WEEKBLAD VOOR VENRAY EN OMSTREKEN
KeemU i 9"^T
Prof. Dr. J. M. J. A. HANSSEN
benoemd tot coadjutor
in 't Bisdom Roermond
Katk. 'ihtidAe.tsimtqmq en ^ndustiie
De Venrayse schapenhandel
voor honderd jaren.
Zaterdag 2 Augustus 1947 No. 31
Acht en Zestigste Jaargang
Druk en Uitgave
Firma van den Munckhof
Drukkery
Kantoorboekhandel
Grootestraat 28
Telefoon K 4780 512
Postrekening 150652
PEEL EN MAAS
Advertentieprijzen
op aanvraag verstrekt
Abonnementsprijs
per kwartaal
voor Venray fl 1.00
buiten Venray fl 1.20
uitsluitend vooruitbet.
Houders vau dansmuziek
Burgemeester van Venray,'brengt
ter kennis van degenen, die op hun
aanvraag, verlof tot het houden van
dansmuziek hebben bekomen, dat ze
verplicht zijn deze muziek op hen
door hom bepaalde uur, zijnde negen
uur namiddig, behoudens intrekking
of wijzigingen zijnerzijds, stipt te
doen eindigen. Door de politie wordt
NIET gewaarschuwd en van hen, die
na gesloten tijd hun inrichtingen nog
voor dansmuziek geopend hebben, zal
voor de volgende dagen de vergun
ning worden ingotrokken.
Op de vergunningen is de tijd,
waarop de dansmuziek moet eindigen,
vermeld, zijnde 9 uur n.m.
Alle bezoekers dienen in het bezit
te zijn van een geldig toegangsbewijs,
dat vanwege gemeentebestuur is ver
strekt of gestempeld.
Aan het verbod voor de onder
nemers om personen beneden de
achttienjarige leeftijd toe te laten en
aan het verbod voor personen be
neden de achttienjarige leeftijd om
deze inrichtingen binnen te gaan of
daarin te verblijven, zal zeer streng
de hand worden gehouden.
De dansmuziekhouderszijn verplicht
met duidelijke, op minstens drie meter
afstand leesbare letters aan de ingang
en in de tent of zaal te vermelden,
dat de toegang voor personen beneden
18 jaar is verboden.
Bij overtreding zal zowel tegen de
vergunninghouder, als tegen de be
zoekers proces-verbaal worden opge
maakt en degenen die zich hieraan
schuldig maken zullen bovendien on
middellijk door de politie worden
verwijderd.
Openstelling gemeentebnreaux
Burgemeester en Wethouders van
Venray, brengen ter algemene kennis,
dat de gemeente-secretarie, het kan
toor van de Gemeente-Ontvanger, het
kantoor van gemeentewerken en het
kantoor der Gasfabriek op Maandag 4,
Dinsdag 5, Woensdag 6 en Donderdag
7 Augustus a.s., voor het publiek uit
sluitend zijn geopend van 10—12 uur
voormiddag.
De Vleeskeuringsdienst is geopend
tijdens de kermisdagen: op Maandag
4, Dinsdag 5, Woensdag 6 en Donder
dag 7 Augustus, van 10—11 u. v.m.
AFWIJKING van artikel 144 der Al
gemene Politieverordening houden
de verbod tot het bezoeken van
avondvermakelijkheden door jeug
dige personen gedurende de kermis
dagen.
De Burgemeester van Venray brengt
ter algemene kennis, dat door hem
ingevolge het bepaalde bij artikel
artikel 144 der algemene Politiever
ordening de navolgende ontheffing
wordt verleend aan bestuurders of
beheerders van een inrichting, waar
voor het publiek toegankelijke ver
makelijkheden worden gegeven, om
gedurende de kermisdagen in deze
inrichtingen na des avonds negen uur
tce te laten, of te laten verblijven
personen beneden de leeftijd van
18 jaar.
