R
Het wetsontwerp:
OORLOGSSCHADE
De Klokkeluier spreekt
JAARVERGADERING
WEEKBLAD VOOR VENRAY EN OMSTREKEN
COMMUNISME
ccmU mannen l
'BüuuwakaeèeüUiiéi)»d
^aatueiqadetinq.
lOene. Hïliddendand.
Zaterdag 28 Februari 1948 No. 9
Ne.gen en Zestigste Jaargang
Druk en Uitgave
Firma van den Munckhof
Drukkerij
Kantoorboekhandel
Grootestraat 28
Telefoon K 4780 512
Postrekening 150652
PEEL EN MAAS
Advertentieprijzen
op aanvraag verstrekt
Abonnementsprijs
per kwartaal:
voor Venray fl l.CO
buiten Venray fl 1.20
uitsluitend vooruitbet.
De maatstaf die genomen is, is onjuist
Nu het wetsontwerp „oorlogs
schade", de verschillende ministeries
verlaten en de Kamers bereikt heeft,
heerst er grote o'pwinding in de ge
troffen gebieden en de Federatie voor
oorlogsgetroffenen heeft reeds in ver
schillende grote en kleinere plaatsen
protest-vergaderingen belegd.
aarom
Hoewel de regering in dit nieuwe
wetsontwerp over de materiële oor
logsschade voorop stelt, dat de schade,
welke een deel van het Nederlandse
volk door de oorlog geleden heeft,
door het gehele volk moet gedragen
worden, trekt zü daaruit niet die
gevolgtrekking, die leiden zou tot
een algehele vergoeding over de ge
hele linie op basis van .vervangings
waarde.
Erkend moet worden, dat er wel
geen rekening gehouden is of het be
schadigde of verloren geganenogwel
dienstig is voor de .gemeenschap en
dientengevolge dus alleen recht heeft
voor herstel en herbouw een maat
regel, waarmede in het begin wel
eens geschermd werd maar er is
in ernstige mate rekening gehouden
met de persoonlijke belangen van de
getroffenen.
Dit doet echter niets af aan het
feit, dat de basis van algehele ver
vangingswaarde toch niet is door
gevoerd.
De memorie van toelichting zegt in
hoog ambtelijke stijl„De economisch
zwakkeren behoeven niet op gelijke
wijze te staan voor de economisch
sterkeren, als de sterkeren staan voor
de zwakkeren. Zo wordt dus geen
onderscheid gemaakt tussen de ge
troffenen en niet getroffenen, maar
de getroffenen worden eerst verdeeld
ineconomisch sterkeren en zwak
keren.
In strijd met het oorlogs-
schaderecht
De regering heeft ook aangegeven
waarom zij deze regel aangenomen
heeft. Zij is van oordeel, dat in de
gegeven omstandigheden, hjeraan niet
te ontkomen is, daar de omvang der
oorlogsschade zeer groot is en de
economische toestand van Nederland
zodanig is, dat een vergoeding over
de hele lyn op basis van vervangings-,
waarde een te zware last op de ge
meenschap zou leggen en daarmee
het herstel van 's lands toestand ern
stig zou belemmeren.
Reeds meerdere malen is én van
de "kant van de federatie deroorlogs-
en van andere instanties bovenstaande
bewering op goede gronden aange
vallen en verworpen. Ongetwijfeld
zal by de bespreking van dit wets
ontwerp in de Tweede Kamer
hopenlijk nog voor de a.s. verkie
zingen nog wel een en ander naar
voren komen.
Om enigszins de werkwijze, opge
steld in dit wetsontwerp, naar voren
te brengen, willen wy even dieper
ingaan op de herbouw en het herstel
en de wyze van financiering van
onherstelbare en herstelbare wonin
gen bedrijfspanden, vermeld in art. 8.
Herstel en herbouw
Art'. 8 kent een algehele vergoeding
coe aan hen, die schade geleden heb
ben aan de woniDg of bedrijfspand,
waarin zy of hun kinderen leefden
of waarmee zy hun brood verdienden
in de periode, liggende tussen 9 Mei
1940 en de datum van beschadiging.
