TWEEDE BLAD VAN PEEL EN MAAS
Dagboek van een krijgsgevangene
De Mijnen in het goud
Het vergeten leger der gedupeerden
Kunnen wij de
werkloosheid bestrijden?
D.E.-trewen Nijmegen Roermond
ZATERDAG 10 MEI 1952 No'19
DRIE EN ZEVENTIGSTE JAARGANG
Honderden sneuvelen jaarlijks aan liet ondergrondse front,...
Een mijnwerker moet grote afstanden afleggen
Een hal78 eeuw delven we nu al
kolen onder leiding van vadertje
staat. Geheel juist is dit eigenlyk
niet,want reeds in de tijd van
Napoleon bemoeide zich de overheid
met de exploitatie van kolenmijnen.
Na de franse tijd duurde deze be
moeiing voort, totdat men in 1845
tot de conclusie kwam dat elke vorm
van staatsexploitatie uit den boze
moest worden geacht. Het mijnbeheer
werd vanaf dat jaar overgelaten aan
particulieren, doch na 1900 is de staat
zich opnieuw gaan bezig houden met
de kolenwinning en zo ontstond in
1002 het staatsmijnbedrijf, dat nu zijn
gouden jubileum viert.
Opmerkelijk is, dat de domaniale
mijn, die tijdens de franse overheer
sing door de staat werd overgenomen,
niet meer door de overheid wordt
geëxploiteerd. Met zes andere behoort
zij thans tot de particuliere mijnen.
Uit het bovenstaande blijkt reeds,
dat in Nederland al veel langer dan
een halve eeuw kolen worden gedol
ven.
Er zijn oude geschriften, waaruit
blijkt, dat reeds in de elfde eeuw
monniken zich bezig hielden met de
kolenwinning. De kolenlagen bevon
den zich tosn nog dicht aan de
oppervlakte, zodat het zwarte goud
heel wat gemakkelijker werd gewon
nen dan thans. Later werden er
tunnels en schachten gebouwd en
men moet bewondering hebben voor
de volharding en vindingrijkheid
onzer voorouders, die kans zagen met
gebrekkige hulpmiddelen een mijn
bedrijf te bouwen.
De moeilijkheden bij do mijnbouw
zijn velen. Men kan zich de luxe
van fouten maken nauwelijks permit
teren, want er kunnen onmiddellijk
mensenlevens mee gemoeid zyn. Het
graven van een mijnschacht van zes
bij zes meter is een werk van jaren.
Voor elke meter diepte moet er
honderd ton steen worden verplaatst.
Daarna worden de wanden van een
betonlaag voorzien, die vanzelfspre
kend zwaar gelardeerd is met ijzer.
Zo werkt men zich langzaam de
grond in tot op een diepte van wel
acht- tot negenhonderd meter. De
arbeiders, die in de schacht werken,
worden beschermd door een „dak"
dat een Hink eind boven hun hoofden
hangt. Zouden ze immers van grote
hoogte iets op hun hoofd krijgen» dan
kan dit onmiddellijk dodelijk zyn.
Van de schacht uit worden tal van
zijgangen - gegraven. In de loop der
jaren is er zo onder de grond van
Limburg een uitgebreid kanalenstel-
sel ontstaan, waarvan een deel weer
wordt opgevuld, voor zover er gevaren
aan verbonden zyn.
Het gevaar voor instorten is in de
loop der jarenaanzienlijk miDder
geworden. Men weet ook in de mijnen
van beton een nuttig gebruik te
maken. Echter, de nieuwe gangen,
juist ontstaan door het hakken van
de mijnwerker, zijn nog niet van
beton voorzien. Daar stut de mijn
werker zelf of wordt hy bijgestaan
door ervaren „stutters". Elk gevaar
van instorten is dan ook nog lang
niet verdwenen.
Daarnaast ondervinden de mijn
werkers hinder van myngas, dat
soms plotseling te voorschijn kan
komen. De mijnwerkers worden hier
voor door hun lamp gewaarschuwd.
