lieuw Zeeland.
Waarom is elektriciteit zo duur
Van links
„ZAT VAN DIE!"
Emigratie-avond te Venlo
BEL BIJ BRAND
392
Duisternis in de lichtrekening.
Werkloosheid in
Peel- en Maasland
Iets over de K.ff .F. lucifers
Adverteren is verkopen
uckU
Uit „Peel en Maas"
NIEUWE KEEKEM
door Herman H.J. Maas
By dat gezegde werden en worden
immers duim en wijsvinger over
elkaar gewrevenhet bekende gebaar
van gold tellen.
„Zat van die!" Daar heeft altijd de
wereld van de mensen om gedraaid,
in vroegere tijden evergoed als nu.
Geld is een ruilmiddel. Geld, zoals
wy dat kennen, bestaat wel al heel
lang, maar heeft in de geschiedenis
van het mensdom toch niet altijd
bestaan.
In het begin, vele duizenden jaren
geledon, kon het zode een had een
schaap te veel, de ander te weinig;
maar als deze wat anders te missen
had, dan ruilden zy. Dat was ook
een manier van kopen.
Toen het leven ingewikkelder werd.
ging dat echter niet meer. A had
een schaap te veel en wilde dat graag
verkopen, want hy moest schoenen
hebben. B had geen schoenen, maar
oen schaap had hy hard nodig. Daar
moest dus iets anders op geprakko-
zeerd worden. B bezat kiezelsteentjes.
Hoeveel daarvan wilde A voor zyn
schaap bobben Als nu de ruil (de
koop) was afgesloten, kon A by een
schoonmaker terecht. Die kiezelsteen
tjes waren „geld", zoals wij geld
kennen.
Die soort van geld kon niet gang
baar blijven, er was veel te veel
voorraad, dus dat geld moest waarde
loos worden. Men probeerde het met
schelpjes, met gestempelde leren
lapjes, enz. Hetzelfde liedje. Totdat
de munten van „edele metalen",
zilver en goud, in zwang gekomen
zijn. En eindelijk de goudon standaard,
Voorrad on betrekkelijk maar klein,
en zo moest het middel van munt
en bankbiljetten aangewend worden
met al den aankleve van dien, als
dekking, enz. enz.
Dit is maar een sterk vereenvou
digsto voorstelling.
Geld regeert de wereld. Geld is
macht. Door macht wordt geld ver
kregen. Zo draait de kring rond. De
magazijnen zitten vol goederen. Nie
mand kan die goederen eten of drin
ken, er ook geen kaartje voor de
bioscoop voor krijgen, geen bontman
tel voor een dame, enz. Voor die
goederen moet afzet gezocht worden
meestal in andere landen. Maar de
macht daartoe? Die vraag draait in
de wereldgeschiedenis meestal op
oorlogen uit. Om de „massa" te
misleiden, wordt dan wel iets gezocht,
waarmee die massa door handige
propaganda in oorlogspsychose wordt
gebracht, dat is in de gemoedsgestel
tenis van oorlogszucht of minstens
van bereidheid en geschiktheid tot
oorlog voeren.
Er zyn toch ook wel eens oen
andere soort van oorlogen gevoerd
O zeker, ook wel ooit. Maar het mens
dom is blind, zegt prof. Dr. E. de
Greef van Leuven. De massa laat zich
meeslepen.
„Zat van dieDe hebzucht daar
naar heeft en had het mensdom in
haar sterke greep. De mensen in de
hoogste tot de mensen in de laagste
kringon. Maar deze laatste brengen
het gewoonlijk niet verder dan de
droom, de gedachte, de wens.
Net als vroeger, toen de massa
heel arm was, en zy in het sprookje
smulde van het peperkoekenhuisje in
het bos. Ieders voorstellingen en
wensen zyn gericht naar ieders aard
on begrip. „As ik zat van die haai",
zei eens een voerman tegen mij, „dan
liep ik iedere dag mit pantoefelkes
an en den hogen hoed op nevve de
mistkar I" En „as ik zoveul conté
haai as geei", zei een werkster in
mijn kinderjaren tegen mijn moeder,
„dan aat lit niks meraskrènteweg
Zo ieder zijn meug, naargelang zijn
begrip van „zat van die!"
