TWïETffi UT. AD VAN PEEL EN MAAS
KERMIS 1952.
Dagboek van een krijgsgevangene
Nederlanders
worden ouder
Zorgvuldig oogsten
geeft houdbaar fruit.
BEL BIJ BRAND
392
ZATERDAG 26 JULI 1952 No: 30
DRIE EN ZEVENTIGSTE JAARGANG
Verheugend feit schept brandende problemen
Honderd jaar geloden was in Neder
land de gemiddelde levensduur voor
mannen 36, voor vrouwen 38,5 jaar;
deze cijfers zijn nu resp. 69,5 en 71,3.
De Nederlander, die een eeuw geleden
zestig jaar werd, mocht nog een ge
middelde levensduur van i3,3jaar
verwachten. Door de verbeterde levens
omstandigheden is dit cijfer nu 16,5
jaar.
Wy leven langer, en dus zyn er
meer bejaarden. Deze verheugende
cijfers hebben er mede toe geleid, dat
Nederland met 299 inwoners per km2
het dichtst bevolkte land ter wereld is
geworden.
Volgens het Franse bureau voor de
statistiek kunnen de mensen in landen
als Nederland verwachten "5 jaar te
worden, terwijl by het begin van deze
eeuw slechts drie of vier van de tien
kans hadden 65 jaar te halen.
Volgens dit bureau is de gemid
delde levensduur in India slechts 27
jaar, in Japan en Braziliö tussen de
45 en 51 en in Spanje en Italië tussen
55 en 64. Daarnaast is de daling van
het geboortecijfer een factor, waardoor
het deel van ons volk, dat uit be
jaarden bestaat, groter wordt.
De rapporteurs van de commissie
voor het geboortonderzoek van het
Instituut voor Sociaal Onderzoek van
het Nederlandse Volk, drs AE.Diels
en drs T. v.d. Brink, die er op hebben
gewezen, dat ons bevolkingscijfer sinds
1900 van vyf tot tienmillioen kwam,
verwachten na de aanvankelijke stij
ging kort na de bevrijding een verdere
daling van het geboortecijfer.
Meer bejaarden
Deze twee feitenmeer oude, min
der jonge mensen, worden het best
geïllustreerd door de statistiek, die
b.v. leert, dat in 1849 11,3 pet van de
bevolking beneden vyf jaar was en
4,7 pet boven 65 jaar.
Jn 1943 waren deze cijfers resp.
9,9 en 7,2. Een aanmerkelijke ver
schuiving dus, die zich steeds verder
voortzet. In 1940 was 28,09 pet van
de bevolking beneden 14 jaar en 6.95
boven 63. Men verwacht, dat in 1970
deze cijfers 17 os en 11 S3 pet zullen
zyn. Ter vergelijkingin 1849 was
33,4 pet beneden 14 jaar en 4,7 boven
65 jaar.
Deze getallen vormen de zakelijke
uitdrukking van een aantal pro
blemen, waarvan dat van de bejaar
denzorg zeker niet het geringste is.
Niet alleen wordt het percentage
bejaarden in ons volk groter, ook
hun getal groeit. Men verwacht
omstreeks 1070 een getal van 1
millioen Nederlanders, die 65 jaar
of ouder zyn. Men kan dit groeiend
leger niet zonder meer aan zijn lot
overlaten. Zy hebben hun plicht
jegens de gemeenschap gedaan. Zy
mogen verwachten, dat thans de
gemeenschap haar verplichtingen
zal nakomen. Hun leeftijd brengt
tal van problemen mee, zoals gebrek
aan de juiste huisvesting, vereen
zaming en verveling, behoefte aar.
verzorging.
Dr. P. Muntendam, de staatssecre
taris van Volksgezondheid, schat b.v.
het aantal bejaarden, dat Nederland
omstreeks 1970 zakmoeten huisvesten
op 700.000, waarvan 260 000 echtparen.
De eerste complexen voor bejaarden
zijn al gebouwd, en zij hebben ge
lukkig niets weg van pakhuizen voor
oude lieden.