Echter onder de volgende voor
waarden
a. Er moet een eigenaar zy'n of
bloed- en aanverwanten in de neer
dalende lyn. (de opgaande lyn wordt
uitgesloten, waarom dit is ons ,ook
niet duidelijk).
b. Het pand mag slechts een be
paald aantal m3 inhoud hebben, n.l.
een woning of bedrijfspand niet meer
dan 500 m8, een woning en bedrijfs
pand samen, niet meer dan 1000 m3.
c. Dit artikel geldt slechts één be
drijfsruimte of voor éên pand, be
vattende woon- en bedrijfsruimte
tesamen. Hij die dus integrale ver
goeding gekregen heeft voor één
woonhuis, kan aanspraak maken op
een bydrage op basis van vervangings
waarde voor één bedrijfspand en ook
omgekeerd
d. De waarde Mei 1940 van totaal
verwoestte panden zal niet groter
kunnen zy'n voor één woning of
bedrijfspand dan f 5000,—, voor een
woning en bedrijfspand tesamen
f 8000,-.
e. De bouwkosten worden vergoed
met aftrek van een bedrag voor af
schrijving naar de prijzen van Mei
1940.
De vervangingswaarde voor onher
stelbare panden wordt gesteld op de
waarde van dit pand vóór het ont
staan der schade, verminderd met
mogelijke resten als fundamenten e.d.,
terwy'l ook met de ondergrond reke
ning gehouden wordt.
Deze waarde berekent men door
de prijs van 9 Mei 1940 te nemen,
vermeerderd met een toeslag, gelyk
aan het geraamde prijsverschil tussen
de gemiddelde bouwkosten per m3
voor een gelijksoortig pand als het
I verwoestte pand per 9 Mei 1940 en
het tydstip, dat met de wederopbouw
begonnen wordt. Of gorter gezegd, de
waarde 1940 vermenigvuldigd met de
bouwindex.
Er zal dus niet meer vergoed kun
nen worden voor een woning f 5000,
plus de bouwindex en voor een wo
ningbedrijfspand f 8000,— plus de
bouwindex.
Deze bouwindex komt ook voor in
de berekening van herstelbare panden,
die dus nog op te bouwen zy'n. Hier
wordt 1 vergoed, wat hersteld moet
worden. De rijksbijdrage is vastgesteld
op de verkoopprijzen van Mei 1940 en
deze wordt vermenigvuldigd met de
dan geldende bouwindex, waardoor
dan de hetstelkosten te berekenen
zyn. Logisch is natuurlijk, dat ver
bouwingen en verbeteringen ten eigen
laste komen.
De herstelkosten- kunnen ook niet
hoger liggen dan f 5000,— x de bouw;
index of f 8000,— x de bouwindex,
daar deze niet hoger kunnen liggen
dan de opbouwkosten van een totaal
verwoest pand.
De bouwindex
Het bepalen van de bouwindex, die
afhangt van de bouwkosten in Mei
1940, is van groot belang, omdat hier
van de door het Ryk te financieren
bouwkosten afhangen.
Het vaststellen van de vergoeding
geschiedt in feite door de ministers
van Wederopbouw en Financiën.
Dit is wel heel gevaarlijk, alleen
al omdat de bouwindex slechts theore
tisch kan worden vastgesteld.
Volgens de memorie van Toelichting
worden voor een huis, dat in Mei '40
f 4000,— kostte nu de bouw gerekend
op f 12000, dus 8 x maal zo groot.
Dit is theoretisch; het is zeer goed
mogelijk en dit zal de practyk uit
wijzen, dat een zelfde bouw hier b.v.
méér kost dan in Dertrne, waardoor
hier dus de bouwindex groter zou
moeten zyn, een bouwindex die nu
algemeen voor geheel Nederland wordt
vastgesteld.
Dit zijn allemaal vraagstukken, die
ook bij de a.s. behandeling in de
Tweede Kamer zeer zeker onder de
loupe zullen genomen worden, even
als de financiële regeling die wy
binnenkort nog hopen te behandelen.
De strijd tegen het
Over de wereld woedt de koude
oorlog en de papieren oorlog
tegen de Sovjets.