„Zat van die!" Door die gedachte
werd ook iemand in het Venrayse
land zijn leven lang geplaagd, zonder
dat hy er iets door opschoot. Ik
noem hem Tienu8 Basten van de
Poelkant. Daar ga ik nu een kluchtige
geschiedenis over vertellen, die zich
omstreeks vijftig jaren geleden heeft
afgespoeld. Dat kan ik niet in één
vertelling, daar zal ik er verscheidene
voor nodig hebben. Dit is dan de
eerste; de volgende week verder, enz.
Die geschiedenis van Tienus Basten
is heel nauw verbonden met een
geval van brand in de Peel. (Een
turfhoop afgebrand).
De laatste jaren is ook voor hot
Venrayse land de Peel in het hartje
van do belangstelling gekomen. Ik
heb mij van jongsaf levendig voor de
Peel en het Peeiland geïnteresseerd,
lk zag toon al de tijd komen, dat de
Peel voor de Peeldorpen van de groot
ste betekonis zou worden. Zeker weet
ik, dat behalve wijlen H. N. Ouwer-
ling van Deurne en J. Heeren (archi
varis van Helmond) voorheen niemand
zoveel studie van de Peel gemaakt
heelt als ik.
Rond het jaar iooo had nog byna
geen mens onder de buitenstaanders
onigo belangstelling voor de Peel.
Met „buitenstaanders" bedoel ik dan
vooral personen, die niet financieel
in de voenexploitatio betrokken waren.
Ysselsteyn en andere Peelstreken
zyn inmiddels, niet voor de uitge
strektheid van de gemeente Ven ray
maar in ander opzicht, aanwinsten
voor do gemeente geworden. In deze
tijd va't de volle aandacht op de
Venrayse Vredepeel.
In het begin van onze geschiedenis
was de Peel nog van niemand. Dus
eigenden in do middeleeuwen de
kasteelhoren zich willekeurig gedeel
ten toe. Of er toen ook geschillen,
misschien wel oorlogen tussen die
heren ontstaan zyn over oigendoms-
grenzen Onbekend. Later hebben de
lieren stukken van de Peel aan de
Peeldorpen geschonken of op andere
wijze overgedragen. En eeuwenlang
hebben die Peeldorpen onder elkaar
geruzied over grenskwesties. Oorlogen
tussen de gemeenten.
Men hoeft in de Peel maar turf
gestoken, waar men graag stak, zon
der enig systeem. De boer haalde er
zyn stalstrooisel en plaggen, weidde
er zyn schapen, plaatste er zyn bijen
korven, groef er leem uit voor stenen,
zand en grint voor wegen en paden
om zyn huis, enz., alles zonder op
grenzen te letten, alsof de Peel alle-
mans eigendom was. Niettemin bleef
de Peel maar aldoor in oude staat
liggen en de bevolking bleef over
wegend minvermogend of arm.
Zelf weet ik nog uit de jaren rond
1900, toen ik veel door de Peel
dwaalde, dat sommige boeren karren
turf naar huis haalden, waar ze
maar hopen vonden, al hadden
anderen die dan ook gestoken. Dat
veroorzaakte onder de boeren veten
en vechtpartijen. Oorlogen in het
klein.
Niet zelden werden 's nachts
„huizenhoge turfhopen" (zoals een
oude beschrijving het uitdrukt) uit
wraakzucht in brand gestoken. Meer
malen heb ik op mijn nachtelijke
tochten door de Peel van Deurne
naar Venray uit de verte zulke
grote turfvuren gezien. Oc-k uit bal
dadigheid gebeurde dat wel eens, door
schepers die tijdverdrijf zochten en
voor hun „lol" maar vuurtje stookten.
Wie in 't veen was, keek niet op een
hoop turf meer of minder
Honderden jaren hebben de rand
gemeenten onderling in ruzie geleefd
over de grenzen van haar Peel eigen
dommen, tot nog ver in onze eeuw
toe. In een Raadsverslag van „Peel
en Maas" van 4 November 1899 leest
meD, hoe druk het in de vergadering
van 31 October was toegegaan over
grensoverschrijdingen bij het turven.
