U ie mooi om
GLAS,
Ik zal die God uit
hun koppen slaan
HALT
HALT
F. W. HENDRIKS
Bezems
F. W. Hendriks
Waar voorm'n geld
F. W. HENDRIKS
Inmaak-flessen
Het is weer HERFST
A. E. CAMPS Oostrum Tel. 239
$ac. Sckaeföeis, Qwte Steaat IQetteay
Vogelkooien
Aquaria's
F. W. Hendriks
S BIJ DEGRU\TER. HEB JE DE
ZEK.ER.HEIP VAN BETERE
I WAAR EN DE ZEKERHEID
3 VAN EEN VASTE KORTING,
|J DIE OP DE EENVOUDIGSTE AAA-
r NIER WORDT UITBETAALD
MIS! WANT UIT
MIJN KASBOEK.
BLIJKT, DAT IK
MAANDELId KS
RUIM 4 GULOEN
EXTRA TE BE
STEDEN HEB
DIE ZUL JE DAN
WEL EERST ZELF
BETALEN
de gruyter heect het
steeds over guldens
terug verdienen. het
lijkt me te mooi om
waar te zijn o<
ik krijg ruim vier
gulden in oe maand
terug; dus ik weet,
DAT HET WAAR 1$ 1
Vgf jaren is het geleden, dat Hitler ten val werd gebracht
en met hem een systeem, dat slechts kende de verheerlijking
van de staat en de ohderdrukking van de vrijheid. Maar vgf
jaren is het ook geleden, dat het gzeien gordijn viel over
Oost-Europa, als een scherm over de wreedheden, die in naam
van de herwonnen vrgheid door een nog bruter systeem
worden begaan.
Met nog 180 veroordeelden werd ik
in het voorjaar van 1946 naar Sisak
overgebracht, waar toen 't instituut
voor dwangarböiders was gevestigd.
Ik was veroordeeld tot 12 jaar
gevangenisstraf en dwangarbeid.
Onder de gevangenen bevonden zich
verscheidene katholieke priesters,
die straffen van 5 tot 20jaar moesten
uitboeten. Zij bleven standvastig en
waren echte heiligen. Aldus begint
het verhaal van een man, die het
folterkamp van Slowakege nog levend
kon verlaten.
Onmiddellijk bg het begin nam
men ons alles af: boeken, vulpen,
horloge, ringen enz. Met bijzonder
genoegen rukten de beulsknechten
ons kruisen en medailles van de hals.
De priesters werden behalve van
hun brevier, rozenkrans en heiligen
beelden beroofd van alles, wat zg
voor 't dagelijks leven nodig hebben.
Een van de bewakers verklaarde
telkens op cynische manier: „Je
krggt alles weer terug als je" in
vrgheid wordt gesteld". Enkelen, die
maar een korte straftijd hadden,
werden intussen vrijgelaten, maar
niemand heeft ooit iets teruggezien,
Na deze plundering verschijnt de
commandant van 't „Instituut", zgn
wilde, verwarde haren en bloeddoor
lopen ogen geven hem een vervaarlijk
uiterlijk; hij wordt „Cigo" (zigeuner)
genoemd.
Voordat de communisten de macht
overnamen, was hg rover van beroep,
hg ziet er ook helemaal als een
rover uit. Met rauwe stem schreeuwt
hg ons toe: „Zgn er ook Papen onder?
Uit de rg en op zg staan
Dr. Fra Krsto Krzanic, Pater Turkal
Bern hard Medve, de zeventigjarige
Don Mattheus Dzakula en nog andere
priesters treden uit de rg.
„Vervloekt zgn jullie papen, willen
jullie met je God nog langer ons
volk bedriegen Waar
blijft nu die God Waar Waarom
helpt hg je niet uit de gevangenis
De onverschrokken pater Peter
Turkalj had tijdens de openbare
terechtzitting in Split, op de vraag
van de voorzitter: „Beklaagde Peter
Turkalj, hoor je, hoe het volk tegen
je te keer gaat", rustig geantwoord:
„Stuur eerst de straatmeiden en al
de anderen, die jg voor dezecomedie
bg elkaar getrommeld hebt, de zaal
uit, dan geloof ik niet, dat ge nog
één woord van het volk tegen ons
zult horen."
Zo antwoordde hg nu doodkalm
aan de woedende commandant: „God
zal ons helpen
De commandant wendde zich toen
spinnijdig tot ons en brulde: „Zgzgn
de schuld, dat jullie hier zijn. Jullie
mogen niet dulden, dat ze je nog
langer bedonderen. Zelfs hier zullen
zij nog proberen door te gaan met
hun smoesjes om het volk te verpes
ten. Jullie moeten hun dat aan het
verstand brengen. Zg zijn vijand no.
