WEEKBLAD VOOR VENRAY EN OMSTREKEN
Prof. Lieftinck
spreekt over zijn zorgen
De opening van het pompstation
op de Bieeheide
xomiqucen*
ïieien-miseie
n Spelletje haatten
in de keik.
Zaterdag 18 Maart 1950 No. 11
Een en Zeventlgste Jaargang
Druk en Uitgave
Firma van den Munckhof
Drukkerij
Kantoorboekhandel
Grootestraat 28
Telefoon K 4780 512
Postrekening 150652
PEEL EN MAAS
Advertentieprijzen
op aanvraag verstrekt
Abonnementsprijs
per kwartaal:
voor Venray fl 1.00
buiten Venray fl 1.20
uitsluitend vooruitbet.
De na-oorlogse tijd heeft ook mee
gebracht, dat de ministers meer
doodgewone mensen zijn geworden.
We bedoelen daarmede, dat ze niet
als vroeger hoog op een voetstuk
verheven staan, in deftige statiepak-
ken gestoken zijn en bijna nooit
achter hun deftige bureaux uitko
men. Integendeel de na-oorlogse tijd
heeft Hunne Excellenties dichter by
het Nederlandse volk gebracht en er
gaat by'na geen week voorbij of de
ene Excellentie heeft hier en de
andere Excellentie heeft daar gespro
ken. Een uitzondering daarop was
Prof. Lieftinck, die het schijnbaar te
druk had met het in orde brengen
van de schatkist.
Vorige week echter heeft hij zijn
stilzwijgen verbroken en in een ver
gaderingvan Friese boeren eens wat
verteld over zijn ministerie en de
Belastingbetaler.
Enkele interressante bijzonderheden
uit deze rede vindt U hieronder
Het Departement van Financiën,
aldus de Minister, is te verdelen in
twee hoofdafdelingen, dat van de
Generale Thesaurie en de Dienst der
Belastingen; met beide heeft de
belastingbetaler te maken. Een van
de belangrijkste afdelingen van de
eerste groep heeft te maken met de
deviezen, waardoor men de betalings
balans in evenwicht hoopt tehoudeD.
Belangrijke leningen heeft men in het
buitenland moeten opnemen, maar
daar kwam een einde aan. In April
1048 kwam de Marshalhulp, zodat
wy" onze betalingsbalans sluitend
konden Krijgen. Deze hulp loopt ech
ter af en tegen die tyd moeten wy
onze eigen boontjes kunnen doppen.
Pli^im ?oor de landbonw
In 1947 bedroeg het tekort op onze
betalingsbalans nog 1,6 milliard gul
den, in 1948 nog milliard en over
1949 nog 0,4 milliard, zodat we dus
geweldig zyn vooruitgegaan. Hoewel
het steeds moeilijker wordt, nog
verdere verbetering aan te brengen,
hopen we toch het zonder genoemde
hulp te kunnen stellen. Hulde bracht
de Minister aan de Nederlandse land
bouw, die in onze export een eerste
plaats inneemt.
Vervolgens kwam de Minister te
spreken over het binnenlands beta
lingsverkeer. De koopkracht van de
gulden moet op peil gehouden wor
den, wat aangeduid wordt als het
binnenlandse monetaire evenwicht.
Na de bevrijding was er zeer veel
geld in omloop; er was een wanver
houding tussen geld en goederen. Een
groot stuk van de koopkracht moest
uit het Nederlandse volk worden
weggezogen door de gèldzuivering,
vermogensaanwas-belastmg en andeie
heffingen, opdat ons land niet in de
spiraal van de inflatie zou geraken.
Wy kunnen zeker zeggen, dat in
Nederland prijzen en lonen minder
zijn gestegen dan in andere landen,
mede als gevolg van de zware be
lastingdruk.
De Minister kon niet tegenspreken
dat de uitgaven van de overheid zeer
hoog zyn
De begroting voor 1050 laat een
bedrag zien van 31/, milliard gulden,
dat door de belastingbetaler en uit
andere inkomsten gevonden moet
worden.