Het bezoeken van de kermisinrich-
tingen en van dranklokalen, waar
vergunning is verleend voor het ma
ken van muziek, (uitgezonderd zijn
gelegenheden waar gedanst wordt)
door personen beneden de 18-jarige
leeftijd is in begeleiding van ouders,
voogden of meerderjarige broers of
zusters toegestaan.
Kinderen beneden de 18 jarige leef
tijd, welke zich in een der inrichtin
gen of lokalen als bedoeld na negen
uur des avonds bevinden, anders dan
begeleid door ouders, voogden of
meerderjarige broers of zusters, wor
den daaruit door de politie verwijderd
en tegen hen zal proces-verbaal wor
den opgemaakt.
De ontheffing geldt enkel voor de
Kom-Venray.
Bekendmaking
De Burgemeester der gemeente
Venray maakt bekend, dat door hem
ingevolge het bepaalde bii aitikell27
sub b der Algemene Politieverorde
ning der gemeente Venray, aan de
houders der in de artikelen 121, 185
en 137 van ovengenoemde verorde
ning bedoelde inrichtingen of plaat
sen, geen danstenten zijnde toestem
ming wordt verleend om op Zondag 3,
Maandag 4, Dinsdag 5, Woensdag 6,
Donderdag 7 en Zondag 10 Augustus'
a.s. aldaar hun vrouwelijk personeel
gedurende de uitoefening van het be
drijf dienst te laten doen of door of
vanwege de houder aanwezig te doen
zijn, onder voorwaarde, dat zij de leef
tijd van 16 jaar hebben bereikt en van
een onbesproken levenswandel zyn.
Deze ontheffing geldt enkel voor
de Kom-Venray.
DRINGENDE UITNODIGING
aan alle ouders, verzorgers en
weldenkende Inwoners.
De Burgemeester van Venray ver
zoekt de ingezetenen met de meeste
aandrang liunne algehele medewer
king te verlenen om alle wanorde
lijkheden en drankmisbruik tijdens
de kermis te voorkomen en aan de
kasteleins na drie uur namiddag tot
tien uur 's avonds geen steike drank
te Vragen.
Aan ouders en verzorgers richt hy
in hun eigen belang en dat hunner
kinderen de dringende uitnodiging
mode te zorgen, dat de hand wordt
gehouden 1 aan het verbod van be
zoeken van avondvermakelijkheden
door kinderen, voor zover daarvan
geen ontheffing is verleend.
Dit verbod is in het eigen belang
der ouders en de kinderen zelf vast
gesteld.
Houders van muziek of variété
Degenen, die vergunning hebben
bekomen tot het houden van muziek
of variété in hun vergunnings- of
verlofslokaliteiten moeten onder over
legging der vergunning vóór Zater
dag a.s. vm. 12 uur ten kantore van
de Gemeente-Ontvanger de verschul
digde belasting betalen.
De kwitantie moet steeds op eerste
aanvrage aan de politieambtenaren
worden vertoond.
Sluiting vau dranklokalen en
kermisvermakelijkheden
gedurende de kermis.
De Burgemeester van Yenray brengt
ter algemene kennis, dat door hem
ingevolge het bepaalde by de art.
122 en 125 der Algemene Politiever
ordening voor de gemeente Venray
wordt bepaald:
dat het sluitingsuur van voor het
publiek toegankelijke inrichtingen,
als bedoeld in art. 121 der Algemene
Politieverordening, uitsluitend voor
de kom Yenray op" Zondag 3, Maan
dag 4, Dinsdag 5, Woensdag 6, Don
derdag 7 en Zondag 10 Augustus a.s.
wordt verlengd tot twaalf uur dertig
middernacht;
dat de openbare kermisvermakelijk
heden moeten sluiten om twaalf uur
middernacht;
dat ook in de café's de muziek en
andere vermakelijkheden, waarvoor
dezerzijds een vergunning is verleend
moeten worden beëindigd om twaalf
uur middernacht.
Ingevolge het bepaalde in artikel
126 der Algemene Politieverordening
is het verboden in vergunningslokalen
of aanhorigheden, sterke drank te
schenken op Zondag 3, Maandag 4,
Dinsdag 5, Woensdag 6 en Donder
dag 7 Augustus na drie uur namid
dag tot tien uur 's avonds.