In de koude oorlogrinkelen de
dollars, in de papieren oorlog draaien
de persen. Twee bokken staan tegen
over -elkaar,, de gehoornde koppen
gebogen. Wie van beide zal het eerst
vooruit stormen en trachten den
ander in den afgrond te stoten
Er worden alle mogelijke middelen
aan de hand gedaan om het Com
munisme te bestrijden. Betere sociale
wetten, betere behartiging van de be
langen der arbeiders, krachtiger in
spanning tot internationaal herstel,
individuele zelfverdediging.
Het is alles zeer schoon en stich
telijk, maar komt in de meeste ge
vallen rykelyk laat. Niets kwaads
vermoedend heeft men jaren lang een
voedingsbodem aangekweekt, die rijp
is voor communistische experimenten
en dit moeras kan niet in een hand.-
omdraai in een vreedzaam klooster-'*
tuintje herschapen worden.
Aan fraaie leuzen is geen gebrek.
„Maak de wereld weer christelijk en
het communisme stort van zelf weer
in elkaar". Veel meer dan een vrome
wens is deze stichtelijke spreuk niet.
Want hoe maken we die slechte
wereld van vandaag in een vloek en
een zucht weer christelijk?
Verbeter de wereld is gauw gezegd,
maar de beroerdigheid zit alleen
hierin, dat we er zelf mee moeten
beginnen en bij ons zelf beginnen we
het liefst aan de verkeerde kant, daar
waar het ons eigen vlees geen pijn
doet.
Wat zou het een opluchting zijn,
als we de juiste plannen yan Rus
land kenden I
De ondoorgrondelijke glimlach van
Vadertje Stalin maakt ons geen zier
wijzer. De smalende predikaties van
zijn spreekbuis Molotov zyn uitslui
tend op hun propagandistische waarde
afgestemd. We mogen echter nooit
de hachelijkheid van onze situatie
over het hoofd zien.
Als de Russische tanks in bewe
ging kwamen, zou de Sovjet-ster
binnen een week boven de forten van
Gibraltar waaien en zou er in Europa
geen enkel bruggehoofd voor een
nieuwe invasie overblijven.
Niemand kan dus beweren, dat we
er zo erg best voor staan. Maar er
is altyd O. L. Heer nog, die kan zeg
gen tot hier toe, maar niet verder
De mensen, die van politiek enig
verstand hebben, beweren, dat het
gevaar nog niet zo acuut is. Wie
echter niet ziende blind is, voelt, dat
de botsing steeds nader komt en eeus
zal losbreken, is het over 5 jaar niet,
dan over 25 of zeker over 50. En hy
voelt dit als een onafwendbaar noodlot.
Wanneer God ons nog enkele jaren
respijt geeft, is het zeker zijn be
doeling dit uitstel productief te maken
door een krachtige bestrijding van
het communisme. Eenieder kan hier
toe bijdragen door zyn steentje te
leveren voor de economische her
opbouw van Europa. Waar welvaart
rust en orde heersen heeft het com
munisme geen kans.
De soldaten van de papieren oorlog
moeten, vooral in de landen, di9 poli
tiek gezien op de wipplank zitten,
een grondige en zakelijke voorlich
ting geven over systeem en werk
wijze van de Sovjet.
Als er geen deviezengrenzen waren,
zou er in onze kerken iedere Zondag
gecollecteerd moeten worden ter
ondersteuning van de katholieke pers.
en radio in de bedreigde landen.
De mensen moeten vooral weten,
wat ze in stoffelijk opzicht van de
Russen te verwachten hebben. Het
feit van de kerkvervolging alleen
maakt op de ongelovige massa weinig
indruk; ze is echter overgevoelig voor
haar eigen buikriem.
Rusland plundert de landen leeg,
die het bezet houdt. Het ontmandelt
de bestaande fabrieken of eist prak
tisch de hele productie voor zich op
naar beproefd Duits recept. Ook op
het thema van de vermoorde vrijheid,
van de dwang op ieder gebied moet
voortdurend gehamerd worden.
En als dan de katholieke arbeiders
en patroons ook nog hun naam eer
aandoen, zullen er brede .bressen ge
schoten worden in de vijandelijke
muren als tenminste de Heer der
Heerscharen onze strijd zegent.
P. H. RONGEN O.C.R,
op naar Amsterdam-in de nacht van
6 op 7 Maart.
Sluit U aan om met tienduizenden
in dien nacht hulde te brengen aan
den Christus Eucharistieus.