Men wilde maar liefst dadelijk weer
een procedure beginnen. Maar eens
had men toch gedacht, tot een af
doende beslissing gekomen te zyn.
Ter herinnering aan dat heugelijke
feit, dat de eeuwigdurende vrede zou
betekenen, is toen op Venray's Peel-
gebied de „Vredepaal" geplaatst en
sedert is dat stuk Peel de „Vrede
peel" genoemd. Aldus vastgesteld by
Tractaat van Venlo tussen de ge
machtigden van den koning van
Pruisen (Venray was met Noord-
Limburg Pruisisch Gelders-gebied) en
die der Algemene Staten (van Holland
voor de Brabantse Peeldorpen) de
20ste November mo. Daarbij werden
de grenzen nauwkeurig bepaald en
naderhand in kaart gebracht. Maar
nadien ontstonden weer meer ruzies
over gemeentelijke eigendomsgrenzen
dan ooit te voron
Omstreeks 1920 schreef landmeter
A. F. van Beurden te Roermond nog,
dat de archieven vol processen lagen,
en dat men het toen hier en daar
nog altyd niet eens kon worden
Pas toen er niets meer te turven viel,
werden pogingen om te stelen en
vechten nutteloos. Waar toch niets
te halen is, zullen hebzuchtigen de
rust en de vrede niet gaan verstoren.
Wy leven nu nog nauwelijks dertig
jaren laterO, de Peel is zulk een
interessante streek voor de economi
sche, de maatschappelijke, de politieke
en de culturele geschiedenis van
Noord-Limburg en Oost-Brabant!
Evenals de mijnstreek voor Zuid-
Limburg.
Ook Tienus Basten had in het ver
branden van een turfhoop uit wraak
zucht een rol gespeeld. Welke, dat
zullen we later wel zien.
Wat was die Tienus Basten dan
toch voor iemand Och, zo'ne godde-
wat, ge weet welIedereen aan de
Peelkant zou U dadelijk met voor
beelden duidelijk gemaakt hebben,
hoe het precies met Tienus Basten
geschapen stond. Geen kwaje kerel,
maar een beetje raar, wat koppig,
eigenzinnig, lang niet van de slimsten,
alla, zo'ne klojpiet. Hoe oud hy was,
wist hy nooit uit de kop, op een
jaar meer of minder kwam het hem
ook niks aan.
Eens klojde- hy zo rondom zijn
huisje, in werken had hy niet veel
zin, daar was het nieuws voor hem
al lang af, zó gek was hy nu ook
weer niet. Toen kwam er een vreemde
vent voorbij, die was om een praatje
verlegen. De kippen scharden daar
rond.
„Of ze goed legden?"
„Jawel", zei Tienus, „daar viel niet
over te klagen."
Een goed eten, eieren, vond die
vent.
Nou, met Pasen kon Tienus er
best drie op
Wat, drie, maar drie, snoof de vent
verachtelijk, hy kon er gemakkelijk
tien naar binnen werken, gruun, ge
klutst, zo aan de mond
Neen, daar geloofde Tienus nou
krek niks van, dat kon niet, dat
bestond niet, dat kreeg geen mens
van de wereld klaar. Koppig ging
Tienus er tegen in, ze moesten niet
menen, hom maar alles wijs te kun
nen maken
„Wedden, om een gros Zo stelde
de vent voor.
„Aangenomen", zei Tienus, hij zou
die gek wel eens lerenEn hy haalde
gauw tien eieren, en op zyn manier
heel slim had hy de dikste nog uit
gezocht ook. Je hadt moeten zien,
hoe hy keek, hij zou die vreemde!...
Toen de vreemde vent er negen
had opgeslokt, begon hy te kumen
..Ik kan nie meer!"....
„Ziede wel riep Tienus uit. Ja,
Tienus had het gewonnen, hy kreeg
de gros, en de vent kuierde door.
Tienus in de wolken, eengoejedag
gemaaktGauw naar de herberg van
vrouw Janssec, een glas bier drinken.
(In die tyden kostte een groot glas
bier, van een halve liter, een gros of
zes cents, een schupke drie cents,
een grote borrel vyf cents, een drupke
drie cents).