De vergunning wordt bij ongeregeld
heden of niet naleving der voor
schriften, door de politie gegeven,
voor de betrokken overtreders of in
het algemeen ingetrokken.
Er wordt in geen geval gewaar
schuwd.
Om 12 uur moeten de openbare
vermakelijkheden worden gesloten en
moet in alle café's de muziek en
andere vermakelijkheden, waarvoor
dezerzijds vergunning is verleend,
onmiddellijk worden gestaakt.
Om 12.80 moeten alle café's onmid
dellijk worden ontruimd.
Op het een en ander zal ten streng
ste worden gelet.
Zoals bekend, is de gezondheid van Mgr. Lemmens de laatste tijd,
mede door de oorlog en het grote leed dat over Limburg geko
men is, niet zo goed en is Vader Bisschop gedwongen veel te
rusten. De zorgen om Zyn zo zwaar getroffen diocees blyven ech
ter drukken en het is daarom, dat Mgr. Lemmens aan Z. H. de
Paus om een helper gevraagd heeft, die Deze hem toegewezen
heeft in de persoon van Prof. Dr. Hanssen.
Deze benoeming heeft voor onze gemeente, nog meer dan voor de
rest van Limburg, wel een zeer bijzondere klank, want de nieuwe
Bisschop heeft de grote gave van het heilig geloof ontvangen by
zyn H. Doopsel in de oude St. Petrus Banden te Yenray op 18
Augustus 1906. Hy werd immers geboren te Oostrum en heden
weten de ouderen daar nog te vertellen dat hy „een kindje van
O. L. Vrouw van Oostrum" is geweest, waarvan zyn in 1917 over
leden moeder een dochter uit de oude Oostrumse familie Loo-
nen een vurige vereerster was. Zijn prille jeugd heeft hy in
Oostrum doorgebracht, tordat het gezin Hanssen naar Broekhuizen-
vorst vertrok, waar zyn vader nu nog woont. In 1930 werd Mgr.
Hanssen priester gewyd en in 1934 volgde zyn benoeming tot
Professor aan het Groot-Seminarie, nadat hy te Rome tot Doctor
in de beide Rechten was gepromoveerd.
We mogen er trots op zijn dat Prof. Dr. Hanssen, Venrayer door
geboorte, tot deze hoge functie in de II. Kerk is geroepen, waar
door Venray, naast zyn twee Bisschopszonen Mgr. Verriet en Mgr.
Goumans, de nieuwe toekomstige Bisschop van ons diocees onder
zyn talrijke priesterzonen tellen kan.
JAN MAENEN sprak over
Het was vorige week Donderdag
avond heet en benauwd, maar toch
was de vergadering der Katholieke
Arbeidersbeweging in het Luxor-
Theater druk bezocht en de bezoekers
hebben, ondanks de hirte, er geen
spijt van gehad, want de spreker
van dien avond, de heer Jan Maenen,
bondsvoorzitter der K.A.B., heeft toen
nog eens* duidelijk gemaakt, wat de
Katholieke Arbeidersbeweging was,
is en worden zal, haar taak in her
verleden, nu en in de toekomst. Hy
heeft dit nog eens nadrukkelijk uit
gestippeld en daarnaast ook enkele
behartenswaardige wenken gegeven,
niet alleen aan de arbeiders, maar
ook aan de verantwoordelijke instan
ties ter plaatse.
Van hun belangstelling voor deze
vergadering gaven o.m. blijk de gees
telijk adviseur, Kap. Kuepers, heren
Wethouders, de heer Vorst, gemeen
te-secretaris, de heer Bartels, direct,
gewest. Arbeidsbureau, bestuur van
Venray Vooruit" en de afgevaardig
den der arbeiders in de Gemeente
raad.
Na een korte inleiding van de pl.
voorzitter, sprak de heer J. Maenen:
E.Y.C. contra K.A.B.
