TWEEDE BLAD VAN PEEL EN MAAS
KLDD5TERBAL5EM
Waar de 18e divisie
vernietigd werd
FEUILLETON.
De foren waakf
Voor Boeren en
Tuinders
SPIERPIJNEN
WÊ^mm
Zaterdag 9 Maart 1940
Een en Zestigste Jaargang No 10
Het geheim der overwinning
De Fransche journalist Geor
ges Kessel, die in Finland
vertoeft, heeft in een Fransch
blad een merkwaardig relaas
gepubliceerd over de vernie
tiging van de 18e Russische
divisie, waaraan wij enkele
bijzonderheden ontleenen
Als wassen beelden liggen
twaalfhonderd gesneuvelde Rus
sen aan beide zijden van den
weg. De sneeuw heeft nog geen
tijd gehad deze lijken te bedek
ken. Gisteren ademden zij nog,
de laatste overlevenden van de
18e Russische divisie. Maar toen
reeds was hun doodstrijd van
honger, van koude en vrees ge
naderd. Zij lieten zich liever
doodschieten, dan zich over te
geven. De Russische politieke
commissarisen hebben hen bang-
gemaakt met gruweldaden over
de martelingen van Russische
krijgsgevangenen in Finland.
Generaal Hagglund vertelde
ons, hoe deze divisie vernietigd
werd
„Vanuit het Zuiden en vanuit
het Oosten en langs het Ladoga-
meer trok de achttiende divisie
Finland binnen. Generaal Man-
nerheim had deze manoeuvre
voorzien en wij hadden reeds
een verdedigingsplan opgesteld
Wij mochten ons aanvankelijk
niet verzetten en wij mochten
geen slag leveren, want tegen de
overweldigende meerderheid zou
den wij toch niet opgewassen zijn.
Ik liet mijn troepen terugtrek
ken terwijl de Russen oprukten
Wij bleven terugtrekken en alleen
des nachts brachten wij de Rus
sen in schermutselingen verliezen
toe. lederen dag raadpleegde ik
den thermometer. Zou 't gaan
sneeuwen Want dat hadden wij
noodig. Het einde van Decembe!
naderde en binnen weinige dagen
zouden de Russische troepen
Sortavala hebben bereikt. Op 24
December des avonds begon het
te sneeuwen. Ik zal dier. Kerst
nacht nooit vergeten. Met ont
roering keken wij naar dat
hemelsche geschenk.
De verwachting vervuld.
Wat wij verwacht hadden, ge
schiedde ook inderdaad. De
Russen konden slechts langzaam
vooruitkomen. De manschappen
bezaten geen ski's en werden
afgemat door de dagmarschen.in
de sneeuw. De auto's bleven
steken. Geheele battaillons waren
uren aan het werk om een weg
te banen voor de batterijen.
Spoedig werd de divisie ont
bonden het was geen compacte
massa meer. Het 'voorste ge
deelte van de divisie bevond zich
op tientallen kilometers afstand
van het achterste gedeelte. De
verbindingen werden moeilijker
en het bleef maar sneeuwen.
Roman uit het Venraysche land
door Gerard Lemmens,
13.
Die Iwee hebben zich goed geamu.
seerd Toon en- Ben zijn goede jongens
geweest, ze hebben zich voor morgen
avond weer afgesproken. Dat is voor
de hele kermis voort, en voor daarna.
Lena kan er blij om zijn.
Lena heeft ook niet meer wiiien
eten.
Ge hebt ow verdaan, dat is zeker,
zei Wies, en ging naar boven. Wel te
rusten.
Toen Trui met haar alleen beneden
was, zei Trui.Viae, megje. Nou
zeg me eens, wat er gebeurd is deze
avond. En eet wat. Ge hebt geschrewd,
dat zie ik. En in uw ogen zit wat, dat
er niet in mag zitten.
Ge behoeft ow nergers ongerust
over te maken, nergens over, verstaat
ge dat, zei Leen.
Nou, dan is dat voor zo ver in
orde. Allee, braaf nonnet-e, vertel 't
morgen maar. Ik meen 't goed, en nou
gaan we de koets in, waar?
