Binnenland. Buitenland. Zondagsdienst 4luisact&en ZONDAG 25 OCTOBER To rekenen vanaf Zaterdagavond 8 uur tot Maandagmorgen 8 uur kan men ziek voor medisch© hulp in dringende gevallen wenden tot DrYERCAUTEREN. Groote straat 11 Telefoon 335 WINTERTIJD van 1 op 2 November klok een uur terug. In do Staatscourant is een besluit verschenen van den secretaris-gene raal van Binnenlandsche Zaken, vol gens hetwelk de thans geldende zo mertijd zal eindigen in den nacht van 1 op 2 November e.k. In dien nacht zullen de klokken van 3 op 2 uur worden teruggezet, zoodat men een uur wint. In den nacht van 28 op 29 Maart 1943 wordt de zomertijd weer inge voerd. Dan zullen de klokken te 2 uur 's nachts op 3 uur worden voor- uitgezet. Diefstal. Ten nadeele van den Heer A. M. te beunen werden een viertal vette konijnen uit het hok gestolen. Ernstig ongeluk De landbouwer L. A. aan den Endepoel te Merselo geraakte Dinsdag met het hoofd tusscben de dorsch- machine. Met ernstige kneuzingen moest hij naar het ziekenhuis worden overgebracht. GESLAAGD Te Eindhoven slaagden voor het IIuïshoud-Diploma Naaien en Knippen de dames: Tony Arts, Oostrum. M. van den Bergli, Oirlo, Dora Jacobs en Truus Vullings, Leunen. Tilla Maassen Kempkensberg. Zij genoten hun opleiding bij Grada Kusters, Coupeuse Lerares. TALK-REVUE De Valk,.maakte verleden Zondag do reis naar Venlo, en biacht oen gelijkspel mee naar huis. De uitslag 2—2 gaf de verhouding goed weer. Van beide zijden werden goede kansen gemist. De Valk pakte goed aan en het eerste kwartier ontstonden enkele goede kansen welke niet benut worden. Het gladde veld maakte bal controle onmogelijk. Het tweede leed aan dezelfde kwaal en kon zijn vorm niet te pakken krijgen, hetwelk hun een llinko nederlaag bezorgde. De Valk 3 won in Well, terwijl het vierde nog steeds op de eerste puntjes wacht. Morgen gaat de reis naar Boxmeer, en De Valk zal het daar niet cadeau krijgen, doch als zy flink aanpakken is 'succes niet uitgesloten. Het tweede is de gast bij Venlosche Boys en maakt wel een kans om de puntjes mee te brengen. Het derde elftal ontvangt Meerlo I en zal moeten winnen om de boven ste plaats wat veilig te stellen. De Valk 3 is nog ongeslagen en wy zijn benieuwd hoe zij zich houden tegen een van de kopclubs De Valk 4 reist naar Ysselsteyn. Veel succes SERY ATIU S-OMRO EP Alhoewel Serv. aan Ivo, wat spel betreft haar meerderheid oplegde on ruim drie-kwart van de wedstrijd in de aanval was, moest ze toch aanzien dat beide puntjes mee naar Velden verhuisden. Serv, was sterker, doch machteloos om één doelpuntje te fa briceren. Ivo heeft een homogene, hard-werkende ploeg waarmede iedere aanspraakmaker voor de titel terdege rekening heeft te houden. Het doel punt dat Ivo scoorde ontstond ook nu door een fout in de verdediging. Vooral voor de rust was het Serv.- overwickt beduidend. Toen Ivo een maal een geluksdoelpunt gescoord had verdedigden zy deze voorsprong hard nekkig. En toch waren de Ivo-aan- vallen na de rust lang niet van ge vaar ontbloot. Doelman, backs en middenlinie van Serv. waren zeer goed. De voorhoede heeft m.i. de nederlaag op haar debet, onmachtig als ze was. ondanks haar gedurige aanvallen. Waar bleef het open spel over de vleugels? Niet de sterksto, maar de gelukkigste won, hiermee was men 't zelfs in het Ivo-kamp eens. Zondag is Serv. I vrij. Serv. II met een 5-tal invallers moest tegen VVV 3 met 6—5 de vlag strijken. Zondag a.s komt DSS 2 op bezoek. We rekenen erop, dat de puntjes in Venray blijven, doch er zal gevoetbald moeten worden. Serv. Ill won in Kronenberg met 3-2. Zondag komt Sevenum II op bezoek, en ook nu geven we het derde de meeste kans. Serv. 4 toert naar RKGFC 2, S. 5 bezoekt Leunen 3 on Serv. 6 trekt naar Ysselsteyn 2. DJ.S.