Zodra de vlam in de lamp gaat
verkleuren is de plaats waar men
werkt onveilig. Komt er een ontplof
fing, dar. kan men de mijnlampen op
de bedreigde plaatsen niet meer ge
bruiken. Dan laat men kanaries
komen in een kooitje, die verder als
waarschuwers dienst doen.
Het gevaar der ontploffingen is nog
steeds het ergste dat de mijnwerkers
by hun werk in de mynen bedreigt.
Daarom spreekt men nog dikwijls
van een kolenfront. Elk jaar moeten
nog honderden in de wereld hun
werk aan dit front met hun leven
betalen. De verbruikers van kolen
vergeten dit maar al te dikwijls.
Grote afstanden
Wy misBen in Nederland nog zoiets
als de metro in Parijs, althans voor
passagiers. Voor het kolenvervoer
heeft men in Zuid-Limburg een com
pleet ondergronds spoorwegstelsel
Lange treinen, getrokken door een
perslocomotief, trekken duizenden
karren van en naar het kolenfiont
De drukte is zo groot, dat het ver
keer door middel van de telefoon
moet worden geregeld. Een lift zorgt
tenslotte voor de afvoer van de kolen.
Die mijnliften zyn juweeltjes van
technisch kunnen. Verdeeld in vier
verdiepingen kunnen zij wel vijftig
man met een snelheid van vijftig
km per uur vervoeren. Men moet
wel een beetje haast maken, want
het duurt toch minstens nog drie
kwartier voordat de mijnwerker de
plaats van zijn werk heeft bereikt
Nu komen de kolen vanzelfsprekend
in veel verschillende maten uit de
myn. Bovendien zyn ze nog met
stenen gemengd en dus moeten ze
worden gesorteerd. Dit geschiedt
door middel van schudzeven, die de
kleinere stukken door Iaat en de
grotere op een leesband brengt,
waar de stukken steen er worden
uitgezocht.
De fijnere kool wordt dan nog in
een groot basin met water geworpen,
waar door een golvende beweging de
kolen blijven drijven, terwijl de
stenen op de bodem zinken. Zelfs het
fy'ne gruis wordt nog gezuiverd en
daarna verwerkt tot eierkolen en
briketten.
Het verhaal van de kolen houdt
hiermee niet op. Zy" dienen voor huis
brand en industrie. Zij leveren ons
daarnaast gas, stikstof, aethyleen,
alcohol, ammoniak, benzol en ver
schillende soorten olie. Dank zy de
resultaten der chemie wordt het aan
tal producten uit steenkool verkregen,
steeds groter.
Daarmee wordt ons mynbedryf
evenredig belangrijker voor ons land.
De geweldige feesten, die in Limburg
worden gevierd ter gelegenheid van
het jubileum der staatsmijnen, zyn
dan ook ten volle gerechtvaardigd.
Wy bezitten in het mijnbedrijf een
onmisbare bron voor onze welvaart.
Wy weten hoezeer onze mijnwerkers
zwoegen om hun aandeel te leveren
tot het behouden van die welvaart.
Zij geven hun beste krachten en
daarby meer dan eens hun leven,
Daarom willen wy hen by dit jubileum
in de eerste rlaats danken en bovenal
een stille groet brengen aan hen die
vielen aan het kolenfront.
Voor hen geldt ten volle: zy stier
ven in het harnas dat zy met ere
droegen tot meerdere glorie van een
klein land, dat in deze dagen zijn
dappere mijnwerkers zal weten te
VII
het eerste kamp |j«
In Soekaboemi staan 6 flinke grote
barakken achter de Landbouwschool
en daarin hebben sedert 10 Mei 1940
de Duitsers en NSB'ers „knijp" gezeten.
De Jappen zyn voor hen bevrijders
geworden en als we de poort binnen
rijden van ons eerste kamp, staan er
verscheidene duitsers en onvaderland
se vaderlanders ons uit te jouwen.
Ze voelen zich weer 0 zo stoer van
daag.
Onze eerste indruk is gewoonweg
enorm: we mogen het gehele complex
tuinen, 25 Ha gebruiken. Er is geen
andere afscheiding dan de prikkel
draad rond de tuinen.