Daar lag ze dan in bed.
Hoe lang al
Kon ze maar slapen Heel vast, heel
lang.
D'r kwriewelden lelijke gezichten
boven aan tegen het plafond. Die
haalden van alles erbij. Slierten, draden,
sirkeis, punten monsterkoppen. Opeens
sprong ze uit bed.
Ze besprenkelde het heie bed met
wijwater. Ze zegende zichzelf. Ze be
Iederen dag werd de sneeuw-
hindernis grooter.
Toen was het gunstigste mo
ment voor ons gekomen om onze
ski-patrouilles aan het werk te
zetten. In hun witte mantels zijn
de ski-soldaten onzichtoaar en
snel. Vele Russen werden toen
reeds gedood. Hier en daar kon
den reeds kleine groepjes Russi
sche soldaten in hinderlagei
gelokt worden, als zij zich te ver
van de groote troepen hadden
verwijderd.
Honger en koude
Generaal Hagglund zweeg een
oogenblik en stak een sigaret op
En toen vroeg ik.
Toen hebben wij gewacht
Waarop
Wij wachtten tot de Rus
sische soldaten honger zouden
krijgen.
Ik herinnerde mij de vele lijken
van uitgeteerde en bijna uitge
hongerde soldaten langs den
weg.
En toen kwam de hevige
koude van Januari. Na de sneeuw
kwam de Poolwind ons te hulp
Sinds menschenheugenis is de
temperatuur in Karelië niet zoo
laag geweest. Nog nooit werd in
oude documenten of rapporten
vermeld, dat het Ladoga-meer
met ijs geheel bedekt was. Dit
jaar was het echter wel zoo. De
Russen waren op het klimaat
niet voorbereid en zoo hebben
zij enorm geleden van de koude
en van den honger. Op dat
oogenblik was maarschalk'Man-
nerheim erin geslaagd de indrin
gers aan alle fronten op te
houden en zoo kon hij mij enkele
versterkingen zenden. Toen kon
den wij den vijand in de „motti's''
vernietigen.
Wat zijn dat, „motti's?"
Met zijn wandelstok teekende
de generaal een cirkel in de
sneeuw en een lijn daardoor
heen.
Stel u voor, dat die lijn
een weg is. In dien cirkel be
vindt zich een compagnie of een
regiment, dat door de sneeuw
geheel van de overige legeraf-
deeling is afgesneden. Dat noemen
wij een „motti". Weken lang
hebben de Russische soldaten in
deze motti's doorgebracht. En
toen zij uitgeput waren van
honger en koude, en toen maar
schalk Mannerheim mij nieuwe
troepen had gezonden, werden
die motti's een voor een aange
vallen. Gisteravond is de laatste
motti van de achttiende divisie
vernietigd door het regiment van
maarschalk Mannerheim, dat
expres voor deze operatie hier
heen was gezonden.
Hebben de Russen dan
nooit pogingen in het werk ge
steld uit die motti's weg te
komen Deden zij geen pogin
gen om met hun mitrailleurs en
hun kanonnen een doorbraak te
forceeren
Neen, nooit. Het lijkt onge
looflijk, maar iederen dag werd
hun meening versterkt, dat zij
bevrijd zouden worden. In som-
sprenkelde zichzelf. En wat nog in het
wijwaterbakje was gooide ze door de
kamer. Ik ben wel gek, zucht ze.
Bent ge niet goed vraagt Trui.
Ja toch wel. En ze stapt weer 't
bed in. Ze is een mooie geweest van
avond. Wat heeft heur kloosterzin nog
te beteekenen
Zo lag ze te denken Ze staarde naar
het plafond, dat grijs was in 't donker.
Hoe is 't toch allemaal mogelijk
Hoe ben ik toch met hem kunnen
meegaan
Er zat 'n duizeling in heur hoofd.
Eet maar es goed, zei Trui
Is er wat te doen vraagt Leen.
Nee, hoe komde er aan mét de
kermis doen we niks.