Waardoor worden nn die
uitgaven zo hoog?
De helft van deze 3l/a milliard wordt
besteed voor drie grote doeleinden en
welbetaling van renten en aflos
singen van de staatsschuld, herstel
van oorlogsschade en militaire uitga
ven. De staatsschuld, die voor de
oorlog 4 milliard bedroeg, liep door
het Duitse wanbeheer op tot 24 mil
liard in 1945. De militaire uitgaven
zyn voor 1950 begroot op7iomillioen
gulden; rente en aflossing vragen 560
millioen en herstel oorlogsschade 490
millioen gulden. Deze drie grote pos
ten vergen reeds 1760 millioen gulden.
Het tekort op het Landbouw-Egali-
satiefonds was in 1946 nog 425 mil
lioen gulden, maar is thans geraamd
op 175 millioen gulden. Op de begro
ting drukken verder vaste lasten,
zoals de sociale voorzieningen (350
millioen), pensioenen (200 millioen),
onderwijs (350 millioen) enz.
Wanneer men het totaal van alle
overheidsuitgaven in procenten van
het nationale inkomen becijfert, dan
komt men tot een percentage van
30,71 men houde er echter rekening
mee, dat 17 pet. hiervan weer aan
de belastingbetaler terugkomt in de
vorm van interest van staatsleningen,
vergoeding wegens oorlogsschade,
soGiale voorzieningen e.a. Er blyft
dus over 13,7 pet. dat moet worden
besteed voor de defensie, onderwys,
justitie en andere collectieve behoef
ten.
Wat het ambtenarencorps betreft,
zeide de minister, dat er in 1946 nog
131.000 rijksambtenaren waren, maar
dat volgens de begroting voor 1950
dit aantal is teruggelopen tot 100.000.
De andere kant
van de medaille
Wil de staat al die behoeften
blijven bevredigen, dan moet zy kun
nen beechikken ever voldoende mid
delen, m.&.w. de belastingen zullen
hoog moeten zyn.
Nu onderscheiden we directe en
indirecte belastingen. Spreker wees
op de sociaal-economische strekking
van de directe heffing en op het feit,
dat in de hoger ontwikkelde landen
een ruimere plaats aan de directe
belasting is ingeruimd. Toch zal in
de huidige omstandigheden enige
verschuiving van de directe- naar de
indirecte belasting nodig zijn.
Uitvoerig stond de Minister ook
stil by de vereenvoudiging in de be
lastingheffing, de aanslagbiljetten, de
administratie, terwyl hy er tevens
op wees, dat de ondernemingsbelas
ting geleideJyk zal worden opgeheven
en dat andere directe heffingen iets
verlaagd zullen worden. Niettemin
blyft het onvermijdelijk, dat de be
lastingen een zware druk blijven uit
oefenen.
Wat de achterstand by de belas
tingadministratie betreft, zeide Minis
ter Lieftinck dat in gevallen, waarin
wel voldoende middelen aanwezig
zyn, doch onwil bestaat, niet zal
worden opgezien tegen het nemen
van krachtige maatregelen. Aan de
andere kant zullen bezwaren met
grote zorg worden onderzocht en in
gevallen, waarin werkelijk moeilijk
heden bestaan, met soepelheid en
begrip worden gehandeld, zodat eco
nomische debacles niet zullen voor
komen.
Al met al was de Professor niet
ontevreden over wat bereikt was,
maar hy hoopte dat ook iedere
Nederlander zou blijven beseffen, met
welk groot financieel debacle Neder
land uit deze oorlog is gekomen.
De belastingdruk zal blijven, maar
de gulden zal dan ook weer iets
waard yvorden.
INGEZONDEN
Prov. Statenverkiezing
Naar aanleiding van 't aangehaalde
in Peel en Maas d.d. 11 Maart by de
uitslag van de Groslijststemming
Prov. Staten 1950 ten aanzien van de
kiezers uit Oirlo, voelen wy ons ver
plicht de schryver van 't bovenge
noemde van repliek te dienen.