Contact met de buitenwereld is dan
ook spoedig gemaakt en de „zwarte
post" werkt perfect. Het lykt allemaal
zo onwezenlijk: 1500 gezonde kerels
zitten hier werkeloos te wachten op
het einde van de oorlog en dat komt,
volgens geruchten, binnen 6 maanden
of nog eerder zelfs.
Eten hebben we volop. Er worden
lezingen gehouden, cursussen in alle
mogelijke vakken, wetenschappelijke
discussies onder leiding van profes
soren. Pater Kuypers leest de H. Mis
en bidt elke avond het rozenhoedje
Ons „kerkje" puilt ochtend aan
ochtend uit van de mannen.
We leggen tuinen aan, graven een
zwembad en houden wedstrijden, als
veldloop, voetballen, boksen en andere
takken van sport.
En honderden malen is het die
eerste weken herhaald: „Is dat nou
krijgsgevangenschap
Het lykt meer vacantie in dit
heerlijke oord op de helling van de
Qedeh. De jap slaat wel eens, maar
lachen de slachtoffers uit, zoals
die lange van twee meter: Een jap
wil hem een muilpeer verkopen, doch
hoe hoog hy ook slaat, de oren van
de lange zyn nog hoger.
Het woedende japje gelast hem il
de sloot gaan te staan en, zo terug
gebracht tot normale proporties, kan
onze kortpotige bewaker de afstraffing
toedienen.
De administratie van de jappen is
slecht en daarom zien een veertigtal
jongens kans om er van door te gaan
zonder dat er een haan naar kraait.
De huidskleur bepaalt in deze geval
len of de ontvluchting succes zal
hebben.
Maar deze betrekkelijke vrijheid is
slechts schijn.
De jap is beter psycholoog dan wy
veronderstellen. Al zyn de bewakers
gewone soldaten, onontwikkelde en
primitieve kereltjes, de kopstukken
hebben de algemene richtlijnen goed
bepaald. Er blijkt spoedig, dat er
nog wel systeem zit in de behandeling
der krijgsgevangenen.
Op een onzalige dag worden alle
burgers van Soekaboemi opgepikt. Ze
waren tot nu toe vry gebleven en
moesten zich met'hun „vryheidspas"
elke dag melden. Eerst komen er een
honderdtal, meest oudere Indo's, die
hun pensioentijd doorbrengen in dit
mooie stadje.
De jap stelt ze op in rijen van tien
met drie meter tussenruimte. Voor
de groep wat jappen, onder aanvoering
van onze kampcommandant, een heel
onverstoorbaar kalme kerel.
Ineens een schreeuw en deze zo
gereserveerde man ondergaat een
totale metamorphose. Als een vurige
sadistische duivel stormt hy op een
By het groot aantal arbeiders, dat
ieder volk, ook het Nederlandse, op
zyn totaal aantal inwoners heeft,
spelen de vakorganisaties een grote
rol, zy vormen een sterke macht, niet
alleen door het getal, maar ook door
hun hechte organisatie en de tech
nische mogelijkheden om hun wensen
te demonstreren. Zy kunnen met name
de machinerie der nationale productie
naar believen voor kortere of lange
tyd door middel van stakingen lam-
leggen.
Wat 50 jaren geleden door de onder
nemers, verenigd in trusts, kartels en
concerns, aan sociale onrechtvaardig
heid werd gepleegd, en nu nog hiel
en daar kan worden bedreven, kan
thans ook door de arbeiders-organisa
ties worden gedaan. Zij gebruiken in
feite te recht of ten onrechte, dat
valt niet altijd gemakkelijk te be
oordelen, maar meestal nog terecht
hun macht, in het buitenland met
groter felheid dan hier.
Tegenover deze bijna gigantisch ge
worden macht der georganiseerde
arbeidersmassa staat de veel schralere,
byna povere macht der middenklasse;
niet alleen wat haar getal betreft is
zy zwakker, ook wat haar organisatie
en haar uitbundigheid betreft.
