Buitenlands Jaaroverzicht ilienwjaar 1953! Visitekaartjes fa. v.d. Mumkliiif VENRAY's LIEF EN LEED IN HET OUDE JAAR Terugblik in de woelige wereld anno 1952. BEL BIJ BRAND 3 9 2 in elke gewenste uitvoering DRUKWERKEN drukt ze voor U DONDERDAG 1 JANUARI 1953 No. 1 VIER EN ZEVENTIGSTE JAARGANG PEEL EN MAAS DRUK EN UITGAVE FIRMA VAN DEN MUNCKHOF WFFKRÏAD VOOR VENRAY EN OMSTREKEN ?,C'; P'mmó AB°?NEME?ITS' GROOTESTRAAT 28 TELEF. 512 GIRO 150652 VV EfCIxDLiAL/ VOIV 1-'A1 wxfikj 1 PRIJS PER KWARTAAL f 1.25 Buiten Venray f 1.45 Tön jaor is wer vurbeej gegaon En neej dat stöt op kommo, An ons is et now de taak, Wat gebeurd is, op te somme. Dor was veal liëd, ok veul goeds ien lit vurbepj gegnone jaor. As ge dat alles noeme most. kwamde ien enne krant nio klaor. Weej vatte durrutn links en rechs, mer wat uut ut Raodee laeve, um zoo van ut aafgeloüpe jaor en kort overzicht te gaeve. We kankere en we knaoje duk. liebbe veul te kritisiere, mer ut zo'n overzicht velt vur alle nog heel wat goeds te iiëre. Dor is wer heel wat klaor gemakt ien ut jaor, dat van ons güt. Beweze is wer ens te meer, dat ons Rooi zien menneke stöt En nie alleen mer materieel mit bouwe en mit wege, mer ok ien culturele zin, veit Rooi nog lang nie tege. Den Anjer gaave weej zien part mit Qennip en Wanssum same, weej worre ut eurst van allemaol, die op de'planke kwame. O. en 0. brocht en goed program en trok wer volle zale. Ok Hioob kqs dur ur werk nogal 8uccces beliale. Ut Raodhuis wier wer toëozaal van smeedkunst en schildereje. Dat dor veul volk nor kwaam, dat was nie zonder reje. Mer op Jonas' werk wier opins isn Rooi boslag geleed, liet leste woord ien die zaak, is lang nog nie gezeed. Ut Dameskoër tonde dat ze goed zien mit ut zinge, dur op en nationaal concours nor d'uurste pries te diDge. Ok ut Oelders- koer gaaf d'andere mit d'urste pries en les. Ut Mannekoör organisierde wer en concours en haaj succes. Ons harmenie kwaam fienanseel er zichtbaar wer l<>ve op went ze hiel Sinterklaos aaf mit neej kiepse op de kop. Ballet, dans en meziek en andere mooie zake, dun ien ut aafgelope jaor de Rodse mins vermake. Was 't dat wat Rooi ons bood op cultureel gebied, we bouwde ok op ander terreiD, zo as ge hieronder ziet. Noord-Limburg en Brabant Oost koëpe ien Rooise zake. Neej zakepande kwame wer dit centrum mojjer make. De woningbouw praot dor nie van die wil nog mer nie lukke, mer de schuld dorvan is niet an ons die lit aan Haagse nukke. De premiestop en geen voluum, dorbeej gebrek aan cente is de reje, worrum zo wennig huus d'er kwame ien ons gemente. Toch zien d'er vertig anbesteejd worran ze gaon beginne, zodat er dus wer ruumte kumt vur vertig (kléin) gezinne. Ien Oostrum, ut Marialand, wier de kapel herbouwd, vergëte is now al den tied, den hiervur is aafgesjouwd. En ketel- en 'n ziekehuus was ut werk van vurrig jaor, now bowt Servaas en wassereej mer die is nog nie klaar. Mit die muur an de Mezesseweg, mieke ze now korte mette. Ze zien now enne meter terug en neej muur an ut zette. Jeruselem, dat bowt mer dur, zo ok ut Ziekenhuus. Sint Anna leverde dit jaor en practisch ketelhuus. d'Ambaehtsscböl, dat trots gebouw; wier ien gebruuk genome en duut er alle moeite vur um vakluuj verrig te stoëme. De Huushaldschöl zette ten lest de deur offisjeel ope, Den Deke heurde weej ze toe plechtig „Marianum" dopen. De schölle wiere veul te kléin ien de kom en de gehuchte dor kwame gréttere en ok neeje De Raod zaat mer te zuchte. Went den mot zurrege