In volle glorie„vrouw Janssen, 'n
glas bier, gewonnê met wedde!" Hy
legde het haar uit.
Nou, stelde vrouw Janssen hem
voor, als hy haar voor ieder glas bier
negen eieren bracht, kon hy de hele
dag glazen bier komen drinken zonder
centen.
Hy zou haar wat roesten, lachte
Tienus. De eieren deden op vandaag
vier cents per stuk! Vrouw Janssen
was er wel achter, maar zó zou zy
hem niet te pakken krijgen, daar
moest zy dan toch vroeger voor
opstaan
„Maar dat had Tienus Basten dan
toch gedaan, negen eieren voor zes
cent, de prijs van één glas bier, aan
dien vreemden kerel gegeven", zei
vrouw Janssen.
„O, maar dat was deweddensch
dat stond zich niet gelijk", keek
Tienus verbaasd op. Kon vrouw
Janssen dat nou nog niet eens begrij
pen Hoe kon iemand zó dom zyn
Toen gaf vrouw Janssen het maar
op. Tienus Basten behoorde niet tot
de snuggersten
Wordt vervolgd,
Nieuw Zeeland heeft besloten het
komende jaar een kleiner aantal
Nederlandse en Britse imigranten toe
te laten dan dit jaar.
Weliswaar doet zich in dit land
thans geen werkloosheid voor, doch
de regering van Nienw Zeeland geeft
er de voorkeur aan haar te voorko
men, liever dan haar te moeten
genezen.
Zy, die nu naar Nieuw Zeeland
vertrekken, hebben dan ook in geen
enkel opzicht minder kansen om er
een gelukkige toekomst op te bouwen
dan zjj, die een jaar geleden gingen
emigreren.
Alleen het aantal dergenen, die in
de gelegenheid worden gesteld deze
kansen te grijpen, is kleiner geworden.
Het zal echter in hoge mate af
hangen van de wyze waarop onze
Nederlanders het in Nieuw Zeeland
doen, of in de toekomst grotere aan
tallen zullen kunnen vertrekken.
De eerste Nederlandse emigranten
vestigden door hun y ver, doorzettings
vermogen en spaarzin een goede
reputatie. Deze heeft echter geleden
door de houding van een aantal na
hen komenden.
Er op uit om in de kortst mogelijke
tijd zovoel mogelijk te verdieneD,
liepen arbeiders weg uit de fabrieken
die hen hadden opgeleid.
In één fabriek te Auckland byv.
werkten 39 Nederlanders, 5 daarvan
verlieten de fabriek na i jaar, de
overige 34 werkten er gemiddeld 81
dagen. 4 Nederlanders kwamen op
kosten van een andere fabriek naar
Nieuw Zeeland op een contract van
2 jaar. Zy liepen na een half jaar
weg, daar zy hun passage toen konden
terug betalen.
Nederlanders, die met hun hand
tekening beloofd hadden handenarbeid
te verrichten, weigerden zulks bij
aankomst.^
Het is om deze gevallen van con
tractbreuk, zoveel mogelyk te beper
ken, dat de Nieuw Zeelandse regering
thans strenge eisen stelt aan het
arbeidsverleden.
Slechts eon werkzaamheid van
enkele jaren in eenzelfde beroep aan*
vaardt zy thans als waarborg, dat de
betrokkene zyn tyd in het beroep,
waarvoor hy geselecteerd is, ook zal
uitdienen.
Zo ziet men, dat zy, die emigreer
den en alleen hun persoonlijke be
langen nastreefden, en dan nog op
kortzichtige wyze, er voor verant
woordelijk zijn, dat vele anderen die
zelfde kansen niet meer krijgen. Een
dergelijke houding is overigens alleen
mogelyk in een land met ruime
werkgelegenheid.
Emigranten, die in 1953 voor hun
vertrek gereed komen, krijgen ook
voorrang by het vervoer voor 1953.
Op Maandag 20 October zal in zaal
Nationaal een emigratieavond worden
gehouden voor Venlo en omstreken.
Spreker: Pater van den Elzen, juist
terug gekeerd van een kruistocht
door Canada en Drs Jos. van Campen,
directeur van de Katholieke Centrale
Emigratie Stichting.