We leven God zij dank nog altijd
in een land waar 't uitbrengen van
een stem 't zy voor Kamer, Prov.
Staten of Gemeente vrij is.
Zo is 't ook iD Oirlo „en zeer terecht"
t geval geweest, de kiezers zijn hier
volkomen vrijgelaten en er is geen
dwang op geen enkele kiezer uitge
oefend. Ook is door 't Bestuur geen
propaganda gemaakt voor de op de
affiches door Venray uitgegeven can
didates dit is volgens 't door de
Statenkieskring verbodene juist.
Het enige wat Venray o.i. dan ook
dwars zit is dit dat de Heer Achten
te Horst oud dorpsgenoot uit Oirlo
hier een grote meerderheid van stem
men heeft gehaald, en hierdoor 't
tweede Venrayse lid grotendeels heeft
uitgeschakeld.
Misschien acht geachte schrijver de
kiezers in Oirlo niet competent ge
noeg om zelf te stemmen dan be
hoeft Venray 't haar toch zeker niet
te leren, hier zyn byna alle stemge
rechtigden lid van de K.V.P. en be
talen ieder jaar zelf hun contributie.
Daar bijna de helft van de kiezers
oud leerlingen of schoolkameraden
zyn van de Heer Achten, en die be
wezen heeft een goed Statenlid te
zyn, dan verwonderd 't ons ook niets,
maar waarderen wy 't ten zeerste
dat genoemde persoon zoveel stem
men in Oirlo gehaald heeft, en willen
daarbij °ok ronduit bekennen dat,
al woont de Heer Achten ook in
Horst, hy toch door geen enkele
Venrayse behoeft vervangen te wor
den.
Indien Venray niet met 't advies
had gekomen 2 Venrayse Candidaten
voor de Prov. Staten om zodoende
„Machtsmanifestatie", zoals schrijver
't noemt te willen uitoefenen op de
kiezers, ook dat dit nadelige gevolgen
kon hebben voor Horst, dan zou 't
0. i. ook een betere uitwerking ge
had hebben ten aanzien van Venray.
Hopende, dat de ruggespraak en
verwensingen, die na de verkiezingen
ten nadele van de kiezers uit Oirlo
gedaan zyn, voor goed blijven op
houden.
K.V.P., Oirlo,
Het spijt ons, als het bestuur van
K-Y-P- afdeling Oirlo, in dit soms
tamelijk duister stuk spijkers op laag
water meent te moeten zoeken.
Inderdaad leven we in eer. vrij
land en mag iedere kiezer, dus ook
een Oirlose, zyn stem vry uitbrengen
op wie hy wil, maar dan mag toch
ook gerust gezegd worden, dat de
uitslag voor Venray beter zou zyn
geweest, als Oirlo meer Venrayse
candidaten had gesteund. Dat dat
een verwensing of ruggespraak is,
kan er bij ons niet in.
Wy hebben voor de heer Achten
niets dan lof, evenals voor de heer
Boot», maar aangezien veer Venray
Voordat de heer Gouverneur Vrij
dag j.l. de machtige machines in
werk'mg stelde, die 60 meter diep het
water oppompen en voortaan zullen
zorgen voor een goede watervoor
ziening van Venray en omliggende
gemeenten, was er reeds veel voor-
Tegen half 11 kwam een grote stoet
van genodigden aangereden voor het
pompstation, waarop drie vlaggen
wapperden ter gelegenheid van dit
feest.
Daar was allereerst de heer Gouver
neur Houben met depute Peters en
vele andere heren van Prov. Staten,
zoals de heren Achten en Boots.
Daar kwamen de heren Burge
meesters van de omliggende gemeen
ten, maar ook van ver uit het Zuiden.
