Binnenland.
Buitenland.
Zondagsdienst 4luisact&en
ZONDAG 25 OCTOBER
To rekenen vanaf Zaterdagavond 8
uur tot Maandagmorgen 8 uur kan
men ziek voor medisch© hulp in
dringende gevallen wenden tot
DrYERCAUTEREN.
Groote straat 11 Telefoon 335
WINTERTIJD
van 1 op 2 November
klok een uur terug.
In do Staatscourant is een besluit
verschenen van den secretaris-gene
raal van Binnenlandsche Zaken, vol
gens hetwelk de thans geldende zo
mertijd zal eindigen in den nacht van
1 op 2 November e.k.
In dien nacht zullen de klokken
van 3 op 2 uur worden teruggezet,
zoodat men een uur wint.
In den nacht van 28 op 29 Maart
1943 wordt de zomertijd weer inge
voerd. Dan zullen de klokken te 2
uur 's nachts op 3 uur worden voor-
uitgezet.
Diefstal.
Ten nadeele van den Heer A. M. te
beunen werden een viertal vette
konijnen uit het hok gestolen.
Ernstig ongeluk
De landbouwer L. A. aan den
Endepoel te Merselo geraakte Dinsdag
met het hoofd tusscben de dorsch-
machine. Met ernstige kneuzingen
moest hij naar het ziekenhuis worden
overgebracht.
GESLAAGD
Te Eindhoven slaagden voor het
IIuïshoud-Diploma Naaien en Knippen
de dames: Tony Arts, Oostrum. M.
van den Bergli, Oirlo, Dora Jacobs en
Truus Vullings, Leunen. Tilla Maassen
Kempkensberg.
Zij genoten hun opleiding bij Grada
Kusters, Coupeuse Lerares.
TALK-REVUE
De Valk,.maakte verleden Zondag
do reis naar Venlo, en biacht oen
gelijkspel mee naar huis. De uitslag
2—2 gaf de verhouding goed weer.
Van beide zijden werden goede kansen
gemist. De Valk pakte goed aan en
het eerste kwartier ontstonden enkele
goede kansen welke niet benut
worden. Het gladde veld maakte bal
controle onmogelijk.
Het tweede leed aan dezelfde
kwaal en kon zijn vorm niet te
pakken krijgen, hetwelk hun een
llinko nederlaag bezorgde.
De Valk 3 won in Well, terwijl
het vierde nog steeds op de eerste
puntjes wacht.
Morgen gaat de reis naar Boxmeer,
en De Valk zal het daar niet cadeau
krijgen, doch als zy flink aanpakken
is 'succes niet uitgesloten.
Het tweede is de gast bij Venlosche
Boys en maakt wel een kans om de
puntjes mee te brengen.
Het derde elftal ontvangt Meerlo I
en zal moeten winnen om de boven
ste plaats wat veilig te stellen. De
Valk 3 is nog ongeslagen en wy zijn
benieuwd hoe zij zich houden tegen
een van de kopclubs
De Valk 4 reist naar Ysselsteyn.
Veel succes
SERY ATIU S-OMRO EP
Alhoewel Serv. aan Ivo, wat spel
betreft haar meerderheid oplegde on
ruim drie-kwart van de wedstrijd in
de aanval was, moest ze toch aanzien
dat beide puntjes mee naar Velden
verhuisden. Serv, was sterker, doch
machteloos om één doelpuntje te fa
briceren. Ivo heeft een homogene,
hard-werkende ploeg waarmede iedere
aanspraakmaker voor de titel terdege
rekening heeft te houden. Het doel
punt dat Ivo scoorde ontstond ook
nu door een fout in de verdediging.
Vooral voor de rust was het Serv.-
overwickt beduidend. Toen Ivo een
maal een geluksdoelpunt gescoord had
verdedigden zy deze voorsprong hard
nekkig. En toch waren de Ivo-aan-
vallen na de rust lang niet van ge
vaar ontbloot. Doelman, backs en
middenlinie van Serv. waren zeer
goed. De voorhoede heeft m.i. de
nederlaag op haar debet, onmachtig
als ze was. ondanks haar gedurige
aanvallen. Waar bleef het open spel
over de vleugels? Niet de sterksto,
maar de gelukkigste won, hiermee
was men 't zelfs in het Ivo-kamp eens.
Zondag is Serv. I vrij.
Serv. II met een 5-tal invallers
moest tegen VVV 3 met 6—5 de vlag
strijken. Zondag a.s komt DSS 2 op
bezoek. We rekenen erop, dat de
puntjes in Venray blijven, doch er
zal gevoetbald moeten worden.