Zij is van nature minder geneigd
tot matiging en compromis. Het is
die groep in het maatschappelijke
leven, welke de druk der omstandig
heden wel heel bijzonder ondervindt.
Beperken wy ons tot Nederland.
Om eerlijk te zynde regering van
ons land loopt niet zo hard om de
sociale onrechtvaardigheden, tegen
over de middengroepen bedreven, uit
de weg te ruimen, noch voor de
handeldrijvende middenstand, noch
voor het leger d9r kleine ondernemers,
noch voor de léerkrachten en be
ambten.
Met de beste wil van de wereld
ontkomt men niet aan de indruk, dat
een regering met een zo sterk socialis
tisch element als de onzeDrees
(algemeen), Joekes (sociaal), In't Veld
(Volkshuisvesting), Mansholt (Land
bouw) en Lieftink (Financiën), alty'd
maar weer geneigd is eerst socialis
tische visie op de maatschappij, de
arbeidersbelangen, naar voren te
schuiven. Onze Katholieke politici
kunnen met alle bekwaamheden, die
zij aan de dag leggen, niet immer
tegen deze stroom oproeien.
Niemand minder dan de fractie
leider der K.V.P., een man, die dit
kabinet toch zelf heeft geformeerd,
moest de banvloek over dit punt van
het regeringsbeleid uitspreken, toen
hy op 23 November van het vorig
jaar in de Tweede Kamer verklaarde:
Ook hebben wy in de stukken ge
sproken over de middengroepen met
vaste inkomens, wy hebben er op ge
wezen, hoe deze middengroepen in
het algemeen in de afgelopen periode
eigenlyk tekort gekomen zyn.
Het lykt my bepaald een debetpost
op de balans van de regering. Ik vraag
dus de regering zeer bepaaldelijk en
zeer uitdrukkelijk, te dezer zake een
afzonderlijk advies van de Sociaal
Economische Raad te vragen, met
name over de vraag, hoe in het by
zonder voor de grote gezinnen van de
middengroepen met vaste inkomens
het nodige soulaas kan worden ver
kregen, waarby i* denk aan een op
vijzeling van het plafond, dat op het
ogenblik, ten onrechte, by de kinder
bijslag aanwezig is.
Bravo Prof. Romme, dat was juist
gesproken, maar het was nog* niet
een tiende deel van wat er leeft in
de werkelijkheid. Wat denkt de rege
ring van de grens der sociale ver
zekeringen
De politiek der regering doet niets
anders dan systematisch de gelijk
blijvende inkomens der midden
groepen verzwaren met de stijging der
pry'zen, terwijl zy andere ontlast. En
wat in het bijzonder voor de midden
standers, die handel drijven of kleine
bedrijven exploiteren?
Voor hen geen kinderbijslag, geen
verzekering by tegenslagen, by invali
diteit en ouderdom. Wel verzwaring
van de belastingen, omzetbelasting,
winstbelasting, ingewikkelde admini
straties van loonbelasting en sociale
voorzieningen, belemmeringen in ves
tiging, onmogelijkheid tot uitbreiding.
Iedere gezonde groei van een bedrijf
gaat gepaard met zulke belastingver
zwaring, dat de burger de moed in de
schoenen zinkt om nog verder initia
tief te ontwikkelen.
Altijd maar weer geldt de klacht,
dat de regering by haar maatregelen,
hetzij deze voordelen brengen, hetzij
deze lasten opleggen, onvoldoende
aandacht besteedt aan de midden
klassen.
In de afgelopen regeringsjaren heb
ben wy gezien, dat de K.V.P.-fractie
onder druk der groeiende critiek heeft
gepoogd het in de Kamer op te nemen
voor de middenscanders.
„Wy zyn van mening", zeide Dr.
Lucas by het belastingdebat in de
Kamer, „dat de vervlakking en nivel
lering thans zover zyn gegaan, dat
onrechtvaardigheid zou geschieden,
indien nu niet zou worden opgekomen
voor bescherming der middengroepen".