Yan U wordt gevraagd
het offer van Uw
hachtrust.
Want in het holste van den nacht
loopt ge dan door Amsterdam's
straten, dezelfde weg volgend waar
langs eeuwen geleden het H. Sacra
ment van Mirakel werd rondgedra
gen.
Ook wordt van U gevraagd het
geldelijk offer voor de reis.
Dat betekent voor velen, vooral in
deze tyd, een groot offer.
Maar waarom zouden wy deze
offers niet brengen
Het is immers hoog nodig, dat wij
de goede God om erbarming gaan
vragen in deze benarde tyd.
Hoogstwaarschijnlijk trekken 100
duizend mannen op naar Amsterdam
om deel te nemen aan de
Bede- en Boetetocht
Zo'n daad van liefde en offerzin
zal het Hart van Jezus mild stem
men vdor de wereld, die H6m de
rug toekeert.
Hij zal zich in al Zyn liefde en
goedheid ontfermen over allen, die
tot Hem gaan en hun nood komen
klagen.
Roomse Mannen op 1
Voor Christus, onze Koning.
God wil het! Amen.
NEGEN DINSDAGEN
in de PATERSKERK
„O.-K.-E."
Sint Antonius, er is geen land,
waar Uw beeld niet staat. Over heel
de wereld bidden de mensen-tot U.
U verhoort ze. Dus U verstaat ze.
Alle talen. Nou, dan verstaat U dit
ook: het was Dinsdag weer O.K.E.
We geloven wel, dat U heel goede
zin gehad moet hebben. Wat een
stoet mensen kwam daar langs Uw
beeld de kerk binnen zetten. Ieder
met hun vraag en hun verlangen.
Met de smart van hun hart en het
kruis van hun huis.
Ja, Antonius, de opkomst was oké
en (als we niet al te oneerbiedig zyn
met dit woord tegenover U, maar
het drukt juist zo kort en bondig
ons verlangen uit) is het met onze
vragen ook O.K.E Zelf hebt U ge
zegd: Ik reken op jou, reken jij dan
maar op mij. Nu, U kon op ons
rekenen. Dat hebt U gezien. Het
was koud. Het vroor. Glad op de
weg. Binnen by de kachel lekker
warm, maar we hebben het kacheltje
in de steek gelaten en.... nu rekenen
wy op U.
Ja, we hebben wel begrepen, wat
U bedoelde met „gedeelde smart".
Als we Christus in ons leed erby
halen, zoals U deed, dan wordt het
dragen half zo licht, dan wordt een
stuk van ons leed weggenomen.
Maar Antonius, toch durven we U
vragen: „Zorg, dat God het leed van
ons wegneemt, waarover wy in deze
noveen bidden". Het is ons zó zwaar.
Het drukt toch zo zwaar. Het ver
duistert zo'n stuk van ons leven.
„Gedeelde smart, halve smart",
maar neem toch wèg deze smart.
Dan is het echt O.K.E.
Is het waar, dat er de volgende
week plaatsen te weinig zyn
"Wat zegt U Nog meer plaats.
Waar dan Beneden toch niet!
Alles vol.
Boys! Heb je de affiches" ge
zien Goed gezien en goed
gelezen Dat is niet voor een
paar jongemannen, maar ALLE
jonge 'mannen.
Hier, nu hang ik al „aan het
klokketouw en lui jullie by
I. elkaar. Tot in alle huizen moet
het gelui doordringen. Spits je
oren.... en kom op 't geluid af.
glk moet nu ineens denken
aan dat spreekwoord: „De klok
horen luien en niet weten
waar de klepel hangt".
De KLOK en de KLEPEL
hangt van 1 7 Maart in de
PATERSKERK.
Met een zinspeling op de
titel van de eerste conferentie
zou ik dit willen zeggen: Yan
alle kanten wordt je geroepen
en gewenkt om te komen luis
teren. KOM 1 want je zult nooit
kuDnen zeggen: „Had ik het
maar geweten, dan had ik ge
komen"
Neen, nu moet je niet ineens
met keiharde stem en uit volle
borst gaan zingen: „Laat de
klok maar luien, laat de klok.
slaan" Laat hem maar praten, maaarr my ziet ie niet. Als jy
zó uit de hoek komt, dan ben jy juist degene, die ik'hebben moet. Dan
heb ik jou juist te vertellen wat er in de advertentie" staat. Dan heb ik
aan jouw in die dagén een prijsvraag uit te schrijven en ik wil wedden
wie die wint.