Laatst genoemde richt zich tot
alle beroepen en belicht tevens de
mogelijkheden in Australië en Nieuw
Zeeland. Aansluitend gelegenheid tot
het stellen van vragen.
We hopen, dat zeer velen deze
unieke gelegenheid zullen nemen om
over deze landen te horen uit de
mond van bezoekers en kenners van
deze landen.
Handboogsport
Zondag hield de Handboogschuttery
„St Oda" het jaarlijks Altschieten.
De uitslag was als volgt:
1 Jan Janssen 121; 2 Th. van Ooi
109; 3 W. van de Laar 108; 4 P. van
den Heuvel 105; 5 Jl-Bonants 104;
6 J. P. Janssen 103; 7 Th. Voermans
101; 8 C. van den Heuvel 99; 9 Jan
Kusters 98; 10 M. Coppus 97; 11 J.
Loonen 96; 12 P. Flinsenberg 92; 13
H. van der Putten 90; 14 A. Sybers
Wzn 86; 15 H. van de Ven 83; 16 Jan
Arts 83; 17 W. Boom 83; is H. Arts
82; 19 J. van de Ven 82; 20 G. Arts
82; 21 P. van Ooi 81; 22 Alf. Sybers
8i23 W. Janssen 79; 24 M. van de
Ven 79; 25 G. Janssen 76; 26 K.Hen
driks 74; 27 H. Sanders 73; 28 Jos.
Arts 68; 29 H. Theeuwen 65; 30 L.
Maassen 02; 31 H. van den Heuvel 61;
32 A. van Ooi 60; 33 A. Boom 58.
Met de komst van de lange avonden wordt het vraag
stuk van de electriciteitsvoorziening wel zeer actueel.
Nu de tariefsverhoging een feit is geworden, begint
men zich in vele kriDgen af te vragen, of deze verho
ging noodzakelijk was geweest en of er misschion
factoren zyn te vinden, die weer tot prijsverlaging
kunnen leiden.
Om tot een redelijke oplossing van deze prijsvraag
stukken te geraken, dient eerst te worden erkend, dat
men elke prijsverhoging niet zonder meer verwerpen
kan. Ook de installatie van de electrische centraleszijn
aan slijtage onderhevig. Er moeten voortdurend ver
nieuwingen worden aangebracht. Die vernieuwingen
zyn aanzienlijk hoger in prijs. In de destijds verschenen
electriciteitsnota is er dan ook de nadruk op gelegd,
dat de tarieven voor electriciteit gebaseerd mogen
worden op de vervangingswaarde voor de vaste activa.
Ook moet het geïnvesteerde kapitaal rendabel zyn.
Door deze twee omstandigheden worden de grenzen
bepaald, waarbinnen een tariefsverhoging als onvermij
delijk moet worden gezien. De prijs van kolen speelt
daarby een belangrijke rol.
Heeft men by de tariefsaanpassing
aan deze voorwaarden voldaan? Uit
een request, dat door een aantal
Kamers van Koophandel werd uitge
bracht is gebleken dat de electrici-
teitsbedrijven dikwijls een goede
winst afwerpen voor de gemeenten,
ten behoeve waarvan ze werken. Dit
is in strijd met het karakcer van een
openbaar bedrijf, dat bedoeld is om
de gemeenschap tegen kostprijs een
bepaalde dienst te leveren. By dit
streven kan er toevallig winst worden
gemaakt, omdat het nu eenmaal
onmogelijk is steeds kosten en op
brengst precies aan elkaar te passen
in de praktijk.
Mede met de bedoeling om de
kosten van de electrische stroom zo
laag mogelyk te houden, heeft men
op dit terrein de monopolievorming
toegelaten en zelfs bevorderd. Het
begint er echter nu op te lyken dat
wy de nadelen van die monopolie
positie aan den lijve gaan ondervinden.
Is men door middel van een tariefs
verhoging bezig winsten te maken
voor gemeente of provincie? Dit zou
niet anders betekenen dan een be
lasting, zij het dan ook dat deze niet
op een'aanslagbiljet tot uitdrukking
komt.
