„Neerlandia" H. HANSSEN WOL Drs. F. A. BRANDSMA VERVENen STOMEN E. v. d. HEUVEL Geef uw Hoed BINNENLAND geven U nieuwe kracht voor 't dageiijksch werk Voor STOOMEN en VERVEN naar P. J. Volleberg, Merseloscheweg 7 Koop-, Huur- en Pacht- contracten Memories van Successie Verzekeringen Kantoor VENRAY Grootestraat 15 jtdtna 'isiomm mm Wóialwiwi P. COOPMANS STRIJBOSCH Fa. W. Winters Onze Balkenbrij is lekker j Hamsteren, prijsopdrijving en woeker in (le Hie en 17e eeuw Hoe men er tegen optrad VRAAG UW WINKELIER Fabriek te Helmond. Agentschap Venray, Telefoon 394- Het van ouds bekende adres. ROUWGOEDEREN in 2 x 24 uur. Administratiekantoor Grootestraat 31 Boekhoudingen Alle Belastingaangelegen heden KantoorurenMAANDAG- en DONDERDAG- voormiddag van 10 tot 12 uur. I I ACCOUNTANTSKANTOOR Spreekuren: DONDERDAGS NA HALF ELF VOORMID ATTENTIE IHet beste adros voor van alle voork. kleedingstukken, Rouwgoederen binnen 24 uur. STOOMVERVERIJ en CHEM. WASSCHERIJ Let op 't juiste adres Marktstraat 2a Paterslaan 18 nog 'n kans om er bovenop te komen. Langstraat. 2 FOTOGRAAF BLERICK Antonius)aan75 Overal aan huis te ontbieden om te breien. Voor elke 100 gram inge leverde oude wolresten (uitgehaalde draadjes, kort of lang) ontvangt U 75 gr. nieuwe breiwol. Schoolstraat 5—7 en laat zich heel goed in olie bakken. 25 cent'per pond by Slagerij GOUMANS NA CHEMISCHE REINIGING DOOR: P. BOM - VENRAY Charles Ruysstraat 14 Een geschiedschrijver uit de 18de eeuw spreekt over zijn tyd een niet al te vleiend oordeel uit, wanneer hij beweert, dat in zijn dagen de echte oud-Hollandsche deugden in even rodigheid al even schaarscli waren als in de 15de eeuw het geld. En toch zijn er uit die vroegere eeuwen tal van berichten, die van weinig menschlievendheid getuigen, van tijden, waarin de koopman geen ander doel scheen na te streven dan ten koste van allen en alles maar woekerwinsten te kunnen maken. In het jaar 1557 verkeerde onze overheid in een netelige positie. Do prijzen van het graan en de verdere levensmiddelen stegen steeds meer en de regeering durfde geen maximum prijzen vast te stellen voor den invoer van buitenlandsche granen daar zij bang was, dat de kooplui hun producten elders ter markt zou den brengen. De korenkoopers hadden enorme hoeveelheden graan gehamsterd en behaalden door opdrijving der prijzen hooge winsten. Thans bepaalde de overheid, dat alle graan op de pu blieke markt ten verkoop moest wor den aangeboden en alle onderhand sche verkoop werd verboden. Stelden een dertigtal jaar later de aristocratische dames te Parijs haar juweelen beschikbaar ten behoeve van brooduitdeeling onder de armen en werd, om prijsstijging te voorko men, tevens een bepaalde verkoop prijs voor brood vastgesteld, onze re geering wilde ook dit jaar van geen vaste maximumprijzen voor graan weten, om „den loop des koophan dels niette stremmen". Dit verwekte ontevredenheid De woekeraars onder de korenkoo pers kwamen door de houding der bevolking in ernstige moeilijkheden. Thans stelde de overheid tegen ge reduceerde prijzen brood beschikbaar. Ergerlijk waren vooral de praktyken der Pransche korenkoopers in 1693. Velen van hen dreven de graanpry zen tot ongelooflijke hoogte op, zon der zich te bekommeren om de dui zenden, die van gebrek omkwamen. De import op graan werd opge heven. Vele korenkoopers, dieontzag liike graanvoorraden gehamsterd ha?_ den, hielden deze voor de overheid verborgen. j De regeering vaardigde nu een or donnantie uit-, waarbij bekend werd gemaakt, dat al het oude graan, dat achtergehouden war, na den nieuwen oogst, bij ontdekking zou worden in beslag genomen. Verder werd een premie uitgeloofd van 1009 rijksdaalders aan hem, die de regeering op het spoor zou kun nen brengen van gehamsterde granen. Prijsopdrijving werd streng vei boden en bepaalde prijzen werden vastge- steld Alle bedelaars en armen, die in grooten getale naar de steden "waren getrokken, moesten zich naar hun eige* parochie begeven, om onder stand. Wie bedelend zou worden aan getroffen, een maand na uitvaardi ging der ordonnatie, zou acht dagen gevangenisstraf krijgen en bij herl\a- ling naar de galeien worden gezon- deBij de ordonnantie van 1699 wer den de graanhandelaren gedwongen hun graan op de markt te