Weekblad voor VENRAY, HORST en Omstreken. Alleen Boter is boter „VENRAY" boter Moed en bravour Buitenland. Stand der bevolking te Venray op 31 December 1939. Binnenland. DAM PO Provinciaal Nieuws Zaterdag 13 Januari 1940 Een en Zestigste"Jaargang No 2 PEEL EN MAAS ADVERTENTIEPRIJS 1—8 regels 60 ct per regel 71/, ct. Bij contract groote reductie Uitgave FIRMA VAN DEN MUNCKHOF, VENRAY Telefoon 51 Giro 150652 Abonnementsprijs per kwartaalvoor Venray 65 ct buiten Venray 75 ct. Afz. nummers 5 ct is zeer fijne boter! Van het eerste hebben we te weinig en van het tweede te vee!. Ik geloof dat de mensch slechts over een bitter klein beetje „moed" beschikt als karaktereigenschap. We verbeelden ons wel, dat we moedig zijn vooral de mannen maar we vergissen ons. Vaak zijn we vermetel, soms koppig; we trotseeren dikwijls heel wat (onder duizend angsten) om moedig te 1 ij k e n en me nigeen aarzelt niet om de scherp ste risico's daarvoor te aanvaar den. Tot waar verzinkt den moed van „erkend" dappere mannen, als zij op den stoet van den tandarts moeten plaats nemen? Welke flinke kerel laat het na, om schielijk te denken aan zijn hart, als hij een scheut in zijn lijf voelt? Wie peinzen dadelijk over longontsteking en andere akelige complicaties, als ze een flinke verkoudheid hebben opge- loopen? Ik ben er vast van over tuigd, dat de vrouwen zich in alle zulke omstandigheden, rus tiger, objectiever en „moediger" betoonen dan mannen. Zeker, wij mannen dur ven te vechten, als we daartoe worden gedrongen. Omdat we bang zijn laf te schijnen. Om de zelfde reden loopen we in den oorlog tegen de kogels in. We aanvaarden in zoo'n geval den aanval om den ban te verbreken van den angst, waarin de af wachting ons gevangen hield. Ik zeg niet, dat er geheel geen moed ter wereld zou bestaan, maar het komt me voor, dat hij ten deele de reactie op angst is en voor een ander deel op bra vour steunt. Ik kwam tot het schrijven van deze regelen na de lezing van een artikeltje „Levenseerbied" van de hand van A. B. Kleerekooper. Kleerekooper nam zijn Joodsche rasgenoten in bescherming tegen de beschuldiging, dat ze laf zou den zijn. Echter, zoo zegt K., de Jood heeft grooten eerbied voor het leven, ook voor het teven van zich zelf. Deze eerbied, die in alle menschen leeft, is bij hem door'tal van godsdienstige voor schriften aangekweekt. Een Jood mag geen onnoodige risico's voor het leven nemen. En daarom - K. erkent het zal men inderdaad maar weinig Joden met de schaatsen onder de voeten aantreffen, alvorens daar onder „balken" zijn gevroren. Vele anderen plegen inderdaad meer te wagen. Maar waar loopt dat op uit Hoevelen zijn er in deze dagen niet eenzaam verdronken in wakken en hoevelen zullen nog vergaan, als het ijs is gebroken en men zijn „moed" kan betoo nen met het z.g. schotsen- springen Let wel, geen redelijk mensch kan bezwaar maken tegen de schaatsensport op behoorlijk ijs van vaarten en vijvers, maar waartoe is het noodig, dat men de gladde ijzers reeds onderbindt na b.v. een of twee nachten vorst, als iedereen omtrent de sterkte nog in twijfel verkeert? Waartoe zich eenzaam te wa gen op onbegane vlakten van een meer of van een binnenzee? Waartoe, voor welk redelijk doel, hebben degenen het offer van het leven gebracht, die van zulke tochten niet uit zich zelf weerkeeren Tooals er thans velen vergaan dl de ijssport, d.w.z. door eer. relooze beoefening van deze si, zoo komen er des zomers hlerden om bij het „zich te v in zee wagen", of door op aere wijze een te vermetel itrouwen te stellen in hun eperkte zwem vermogens. Duizenden komen om door bravour, welken zij voor moed willen laten fdoorgaan. Maar met moed heeft verme telheid niets uit te staan. Men wil kunnen pochen op den goe den afloop van een riskant avon