Het wordt hoog tyd, dat er niet
alleen voor wordt opgekomen, maar
dat er ook eens iets bereikt wordt,
voegen wy er aan toe. Want deze
regering heeft al te zeer gefaald.
Echter, niet in het opleggen van
lasten, niet in het uitdelen van voor
delen en lasten over allen, die bur
gers zyn. Te veel zyn diegenen ver
geten, die niet zo gauw met staking
dreigen.
werkloosheidsbestrijding hanteert men een der belangrijkste
middelen tot handhaving van de wereldvrede. Welke wapenen
hebben wij tegen de werkloosheid
Werkgelegenheid nu beter in de hand
Niemand zal ontkennen dat een aantal van 16O 000 werklozen
zijnde vier procent of meer van de beroepsbevolking, veront
rustend is. Al is het niet waarschijnlijk dat zich de bestaande
werkloosheid zal gaan ontwikkelen tot een massaal verschijn
sel, het is toch zeer nuttig om nu reeds de wapenen te
smeden, waarmee deze draak oventueel zal kunnen worden
bestreden.
Het merkwaardige is, dat men meestal wel tijdig de strijd
middelen gereed heeft om een oorlog doeltreffend te kunnen
voeren, terwijl er aan de middelen ter bevordering van de
vrede dikwijls nog wel een en ander ontbreekt. En juist door
der slachtoffers aan en met allerlei
jijutsugrepen wordt het weerloze
oudje de lucht in geslingerd, gesmakt
getrapt en letterlijk gekraakt.
Als het beest doodmoe zyn slacht
offer voor dood op de keien ziet
liggen, mogen zyn manschappen hun
opgekropte haat botvieren.
Het is alsof alle lagere instincten
loskomen. Een voor een worden de
onschuldigen onder handen genomen
en na een kwartier is deze rustige
groep burgers één hoop kermende,
bloedende lichamen, met ontwrichte
ledematen, gebroken sleutelbeenderen,
vol builen, bloed en vuil.
Intussen staan er mitrailleurs in
onze richting opgesteld Wy walgen,
doch moeten deze marteling machte
loos aanzien.
In een aparte schuur moeten deze
ongelukkigen nog dagen lang zonder
medische verzorging geïsoleerd blijven.
Twee dagen later: een groep van
120 planters wordt binnen gedreven
en zy ondergaan een zo mogelijk
nog gemenere behandeling. Als er
tenslotte geen van hen meer kan
staan, zyn de sadisten bevredigd en
ook deze mannen worden nog een
week afgezonderd.
Eenmaal per dag een schepje droge
ryst en verder geen verzorging. Ze
zitten opgepropt en kermen by de
minste aanraking. Geen WC's of
urinoirs, geen wasgelegenheid.
Na een week de vervuiling
en stank zyn niet te beschrijven.
Dan pas kan begonnen worden met
het spalken van gebroken benen en
het behandelen van etterende wonden.
Onze 23 Ha terrein worden geredu
ceerd tot nul; één meter van de
barakken af wordt een driedubbele
prikkeldraad gespannen, met wacht
torens op alle hoeken.
Jappen patrouilleren dag en nacht
tussen de draadversperringen, op de
wachttorens steken mitrailleurs drei
gend hun lopen in onze richting.
Het leren excerceren op japanse
commando's wordt een drama. Wy
moeten de jongens leren allerhande
japanse bewegingen te maken en we
krijgen daartoe speciale lessen en
lijsten met commando's.
„Kiotseké" -is „geef acht" enz.
Na drie dagen trainen komt de
japanse commandant persoonlijk een
inspectie houden. We staan netjes in
het gelid, de jap voor ons. Plots een
onverstaanbaar gebrul, zo iets als
„Sret".
Wy kyken mekaar eens aan, al
weer een nieuw commando
Een eind bamboe en wat trappen
tegen de schenen spreken een dui
delijker taal en zo begrypen we dat
sret ook geeft acht betekent.
We staan dus „sret" en dan weer
een yel, precies hetzelfde. Weer vra
gende blikken, weer slaan en met
een „Tomorrow again" verdwijnt de
jap. Dat spelletje duurt zo dagen
lang.
