DELICATA REEP ALBERT HEIJN „ZAT VAN DIE"! Gevonden Voorwerpen Volksconcerten in 1953 Venrayse Peelparel DELICATA REPEN BOFFIE KOFFIE Adverteer steeds in „Peel en Maas" „Zlk zag gióteren bij ^ebróFïDoóö Uit „Peel en Maas" Wollen Dekens CHOC. BLOEMEN 100 gram 58 ct CHOC. DENNETAKJES100 gram 58 ct ARDOLA BLOKJES too gram 58 ct PASTILLES 100 gram 58 ct DELICATA BONBONS too gram 45 ct puur melk extra bitter hazelnoot butterscotch VERLAAGD jq per van 20 ct op a £5 ct zware reep Ter kennismaking: Tot Woensdag 22 April bij aan koop van een doos chocolade of bonbons of een rol pastilles, een Bij Uw kopje - als fijne tractatie - een heerlijk koekje: Allerhande 250 gram 59 ct maakt U het leven goedkoper! door herman H. J. Maas Die Driek Flats, dat was een schut ter! Een werker als een os, van jongsaf. IJzersterk en nooit moe. .Maar ook een verstand als een os Vóór zyn trouwen wilden alle boeren hem graag hebben als knecht, en nadat hy getrouwd was ook even graag als dagloner. Zyn vrouw be hoorde tot dezelfde mensensoort. Allebei natuurmensen. Zy hadden eea hele ry kinderen. Het een volgde op het ander binnen het jaar Neen, daar waren toch wel eeu paar uitzonderingen by. Twee geboorteD, die op de vooi gaande geooorte waren gevolgd met een tussentijd van dertien tot veertien maanden. De verklaring daarvan viel gemak kelyk te geven. Beide keren had Driek F ats een paar maanden in de gevai'geui8 gezeten, precies in de dagen, dat zyn gezin weer vermeer derd werd. Rust voor de vrouw, volgeLs buren Ruw en rauw in hun uitdrukkingen overeenkomstig hun natuur en het lage peil van hun beschaving, gaven zy, Driek Fiats en zyn vrouw, in ongebreidelde bewoordingen hun natuur-menselyke meningen te ken nen. Als andere vrouwen haar, vrouw Flats, wel eens dachten te moeten beklagen, met haar naar het scheen eindeloos en in ieder geval zo snel zich uitbreidend moederschap, dan antwoordde zy los en luchtig met onverschillig ruw gelach, dat zy daar net zo veel om gaf als naar een zekere plaats te gaan, gelijk ieder mens van nature moet. Daarmee bedoelde zy dan niets anders, daD wat de lasten en pijnen betrof. Som migen noemden dat „tegoedertrouw". En hy deed evenzo. Andere mannen plaagden hen wel, als zyn vrouw weer was bevallen. Dan gooide hy het er maar rauw ongewassen uit: het kan niet beter, de plaats vry voor de volgende 1 Dan bulderden zy allemaal hun gelach uit. Die Driek Flats was er toch ene! De kinderen groeiden op als wilden. Er was volkstelling De werkzaam heden daarvoor waren opgedragen aan enige onderwijzers, „de tellers", er moesten zo veel bladen papier met vragen ingevuld worden, en van de honderd personen kwam er niets van terecht by negentig, als die dat zelf moesten doen. De tellers hadden een inktpot aan een knoop van hun jas hangen, want byna nergens waren pen en inkt in huis. Zeer veel mensen konden immers niet lezen en schry ven. Het ti of net, dat die dagen voor het Flatsgezin verhuisdagen waren. Het talrijke gezin had opgepropt gezeten in een veel te kleine woon ruimte. Woningen ontbraken overal ten platten lande. Er stonden hier en daar krotten met lemen vloer, enz. Het gmg maar om „zich behelpen". De Fiat8en kregen echter de steun van hun oude buurt, die deze familie maar wat graag zag vertrekken en daarom uit alle macht hielp om ze weg te werken. Een eind buitenaf stond een oud, bouwvallig gebouw, dat ia geen mensenleeftijd meer bewoond was geweest. Het behoorde toe aan een grote boer, die wel eens „plannen" had geopperd, maar het ook daarbij gelaten had, Het was een ruw „gedoei" bij die boer, er werd voor een fortuin verwaarloosd. Maar met de ouderwets boerse eigenzinnige vasthoudendheid aan eigendom was de bezitter altijd halsstarrig blijven weigeren, die bouwval beschikbaar te stellen voor doeleinden