Het is jammer, dat andere landen
ons met het bouwen van deze vrien
delijke dorpjes jaren voor zyn
Wachten...,
Erger dan wat men ..ouderdoms
kwalen" pleegt te noemen is, dat
deze mensen dikwijls vereenzamen,
zich in zich zelf opsluiten, zich ver
velen en zodoende een allesbehalve
zonnige oude dag hebben. Tal van
ouderen zyn gedoemd afleiding te
zoeken langs de straat, by bouw
werken of aan de haven, waar ze
blijven tot het etenstijd is om zich
daarna verder te gaan vervelen. Dit
wordt een wachten op de dood, dat
tot elke pry's moet worden voorkomen.
Ook deze oude mensen vormen een
levend deel van de gemeenschap, die
zo veel jaren de vruchten van hun
arbeid heeft geplukt. Zy hebben er
recht op daarnaar te worden behan
deld. Men mag ze niet aan hun lot
overlaten.
Men heeft hier een tweetal oplos
singen voor gevonden.
Het een is, dat men de oudjes jaar
lijks eens een paar dagen ontspanning
bezorgd door met hen hier of daar
eens heen te gaan en de bloemetjes
eens buiten te zetten. Een oplossing,
die hun slechts even uit de gewone
sleur haalt. En op de tweede plaats
door hen liefst in eigen huisje
gelegenheid te geven een prettige
oude dag door te brengen.
In Venray is echter voor beide op
lossingen nog weinig gedaan.
We hebben enkele vergaderingen
meegemaakt, waarbij een ouden-van-
dagen-tocht zou worden georganiseerd,
doch na de eerste opzet en de eerste
plannen heeft men de zaak verder
laten rusten. Er is niets gebeurd.
Over het tweede punt, de huisves
tiging van de bejaarden, die nu dik
wijls by kinderen inwonen en daar
als een grote last worden gevoeld, is
binnenkamers veel te doen geweest.
Uiterlijk heeft men daar weinig
van gemerkt. Alleen is in de Raads
vergaderingen een enkele maal ge
sproken over plannen van de bouw
van een hofje, en er is verder een
enquête gehouden, maar de resultaten
van beide feiten zyn nooit bekend
geworden.
We geloven de toestand juist weer
te geven als we zeggen, dat we in
Venray twee party en hebben, waar
van de one do z g. gestichtsverpleging
voorstaat, de andere meer voelt voor
het hofjes idee, waarby dus de oudoren
een eigen huisje krijgen en voor zich
zelf zorgen.
Voor beide systemen is natuurlijk
wat te zeggen en beide systemen
zullen ongetwijfeld hun bezwaren
hebben.
Maar deze tegenstelling kan aan
leiding zyn, dat men rustig afwacht
en er niets gebeurd.
Wie bovenstaande cijfers eons be
kijkt, zal het met ons eens zijn, dat
men niet kan wachten. Want men
moet niet vergeten, dat bovenstaande
cijfers landelijk zyn genomen, maar
b.v. voor Venray nog ongunstiger
liggen, omdat hier wel een groot
geboorte overschot is, een overschot
waarvoor in veel gevallen de ouderen
moeten wijken.
Men kan dit probleem ook niet
laten rusten, omdat ieder jaar op
nieuw de nood en hier kan men
inderdaad van spreken, hoewel uiter
lijk daar weinig van blijkt - groter
wordt.
Over een voorkeur voor een der
bovengenoemde systemen zullen wy
ons niet uitspreken, daarvoor missen
wy de kennis van de verschillende
problemen, die voor de tot stand
koming en financiering van beide
projecten moeten worden opgelost.