Zo nadert 10 Mei. Ons lieve vader
land zucht nu twee jaar onder de
duitse knoet, slachtoffer van een even
verraderlijke vijand als wy.
Ik zit op myn 60 cm breed bed van
harde planken te schrijven en laat
myn gedachten nog eens deze zwarte
dag beleven.
Om 11 uur nadert een hele stoet
ons kaïrp. Voorop jappen met bajonet
op geweer, dan de commandant te
paard en daar achter twee van onze
jongens, knapen van 19 en 20 jaar.
Zy zyn enige dagen geleden er van
door gegaan en nu gepakt aan de
Zuidkust, waar ze wachtten op een
schip naar Australië.
Ze zyn zwaar geboeid. Als laatsten
in de stoet twee jappen met een
dodenkruis en daarachter twee lijk
kisten.
Als wy allen, op bevel, moeten
aantreden voor het kamp, in carré-
vorm, vrezen we het ergste.
Het vonnis wordt voorgelezen in
het japans en maleis. Beiden zullen
doorboord worden als schrikbarend
Voorheen overheerste by velen, ook
in Nederland de mening, dat de
werkloosheidsziekte moest uitwoeden
zonder dat er iets kon worden gedaan.
Hieruit is ook de gedachte van het
stempelen voortgesproten, welke ge
dachte als een vloek voor ons en
ieder volk moet worden gekenschetst.
Door een algemene loon- en prijs
verlaging pompt men gedurende een
depressie het economische leven geen
nieuw leven in. Daarvoor moet men
actief optreden. Er is in een depres-
sietydperk onder meer een gebrek
aan koopkracht. Er moet dus meer
koopkracht aan de verbruikers worden
toegeschoven.
Hiertoe kunnen de belastingen
worden verlaagd. Blijven de uitgaven
van de overheid op een gelijk peil,
terwijl de inkomsten dalen, dan
schept men tekorten, die door lenin
gen by de nationale bank kunnen
worden gedekt. Het gevolg van een
en ander is een vergroting van de
hoeveelheid geld in omloop, waardoor
een prijsdaling wordt voorkomen en
zelfs prysstygende beweging in het
leven kan worden geroepen. Dit is
de zgn. inflatoire werking, die zeer
gevaarlijk is, omdat de munt erdoor
wordt aangetast, zodat zy met de
grootste omzichtigheid zal moeten
worden toegepast.
Ook kan van overheidswege na
verloop van voorbereidende maat
regelen de werkgelegenheid worden
vergroot. Wij doelen hier op de uit
breiding van het aantal openbare
werken. De inpoldering kan worden
verhaast of uitgebreid. Er kunnen
nieuwe wegen worden aangelegd of
de oude kunnen worden verbreed.
Men kan een geweldig plan uitwerken
tot uitbreiding van de electriciteits-
bedryven. De woningbouw kan wor
den bevorderd. Al die maatregelen
komen er op neer, dat er werk komt
voor handen, die daar om vragen.
Algemene opleving
Met de genoemde maatregelen be
reikt men meer dan een directe
werkverschaffing aan degenen, die op
een bepaald moment zonder werk
zyn. Het gehele economische leven
wordt er door opgefrist.
Er zyn belangrijke psychologische
gevolgen, doordat de massa het ver
trouwen in de toekomst weer herwint
en daardoor de consumptie een meer
normaal beeld gaat vertonen.
De opnieuw ingeschakelde arbeiders
genieten weer inkomen en door dit
alles komt de industrie van consump
tieartikelen weer op gang. Deze ver
schaft weer werk aan bouwmaat
schappijen, machine-industrieën en
scheepsbouwers, zodat het gehele
economische leven weer op een hoger
niveau wordt gebracht.
Deze politiek heeft zyn concse-
kwenties voor een tyd van hoogcon
junctuur. De opdrachten voor openbare
werken moeten dan worden vermin
derd, omdat zy immers de prijsver
hogingen slechts in de hand werken.