vur de eens, dor is slecht an te komme, as ge al die leninge ziet, dan zien dat groëte somme. Schölle- en ok woningbouw, die vraoge nog al bedrage, en wat doede dan asse achteraaf ovver sléchte wege klage Ge lent dan en miljoen of wat en doet wat ze ow vraoge. Mer ut een is kwellik aafgedaon of ze komme ow wer plaoge. Meèr dan en ton ister te kort op de begroëting der gemente, mer iederen dag klinkt wer opneej „We han wel geèr wat cente" 1 Dat tilter gennen enne vol, dat is nie an te drage, verwonderlik isset dan ok nie da ge de Raod wel is heurt klage. Mer desondanks deej hy toch ut schölgeld hiël wat mindere en hielp dorbeej doelbewust gezinne mit veul kindere. Het jaar 1952 zouden we het jaar der vredespogingen willen noemen. Scherp steken twee vredesstrevingen tegen elkaar af, n.l. die van de Paus en die van de communisten. De Heilige Vader heeft in tal van toespraken de enig juiste weg aan de wereld voorgehouden. Hy deed dit niet alleen als er diplomaten onder zyn gehoor waren. Juist het feit, dat de H. Vaderaan zoveel uiteonlopende groeperingen uit de samenleving de werkelijke beteke nis en ware aard van hun taak schetste, wijst er op, dat Hy daarmee heeft willen leren, dat, indien de mens in eigen kring en maatschappe lyke groepering al zijn handelingen stelt uit waarachtige en oprechte drijfveren, daarmede de vrede voor de wereld gewaarborgd is. Hoe anders hebben communisten zich geuit op hun vredescongressen. Steeds weer hebben zy zich uitgeput in het schimpen er. schelden op de tegenstanders. Het schijnt hun tactiek te zyn om de breuk met de andersdenkende wereld als maar groter te maken. En de teruggang van communistische partijen in verschillende landen nog buiten beschouwing gelateo, kan niet anders dan beweerd worden, dat zji in hun opzet geslaagd zijn. Want zy hebben het bestaan, de temperatuur van de koude oorlog nog enige graden verder onder het nulpuDt te jagen. KOREA Nog Bteeds (zit de wereld met het slachtveld Korea, alle bestandsbe sprekingen ten spy't. In een strijd met wisselend succes, die al meer dan twee jaien voort duurt, worden thans aan beide zyden reeds meer dan twee millioen doden gewonden en vermisten geteld. En wie heeft zoveel inzicht in deze oorlog, dat by zal durven verklaren, dat een einde van de strijd in zicht is Misschien kan er enige hoop geput worden uit de actieve interesse, die generaal Eisenhower zo kort na zyn presidentsverkiezing voor dit drama heeft getoond, door een bezoek aan Korea. En mogelijk is zyn contactopneming met Mac Arthur, die beweert een plan te hebben om een eind aan de vijandelijkheden te maken, ook een gunstig voorteken voor 't beëindigen van de stryd. De ervaringen met de onderhande lingen hebben echter geleerd om toch voorzichtig te zyn met optimisme. DUITSLAND Het overige deel van de wereld ziet er overigens ook niet brandschoon uit. Duitsland, Egypte, Perzië en het onafhankelijkheidstreven in Afrika leveren ook nu niet bepaald problemen die met de wisseling der jaren zyn opgelost. De eenheid van Duitsland schijnt welhaast tot een utopie te zyn ge worden. Nadat de opneming ^an Oost— Duitsland in de Sovjet Unie tot een feit werd met de bekendmaking, dat dit gedeelte van het Germanenland formeel een satelietstaat geworden was en na ondertekening van het algemeen verdrag over de betrekkin gen tussen de Bondsrepubliek Duits land en de driemogendheden in Bonn werden de tegenstellingen steeds groter. Bovendien wyst de mensentrek van Oost