1, vijand van volk en staat, dus uw
vganden. Ik zal alles doen om die
God uit hun koppen te slaan
Aan het adres van de priesters
stoot hg nog wat scheldwoorden en
vloeken uit, die beter niet gedrukt
kunnen worden en gaat weg.
Het vuilste vuil niet
rail genoeg.
Zijn bedreiging om „God uit hun
koppen te slaan", heeft hg zeker
niet vergeten.
Van de eerste dag af moesten de
priesters iedere nacht de W.C.'s
leegmaken. Met Duitse staalhelmen
moesten zij de drek overscheppen in
tonnen van 500 tot 700 liter inhoud,
deze tonnen moesten zg dan, onder
strenge bewaking, gepaard met slaan
en vloeken, enkele kilometers verder
het veld opslepen. '«Morgens moesten
zij de uitwerpselen met de handen
van de ene kuil in de andere scheppen
en de latrines schrobben.
Overdag kregen zg geen kans om
te rusten of te slapen; zij werden bg
de huizenbouw te werk gesteld,
moesten stenen en ander bouwma
teriaal aanbrengen en het zwaarste
werk doen. Zo bleef het, zolang zg
onder de „Cigo" stonden.
10 blaadjes sla het
grootste feest
Na een paar maanden werden alle
gevangenen overgebracht naar het
beruchte concentratiekamp „Stara
Gradiska".
In 1940 waren daar 100 geestelijken,
nu zgn er nog 90; er waren er nooit
minder, ofschoon er veel stierven. In
Stara Gradiska hadden de priesters
het nog erger te verduren.
De kamercommandanten zgn altijd
beruchte misdadigers, die veroordeeld
werden wegens roofmoord, ouder- of
kindermoord, inbraak, geweldpleging
enz. Speciaal voor de priesters werden
de ergsten uitgezocht.
Zg delen het eten uit, kijken de
post en pakketten na. Als zg die
pakketten niet helemaal achterhouden
halen zg er toch het beste uit.
De kampleiding weet dat natuurlijk,
maar laat alles rustig begaan. Verder
lenen deze uitgezochte schurken zich
er graag voor de gevangenen te plagen,
te spionneren en aan te brengen. Velen
van hen zgn partisanen.
Ieder contact tussen de priesters
en de andere veroordeelden wordt
streng voorkomen. Als een gevangene
met een priester spreekt worden
beiden gestraft.
Deze straffen zijn zeer zwaar, b.v.
25 Itot 30 kg zware hand- of voet
boeien dragen, geketend alleen in een
cel opgesloten enz. De celstraf duurt
minstens 15 dagen; de cellen zijn van
gewapend beton en bevinden zich
onder de grond; de gevangene ligt
met kettingen vastgebonden op de
naakte grond, ook 's winters, vaak
bg een koude van 26 gr. Soms wordt
zo een cel 10 cm hoog onder water
gezet.
De priesters krijgen deze straf, als
er bij hen e6n heiligenplaatje, een
kerkboek of enig ander devotie-artikel
wordt gevonden.
Ook krijgen zij de slechtste categorie
voedsel (categorie „G"); het dagrant
soen bestaat uit 210 gram stinkend
maïsbrood, waarbij 's middags soep,
waarin 2 eetlepels gekookte pompoen,
en's avonds soep, waarin een paar
slablaadjes zwemmen. Het record van
geluk is geweest: tien slablaadjes...
Regelmat ig worden de priesters met
„pakkettenverbod" gestraft. De pak
ketten worden echter niet terugge
zonden, maar önder de- communisten
verdeeld.
Behalve deze straffen, wordt op de
priesters nog een zware morele druk
uitgeoefend. Men belooft hun vrij
lating, doch op vernederende en im
morele voorwaarden.
Zolang ik in de gevangenis was, is
geen enkel priester daarop ingegaan;
allen verdroegen zg hun martelaar
schap heldhaftig.
Ik heb Stara Gradiska 'n paar maan
den geleden verlaten. Jarenlang was
ik ooggetuige van het lijden der
priesters. Wat ik Jhier heb neerge
schreven is de volle en gehele waar
heid.
In 1950 werd de toestand voor de
priesters in Stara Gra.diska wat mil
der, maar zg leven nog in afschu
welijke omstandigheden, waarmede
niets in West-Europa t< 1 vergelijken is.