Daar kwam de Hoogeerw. heer
Deken, de burgemeester en wet
houders van Venray, Dr. Muntendam,
de directeur-generaal van de Volks
gezondheid, als vertegenwoordiger
van Minister Joekes, Prof. Krul, de
directeur van het Rijksinstituut voor
drinkwatervoorziening, Prof. Gelissen
de president van de P.L.E.M., het
gehele hoofdbestuur van de Water
leiding van Zuid-Limburg, die op zo
buitengewoon prettige wy'ze haar
zuster in Noord- en Midden-Limburg
door de aanvangsmoeilykheden heeft
heen geholpen. Kortom, het was er
een komen, van allerlei hooggeplaatste
persoonlijkheden, die door hun aan
wezigheid wel blijk gaven van het
grote gebeuren.
De heer Van Basten Batenburg,
heette allen namer.s de Raad van
Commissarissen hartelijk welkom en
beschreef in het kort hoe dit pomp
station tot stand is gekomen.
Reeds in 1916
heeft het Groene Kruis pogingen in
het werk gesteld om in deze om
geving leidingwater te krygen, een
poging, die hoe urgent ook, toen reeds
niet mocht slagen.
Na de eerste wereldoorlog zijn nog
andere pogingen gedaan, maar deze
moesten allen om financiële of andere
redenen op niets uit lopen. En toch
de noodzaak was groot.
Als men bedenkt, dat op heden
benoorden Susteren, slechts voor 8
gemeenten met 104.000 mensen leiding-
weter beschikbaar is, terwyl de 41
andere gemeenten met 140.000 men
sen het nog steeds met pompwater
moeten doen, dan blijkt daaruit, dat
nog steeds veel te doen is in Noord-
Midden-Limburg. Maar nu kon dank
zy de gunstig financiële regeling van
het Ryk de bouw van dit station
doorgaan. Men heeft dan ook direct
aangepakt en is allen, die aan de tot
standkoming van dit station hebben
meegewerkt zeer hartelijk dankbaar.
Kranen en bedden
Ir. Muntendam, sprekende namens
Minister Joekes, bracht zyn geluk
wensen over, nu dit station geopend
wordt, juist nu 100 jaren geleden de
eerste waterleiding in Nederland en
wel te Amsterdam in werking werd
gesteld.
Spreker noemde dit moment een
belangrijk ogenblik voor het levens
geluk van deze streek, die door een
goede watervoorziening haar volks
gezondheid weer een flink stuk ver
beterd ziet. Want met het aantal
kraantjes neemt het aantal bedden
af, die bestemd zyn voor ly'ders aan
cholera, buiktyphus, loodwitvergifti-
ging en andersinds, terwyl de water-
hygiëne in het algemeen, o.a. door
meer wassen en baden vooruit zal
gaan en ook vooruit moet gaan, daar
Nederland een nog veel te klein
waterverbruik per dag heeft, tegen
over andere landen en dat nog wel
terwyl we toch voor zo proper en
netjes worden aangezien.
Het werk, dat het Groene Kruis
in 1916 is begonnen, is nu beëindigd
en spreker hoopte, dat dit pomp
station tevens zou gezien worden als
een symbool van de wederopbouw
en het herstel van deze zo zwaar
getroffen streken.
Door samenwerking van gemeente
besturen, provincie en verschillende
andere diensten is het tot stand ge-
door alle K.V.P.-afdelingen, dus ook
de Oirlose, vier Venrayse candidaten
gesteld waren, had 'men toch ook
mogen verwachten dat zy gekozen
zouden worden. Bovendien is lezen
ook een kunst, want waar hebben
wy ergens geschreven dat er machts
manifestatie op de kiezer zou zijn
uitgeoefend We hebben slechts ge
schreven dat de keuze van 2 candi
daten uit Venray toch ook zou laten
zier., dat Venray zelf ook wat kan.
Dat Oirlo zyn oud-meester Achten
kiest, neemt niemand haar kwalijk,
maar men constateert hier enkel dat
men candidaten stelt en hen later in
hun hemd laat staan.