van een ander. Totdat op een Zondagavond in een café, met behulp van bier en borrels, enige mannen uit de oude buurt van de familie Flats er in slaagden, de toe stemming van boer-eigenaar los te weken, van de ruïne weer een woon ruimte te maken voor de Flatsen, mits dat geschieden zou door die buurt mannen en Driek zelf zonder kosten of moeiten voor boer eigenaar, en deze geregeld de voorkeur zou hebben om Driek als dagloner te krijgen En eenmaal zyn woord gegeven bleef de boer dat ook gestand. Buurtmannen en Driek hadden ge werkt als paarden Het dak lag open. Er was geen deur of ruit meer in. Binnenmuren waren ingevallen. Vol-1 komen een ruïne. Driek bleek ermee in zijn schik, een grote woning in het veld, een kartaal, en grond eromheen voor de teelt van aardap pelen en groenten. En de buurtman nen ontwikkelden een ijver, die door een sterkere drijfveer ontstond dan behulpzaamheid uit naastenliefde. De verhuizing gebeurde precies in de dagen van de volkstelling. De teller vond wel iets, dat als stoel en tafel kon dienen om zyn werk te kunnen doen. Hoeveel kinderen wilde hy weten. De vrouw s^ond even te prakkeze- ren, zy had bet zo onmenselijk druk Zes, moest hy maar zeggen. En zy sjouwde voort. De teller vulde in. Maar even later zag by er acht ravotten. En verwon derde zich. En veronderstelde vragen derwijze, dat er dan twee speelkame raadjes by zouden zyn O neen, verwieip de vrouw zulk een gedachte even verre als de mogelijkheid, dat zy ooit in een herenhuis zou gaan wonen; die waren allemaal van haarzelf! Maar dat waren er toch acht? Nou, acht dan maar, wat kon het geven, een paar meer of minder En de teller corrigeerde even welge moed als de bezitster van dat kroost zich bij de talrijkheid daarvan neer legde. Maar weer een minuut later telde de teller er al negen 1 En de vrouw stond te schokken van het lachen, dat het dan wel zo moest zyn, en dat zy de tel kwijt was, en volkomen passend in de stijl van deze dagen dat by een verhuizing altijd alle rommel voor den dag kwam 1... Toen de teller wegging om zyn ervaringen in een ander gezin te gaan vermeerderen, was hy allerminst overtuigd van de waarheid van de door hem ingevulde slotopgave „naar waarheid". Driek Flats moest zo nu en dan gaan „zitten". Als een onderbreking van zyn gewoon ossengezwoeg. Als een vacantie, om zyn spieren eens wat rust en ontspanning te geven en tot nieuwe krachten te kunneo komen. Gaan „zitten" voor vechtpartijen en mishandelingen en ruiten kapot slaan en zo meer. Tussen hem en zijn vrouw kwam nooit ruzie voor. En iedereen beschouwde hem als een lobbes, „als hy nuchter was". Maar als hy een borrel had gedronken, dan zocht hy ruzie en beukte hy er dadelijk maar razend op los. Dat heette dan oudergewoonte „de kwaje dronk". Maar wat spookte er eigen lijk in zyn kop en in zijn gemoed om? Ook de natuurmens nog, en niets anders? De natuurmens, die er nuchter wel inzat en er dronken pas uitkwam, maar in nuchtere staat toch al aan enige invloed van „be schaving" gehoorzaamde Na zyn verhuizing naar zyn „kasteel", zoals hy het zelf in plei- zierige stemming noemde, bleek echter wel iets anders in zyn gevoel en zyn denken te zyn binnengeslopen. Gedienstige geesten waren overal rond in stad en land. Uit gerucht en gepraat was het in hem overgesypeld, dat zyn oude buurt had gedaan alsof, maar eigen lijk alleen zyn gezin daar had weg gewerkt. En dat zat in zijn innerlijk te borrelen en te gisten. Op een Paaszondag hield hy zyn Pasen. En van de kerk uit stapte hy regelrecht het café tegenover de kerk binnen. En goot daar een paar borrels achtereen door de keel. En begon ruzie te zoeken. Naar huis ging by niet. Hy dwaalde rond, brommend, vloekend. Iedereen bleef hem uit de weg. In de late namiddag had men hem, een heel eind veraf, in