En toen is ze eruit gegaan.
Ik ga naar Oostrum
Trui heeft licht heur hoofd geschud.
Wies heeft dat wat spottender gedaan,
zeker om haar gedrag van gister.
Voor het mirakuleus beeldje van de
Moeder Gods, dat wondermooi is en
waaromheen langs de muren zo vele
ex voto's hangen, vele kaarsen staan
en branden, daar knielde Leentje. Daar
bad ze en vergat ze wat er om haar
heen is. Want in heur nood en be
nauwdheid smeekte ze, door tusschen-
komst van de heilige Maria, de be
scherming en de verlossing uit wat
haar drukte. Ze wilde hier de rechte
weg voor haar weer kennen Ge kunt
zoo goed bidden daar bij Onze Lieve
Vrouw in Oostrum.
Toen Lena hier is gekomen, heeft zij
O. L. Vrouw daar ietwat angstig ge
groet. Nu ze weg zal gaan, keek Lena
Vlaria opgeruimd aan.
En onderweg terug naar huis, ze
iep door het veld om alles dieper op
zich in te laten werken, vatte Lena
heur kerkboekje en zocht naar het
gebed voor de H. Maria Magdalena.
XV.
De deur werd ruw opengerukt en
mige motti's hebben de Russische
soldaten bijna twee maanden ge
ïsoleerd doorgebracht.
Wij zijn geen uebermenschen.
Als de bevelhebber van het
leger aan het Ladogameer af
scheid neemt, zegt hij mij nog
de navolgende onvergetelijke
woorden
Wij zijn geen wonderdoe
ners en geen Uebermenschen,
maar wij houden van ons vader
land en wij hebben gezworen
om tot den laatsten man te sneu
velen voor de verdediging van
de vrijheid Daardoor alleen heb
ben wij stand kunnen houden
tegenover een vijand met onuit
puttelijke hulpbronnen. Wij weten;
dat onze tegenstand grenzen
heeft. Als wij in verlatenheid
moeten sterven, moge er dan
toch een spoor van ons offer
overblijven. Al was het alleen
maar als een voorbeeld.
Een rasecht Nederlandsch
product.
Het is wel eigenaardig, dat in
deze tijden van internationale onrust,
waarin ook wg op economisch ge
bied nauw betrokken zijn, een van
de eerste gevolgen van die interna
tionale economische spanningen, die
wg' aan den lijve voelen, n.l. de dis
tnbutie, begonnen is bij een product
uit ons eigen land afkomstig en dus
niet afhankelijk van aanvoermoei-
rijkheden en invoercontingenteerin-
gen, n.l. bij de suiker.
Dat bewijst van hoe groote be-
teekenis de suikervoorziening van
het volk is, omdat het naast een
genot-, ook een voedingsmiddel van
meer dan gewone beteekenis is.
Of die suikerdistributie nu zoo
noodig was, is een vraag, waarover
we hier niet willen twisten. Alleen
merken we op, dat we er zelf vol
doende van procedeeren, terwijl het
zelfs voor de hand ligt, dat de teelt
van suikerbieten uitgebreid zal wor
den. Ook voor het veeteeltvraagstuk
is dit van veel belang. Daarnaast
speelt de suikerbiet bg den wissel
bouw een zeer voorname rol, wat
in deze tijden wel van gewicht is.
Als men nu nog weet, dat wij een
door en door Nederlandsch ras heb
ben, dat in ons eenig Nederlandsch
veredelingsbedrijf van suikerbieten,
dat van Kuhn en Co., gedurende
meer dan een halve eeuw door bui
tengewoon strenge selectie uitge
voerd door menschen, die hun levens
werk van dit veredelen van suiker
bieten maken, zich geheel aangepast
heeft aan het Nederlandsch klimaat,
aan den Nederlandschen bodem en
aan Nederlandsche landbouwgewoon-
ten, dan mag men gerust van een
rasecht Nederlandsch product spre
ken.
Hier komt nog bij, dat onze land
bouw zich dubbel en dwars van zaad
van dit door en door Nederlandsch
rae kan voorzien en dat daarnaast
nog aan de vraag uit het buitenland
die ook niet klein is, kan voldaan
worden.