Als men foutief gedaan heeft door
slechts vier Venrayse candidaten te
stellen, dan is dit hoofdzakelijk Uw
eigen schuld, daar U als K.V.P.-
bestuur Oirlo mede de lyst voor
Venray heeft opgemaakt, of hoort
Oirl» Mi«a«hi»n niet mhi fc» Vearey.
komen, waardoor Noord-Limburg mede
is opgenomen in het zonnige Zuiden
en vooral op gebied van
de volksgezondheid.
Noord-Limburg, zorgenkind.
Het provinciaal bestuur was het
reeds lang een doorn in het oog
geweest, dat Zuid-Limburg een cen
trale waterleiding had, maar Noord
en Midden-Limburg nog steeds niets.
Toen na de oorlog dan ook een
kleine kans aanwezig was om hier
een waterleiding te krygen met
Rykssteun, is deze kans aangegrepen
en door een goede verstandhouding
en samenwerking onderling is dit
tot stand gekomen.',
Al te lang is dit gebied verstoken
geweest van gas, water en electrici-
teit, elementen, die de moderne
samenleving niet kan missen, maar
nu deze aanwezig zyn, kan Noord-
Limburg mede optrekken in de stryd
om het bestaan in de toekomst zo
moeilijke tyd.
Maar het bericht, dat de Marshall
hulp ook voor een gedeelte bestemd
is tot verbetering van de landbouw,
deed spreker hopen, dat hiervan ook
Noord-Limburg zou profiteren en dat
daarby de steun van de regering niet
zou uitblijven.
De gouverneur dankte allen recht
hartelyk voor hun bemoeienissen in
deze drinkwatervoorziening en sprak
de hoop uit, dat de waterleiding
nieuwe en goede tijden voor deze
streken met zich zou voeren.
Na deze officiële opening verenig
den zich alle gasten aan de koffie
tafel in Lunchroom Verheugen, waar
verschillende sprekers r.og eens het
grote belang van een goede water
voorziening voor dit gewest naar
voren brachten en hun dank uitspra
ken voor ondervonden medewerking
en steun.
Zo spraken hier hun felicitaties uit
de voorzitter van de Vereniging van
Waterleidingbelangen en de voorzitter
van de Vakgroep Waterleidingbedrij
ven, terwyl Prof. Krul in een aardige
rede de moeilijkheden besprak van
het Rijksinstituut voor drinkwater
voorziening, dat voor de oorlog de
boer op moest, om waterleidingen
kwijt te raken, tegen idioot lage
pry'zen, maar die nu, na de oorlog,
gewoonweg bestormd worden door
allerlei gemeentebesturen, die in
tegenstelling met tien jaren geleden,
nu wèl waterleiding willen hebben,
ongeacht de idioot hoge pry'zen.
Ir. Groutars, de directeur van de
Waterleiding, besprak de geschiede
nis van de organisatie en de ont
wikkeling van de waterleiding in ons
land 6n kwam zo by de totstandko
ming van dit nieuwe station, waar
voor in 1939 de plannen waren ge
maakt en waarvoor op 1 Juni 1948
toestemming tot de bouw gegeven
werd. 17 KM. hoofdleiding zyn nu
reeds aangelegd en binnenkort gaat
de 5 KM. naar Horst gelegd worden.
Het aantal aansluitingen overtreft,
in tegenstelling met wat anderen
zeggen, de verwachtingen en lang
zaam maar zeker wordt het net uit
gebreid.
De heer Burgemeester dankte als
slot nog allen, die aan de totstand
koming van dit werk hun krachten
gegeven hebben en sprak de hoop
uil, dat de waterleiding voor Noord-
Limburg een periode van bloei en
ontwikkeling zou mogen inluiden.
Heeft Maart altijd negen
zomerse dagen
WAS HET MAAR WAAR!
Tot het schier ontelbare aantal
weerspreuken en gezegden behoort
ook het gezegde als zou Maart negen
mooie dagen brengen. Sommige van
de spreuken en gezegden zyn zo oud,
dat men zou zeggen dat ze een zekere
grond van waarheid moeten bezitten.