naar Westzone er op, dat de Russen het overschrijden van de zonegrens hebben vergemakkelijkt. De veronderstelling, dat de Russen een ontvolking van Oost-Duitsland nastreven om dit gebied te kunnen Dor wierre gronde angekocht vur en recreatie oord, (al vonden sommige leje dat en verschrikkelik lastig woord) Dat de Merselse Piël ontgonne werd, wier ien kort geding beslist. Dat zien 300 boeDder neeje grond, as geej ut nog nie wist. Ons vroede va'dren 't is waor hebbe veul w«rk verzet, al zien ze dur censgebrek, wel duk schaakmat gezet. Zó kwaam Hensenius nog nie terug, ondanks dat wier beloofd en bleef den aide vérrekeemert van zien standbeeld nog beroofd. Mer as dat ut ennigst was, wat Den Haag ons nie wou gaeve, dan klaagde er nooit niemes mer, zolaDg as weej nog laeve. Went Engelse schaai en molest staon ok nog altied ope, vur de uutbetaling van dit geld, laot me ons al jaore lope. Mit bouwerij en woningnood zien weej alleen nie klaor, 't getal van hen, die werkloos zien, wier grutter ieder jaor. De vestiging van industrie en ding van groët gewicht is zoë heel zuutjes durgegaon, hit de zurreg wer wat verlicht. Darnell mikt plestiek-tubes now, ge het dat kunne merke, mer ok de Blitta bego's dit jaor mit stille trom te werke. Ien Horst dochte ze os gaaw de „Bera" weg te hale, mer mis, hier werd now beejgebowd het Gement zal ut wel betale. Mer ok dit jaor, kwame ondanks dat nog steeds meër werrekeloze en minae, die en vrimd land tot ur neej vaderland verkoze. De werrekeloze douwde ze wiet ien de Vredepiël, den now al ontgonne is vur ut allergrotste diël. Mer d'oplossing van ut probleem is dormit nie gekomme, al hit hier de jonge boer dor neej land mit gewonne. D'anstaonde emigrant wier hier les gegève, opdat heej zich behelpe kan in 't neej en vrimde laeve. De Kunigin kwaam onverwaacht die leBse Zelf anhuure, praotte mit de emigrant zonder Zich an tied te stuure. Heur bezuuk wier op pries gesteld dur alle, die doar ware de méste zien intusse al d'oceanen over ge vare. vullen met hun landgenoten, ziet er, gezien de feiten, geloofwaardig uit. Op deze wijze wordt dan voorgoed het Oostelyk deel van Duitsland van het overige afgescheurd. 1 Midden-Earopa Egypte, dat zyn koning het uit wijken liet boven het regeren, is al evenmin een bron van rust. De hand van Naguib blijkt zeer krachtig te zyn en het ziet er naar uit, dat er voorlopig nog wel geen einde zal komen aan de zuiveringen, die de generaal nodig acht om het land weer in het gareel te brengen. Het is evenwel wenselijk, dat Egypte om zyn strategische positie spoedig tot een stabiele toestand komt. Niet minder wenselijk is het ook, dat het strakke been van Mossadeq wat buigzamér wordt. De verregaande concessies, welke Engeland heeft gedaan, hebben er niet toe geleid om de tranen van de Per zische staatsman in een vriendschap- delyke lach te laten veranderen. Vooralsnog is de Perzische olie nog geen olie op de brande golven ge weest. Maar het is niet uitgesloten, dat de pijpleidingen van Abadan wel eens hun olie in een verkeerde rich ting zouden kunnen gaan spuiten. Afrika En dan is er nog het onafhankelijk heidsstreven in Afrika, dat zo fel de kop heeft opgestoken in de acties van de Mau-Mau. Het Westen kan daar niet onver schillig tegenover staan en denken, dat deze zaak is af te doen met mili tairen naar de opstandige gebieden te sturen en aanstichters van moord partyen to berechten. Het zal tot een samenspreking moeten komen, waarby aan de negers