Daar zit wat in in het gebruik
van een zoo voor ons land buiten
gewoon geëigend ras.
Neem bgv. de eigenschap, dat
deze biet zoo sterk is en vroeg kan
worden gerooid. Wat is dat al niet
van belang voor den verbouw van
wintertarwe, die, zooals we weten,
zoo goed na bieten wil.
Op zoo'n nationaal product kunnen
we trotsch zgn.
AGRICOLA.
Levilicus schreeuwde naar beneden:
Zet verdomme de radio af.
Half tien.
Er werd hard en venijnig op de
vloer gestampt en Leviticus gilde
Grada, als ge de stofzuiger nog
laat Ioopen...Half elf.
Leviticus sprong uit bed, gooide met
een stoel, rukte de deur open, sloeg
dicht dat het dreunde en bulderde
naar beneden, naar boven en overal:
Vrije morgen hebben en dan zo
gejudast wordenGe zoudt ge weet
niet wat doen. Elf uur.
Leviticus kroop niet meer in bed
terug. Hij plaste het water uit de kan
in de waterkom, dat de helft er over
heen schoot en mepte dan de kan
over de vloer heen. Het oor vloog eraf.
Rotzooi, allemaal
Beneden werd een deur opengedaan
en vader van Douwenaar riep naar hem:
Kan het wat kalmer Hebt ge
de kater meegebracht van de kermis
Kermis I schamperde Leviticus.
Hi] ging voor de spiegel staan. Daar
had ge de kermis. Asjeblieft, 'n Bult,
'n plek die ging kleuren, 'n wonde die
ie gisteravond bepleisterd had. Gloeiend
nog toe 1
Met nijdige oogen in z'n kop schoot
ie in zijn ochtendjas, bette de bult en
de plek in zijn gezicht en dook dit
ook even in 't water. Hij wies zich af
en deed met wat zuivere benzien het
pleister er af. Sakker... wat 'n wonde.
Prachtig is hetHij deed 'n nieuwe
pleister erop. Stak een sigaret tussen
;'n lippen en rumoerde de trappen af
Morgengroette hij, maar keek
zijn vader niet verder aan.
De kermis op ons dorp, wel, ik
dacht zo vroeg vader tegen z'n
rug op.
Leviticus zei er niets op terug, ant
woordde ook naderhand niet op de
morgenwens van Grada, die hem aan
keek... gottogod I met die pleister I....
en een kop koffie voor hem neerzette.
Eet meneer hier, of...
Aardappelen.
Voor den particulier is de Eigen
heimer zeer geschikt. Koopt bjj den
zaadhandelaar pootgoed, dat te velde
en op partij goedgekeurd is.
Poottijd: V3n half Maart tot half
April. Diepte van poten ongeveer
8 cm. De rijen 50 cm. van elkaar,
in de rijen de aardappelen leggen op
40 cm afstand Voor 25 m2 heeft
men ongeveer 5 kg poters noodig.
Rooien als het loof afgestorven is.
Eigenheimers kan men tot ongeveer
Maart eten. Van 25 m2 kan men 50
tot 70 kg aardappelen rooien. Als
het pootgoed tijdig is aangeschaft,
moet men het in platte kistjes be
waren, bijv. in een kelder (vorstvrij),
zooveel mogelgk in het licht; niet
meer dan twee lagen poters op el
kaar in één kistje.
Teelt geen aardappelen op grond,
die eokele maanden geleden pas ge
kalkt is
Erwten.
We bepalen ons tot doperwten,
groene erwten en capucgners. Zaaitijd
Maart.
a. Doperwten. Er zijn stam- of
kruiperwten, die 'ongeveer 30 35
cm hoog worden (en niet langs tak
ken of gaas geteeld worden),^en er
zijn rijserwten, die langs rij (takken)
of gaas omhoog groeien. De rijs
doppers nrengen veel meer op dan
de stamdoppers.