Dit is een vorm van verbruiks
belasting, die wel op zeer vreemde
wyze op de bevolking wordt ver
haald en derhalve ook op een zeer
ongelijke wyze op de betrokkenen
drukt. Evenzeer is er sprake van
belasting, wanneer de uitbreiding
en de bouw van nieuwe centrales
uit de tariefsopbrengst wordt ge
financierd. Men dient daarvoor een
beroep te doen op de kapitaal
markt, die hierdoor kunstmatig
wordt ontlast.
De redactie
Een derde vorm van belasting wordt
gevonden wanneer men groot-verbrui
kers, zoals fabrieken en werkplaatsen
in staat stelt tegen een sterk geredu
ceerd tarief electriciteit te betrekken,
terwijl het hierdoor ontstane tekort
wordt aangevuld met de opbrengst
van de kleine verbruikers i.e. particu
liere huishoudingen.
Weliswaar kan het bedrijfsleven
door middel van lagere electriciteits-
tarieven goedkoper haar producten
fabriceren, waardoor deze tegen een
lagere pry's kunnen worden verkocht,
maar de binnenlandse consument
krygt langs deze weg slechts een ge
deelte van het teveel betaalde geresti
tueerd.
Immers, een deel van het geprodu
ceerde wordt naar het buitenland
verkocht en voor dit deel kan de
vreemdeling goedkoper goederen be
trekken, die mede via de'electriciteits-
tarieven door Nederlanders worden
betaald. Deze politiek bevordert de
export maar benadeelt de landgenoten
en voert een verkapte vorm van export
belasting in, die stellig wordt gewaar
deerd.
Zoals reeds opgemerkt, de Neder-
lande consument is niet op de hoogte
van de feitelijke gedragslijn by de
kostprijsberekening van electriciteit,
zodat wij over de nu werkelijk be
staande werkwijze slechts kunnen
gissen.
Dit is een dure tyd. Wij schrikken
niet gemakkelijk meer van hoge prij
zen, maar dit neemt niet weg, dat de
nieuwe electriciteitstarieven menigeen
zullen teleurstellen en in veel be
grotingen tekorten zullen veroorzaken.
Ook in de stroomlevering zal door
internationaal contact bespaard kun
nen worden. Misschien kan ligt hier
een weg om de tarieven opnieuw te
doen dalen.
De economische commissie der Ver.
Naties voor Europa is tot de conclusie
gekomen, dat. er millioenen tonnen
kostbare kolen bespaard kunnen wor
den wanneer er een lonende uitwis
seling van electrische energie tussen
verschillende landen tot stand kan
worden gebracht.
Onder meer heeft de commissie aan
bevolen, dat Nederland energie uit
West-Duitsland zal betrekken om
kolen- en transportuitgaven te sparen.
Door onderhandelingen van deskun
digen kunnen wellicht voordelige voor
waarden worden verkregen.
Door moer samenwerking op inter
nationaal terrein kan dus een kosten
besparing tot stand worden gebracht,
terwyl er tevens een vruchtbare bodem
wordt gelegd voor de economische
samenwerking tussen West-Duitsland
en Nederland, welke twee landen on
danks alle politieke tegenstelling in
de economische wereldpuzzle in elkaar
passen.
Naast deze kansen op kostenver
lagingdoor internationale uitwisseling
van stroom heeft het Nederlandse
publiek er echter recht op te weten
op welke wyze de huidige tarieven
wordonjjerekend. Wy zitten met te
dure stroom, die nu voldoende ver
krijgbaar is, maar die ons aangaande
kostprijs en stroomrekening volkomen
in de duisternis laat zitten.
Wanneer wordt er in deze kwestie
open kaart gespeeld?
De minister van economische zaken
Zylstra heeft in Den Haag een com
missie geïnstalleerd, die een onderzoek
zal instellen naar de vraagstukken
betreffende de bevordering van de
werkgelegenheid in de gebieden langs
de linker Maas- en Waaloevers.
In een rede, uitgesproken na de
installatie, heeft de minister in het
kort de wenselijkheid van de tot
standkoming van deze commissie
uiteengezet en een overzicht gegeven
van haar taak.
Hy wees bij het eerste op 't grote
maatschappelijke gevaar van het
van de in bepaalde gebieden na de
oorlog weer optredende structuele
werkloosheid als gevolg van arbeids-
overschotten.
