St. Nicolaas-
geschenken
4ldKQ
Speelgoederen
Mijlpaal voor de Coöperaties.
Naai-Knipcursus
Voor
naar
G. van Ham
Taxi nodig
Automaat
Petroleum
Verhoog uw omzet, ADVERTEER
Opgelet dames!
Gerda Kusters Coupeuse-Lerares
Rookstoelen Rookstoelkussens
Divans Naaiboxen
Kindertafeltjes en -stoeltjes
mooie St. Nicolaascadeaux.
Onze sortering
is nog enorm.
Cóenen- 4lóutackeiS
St. Nicolaas-
gebak
'n Advertentie heeft succes
fa. Th. Pouwels Zn. Hofstraat 10 Zie etalages
Voor plezier en zakenreizen
ziekenvervoer
HET ADRES:
Deken Thielenstraat 16
Telefoon 725
Lampeglazen alle maten
Inmaakglazen alle maten
Vensterglas enkel en dubbeldik
Tuindersglas, Katedraal-, Regen- en
Bizontby nsglas, Spiegelglas voor auto's
en aquaria. Glaspapier enz. Alles in
voorraad.
Beleefd aanbevelend
Schildersbedrijf F. W. HENDRIKS
Langstraat 46 Telefoon 713
Bel BOM 418 Venray
H.H. Duivenvrienden,
nu is het tijd voor Bodemwit, Grit
Roodsteen, Rodivit, Levertraan enz
AVIOL in voorraad
Venray's speciaal zaak voor Duiven-
Vogel Honden Aquarium- en
Hengelsportariikelen.
Wilt U iets met de duiven en vogels
bereiken kom dan eerst by
F. W. HENDRIKS
kijken
Niets verplicht Beleefd aanbevelend
LANGSTRAAT 46
Telefoon 713 Let op huisnummer
Uw adres voor
is
J.H.Seijkens, Leunen K13
Ook ESSO-Gas
Alles wordt aan huis bezorgd.
Geeft Uw adres op
dess. 20
Leuke hulspantoffel
uit rood stof, warm
gevoerd en met elastische
rubberzooi. Aardig St. Nicolaascadeay I
m. 27-29 2.9S
m. 30-33 3.23
m. 34-42 3.SO
dess. 31
Heerlijk
warme kameelharen
dameskraagpantoffel.
HÈI GESCHENK VOOR UW VROUWI
Met zachte rubberzooi.
PANTOFFELS? DE SINT ZEGT.- BATAI
want daar zijn ze beter, warmer
en... STUKKEN VOORDELIGERI
FiliaalVENRAY - Grotestraai 1
wederom een nieuwe
Op de les kunnen zowel oude als nieuwe kledingstukken vervaardigd
worden. Geeft U dus spoedig op.
Tevens opleiding voor Costumière-Coupeuse.
Bij voldoende deelname ook avondlessen.
Leunseweg
Telefoon 529
Wy brengen alles thuis, ook op surprise-avond.
fa. ïïl. IQolledetgh 2h.
Bontekoestraat.
Koopt vooral in de morgenuren, dan koopt U rustig.
Komt St. Hlicdaas coh li
verzeker U er van
en bestel tijdig.
Al UW
wordt door ons stipt vervaardigd.
y Bakkerij Veltum L 67
Tel. 395
75 jaar wettelijke regeling
der coöp. verenigingen.
In de schaduw van de geweldige technische en economische
vooruitgang, die de negentiende eeuw kenmerkte, stonden
de geweldige sociale misstanden in de arbeidende wereld.
Honger en ellende onder de arbeiders waren aan de orde
van de dag en temidden van dit sombere beeld ontzagen
een aantal economisch sterkeren zich niet tot uitbuiting van
de gekwelden over te gaan Vormen van die uitbuiting waren
de trucsystemen en de gedwongen winkelnering en daar
overheen tal van ongezonde en a-sociale nevenverschijnselen.
In deze poel van onrecht groeide een nieuwe economische
plant, die de coöperaties werd genoemd. Er zijn tal van
varianten gekweekt in de loop der jaren, maar de coöpera
tieve gedachte vond voor het eerst vruchtbare bodem in de
verbruikssfeer. Hier waren de misstanden ook het ergst. De
toenemende fabrieksarbeid deed even spoedig de winkelstand
groeien, product als zij is van toenemende arbeidsverdeling.
In het ontwikkelingsstadium van
industrie en winkelstand konden de
misstanden in deze sectoren van
bedrijvigheid het grootst zijn.
Daarop kwamen reacties van de
zyde der werknemers in de vorm
van vakverenigingen, die gericht
waren tegen de onmenselyke toe
standen in de fabrieken, in de vorm
van verbruikscoöperaties, die zich
tegen de slechte kwaliteiten der ver
kochte waren keerden.