Het laatste jaar is de actie van
de Eenheids-Vak-Centrale tegen de
R.K. Kerk byzonder opmerkelijk. De
E.V.C., gesteund door Moskou, is een
hetze begonnen tegen alles wat maar
principieel heet en byzonder tegen
alles wat R.K. is, onder het aloude
smoesje, dat de Kerk de kapitalis
tische wereld steunt en het kapitaal
helpt. Bewust wordt daarbij voorbij
gezien, dat het juist de Kerk geweest
is, die voor de rechten der arbeiders
opgekomen is, toen er nog geen
E.V.C. bekend was en dat er geen
andere instelling de plaats der ar
beiders zo juist heeft aangegeven als
de R.K. Kerk.
In „Rerum Novarum" heeft zij het
wereldgeweten wakker geschud, door
zonder pardon de uitbuiting d'er ar
beiders naar voren te brengen en in
haar Encycliek „Quadragesimo Anno"
heeft zy de richtlijnen aangegeven
voor de christelijke behandeling der
arbeiders en de plaats, die zy in het
economisch bestel moeten innemen.
Wat de E.V.C. propageert, daar heeft
men de lugubere staaltjes van wat
in Rusland en zyn satalieten-staten
met de arbeiders gebeurt. Daar zyn
de christelijke beginselen moedwillig
verlaten, zonder welke er niets goeds
komen kan en is de arbeider een
kudde-dier geworden, zonder rechten,
met allóón plichten.
Onder de valse mom van eenheid
wordt weer slaverny gebracht, erger
nog dan onder het nationaal-socialis-
me. Door de democratie krijgen deze
heren een kans, die, wanneer zij
baas zouden zyn, tegen de muur in
bloed gesmoord werd. Zy vecht tegen
de Kerk en daarom ook tegen de
Katholieke Arbeidersbeweging. Maar
kan zy laten zien, wat de K.A.B.
laat zien Wat in de laatste vijftig
jaren is bereikt op het gebied der
sociale voorzieningen, arbeidsregelin
gen en collectieve arbeidsovereen
komsten, is mede het werk der K.
A.B., maar niet dat van het E.V.C.
en mits de K.A.B. in zich sterk
bly'ft, zullen ook de verdere sociale
uitbreidingen komen en doorgevoerd
kunnen, worden.
Het werk der K.A.B.
is in het verleden een duidelijk be
wijs van de eenheid, de samenwer
king en de weerkracht van zyn
leden. Hoe is de ontwikkeling der
arbeiders bevorderd. Zitten zy niet
mee aan de conferentietafels hun
eigen belangen te bepleiten en te
verdedigen. De solidariteitsdienst, de
hulp aan elkaar bloeit. Hoeveel dui
zenden hebben hun gezondheid terug
gekregen in dat prachtig sanatorium
Beek en Bosch, opgebouwd en onder
houden door de spaarconten van de
arbeiders.
Enkel in Limburg zijn reeds 350
arbeiderszonen priester kunnen wor
den dank zy het priesterstudiefonds,
dat een deel der studiekosten ver
goed. Rechtsbijstand bracht reeds
meer dan f 800.000 terug aan de
arbeiders, wegens te veel betaalde
premies. Het Centraal Ziekenfonds,
de Centrale Ziekteverzekering zyn
instellingen der K.A.B.
De Levensverzekering „Concordia"
is begonnen door een drietal arbei
ders met het kapitaal van 30 gulden.
Op het oogenblik is de reserve meer
dan f 100.000.000.— De nieuwe rust
en vacantieoorden voor arbeiders
vrouwen en kinderen is een actie
van de laatste tyd, die ook
succes heeft.
Dit alles zyn evenveel mijlpalen
van het werk der K.A.B. op de lange
weg, die voert tot het uiteindelijke
ideaal: de doorvoering van de radicale
hervormingen door de Paus in zijn
Encycliek „Quadragisimo Anno" dui
delijk naar voren gebracht: de be
drijfsorganisaties en medezeggenschap
van den arbeider in het bedrijf. In
de Mijnstreek is een begin gemaakt
weer voornamelijk door het werk
der K.A.B. en dit zal een toetssteen
moeten worden voor de toekomstige
bedrijfsorganisaties.