Sluitingsuur voor dranklocali-
teiten en openbare vermakelijk
heden gedurende de kermis
in Yenray-Kom in lbo-
De Burgemeester der gemunte
Venray gelet op het bepaalde Tn de
Algemene Politieverordening Vonray,
brengt, ter openbare kennis:
1. dat aan houders van voor het
publiek toegankelijke inrichtingen als
bedoeld in artikel 121 der Algemene
Politieverordening Venray, voorzover
gelegen in de kom der gemeente,
door hem tot wederopzegging toe
stemming wordt verleend, om hun
lokaliteiten op 3, 4, 5, 6, 1 en 10
Augustus 1952 voor het publiek
geopend te houden tot des nachts
half een;
2. dat de onder 1 bodoelde toe
stemming, zonder enige voorafgaande
waarschuwing, incidenteel of in het
algemeen, zal worden ingetrokken by
gebleken ongeregeldheden of niet
naleving van door de ambtenaren
der politie gegeven voorschriften;
3. dat de openbare kermisverma
kelijkheden op 3, 4, 5, 6, 7 en 10
Augustus mogen geopend zyn tot
middernacht;
4. dat in de voor het publiek toe
gankelyke inrichtingen, waarin met
dezerzydse vergunning muziek mag
worden gemaakt of vermakelijkheden
mogen worden gegeven, het geven
van muziek of de vermakelijkheden
zelve op 3, 4, 5, 6, 7 en 10 Augustus
moet(en) zyn beëindigd om midder
nacht;
5. dat het aan de houders van
vergunningsiokaliteiten verboden is
in die lokaliteiten of hunne aanho-
righeden sterke drank te schenken
op 3, 4, 5, 6, 7 en 10 Augustus 1932
gedurende het tijdvak van 15 tot 22
uur;
6. dat op strikte naleving van de
bestaande of hierbij gegeven voor
schriften ten strengste zal worden
toegezien.
Venray, 18 Juli 1952
Afwijking van Artikel 14+ der
Algemene Politieverordening,
houdende verbod tot het bezoeken
van avondvermakelijkheden door
jeugdige personen gedurende de
kermisdagen.
Do Burgemeester van Venray brengt
ter algemene kennis, dat door hem
ingevolge het bepaalde by artikel 144
der Algemene Politieverordening de
navolgende ontheffing wordt verleend
aan bestuurders of beheerders van
een inrichting, waar voor het publiek
toegankelijke vermakelijkheden wor
den gegeven, om gedurende de
kermisdagen in deze inrichtingen na
des avonds negen uur toe to laton
/verblijven personen beneden de leef
tijd van is jaar.
Het bezoeken van de kermisinrich-
tingen en van dranklokalen, waar
vergunning is verleend voor het
maken van muziek (uitgezonderd zijn
gelegenheden, waar gedanst wordt)
door personen beneden de ïsjarige
leeftyd, is in begeleiding van ouders,
voogden of meerderjarige broers of
zusters, toegestaan.
Kinderen beneden de achttienjarige
leeftijd, welke zich in een der lokalen
of inrichtingen als bedoeld na negen
uur des .avonds bevinden, anders dan
begeleid door ouders, voogden of
meerderjarige broer of zuster, worden
daaruit door do politie verwijderd en
togen hen zal procesverbaal worden
opgemaakt.
De ontheffing geldt enkel voor de
Kom Venray.
Venray, 18 Juli 1952.
Houders van Dansmuziek
De Burgemeester van Venray brengt
tor kennis van degenen, die op hunne
Vanmorgen moest ik bij de overste
komen„Wil je by de Militaire
Politie?" Het is, of ik het in Keulen
hoor donderen. Dat is nou liet laatste,
waar ik ooit aan gedacht heb, en dat
zag hij zeker aan myn gezicht.
„Ik weet wel, dat het geen geliefd
haantje is en je vijanden zal bezorgen.
Maar ik heb er lang over nagedacht,
voorje vroeg; doe het maar. Jij
wordt dan commandant."
En zo ben ik politieman; myn
agenten zijn een rechter, 2 mariniers
en 2 beroepsmilitairen. De rechter
moet de stukken volgens de regels
van de wet opmaken. Maar meer was
liet nayn bedoeling, om deze manvan
liet vliegveld te houden. Hij kan die
beestenbehandeling niet verkroppen,
lichamelijk niet en geestelijk nog
minder. Een echte zenuwpees, die bij
elk woord met zijn gezicht trekt;
heeft vroeger m het noviciaat gezeten
van een Orde en dat geeft hem iets
zalvende in zijn optreden. Ik heb hem
graag bij me op patrouille, als tegen
wicht tegen die andere knapen, met
harten van goud en zo eerlijk als een
baby, maar rauw en onbehakt.