De eerste levensmiddelen werden
tegen veel te hoge prijzen van de
hand gedaan. Soms lag de oorzaak
bij dezelfde personende leiders der
fabrieken, die ook de winkels exploi
teerden. Er waren gelukkig ook uit
zonderingen. Wij denken aan de figuur
van Robert Owen, die Z6lf een cen
traal magazyn deed inrichten mr-t
prima waien, waaruit zyn arbeiders
tegen kostprijs konden betrekken.
Merkwaardig is htt, dat deze vriend
van de arbeiders zelf heeft meegewerkt
aan de ondergang van de eerste
coöperaties. Door zyn populariteit werd
Owen vanzelfsprekend in de coöpera
tieve beweging betrokken. Hy stelde
nu voor, daar geen geld meer te ge
bruiken maar deze algemeen gang
bare waardemeter te vervangen door
„arbeidsnoten".
Dit waren bons waarop stond aan
gegeven hoeveel uren arbeid er voor
gepresteerd waren. Elk goed werd
„geprijsd" met een aantal uren en op
die basis zou voortaan worden ge
ruild. Er werden grote ruilbeurzen
ingericht, maar spoedig bleek, dat de
waarde door andere factoren wordt
bepaald dan door de arbeid.
De coöperaties, die zich op Owens
voorstel op dit systeem hadden in-
ingesteld gingen byna alle ten gronde.
Van de 700 bleven er slechts vier
bestaan.
Het sncces van Rochdale
Meer succes in Engeland baker
mat der coöperatie hadden de
pioniers van Rochdale.
Deze arbeiders stelden een soort
statuten op voor een coöperatieve
vereniging, waarbij ze plechtig beloof
den elke week twee pennies van hun
loon tot stichting van een coöpera
tieve winkel op zy te leggen.
Hun doel was een zaak te stichten,
die alleen prima waren verkocht tegen
contante betaling en zonder dat er
onderwicht werd gegeven.
Zy wilden een duidelijk voorbeeld
stellen hoe het moest en kon en zy
slaagden.
Hun winkel werd geopend aan de
vooravond van Kerstmis i844meteen
voorraad van 50 pond boter, 50 pond
suiker, 6 zakken bloem, 1 zak meel
2 dozen kaarsen. In 1868 reeds
bedroeg vermogen plm. 140000 pond
sterling.
Dit succes was meer te danken aan
de slechte toestanden in de particu
liere winkels dan aan de zuiverheid
van het nieuwe coöperatieve systeem.
Hoe dan ook, dankzy dit nieuwe
instituut verdwenen de misstanden
in de particuliere handel als sneeuw
voor de zon.
In Nederland leidden de verbruiks
coöperaties eerst een zeer kwijnend
bestaan. Zy werden opgericht door
kantoorbedienden onder goede leiding,
doch werden niet populair. In i860
opgericht, werden zy reeds zes jaar
later geliquideerd.
Toch zyn de verbruikscoöperaties
ook in ons land tot grote bloei ge
komen.
Het zuiver winstloze bpdryf, tot
welk doel de coöperaties aanvankelijk
werden opgericht, vindt men thans in
de coöperatie niet meer nagestreefd,
zij het dat er talrijke verschillen met
het particulier bedrijf zyn blyven
bestaan.
Burgemeester Raiffeisen
Een terrein, waarop de coöperatieve
gedachte zeer diep wortel heeft ge
schoten, is dat der coöperatieve
boerenleenbanken, de landbouw- en
zuivelbanken, die men byna overal
aantreft.
De gedachte hiertoe kwam van F.
W. Raiffeisen, de burgemeesterszoon,
die officier zou worden, doch door z'n
zwak gestel naar de post van eerste
burger in een klein dorp werd geleid,
waar hy uitgroeide tot een der
grootste cooperatoren der geschie
denis.
Raiffeisen zag dat de boerenstand
in zyn omgeving worstelde met
tekorten, terwijl de mogelijkheid tot
credietverkryging ontbrak. Hy leefde
voor zyn gemeente en ging met de
boeren praten.
Hij ontdekte, dat zy door coöperatie
zichzelf zouden kunnen helpen en
toen hy deze gedachte eenmaal in
boekvorm aan de wereld had voor
gelegd, verrezen weldra overal op
het platteland coöperatie landbouw-
banken.
In Nederland waren het deze
banken, die zo krachtige steun ver
leenden by de modernisering van het
landbouwbedryf na de geweldige
crisis in de tachriger jaren van de
vorige eeuw.