We leven in een grote tijd
van sociale opbouw en vernieuwing
en mits wij paraat zyn, zorgen klaar
te staan, één in samenwerking met
andere R.K. Standsorganisaties, dan
„sal 't waerachtig wel gaan".
Het kapitalisme, sterker als ooit
tevoren en het communisme, ramp
zalig in zijn leer en gevolgen, moeten
afgeweerd worden en onschadelijk
gemaakt, opdat een wereld worde
opgebouwd, waar vrede en eendracht
heerst, gebaseerd op de christelijke
beginselen, waarop ieder leven kan
en van wiens onuitputtelijke rijkdom
eeniener zijn deel krijgt.
Eenheid, samenwerking, weerkracht,
drie grote pijlers in het verleden,
meer dan ooit tevoren ook de pijlers
voor de toekomst.
Industrialisatie.
Spreker wijdde aan het einde
van zyn betoog nog enkele woor
den aan de industrievestiging op
het platteland en het zal velen
aangenaam zyn de mening van
deze by uitstek tot oordelen be
voegde spreker te vernemen over
dit onderwerp.
De economische toestand van Eu
ropa en speciaal die van ons land,
eist een sterke en noodzakelijke uit
breiding van de industrie. En het is
niet om die reden alleen, dat de K.
A.B. dit streven stimuleert en be
vordert. Wie de toestanden van voor
d9 oorlog hier in de werkverschaffing
e.d. kent, weet dat industrie hier
bitter hard nodig is, wil het Peel
werk niet als een dreigend toekomst
beeld boven onze streken blyven
hangen. Het is dus de taak van de
K.A.B. en haar vertegenwoordigers
de initiatieven in die richting te
steunen, mits zy verantwoord zyn
en passen in de verhoudingen van de
streek, waarin zy zich wil vestigen.
Het is goed, dat de industrie wordt
verspreid over het platteland, een te
sterke opeenhoping in enkele steden
werkt funest. Doch deze spreiding
heeft ook zyn nadelen voor onze
boerenstand. We denken bv. aan de
verschillende problemen, die komen
over de lonen in landbouw en in
dustrie, over het probleem van vrije
tyd besteding enz., maar de industri
alisatie kan en mag niet worden
tegen gehouden.
Deze problemen moeten onder ogen
worden gezien en men moet er niet
voor aan de kant gaan. Industrie
vestiging moet geen uitmoording van
de landbouw worden. Dit zal inder
daad niet gebeuren, wanneer we een
vakbekwame boerenstand hebben en
de dwergbedryfjes verdwijnen. De
voordelen, die de industrie brengt,
zijn ook niet te onderschatten, weg
de opeenhoping in de steden, weg
het reizen en trekken naar de vreem
de, weg de vervlakking. Er komt
meer welvaart, er komen vakmensen.
Maar naast deze economische wel
vaart moet er ook geestelijke wel
vaart komen, door goede sociale
arbeidsverhoudingen te eisen.
Meisjesarbeid
Nu wordt er lang en breed over
gepraat en liet is inderdaad een zeer
ernstig probleem voor het gehele land
en dit m o e t voor 't gehele land op
gelost worden.
Men moet van de overheid eisen,
dat de vrouwenarbeid beperkt wordt
en, dat er maatregelen genomen wor
den, dat het meisje in de fabriek,
ook haar meisjesidealen volgen kan,
b.v. door verplichte huishoudcursussen
of iets dergelijks, waardoor een be
hoorlijke opleiding mogelyk wordt
voor het gezinsleven en het meisje
later in haar huwelijk ook weet, een
gezin ce bestieren.