Serv. Ill won in Kronenberg met
3-2. Zondag komt Sevenum II op
bezoek, en ook nu geven we het
derde de meeste kans.
Serv. 4 toert naar RKGFC 2, S. 5
bezoekt Leunen 3 on Serv. 6 trekt
naar Ysselsteyn 2.
DJ.S.-nicuws.
Op een zeer glad veld werd de wed
strijd FCEB-DIS. gespeeld. Het spel
had niet veel te beteekenen, voor de
rust gaf de stand 2-2 de verhouding
goed weer. Na de rust wist DIS, on
danks overwicht van de gastheeron,
met 4-3 te winnen.
DIS II verloor van LVS II met 4-1.
Morgen is DIS I vrij. Zy heeft reeds
de helft van de competitie achter deu
rug en een paar rustdagen zullen
haar niet schaden. DIS heeft thans 8
punten uit 7 wedstrijden en bezet
thans de vierde plaats na Sevenum
(11 p.). Wittenhorst (8 p uit 6 w.) en
Wanssum, dat alleen een beter doel-
gemiddelde heeft.
LUXOR-THEATER
De film „Fraulein Doktor" speelt
zich af op eén HBS, afwisselend tus-
schen scholieren van 10 jaar en leer
lingen van de hoogste klas. Er zit
vaart in en de geheele film is van
een spontaniteit en charme, die ieder
een doet meeleven.
Jenny Jugo is de aardige leerares.
die van de laagste klas overgeplaatst
wordt naar de hoogste, waar men
Winterhulp vraagt juist
Uw offer! Giro 5553
haar met spottende min
achting ontvangt. Door tact en be
minnelijkheid, en doordat zy blyk
geeft van groote bekwaamheid, wint
zy tenslotte het pleit. Ook de leeraar
die voor haar het veld moest ruimen
(Albert Matterstock) moet zijn oordeel
over haar grondig wijzigen, hij doet
dit. echter gaarne, vooral als Fraulein
Doktor toestemt om voortaan met
hem door het leven te gaan.
De enthousiaste vertolking der bij
rollen en de vlotte regie van E. En-
droegen het hunne by om tot
een goede opwekkende film te komen,
waarbij men menigmaal hartelijk zal
lachen. W. vd M.
GEVONDEN
Een huissleutel, op het politiebureau:
Een ketting met slot, is bij H. Ver-
heijen, Oostrum D 14: Een kinder
cape, is bij W. Hendriks. Kruit weg 4:
Een polshorloge, is by Versteegen,
Overloonscheweg 31; Broodbonnen
2—4 rantsoenen 4—53, 6 1 rantsoen,
zijn bij J. Litjens, Maasheescheweg 29.
Pas op uw konijnen.
De avonden worden langer en van
de duisternis maken de dieven graag
gebruik als er iets van hun gading
te stelen valt. Vooral voor de konij-
nenhouders is 't thans meer dan ooit
oppassen, wil men des morgens niet
de teleurstellende ontdekking doen,
dat de in dezen tyd zoo gewaardeer
de langooren verdwenen zyn.
HORST. 'Naar wij van officieel©
zijde vernemen, zal de politie streng
optreden tegen diegenen die geen
voorbereidingen treffen tegen brand
gevaar bij luchtaanvallen.
Hofster weekmarkt
HORST, 20 October. Totaal aanvoer
214 dieren waarvan 65 stuks rundvee,
13 schapen en 136 biggen.
De biggen brachten op tot f 12.—
per stuk.
Door de N.V.C. werden overgeno
men 78 dieren en wel 37 stuks
grootvee, 28 kalveren en 13 schapen.
Rogge verroerd in auto
ran marechaussees.
Voor het Economische Hof te Den
Bosch heeft in hooger beroep terecht
gestaan L.-v. G., grossier in groenten
te Maastricht. Hy werd er van ver
dacht 2565 kg. rogge clandestien ge
kocht te hebben. De zaak was tamelijk
ingewikkeld, want v. G. had voor die
smokkelaffaire de auto van de ma
rechaussees gebruikt.' Het was niet
komen vast te staan of deze rogge
wellicht ook voor de mareehausse
bestemd was. De economische rechter
te Roermond had v. G. daarom ver
oordeeld tot een gevangsnisstraf, ge
lijk aan het voorarrest en wel 3 md.
en 20 d. Het vonnis werd bevestigd.
Uit derde verdieping
doodgevallen
Woensdagmorgen deed een voorbij
ganger Achter de Comedie te Maas
tricht een ontstellende ontdekking;
op straat lag het ontzielde lichaam
van een man in nachtgewaad. Het
lyk vertoonde verschillende verwon
dingen.
