9.42 10.42 11.42 12.42 13.42w 14 42 15.42w 16.42 17.42w 17.53x 18.42 19.42 20.46 21.42 22.42w 22.54Z 23 52 Roerm. 6.23w 7.32w 8 23 9.23 10.23 11.31 w 12.23 1323 14.23 15.31Za 16.23 17,32x 18 23 19.23 20 23 21.31Z 2236 Venlo 6.5 lw 8.01w 8 51 9.51Ma 10.51 1203Za 1251 1351Za 14.51 16.03Za 1651 18.03x 1852 20.03Z 20.51 22 03Z 23.04Z Venray 7.12w 8 22w 9.12 10.12Ma 11.12 12.24Za 13.12 14.12Za 15 12 16 24Za 17.12 18.25x 19 12 20 24Z 21.12 22 24Z 23.25Z Nijmegen 7 52w 9.01w 9 52 1052Ma 11.52 1301Za 1352 14.52Za 15.52 1701Za 17.52 19.01x 1952 21.01Z 21 52 23.01Z 24 00Z Nijmegen 6.46w 7.46w 8 46 9.46Ma 10.46 11 46Za 12,46 13.46Za 14.46 15.46Za 16 46 17.46w 18.46 20.46 21.46Z 22 46Z Venray 7.27w 8.23w 9 27 10.27Ma 11 27 12 23Za 13 27 14 27Za 15.27 16 23Za 17.27 18 26w 19 27 21 27 22 23Z 23 24Z Venlo 7.47w 8.42w 9 49 10.47Ma 11 47 12 44Za 13.47 14.47Za 15 47 16.44Za 17.47 18 46w 19 47 21 47 22.44Z 23.45Z Roermond 8 15 9.15 10 15 11.15 1209 13.15 14.15 15.15 16.15 17 15 18.15 19.15 20.15 22 15 23.16Z 011Z De bussen naar het Station vertrekken 20 minuten voor het vertrek der treinen. Z alleen op Zondagen. Ma alleen op Maandagen. Za alleen op Zaterdagen, w alleen op werkdagen, x alleen op werkdagen behalve Zaterdags. De Gezondheidsdienst voor Dieren hebben tot doel de bevordering van de gezondheidstoestand van het vee in de ruimsten zin, de bestrijding van alle veeziekten die in organisa- j torisch verband mogelijk zyn en het toezicht op de technische uitvoering van de kunstmatige inseminatie. We mogen wel zeggen, dat haar voornaamste taak is de bestrijding en uitvoering van de tuberculose) onder het rundvee. Tbc-vrije veestapel In en direct na de laatste oorlog was het steeds meer duidelijk ge worden, dat, wilde Nederland zijn positie op het gebied van de vee houderij en zuivel handhaven, aan een dwingende eis moest worden voldaan, n.l. zo spoedig mogelijk te kunnen bogen op een t.b.c.-vrije rundveestapel. Dit is allereerst van het grootste belang voor een economische be drijfsvoering en voor de volksge zondheid, omdat de tuberculose onder het rundvee vaak grote finan ciële nadelen voor de veehouder veroorzaakt, terwijl ook de besmet ting van de mens met tuberculose vaak tot ernstige gevolgen aanlei ding geeft. Op de tweeede plaats, vooral ook met het oog op onze export van vee en nog meer met het oog op de export van zuivelproducten is t.b.c.-vrije rundveestapel voor Ne derland een absolute noodzakelijk heid. Zonder deze export op grote schaal zou onze veehouderij zeer binnen kort sterk aan omvang en belang rijkheid moeten inboeten, met alle nadelen, ook wat de bestaansmoge- heid van ons volk betreft daaraan verbonden. Het ligt immers voor de hand, dat indien zuivel importerende landen de mogelijkheid hebben zuivelpro ducten te importeren uit landen die een t.b.c.-vrije veestapel hebben aan deze de voorkeur zullen geven. Denemarken, onze grote concur rent in deze op de buitenlandse markt, heeft een t.b.c.-vrije vee stapel. Het is dus niet zó maar, dat direct na de oorlog in alle provin ciesgezondheidsdiensten voor dieren werden opgericht. Na het jaaronderzoek 1949/1950, dat dus op 1 Mei 1950 afsloot, het eerste jaar dus, dat alle veehouders in onze provincie bij de gezond heidsdienst waren aangesloten, ble ken 31 pet van de bedrijven reactie- vrij te zijn, terwijl het reactie percentage bij de dieren ongeveer 20 pet bedroeg. De toestand was'zo ongeveer gelijk aan het lands- gemiddelde. Het is duidelijk, dat deze toestand zonder financiële stimulans niet in betrekkelijk korten tijd dermate kon verbeteren, dat binnen enkele jaren de rundertuberculose zou zijn uit geroeid. 50 millioon De financiële stimulans is er ge komen. De staat bleek bereid voor dit doel 50 millioen ter beschikking te stellen, uit de tegenwaarde der Marchall gelden, onder voorwaarde, dat door de rundveehouders een overeenkomstig bedrag ter beschik king zou worden gesteld. Ook deze werden bereid gevonden zodat, onder voorwaarde, dat aan bepaalde eisen werd voldaan, een subsidie kon worden verleend voor afgeslachte reageerders. Zo kon derhalve het z.g. 5-jaren- plan worden opgesteld. De start hiervan had voor onze provincie plaats op 16 April 1951. Op het einde van het stalonder- zoek 1950-1951, dus afgesloten op 1 Mei 1951, waren er pl.m. 55 pet t.b.c.