tuur, maar het is geen moed welke dezulken leidt. De bekende Oceaanvlieger Molllson erkende openhartig in een boek, dat hij over zijn ge maakte wereldvluchten schreef, dat hij bang was, doodsbang, als het oogenblik van de start naderde. En als hij koerste over de onmetelijke zee, dan moest-ie drinken, steeds meer drinken tot hij dronken was om zijn angst te kunnen onder drukken. Maar was de tocht weer met succes volbracht, dan voelde hij zich trotsch en genoot hij van alle hem om zijn „moed" toe gezwaaide lof. -0— De zucht naar roem en ons respect voor het vertoon van durf en „moed" althans van datgene, wat er voor doorgaat - zijn een menschelijk noodlot. Er zou geen oorlog wezen deze zou niet mogelijk zijn wanneer de mensch tenminste den moed bezat om zich ten aanzien van de waarde van het leven te gedragen en zich er over te uiten, zooals hij het in werkelijkheid meent. Er is heel veel onwezenlijk heldendom en te groote bereid heid om den schijn daarvan voor „echt" te aanvaarden. Daardoor is er een steeds groeiend streven naar roem, grootheid, vertoon van dapperheid en moed, welke in wezen ten hoogste vermetel heid zijn. Elk mensch is zorgelijk om het leven en daardoor bangelijk. Maar we vertoonen „moed", onder het uitstaan van duizend angsten. Aan dit soort moed is de wereld bezig onder te gaan. Md. DE ALGEMEENE TOESTAND. 1940 Een historisch jaar Toen de huidige oorlog was uitge broken, heeft de Britsche regeering zich gehaast om te verklaren, dat ze orders had uitgegeven en maat regelen getroffen, welke rekening hielden met een oorlogsduur van vier jaar. Berlijn berichtte daarop onmiddelljjk, dat van Duitschen kant de oorlog was georganiseerd op grondslag van een duur van vjjf jaar eD, zoo noodig, nog langer. Alle partgen zjjn er op uit om te doen gelooven, dat ze den strjjd onbe- perkten t jjd kmmen volhouden, maar geen enkele partjj méént, wat ze zegt. Uit de redevoeringen, welke in de laatste weken ter gelegenheid van de jaarwisseling werden gehouden, heeft men over en weer kenbaar gemaakt, dat men in afzienbaren tijd een beslissing verwacht. Allereerst heeft Berlijn deze verwachting gewekt. De regee ring heeft het Duitsche volk aange maand om zich een uiterste inspan ning en de grootst mogeljjke offers te getroosten, daar deze benoodigd zgn om binnenkort de beslissing te forceeren. En thans heeft Chamber lain in een radiorede eveneens „De voortgang en de vooruitzichten van den oorlog" bezien, waarbjj hij tot dezelfde conclusie kwam als de regeering te Berljjn. Chamberlain heeft duideljjk te kennen gegeven, dat hg nog dit jaar de beslissende phase van den strijd verwacht wat nog niet de volstrekte beëindi ging van den oorlog behoeft te be- teekenen en hg voorspelde des wege, dat 1940 een historisch jaar zal zjjn. Maar ook een jaar van vreeseljjke teistering en onschatbare offers. Bljjkbaar beseffen de Duitschers, dat het er in 1940 om gaatnu of nooitEn omdat men ook in Londen beseft en aanvaardt, dat de Duit schers den oorlog niet langer dan een jaar meer kunnen volhouden, rekent men daar op den Inzet van niets-ontziende methoden van strjjdvoering van Duitachen kant een gunstigen afloop te forcee- Ter zee en in de lucht, zoo neemt men aan, zullen de Duitschers bin nenkort op onbarmhartige wjjze ten aanval trekken, de scherpe repres- sailies van de tegenpartg trotsee- rende. Het kan nog enkele maanden dureD, maar zoo zal het als een doeltreffende vredesbemiddeling niet tjjdig opdaagt worden. Het is daarom, dat de Britsche minister van Luchtvaart er nadrukkelijk zgn teleurstelling over heeft uitgesproken dat de bevolking der groote steden zoo weinig de aangegeven evacuatie- maatregelen is nagekomen en dat zelfs duizenden klndereD, die eerder naar het platteland zgn over ge bracht, door de ouders naar Londen zgn teruggehaald. De minister waar. schuwt nadrukkeljjk, dat de bevol- king zich zelf bedriegt, als het ver trouwen voor de toekomst put uit het uitbljjven tot heden van vjjan delijke bomaanvallen op de woon- centra. De vjjandeljjke luchtmacht, zoo zegt hg, is nog vrijwel onge schonden en onaangetast en zoo gauw de noodzaak voor de tegen partij ontstaat om een beslissing te forceeren, dan zal de vijand niet aarzelen om door geconcentreerde luchtaanvallen dood en verderf te komen zaaien onder de volkeren van de tegenpartg. 