het veld zien lopen, met een grote bjjl over de schouder. Waar had by die gehaald? Volgens aloud gebruik werden op Paasdag 's avonds in het veld grote Paasvuren gestookt. Weken van te vo-en hndden jongens en jongere mannen daarvoor karren en karren vol ano^ihout en afval in het veld opeehonpt, tot een hoogte van ver scheidene meters. Zodra de schemer begon te vallen, liet men die hopen opvlammen. Op sommige stond een lange staak met aan de top een mand vol grauwe turf. Als de vlammen, tegen die staak opgekronkeld, de licht ont- brandbare turf bereikten, begon al gauw een regen van vuurglinsters neer te dalen en zich uit te spreiden, wat door de menigte van samen gestroomde toeschouwers en toe schouwsters luid werd toegejuicht. Dacht daarby nog iemand aan oude symboliek? Het was gebruik. Daar doolde Driek Flats ook rond. Hy zag er gevaarlijk uit met zyn byl. Was het ook zo erg De velen by elkaar gaven elkander .moed. Hoe precies het gelukt was, wist later niemand, maar op een gegeven moment zat Driek vastgebonden aan een eik in het veld, en de bijl was hy kwyt. Daar aan die boom mocht hy in de nacht nuchter en kalm worden. En hoe dat dan mogelijk was ge weest, wist evenmin iemand, maar '8 avonds baldoeterde hy door zyn oude buurt en sloeg van enige huizen de ruiten kapot, onder verscheidene getuigen. Daarvoor moest hy dan maar weer een week of zes gaan „zitten". Hem kon dat niets schelen, die week of wat gingen vanzelf voorby, en hy had het er even goed als thuis, van eten en drinken zoüder werken. Zjjn vrouw gaf er ook niets om, hij kwam wel weer terug, wat maakte het uit? Niemand in de hele streek draaide voor zoiets de hand om, wat had het om het lijf? „Zitten" voor vechtpartij en baldadigheid was immers maar een gewoon gebeuren, daar werd niemand scheel over aangekeken. Wie „gezeten" had, zag zich na vrijlating weer in het dage lyks leven opgenomen, alsof er niets was voorgevallen. Hy hield op een werkavond op met ploegen en zette na zoveel dagen het ploegen gewoon voort, dat was alles. Paard en ploeg roerde het niet. Op geen stukken na zo erg als die tijd ziek geweest te zijn. Wie ging niet honderdmaal liever „zitten" dan boete betalen Dat geld was gemak kelijk verdiend 1 „Zitten" hinderde hun soort van mensen in de samen leving niets, daar kreeg niemand een slechte naam door 1 De een had niets en de ander had niets, geen van allen had iets te verliezen, zy waren allen aan elkaar gelijk. Yeel te gewoon om er zich druk over te maken. De een moest gaan „zitten", dat viel net zo uit. De ander kon vry blijven rond lopen, ondanks misschien nog ergere schuld, dat viel ook net zo uit. De een rekende het de ander niet als schande aan, dat kwam zelfs niet in iemands gedachten op. Onder het vrouwvolk evenmin, de vrygelatene was weer even welkom als vrijer en als aanstaande schoonzoon. Als onder de boerinnen er alweer een met een dure nieuwe witte muts met kanetn toeren en dikke bloemen, van misschien wel over de vijftig gulden, naar de kerk was gegaan, dat veroorzaakte veel meer giftig gepraat, over de tong halery en opspraak onder het vrouwvolk. Wat voor grootdoenerij speelde dat mens in de kop Waar deed zy het van Men moest er wel kwaad over gaan deDken 1 En verbeeldde zy zich, dat zy nu een echt staatse muts droeg, met die veel te bonte bloemen Nardus Boeks sprak over Driek Flats en die soort als over oermensen. In die vorm zowat moeBt men zich die wel voorstellen, maar dan denken aan holen en dierenhuiden en alles navenant. Hy had gelezen over ontdekkingen van geleerde onderzoekers, dat reeds 51 millioen jaren geleden de wezens op aarde leefden, die later de naam „mens" gekregen hadden. Het lag in de natuur, dat er van het begin af „leiders" waren geweest. En de geschiedenis leerde dat hier en daar op