Als stamdoppers raden we aan de
soorten „Wonder van Amerika" of
„Wonder van Witham".
Afstand tusschen de rijen; 40 cm.
in de rij telkens 3 of 4 erwten bfl
elkaar op 15 cm afstand. Een ons
zaad (100 gram) bevat ongeveer 500
erwten. Voor 5 m2 heeft men on
geveer een ons zaad noodig.
Als rijsdoppers bevelen we aan:
„Groene Leutedopper", „Haarsteeg-
sche" en „Meidopper". Deze soorten
worden tot 1 meter hoog. Rrjsdop-
pers plant men als volgt: trek i
geultjes op 12—15 cm van elkaar en
34 cm diep; leg de erwten in de
geultjes op 1 cm afstand. Zet tus
schen de beide rijen een rij dunne
takjes (erwtenrrjs) of gaas. Een
ïede dubbele rij komt ongeveer
1.20 meter verder; er kunnen vroege
groenten tusschen de rgen geteeld
worden (spinazie of radij3). Voor een
dubbele rij van 5 meter lengte heeft
men 2 ons zaad noodig. Om de erw
ten vlug op te doen komen, kan men
ze eerst 2 x 24 uur in niet te koud
water zetten en dan uitzaaien.
De geweekte erwten kan men ook
eerst laten kiemen, bgv. in een zakje,
of in een plat kistje met vochtig
zand op een niet te warme plaats.
Al spoedig komen de worteltjes te
voorschijn; als die ongeveer 1 cm
lang zijn, zaait men de erwten uit.
Men kan ook deze geklemde erwten
in een bakje of op een hoekje van
den tuin dicht bijeen zaaien (dus op
een zgn. kweekbad), en dan afdek
ken met een glasruit. Als de plant
jes ongeveer 5 cm hoog zgn. worden
ze uitgeplant in de rg: telkens drie
plantjes bijeen op een polletje, en de
polletjes uiteen.
b. Groene erwten. Er zijn ver
schillende rassen; de keuze is voor
ons van niet veel beteekenis. Hoe
veelheid zaad, methode van zaaien,
enz. als bij stamdoppers.
Terwgl doperwten onrgp geplukt
worden, laat men groene erwten rijp
worden (blad en stengels worden
dan geel); men trekt ze uit den
grond en bindt ze in bosjes, die men
omgekeerd dus met de wortels
omhoog in de zon of onder een
afdak laat drogen. Als ze goed droog
zgn gaat men ze doppen. Wie dit
werkje vlug wil doen, neemt een
gewone, groote zak, doet daar de
erwten met stroo en al in, legt de
zak dan languit op den grond en
beukt er flink op met een stok. Tus
schen de aldus gedorschte erwten
zitten nog al de stroodeeltjes; men
kan deze er uit blazen, door bgv.
Leviticus sloeg met handen af: Ik
belief niets, donder maar op I
Grada keek even naar Mijnheer van
Douwenaar, die zich een sigaar opstak
en de krant nam, zich leunend in de
fauteuil. Grada ging.
Leviticus ging draaien aan de radio.
Alle stations hadden almaardoor een
kakofonie van muziek en seingeluiden
D'r is vanmorge ook al niks
- *e knjgen! mompelde hij en liet
Moskou op staan. D'r raasde en
sloeg een opwindende slem door, die
nijdig daalde en zwol en venijnig kraste
met afwisselende overdaad.
Vader stond op en schakelde in op
de KRO., die stemmige muziek ten
gehore bracht.
Zet er liever iets aardigs op, aan
dat onverstaanbaar gezwam hebt ge
mets. Leviticus humde licht en ant
woordde dan:
Ja, laat een zoete deun maar
proberen lol in uw morgen te brengen.
Vader schudde licht met z'n hoofd,
zette zich weer, dampte en las.
Is er post gekomen vroeg Le
viticus plotseling.
Vader schouderde, niet wetend.
Daarop riep Leviticus naar Grada,
die hem wees naaj de brievenhouder
op de piano.