Ondanks vervolging, tgeweldpleging,
plagerg en sadistische straffen, ver
vullen de priesters ook in de gevan
genis hun plicht; zij troosten hun
medegevangenen, ook: al worden zjj
daarvoor gestraft; zg delen hun pak
ketten met de anderon. Zo groeit in
de gevangenis een nieuw, heilig
Kroatië.
Dit is nog maar weinig van wat er
gebeurt. Er zou een boeit te schrijven
zijn met enkel maar feiten, naakte
feiten, uit Stara Gradiska.
Gassoline, Wasbenzine, Terpetgn
Brandspiritus, Zoutzuur, Creoline
Ammoniak, Xoda Bleeitwater,
Lodaline, Cavbolineum, bruin en
groen, Blac Yernis zware, Bijts
in alle kl euren, Vuurlak, alle
Vernissen, Wolvilt en Carton.
Schildersbedrijf Langstraat 46
Detv op het huisnummer.
grote partij heibezems in voorraad;
Straatbezems Colombo; Kamerbezems
Haarkamerbezems, Cocos Luiwagens
Anker enz. Handvegers zw. cocos 65 ct
Handvegers zuiver haar, Raagbollen,
haar en cocos Zwabbers, Closetborstels
Schoenborstels, Kleerborstels, Wasch-
borstels enz. enz.
Komt zien Niets verplicht U
Schildersbedrijf Langstraat 46
(Let op 't huisnummer)
WAARSCHUWING
De laatste tijd blijkt, dat er ernstige
verwarring ontstaat in verband met
praktgken van een particulier labora
torium voor grondonderzoek, dat zich
in de stad Groningen heeft gevestigd
(Oude Boteringestr&at 53).
Met nadruk wijzen wg erop, dat
het Bedrgfslaboratorium voor Grond
onderzoek niets uitstaande heeft met
particuliere laboratoria, daarmede
géén contact heeft en dit ook zeer
bepaald niet wenst.
Onze Dienst heeft geen eigen mon
sternemers; de monsters worden of
door de boeren zelf, of door bemid
deling van de assistenten van de
Rijks Land- en Tuinbouw Voorlich
tingsdienst genomen.
De verschillende particuliere labo
ratoria passen geheel afwijkende
methoden van onderzoek toe. die niet
op Nederlandse proefvelden' zgn ge
toetst, zodat de adviesbasis onvol
doende betrouwbaar is. De Rgksland-
bouwvoorlichtingsdienst geeft hierop
dan ook geen advies.
Het Bedrgfslaboratorium voor Grond
onderzoek is gevestigd te:
Groningen, Prof. van Hallstraat 3
Geldrop, Papenvoort 138
Goes, Singelstraat 13
Oosterbeek, Mariëndaal.
Men zij dus gewaarschuwd. Indien
men twijfelt, neme men contact op
met de assistenten van de Land- of
Tuinbouw Voorlichtingsdienst of
schrijve men aan één van boven
staande adressen.
zo spreekt een verstandig mens
en daarom koopt men alle soort
Verf, Behangselpapier, Glas- en
Borstelwerken, Poetsartikelen bij
het beste adres:
Langstraat 46.
HET AANBRANDEN
TAN MELK
Het aanbranden van melk in de
huishouding komt speciaal voor in de
maanden September tot December.
Het is waarschijnlijk, dat daarbij
zowel het eiwitgehalte als het gehalte
aan lucht een rol spelen. Het geheel
of gedeeltelijk verwijderen van vet
verhoogt de kans op aanbranden.
Ondermelk en gestandaardiseerde
melk branden veel gemakkelijker aan
dan volle melk. Het euvel treedt
vooral op bg melk, die tot op lage
temperatuur gekoeld is. Daar bij
lagere temperatuur de oplosbaarheid
van de lucht in de melk groter is, is
het aannemelijk, dat niet de 1.'
temperatuur als zodanig de oorzaak
is, maar de grotere hoeveelheid lucht
in de melk.
De zuivelfabrieken zorgen er in dit
verband voor, dat er in de melk zo
weinig mogelijk lucht aanwezig is.
Heeft de klant toch nog moeilijk
heden met het koken van de melk.
dan kan men verschillende middelen
toepassen om het euvel van 't aan
branden van de melk tegen te gaan.
Het beste middel is: de melk gedu
rende het verwarmen voortdurend te
roeren.
Ook is het van belang de melk zeer
langzaam op. te warmen. Het is
kend, dat het gebruik van dunne
pannen en verwarming op gas de
kans op aanbranden sterk vergroot.
Cok kan het insmeren van de pan
met een kleine hoeveelheid boter
verbetering brengen.