Drie weken heb ik nu op het vlieg
veld gestaan; 2 uur lopen en 10 uur
werken; opgejaagd en afgejakkerd
door fanatieke Jappen. De bouwer,
een kapitein, heeft gezworen hara kiri
te plegen, als het vliegveld niet op
tyd klaar zal komen. En als ik zyn
tronie af en toe langs ons plukje
werkers zag komen, geloof ik het
direct.
Zodra we in de verte maar een
glimp van hem zien, werken we stug
aanvraag verlof tot het houden van
dansmuziek hebben bekomen, dat zy
verplicht zijn deze muziek op het
door hem bepaalde uur, zynde
NEGEN UUR namiddag, behoudens
intrekking of wijzigingen zijnerzijds
stipt te doen eindigen.
Door de politie wordt NIET ge
waarschuwd en van hen, die na
gesloten tyd hun inrichtingen nog
voor dansmuziek geopend hebben, zal
voor de volgende dagen do vergun
ning worden ingetrokken.
Op de vergunningen is de tyd,
waarop de dansmuziek moet eindigen
vermeld, zijnde 9 uur n.m.
Alle bezoekers dienen in het bezit
te zyn van een geldig toegangsbewijs,
dat vanwogo het gemeentebestuur is
verstrekt of gestempeld.
Aan het verbod voor de onderne
mers, om personen beneden de
achttienjarige leeftyd toe te laten
en aan het verbod voor personen
beneden de achttienjarige leeftijd om
deze inrichtingen binnen te gaan of
daarin te verblijven, zal zeer streng
de hand worden gehouden.
Do dansmuziekhouders zyn ver
plicht met duidelijke op minstens
drie meter afstand leesbare letters
aan de ingang en in de tent of zaal
te vermelden, dat de toegang voor
personen beneden is jaar is verboden.
By overtreding zal zowel tegen de
vergunninghouder als tegen de be
zoekers proces-verbaal worden opge
maakt en degenen, die zich hieraan
schuldig maken zullen bovendien
onmiddellijk door de politie worden
verwijderd.
Venray, is Juli 1932.
Houders van muziek of variété
Degenen, die vergunning hebben
bekomen tot het houden van muziek
of variété in hunne vergunnings- of
verlofslokalen moeten onder overleg
ging der vergunning vóór Zaterdag,
2 Augustus 1932, v/m 12 uur ten
kantore van de gemeente-ontvanger
de verschuldigde belasting betalen.
De kwitantie moet steods op eerste
aanvrage aan de politie ambtenaren
worden vertoond.
Venray, 18 Juli 1952.
Bekendmaking
De Burgemeester der gemeente
Venray maakt bekend, dat door hem
ingevolge het'bepaalde by artikel 127,
sub b, der Algemene Politieverorde
ning Venray aan de houders der in
de artikelen 121, 133 en 137 van
ovengenoemde verordening bodoelde
inrichtingen of plaatsen, geen dans
tenten zynde, toestemming wordt
verleend om op Zondag 3, Maandag4,
Dinsdag 5, Woensdag 6, Donderdag 7
en Zondag 10 Augustus a.s. aldaar
hun vrouwelijk personeel gedurende
de uitoefening van het bedryf dienst
te laten doen of door of vanwege de
houder aanwezig te doen zyn, onder
voorwaarde, dat zy de leeftyd van
16 jaar hebben bereikt en van een
onbesproken levenswatidol zyn.
Deze ontheffing geldt enkel voor de
Kom Venray.
DRINGENDE UITNODIGING
aan alle ouders, verzorgers en
weldenkende inwoners
De Burgemeester van Venray
verzoekt de ingezetenen met de meeste
aandrang hunne algehele medewer
king te verlenen, om alle wanorde
lijkheden Jen drankmisbruik tijdens
de kermis te voorkomen on aan de
kasteleins na drie uur namiddag tot
tien uur 's avonds geen sterke drank
te vragen.
Aan ouders en verzorgers richt hy
in hun eigen belang en dat hunner
kinderen de dringende uitnodiging
mede te zorgen, dat do hand wordt
gehouden aan het verbod van bezoe
ken van avondvermakelijkheden door
kinderen, voor zover daarvan geen
ontheffing is verleend.