By het ingestelde onderzoek bleek,
dat de verongelukte was de 23-jarige
ongehuwde Tli. H. R. uit Valken
burg, kok van beroep.
De politie achtte de mogelijkheid
van een misdrijf uitgesloten. Het
gebeurde dient aan een noodlottige
samenloop van omstandigheden te
worden toegeschreven.
Duizend gulden op een WHN-lot
Zaterdag jl. is in Maastricht een
pry's van f 1000.- gevallen op een
lot van de Winterhulploterij. In
dezelfde serie voor Limburg bevinden
zich thans nog een prijs van f' 1000
en verschillende prijzen van honderd
gulden.
Buurtboerenraad geïnstalleerd
te Maastricht.
Woensdagmiddag is in tegenwoor
digheid van burgemeester en wethou
ders van Maastricht in de voormalige
raadszaal van het stadhuis de buurt
boerenraad van den Nederlandschen
Landstand, waarvan voorzitter en
leden, op voordracht van den provin
cialen boerenleider, benoemd zyn dooi
den Nederlandschen boerenleider, ge
ïnstalleerd. De waarnemend boeren
leider van Limburg, Al. Thans uit
Amstenrade, heeft de installatie ver
richt. nadat de stafleider van den
Nederlandschen Landstand in Lim
burg, Jos. Wachelder uit Heer, een
installatie-rede had uitgesproken. De
burgemeester van Maastricht en de
waarnemend boerenleider hebben hier
na eveneens nog enkele woorden ge
sproken.
TWEE DAGEN ONDER
DE AARDE.
Sinds tweeduizend jaar en mis
schien nog wel langer isdemenseh
bezig den St. Pietersberg by Maas
tricht uit te hollen. Plinius, de ver
maarde Romeinsche natuuronder
zoeker, bericht reeds in het jaar 70
dat hy een eigenaardige steensoort
had ontdekt, die zich met een mes
liet snijden. En zyn landslieden
hebben niet geaarzeld van deze
ontdekking profijt te trekken door
de zachte mergel uit den St. Pie
tersberg te hakken en deze te
- bnyken voor den bouw van huizen
en vestingwerken.
Eerst later hebben natuurkundigen
vastgesteld, dat deze mergel, die voor
90 pet. uit koolzure kalk bestaat en
nu algemeen gebruikt wordt voor
landbouw en industriedoeleinden,
eigenlijk geen steen is, maar gevormd
wordt door de overblijfselen van zee
dieren uit een voorwereldlijke zee,
welke voor millioenen jaren in deze
streken golfde.
Men neemt aan, dat de Romeinen
teneinde systematisch de horizontale
mergellagen te ontginnen, begonnen
zyn met het uitgraven van lange
gangen in den berg.
Deze gangen in den loop dei-
jaren aanzienlijk vergroot en uitge
diept slingeren zich op de meest
grillige wijze door don berg: soms
loopen zij parallel of kruisen zij el
kaar, dan weer zijn zij over elkaar
heen gehouwen, zoodat er viaducten
en bruggen ontstonden.
In dezen duisteren doolhof, waarin
men zonder geleide grondig verdwaalt
hebben wy onlangs onder leiding van
den bekenden wetenschappelyken on
derzoeker, ir. van Schaïk, een 2daag-
sche expeditie ondernomen. Het doel
hiervan was de vele geologische en
historische bijzonderheden nauwkeu
rig te fotografeeren met behulp van
moderne flitslampen.
Met ons vijven stapten wy, gehuld
in overalls, met de onmisbare lan
taarns in de hand, achter onzen des
kundiger geleider, die al jaren werkt
aan hot in kaart brengen van het
gangenstelsel, de diepe duisternis en
de beklemmende stilte in.
De temperatuur, die zomer en win
ter. altijd rond de 10 gr. Celsius is,
deed ons even vreemd aan, doch al
spoedig geraakten wy geacclimati
seerd.
De tocht ging eerst door vrij nieuwe,
nauwelijks tientallen jaren oude, gan
gen. Na echter eenigen tyd, zonder
veel te zeggen, naast onze meer dan
levensgroote spookachtige schaduwen
te hebben voortgewandeld. kwamen
wij in de oudere gedeelten met meters
hoog© gangen, welke aanvankelijk,
zooals het profiel der wanden ver
raadt, zijn uitgezaagd en later uitge
houwen met het houweel.
Onophoudelijk flitsen hier de foto-
lampen, tenefiide o.a. de eigenaardige
vuursteenvormingen, die als donkere
plekken in den geel-witten mergel-
wand afsteken, op de films vast te
Joggen.