-nicuws. Op een zeer glad veld werd de wed strijd FCEB-DIS. gespeeld. Het spel had niet veel te beteekenen, voor de rust gaf de stand 2-2 de verhouding goed weer. Na de rust wist DIS, on danks overwicht van de gastheeron, met 4-3 te winnen. DIS II verloor van LVS II met 4-1. Morgen is DIS I vrij. Zy heeft reeds de helft van de competitie achter deu rug en een paar rustdagen zullen haar niet schaden. DIS heeft thans 8 punten uit 7 wedstrijden en bezet thans de vierde plaats na Sevenum (11 p.). Wittenhorst (8 p uit 6 w.) en Wanssum, dat alleen een beter doel- gemiddelde heeft. LUXOR-THEATER De film „Fraulein Doktor" speelt zich af op eén HBS, afwisselend tus- schen scholieren van 10 jaar en leer lingen van de hoogste klas. Er zit vaart in en de geheele film is van een spontaniteit en charme, die ieder een doet meeleven. Jenny Jugo is de aardige leerares. die van de laagste klas overgeplaatst wordt naar de hoogste, waar men Winterhulp vraagt juist Uw offer! Giro 5553 haar met spottende min achting ontvangt. Door tact en be minnelijkheid, en doordat zy blyk geeft van groote bekwaamheid, wint zy tenslotte het pleit. Ook de leeraar die voor haar het veld moest ruimen (Albert Matterstock) moet zijn oordeel over haar grondig wijzigen, hij doet dit. echter gaarne, vooral als Fraulein Doktor toestemt om voortaan met hem door het leven te gaan. De enthousiaste vertolking der bij rollen en de vlotte regie van E. En- droegen het hunne by om tot een goede opwekkende film te komen, waarbij men menigmaal hartelijk zal lachen. W. vd M. GEVONDEN Een huissleutel, op het politiebureau: Een ketting met slot, is bij H. Ver- heijen, Oostrum D 14: Een kinder cape, is bij W. Hendriks. Kruit weg 4: Een polshorloge, is by Versteegen, Overloonscheweg 31; Broodbonnen 2—4 rantsoenen 4—53, 6 1 rantsoen, zijn bij J. Litjens, Maasheescheweg 29. Pas op uw konijnen. De avonden worden langer en van de duisternis maken de dieven graag gebruik als er iets van hun gading te stelen valt. Vooral voor de konij- nenhouders is 't thans meer dan ooit oppassen, wil men des morgens niet de teleurstellende ontdekking doen, dat de in dezen tyd zoo gewaardeer de langooren verdwenen zyn. HORST. 'Naar wij van officieel© zijde vernemen, zal de politie streng optreden tegen diegenen die geen voorbereidingen treffen tegen brand gevaar bij luchtaanvallen. Hofster weekmarkt HORST, 20 October. Totaal aanvoer 214 dieren waarvan 65 stuks rundvee, 13 schapen en 136 biggen. De biggen brachten op tot f 12.— per stuk. Door de N.V.C. werden overgeno men 78 dieren en wel 37 stuks grootvee, 28 kalveren en 13 schapen. Rogge verroerd in auto ran marechaussees. Voor het Economische Hof te Den Bosch heeft in hooger beroep terecht gestaan L.-v. G., grossier in groenten te Maastricht. Hy werd er van ver dacht 2565 kg. rogge clandestien ge kocht te hebben. De zaak was tamelijk ingewikkeld, want v. G. had voor die smokkelaffaire de auto van de ma rechaussees gebruikt.' Het was niet komen vast te staan of deze rogge wellicht ook voor de mareehausse bestemd was. De economische rechter te Roermond had v. G. daarom ver oordeeld tot een gevangsnisstraf, ge lijk aan het voorarrest en wel 3 md. en 20 d. Het vonnis werd bevestigd. Uit derde verdieping doodgevallen Woensdagmorgen deed een voorbij ganger Achter de Comedie te Maas tricht een ontstellende ontdekking; op straat lag het ontzielde lichaam van een man in nachtgewaad. Het lyk vertoonde verschillende verwon dingen. By het ingestelde onderzoek bleek, dat de verongelukte was de 23-jarige ongehuwde Tli. H. R. uit Valken burg, kok van beroep. De politie achtte de mogelijkheid van een misdrijf uitgesloten. Het gebeurde dient aan een noodlottige samenloop van omstandigheden te worden toegeschreven. Duizend gulden op een WHN-lot Zaterdag jl. is in Maastricht een pry's van f 1000.