Ge moet hier alles maar kunnen
ruiken bromde hij en nam er 'n brief
uit. Een enveloppe: Aan den Weledeten
Heer L. van Douwenaar. En wat onbe
holpen geschrift. D'r zat wat hards in
ook. 'n Monster zonder waarde,
spotte hij en scheurde de envelop open
D'r rolde geld op tafel. Wat betee-
kende dat nou Es kijken, twee
kwartjes en vier dubbeltjes, negentig
cent. Nou, nou. Leviticus haalde een
briefje uit de envelop In 't zelfde
werkmanschrift las hij: Waarde Heer.
Ik ben maar zo vrij, mede namens de
anderen van gisterenavond, en ik duw
hier in het overblijvende geld. Het
waren vier plaatsen van veertig en U
gaf ons een rijksdaalder. Hier zijn de
telkens een weinig op een gewoon
vuilnisblik te nemen, of aan den
wind dit werkje te gunnen. Op een
winderig hoekje laat men de erwten
langzaam van bgv. schouderhoogte
in een bak of emmer vallen.
c. Capucijners. Deze worden wat
forscher dan groene erwten. Ook hier
is de rassenkeuze voor ons van wei
nig belang. Teeltwgze als stamdop
pers. Men zou den afstand tusschen
den rijen echter wat grooter kunnen
nemen, bijv. 50 cm. Verder behan
delen als de groene erwt. Capucg
ners zijn grooter dan groene erwten,
men moet dus wat meer zaaizaad
hebben, bgv. voor 5 m2 anderhalf ons.
Boonen.
Erwten kunnen koude, zelfs wat
vorst verdragen, boonen niet. Erw
ten kunnen we al in Maart, soms al
eerder zelfs, zaaien. Met boonen moet
men wachten tot half Mei, en als
het dan nog te guur is, wachten we
nog eeD tijdje. Want: van een boo-
nenplant, die van begin af niet flink
door kan groeien, komt niets terecht,
Boonen mag men niet weeken en
voorkiemen; erwtenplanten kan men
goed verplanten, met boonen mislukt
dit al heel gauw.
Is de grond bg het boonen leggen
erg droog, dan haalt men wat voch
tige aarde naar boven en legt de
boonen daar in. Men onderscheidt
stam- en stokboonen. We willen ons
hier alleen bezig houden met de
teelt van bruine boonen en dat zijn
stamboonen (die dus laag blgven)
die derhalven geen stokken noodig
Men zaait de bruine boonen op
rgen, die 40 cm uiteen staan; in de
rg liggen^ze op 15 cm afstand, doch
men zet telkens 4 boontjes bg elkaar.
Men heeft, voor elke vierkante meter
10—15 gram zaad noodig.
Als het blad geel begint te worden
en af te vallen, dan trekt men de
planten uit den grond en zet ze, als
het weer goed is, een paar dagen op
den kop te drogen. Daarna aan bos
jes binden en aan een lijn of overeen
afrastering in de zon hangen. Bij nat
weer onder een afdakje. Als ze droog
zijn, gaan ze naar den zolder om in
den dop bewaard te blgven, tot men
ze zal gebruiken. Eerst dan worden
ze gedopt.
Spinazie, sla, radijs en raapstelen
zijn groenten, die vlug zijn en dus
geteeld kunnen worden op hetzelfde
bed, waar de boonen op komen.
Kool.
Voor herfst en winter teelt men
late witte, late roode en late savoye-
kool, boerekool en spruitkool.
a. Witte kool. We kiezen de zgn.
„Deensche witte winterkool." Zaaien
in April op een klein kweekbed: 1
tot 2 gram zaad per vierkante meter.
Van één vierkanten meter krijgt
men zooveel planten, dat men wel
50 m2 zou kunnen volplanten. Wie
maar weinig planten noodig heeft,
kan ze net zoo voordeelig in Mei
koopen. In Mei worden de jonge
planten uitgeplant en wel op een
afstand van 60—70 cm.
b. Roode kool. We nemen de
„Langedijker late donkerroode". Teelt
als witte kool; plantafstand 5060
cm.