grotere rechten worden gegeven. Reeds kan geconstateerd worden, dat er begrip voor het streven van de kleurlingen groeiende is, al wekte de moordlust natuurlijk veel weerzin. Mer den nie emigriere göt en Piölgroond hit gelot den zit nog ien en hennekui den hit zich vies geklót Went boerdereje ien de Piël zun dr'al vief jaor komme, mer de Gemente kan dat nie, ut kost té grote somme. Ovver de Barakke ien de Piël klaagde me ieder jaor, now ze hardstikke zien verrot, now mikt den Haag ze klaor. Dit was enne kléne greep uut de Rooise poletiek, mer ok op gans ander terrein zit ien Venrooi wel meziek. Op kerkelik gebied waster hier van alles te belaeve, zo vierde Paoter "Wolfgang Schmitz zien zilvere priesterlaeve. De Gardiaon kreeg vur zien fiëst en beeld ien Paoterskerk. de beeldhowwer is al druk mit ut ontwerp an 't werk. We kriege ok van Dr. Poels en beeld ien ons gemente, urstdaags wurd overal angeklopt um gifte en um cente. Toew ut Urgelcomité begos, han ze genne cent op zak. Now hebbe ze ellef miel bejen, dat is ennen hiële kwak. Mit buskes en mit Urgelwaek, mit brommers en mit poppe, wisse ze ie gen jaor tieds dat geld ter utte kloppe. Vader Bisschop was dit jaor wer beej de Roadse zieke. Ge bad die op dat triduum is blië motte zien kieke. Ien Oeldere ging Pastoër, heej hit zien plicht gedaon. Pastoër Janssen kwaam toe ien de neej kerk te staon. D'alders zien now wer gerust, dor is wer Patronaat, went vroeger wis me noët wor Venroois jeugd al zaat. Ien Leune deuj dit jaor Paoter Beckers zien urste Mis, gennen ister den, vertelle kan hoenne zégen of dit is. Ut vurnamste is now wel gezeed, now nog wat korte zake, want ut wurd zo stiekem tied, dawe an en end gerake. Den ooievaar brocht on ver waagt ien d'Ysselsteynse dreven, en megje, dat as isoooste, ien Rooi wier iengeschreve. Steeds grotter wier hier ok de vis- en lepkesmert, mer dur de verrekespest alom was de verrekeshandel snert. Ut Friedhof beej Ysselsteyn, wier eindelik oopgesteld, mennig pundje koffie wier getuu8d tigge 't Duitse geid. De Kamerverkiezing tónde an ien Rooi zien kommenisten, mer 't méést van alles vielen op tweehonderd vieftig socialisten! De stoomtrein wier opééns opgedoekt, zonder pardon. Now schuuft den diessel iedere dag, ien Oostrum nevven ut perron. Vur de versiering van os Rooi wierre parreke angeleed. Ut plante van de buëm wier an de MULO uutbesteed. Ut vekansie-wérk hit dit jaor moeders wérk veul verlicht en dordur ok veul alders, ien Rooi an zich verplicht. Sint Jossep hiel 25 jaor de Rooise bouwers same, wasset wonder dat op dit fiëst veul felicitaties kwame De straote daverde van ut gestamp der Nationale Reserve, die in ons Limburgs land méér leeje wille werve. N6vve Nico ien Kassele, kwaam Honved now te staon. De merries wiëte haost nie, nao wie ze zulle gaon. Dit is ut eind van ut lied, ut is ok moj gewist, we hebbe van wat gebeurde, mer ut vurnamste utgevist. Wie dees geschiedenis léést, den zal toe motte gaeve: ut is, ondanks de trubbelereej, ien Rooi goed um te laeve. Ien Rooi zit vaart, mer ok meziek ondanks ut gebrek an cente, wurter gewerrekt ien die plats, tot heil van de gemente. Tobbereeje zier. der ok hier ovvervloedig, mier dan zat, mer ieder jaor vraogde ow wer aaf: verdomd, hoe lappe ze um dat 't Is dat samewerking veul vermag, dat hedde an alles kunne merke. Vur do toekomst is ut parool „We blieve same werke Dan zal ut twiefel dor nie an waarachtig ok wel gaon, ondanks den troebel en ut getob, die ons