- gevallen op een lot van de Winterhulploterij. In dezelfde serie voor Limburg bevinden zich thans nog een prijs van f' 1000 en verschillende prijzen van honderd gulden. Buurtboerenraad geïnstalleerd te Maastricht. Woensdagmiddag is in tegenwoor digheid van burgemeester en wethou ders van Maastricht in de voormalige raadszaal van het stadhuis de buurt boerenraad van den Nederlandschen Landstand, waarvan voorzitter en leden, op voordracht van den provin cialen boerenleider, benoemd zyn dooi den Nederlandschen boerenleider, ge ïnstalleerd. De waarnemend boeren leider van Limburg, Al. Thans uit Amstenrade, heeft de installatie ver richt. nadat de stafleider van den Nederlandschen Landstand in Lim burg, Jos. Wachelder uit Heer, een installatie-rede had uitgesproken. De burgemeester van Maastricht en de waarnemend boerenleider hebben hier na eveneens nog enkele woorden ge sproken. TWEE DAGEN ONDER DE AARDE. Sinds tweeduizend jaar en mis schien nog wel langer isdemenseh bezig den St. Pietersberg by Maas tricht uit te hollen. Plinius, de ver maarde Romeinsche natuuronder zoeker, bericht reeds in het jaar 70 dat hy een eigenaardige steensoort had ontdekt, die zich met een mes liet snijden. En zyn landslieden hebben niet geaarzeld van deze ontdekking profijt te trekken door de zachte mergel uit den St. Pie tersberg te hakken en deze te - bnyken voor den bouw van huizen en vestingwerken. Eerst later hebben natuurkundigen vastgesteld, dat deze mergel, die voor 90 pet. uit koolzure kalk bestaat en nu algemeen gebruikt wordt voor landbouw en industriedoeleinden, eigenlijk geen steen is, maar gevormd wordt door de overblijfselen van zee dieren uit een voorwereldlijke zee, welke voor millioenen jaren in deze streken golfde. Men neemt aan, dat de Romeinen teneinde systematisch de horizontale mergellagen te ontginnen, begonnen zyn met het uitgraven van lange gangen in den berg. Deze gangen in den loop dei- jaren aanzienlijk vergroot en uitge diept slingeren zich op de meest grillige wijze door don berg: soms loopen zij parallel of kruisen zij el kaar, dan weer zijn zij over elkaar heen gehouwen, zoodat er viaducten en bruggen ontstonden. In dezen duisteren doolhof, waarin men zonder geleide grondig verdwaalt hebben wy onlangs onder leiding van den bekenden wetenschappelyken on derzoeker, ir. van Schaïk, een 2daag- sche expeditie ondernomen. Het doel hiervan was de vele geologische en historische bijzonderheden nauwkeu rig te fotografeeren met behulp van moderne flitslampen. Met ons vijven stapten wy, gehuld in overalls, met de onmisbare lan taarns in de hand, achter onzen des kundiger geleider, die al jaren werkt aan hot in kaart brengen van het gangenstelsel, de diepe duisternis en de beklemmende stilte in. De temperatuur, die zomer en win ter. altijd rond de 10 gr. Celsius is, deed ons even vreemd aan, doch al spoedig geraakten wy geacclimati seerd. De tocht ging eerst door vrij nieuwe, nauwelijks tientallen jaren oude, gan gen. Na echter eenigen tyd, zonder veel te zeggen, naast onze meer dan levensgroote spookachtige schaduwen te hebben voortgewandeld. kwamen wij in de oudere gedeelten met meters hoog© gangen, welke aanvankelijk, zooals het profiel der wanden ver raadt, zijn uitgezaagd en later uitge houwen met het houweel. Onophoudelijk flitsen hier de foto- lampen, tenefiide o.a. de eigenaardige vuursteenvormingen, die als donkere plekken in den geel-witten mergel- wand afsteken, op de films vast te Joggen. Typisch is, dat op bepaalde hoeken de sleuven in den wand, veroorzaakt door de wielnaven der karren, waar mede de Romeinen de mergelblqkkon naar buiten reden, nog duidelijk te zien zijn. Dat de gangen in den loop van den tyd behoorlijk zyn