Typisch is, dat op bepaalde hoeken
de sleuven in den wand, veroorzaakt
door de wielnaven der karren, waar
mede de Romeinen de mergelblqkkon
naar buiten reden, nog duidelijk te
zien zijn. Dat de gangen in den loop
van den tyd behoorlijk zyn uitgediept,
blijkt wel uit het feit, dat deze Ro
meinsche erfenis thans ongeveer 5 a
6 meter hoog zit.
Verder ging de expeditie, gang in,
gang uit, uren lang, soms door instor-
tingsgebieden, waar de gangen voor
een groot gedeelte zijn ingezakt, en
waar rechtop-loopen uitgesloten is.
Op handen en voeten, ja dikwijls
kruipend op den buik, gingen wij
voorwaarts, een enkele maal door
openingen van nauwelijks eenhalven
meter.
In een dezer gangen, die in 1930
opnieuw ontdekt is, belichten wij
plots met onze lantaarns oen aller
aardigste muurschildering uit de
eerste jaren van de 19e eeuw, voor
stellende „Het Tribunaal Crimineel"
van Maastricht. Vermoedelijk is dit
werk, dat 120 jaar achter mergel-
hoopen is schuil gegaan, geteekend
door een gevluchten gevangene, die
zich hier eenigen tyd heeft opge
houden.
Vormt het schrijven van namen en
dergelijke op muren van beziens
waardigheden vandaag een ergernis
voor allen, die het goed meenen met
zwijgende getuigen van een vroeger
tydperk, in den St. Pietersberg levert
dit verschijnsel, dat ook al eeuwen
geleden- voorkwam, eon allerinteres
santste bron voor onderzoek op, zoo
wel voor historici als schriftkundigen,
Zoo ontdekten wij de forsche hand-
teekening van den Spaanschen land
voogd Alva uit 1570, handteekeningen
van verschillende gouverneurs van
Maastricht uit een eeuw later, van
hoogwaardigheidsbekleders, zooals
militaire aanvoerders uit den Fran-
schen tijd en van enkele oude burge
meesters van groote steden.
Al wisten wij reeds, dat de oorzaak
van de mergelvorming te zoeken is
op den bodem van een ondiepe zee
uit den oertijd, het gaf toch een
merkwaardigen indruk dit bevestigd
te zien in verschillende fossielen, die
onloochenbaar uitwezen, dat waar wij
thans onze voeten zetten op den
vasten mergelbodem, millioenen en
millioenen jaren geleden de bewoners
van de zee, zooals haaien, schelp
dieren en rare groote, reeds lang
uitgestorven schildpadden etc., zich
in hun element voelden.
Zonder eenige behoefte te gevoelen
om eens eigenwijs een anderen weg
in te slaan, volgden wij twee dagen
lang trouw onzen gids. Hy voerde
ons nog door gangen, waar in het
laatst van de 18e eeuw de Franschen
togen de Oostenrijkers hebben
vochten en waar weinige jaren latei-
vele vluchtelingen een veilige, doch
weliswaar sombere schuilplaats
vonden.
Het eenige levende dier, dat wij op
onzen tweedaagschen onderaardsehen
tocht, die herinneringen opwekte aan
Jules Verne's, fantastisclien roman
„Naar het 'middelpunt der aarde",
ontmoetten, bleek de vleermuis te
zijn, die zich in de verlaten en duis
tere gangen volkomen thuis voelt en
zoowel haar korte dutjes als haar
langen winterslaap pleegt te doen.
Al kan de vleermuis in het pikdon
ker evenmin zien als de mensch, haar
tastzin is zoo gevoelig, dat zy zonder
één keer met den neus tegen een
wand te vliegen .instinctief de uit
gangen van de grot vindt. Een van
deze beesten, die wy op onzen tocht
aantroffen en die wy met de camera
poogden te vereeuwigen, was daar
door allerminst gesticht en nam luid
piepend de vlucht voor het felle
schijnsel der flitslampen.
Tegenwoordig wordt het interieur
van den St. Pietersberg ook nog voor
andere doeleinden gebruikt. "Want
dicht by den uitgang van den berg
troffen wy enkele kweekeryen van
champignons en Brusselsch lof aan.
Waardoor wij er reeds bij voorbaat
aan werden herinnerd hoeveel pret
tige dingen ons ook buiten den berg
weer wachten.
Uitbreiding yan yestigings- en
yerhnisyerbod.