Dit verbod is in het eigen belang
der ouders on der kinderen vastge
steld.
door, om meteen de lyn te trekken
als hy ons zijn rug heeft, laten zien.
Want met die gewone Jappies hier
valt wel te praten. Die zjjn zo stom
en onnozel, dat je ze van alles kunt
wijs maken.
Van de week kwam by by ons
kankeren, dat we niet hard genoeg
werkten. Maar één liet zyn benen
zien en drukte met de duim een heel
diepe kuil in het gezwollen vlees. Die
kuil bleef er lange tyd inzitten. Dat
ontroerde hem, vooral toen ook wy
kuilen duwden in voeten en schenen.
Prompt kregen we jasumo, rust.
Maar een half uur later kan dezelfde
Jap opvliegen en met een eind bam
boe links en rechts klappen uitdelen
en de gemeenste plagerijen uitden
ken. O.a. voor ons kleine Mossie, een
joggie van is jaar, die toevallig tus
sen de militairen terecht kwam by
de capitulatie en zo als soldaat ge
vangen gezet werd, ofschoon hy pas
16 was. Mossie is ons aller lieveling;
ons vaderinstinet kan zich een beetje
botvieren. Maar de Jap heeft de pik
op hem, en dat is zijn eigen schuld.
Mossio kroop weg achter de struiken
onder het werk en dat zag de Jap.
Toen begon liet: De knaap moest
gestrekt voor-ligsteun maken; handen
en tenen op de grond, lichaam kaars
recht. Midden onder zyn buik plaatste
de Jap een pikhouweel, zo dat de
punt precies tegen zyn navel raakte.
Qrynzend bleef hy erby staan, vyf
minuten, 10 minuten....
Toen begon het gezicht van Mossie
te vertrekken; liy probeerde zijn
achterwerk wat omhoog te steken,
maar dan sloeg de Jap er op. Het
ventje kon niet meer, je zag de
hopeloze pogingen zyn buik niet op
die punt te laten zakken.
Dat gemartel duurde nog een poos;
toen kon hy niet meer. En gillend
zakte de jongen op die scherpe punt.
De Jap, bevredigd van sadistisch
genot, tilde hem op, trok het houweel
uit do grond en deed net of er niets
gebeurd was. Het bloed liep langs
de zy naar beneden.
Gelukkig vallen zo'n straffen wel
mee; het was slechts een vleeswonde,
meer geschaafd, omdat het houweel
niet zo puntig was.
Mossie kan het anders wel bont
maken. De eerste week kwamen we
met onze groep terug van het vlieg
veld, doodmoe en op van honger. De
Jap van de poort aan het tellen
ichi, ni, santot 90. Maar geen
honderd, hoe vaak de Jap ook telde.
Alle jongens mochten naar binnen,
hun happie eten opbikken, maar
vooral baden; al dat vuile zweet en
die modder van je huid spoelen. We
staan daar maar, de Jap heeft de tyd.
Tenslotte moeten er een paar jongens
terug met een Jap, anders staan we
er morgen nog.
Ontvlucht is niemand, dat weten
wij zeker, maar de Jap niet.
Weer staan we 2 uur en dan zien
we geen 2, maar 3 mannen de weg
afkomen. Mossie tussen de Jap en
onze man. Het snotjong is om 12 uur
tydens de rust in een hoge boom
geklommen en op een geschikte
plaats is het ventje in slaap gevallen.
Tot by, by het wakker worden, het
vliegveld verlaten zag! Zo vonden ze
Mossie reeds op wög naar het kamp.
Een fiks pak slaag, veel diplomatie
van onze tolk en om 9 uur strompel
den wy het kamp binnen.
Om 3 uur sia je dan weer aange
treden. Voor my is dat niets, maar
die vele oudere mannen, zonder zo'n
oersterke corpus. Sommigen strompe
len meer dan ze lopen.