uitgediept, blijkt wel uit het feit, dat deze Ro meinsche erfenis thans ongeveer 5 a 6 meter hoog zit. Verder ging de expeditie, gang in, gang uit, uren lang, soms door instor- tingsgebieden, waar de gangen voor een groot gedeelte zijn ingezakt, en waar rechtop-loopen uitgesloten is. Op handen en voeten, ja dikwijls kruipend op den buik, gingen wij voorwaarts, een enkele maal door openingen van nauwelijks eenhalven meter. In een dezer gangen, die in 1930 opnieuw ontdekt is, belichten wij plots met onze lantaarns oen aller aardigste muurschildering uit de eerste jaren van de 19e eeuw, voor stellende „Het Tribunaal Crimineel" van Maastricht. Vermoedelijk is dit werk, dat 120 jaar achter mergel- hoopen is schuil gegaan, geteekend door een gevluchten gevangene, die zich hier eenigen tyd heeft opge houden. Vormt het schrijven van namen en dergelijke op muren van beziens waardigheden vandaag een ergernis voor allen, die het goed meenen met zwijgende getuigen van een vroeger tydperk, in den St. Pietersberg levert dit verschijnsel, dat ook al eeuwen geleden- voorkwam, eon allerinteres santste bron voor onderzoek op, zoo wel voor historici als schriftkundigen, Zoo ontdekten wij de forsche hand- teekening van den Spaanschen land voogd Alva uit 1570, handteekeningen van verschillende gouverneurs van Maastricht uit een eeuw later, van hoogwaardigheidsbekleders, zooals militaire aanvoerders uit den Fran- schen tijd en van enkele oude burge meesters van groote steden. Al wisten wij reeds, dat de oorzaak van de mergelvorming te zoeken is op den bodem van een ondiepe zee uit den oertijd, het gaf toch een merkwaardigen indruk dit bevestigd te zien in verschillende fossielen, die onloochenbaar uitwezen, dat waar wij thans onze voeten zetten op den vasten mergelbodem, millioenen en millioenen jaren geleden de bewoners van de zee, zooals haaien, schelp dieren en rare groote, reeds lang uitgestorven schildpadden etc., zich in hun element voelden. Zonder eenige behoefte te gevoelen om eens eigenwijs een anderen weg in te slaan, volgden wij twee dagen lang trouw onzen gids. Hy voerde ons nog door gangen, waar in het laatst van de 18e eeuw de Franschen togen de Oostenrijkers hebben vochten en waar weinige jaren latei- vele vluchtelingen een veilige, doch weliswaar sombere schuilplaats vonden. Het eenige levende dier, dat wij op onzen tweedaagschen onderaardsehen tocht, die herinneringen opwekte aan Jules Verne's, fantastisclien roman „Naar het 'middelpunt der aarde", ontmoetten, bleek de vleermuis te zijn, die zich in de verlaten en duis tere gangen volkomen thuis voelt en zoowel haar korte dutjes als haar langen winterslaap pleegt te doen. Al kan de vleermuis in het pikdon ker evenmin zien als de mensch, haar tastzin is zoo gevoelig, dat zy zonder één keer met den neus tegen een wand te vliegen .instinctief de uit gangen van de grot vindt. Een van deze beesten, die wy op onzen tocht aantroffen en die wy met de camera poogden te vereeuwigen, was daar door allerminst gesticht en nam luid piepend de vlucht voor het felle schijnsel der flitslampen. Tegenwoordig wordt het interieur van den St. Pietersberg ook nog voor andere doeleinden gebruikt. "Want dicht by den uitgang van den berg troffen wy enkele kweekeryen van champignons en Brusselsch lof aan. Waardoor wij er reeds bij voorbaat aan werden herinnerd hoeveel pret tige dingen ons ook buiten den berg weer wachten. Uitbreiding yan yestigings- en yerhnisyerbod. In de Xederlandsclie Staatscourant opgenomen een besluit van den secretaris-generaal van binnenlandsche zaken, waarbij liet gebied, waar het verboden is zich te vestigen of te verhuizen, uitgezonderd voor Rijks- duitschers of personen in het bezit van een schriftelijke vergunning van den directeur van het bureau