-vrije bedrijven. Het reactie percentage bij de dieren was ge daald tot 17,4 pet. Deze laatste daling was dus niet zo sterk. Het aantal t.b.c.-vrije bedrijven was echter aan merkelijk vermeerderd. Het betekent dus, dat verspreiding van de besmette dieren aanmerkelijk was ingekrompen, hetgeen de be smettingskans van de vrije dieren aanmerkelijk verminderde. Op het einde van het eerste volle saneringsjaar, dus na het stalonder- onderzoek 1951-1952, afgesloten op 1 Mei 1952, bleek het aantal t.b.c.- vrije stallen gestegen tot 74,6 pet terwijl het reactiepercentage van de dieren daalde tot 10,6 pet. Hiermee bereikte Limburg rela tief de beste resultaten van alle elf provincies. Het bleek daarbij, dat de toestand over ongeveer 1/3 van de provincie n.l. een groot deel van Midden- en Noórd-Limburg. dermate gunstig was, dat met behulp van de betreffende zuivelfabrieken een saneringsplan kon worden opgesteld. Dit heeft tot resultaat gehad, dat sinds 1 April 1953 'n derde gedeelte van de provincie t.b.c.-vrij kon wor den verklaard. Het sterke belang hiervan werd onmiddellijk geaccen tueerd door een aanvrage uit de Amerikaanse bezettinszöne uit Duitsland voor de levering van zuivelproducten bereid uit t.b.c.-vrije melk uit dit gebied. Het stalonderzoek 1952-1953 ver liep weer uitermate gunstig. Het aantal t.b.c.-vrije bedrijven bleek gestegen tot 88 pet. terwijl het -reactiepercentage daalde tot 4,8 pet. De toestand nu Nadien werden reeds vóór 1 Mei 1953 nog pl.m. 2500 besmette dieren opgeruimd, zodat wij in onze pro vincie thans meer dan 90 pet t.b.c.- vrije bedrijven hebben en het reactie percentage gedaald is tot even hoger dan 3 pet. Op de 129.000 stuks rundvee die in onze provincie aanwezig zijn, zijn thans niet meer dan 4000 besmette dieren aanwezig. Hieruit blijkt, dat thans de tijd gekomen is, dat,, zo niet alle dan tock het overgrote deel van de resterende zuivelfabrieken in samen werking met de Gezondheidsdienst plannen kunnen gaan maken om ook hun werkgebied te gaan saneren. Van het 5-jarenplan zijn nog slechts twee jaren verstreken. Limburg is dus momenteel anderhalf jaar op het plan voor Dat dit resultaat kon worden be reikt is te danken aan de mede werking van de Limburgse boer, aan de medewerking van de zuivel fabrieken en aan het werk van de dierenartsen. Het is de krachtige samenwerking die geleid heeft tot dit prachtige goede resultaat. Het is duidelijk, dat met dit resul taat het een dwingende eis is, om daar waar nog een smetstofbron kan zijn zoveel mogelijk te voor komen, dat uitbreiding van deze ziekte plaats vindt. Het is daarom, dat thans werd bepaald, dat voor zorgen moeten worden genomen, zodat besmette veekoppels in het weiland niet in aanraking kunnen komen met t.b.c.-vrije veekoppels. Iedere boer die nog een besmette veekoppel heeft is verplicht, indien hij zijn vee in het weiland laat ver toeven dubbele afrastering aan te brengen, indien zijn vee anders in aanraking kan komen met t.b.c.-vrije rundveebeslagen Toestand in Venray Reeds eerder gaven wij hiervan een overzicht. Blijkens de telling van 1 Mei 1953 zijn van de 876 be drijven er 771 t.b.c.-vrij of watervrij, hetgeen neerkomt op 88 pet. Van de 7717 dieren zijn er nog 155 die positief reageren, maar intussen zijn er hiervan een honderdtal op geruimd. De verwachting is dus ge wettigd, dat binnen enkele maanden ook deze streek geheel reactievrij is en we bij de grote groep van reactievrije gebieden in Limburg worden ingeschakeld. worden prima gewassen f 1.50 per stuk in de Broedschotels Tabaksstelen voor nesten, Kunsteieren, Dringers, Vita grit, Duvo roodsteen, Rodivit, Bodemwit, enz. Beleefd aanbevelend, Langstraat 46 Tel. 713 't Is zo klaar en zo helder, we stemmen Lyst Odenhoven- Selder.

Peel en Maas | 1953 | | pagina 4