nog te waagte staon. Went dan, dan gaot os Rooi vurut, dat blieve os aller streve. Dan blieft ons Rooi de moojste plats wor ien weej kunne leve bare wortels heeft geschoten in dit land. Gebleken is, dat Ruslands interesse ook naar dit land uitgaat en, dat er via het verlengde Sovjet-oog China heftig wordt gelonkt. Er kan niet getwijfeld warden aan bet feit, dat het Ruslands plan is ook Japan binnen zyn invloedssfeer te brengen. Dat zou voor de Russen een machtig steunpunt kunnen zyn. Veel tekenen wijzen er nog niet op, dat het ryk van Hirohito zich willig door de Sovjet armen zal laten vangen. Maar de jongste historie is er om aan te tonen, dat de situaties in de Oosterse landen over het algemeen een goede voedingsbodem hebben voor het communisme. Daarom kan worden verwacht, dat Amerika dit land niet geheel los zal laten. Verenigd Europa Dichter by huis hebben we waar genomen, dat de eenwording van Europa langzamerhandtotfeiten komt. De Nato conferentie in Lissabon en de installatie van de Hoge Autoriteit voor de Kolen- en Staalgemeenschap, voortgekomen uit het plan Schuman, hebben het bewijs geleverd, dat de pogingen tot eenwording geen frase zyn. Toch valt niet te ontkennen, dat in enkele Europese staten nog niet de rijpheid is, die zonder meer tot een heid voert. Als een symptoom daarvan kunnen gezien werden de ongeregeldheden in België en Fiankryk, ontstaan o^erde duur van de dienstplicht. Het is nu eenmaal niet anders en geen mens zal het verplichte militair een dag langer rekken, om zich aan de bur- gejlyke staat onttrekken, maar de defensie inspanning vraagt omwille van elk land, dat deelneemt aan de Defensie Gemeenschap, het offer van een lange diensttijd. Het is niet prettig als verschil van mening daarover zich uit in relletjes en herrieschoppery. Op die troef zit Moskou al zo laDg te wachten. 1 wikkeling van de Sovjetpolitiek na j de veranderingen van het partyprae- sidium en de afkondiging van een {nieuw vijfjarenplan is to verwachten. Ongetwijfeld hoeft Rusland een nog groter tegenspeler gekregen in Eisen hower. De uitlatingen van de nieuwe president tydens zyn verkiezingsactie ovér het niet aan hun lot overlaten van de landen achter het IJzeren Gordyn, heeft nogal wat ongerustheid verwekt. Het is echter niet aannemelijk, dat Eisenhower, om deze staten van het Sovjet juk te bevrijden, een oorlog zal beginnen. Maar wel valt te verwachten, dat de nieuwe president minder gematigd zal zyn dan zyn voorganger. Dat is iets wat de Rus>en ook zullen weren. Daarom zullen zy ook ODgetwyfeld tot een andore politiek komen. Dit is nu zelf reeds melkbaar door dat de Sovjets meer militairen op het eerste plan zetten tot schade van do partijgenoten. Het zou wel eens zo kunnen zyn, dat Rusland eieren voor zyn geld kiest en het Westen meer nabij gaat komen I De verlies- en winstrekening van de wereld over 1952 geeft, al met al, een beeld van onzekerheid. Want de cijfers zyn niet erg positief. Er moet neg te veel worden afge wacht, tot wat voor gevolgen in het komende jaar de veranderingen en bewegingen in het afgesloten jaar zullen leiden. Dit geldt voor Egypte, Dnitsland, Afrika, de Verenigde Staten en Rus land. De loop der gebeurteniasen iri die landen zullen hun stempel drukken en opdringen aan de gehele wereld Japan In het Verre Oosten was het Japan, dat weer souverein werd. De toe- komst zal uitwijzen, in hoeverre de president van de Verenigde Staten Amerikaanse heropvoeding vrucht-1 is gekozen en