In de Xederlandsclie Staatscourant
opgenomen een besluit van den
secretaris-generaal van binnenlandsche
zaken, waarbij liet gebied, waar het
verboden is zich te vestigen of te
verhuizen, uitgezonderd voor Rijks-
duitschers of personen in het bezit
van een schriftelijke vergunning van
den directeur van het bureau vluch
telingenzorg, wordt uitgebreid. Dit
gebied omvat thans:
1. Provincie Zeeland, alle gemeenten
2. Prov. Zuid-Holland, idem
3. Prov. Noord-Holland, idem.
4. Prov. Utrecht: het gebied ten
westen van den spoorlijn Hilversum-
Utrecht (de gemeente Utrecht inbe
grepen), de- Vaartsche Rijn en het
Merwedekanaal tot aan de Lek.
Prov. Noord-Bi abant: Het gebied
ton westen van de gemeenten De
Werken e.a., Dussen, Geertruidenberg,
Oosterhout, Teteringen, Breda, deze
gemeente inbegrepen en ten westen
van de Mark tot aan de Belgische
grens.
Dit besluit trad Woensdag in wer
king.
(In het eerste besluit van den se
cretaris-generaal van Binnenlandsche
Zaken waren in do provincie Zuid-
I-Iolland 23 gemeenten aangewezen,
waarvoor het vestigings- en verhuis
verbod gold: thans valt de geheele
provincie onder deze bepalingen. Dit
geldt ook voor de provincie Noord-
Holland, waar aanvankelijk o.a. de
gemeenten Amsterdam en Haarlem
en liet geheele Gooi waren uitgezon
derd.
De gebieden in de provincies Ut
recht en Noord-Brabant, welke thans
zijn aangewezen, werden in het eerste
besluit niet genoemd.
Bureau vluchtelingenzorg
Midden-Oost.
De aandacht van belanghebbenden
wordt er op gevestigd, dat met de
zorg voor de geëvacueerden en vluch
telingen in de provinciën Gelderland,
Ovorryssel en Utrecht thans is belast
het}„Bureau vluchtelingenzorg Midden-
Oost", gevestigd te Arhem, Cronjé-
straat 10, telefoon 25330 en 25850.
Belast met de leiding van dit bureau
is mr. E. S. de Vries.
Ook Nederland behoort onder de
13 landen, die te Weenen zijn toege
treden tot de Europeesche P.T.T.-ver-
eeniging.
- Toeslagen op ouderdomsrente en
invaliditeitsrenten mogen evenmin
als de renten zelf niet verrekend
worden met een particulier pensioen.
Waar die renten en toeslagen niet
zyn uitbetaald moeten ze met terug
werkende kracht van 1 Juli 1941 af
alsnog worden betaald.
Boomstronken worden te Am
sterdam middels een zware, electrisch
gedreven valbyl verwerkt tot brand
hout. In een half jaar fabriceert men
aldus 6 millioen kg. brandhout voor
de verwarming van openbare gebou
wen.
BEKENDMAKING.
Den Haag, 16 Oct-. Daar er de
laatste dagen herhaaldelijk daden
van sabotage in het bezette Neder-
landsche gebied zijn gepleegd, zijn
heden de volgende personen daar
voor als gijzelaars verantwoordelijk
gesteld en gefusilleerd:
1. Bannink, Dirk, geb. 22-11-1914
uit Deventer;
2. Gerritsen, Albert Jan, geb. 9-3-
1890 uit Deventer;
3. Endeveld, Jan Cornelis, geb. 14-
12-1914 uit Apeldoorn;
4. Ewyk, Wilhelmus, geb. 28-4-
1900 uit Deventer;
5. Van der Meulen, Daniel, geb.
4-2-1896 uit Deventer.
6. Van Heijningen, Pieter Adria-
nus, geb. 18-7-190-3, uit Amster
dam; -
7. Roebers, Johannes Henditkus
geb. 7-9-1886 uit Deventer;
8. Van Veen, Jacobus, geb. 26-9-
1900 uit Enschede;
9. Kors, Jacobus, geb. 21-5-1909
uit Amsterdam;
10. Ooijevaar, Evert, geb. 19-5-1897
uit Amsterdam;
11. Van der Kerkhoff, Jacobus, geb.
10-10-1898 uit Zwolle;
12. Haantjes, Jan, geb. 1-9-1886 uit
Enschede;
13. Vrind, Heinrich Wilhelm, geb.
2-6-1913 uit Almelo;
14. IJmkers, Aaldert Jacob, geb.
31-7-1896 uit Den Haag;
15. Van Dam, Hendrik, geb. 26-9-
1889 uit Wageningon.
De Höhere S.S. en Polizei-
führer Nord-West,
Get. RAÜTER,
S.S.-Gruppenführer en lui.
tenant-generaal der politie.
Ycrpliclite nota hij vleescli-
levering aan huis.
Woensdag 14 October heeft in de
bladen een mededeeling gestaan,
volgens welke de gemachtigde voor
de pryzen het aan slagers verplicht
heeft gesteld bij de artikelen, die
zy by den kooper aan huis afleveren,
een nota te voegen, waarop o.m. de
hoeveelheid, de kwaliteit en de prys
per eenheid moeten zyn vermeld.