Doch dit is een werk niet alleen
van de K.A.B. Alle standsorganisaties
moeten in deze kwestie hun uiterste
best doen, voi aandacht voor het be
houd van geloof en zeden en het
eigene van de streek, opdat Neder
land samenwerkend in de arbeid door
vakkennis en e6n goede vakopleiding
die kwaliteitsproducten brengen zal,
waardoor het uitblinkt boven het
massaproduct van elders en zo de
heropbouw van ons land mee helpt
bespoedigen.
(SLOT)
Henry Trynes had zich tydenszyn
verblijf in Odessa op de hoogte ge
steld van de graanprijzen en de ver
voerkosten naar Rotterdam en Ant
werpen, doch daarbij bleef het. Of de
schapenhandel in Rusland winst
bracht, wordt niet vermeld; wel vin
den wy de prijzen van aankoop en
vervoer, van door de reizigers ge
maakte kosten en uitbetalingen aan
drijvers. Over hetzelfde jaar 1879
tekent C. Raedts aanwinst per
persoon 180 gulden. Het was dus
geen gunstig jaar geweest en de
proef met Rusland werd niet herhaald.
Toen tegen het eind der vorige
eeuw Argentinië meer en meer scha
pen naar Europa begon uit le voeren
en den handel dreigde te overheer
sen, zond de Compagnie in 18S9
twee liarer jongere leden, Jan Poels
en Louis Raedts Czn. naar Buenos-
Aires, om schapen te kopen voor
Engeland.
Het volgend jaar |ing Jan Poels
voor de tweede maal vergezeld door
Gerard van Meyel.
Henri Poels Wzn., die in 1900 te
Venray huwde met Elise Prin uit
Ry'ssel, vestigde zich dat jaar in Ar
gentinië te Burzaco, eerst als vertegen
woordiger der Compagnie, later als
zelfstandig importeur van fokvee,
hoofdzakelijk uit Schotland.
Zyn voorstel, in 1902 bij de jaar
lijkse afrekening der firma te Venray
gedaan, om voor gezamenlyke reke
ning in Argentinië een vriesinstallatie
te openen, werd niet aangenomen.
Johannes Poels in Londen had later
een belangrijk aandeel in zulk een
onderneming. Een zoon van Henri
Poels woont thans nog in Argentinië.
Een zijner dochters huwde met een
Zwitsersen importeur van Argentijns
,vee, later hoofd van het kanton
Schwyz, en vestigde zich in Arth-
Goldau, hetgeen in den tweeden
wereldoorlog aanleiding werd tot het
verblyf van Dr. Poels en tweo zoons
van zyn broer Jan met hun gezinnen
in Zwitserland.
De gebroeders Henricus en Martin
Wismans en vooral Jan Poels, latei-
lid der Tweede Kamer en der Gede
puteerde Staten van Limburg, reisden
in 't begin dezer eeuw herhaaldelijk
naar Denemarken; JanPoels en Henri
Poels uit Argentinië bezochten zelfs
IJsland van uit New Castle met het
oog op de schapenteelt.
Zoo had de Compagnie overal haar
geluk beproefd. Toon de handel om
streeks 1900 den grootsten omvang
bereikt had, begon ze weldra in leden
aantal en omzet te verminderen, zoals
een boom, tot zyn volle ontwikkeling
gekomen, geleidelijk afsterft en ver
dort. Terwijl de oudere leden meer
en meer thuis bleven, werd bij hun-
zoons de lust om het werk voort te
zetten steeds minder. Welke waren
de oorzaken hiervan
Toen het vervoer uit andere wereld-
deelen sneller ging en de bevriezings
methoden werden toegepast en de
vraag naar schapenvlees in Duitsland
toenam in verband met de stijgende
welvaart, verloor de Compagnie, die
gedurende een halve eéuw in Duits
land haar voornaamste handelsgebied
gevonden had, den afzet van Duitse
schapen naar Engeland. De handel in
Denemarken en Argentinië vermocht
niet de Compagnie nieuw leven in te
blazen.
Gedurende den eersten wereldoorlog
werd de internationale handel stil
gelegd. Toen een viertal jongere leden
daarna het werk hervatten, werd Ant
werpen het enige; naast levend vee
uit Argentinië werd aldaar nu ook
bevroren vlees door hen verhandeld.