Nu is het zeer moeilijk om uit te
maken of er inderdaad een negental
mooie dagen in Maart voorkomt, ook
al beschikken wy' over een lange
reeks van gegevens.... want wat ver
staat men onder een mooie dag in
Maart?
Het kan zyn dat men er heldere
dagen onder verstaat met de gehele
dag zon, maar de temperaturen zyn
in Maart op dergelijke zonnige dagen
veelal laag, terwyl er 's nachts zware
nachtvorsten optreden. Ook een
rustige, zonloze dag in Maart geeft
vaak een voorjaarsgevoel by hoge
temperaturen. Zoals U dus ziet, is
het moeilyk uit te maken wat men
nu in Maart onder een mooie dag
verstaat.
Toch zullen het de zon en de tem'
peratuur zyn, die de grootste rol
spelen en daarom heeft Dr. Levert
van het K.N.M.I. te De Bilt enige
jaren geleden getracht voor Maart
en voor De Bilt eens na te gaan
hoeveel mooie dagen, zowel zonnige
als met hoge temperatuur, er in
werkelijkheid gedurende de laatste
halve eeuw zyn voorgekomen.
Nadat hy in jaarboeken over de
laatste 50 jaren de maand Maart
e»4er 4» leepe k»4 giiomn, bleek
hem dat er „8" Maart-maanden waren
met geen enkele heldere dag en
maar één met 12 stuks, nl. in 1931.
Waar het nu om gaat, is het op
vallende feit dat de meest Maart-
maanden géén, één of twee heldere
dagen hadden. Hieruit blykt dus, dat
een Maart-maand met negen of meer
heldere (mooie) dagen zeldzaam is.
Maart-maanden met negen mooie
zonnige dagen (zoals de volksmond
wil) kwamen maar zes keer in de
laatste 50 jaren voor, hetgeen over
eenkomt met één keer in de acht
jaar. Het gezegde, als zou Maart altyd
wel negen mooie dagen brengen, is
dus fout.... of wordt er met een mooie
dag in Maart, een dag bedoeld met
een hoge temperatuur Goed... zei
Dr. Levert, dan zal ik dat ook even
voor U uitzoeken en hy berekende
ook het aantal zachte en zeer zachte
dagen in Maart over de laatste 50
jaren.
By de weerdienst van het K.N.M.I.
noemt men een dag in Maart zacht,
wanneer de maximum temperatuur
boven de 13,9 gr C komt. Zo kwamen
er in de afgelopen 50 jaren vyf Maart-
maanden voor met negen of meer
zachte of zeer zachte dagen, (Max.
Maart 1948 met 12 dagen). Er waren
13 maanden met zes of meer zachte
(mooie) dagen, daarentegen maar
liefst 24 met 0, i of 2 van zulke
(mooie) dagen.
Een Maart-maand met negen „mooie"
dagen wat de temperatuur'betreft,
is dus nog zeldzamer dan met negen
..mooie" zonnige dagen, daar een
Maart-maand met negen zachte of
zeer zachte dagen maar één keer in
de tien jaren voorkomt.
Wanneer U dus deze populaire
weerspreuk aan de waarheid toetst,
blykt zeer duidelijk, dat een Maart-
maand met negen „mooie" dagen
toch wel sterk overdreven is. Ons
antwoord op de vraag, „Heeft Maart
negen mooie dagen luidt dan ook...
Was het maar waar
Volgens de bepalingen van het
contract, dat wordt aangegaan, wan
neer men met de opleiding begint,
is men verplicht na afloop van de
cursus minstens drie jaar ondergrond
se mynarbeid te blyven uitoefenen.
Het contract bepaalt ook, dat men
by" geen enkele mynbouwonderneming
een betrekking aanvaarden mag voor
de duur van de opleiding verstreken
Voor gehuwden zal het huisves
tingsprobleem de nodige moeilyk-
heden opleveren, want de woningnood
is ook in Zuid-Afrika groot.