Naar aanleiding van gerezen vra
gen wordt er van bevoegde zijde op
gewezen, dat met kwaliteit is be
doeld de soort van het vleesch en
de benaming van het onderdeel, zoo-
als b.v. kalfsfricandeau, runderbief
stuk enz.
KOOPT GEEN BROOD
ZONDER BON
De ondervakgroep broodbakkerij
doet langs dezen weg nogmaals een
dringend beroep op het publiek om
geen brood zonder bon te koopen,
noch om bezorgers van brood te ver
leiden tot verkoop van broodbonnen.
Immers, door brood zonder bon van
bezorgers te koopen werkt men er
aan mede het bedrijf van den bakker,
voor wien de broodbezorgers het
brood distribueeren, ten onder te
brengen. De bakker immers krijgt
slechts meel tot het produceeren van
brood in verhouding tot het aantal
door hem ingeleverde broodbonnen.
Reeds verschillende bakkersbedrijven
hebben hun bedrijf stil moeten leg
gen op grond van het feit, dat zij'
geen meel meer konden krijgen, daar
het publiek hun de noodige brood
bonnen had onthouden. Daarnevens
zyn reeds vele bezorgers door de
bakkers ontslagen wegens verkoop
van brood zonder bon, terwijl een
aantal vervolgd is wegens diefstal
van broodbonnen. Het publiek
mede schuld aan het leed, dat over
de huisgezinnen van de bakkers en
de arbeiders is gekomen, doordat het
de bezorgers op allerlei wyzen tracht
te bewegen tot verkoop van brood
zonder bon. Daarom dit dringend
beroep op het publiek om voortaan
geen brood zonder bon te betrekken.
Yerkorting yan den vrijen
termijn voor het laden en lossen,
resp. voor het ten invoer
aangeven van wagens
Wegens bijzondere omstandigheden
wordt ingaande Maandag 26 October
a.s. de vrije termijn voor het laden
lossen van wagens, zoowel op
werkdagen als op Zondagen, terug
gebracht tot 6 uren. Na verstrijking
daarvan is het reeds verdubbelde
staangeld verschuldigd, met een
minimum van f5.— per wagen.
Met ingang van denzelfden datum
wordt voor het aangeven ten invoer
en het visiteeren van wagenladingen
uit het buitenland, zoowel onderweg
als by aankomst een vrije termijn
toegestaan van 6 uren, vallende op
alle werkdagen tusschen 9 en 18 uur.
Nadere inlichtingen verstrekken
de stations.
DE LANGE WINTER
AVONDEN
We gaan met rasse schreden den
winter tegemoet. Iedereen ziet het,
iedereen voelt het en velen overvalt
'n zekere huivering voor de komende
donkere, koude, vochtige maanden.
Wat gaan we doen
Gaan we de buurt op, zooals onze
voorouders deden en praten we een
stuk en kaarten we nadien, om
daarna welvoldaan naar huis te
wandelen en vroeg onder de dekens
te kruipen?
Gaan we lezen in een schoon boek
met romantische verhalen van edel
lieden 'en schuchtere maagden,, met
veel tranen-gcpleng om stille verraders
en edel-aardige zielen in nood
Noch het een noch het ander is
verkeerd. Zeker is, dat wy min of
meer gedwongen, meer dan in de
normale tijden van voor 1939, by den
huiselyken haard zullen blyven om
daar ons verzetje te vinden.
En dan is een goede en gezellige
vriend een onwaardeerbaar bezit.
Dan is een spelletje kaart of dam
of schaak een uitstekend middel om
een avond prettig door te komen.
Dan ook is een goed boek steeds
een goede vriend.
En gelukkig: men behoeft om een
goed boek in den tegenwoordigen tijd
niet meer verlegen te zitten.
In onze jonge jaren was er op de
dorpen nog geen leesstof buiten de
feuilletons der kranten of het Stui
versblad, maar thans wachten hon
derden boeken op grage lezers.
De beste leenen zich uitstekend tot
voorlezen in den familiekring. Laten
ook 'dat eens probeeren, terwyl
moeder kousen stopt of aardappelen
schilt en de meisjes hierbij helpen of
een handwerkje doen.
Men kan toch niet eeuwig
blyven zeuren over de dorpsnieuwtjes,
die meestal ook nog een gevaarlijken
kant uitgaan, die een zeker gebod
der kerk raken! Men kan ook niet
blijven zagen over een tekort aan
brood, schoeisel, kleeren, dekens,
kolen, huisraad, over de bonnen-
misere en den zwarten handel.