orengen, waar het geheel moest worden ver kocht. Niets mocht mee naar nuis worden teruggenomen. Ook by deze afkondiging werd hamsteren streng ^Letterlijk luidt de zinsnede dat men niet meer mocht „terughouden, als men voor haar particulier voor nooden heeft" „op straf eeuer hooge geldboete en confiscatie der granen. Bovendien moest binnen een bepaal den tijd de „kwantiteit tot ieders gebruik noodig" worden opgegeven. Huizen, schuren, magazijnen en zol ders, zelfs de kloosters werden door de .commissarissen" gevisiteerd, waar bij zoo noodig geweld werd gebruikt. Het opsporen van gehamsterde granen leverde echter geen voldoende resu - taten op, waarom men in Frankryk een handelsmaatschappij yoor graan- aankoop in het buitenland oprichtte. Zou het wonder in 1740 uitredding brengen aan hen, die in dat jaar geen opgedreven graanpryzen konden hetalen of door misgewas niet in staat waren hun schuren te vullen Uit Opper-Oostenrijk toch kwam het bericht, dat de oogst door hagel slag zoo goed als geheel was vernield. Maar wie beschrijft de verbazing der boeren toen zij op hun verwoeste akkers, op de plaatsen waar de ha gel korrels vonden, driemaal zooveel meer waard dan het graan dat ze zelf gewoonlijk oogstten Niet alleen te Gemunde, maar ook elders moet zoo'n graanregen hebben plaats gehad. Om twijfelaars aan gaande de waarheid van dezen vreemd soortigen regen den mond te stoppen zegt de gesehiedschrjjver erby, dat een proeve van deze korrels naar Weenen is opgezonden en vele men schen, die de wondere omgeving van Gemunde bezocht hadden, specimen van het wondergraan by zich had den. „En toch" roept de geschiedschry ver vertwijfeld, uit, „wierden er nog- tans menschen gevonden, die er geen geloof aan sloegen en het als bijge loovigheid aanzagen". Het «aanhouden van varkens. Na 1 September mochten varkens boven 12Vi kg. bij geregistreerden alleen aanwezig -zijn, indien hiervoor een contract was afgedaan, of wel een vergunning tot het aanhouden voor huisslachting of vo.or de fok k^rij kon worden getoond. Aangezien echter de verkoop van overtollige biggen door het afnemend aantal aan koopvergunningen bezwaarlijk.wordt, terwijl anderzijds het afsluiten van nog meer contracten door gebrek am voeder veelal niet mogelijk is, is thans bepaald, dat degenen, die nu reeds in het bezit zijn van een huis slachtingsvergunning, de overtollige biggen tot een maximum levend ge wicht van 25 kg. voor eigen gebruik uiterlijk tot 1 October a.s. mogen slachten, mits men in het bezit is van een machtiging. Daarnaast zal gelegenheid bestaan om biggen, zwaarder dan 25 kg. levend, in te leveren by het vee- en vleesehaan- koopbureau tegen vastgestelde prijzen. Indien men vóór 1 October zyn big gen wil slachten, dient men bij zijn bureauhouder een machtiging aan te vragen onder opgave van het aantal biggen. In geen geval zullen na 1 October nog varkens aanwezig mogen zyn boven 127j kg., waarvoor geen contract of vergunning aanwezig is. Hierop zal scherpe controle wor den gehouden. Indien toch varkens, zwaarder dan het genoemde gewichtj na dien datum worden aangetroffen, zal tot inbeslagneming van deze varkens worden overgegaan, waarop een verbeurdverkaring kan volgen. Fokkers, die op 1 Januari 1944 geen lid waren van een stamboek, mogen na 1 September niet meer naast een fokzeug een jong zeugje op opfok - vergunning aanhouden; of de fokzeug of wel het jonge zeugje, dient dus opgeruimd te zyn, resp. op een mest- contract of een huisslachtingsvergun- ning te worden gehouden. Yoor stam boekfokkers, die reeds op 1 Januari 1944 lid waren, geldt de laatste be paling niet, zoodat zy, behalve hun fokzeug, ook hun jonge zeugjes, op opfokvergunning mogen aanhouden, teneinde in de behoefte aan fok- materiaal te kunnen voorzien. Haal tijd en die weinig brandstof vragen. Het Voorlichtingsbureau van den Voedingsraad schrijft: "Wanneer de gas- en electriciteits- toevoer stagneert, komt het volgende te pas. Gortmout en havermout kan men ongekookt nuttigen mits deze bind middelen van te voren, liefst 24 uur, worden geweekt in ruim water. Vlug- kokende haver- en gortmout zijn na eenige itren weeken te gebruiken. Een smakelijk bordje pap verkrijgt men door het geweekte bindmiddel te vermengen met melk, suiker