Ja, vanzelf, ik heb geen tyd; ik heb het niet nodig; ik moet
's morgens vroeg op; ik heb de hele dag gewerkt en ben bly, dat ik
's avonds eens thuis zit; hij kan my niets nieuws vertellen; het is altyd
maar kerk, kerk en nog eens xerk en dan notabene nog iedere avond
('t kan zeker niet op) HEBABRIBA weet je nog meer
Als je eerlyk bent tegenover je zelf, zul je moeten bekennen, dat
dat geen excuses zijn, maar nou ja, ik zeg 't maar uitvluchten om
weg te blyven. Nou geen gekheid, dat ééne unrtje kan er gerust wel af.
Dat ééne uurtjeIedereen, die niet komt, wordt gemist. Wy willen
jouw niet MISSEN, want dan is het MIS met. jouw en dat is 't ergste
wat ze van je kunnen zeggen.
Tot Maandagavond als de klok heit acht. Het is prettig te weten,
dat je wordt verwacht. TOT ZIENS Vergeet je kaart niet mee te
brengen.
Vrijdag j.l. hield deR.K. Bouwvak
arbeidersbond „St Joseph", haar jaar
vergadering in hotel de Zwaan.
De opkomst der leden was nu niet
direct overweldigend, maar de aan
wezigen waren wel de kern der ver
eniging.
Voorzitter de Bruyn, heette allen
hartelijk welkom en gaf een kort
overzicht van wat bereikt werd in
het afgelopen jaar.
Zo noemde hy o.m. de plaatsing
van de grondwerkers van de 3e in
de 2e loongroep, wat dus weer een
loonsverhoging voor deze groep be
tekende. Ook memoreerde hy het
werk om van 6 gemeenteklassen er
5 te maken.
Verdere sociale maatregelen zyn
door de instelling der 6 snipperdagen,
dé verhoging van regenverlet van 60
op 80 pet en het vorstverlet op 90 pet.
Er wordt "hard gewerkt om toestem
ming te verkrygen voor geschoolde
arbeiders om in tariefioon te kunnen
wei ken.
Voor Venray zelf zal binnenkort
wel afkomen, dat zy in de 4e klasse
gegroepeerd, waardoor de bestaande
regeling komt te vervallen en hieraan
meer vastheid gegeven wordt.
Uit het- jaarverslag van de secre
taris bleek wel hoe zeer de bond
nuttig werk verricht, ook voor de
ledpn persoonlijk, die met alle mo
gelijke moeilijkheden zitten. Grote
bedragen zijn hierdoor nog vqor de
bouwvakarbeiders gered geworden.
Dat de bond zich nog steeds uit
breidt bleek wel uihhet grotere leden
aantal, dat van 383 tot 433 leden ge
stegen was.
De penningmeester gaf op zijn, we
kunnen wel haast zeggen, tradionele
wijze tekst en uitleg van de kas
middelen en het bleek, dat de viering
van het 30-jarig bestaan van de bond
en het 20-jarig bestaan van de af
deling grote happen uit de kas ge
nomen had, maar de penningmeester
had geen vrees dat ze niet snel aan
gevuld zouden worden.
De heer Kolleon, onder-voorzitter
van de bond, hield dan een rede
waarin hy naging wat het afgelopen
jaar bereikt is en hoe dit alles tot
stand gekomen is, regenverlet en
vorstverlet.
Kortom alle sociale maatregelen,
die de Voorzitter in zyn openings
woord aangestipt had.
Spreker liet horen welke moeilijk
heden er te overwinnen waren en
hoe de sociale en economische toe
stand van ons land vele plannen in
de weg staan. In het tweede deel gaf
hij aan wat de Bond nog in dit nieuwe
jaar kan bereiken en hy schetste de
geweldige verantwoordelijkheid van
het hoofdbestuur, die thans beslis
singen van zo vele andere punten,
als alleen het bondsbelang, moest
laten afhangen.