Dat alles weten we allang, te lang
Laat wat frissche wind waaien
over al die platgetreden paden en
luister naar de stem van een goed
schrijver, die u ontrukt aan eigen
kleine beslommeringen en den kijk
op het leven verbreedt en verdiept.
DE LEGENDE VAN
EEN ABDIJ.
De kloostergemeenschap der abdij
van Berne, wier 65ste abt Woens
dag werd gewijd, is een der oudste
niet alleen van Brabant, maar van
geheel Nederland. Zij is gesticht in
den bloeitijd der Middeleeuwen; zij
heeft voorspoed en rijkdom gekend;
zij heeft vervolgingen doorstaan; ze
is zwervende geweest: zij heeft ty den
gekend, waarin van de kloosterlijke
gemeenschap slechts de sporen bleven
bestaan; zij dreigde soms uit te ster
ven, maar zy heeft al deze moeilijk
heden overwonnen, zij is opnieuw
gaan bloeien, zij heeft haar vaste
plaats weergekregen in het Brabant-
sche leven. Thans is deze abdij een
der belangrijkste van het gewest, van
onschatbare waarde voor liet gods
dienstige en cultureele leven.
De abdy van Berne is gesticht in
1134. Fulco, heer van Berne, een slot
gelegen aan de Maas, nabijHeusden
wilde van zyn kasteel een abdij ma
ken. Hy was in oorlog met Heusden.
Tijdens een rit door zijn bezittingen
werd hij door zyn vijand verrast.
Ontkomen was nauwelijks mogelijk,
want achter hem waren de wapen
knechten, voor hem de Maas, die hij
in zyn zware wapenrusting niet zou
kunnen oversteken. Hy waagde het
toch, liy voelde zich zinken en in
zyn doodsnood beloofde hij aan de H.
Maagd een abdij te stichten, zoo zy
hem redden zou. En ziet, hy bereik
te veilig den overkant, gedragen
zooals zijn achtervolgers vertelden
door Maria, die hem lichtend bege
leidde.
3 Augustus 1134 kwam de stichting
tot stand, waarbij Berne kwam aan
de Norbertijnen van de abdij Mariön-
waard in dé Betuwe. In dozen tyd
werd Berne het middelpunt van de
bedijking in het Land van Heusden,
want in de Middeleeuwen gingen ook
van deze abdij de ontginning en de
akkerbouw uit.
Bij het vierhonderdjarig bestaan
der abdy in 1534 kregen haar
abten het voorrecht staf en mijter
te mogen dragen: Koenraad van
Malsen, zes en dertigste abt, was
de eerste gemijterde prelaat. Toen
was het aanzien der abdij op zyn
hoogtepunt. Dit heeft niet lang
mogen duren, want de Reformatie
brak los over Holland en nog
geen mcnsehenleeftijd later in
1572 werd de abdy van Berne
geplunderd door de Watergeuzen
en even later, op 25 September
1579, brandden de gebouwen bijna
totaal af'
Zoo begon in 1572 het zwervers
leven der Witheeren van Berne, die
bijna driehonderd jaren lang geen
eigen klooster meer zouden hebben.
Zij leefden in réfugiéhuizen in paro
chies do abt was vaak pastoor op
een dorp.
Eerst trokken de abdyhoeren naar
Den Bosch, waar zy gingen wonen in
het réfugiéhuis naast de Sint Joris-
kapel. Na verschillende wederwaar
digheden doorstaan te hebben, hebben
zy zich tenslotte in het réfugiéhuis
te Vilvoorde bij Brussel gevestigd.
Reeds in do Middeleeuwen bezaten
de Norbertijnen verschillende paro
chies. Vlijmen, Oudheusden, Engolen,
Hedikhuizen en het graafschap Bok
hoven. Dit graafschap bleef na den
vrede van Munster zelfstandig.
Voor de parochies Berlicum, Hees-
wijk en in Bedaf by Uden in het
Land van Ravenstein. Ook hier konden
de Norbertijnen blijven. Zelfs in een
tyd van de strengste godsdienstver
volging hebben de Witheeren van
Berne gewerkt aan de zielzorg van
het Brabantsche land; aan het behoud
van het geloof hebben zij een werk
zaam aandeel gehad. Na 1672, toen
de houding tegenover de katholieken
wat milder werd. hebben zy de ziel
zorg ook weer uitgeoefend in de schuur-
kerken, die zy in hun parochies bouw
den.