dat een nieuwe ont- AMERIKA Van veel belang voor de komende tijd is het feit, dat Eisenhower tot Nog enkele uren en we schrijven voortaan 1953 Dan is de mensheid weer een jaar ouder geworden en staat zo weor voor een nieuw begin. Deze wisseling van het jaar is voor ieder van ons .aanleiding om zich eens even te bezinnen over het jaar, dat ging. De zakenman sluit er zyn boeken af, de balans wordt opgemaakt en zo gebeurt het. by iedere mens. Op Oudejaarsdag laat men even do gebeurtenissen van het voor bye jaar met zyn vreugde en leed do revue passeren. Gebeurtenissen in eigen leven, in eigen familiekring, in eigen gemeen schap, die leed en vreugd brachten en ongemerkt hoogtepunten waren in het jaar, dat van ons gaat. Zo zien we de fouten, die wo hebben gemaakt en ook onze goede dingen. We leren er door en uit die lessen putten we nieuwe moed om het beter te doen De jaarwisseling brengt zelfinkeer en bezinning en dat is belangrijk in het leven van de mens van tegen woordig, die leeft in een haastige tyd, waarin de spreuk: „Tyd is geld" opgang doet en dikwijls hogere waarde verdringt. En wy katholieken kunnen dan onze fouten en tekortkomingen van de afgelopen jaren in de schoot van Gods mateloze ontferming werpen en Hem danken, dat Hy ons dit nieuwe jaar weer geeft als een onbeschreven blad, hetwelk wy met Zyn genade met goede daden mogen vullen. Nu wy weer aan een nieuw begin staan, kunnen we ook weer opnieuw proberen - geleerd door ervaringen van de vorige jaren - onszelf te verbeteren en daardoor de wereld. Voor Uw krant is het oude jaar een aanleiding, om in korte over zichten allereerst de geschiedenis van onze eigen plaats nog eens even op te halen. De „dichter" hiernaast wyst dan ook op feilen en fouten, maar daar naast ook op de vele goede dingen, die onze nog steeds vooruitgaande gemeente, in het algelopen jaar te beleven waren. En zyn conclusie kunnen we vol komen onderschry ven. In Venray is het inderdaad goed te leven, mits we willen samenwer ken. Verder is in deze jaarwisseling aanleiding om de binnenlandse en buitenlandse politiek eens onder de loupe te nemen. We zyn nu eenmaal een klein onderdeel van de grote gemeenschap, die Nederland heet en ondervinden aan de ly ve de strevingen, die in het buitenland heersen. Ook dit vindt U in dit Nieuwjaars- nummer. En dan tenslotte de Nieuw jaarswensen, waarin zowel particu lieren, als verenigingen en zaken hun wensen aan ue lezers aanbieden. Zo sluiten wo dan de 73ste jaar gang van ons blad af, in 't vertrouwen 20e klein wo dan ook mogen zyn, toch een steentje te hebben bijgedra gen tot een betere samen leviDg in onze gemeente, tot het welslagen van vele actie'8, door een juist verslag van wat in Venray leeft en groeit. Het is een taak, die zwaarder ie, dan men wellicht denkt, maar toch ook veel voldoening geeft. We vertrouwen dan ook, deze taak in de toekomst te blyven vervullen. Maar we willen by deze jaarwisseling onze dank uitspreken aan allen, die medegewerkt hebben aan ons blad, die voorlichting gaven en uitleg, zodat ook wy op onze beurt, onze lezers de juiste voorlichting kunnen geven. We danken onze lezers, wier kring steeds groter wordt, we danken onze adverteerders, we danken allen, die het mogelijk maken, dat „Peel en Maas" vol goed vertrouwen 1953 en daarmede zyn 74ste jaargang tegemoet ziet En onze hartelijke wens is dan, dat het voor ons allen een zalfg eri gezegend 1953 moge zyn l alsmede alle andere

Peel en Maas | 1953 | | pagina 1