aarde door een „leider" met de massa heel veel tot stand was ge bracht. In een verloop van zoveel millioenen jaren. Als men nu dan hoorde beweren, dat het Christendom in 19 eeuwen nog niet veel schoons van de mense lijke samenleving had weten te maken, dan vond men wel grond daarvoor in oertoestanden als in deze streken. En meer nog in de practyk van vele regeringen, die met de mond vol van christelijke beginselen een hoogst onchristelijke politiek dreven. Maar men kon in zulke beweringen ook dikwijls vijandige smaad onder scheiden. En daarnaast de goede bedoeling van teleurgestelde idealisten. Hun verdrietig pessimisme voerde hen tot miskenning. In vergelijking met de vele millioenen jaren voorheen had het christendom immers in nog slechts negentienhonderd jaren, zulk een betrekkeiyk korte tyd, wonder baar ontzaglijk veel in en om de menselijke samenlevingen tot stand gebracht. Dat had natuurlijk kunnen gebeuren door voort te werken op reeds gevestigde culturen, ontstaan door het geniale denken van eerlijke voorgangers. Maar dat voortwerken kon ook weer niet geschieden zonder afbreken en uitroeien van zeer veel verkeerds. Wat veel werk van veel krachten vorderde en vooruitgang tijdelijk tegenhield. Na millioenen jaren falen van „leiders" was eindelijk de „Leider" opgestaan, die over hogere krachten beschikte by de verkondiging van Zyn leer. Hy bestreed de ongerechtig heden, en kon dat, omdat Hy bereid was Leider te zijn door Lijder te worden. Zonder ly derschap ontstaat geen leiderschap, dat niet faalt. Daarom meende Nardus Boeks de toekomst toch hoopvol voor de be schaafde" landen tegemoet te mogen zien door het Christendom, al was daarvan in vele streken nog weinig meer doorgedrongen dan wat uiter lijkheden. Onder allerlei dagelijks gebeuren als met Guul Vossen en Driek Fiats en zo meer verstreken de drie maan den „zitten" van TienusBasten gauw. Tienus Basten keerde terug in Hei hoek en keuterde gewoon voort Alles heel gewoon. Hij bleef Tienus Basten en droeg geen witte muts met kanten toeren vol bloemen. Zo suk kelde de dagen druilerig naar de najaarskermis in Heihoek. Wordt vervolgd. Muntbiljet van gulden, G. v.d. Voorne, Merseloseweg 20b; metalen meter, bandje van bontmantel, huis sleutel, doos met gedragen kleding, portemonnaie met inhoud, huissleutel genum. 219, rozenkrans, Rykspolitie- kazerne; kinderhandtasje Rutten Oirlo; lederen actetas met inhoud, Janssen Leunseweg 21; linker glacé handschoen Ehlen Smakterweg 10a; blauw ge kleurde autoped, J. Peeters Kruit weg 1; krik, A. Verstegen Overl.weg 31; paar kinderhandschoenen, Kempweg 16; pakje inhoudende 4 badhanddoeken, 6 paar nylonkousen en een laken, P. de Mulder, Scheide K 100; paar bruine wollen handschoenen, J. Claessens, Leeuwstr. 6; grijze handschoen, Smals Veldstr. 4; rozenkrans(rood) J. Jacobs Veltum L 85a; damespolshorloge; P. Linskens Oostrum C 39b; wollen ge ruite herenshawl, P. Baken, School straat 1 b; gummi zadeldek, H Hendriks Vlakwaterweg 26; kralen halssnoer Berbers Veltum L 2; doublé armband Cuppen Smakt 3 4; herenportemon- naie met inh., A. Peeters, Overl.weg 37a; zakmes, H. Stevens Maash.weg 39a; muntbiljet van f 2,50, Koppers Oostsingel 10; grijze shawl, Kroon Maasheseweg 3; broche met blauwe steen, L. Kersten Stationsweg 56; damesportemonnaie inh. 29 centen, H. Sanders LaDgstr. 8; klnderportemoo- naie met inhoud, A. Voesten Leunen K 77; donkerrode shawl, Snoeks, Pater straat 3; kinderjasje, Strybos Hoebert weg 1; regenpijpen, Smals Veldstr. 