Anderen staan de handen nu een
maal niet voor koelie werk; elke klap
kost moeite en onnodige energie
verspilling. Sommigen lagen twee
maanden geleden nog lam of blind
in de ziekenbarak
En nu zal deze episode weer eindi
gen. Of ik er bly mee ben? Ik weet
zulke dingen nooit zo zeker; maar je
vraagt niet te veel wat goed en niet
goed is.
Met een rode band om je blote arm
stap ik nu door het kamp. Twee
man hebben overdag dienst; die
moeten erop toezien, dat er geen
contact met de buitenwereld- komt;
letten op diefstallen en ook een oogje
op de hygiëne houden. We hebben
geen W.C.'s en boren voor dat doel
diepe gaten in do grond, tot 8 meter
toe. Daar leggen we een paar planken
op, met een gleuf erin en dan maar
hurken. Na 2 weken sluiten we zo'n
gat af, om de maden te doen sterven.
Anders zou het kamp zó onder de
bromvliegen zitten en daarmee het
besmettingsgevaar vergroten. Om de
14 dagen maken we een ry „bore
holes" open en een andere dicht.
Het voornaamste politiewerk is
echter nachtwerk. De hele nacht zyn
we, 2 aan 2, op patrouille. We lopen
door het eigenlijke kamp en erbuiten
door de rubberbossen, vlak langs de
prikkeldraad. Ons werk 'snachts?
Zover er over te praten valt, gepraat
mag worden liever, werken we vooral
tegen de zwarte-markt.
Officieel mag er geen enkele handel
over de versperring plaats hebben,
maar het gaat er juist om, als politie
man deze handel te regelen. De
bonafide handel en de vuile handel.
Bevorderem moet je de ruilhandel
i van gouden ringen, vulpennen, hor
De tyd van oogsten is er weer.
Het fruit ziet er op de boom over
het algemeen genomen good uit. Er
zit weinig schurft op on andere
beschadigingen vallen mee. -
De weersomstandigheden en ook de
grotere zorg aan de ziektebestrijding
besteed, hebben deze mooie oogst
mogelyk gemaakt.
Wanneer er nu zorgvuldig geoogst
wordt, zal er veel klasse fruit op de
veiling komen en tevens een goed
houdbaar product, hetgeen uiteinde
lijk een voordeel voor teler er. con
sument is.
Aan het plukken en verzamelen
van het fruit mankeert helaas nog
veel, daarom willen we hier nog eens
met enkele woorden wijzen op het
belang van zorgvuldig oogsten.
Onze provincie telt een groot aantal
fruittelers in het gemengde bedryf.
Vooral deze mensen zyn er vaak
onvoldoende van doordrongen, dat er
zorgvuldig moet worden geoogst en
dat men met beschadigd fruit een
slechte indruk maakt.
Wanneer de tyd van plukken is
gekomen, kent ook het akkerbouw-
bedryf een berg werk en zo moet
men in hot gemengde bedryf vaak
op meer plaatsen tegelijk zyn.
Het plukken gebeurt daarom vaak
snel en de omgang met het fruit is
ruw en slordig, het mag immers
slechts weinig tyd kosten.
Nu kent men thans reeds diverse
hulpmiddelen by het oogsten, die het
werk sneller doen verlopen, doch
deze komen weer veel minder of in
het geheel niet in het gemengde
bedryf. Voorzichtigheid is echter
steeds vereist en vooral moet de wil
er zyn om goed en gaaf fruit aan de
markt te brengen.
Onder de echte telers zyn er reeds
velen, die de gegeven waarschuwin
gen ter harte nemen.
Zy oogsten voorzichtig, zy leggen
het fruit en storten het niet, althans
zo min mogelyk. Bij hen, die uit
sluitend snel willen werken, hoort
men steeds het gerommel van om
storten. Hierdoor ontstaan altyd be
schadigingen, die de houdbaarheid
slecht beïnvloeden. We zullen eens
nader zien, waarom deze wonden zo
gevaarlijk zyn.
Fruit behoort gaaf te zyn.
Een appel of peer, zoals deze aan
de boom groeit, behoort een gaaf
product te zyn.