Op het ogenblik bly'ft de handel in
hoofdzaak tot aanvoer en verkoop in
Antwerpen beperkt.
Na deze samenvatting van den
groei en de ontwikkeling ener onder
neming, die met groots initiatief werd
aangevangen en goleid, met durf en
moed en taaie volharding een eeuw
lang werd voortgezet, mogen enige
kleine bijzonderheden volgen.
Ieder jaar, van 1860 af, werd/6m-
streeks Nieuwjaar afrekening ge
houden, eerst by H. Poels, grote straat,
later by W. Poels, hotej de Zwaan.
Alle leden, ook die in België en En
geland woonden, waren daarbij tegen
woordig en legden hun boeken of
boekjes met primitieve en te goeder
trouw aanvaarde boekhouding open.
Voor drie dagen, waarop gerekend
en „geteerd" werd, met drie maaltijden
per dag, betaalde men de eerste tien
tallen jaren alles tesamen drie, een
enkele maal, vier gulden per persoon.
De Venrayse armen werden gewoon
lijk ook bedacht.
In 1864 schonk men aan de parochie
kerk van Venray zes zilveren kande
laars „de namen der leden komen
voor in de archieven der kerk; sterft
een lid, dan worden ze gebruikt".
Ook vinden we giften vermeld voor
een nieuwe klok te Venray en voor
de nieuwe kerk te Siebengewald.
In den morgen van den eersten dag
begaven allen zich naar O.L. Vrouw
van Oostrum, waar een plechtige
hoogmis werd gezongen. Aan de voor
spraak van O.L. Vrouw werd het toe
geschreven, dat de leden op al hun
omzwervingen door verre landen be
schermd bleven tegen ongevallen.
Nog schooner bewys van Gods be
scherming was, dat zy niet verbas
terden van den Venray sen stam en
den goeden geest bewaarden. Treffend
vinden wy dit uitgedrukt op liet
doodsprentje van Johannes Poels
(1816 1882), die vaak in Londen ver
bleef en in Venray overleed.
Zalig liy, die by het reizen
Op het land en op de zee,
By het zien van veel paleizen,
Vreemde landen, grote steó,
Nooit naar iets verbodens smachtte,
Maar getrouw zyn plicht betrachtte.
Mogen wy dit overzicht besluiten
enig» bijzonderheden over den man,
zonder wiens zorgvuldig bijgehouden
„rekenboekje" deze bladzijden niet
zouden geschreven zyn en die jaren
lang de grote stuwkracht was der
Compagnie, Cornelis Raedts.
Zyn bescheiden boekje tekent hem
'niet alleen als koopman, maar geeft
ons een beeld van een riouwen huis
vader en een gelovig christenT spreekt
van zyn zin voor humor en poëzie
en zyn belangstelling voor het wetens
waardige, dat hy op zijn reis ont
moette. Hy stygt boven prijzen en
ponden uit en schryft voor zichzelf
treffende gedichten en gebeden in zyn
boekje over.
Op een der eerste bladzijden staat
het, by oudero zakenlieden bekende
versje, eindigend met de regels
Wie altyd rekent en weinig schrijft,
een wonder, als hy koopman blijft.
Dan volgt, in het Frans, de fabe*
van l'Artisan et le Matelot, waarin
de ambachtsman zyn verbazing uit
spreekt, dat de andere, wiens vader,
grootvader en overgrootvader op zee
omkwamen, toch blijft varen, (waarop
deze de vraag stelt: waar stierven uw
vader enz.? En als het antwoord
luidt: „in hun bed", dah zegt de
zeemanhoe durft ge dan nog naar
bed gaan
Raedts had ongetwijfeld dikwijls de
zelfde opmerking moeten horen en
deze op dezelfde wyze beantwoord.
Toch ontveinsde hy zich de gevaren
niet en schreef hy in zyn boekje
over, wederom in het Frans, een „ge
bed voor goede dood", twee bladzijden
lang, en een „gebed tegen een plot
selinge dood".