't Is duidelijk, wat de minister hier bedoelt. De Britsche luchtmacht evengoed de Duitsche natuurlijk moet verspreid waken tegen vijande lijke aanvallen, verspreid over het geheele eigen gebied en de grenzen. Maar de andere partij kan op een gegeven moment een aantal b.v. honderden vliegtuigen concenireeren en daarmee een bomaanval uitvoe ren, laten we zeggenop Londen. Een anderen keer op Glasgow, Man chester en een andere stad. Tegen zulken aanval kan geen plaatselijke verdedigiDg bestand zijn. Natuurlijk kunnen daarop Britten tegenover de Duitsche tegen partij hetzelfde kunstje uithalen en ze zullen dat ongetwgfeld, bij wgze van repressaille, ook doen. Feit is, dat men in Duitschland en in Enge land het volk op dergeljjke wijze van voortzetting van den oorlog voorbereidt en dat is voor heel de wereld een ellendig vooruitzicht. Maar wellicht zal ze aan de verwer kelijking daarvan niet kunnen ont komen, want voor beide partgen gaat het om zgn of niet-zjjD in dezen strgd, t.w. als wereldmacht. Een militaire beslissing lijkt onmogeljjk, het gaat dus om de uitputting van den tegenstander. Voor deze er is, zullen degenen, wie verlies dreigt, geen middel meer schuwen om het noodlot te ontgaan. Zeiden we hiervoren, dat een mi litaire beslissing onwaarschjjnljjk moet worden geacht, toch zal men ook deze natuurljjk blijven nastre ven en daarbij elke nieuwe moge- Ijjkheid aangrijpen, welke zich er onverwachts mocht voordoen. Het gaat er meer en meer naar uitzien, dat de geallieerden het Fiosch-Russische conflict als zulke mogelijkheid beschouwen. Met name de Engelschen hebben zich tot «oor kort ten aanzien van dit conflict zooveel mogelijk op de vlakte ge houden, maar thans schijnt men te Londen niet meer te aarzelen om voor Finland partij tc kiezen. Wel was de Britsche sympathie voor de Finnen steeds heel sterk, maar men vreesde Rusland te be trekken in den grooten oorlog en daardoor Duitschlands kansen te verhoogen. Nu echter Rusland tegenover de Finnen militair zoo zwak blijkt te zijn, is deze vrees verdwijnende en vraagt men zich af, of het Russis che gebied niet een geschikt op- marschterrein is voor een aanval op Duitschland over een breed en wei nig versterkt front, bewoond door volken (PoleD, Tsjechen en Slowaken) welke door Duitschland zgn over weldigd en naar hun vrjj volksbe staan hunkeren. De Britten aarzelen op het oogen blik dan ook niet langer om den Finnen zoo groot mogelgke hulp te verleenen. Chamberlain zeide het eerder bedoelde radio-rede: zgn „dat de steun aan Finland niet tot de formaliteit van het En- gelsche antwoord aan Genève beperkt zal big ven. De Finnen strjjden, evenals wij, tegen de machten van het geweld. Hun strjjd is ook de onze". Een ontwikkeling van zaken in dezen zin kan niet ander3 daD leiden tot den Britsch-Russischeu oorlog, waarbij de Franschen, die tegenover de communisten dadeljjk reeds veel scherpere consequenties trokken dan de Eogelschen, zich enthousiast aan de Britsche zijde zullen scharen. Evenals de Scandinaviërs en de Italianen, wier anti-bolsjewlsme, als puntje bjj paaltje komt, veel heviger zal bljjken te zijn dan hun onna tuurlijke liefde voor de as Rome Berlgn. Met den dag méér zien we den oorlog zich