4; herenglacó's, v. Dyk, Merselo M 117; glacé herenhandschoen, vd. Hogenhof Overl.weg 43;glacé herenhandschoenen de Mulder Leunen K 26a; poederdoos Clephas, Overl.weg 15; aangelopen een bruine hond, Hoenderstraat 4; bolder wagen en een emmer, v.d. Bosch Schoolstraat nw 14; sleutel gemerkt 95, Dintjen8 Julianasingel 5; vulpot lood, C. Janssen Leunseweg 21; vul potlood en kindermutsje, Stevens Langeweg 28; rolletje geïsoleerde draad Wmr Dijkman, Oostrum C 24; bril Cup Stationsweg 51; bruine wollen want. Langstraat 62; 1 paar wanten en 1 lederen handschoen, Versleijen Oostrum D 25a. De Burgemeester der gemeente Venray brengt ter algemene kennis, dat de volksconcerten voor 1953 zyn vastgesteld als volgt: 1 Donderdag (Koninginnedag) 30 Apr. Venray's Harmonie Markt 8 uur; 2 DiDsdag 5 Mei (Bevrijdingsdag) Harmonie „g'.'-Jv Matris Tutela" Oostrum Markt 8 uur; 3 Zondag 17 Mei, Fanfare „St Oda'j Merselo Markt 8 uur» 4 Zaterdag 23 Mei, Fanfare „St Ca- tharina" Leunen Markt 8 uur; 5 Zondag 31 Mei, Fanfare „Ons Ge noegen" Oirlo Markt 8 uur; 6 Zondag 7 Juni, Venray's Harmonie Markt 8 uur; 7 Zondag 14 Juni, Harmonie „Sub Matris Tutela" Oostrum, Markt 8 uur; 8 Zaterdag 27 Juni, Fanfare „St Oda" Merselo Merselo 8 uur, 9 Zaterdag 4 Juli, Venray's Harmonie Markt 8 uur; 10 Zondag 12 Juli, Fanfare „DePeel- klank" Ysselsteyn, Ysselsteyn s uur; 11 Zondag 19 Juli, Venray'sHarmonie Markt 8 uur; 12 Zondag 26 Juli, Fanfare „St Ca- tharina" Leunen, Markt 8 uur; 13 Zondag 16 Aug. Venray'8 Harmo nie, Markt 8 uur; 14 Zondag 23 Aug., Fanfare „Ons Genoegen" Oirlo, Markt 8 uur; 15 Zondag 6 Sept., Fanfare „de Peel- klank" Ysselsteyn, Markt 8 uur; 16 Zondag 20 Sept. Yenray'sHarmonie Markt 11.30 uur (Matinée) Venray, 11 April 1933 De Burgemeester van VeDray, A. H. M. Janssen. 'n schat van 'n topper, van wollen arrachée met „banaanmouwen" en zwarte fluwelen revers en kraagje. Echt iets aparts. - Waf is die toppermode veranderd, vergeleken bij bet vorige jaar. Nu veel leuker, modieuzer. Gunst, wat 'n verschillende modellen en kleuren hebben ze daar. En, in de prijzen was al evenveel variatie: 29.75 34.75 - 36.75 - 39.75 - 46.75 enz. Ik zie mij zelf al op vacantiein mijn nieuwe topper en zomerjurkje.s (sMt kijJutn uitsluitend te NIJMEGEN - KORTE MOLENSTRAAT HOEK ZIEKERSTRAAT 11 April 1908 - Ondanks wegens de spoorweg staking nog zeer ongeregelde trei nenloop, vertrokken de heren studen ten van het Gymnasium nagenoeg allen op 8 April naar huis „ten einde de Paasvacantie in den schoot hunner familie door te brengen". - Bericht wordt, dat de vermaarde dorpsgenoot Dr. H. Poels by een ver kiezing voor een lid van de Tweede Kamer te Sittard candidaat zou ge steld worden. - Het onderwijs van de Heer Bal als tekenleraar aan de Tekenschool werd zeer geroemd. 15 April 1898 - Op 9 April naderden 104 kin deren voor de eerste maal ter Heilige Tafel. - Op u April overleed te Leunen P. J. Derks, gedurende 26 jaren lid van de Gemeenteraad Op 12 April slaagden te Maas tricht voor onderwijzer de heren van den Berg uit Merselo en Kwauton uit Wanssum. Joh. Tackbn bericht, dat hy op Mei een café zal openen te Oos trum. 18 April 1891 De heer M. H. Janssen te Venray werd benoemd tot onderwijzer te Horst. 18 April 1903 Op 13 April werd het zilveren priesterfeest van Pastoor Martin van Opbergen te Wellerlooi op grootse wyze gevierd. Pater Rochus O F.M. herdacht in de feestpredikatie de overleden ouders van de jubilaris, die getrouw aan de oude traditie van Venray, gaarne hun oudste zoon voor de dienst des Heren hadden afgestaan. Een toespraak werd oa gehouden door de heer M. van Ryswyck, hoofd van de school, ook oud-Venrayenaar evenals de Jubilaris. Een aantal landbouwers uit Merselo verenigden zich op coöpera tieve grondslag om de eieren te gaan verzenden naar de Botermijn te Maastricht. Met de verpakking en verzending werd belast P. J. Ewaldts. Jac. de Bruin bericht, dat hij tegenover „Sint Anneke" (thans hoek Langeweg en Pastoor Ruttenstraat) een café geopend had. worden prima gewassen a f 1.50 per stuk in de

Peel en Maas | 1953 | | pagina 8