Verschillende mynen zyn begonnen
op eigen terreinen huizen te bouwen
voor het toezichthoudend personeel.
Het salaris is ruim voldoende om
op te trouwen en bovendien bestaat
er voor een pientere kerel nog goede
vooruitzichten by de mynen op be
trekkingen met een loon van 70 tot
80 pond per maand.
Ter vergelyking: een goedgeschool
de vakarbeider in de Unie verdient
40—50 pond.
Zeer strenge keuring.
Tot slot nog een enkel woord over
de emigratie-technische kant van
deze betrekkingen. Men kan zich
aanmelden by de Gewestelijke Ar-
beidsbureaux, waarby o.a. een ge
boorte-akte en zo mogeljjk getuig
schriften betreffende persoonlijke
eigenschappen overlegd moeten wor
den.
Wie niet ovei een uitstekende
gezondheid beschikt, maakt geen
kans, want de medische keuring door
een Zuid-Afrikaanse arts is buiten
gewoon streng.
Het percentage, dat aan de eisen
voldoet, is niet hoger dan 15.
Wie goedgekeurd wordt, krygt
vrye overtocht.
Wie by hernieuwde keuring in
Zuid-Afrika mocht worden afge
keurd, kan kiezen tussen vrye over
tocht naar Nederland of tewerkstel
ling in een bovengrondse afdeling
in het mynbedryf.
ZUID-AFRIKA'S
GOUDINDUSTRIE
geeft jonge Nederlanders
een kans
De kansen om naar Zuid-Afrika te
emigranten zyn op het ogenblik niet
heel gunstig, uitgezonderd voor een
categorie jonge manDen, die een be
staan op kunnen bouwen in de goud
industrie.
Voor landbouwers zyn de mogelyk-
heden altyd miniem geweest geen
enkele emigrant immers kan waar
ook ter wereld direct beginnen met
een eigen bedryf en in de Unie van
Z.-Afrika wordt al het landarbeiders-
werk verricht door gekleurden
maar vakarbeiders waren aanvan
kelijk erg in trek. Vooral bouwvak
arbeiders en metaalarbeiders.
Circa 4500 Nederlanders zyn in de
afgelopen vier jaar naar „het land
van de gouden zonneschijn" getrokken,
met als topjaar 1948, toen er 2131
gingen. Sindsdien is het aantal sterk
afgenomen, doordat de Unie van Zuid-
Afrika een emigrantenpolitiek is gaan
voeren, die afgestemd is op vraag en
aanbod op de arbeidsmarkt.
Om te worden toegelaten moet men
beschikken over een werkgevers-ver
klaring met eer. garantie voor
huisvesting, wanneer het om een gaat
en als de keurraad in Pretoria,
die uiteindelijk zyn fiat moet geven,
zo'n verklaring onderzoekt, is de lei
dende gedachte: „Is er niet een Zuid-
Afrikaner, die dit werk kan doen
Dit en het feit, dat door de enorme
kosten de bouwactiviteit sterk ver
minderd is, hebben tot gevolg gehad,
dat er het laatste jaar nagenoeg geen
aanvragen uit Zuid-Afrika zyn binnen
gekomen.
Lagere school voldoende
Er is één categorie, waar wèl vraag
naar is. Dat zyn jonge mannen van
19 tot 23 jaar en als het oud-militairen
betreft, tot 23 jaar. Zy worden als ze
zyn goedgekeurd, opgeleid tot op
zichter in de goudmynen. Hun werk
bestaat uit het houden van toezicht
en het geven van aanwijzingen aan
de mijnwerkers, die voor 100 pet. uit
gekleurde arbeidskrachten bestaan.
Een speciale schoolopleiding is niet
vereist. Zes klassen van de lagere
school zyn voldoende om in aanmer
king te komen, maar een betere
schoolopleiding geeft betere kans op
posities als hoofdopzichter e.d.