Bovendien is de prjjs van alles dan
op zyn hoogst. Er is dus voor elke
overheid alles voor te zeggen om in
tyden van depressie de opdrachten
voor haar rekening uit te breiden,
terwyl deze in tijden van welvaart
moeten worden beperkt.
Er zijn nog andere factoren, die
ertoe geleid hebben, dat men de
werkgelegenheid beter in de hand
heeft dan voorheen. Wy bedoelen
hier speciaal de maatregelen, die
leiden tot prysstabilisatie. Dit geldt
in de eerste plaats de prijs van de
arbeid, het loon.
Het instituut der collectieve con
tracten is, speciaal in Nederland, zeer
belangrijk geworden. In tijden van
depressie wordt hierdoor een prijs
verlaging vertraagd. In hausse-dagen
wordt er een prijsverhoging door
afgeremd. Het allerwege toenemende
overheidstoezicht op dit terrein in
ons land door de rijksbemiddelaars
zal zeker bevorderlijk werken om
de koopkracht van de bevolking op
een redelijk peil te stabiliseren.
Rondetafelconferenties
Die stabilisatie werkt echter ook
door op ander terrein. Men heeft zich
na de jongste oorlog erop toegelegd
om prijsafspraken te maken op inter
nationaal niveau. Landen, die bepaalde
belangrijke goederen uitvoeren, gaan
daartoe samen met de landen, die
deze producten in hoofdzaak invoeren,
om de ronde tafel zitten, teneinde
het eens te worden aangaande de te
bepalen prijzen.
Naarmate deze politiek meer wordt
toegepast, zal een plotselinge daling
of stijging van goederenpryzen minder
voorkomen, zodat de economische
bedrijvigheid meer gelijkmatig zal
verlopen. Het is voornamelijk de
werkgelegenheid, die daarvan ryke
vruchten zal pluksen.
Het nauwer contact dat sinds de
oorlog tussen vele landen is ge
schapen, kan de belangrijkste bijdrage
vormen tot de vergelykmatiging van
de werkgelegenheid in grote delen
van de wereld.
Europa en Amerika hebben in de
dertiger jaren in dezelfde mate onder
de gesel van de werkloosheid geleden.
In beide werelddelen heerst dezelfde
gedachtede werkloosheid moet
steeds worden bestreden totdat men
in staat is haar naar de hand te
zetten.
Het steeds toenemende begrip voor
de ernstige zedelijke en politieke
gevolgen van deze maatschappelyke
ziekte moge een waarborg voor ons
zijn, dat wy inderdaad flink op weg
zyn om een langdurige en ernstige
werkloosheid, zoals die in het verle
den heeft bestaan, voorgoed naar het
rijk der onmogelijkheden toverbannen.
Tussen Nijmegen en Roermond zul
len de stoomtreinen „in vaste dienst"
geheel verdwijnen. Er komt een twee
uren dienst met Diesels tussen Yenlo
en Nijmegen en een uurdienst tussen
Roermond en Venlo. Met deze uur-
dienst zal worden gestopt te Tegelen,
Reuver en S wal men.
Te Roermond bestaat drie maal per
dag een goede aansluiting op de
Amsterdamse exprestreinen naar en
van Maastricht en Heerlen
De N.S.- busdienst Venlo Roermond
verdwijnt.
De tweeuurstreinen Roermond Nij
megen zullen een enkele maal door-
voorbeeld voor ons. De pater en
dominee trachten nog te interveniëren
maar bereiken niets anders als dat
een van hun zal onthoofd worden in
plaats van doorstoken.
Dan worden twee palen in de grond
geplaatst en de oudste, die ik nog
als muloleerling heb gekend, wordt
een meter boven de grond aan handen
en voeten aan de palen gebonden.
Hy lykt net een kikker, zoals hij
daar hangt.
De andere knielt neer en met één
slag klieft het samurai zwaard de
hals van deze knaap, wien het leven
achter prikkeldraad te machtig werd.
Ik heb er al velen zien vallen in
de strijd of bij bombardementen,
maar dit maakt je misselijk. De kist
wordt naast het slachtoffer geplaatst
en alles is voorbij. Een krans er op
en weer is een jong leven geëindigd.