ontwikkelen, zooals we reeds eerder en ook nog in ons overzicht in het tweede blad van heden aangaven: een concentrische aanval op Rusland. Zulke aanval is een aanval is een aantasting van Duitschland aan zjjn zwakste zjjde economisch en ook militair. Onderwijl de Britten dezen aanval organiseeren, bouwen ze tevens aan de Vereenigde Staten van Europa, welker vorming ze zich als bun voornaamste oorlogsdoel stellen. In een strijd tegen Rusland Id de eerste plaats ten behoeve van Finland zullen de Britten de sympathie en daadwerkelijke mede werking bekomen van de anti-bolsje wistische naties, maar vooral van meerdere Europeesche Staten, die zich door het sovjet-imperialisme bedreigd gevoelen en zich na Finland aan de beurt van aanval achten. Met volkeren, die zich aldus tot Londen laten leiden, wenschen de Britten een innige samenwerking aan te gaan en met hen willen ze overeenkomsten sluiten, zooals die thans bestaan tusschen Engeland, Frankrijk en Turkije. Voor wat de Vereenigde Staten van Europa betreft, let wel, we bezien de zaken op het oogenblik van den Britschen kant zeide Chamber lain in zijn radiorede „Er is niets, wat de taak eener vreedzame reconstructie meer vergemakkelijkt dan de uitbrei ding der Britsch-Fransche finan- cieele en economische samen werking tot andere naties en wellicht tot de geheele wereld." 0— Hoe ver het staat met de anti- sovjetfrontvorming in het Zuidoosten van Europa, t.w. van de Donau- Balkanstaten, valt nog moeilijk vast te stellen. Het is niet bekend, of het onderhoud Csaky— Ciano. d i. van de ministers van buit. zaken van Hongarije en Italië, nog andere resultaten heeft opgeleverd dan de Italiaansche belofte van bijstand aan Hongarije tegen een eventueelen sovjet-Russischen aanval. We wezen er reeds eerder op, dat er in het Zuid-Oosten van Europa niet enkel sprake is van een geza menlijke vrees voor Russische agres sie, de heel of half-Slavische be volking dier landen verwacht van de stamverwante Russen anderzijds ook heil ten aanzien van de eigen nationale aspiraties. Om een voor. beeld te noemen: de Hongaren vreezen het Russische bolsjewisme, maar ze verhopen van een Russischen aanval op Roemenië de gelegenheid om de in 1918 verloren gegane provincies van de Roemenen terug te nemen. Precies zóó staan ook de Bulgaren tegenover de Roemenen. De Roemenen hebben inderdaad reden om te gelegener tgd een Russischen aanval te verwachten, omdat Roemenië na afloop van den vorigen oorlog ook de Russische (maar grootendeeis door Roemenen bewoonde) provincie Bes sarabië annexeerde. Roemenië heeft, ten koste van Rusland, Hongarije en Bulgarije, na den vorigen oorlog aan grondgebied méér bijverworven dan het land zelf groot was. Als Rus land thans Roemenië aanvalt, zou de lust der overige buren dus groot kunnen worden om den aangevallen staat mede te bespringen, teneinde de verloren gebieden terug te nemen. Maar daarmee zouden ze slechts in de kaart van Moskou spelen; de sov jets zouden na hun afrekening met Roemenië de overige Donau- enBal- kanstaten stuk voor stuk onderwer pen en bolsjewiseeren. En omdat een gebolsjewiseerde Bal kan onder Russischen Invloed een groot gevaar voor Italië zou zijn, daarom doet men ln Rome al z'n best om de Donau- en Balkan- staten te overtuigen, dat ze hun on derlinge geschillen moeten laten rus ten, tot gezamenlijk het algemeen dreigende sovjet-Russische gevaar is bezworen. Italië beloofde daarom aan Hongarije bijstand tegen een even tueelen Russischen aanval. Binnenkort zal Gafenco, de Roe- meensche minister van buit. zaken, naar Rome komen. Hg zal ongetwij feld worden aangespoord om tege moetkoming te betrachten jegens Hongarije. Ook is er sprake van een Hongaarsch-Joegoslavische ont moeting. Terwijl het zeker is, dat over enkele dagen ook