vluch telingenzorg, wordt uitgebreid. Dit gebied omvat thans: 1. Provincie Zeeland, alle gemeenten 2. Prov. Zuid-Holland, idem 3. Prov. Noord-Holland, idem. 4. Prov. Utrecht: het gebied ten westen van den spoorlijn Hilversum- Utrecht (de gemeente Utrecht inbe grepen), de- Vaartsche Rijn en het Merwedekanaal tot aan de Lek. Prov. Noord-Bi abant: Het gebied ton westen van de gemeenten De Werken e.a., Dussen, Geertruidenberg, Oosterhout, Teteringen, Breda, deze gemeente inbegrepen en ten westen van de Mark tot aan de Belgische grens. Dit besluit trad Woensdag in wer king. (In het eerste besluit van den se cretaris-generaal van Binnenlandsche Zaken waren in do provincie Zuid- I-Iolland 23 gemeenten aangewezen, waarvoor het vestigings- en verhuis verbod gold: thans valt de geheele provincie onder deze bepalingen. Dit geldt ook voor de provincie Noord- Holland, waar aanvankelijk o.a. de gemeenten Amsterdam en Haarlem en liet geheele Gooi waren uitgezon derd. De gebieden in de provincies Ut recht en Noord-Brabant, welke thans zijn aangewezen, werden in het eerste besluit niet genoemd. Bureau vluchtelingenzorg Midden-Oost. De aandacht van belanghebbenden wordt er op gevestigd, dat met de zorg voor de geëvacueerden en vluch telingen in de provinciën Gelderland, Ovorryssel en Utrecht thans is belast het}„Bureau vluchtelingenzorg Midden- Oost", gevestigd te Arhem, Cronjé- straat 10, telefoon 25330 en 25850. Belast met de leiding van dit bureau is mr. E. S. de Vries. Ook Nederland behoort onder de 13 landen, die te Weenen zijn toege treden tot de Europeesche P.T.T.-ver- eeniging. - Toeslagen op ouderdomsrente en invaliditeitsrenten mogen evenmin als de renten zelf niet verrekend worden met een particulier pensioen. Waar die renten en toeslagen niet zyn uitbetaald moeten ze met terug werkende kracht van 1 Juli 1941 af alsnog worden betaald. Boomstronken worden te Am sterdam middels een zware, electrisch gedreven valbyl verwerkt tot brand hout. In een half jaar fabriceert men aldus 6 millioen kg. brandhout voor de verwarming van openbare gebou wen. BEKENDMAKING. Den Haag, 16 Oct-. Daar er de laatste dagen herhaaldelijk daden van sabotage in het bezette Neder- landsche gebied zijn gepleegd, zijn heden de volgende personen daar voor als gijzelaars verantwoordelijk gesteld en gefusilleerd: 1. Bannink, Dirk, geb. 22-11-1914 uit Deventer; 2. Gerritsen, Albert Jan, geb. 9-3- 1890 uit Deventer; 3. Endeveld, Jan Cornelis, geb. 14- 12-1914 uit Apeldoorn; 4. Ewyk, Wilhelmus, geb. 28-4- 1900 uit Deventer; 5. Van der Meulen, Daniel, geb. 4-2-1896 uit Deventer. 6. Van Heijningen, Pieter Adria- nus, geb. 18-7-190-3, uit Amster dam; - 7. Roebers, Johannes Henditkus geb. 7-9-1886 uit Deventer; 8. Van Veen, Jacobus, geb. 26-9- 1900 uit Enschede; 9. Kors, Jacobus, geb. 21-5-1909 uit Amsterdam; 10. Ooijevaar, Evert, geb. 19-5-1897 uit Amsterdam; 11. Van der Kerkhoff, Jacobus, geb. 10-10-1898 uit Zwolle; 12. Haantjes, Jan, geb. 1-9-1886 uit Enschede; 13. Vrind, Heinrich Wilhelm, geb. 2-6-1913 uit Almelo; 14. IJmkers, Aaldert Jacob, geb. 31-7-1896 uit Den Haag; 15. Van Dam, Hendrik, geb. 26-9- 1889 uit Wageningon. De Höhere S.S. en Polizei- führer Nord-West, Get. RAÜTER, S.S.