Een werkwijze waarmede men over
het algemeen het meeste suc
ces heeft en die zeer gemakkelijk
toe te passen is, is de volgendeMen
zet de pan op het vuur met een heel
dun laagje water, zodat juist de
bodem bedekt is. Zodra deze kleine
hoeveelheid water kookt, giet men
de melk erbij. Het water blijft dus
in de pan. Men kookt dan de melk
op de gewone manier. Roeren is on
nodig en van aanbranden heeft men
geen last, zelfs al gebruikte men een
dunne pan.
Electrificatie in Griendtsreen.
Griendtsveen, dat jaren lang zgn
eigen electrische centrale had, wordt
nu aangesloten op het provinciale
net. Het Electro-Teehnisch Bureau
Fonck te Venray heeft o.a. de nieuwe
huisaansluitingen te verzorgen en de
werkzaamheden zijn inmiddels reeds
zover gevorderd, dat binnenkort het
gehele dorp electrisch licht heeft.
Brand in Orerloon.
Zondagmiddag is de boerderij van
H. Jacobs te Overloon tot de grond
toe afgebrand. Alleen de inboedel
kon worden
Eerste-steenlegging nieuwe
kerk te Maashees.
Dinsdag had te Maashees de plech
tige eerste-steenlegging plaats van
de in aanbouw zijnde kerk te Maas
hees, ter vervanging van de in 1944
verloren gegane.
Elf personen (w.o. 8 kinderen)
bij ongevallen gedood
In het afgelopen weekeinde zijn er
in ons land verscheidene ongelukken
gebeurd, die een of meer mensen
levens eisten. Twee jongens werden
gedood en twee ernstig gewond, toen
Zaterdagmiddag in Renkum een mijn,
«vaarmee ,eDkele knapen aan het
spelen waren, ontplofte.
In Katwijk aan Zee verloren drie
kinderen het leven, doordat een van
hen op het strand op een landmijn
trapte, welke eveneens tot ontploffing
kwam.
In Coevorden vond een jongetje de
dood, toen hij tussen een electrische
klaptrug geraakte en op het Buiten-IJ
nabg Amsterdam verdronk een kapi
tein van een binnenvaartuig.
Bg Tilburg en in Roosendaal vonden
verkeersongelukken plaats, welke aan
twee weggebruikers het leven kostte.
Op de Bredase Baan nabij Roosen
daal reed een vrachtauto op een
groepje fietsende fabriekejongens in,
waarbg een dode, drie zwaar- en een
lichtgewonde te betreuren vielen.
Tenslotte werd in de hoofdstad een
meisje door een auto overreden, ten
gevolge waarvan het overleed. In
totaal werden er dus bg acht onge
vallen elf personen gedood, onder wie
acht kinderen.
50.000 lijders
Vallende ziekte een volkskwaal
„Het is weinig bekend, dat Neder
land vijftigduizend lijders aan vallen
de ziekte telt. Dat is niet minder dan
één op de tweehonderd inwoners
Aldus verklaarde dr. F. H. Glastra
van Loon, voorzitter van de Federatie
voor de bestrijding van Epilepsie
(vallende ziekte) op een bijeenkomst
in Esplanade. Epilepsie, zo verklaarde
dr. Glastra van Loon, moet naast
tuberculose en kanker als een volks
ziekte worden beschouwd. Juist om
dat het peil van de Nederlandse
deskundigen in het buitenland zo
hoog wordt aangeslagen, achtte de
voorzitter het te betreuren, dat van
overheidswege zo weinig voor de
bestrijding van de vallende ziekte
wordt
grote partg ontvangen van 1 liter enz
platte gummiring en dikke ring,
verder beugels, thermometers enz.
Schildersbedrijf Langstraat a c
F. W. HENDRIKS
Let op het huisnummer.
KERKELIJKE DIENSTEN
PAROCHIEKERK OOSTRUM
Zondag22ste Zondag na Pinksteren
en feest van Christus Koning. 7 uur
H. Communie; 7.30 de vroegmis; 10
uur de Hoogmis; 3 uur Lof met toe
wijding aan Christus Koning.
Maandag: 7.30 gest. gez.jaarg.voor
Hub. Jenneskens.
Dinsdag: 7.30 best. zielmis voor de
overl. fam. Wegs-Litjens.
Woensdag: feest van Allerheiligen,
dag van verplichting. 7 uur H. Com
munie; 7.30 en 10 uur de H. MisseD;
2.30 Lof met Rozenhoedje, waarna
Miserere en Allerzielenpreek.
Donderdaggedachtenis van alle
zielen. 7 uur, 8 uur en 9 uur de H.