Hy vroeg de leden begrip voor deze
moeilijkheden en mede-verantwoor
delijkheid te willen dragen, niet
slechts zichzelf alleen te zien, maar
ook het grote geheel. Mannen zyn
er nodig, die met brede blik hun ver-
antwoordèlykheid 'beseffen, tegenover
bond en land en die zyn niet alleen
nodig voor het hoofdbestuur, maar
onverschillig op welke post.
De heer W. Peeters ging in zyn
spreekbeurt nog wat dieper in op
enkele sociale maatregelen en deed
tenslotte een dringend beroep op de
ouders hun kinderen schilder en
metselaar te laten worden. Timmer
man en metaalbewerker wil men
graag genoeg worden, maar in het
schildersvak en ook als metselaar is
nog wat te bereiken. Laat er op de
ambachtsschool, die voor deze vakken
een goede opleiding geeft, toch meer
jongens komen als de vier die zich
daarvoor opgegeven hebben.
Tot slot van deze gezellige ver
gadering, waarin de heer Ponjé can-
didaat gesteld werd als bondsraadslid,
sprak de geestelijke adviseur Kapelaan
van Leipzig, een woordje, waarin hy
de aanwezigen opwekte overal en
altyd Christen te zyn, niet alleen in
de kerk, maar ook daarbuiten in het
werk, en de ontspanning.
Dan was het einde daar en vol
moed gaat het 1948 in.
„Kom naar boven, ouwe jongen",
g ik tegen de mannen. Ja, nu hoor
je dat zo graag niet, maar nog één
keer zal ik het tegen je zeggen en
dan ben je er als de kippen bij... als
„beneden" jouw kaarsje uitgeblazen
wordt en je je „ENIGE KANS" goed
benut hebt.
HaNu weet ik, waar het de vol
gende keer over gaat, Antonius
Dat denk jemaar het is mis
Maar met de verering van m*n
noveen niet mis. Antonius, zorg dat
het wordt O.K.E. I
INGEZONDEN
Smaalpedjes by de Tleet
Heer Redacteur,
Zo nu en dan staat in de krant te
lezen, dat bewoners van straat zus en
straat zo, op ons gemeentehuis maar
eens moeten komen kijken naar al
het schoons, dat in de naaste-, nabye
of verre toekomst aan straat zus of
straat zo beschoren is. En mocht er
iemand zyn die bezwaren heeft, dan
mag hy ze we leven nu eenmaal
in een democratisch land - dan mag
hy, zeg ik, die uiten en ze worden
aanhoort, genotuleerd en wat dies
meer zy.
Nu heb ik de stoute schoenen ver
schillende malen aangetrokken en
ben stiekum de stadhuistrappen op
gelopen en heb my verstout om, hoe
wel geen bewoner van straat zus of
zo, toch te doen alsof en mynneusin
de kaarten te steken, die lagen uit
gespreid. En nu moet mij een ding
van het hart.
Ik heb daar met voldoening be
merkt, dat Venray Vooruit, enkele
enthousiaste aanhangers onder de
plannenontwerpers heeft, want op
alle mogelijke plaatsen krygen we
straatjes binnendoor, omdat verschrik
kelijke grote snelverkeer door Ven-
rays „alde kroom straote", te ont
lasten van die honderden wagons
goederen moeten afladen en opladen.
Deze laatste móeten nu binnendoor
en de middenstand is daar reuze mee
in haar sas, vooral met dat snel
verkeer
Ik snap enkel niet goed, maar hou
het tegenwoordig ook maar allemaal
by, waarom er nu zo'n herrie ge
maakt wordt over het verdwijnende
„smaalpedje", dat letterlijk en figuur
lik in een slechte reuk stond, let
terlijk omdat het zo klein beetje W.C.
geworden was en figuurlijk voor onze
jeugd, die er een ander gebruik van
maakte. Maar nu zyn we uit de
brand of er weer in, net hoe je het
neemt.
Links en rechts kan men nu terecht.
Poortjes zei U
Binnenkort hooglopende ruzies, het
schone resultaat.
Lampen zei U
De lampen op de openbare straat
moeten het nu al kunnen en wat
dacht U daarvan.
Politie zei U
Ik zei al speciale brigades uit
rukken. „De smaalpedjeskels".
Maar ja, dat snelverkeer dat is ook
wat waard en we moeten ook maar
eens wat grootsteedser gaan denken
Foei, foei, wat een pretenties!