Amerika was toen plotseling op de
wereldmarkt verschenen met zeer
goedkope granen, die toen machinaal
werden geoogst. Deze geweldige
graarhoeveelheden ontwrichtten de
boerenstand in geheel Europa.
Een radicale koerswijziging bleek
noodzakelijk en de financiering daar
van kon dank zy de coöperatieve
boerenleenbanken voor het grootste
deel door de boeren zelf geschieden.
TVissel-credieten
Op geen enkel terrein bracht coö
peratie zulke voordelen als by die
banken.
In de verschillende sooiten van het
landbouwbedryf valt het moment van
de grootste credietbehoefte in ver
schillende maanden van het jaar.
Wanneer de een zijn geld weer vry
heeft, is de vraag van de ander juist
het grootst.
Zo wordt het landbouwcrediet byv.
van de akkerbouw naar de tuinbouw
verplaatst en vandaar naar de bloe
men en bollenteelt en retour.
Het is een voortdurende wisseling,
waarbij de credietwaardigheid der
leden op uitnemende wyze kan
worden beoordeeld, dank zy de kleine
gemeenschap, waar binnen zich deze
coöperatieve actie afspeelt. Want
naar zyn aard zal dit soort bank
gebonden blyven aan een beperkte
omgeving, het dorp.
Aanvankelijk wist de overheid met
deze nieuwe figuur in het rechts
leven geen raad.
In 1876, juist 75 jaar geleden, kwam
een afzonderlijke wet op de coöperatie
tot stand, die in 1925 werd gewijzigd.
By dit jubileum van de wettelijke
ordening der coöperatieve gedachte
leggen-wy haar op de weegschaal der
tyd. Wy zien dan enerzyds felle tegen
standers en elders hartstochtelijke
aanhangers.
Naar gelang de positie waarin wy
staan in het dagelijks leven zyn wy
meer of minder critisch ingesteld
tegen dit maatschappelijk verschijnsel.
Voor het ene doel leent het zich
beter dan voor het andere, maar zeker
heeft de coöperatie zich een vaste
plaats veroverd in deze maatschappij,
waar het woord samenwerking even
vreemd klinkt als het geklots van
water midden in een woestijn.
IQencay. helpt
het qetcoff en Italië.
2 Dec. de dag van 't gnlle hart
Men heeft de vorige week kunnen
lezen, dat er in Venray een rampen-
depót is ingericht om de bevolking
by eventueel voorkomende rampen
de eerste noodzakelijke hulp te bieden.
Eenieder hoopt, dat in de toekomst
dit depót rustig blijft opgeborgen en
dat de bevolking kan'blyven door
werken aan de opbouw van Venray
en het vaderland.
Thans echter worden enige hon
derden kilometers ver in Noord-Italië
radeloze mensen opgejaagt voor het
wild om zich heer. grijpende water
en heerst er, in deze anders rustige
streek, paniek en chaos.
Het Nederlandse volk, zelf degrond
aan het water ontrukt en menigmaal
zwaar getroffen door overstromingen,
is er zich van bewust, dat hier hulp
moet worden geboden, ondanks de
eigen zorgen van het ogenblik.
Moet Venray nu in deze landelijke
actie achterblijven
Het is reeds diverse malen voor
gekomen, dat, by eventuele andere
ook noodzakelijke acties, Venray een
pover figuur sloeg, tegenover de
daadwerkelijke naastenliefde en offer
zin van veel kleinere plaatsen.
Om nu deze getroffen medemensen
te helpen, moet niet veel gepraat
worden, maar moet worden gehandeld.
In één dag moet de actie achter de
rug zyn
Zondag a s. zal in Venray in de
kerk gecollecteerd worden. Indien nu
ieder een kleinigheid geeft, zyn wy
al goed op weg om de actie te doen
slagen en de medemens te helpen.
En hoe zouden de pensionaires van
Jeruzalem, de verpleegsters van St.
Anna, de studenten van 't Gymnasium
en nog vele andere er over denken,
indien zy in kleine kring ook iets
deden voor deze mensen in nood.
Probeer eens nagels in een plank
te slaan voor een dubbeltje of meer.
Wie weet wat U nog meer kunt doen.
In ieder geval U krijgt enige
gezellige uren en het helpt de actie
van Venray een succes worden.
Wie bindt in deze inrichtingen de
kat de bel aan
Laat eenieder helpen, want de nood
is hoog. Frankrijk heeft reeds troepen
voor hulp ter beschikking gesteld,
terwijl het Nederlandse volk eveneens
klaar staat om de helpende hand te
bieden.
Laat 2 Dec. de dag van Venray
zijn, de dag van christelijke naasten
liefde, de dag van de daad, de dag
van een gul hart.