-Gruppenführer en lui. tenant-generaal der politie. Ycrpliclite nota hij vleescli- levering aan huis. Woensdag 14 October heeft in de bladen een mededeeling gestaan, volgens welke de gemachtigde voor de pryzen het aan slagers verplicht heeft gesteld bij de artikelen, die zy by den kooper aan huis afleveren, een nota te voegen, waarop o.m. de hoeveelheid, de kwaliteit en de prys per eenheid moeten zyn vermeld. Naar aanleiding van gerezen vra gen wordt er van bevoegde zijde op gewezen, dat met kwaliteit is be doeld de soort van het vleesch en de benaming van het onderdeel, zoo- als b.v. kalfsfricandeau, runderbief stuk enz. KOOPT GEEN BROOD ZONDER BON De ondervakgroep broodbakkerij doet langs dezen weg nogmaals een dringend beroep op het publiek om geen brood zonder bon te koopen, noch om bezorgers van brood te ver leiden tot verkoop van broodbonnen. Immers, door brood zonder bon van bezorgers te koopen werkt men er aan mede het bedrijf van den bakker, voor wien de broodbezorgers het brood distribueeren, ten onder te brengen. De bakker immers krijgt slechts meel tot het produceeren van brood in verhouding tot het aantal door hem ingeleverde broodbonnen. Reeds verschillende bakkersbedrijven hebben hun bedrijf stil moeten leg gen op grond van het feit, dat zij' geen meel meer konden krijgen, daar het publiek hun de noodige brood bonnen had onthouden. Daarnevens zyn reeds vele bezorgers door de bakkers ontslagen wegens verkoop van brood zonder bon, terwijl een aantal vervolgd is wegens diefstal van broodbonnen. Het publiek mede schuld aan het leed, dat over de huisgezinnen van de bakkers en de arbeiders is gekomen, doordat het de bezorgers op allerlei wyzen tracht te bewegen tot verkoop van brood zonder bon. Daarom dit dringend beroep op het publiek om voortaan geen brood zonder bon te betrekken. Yerkorting yan den vrijen termijn voor het laden en lossen, resp. voor het ten invoer aangeven van wagens Wegens bijzondere omstandigheden wordt ingaande Maandag 26 October a.s. de vrije termijn voor het laden lossen van wagens, zoowel op werkdagen als op Zondagen, terug gebracht tot 6 uren. Na verstrijking daarvan is het reeds verdubbelde staangeld verschuldigd, met een minimum van f5.— per wagen. Met ingang van denzelfden datum wordt voor het aangeven ten invoer en het visiteeren van wagenladingen uit het buitenland, zoowel onderweg als by aankomst een vrije termijn toegestaan van 6 uren, vallende op alle werkdagen tusschen 9 en 18 uur. Nadere inlichtingen verstrekken de stations. DE LANGE WINTER AVONDEN We gaan met rasse schreden den winter tegemoet. Iedereen ziet het, iedereen voelt het en velen overvalt 'n zekere huivering voor de komende donkere, koude, vochtige maanden. Wat gaan we doen Gaan we de buurt op, zooals onze voorouders deden en praten we een stuk en kaarten we nadien, om daarna welvoldaan naar huis te wandelen en vroeg onder de dekens te kruipen? Gaan we lezen in een schoon boek met romantische verhalen van edel lieden 'en schuchtere maagden,, met veel tranen-gcpleng om stille verraders en edel-aardige zielen in nood Noch het een noch het ander is verkeerd. Zeker is, dat wy min of meer gedwongen, meer dan in de normale tijden van voor 1939, by den huiselyken haard zullen blyven om daar ons verzetje te vinden. En dan is een goede en gezellige vriend een onwaardeerbaar bezit. Dan is een spelletje kaart of dam of schaak een uitstekend middel om een avond prettig door te komen. Dan ook is een goed boek steeds een goede vriend. En gelukkig: men behoeft om een goed boek in den tegenwoordigen tijd niet meer verlegen te zitten. In onze jonge jaren was er op de dorpen nog geen leesstof buiten de feuilletons der kranten of het Stui versblad, maar thans wachten hon derden boeken op grage lezers. De beste leenen zich uitstekend tot voorlezen in den familiekring. Laten ook 'dat eens probeeren, terwyl moeder kousen stopt of aardappelen schilt en de meisjes hierbij helpen of een handwerkje doen. Men kan toch niet eeuwig blyven zeuren over de dorpsnieuwtjes, die meestal ook nog een gevaarlijken kant uitgaan, die een zeker gebod der kerk raken! Men kan ook niet blijven zagen over een tekort aan brood, schoeisel, kleeren, dekens, kolen, huisraad, over de bonnen- misere en den zwarten handel. Dat alles weten we allang, te lang Laat wat frissche