Missen, na de derde H. Mis bedetocht
naar het kerkhof; 6.30 Allerzielenlof
met Rozenhoedje en gebed tot St. Jozef.
Vrijdag: eerste Vrijdag der maand,
7.30 gest. gez. jaarg. voor vrouw van
Mart. Verheijen, waarna zegening van
het St. Hubertusbrood; 7.30 Lof t.e.v.
het H. Hart.
Zaterdageerste Zaterdag d. maand,
7.30 best. gez. H. Mis voor vrouw van
Jean Litjens; 7.30 Maria-lof.
en binnen enkele weken kunnen weer
FRUITBOMEN, BESSEN en andere
boomkwekerij-artikelen worden geplant.
Wg hebben ook voor dit seizoen weer flinke voorraad in de
bekende prima kwaliteit onder N.A.K.B. garantie.
Zo U dit wenst helpen wij U niet alleen met aanleggen,
doch ook met verder onderhoud als snoeien, afbinden, enz.
volgens bepaald systeem. Wg nodigen U tot een bezoek aan
onze kwekerijen gaarne uit.
RECTORAAT St. Jozef, Smakt
Zondag22ste Zondag na Pinksteren
Feest van Christus Koning. 7.30 vroeg
mis voor fam. v.d. Broek-Philipsen;
10 uur hoogmis tot zekere intentie:
3 uur lof met rozenhoedje; 6 uur lof
met preek, opening van hot Maria-
triduum.
Maandag: 6.30 leesmis v. Wilhelm
Cuypers; 7.30 gez. jaarg. voor Harry
Gommans; leesmis v. Theodorus Cox;
6 uur lof met preek.
Dinsdag: 6.30 leesmis voor Theo
Coppis als lid der St. Jozef-broeder
schap; 7.30 l.mis Theodorus de Haart;
des nam. van 3—8 uur gelegenheid
om te biechten; 6 uur lof met preek.
Heden vigilie van Allerheiligen, ge
boden vasten- en onthoudingsdag.
Woensdag: Feest v. Allerheiligen,
geboden feesdag, te vieren als Zondag'.
7.30 vroegmis voor fam. v.d. Winkel-
Geurts; 10 uur pl. Hoogmis t.z.i., na
de hoogmis uitstelling en pl. ver
nieuwing dor toewgding aan O.L.
Vrouw. Des nam. 3 uur Lof en Aller
zielenpreek en gemeenschappelijk be
zoek aan het kerkhof. Vanaf heden
middag 12 uur en morgen de gehele
dag is een volle aflaat te verdienen
zo dikwijls men de kerk bezoekt en
6 maal Onze Vader, Weesgegroet en
Eer aan de Vader bidt.
Donderdag Allerzielen. Eerste' H.
Mis 6.30 als jaarg. v. Christ. Michiels
daarna 2 gel. H. Missen; 8 uur en
half 9 leesmis, 9 uur pl. gez. zieledienst
voor de overledene van ons Rectoraat
en voor degenen die op het kerkhof
rusten. Des nam. 3 uui pl. Kruisweg
voor de overledenen.
Vrijdag: eerste Vrijdag, half 7 gel,
H. Mis voor overl. fam. Philipsen-
Gellings. daarna zegen en acte van
Eerherstel ter ere van 't H. Hart,
voor en na de H. Mis gelegenheid om
te biechten. Half 8 leesmis ter ere
van 't H. Hart. Het St. Hubertusbrood
zal gezegend worden na de eerste H.
Mis.
Zaterdag: Priesterzaterdag, half 7
gez. jaarg. voor Victor Asselberghs
en Johanna Verberkt; half 8 leesmis
ter ere vg,n O.L. Vrouw v. Martinus
Bonants en echtgenote. Des nam. van
4—6 uur gelegenheid om te biechten;
6 uur O. L. Vrouw-lof.
pracht beukenhouten inzet kooien,
draaduestkastjes, beukenhout kastjes,
inzetpo.tten, poroelein bakjes, drink-
fonteine.u enz. enz. Verder alle maten
en alle tot het vak behorende ge-
bruiksarfütoelen, waaronder viswils,
stijkro ko-pr-el enz,
'Beleefd aanbevelend,
Schiideks$e*lii^ £aftgótiaat «VÓ
ALBERT HEIJN
MAAKT U HET LEVEN
GOEDKOPER!
7
tuinders of kippenglas, enkeldik en
dubbeldik, Byzanthgns, Regendr
Cathedraal, Imitatie spiegel- of u
glas steeds voorradig.
Schildersbedrijf
F. W. HENDRIKS
Langstraat 46. Let op huisnum