Savoyekool. Neem de gewoüe
groene savoye. Teelt als witte kool;
onderlinge afstand 40—50 cm.
d. Boerekool. We kiezen de hooge
en middelhooge fgn gekrulde. Zaaien
in Mei. Uitplanten in Juli—Augustus.
Afstand 40 cm.
Op het grondstuk, voor de boere
kool en spruitkool bestemd, kan men
eerst allerlei vroege groenten telen
(spinazie, radgs, sia, raapstelen;
Spruitkool. Kist de „Spiraal
van Nunhem" of de „Liersche spruit
kool". Zaaien begin Mei. Uitplanten
in Juni. Afstand 50—60 cm.
Ook boere- en spruitkoolplanten
worden voldoende te koop aangebo
den. zoodat men ze zelf niet behoeft
te zaaien.
Omtrent den verbouw van kool
o vei blijvende centen, en wij bedanken
U allemaal erg. Het was zeer mooi
Wij wensen U verder ook nog een
prettige kermis. Voor allemaalBen
Pontini.
- Dat is een gruwel, bromde Levi-
ticus, nam het geld, jaste het naar alle
kanten heen dat vader schrok heila
jongen, wat is dat nou Hij scheurde
envelop met brief tot in het oneindige
en gooide de rommel in de asbak.
- Ik ga me kleden, antwoordde hij
z'n vader toen.
'n Half uur later kwam hij weerom
beneden met opnieuw een sigaret in
de mond, maar mei zulke nijdige trek
ken. Hij nam de ochtenkrant, die vader
op tafel had gelegd, en vroeg boven
dien Is er wat nieuws
Nee, Viet, zei vader, die inmid
dels een illustratie ter hand had ge
nomen Maar wat zie ik daar boven
uw rechteroog En waarempel, daar
ook al wat langs het oor
Watl o, wat ik heb? Leviticus
keek duister. O, zei hij dan opeens, ik
ben gisterenavond ergens tegenaan
gelopen.
Zo! en dat hier op ons dorp.
ja. Op dit rotn-ist, ja.
Geen wonder, dat ge daar straks
de pee in had, begon vader te lachen.
Dan gaat ge vanavond zeker de
kermis nog eens behoorlijk overdoen?
Ik Nee, ik dank u. Ik smeer 't
'm straks. Ik bel straks Kees eens op,
of Richard. Of er niet ene bij is, die
zin heeft voor 'n tripje naar Luik of
Düsseldorf.
Dus.ge laat ons met de kermis
zitten.
Ja. Amuseer u er zich mee, ik
wens het u van harte.
Maar, ge gaat straks toch al niet
weg, hoop ik
Waarom niet
Wel, omdat Arnold komt, met
Hanna.
Ja, dat kan lollig worden. Maar
ik ben toch sterk van plan toch te
worden veroorzaakt door scherpe
vergiftige stoffen, die zich in Uw
spieren hebben vastgezet en daar
ontsteking, pijn, zwelling en stijf
heid veroorzaken. Laat dadelijk
een groote pot Akker's Klooster-
balsem halen en laat U drie maal
per dag flink daarmede inwrijven.
Kloosterbalsem bevat geneeskrach
tige aromatische stoffen, die diep in
de weefsels doordringen en daar
hun genezende en afleidende wer
king uitoefenen op de ontstoken
pijnlijke spieren. De vergiftige stof
fen. die zich in Uw spieren hebben
vastgezet, worden opgelost. Ge ruikt
als 't ware de geneeskracht en na
elke wrijving voelt Ge de werking.
Ongeëvenaard als wrijfmiddel bij
spit, rheumatiek, spierverrekkin-
gen, stramheid, kneuzingen, ischias.
Onovertroffen tegen alle wonden,
wintervoeten, gesprongen handen.
AKKER'S
Pot van 25 Gr. f 0.62l/2. pot v
i 50 Gr. f 1.40
moeten we nog het volgende ver
melden: Let bij het uitzetten van de
planten goed op den wortel en op
het hart. Aan den wortel komen soms
verdikkingen voor (zgn. knolvoeten);
ook kan het hart van de plant weg
gevreten en misvormd zijn („draai-
hartigheid»); zulke exemplaren mo
gen niet uitgezet worden. Spruit
kool en boerekool hebben er geen
last van.