"Woensdag jl. hield de Venrayse
Middenstand haar jaarvergadering en
knoopte daar meteen maar een feest
aan vast. Om half negen werd door
de geest, adviseur, Kapelaan Keyzers
een H. Mis opgedragen, waarna ge-
zamelyk ontbijt in Lunchroom Ver
heugen en een geestelijke lezing door
Pater Colsen.
Vakgroep en vakbond
's Avonds hield de heer Fr. Jans
sen een lezing over de verhouding
tussen de vakgroepen en vakbonden
of vrye organisatie.
Het ontstaan der vakgroepen gaat
terug tot ver voor de oorlog. In 1938
werd als gevolg van de laag-conjunc-
tuur een nieuwe organisatievorm
voorbereid door de bankier Wolter-
som, dat gericht was op het duitse
systeem, zoals voor de oorlog in der
gelijke dingen gebruikelijk was.
Deze nieuwe organisatievorm was
de wens van de vrye organisaties
zelf en deze waren druk doende de
juiste vorm te vinden, gebaseerd op
dit plan, toen de oorlog uitbrak. De
bezetting kwam en daarmee de op
heffing der vrye organisaties. De
bezetter streefde naar een eenheids
vakbeweging en niet alleen voor de
werknemers, doch ook voor de werk
gevers.
Het oog viel op het systeem Wol-
tersom en dit werd ingevoerd. We
kregen dan de vijf hoofdgroepen,
daaronder de bedrijfsgroepen en de
vakgroepen met de ondervakgroepen.
Nu waren er twee mogelijkheden:
ofwel de bestuurs- en de vrije orga
nisaties kwamen in de bedrijfsgroe
pen ook aan het bewrind, (dit werd
tenslotte bereikt) ofwel benoemingen
door de bezetter met N.S-B.-commis-
saris aan het hoofd (dit werd ver
worpen).
Doordat men in het bedrijfsleven
er zich wel van bewust was dat
gegevens, adressen, kortom de gehele
cartotheek dienden voor de bezetter,
men daarenboven niet wist wat de
bedrijfsgroepen nu eindelijk moesten
doen, heersten er in de kringen van
Bedrijfsleven pro en contra stemmin
gen on werd er niet veel meer uit
gevoerd dan contributie-inningen, na
dat de aanmeldingsplicht alle bedrijven
had'doen inschrijven.
De bevrijding kwam met de her
oprichting der vrye organisaties. Dat
gaf natuurlijk strubbelingen en de
minister van Economische Zaken be
paalde toen, dat de vakgroepen moes
ten blijven bestaan tot een andere
oplossing gevonden was. Zij zouden
dan het economisch gedeelte voor hun
rekening nemen, terwijl de vrije
organisaties de sociale aangelegen
heden voor hun rekening zouden
nemen. Dat is heel aardig in theorie,
maar de practyk bewees, dat het
economische en sociale niét te scheiden,
is, bijgevolg ontstonden opnieuw
strubbelingen.
De Nederl. R.K. Middenstandsbond
heeft toen, na eerst de activiteit der
vakgroepen beteugeld te hebben, een
compromisvoorstel gedaan, waardoor
op basis van fifty-fifty (dus ieder de
helft) het bedrijfsgroep-bestuur zou
gedeeld worden met mensen uit de
vrije organisaties, die vakgroepen-
bestuur waren al grotendeels mensen
uit de vrije organisaties.
Dit werd eerst verworpen, later
toch weer aangenomen, zodat nu bij
het begin van het volgend jaar de
contributies en voor de «Vakgroep én
voor de vrye organisatie ineens geïnd
worden.
Tenslotte wees spreker er op, dat
h6t voor-ontwerp voor de wettelijke
regelingen voor het bedrijfsleven, nu
eerstdaags in de Kamers komt en dit
is van dien aard, dat het er wel door
zal gaan. Dan zullen dus de bedryfs-
schappen komen en de vrije organi
saties helemaal het heft in handen
kunnen nemen.
Jaarverslagen
De secretaris gaf in zyn overzicht
aan, dat het afgelopen jaar zich heeft
gekenmerkt door grote acties, niet
alleen op godsdienstig- cultureel-
terrein, doch ook op het sociaal-
economische.