Indien geen insectenbeschadiging
of kwetsuren tengevolge van hagel of
wind voorkomen, is het vruchtvlees
geheel ingehuld door een schil, die
geen enkele opening heeft, uitgezon
derd dan de huidmondjes der bepaal
de schimmelsporen. De kans op
infectie wordt echter veel groter,
Alleen zouden wy willen attenderen
op de geschiedenis, die wy reeds in
Venray hebben meegemaakt, waarby
reeds eerder de ouden van dagen-
zorg werd geregeld, maar waardoor
de gewijzigde omstandigheden deze
nu nog even ver zyn als vijttig,
zestig jaren geleden.
Met het getal der bejaarden zal on
getwijfeld ook het probleem der be
jaardenzorg groeien.
Een oplossing is echter mogelyk,
moet mogelyk zyn, als het met
idealisme wordt aangepakt, als men
over schijnbare tegenstellingen weet
heen te stappen en men beseft, wat
men aan de ouderdom verplicht is.
Want tenslotte hoopt ook hy, die nu
nog jong is, eenmaal een gezellige
maar geen doelloze oude dag te be
leven. Dat kan, indien nu gezorgd
wordt.
loges en meor onnodige sieraden
tegen medicijnen en voedsel.
Ook buiten moet de nood hoog zijn
en vooral de Chinezen willen graag
het Japanse geld inwisselen tegen
prijshoudend goud. Wy daarentegen
hebben er niets aan met mooie
ringen aan de vingers ver-ast te
worden, of met gouden tanden in de
mond niets te bikken te hebben.
Daarom probeer ik contact te maken
met de zwart handelaars, hun ver
trouwen te vragen en hen te helpen.
Dat lukt en zo ken ik al heel gauw
de hele donkere affaire, welke zich
's nachts afspeelt.
Myn eigen trouwring, welke meer
dan 13 jaar aan mijn vinger prijkte
zeg ik ook vaarwel: 4.1 gram, 18
karaat, waarde 850 Japanse dollars.
Voor 300 dollars koop ik een andere
ring terug, 11 karaat 3.2 gram. Zo
ben ik weer getrouwd; de ring is
myn reserve kapitaal. En 350 dollar
leveren eten op, vooral trassi. Dit
spul is van vis gemaakt, fijngestampt
en in de zon gedroogd. Het is een
stinkend kleverige grauw-paarse mas
sa, waar ik vroeger, een straatje voor
omliep. Toen aten Indonesiërs het
gebakken by de rijst. Wy eten het
rauw, elke dag een klontje om eiwit
binnen te krijgen.
Die zwarte pieten komen met de
wonderlijkste dingen terug van hun
nachtelijke tocht en het is wonderlijk,
dat er nooit een een kogel door zyn
lyf krygt.
Buiten de draad lopen Japanse
patrouilles en wee degene, die voor
hun vizier komt. Maar onze sluip-
smokkelaars, vooral Indo jongens, zyn
zo glad als een aal. Geregeld komt er
een by me met: „vanavond 9 uur".
Dit is genoeg voor me9 uur is het
sper-uur van de Jap. Dan draait men
de hoofdschakelaar uit en alles is
zwarte nacht, in en buiten de barak
wanneer de schil beschadigd is.
Ook om in het blootliggende
vruchtvlees en het uitgeperste aap
een welkome voedingsbodem te vin
den.
De opening in de schil, waardoor
een spore naar binnen dringt, kan
zeer klein on met hot blote oog niet
waarneembaar zyn.
Een kleine beschadiging of stoot-
plekje geeft dus een vergrote kans
op infectie.
Het is verwonderlijk, dat de scha
niet groter is, daar toch de grote
massa vruchten meer of minder wordt
gestoten. De natuurlyke afweermid
delen doen echter ook weer hun werk
en dit bectaat vooral ir. 'tverkurken
van de ontstane wond.
Verloopt deze verkurking sneller
dan het binnendringsn van de
schimmel, dan is het gevaar geweken.
Alleen is de vrucht ontsierd door
een verkurkt plekje.
Een andere remming op de ont
wikkeling van schimmels op do
vrucht kan bostaan in do luchttoe-
toestand. Droge on koele lucht maken
de schimmels minder actief, dan een
warme en vochtige atmosfeer.