Dit alles geschiedt vlak voor zijn
vriend, daar aan de palen. Drie jappen
stellen zich nu voor hem op, de
bajonet vooruit gestoken.
Een erbarmelijk gebrul: „Banzai
Dai Nippon" (leve groot japan) en
een jap stormt vooruit. De bajonet
steekt dwars door 't rillende lichaam.
Hij trekt terug. Weer een schreeuw
en nog eens doorboort het staal de
borst. Dan de derde.
Yol ontzetting wenden wy het
gezicht af, knijpen de ogen toe en
bidden.
Een tweede kist wordt gevuld; de
krans er op en even onverstoorbaar
als ze kwamen, trekken de jappen
weg met hun „buit". Hun gezichten
verraden niets van hun sadisme.
Japan heeft zyn reputatie gevestigd
de schrik zit er in. Wy kennen nu
de kracht van Nippon, van deze
super mensen, die hun „beschaving"
zullen brengen aan Azië!
Vluchten doet niemand meer.
Angst heerst ook onder de Indo
nesiërs, by de spaarzame contacten
horen we, hoe de jap daaronder huis
houdt.
lopen naar en van Zwolle.
Aan deze tweeuursdienst worden
nog 3 treinen in beide richtingen,
eveneens D. E. toegevoegdde zo
dringend gewenste trein van 7.46 uur
uit Nymegen naar Roermond met
aansluiting op de expres-trein naar
Zuid-Limburg behoort tot dit drietal,
alsmede een trein van 17.46 uit
Nymegen, eveneens te Roermond,
aansluitend op de exprestrein naar
het Zuiden.
De thans alleen op Zon- en Feest
dagen rijdende late trein (wordt Nij
megen v. 22.46) zal dagelijks gaan
ryden tot Venlo en op Zon-en Feest
dagen als thans doorgaan naar
Roermond met aansluiting naar het
Zuiden.
In omgekeerde richting zyn even
eens nieuwe treinen ingelegd Roer
mond v. 7.32 en 17.32, terwyl de
laatste trein v. 22 36 naar Venlo nu
dagelijks zal doorgaan naar Nymegen
a. 24.00 uur. Op Zaterdagmiddag
worden 3 D. E. treinen in beide rich
tingen toegevoegd.
Te Sittard zal by de tweeuursdienst
met sneltreinen Holland-Maastricht'
Heerlen het treindeel voor Heerlen
tydelyk het eerst vertrekken en,
omgekeerd van Heerlen het laatst
binnenkomen.
Als ik eens moet werken buiten 't
kamp, by een groot hotel, spreek ik
met een Javaan, die me vertelt, hoe
by de inval een compagnie stoot
troepen daar een week gelogeerd
heeft. De eerste avond werd de kam
pong afgezet en alle volwassen vrou
wen, joDg en oud, werden meegeno
men naar het hotel.
Het waren er 40 voor 200 woes
telingen, die zonder enige zelfbeheer
sing, alleen met dierlijke driften
handelen.
„Nu is geen enkele vrouw in de
verre omtrek meer te bekennen",
zegt de oude baas. „Ze zijn erger
dan beesten, meneer, veel erger."
Dag in, dag uit moeten we nu gaan
excerceren onder een jap. De slagen
vallen zonder ophouden, onze koppen
worden kaal geschoren.
De hel van de krijgsgevangenschap
drukt nu in alle zwaarte op 't kamp
en op ieder persoonlijk.
Wie geestelijk niet sterk en elas
tisch genoeg is, verdraagt deze onder
drukking en vernedering niet. Andere
maakt het heimwee naar vrouw on
kinderen kapot en al spoedig begraven
we onze eerste doden.
Over het wonderschone Indië is de
nacht gevallen: afgesloten van de
buitenwereld, geknoet en leeggeroofd
zucht het volk. Ljjdt in stilte en met
een gelatenheid, zoals alleen een
Oosterling dat kan.
Wordt vervolgd.