De opleiding geschiedt van Staats
wege en duurt 18 tot 21 maanden-
Behalve kost en inwoning krygen
de leerlingen het eerste halve jaar
ca f 80,— per maand, de tweede
periode f 130,— en de derde periode
f 190,—. Die bedragen 8, 15 en
19 pond ontvangt men vry van
enige aftrek en wie een meisje
Nederland heeft, waarmee hy w
spoedig mogelyk wil trouwen, kan
dus al tydens de opleiding beginnen
te sparen. Wie de opleiding voltooid
heeft, krygt automatisch een
trekking in het goudgebied van
Witwatersrand, ten Westen van
Johannesburg.
Het aanvangsloon van een op
zichter bedraagt ca. f 500,— pei
maand (n.l. 50 pond). Voor huis
vesting voor ongetrouwden ver
zorgd door de mynen kleding er
kleine uitgaven is rond f 200,-
«edig.
Heeft men vorig jaar op de export
naar Engeland van onze eitjes tonnen
gelds bijgelegd en zyn ze de oorzaak
geworden van veel beroerdigheid, ook
dit jaar schynen de heren Engelsen
hetzelfde spelletje te willen spelen en
ver beneden de kostprijs wel eieren
te willen. Zo gaan er geruchten dat
slechts f 7.60 geboden wordt, terwyl
de kostprijs tussen de 11 en 12 cent
ligt.
Hoewel het hier gaat om het for
midabele bedrag van 400 millioen
eieren, voelt men er in exportkringen
zeer weinig voor om ook dit jaar
weer millioenen guldens toe te geven,
guldens, die weer moeten worden
bijgelegd uit het overschot van export
naar elders. Dit is dan ook de reden
waarom waarschijnlijk de onderhan
delingen voorlopig zyn stil gelegden
de exporteurs en handelaren vry zyn,
hun overschot te verkopen.
Intussen zal naar een oplossing
gezocht worden van de moeilijkheden,
maar de kans is groot dat Engeland,
daarbij gesteund door Denemaken,
die wy het vorig jaar zulk een
vreemde poets gebakken hebben, op
zyn stuk blyft staan, en wat dan....
Een soldaat, die in de kerk was»
waar goede woorden gesproken wer
den, haalde een spel kaarten uit zyn
zak en sloeg die opmerkzaam gade.
De met het toezicht belaste sergeant
zag het, en gebood hem het spel
kaarten in zyn zak te steken, doch
de soldaat weigerde zulks en zo werd
hy by het uitgaan der kerk voor de
kolonel gebracht. Deze was erg ver
bitterd over hetgeen de soldaat daar
misdreven had en gebood hem streng
zulks in het vervolg na te laten,
terwyl hy hem tot voorbeeld zyner
kameraden zou straffen.
De soldaat vroeg aangezien hy
niet lezen of schrijven kon pardon
en zei, dat de kaarten hem tot
kerkboek diende en zo de kolonel
hem ae vryheid gaf, zou hy ook
uitleggen hoe.
En hy begon aldus:
Wanneer ik een Aas zie, dan denk
ik, dat er maar één God is en dat
wy zonder Hem niet Kunnen leven.
Bezie ik een TWEE, dan denk ik
aan de twee naturen en aan do twee
geschriften, het Oude en Nieuwe
Testament. Zie ik een DRIE. dan
denk ik aan de drie personen: Vader,
Zoon en Heilige Geest en dat Jezus
drie dagen en drie nachten in de
schoot der aarde heeft gerust on de
derde dag weer is opgestaan. By het
zien van een VIER dan denk ik aan
de vier jaargetijden, Lente, Zomer,
Herfst en Winter. Bezie ik een VIJF,
dan denk ik aan de vyf wyzen en
aan de dwaze maagden en de vyf
wonden, die O.L. Heer voor ons aan
het kruis gekregen heeft. Bezie ik
een ZES, dan bedenk ik, dat hemel
en aarde in zes dagen geschapen zyn
terwyl de ZEVEN een rustdag aan
duidt. Wanneer ik een ACHT zie
dan denk ik aan de acht personen'
di» vrj gebleven zijn van 4e zend'.