wind waaien over al die platgetreden paden en luister naar de stem van een goed schrijver, die u ontrukt aan eigen kleine beslommeringen en den kijk op het leven verbreedt en verdiept. DE LEGENDE VAN EEN ABDIJ. De kloostergemeenschap der abdij van Berne, wier 65ste abt Woens dag werd gewijd, is een der oudste niet alleen van Brabant, maar van geheel Nederland. Zij is gesticht in den bloeitijd der Middeleeuwen; zij heeft voorspoed en rijkdom gekend; zij heeft vervolgingen doorstaan; ze is zwervende geweest: zij heeft ty den gekend, waarin van de kloosterlijke gemeenschap slechts de sporen bleven bestaan; zij dreigde soms uit te ster ven, maar zy heeft al deze moeilijk heden overwonnen, zij is opnieuw gaan bloeien, zij heeft haar vaste plaats weergekregen in het Brabant- sche leven. Thans is deze abdij een der belangrijkste van het gewest, van onschatbare waarde voor liet gods dienstige en cultureele leven. De abdy van Berne is gesticht in 1134. Fulco, heer van Berne, een slot gelegen aan de Maas, nabijHeusden wilde van zyn kasteel een abdij ma ken. Hy was in oorlog met Heusden. Tijdens een rit door zijn bezittingen werd hij door zyn vijand verrast. Ontkomen was nauwelijks mogelijk, want achter hem waren de wapen knechten, voor hem de Maas, die hij in zyn zware wapenrusting niet zou kunnen oversteken. Hy waagde het toch, liy voelde zich zinken en in zyn doodsnood beloofde hij aan de H. Maagd een abdij te stichten, zoo zy hem redden zou. En ziet, hy bereik te veilig den overkant, gedragen zooals zijn achtervolgers vertelden door Maria, die hem lichtend bege leidde. 3 Augustus 1134 kwam de stichting tot stand, waarbij Berne kwam aan de Norbertijnen van de abdij Mariön- waard in dé Betuwe. In dozen tyd werd Berne het middelpunt van de bedijking in het Land van Heusden, want in de Middeleeuwen gingen ook van deze abdij de ontginning en de akkerbouw uit. Bij het vierhonderdjarig bestaan der abdy in 1534 kregen haar abten het voorrecht staf en mijter te mogen dragen: Koenraad van Malsen, zes en dertigste abt, was de eerste gemijterde prelaat. Toen was het aanzien der abdij op zyn hoogtepunt. Dit heeft niet lang mogen duren, want de Reformatie brak los over Holland en nog geen mcnsehenleeftijd later in 1572 werd de abdy van Berne geplunderd door de Watergeuzen en even later, op 25 September 1579, brandden de gebouwen bijna totaal af' Zoo begon in 1572 het zwervers leven der Witheeren van Berne, die bijna driehonderd jaren lang geen eigen klooster meer zouden hebben. Zij leefden in réfugiéhuizen in paro chies do abt was vaak pastoor op een dorp. Eerst trokken de abdyhoeren naar Den Bosch, waar zy gingen wonen in het réfugiéhuis naast de Sint Joris- kapel. Na verschillende wederwaar digheden doorstaan te hebben, hebben zy zich tenslotte in het réfugiéhuis te Vilvoorde bij Brussel gevestigd. Reeds in do Middeleeuwen bezaten de Norbertijnen verschillende paro chies. Vlijmen, Oudheusden, Engolen, Hedikhuizen en het graafschap Bok hoven. Dit graafschap bleef na den vrede van Munster zelfstandig. Voor de parochies Berlicum, Hees- wijk en in Bedaf by Uden in het Land van Ravenstein. Ook hier konden de Norbertijnen blijven. Zelfs in een tyd van de strengste godsdienstver volging hebben de Witheeren van Berne gewerkt aan de zielzorg van het Brabantsche land; aan het behoud van het geloof hebben zij een werk zaam aandeel gehad. Na 1672, toen de houding tegenover de katholieken wat milder werd. hebben zy de ziel zorg ook weer uitgeoefend in de schuur- kerken, die zy in hun parochies bouw den. Van 1649 tot 1799 woonde de abt te Vilvoorde. In dit jaar kwam hij, verjaagd door de Franschen, zich weer vestigen in de Meierij. Het noviciaat was ondergebracht in een pastorie. In 1857 verliet de abt de pastorie