Met name werd hierby gedacht aan
de linker Maas en Waal oevers, de
Brabantse en Limburgse Peel en
Midden Limburg.
Als eerste deel van de taak der
commissie ziet de minister het in
stellen van een onderzoek naar het
gehele complex van oorzaken, dat in
het betrokken gebied heeft geleid tot
een tekort aan werkgelegenheid.
Vervolgens zal de commissie moeten
nagaan welke concrete maatregelen
de moeilijkheden ten aanzien van de
werkgelegenheid ter plaatse zo goed
mogelyk kunnen wegnemen.
Ze zal bijv. moeten nagaan, welk
effect van een mogelijke intensivering
der bedrijfsvoering in de agrarische
sector op de verruiming van de
plaatselij kejwerkgelegenheid verwacht
kan worden.
En voorts in hoeverre in bepaalde
onderdelen in het bijzonder de bevor
dering van de industrieele werkge
legenheid gewenst is.
De voorzitter der commissie, dr A.
Winsemius, beantwoordde de rede
van de minister. Hij gaf een overzicht
van de omvangrijkheid van 't werk,
doordat de gebieden, die de commissie
zijn toegewezen, uiteenvallen in 2
delen: een Westoost gericht deel,
gelegen langs de grote rivieren en
een Noordzuid gericht deel, omvattend
de Brabantse en Limburgse Peel en
Midden Limburg.
In de gesteldheid van deze land
streken en by de aldaar gevestigde
bevolking, blijken zeer belangrijke
onderlinge verschillen te bestaan, die
ook meebrengen, dat de aard der
problemen, waar de commissie mee
te maken krijgt, naar gebied sterk
zal wisselen.
Zodoende zal ook de oplossing,
waarnaar wy zullen zoeken, nooit
voor ieder gebied dezelfde kunnen
zyn, zo zeide de voorzitter.
Reeds meer dan 13.500.000 K.W.F.-
lucifers werden in de eerste vier
maanden van hun bestaan omgezet,
wat zonder twijfel een groot succes
is voor het Koningin Wilhelmina
Fonds, dat deze lucifers blijvend in
de handel heeft gebracht en waarvan
het publiek gelukkig steeds meer be
grijpt, dat men door de aankoop van
dit merk het Fonds helpt in haar
stryd tegen de kanker.
Deze lucifers worden in de fabrieken
te Eindhoven gemaakt, waar enige
honderden mensen werkzaam zijn en
waar vele honderdduizenden doosjes
per dag gemaakt worden. K.W.F.-
lucifers zyn niet rood, omdat het rood-
malcen der stokjes door een chemisch
bad zeer slecht was voor de hygiëne
der werknemers en tenslotte alleen
diende ter camouflage van de hout
kwaliteit.
Deze lucifers worden gemaakt uit
populierenhout, dat voornamalyk uit
Zeeland, Zuid-Limburg en uit Oost-
Brabant komt; het moet een rechte
vezel hebben en zacht zijn, anders
kan het niet gebruikt worden.
Om deviezen te sparen voor invoer
uit het buitenland zyn, in overleg met
de Heidemaatschappij, op de terreinen
der lucifersfabriek grote aanplantingen
van populierenhout, die reeds van
groot nut zyn, eveneens door de min
dere transportkosten.
Door een pak K.W.F.-lucifers te
kopen, steunt U een streven, dat niet
alleen voor anderen, maar ook voor
U zelf belangrijk kan zyn, daar steun
in de stryd tegen de kanker eenzelfde
doel beoogt als een ziekteverzekering.
M
Rozenfeest te Lottnm
In Lottum is een stichting „Rozen
feesten" gevormd, die zich de orga
nisatie van rozenfeesten, bloemen
corso's e.d. ten doel stelt. De stichting
heeft het fraai gelegen terrein de
„Kraaienhof" verworven, waarop toe
komstige feesten zullen worden ge
houden.
Nieuwe industrie in Bergen
In Bergen(L.) is een industriegebouw
in aanbouw voor deLimburgia-fabriek
voor metalen bouwbeslag, waarvan
het hoofdbedrijf te Blerick gevestigd
is. De voorlopige bedryfsopzet voorziet
in de te werkstelling van 25 arbeiders.