Van 1649 tot 1799 woonde de abt
te Vilvoorde. In dit jaar kwam hij,
verjaagd door de Franschen, zich weer
vestigen in de Meierij. Het noviciaat
was ondergebracht in een pastorie. In
1857 verliet de abt de pastorie en be
trok het huis te Hoeswyk. Dit is het
begin geweest van de herleving dei-
abdij. Men begon met den bouw van
een klooster, opdat de gemeenschap
der Witheeren weer een vaste woon
plaats zou hebben. Aan de omzwer
vingen was een einde gekomen. In de
rust van het eigen huis ging do kloos
tergemeenschap der Norbertijnen een
periode van nieuwen bloei tegemoet.
Van dezen bloei getuigen thans de
herhaalde malen vergrooto abdy, het
groote college, de abdij van Windberg
en van West de Pere, do prefectuur
van Jubbelpore; drie stichtingen, die
aan Heeswijk hun ontstaan te dan
ken hebben.
weldig
Afrika
Het voorbftie
Madagascar jdig
komt dan hei
spilmogendl oi
toestand zoi unn<
Afrika
Egypte,
door de zwa
van gebruik z
gemaakt wt
Ten slotte tsc
koloniën teitvoo
Afrika bezat
vrijwel beëii fc d
komen vooi ling
vraagstuk, d «t.
Amerika,
de beheers|en i
dat alles
zal daarbij
is den weg
leefde impi n he
meer tevnfjeu
dien het
zich bezig pet
stukken, dipan
betreffen,
den, moentge hï
mee te moeft Oi
redenen
dat van
wordt van
waarvan
wers zyn.
Afrika tooneel van
den strijd
Terwijl de oorlog nu al ruim drie
jaar duurt en voor de geallieerden
'nog niets anders heeft opgeleverd
dan nederlagen en tegenslagen, gaan
hunne leiders al maar door met
bluffen.
Een sprekend staaltje van hun
overmoed en leege woordenpraal is
nu weer hun plan: „De misdadigers
van de spilmogendheden, zoowel in
Duitschland, Italië als Japan te ar
resteeren en voor een buitengewone
rechtbank te brengen."
Men zou als nuchter mensch hier
bij opmerken: Zorg nu maar eerst,
dat je de tegenpartij verslaat; die
berechting volgt vanzelf. Doch het
schijnt, dat de bevolking in de An
gelsaksische landen af en toe zoo'n
dooie musch moet hebben om op
peil te blyven. Een heel beetje lach
wekkend is het wel en nog altyd
geldt de waarschuwing: Verkoop niet
de huid van den beer, voor ge hem
geschoten hebt.
Doch op het stuk van oorlogvoe
ring hebben zich een paar feiten
voorgedaan, die wyzen in de richting
van onze beschouwing der vorige
week.
Op de eerste plaats hebben de
Amerikanen de Negerrepubliek Li
beria bezet, die ongeveer 1000 Kilo
meter ten Zuiden van Dakar ligt en
omtrent Dakar zijn verschillende be
schouwingen in'Franscho dagbladen
verschenen, die het denkbeeld be
spreken van een verdediging van dit
Fransche steunpunt door de spilmo
gendheden.
Veldmaarschalk Rommel heeft hij
zijn bezoek aan Berlijn gezegd, dat
hy de poort van Egypte stevig in
handen heeft, om van daaruit te zij
ner tijd nieuwe acties te ondernemen
de ïaatste week werd het eiland
Malta weer op opvallende wijze be
dacht.
Dit alles met elkaar in verband
brengende en in aanmerking nemend,
dat in Europa voorloopig en zeker
van de zyde der as-mogendheden,
geen groote acties meer te verwach
ten zijn, omdat hunne doeleinden op
ons continent volledig verwezenlijkt
zyn, komt men vanzelf tot de slot
som, dat Afrika het speeltooneel zal
worden van dit'geweldig werelddra
ma.
Ook de minister-president van Zuid-
Afrika, Generaal Smuts, schynt in die
richting een vermoeden te hebben,
waar hij zegt, dat de oorlog in een
nieuwe phase gaat treden. Misschien
heeft hij daarby op 't oog, dat hij
den tyd rijp acht voor de Geallieer
den, om tot het offensief over te.
gaan, maar veel waarschijnlijker is
het,* fiat hy inziet, dat thans zijn
werelddeel het hoofdtooneel van den
strijd gaat worden.
Bovendien weten wij allen, dat de
as-mogenuheden al voor jaar en
verkondigd hebben, dat Afrika een
natuurlijke aanvulling voor Europa is
en dat zy de wereld in drie groote
invloedsferen zouden willen verdoelen
waarbij -Azië onder Japans leiding,
Europa en Afrika onder die der as-
mogendheden zou staan, terwijl als
derde invloedsfeer Amerika wordt
beschouwd, waarhy de Amerikanen