Na het uitplanten kan men ook
nog last van knolvoeten krjjgen; er
komt dan van de kool niets terecht.
Wanneer dit zoo is, moet men in
den komenden winter kalk uitstrooien
4 kg per 25 M2 en het komende jaar
geen kool of koolrapen verbouwen.
Een andere vijand van de kool Is
de koolvlieg. Deze legt eieren aan
den stengel van de koolplant (niet
bg boerekool en spruitkool), waaruit
maden komen, die zich voeden met
het merg van stengel en worteL Om
dit tegen te gaan, legt men kool
kragen om de kool; dit zgn ronde
schijfjes asphaltpapier, ongeveer 8
cm. middellijn; ze zijn in den handel
te bekomeo. De aarde om de plant
wordt een beetje opgehoogd en dan
wordt de koolkraag aangelegd.
Vooral' in particuliere tuinen heeft
men nog al eens last van rupsen
i van het koolwitje en van de kooluil).
Men bestrijdt deze ten eerste door
de eitjes aan de onderzijde der bla
deren te vernietigenhet zjjn kleine,
gele eitjes, die in hoopjes van 2550
stuks bg elkaar zitteD. In de tweede
plaats kan men de rupsen van de
planten afzoeken of wel doodkngpen
of doorknippen op de planten.
Wortelen*
Men teelt zomer- en winterwortels.
Zomerworiels. Deze kunnen we iD
Maart reeds zaaienmen oogst dan
in Juni en Juli. Wie in Juli zaait
(na Juli kan het niet meer), moet
het gewas tegen den winter voor
bevrieziog afdekken met droog blad.
Men kan de wortels dan nog gerui-
men tijd versch eten. Men gebruikt
10 gram zaad voor 5 M2. Zeer dun
zaaien op rijen, die 15 cm. uiteen
liggen. Na het zaaien den grond
flink aandrukken. Op lichten grond
is het gewenscht. de kleine planten,
bg voorbeeld na het eerste wieden,
goed aan te drukken. Men kan daar
toe tusschen de rgen over het bed
loopen. Als het zaad goed opgekomen
is, worden de plantjes uitgedund, dat
wil zeggen men kngpt er zooveel
weg, dat tusschen de over big vende
gaan.
Nou, dat is wat netjes
Leviticus antwoordde niet meer.
Hij lei de krant weer neer, ging naar
de telefoon. Hem schoot 'n impuls
binnen.
En zoprobeerde vader nog, met
dat pleister, en dat ander?
Maar Leviticus draaide al.
En aarzelde toen even, of ie nier
eerst de politie zou opbellen, om die
mishandeling van gisterenavond. Nee.
Doch reken maar, dat hij ze zou
krijgen. Die Kobes zeker 1
En hij telefoneerde niet. Dat was
beter. Want om wien er gelachen zou
worden, was zeker niet Kobus. Maar
hij zou dien kinkel wel het lachen ver
leren. Wacht maar 1
XVI.
Wat is het huwelijk?
Het huwelijk is het sakrament, waar
door man en vrouw zich tot echtge
noten verbinden, en genade ontvangen,
om de plichten van de huwelijke staat
naar hehoren te vervullen.
Ja, die vrasg kon An nog heel
I
Welke is de beste voorbereiding tot
een gelukkig huwelijk
De beste voorbereiding tot een ge
lukkig huwelijk iseen rein en deugd
zaam leven, een eerbare verkering, en
het gebed en het dikwijls ontvangen
van de heilige sacramenten.
Ja, Trees kon deze kleingedrukte
vraag uit de katechismus pront beant
woorden.
Zeg eens de twaalf artikelen van
het geloof op.
Kobes zei het zonder een zweetdrop
pel te laten parelen, maar was er wel
warm van geworden. Hij had de hele
week de catechismus 's avonds in de
hand gehad.
Wordt vervolgd.