of stroop. Moet dit gerecht den warmen maaltijd vervangen of als aanvulling by den broodmaaltijd dienst doen, dan verdient het aanbeveling, de ge weekte haver- of gortmout te ver mengen met fijn gesneden of geraspte groenten, zooals geraspte wortelen of bieten, geschaafde komkommer, schijf jes tomaat, fyn gesneden spinazie of andyvie. Verlangt men naar iets warms en is het mogelijk een keteltje water aan de kook te bren gen, dan kan men de geweekte bind middelen met heet water, waarin een paar bouillonblokjes zyn opgelost, tot soep verwerken. Ook dan is het goed, fijn gesneden rauwe groenten of tomatenpuree toe te voegen; op dezelfde wijze kan men te werk gaan met verduurzaamd brood, toast of droge kaken. Men kan deze produc ten met boter besmeren en daarna Heeft men geen brandstof genoeg om aardappelen te koken, maar kan men wel een pan met'water een paar minuten aan de kook houden, dan kan men snel een stevige soep ma ken met behulp van zeer fyn geraspte rauwe aardappelen. Men brengt het water met de bouillonblokjes of het soeptablet aan de kook en voegt de geraspte aardappelen en zoo mogelijk wat fyn gehakte soepgroenten (spi nazie. wortel, snyboonen e.d.) toe, laat do soep 5 minuten doorkoken en maakt ze op smaak met wat boter, zoo noodig aroma en peterselie of selderij. De oogst van Uw winter aardappelen. De maand September en de eerste helft van October zyn,de tijd, waar in de z.g. winteraardappelen worden gerooid. Hiertoe behooren zoowel de eigenheimers, industrie, noorderling, bevelander, roode star en nog andere rassen. Voor den najaarsoogst pleegt men de aardappelen te rooien, nadat het loover geheel is afgestorven, zulks in- tegenstelling met den zo- meroogst, welke geschiedt^als het loover nog groen is w Men rooie de aardappelen by voor keur bij droog weer en het liefst als ook de grond behoorlijk droog is. De knollen moeten uit de losse aarde worden bevrijd en verzameld en op breede rijen nog wat in de zon en wind op het veld te drogen worden gelegd. Want de aardappelen moeten goed droog zijn als ze naar de winterbe- waarplaats worden overgebracht. Te voren worden ze echter ook nog ge sorteerd. De kleintjes het kriel worden apart gehouden. Beschadig de knollen en andere, die rotte plek ken vertoonen, zijn ongeschikt voor winterbewaring. Deze worden het eerst gegeten. Indien het gewas door de aardap pelziekte (het z.g. kwaad) was aan getast, kan deze ziekte ook tot de knollen zyn doorgedrongen en daarin het ontstaan van zieke of rottende plekken tengevolge hebben gehad. Hierop worde by de sorteering zeer nauwlettend toegezien. Mocht men de aardappelen-pas laat in het seizoen gaan rooien, dan zor- ge men er in ieder geval voor, dat ze uit den grond zyn en goed ge- Borgen op de bewaarplaats, voordat een vroege winter zou kunnen in vallen. met heete bouillon overgieter, waar na men er wat fyn verdeelde rauwe was neergeslagen, dikke graan- J groenten over strooit. VOORBIJGANGERS. Alle oude wrakke dingen worden eens berinneringen. Al wat bloeit valt eens tot vruchten, waar de wind komt over zuchten, en ze rollen in het stof, plof plof! Dolf, de oude vos ifierneven, heeft gedraafd zijn heele leven Alles trok hy, toen hy sterk was en hy sloeg, als hij aan't werk was, pittig-trommelend in het stof: plof! plofplof! 'k Hoor hem rióg voorbij ons rennen naar de mooie wyde vennen 1 'k Hoor nóg die muziek van rad'ren, als hy voor de kar kwamnad'ren, en verdwijnend klonk liet dof:-, plofplofplof. Dolf, de vos, dat pittig paardje 't Was al trouw van kop tot staartje! Nooit eens kuren, nooit eens bokken, als iets zwaars moest weggetrokken. Holla! hiep! hy trok... en öf Plofsa al plof 1 Anne Dolf toen ging je beven, Wank'lend werd je paardeleven, En je kop werd suf en doover, hing steeds droom'riger voorover. Stram werd hij en stijf je schoft! Dolj, je vuur was uitgeploft! Op een morgen in Septem ber, arme goeie trouwe sloover, haalde men je oud karkasje aan een dun en raaflig vlasje. Willig ging je mee, in slof! Plof fe plof In een koud en vunzig schuurtje stond je beeldje aan het muurtje, En je troebele oogen zagen vreemde tuigen nader dragen Tot een zware klap je-trof Plof! plof plof. En je knielde in het stof. HUUB WALTERS

Peel en Maas | 1944 | | pagina 6