Wij vinden er het Gebed dos Heeren,
uitgeschreven den 15 Oct. 1846 te
Londen in negen talen: Frans, Hol
lands, Engels, Duits, Spaans, Italiaans,
Portugees, Pools en Latyn. „Op het
beeld staat het in twintig talen, maar
de andere zyn moeilijk te lezen". Als
de vaart lang duurde, kortte hy den
tyd in de kajuit met h6t overschrij
ven van gedichten. Vooral voelde hy
zich getrokken door huiselyko en
godsdienstige poëzie. Voor zover wy
konden nagaan, waren de meeste van
den volksdichter J.P. Heye. Een is
getiteld: Gebed in Jaren van Tegen
spoed.
Het meest treffende is „Terug
komst", dat hier moge volgen
Ik heb gezworven over land
Gezworven over zee,
Myn beurs is plat aan alle kant,
Myn jas is kaal, mijn vel verbrand,
Maar 'k ben Godlof nog d'oudo klant
En 'k breng mijn hart weer mee.
k Heb vrij wat raars en moois gezien
Te land en ook ter zee,
Veel heren en veel burgerlien
En mooie meisjes bovendien,
Maar haakt het hier of daar misschien,
Ik breng myn hart weer mee.
En waar ik gong aan 't vreemde strand
Of waar ik voer ter zee,
Daar, moeder is mijn regterhand,
Die 'k eens je plegtig gaf te pand,
'k Droeg God en 't lieve Vaderland
Tog in myn harte mee.
Myn trek naar reizen is geblust,
Te land en ook ter zee,
't Is elders ook niet alles lust;
Nou, oudje, pak me maar gerust,
Ik voel eerst goed als jy me kust,
Ik brogt myn hart weer mee.
Er onder staatgeschreven met
een bevende hand op de Zuiderzee.
Onder een ander gedichtgeschreven
op de stoomboot The Magnet, door
storm en wind op de Noordzee. Een
ander maalgedaan door my C. Raedts
den 18 Nov. 1846, wagtende op de
stoomboot The Rapid, die reeds drie
dagen overtijd bleef.
„De Maasgouw"
Nieuws uit
Venray en omgeving
Zondagsdienst Doktoren.
Van Zaterdagavond 8 uur tot Maan.
dagmorgen 8 uur
DR. VERCAUTEREN
Alléén voor spoed gevallen.
Visites moeten aangevraagd worden
vóór 12 uur. Medicijnen afhalen vóór
12 uur en van 2—3 uur.
KERMIS
Ondanks de vel6 geruchten, dat dit
jaar geen kermis zou zyn, wegens de
gebeurtenissen in Indonesië, staan we
toch weer aan de vooravond van dat
grootse blijde gemeenschapsfeest „de
Kermis".
De laatste dagen hebben de wagens
af en aan gereden en langzaam maar
zeser, onder voldoende controle van
de jeugd, zijn de diverse vermakelijk
heden opgebouwd en staan ze klaar
om het Venrayse publiek enige uren
de zorgen van iedere dag te doen
vergeten.
Er is gepoetst, geschilderd en ge
werkt om ook het huis weer wat in
orde te krygen en by de bakkers
ryzen bergen vla's en taarten omhoog.
Het is kermis on van overal komt
familie op bezoek. Bezoekers zyn het
over eens, dat Venrayse kermis de
gezelligste uit de buurt is en het zal
er, mits het weer meewerkt, druk
genoeg zijn.
Deze prettige dagen zyn een ieder
van harte gegund. Maar laten wy in
deze dagen speciaal eens denken aan
onze jongens in Indië, die hun zware
plicht daar te vervullen hebben en
wier hart ook in deze dagen nog wel
extra naar Venray trekken zal.
Laten wij denken aan de vele vaders,
moeders, vrouwen en verloofden, die
nu in deze dagen, die toch speciaal
een familiefeest zijn, nog me6r dan
anders hun jongen of vader missen.
De tyden zyn ernstig voor ons