Dat is dus een reden om het
geplukte fruit voor de bewaring be
stemd, zo snel mogelijk op te slaan
in de koelcel of de bewaarplaats,
teneinde de schimmelontwikkeling
zoveel mogelyk te vermijden.
Ook na de pluk
Al zyn er dus verschillende om
standigheden, die het optreden van
infecties verhinderen, van het aller
grootste belang blyft, dat we de
mogelijkheid om de vruchten te be
schadigen, zoveel mogelyk moeten
uitschakelen.
Het komt hierop neor: we moeten
tydens de pluk met zorg en niet
overhaast te werk gaan, ook al
wacht soms andoro belangrijke
arbeid en voorts moeten 't transport
en de sortering even zorgvuldig ver
lopen.
Het gebruik van schone en waar
mogelyk ontsmette kisten, moot
sterk worden aanbevolen. Het ma
teriaal zelf laat natuurlijk mogelyk-
heden tot beschadiging open. Kisten
met veel scherpe randen veroorzaken
meer beschadiging dan die, waarvan
het hout een weinig is afgerond; de
randen dus gebroken zyn. Uitstekend
hout en spy kers zyn uit den boze.
Wanneer het fruit langdurig moet
bewaard worden, hebben appels en
peren door de druk van de volle
kist, vaak last van doorliggen op de
gleuf tussen de bodemplankjes.
Wanneer de kisten te vol zyn en
de druk dus groter is, is de kans op
deze beschadiging evenredig groot.
By de handgrepen hebben we dan
nog steeds de nagelbeschadiging, ten
gevolge van het herhaald verplaatsen
der kisten.
Yeol van deze verwondingen kun
nen verhelpen worden door papier in
de kisten te gebruiken en voldoende
oplettend te zyn. De fruittelers moe
ten tevens begrijpen, dat al deze
voorzorgen noodzakelijk zyn.
Nu is het onmogelijk om alle
beschadigingen te vermyden, want
dan zou er te veel tyd in de oogst
gaan zitten.
Het is daarom van groot belang
het fruit na de pluk direct in een
opslagplaats te brongen en luchtig
en regenvry te plaatsen. Jo zo'n geval
krygen de belagers zo weinig mogelijk
kans de vruchten aan te tasten.
ken.
Dan ben ik present en zonder do
smokkelaars te zien loop ik in de
richting van de rubberbossen, de
politieband om de arm. Langzaam
gaat het de duisternis in, de bossen
door tot aan de prikkeldraad. Dan
begin ik kwasie wat te fluiten. Is er
een Jappen-patrouille in de buurt,
dan hoor ik het wel. Een gebrul
ergens uit de duisternis; antwoord:
„M.P." on een flaslight schijnt op
myn arm. Komt er geen antwoord,
dan kan ik veilig terug gaan. Verder
hoor of zie ik van smokkelen niets.
Maar deze jongens kennen het vak;
tegen 3 uur zyn ze terug, beladen
met eten, medicijnen en geld.
Buiten hebben ze hun contact
personen: Chinezen, Arabieren en
soms ook Jappen. Want die voelen
ook wel voor wat extra's en dienen
hun god-keizer meer met de mond,
dan mét de daad.
Over het zakendoen wil ik verder
ook niets horen; dat is onze duidelijke
afspraak. Ik vermoed, dat do andere
politiemannen ook wel van die gyntjes
uithalen, maar onder mekaar praten
we niet over onze affaires buiten de
dienst.
Na de nachtdienst slaap je naar
hartelust, want overdag is het kamp
leeg. Iedereen heeft zijn werk. Meestal
houd ik de nachtdienst voor mezelf,
een paar houden niet van die uren
lange stille tochten in het duister;
ik des te meer. Dan kun je zo heer
lijk fantaseren.
Ik haat de eeuwige aanwezigheid
van mensen; ik zie nu al i1/j jaar
mannen, altyd maar mannen. Sedert
8 maanden heb ik geen enkele vrouw
of kind gezien.
Vreemd bestaan toch, nooit oen
vrouwenstem te horen of kinder-
gehuil. Ja toch, laatst, 's nachts hoorde
ik een kind huilen, ver over de draad.
XVIII