en be trok het huis te Hoeswyk. Dit is het begin geweest van de herleving dei- abdij. Men begon met den bouw van een klooster, opdat de gemeenschap der Witheeren weer een vaste woon plaats zou hebben. Aan de omzwer vingen was een einde gekomen. In de rust van het eigen huis ging do kloos tergemeenschap der Norbertijnen een periode van nieuwen bloei tegemoet. Van dezen bloei getuigen thans de herhaalde malen vergrooto abdy, het groote college, de abdij van Windberg en van West de Pere, do prefectuur van Jubbelpore; drie stichtingen, die aan Heeswijk hun ontstaan te dan ken hebben. weldig Afrika Het voorbftie Madagascar jdig komt dan hei spilmogendl oi toestand zoi unn< Afrika Egypte, door de zwa van gebruik z gemaakt wt Ten slotte tsc koloniën teitvoo Afrika bezat vrijwel beëii fc d komen vooi ling vraagstuk, d «t. Amerika, de beheers|en i dat alles zal daarbij is den weg leefde impi n he meer tevnfjeu dien het zich bezig pet stukken, dipan betreffen, den, moentge hï mee te moeft Oi redenen dat van wordt van waarvan wers zyn. Afrika tooneel van den strijd Terwijl de oorlog nu al ruim drie jaar duurt en voor de geallieerden 'nog niets anders heeft opgeleverd dan nederlagen en tegenslagen, gaan hunne leiders al maar door met bluffen. Een sprekend staaltje van hun overmoed en leege woordenpraal is nu weer hun plan: „De misdadigers van de spilmogendheden, zoowel in Duitschland, Italië als Japan te ar resteeren en voor een buitengewone rechtbank te brengen." Men zou als nuchter mensch hier bij opmerken: Zorg nu maar eerst, dat je de tegenpartij verslaat; die berechting volgt vanzelf. Doch het schijnt, dat de bevolking in de An gelsaksische landen af en toe zoo'n dooie musch moet hebben om op peil te blyven. Een heel beetje lach wekkend is het wel en nog altyd geldt de waarschuwing: Verkoop niet de huid van den beer, voor ge hem geschoten hebt. Doch op het stuk van oorlogvoe ring hebben zich een paar feiten voorgedaan, die wyzen in de richting van onze beschouwing der vorige week. Op de eerste plaats hebben de Amerikanen de Negerrepubliek Li beria bezet, die ongeveer 1000 Kilo meter ten Zuiden van Dakar ligt en omtrent Dakar zijn verschillende be schouwingen in'Franscho dagbladen verschenen, die het denkbeeld be spreken van een verdediging van dit Fransche steunpunt door de spilmo gendheden. Veldmaarschalk Rommel heeft hij zijn bezoek aan Berlijn gezegd, dat hy de poort van Egypte stevig in handen heeft, om van daaruit te zij ner tijd nieuwe acties te ondernemen de ïaatste week werd het eiland Malta weer op opvallende wijze be dacht. Dit alles met elkaar in verband brengende en in aanmerking nemend, dat in Europa voorloopig en zeker van de zyde der as-mogendheden, geen groote acties meer te verwach ten zijn, omdat hunne doeleinden op ons continent volledig verwezenlijkt zyn, komt men vanzelf tot de slot som, dat Afrika het speeltooneel zal worden van dit'geweldig werelddra ma. Ook de minister-president van Zuid- Afrika, Generaal Smuts, schynt in die richting een vermoeden te hebben, waar hij zegt, dat de oorlog in een nieuwe phase gaat treden. Misschien heeft hij daarby op 't oog, dat hij den tyd rijp acht voor de Geallieer den, om tot het offensief over te. gaan, maar veel waarschijnlijker is het,* fiat hy inziet, dat thans zijn werelddeel het hoofdtooneel van den strijd gaat worden. Bovendien weten wij allen, dat de as-mogenuheden al voor jaar en verkondigd hebben, dat Afrika een natuurlijke aanvulling voor Europa is en dat zy de wereld in drie groote invloedsferen zouden willen verdoelen waarbij -Azië onder Japans leiding, Europa en Afrika onder die der as- mogendheden zou staan, terwijl als derde invloedsfeer Amerika wordt beschouwd, waarhy de Amerikanen

Peel en Maas | 1942 | | pagina 2