Emmen heeft 60.000 inwoners
De gemeente Emmen heeft zich
thans geschaard by de 24 gemeenten
met meer dan 60 000 inwoners, die
Nederland telt. De bevolkingsaanwas
in deze gemeente, die wat oppervlakte
betreft de derde van Nederland is
na Apeldoorn en Ede - heeft een
snel verloop gehad.
Een eeuw geleden woonden er in
de uitgestrektheid van hoogveen en
heide nog geen drieduizend mensen.
Na 1870 begon de grote groei van
het bevolkingsaantal. In 18SO telde
Emmen 10.000 inwoners, twintig
jaar later was dit aantal verdubbeld
en weer ruim twintig jaar later, in
1921, werd de 40.000 bereikt.
Tussen 1925 en 1930 begon de grote
emigratie van werkloze veenarbeiders
van Emmen naar de industrie centra
in Twente en' Brabant. In vyf jaar
tyds verloor de gémeente meer dan
5000 mensen, maar in 1935 werd de
45.000 bereikt. De 50.000ste inwoner
werd ingeschreven in 1942.
De laatste jaren is er een versnelde
groei te constateren, die verband
houdt met de vestiging van industrieën
Meevaller van 64 millioen
Het nadelig saldo van het Landbouw
Egalisatie Fonds over 1951 beloopt
ongeveer.136 millioen guldon, dat is
64 millioen minder dan oorspronkelijk
was geraamd.
Na het uitbreken van het conflict
in Korea moest de Regering, te be
ginnen met 19 Maart 1951, oen aantal
maatregelen treffen om de subsidies
op een aanvaardbaar peil terug te
brengen. Verhoogd werden daarop
onder, meer de verbruikerspryzen voor
brood, bloem en meelproducten, suiker,
margarine, bak- en braadvet.
Achteraf bleek echter, dat de
wereldmarktprijzen sinds half Maart
hun top hadden bereikt. Daarna zyn
zij over de gehele linie blyven dalen.
Met de verhoging van de verkoop
prijzen voor voedergranen, eiwitvoe
ders en veekoeken heeft de toegestane
stijging van de verbruikerspryzen de
inkomsten op 364 millioen gebracht,
dat is 239 millioen meer dan was
gedacht. Hiertegenover staat echter
weer enige verhoging van de uitgaven
om andere redenen, zodat de mee
valler beperkt blijft tot 64 millioen.
Eet meer brood
De Nederlandse bakkers gaan nu
een grote actie op touw zetten voor
verhoging van het broodverbruik.
van 20 October 1888
By het examen voor onderwij
zeres op 17 October slaagden de
dames W. Nolet, H. van Thiel en
H. A. Cavadino, van het Pensionaat
Jerusalem.
van 19 October 1889:
Op de markt van 14 Oct. werden
aangevoerd 62 stuks hoornvee.
Pry'zen f 100 tot f 190 en 145 biggen
pry'zen f 8 tot f 10.
Op 15 October slaagde voor
onderwijzeres te Maastricht, Mej. J.
Kleijn, geboren te Amsterdam, wo
nende te Venray
Te Boonton in Noord Amerika
werd een Mariakerk heropend. Aldaar
was toen Pastoor de ZEw. Jac. Poels
uit Venray.
van 18 October 1890:
De heer Mart. Janssen
te Maastricht voor onderwijzer.
De heer Mart. van Meyel uit
Merselo, werd benoemd tot onderwijzer
te Ottersum.
Op de jaarmarkt van 13 October
waren aangevoerd mo stuks hoornvee
en 320 biggen. De pry'zen van hoorn
vee varieerden van f 80, f 240, van
biggen 3—6 gulden.
14 October vertoonde zich des
avonds om 7 uur een vuurrode bal
aan de Z O.-hemel. De bal verspreidde
een wonderbaar licht.
Het Kerkbestuur te Leunen, was
voornemens aan te besteden het ma
ken en het plaatsen van een houten
portaal binnen de kapel te Leunen.
1010 60
Wil het kleine toch niet laten,
Geef getrouw uw zilveren munt;
Denk, dat helpen, kleine baten,
Als ge 't groot niet missen kunt.