de Balkan- Entente bijeenkomt. Men ziet: de diplomatieke activi teit in het Zuid-Oosten van Europa is groot en Italië heeft daarbij d© leiding. Maar of Rome er in zal sla gen om voorloopig de aandacht ge heel af te leiden van de onderlinge geschillen voor een gezamenlijk ver weer tegen Russische agressie, Is nog geenszins zeker. Mannen Vrouwen Totaal Bevolking op 31 December 1938 7238 7094 14332 Vermeerdering door geboorte 189 184 373 Vermeerdering door vestiging 549 538 1087 Totale vermeerdering 738 722 1460 Vermindering door sterfte 81 93 174 Vermindering door vertrek 518 518 1036 Totale vermindering 599 611 1210 Verschil tusschen vermeerdering en vermindering 139 111 250 Bevolking op 31 December 1939 7377 7205 14582 17 kinderen werden als levenloos aangegeven. 83 huwelijken werden voltrokken. De oorlog ter zee en in de lucht. Het Engelsche tankschip „British Liberty" (8485 ton) is in de Noord, zee gezonken, naar men gelooft ten gevolge van het stooten op een mg'n. Men vreest, dat twintig man, bij wie de kapitein, om het leven ge komen zjjn. In de week eindigende op 6 Jan., zijn door optreden van den vijand tot zinken gebracht 2 Britsche schepen totaal 5758 ton en 3 neu trale schepen. Als men rekent, dat in den vo rigen oorlog per maand gemiddeld 300.000 ton Engelsche scheepsruimte tot zinken werd gebracht, dan zgn de huidige resultaten van den onbe- perkten duikbootoorlog voor de Duitschers niet bemoedigend. Een aantal kleine vrachtschepen, w.o. Flnsche visschersbooten, zjjn aan de Oostkust van Schotland door Duitsche vliegtuigen gebombardeerd en beschoten. De Duitschers melden, dat bij dezen aanval „verscheidene gewapende patrouillevaartuigen en koopvaardijschepen" tot zinken zjjn gebracht, terwijl de Britten te kennen geven, dat slechts één schip schade bekwam en dat er noch dooden, noch gewonden vielen. Het Britsche s.s. „Highland Patriot" (14.172 ton) is door een Duitsche duikboot, op de reis van Europa naar Amerika aangevallen. Er werden torpedo's afgevuurd, die alle misten. De duikboot kwam later boven en heeft herhaaldelijk, doch zonder resultaat gevuurd. De „Highland Patriot", die bewa pend was, beantwoordde het vuur. Het gevecht heeft twee uur geduurd, Tenslotte verdween de duikboot en kon het schip de reis in Zuideljjke richting voortzetten. Aan boord van de „Highland Patriot" werd één persoon gedood, nL een Portugeesche passagier. Volgens latere berichten uit Brit sche bron zou de Duitsche duikboot, welke treffers had bekomen, twee uur na den aanval zgn gezonken. De oorlog in Finland. De Finnen hebben een groote overwinning behaald door de ver nietiging van een Russische divisie op de Finsch-Russische grens bjj Salla. Zjj maakten 2000 krijgsge vangenen. De Russen moeten ongeveer 8000 dooden hebben achtergelaten, terwjjl duizenden gevlucht zjjn, den dood van koude en honger tegemoet, in de dichte bosschen. De buit der Finnen aan materiaal as zeer aanziea'jjk en bedroeg o.m.102 stukken geschut, 43 tanks, 10 pantserwagens, 1 vliegtuig, 20 tractors, 278 motorrijtuigen van verschillende soorten, waarbjj zich tien anti-tankwagens bevonden, be wapend met vierloops luchtafweer geschut, 1170 paarden, ontelbare andere wapens en 47 veldkeukens. Ook hebben de Finnen 75 mitrail leurs gevonden, nog dik in het wapenvet gezet en in kisten verpakt en ook een gedemonteerd vliegtuig. De artillerie, welke de Finnen hebben buitgemaakt, bestaat uit 70 stukken veldgeschut, 16 stukken zwaar geschut en 14 anti-tank kanonnen. De luchtdoelmitraiüeurs met vier loopen, waarvan er 16 werden buit gemaakt, kosten zeker 5 millioen Fransche francs per stuk. In een oproep van Finlands pre sident „aan de wereld" tegen de Russische bombardementen van onverdedigde woonoorden, wordt o. m. gezegd: In één maand zjjn 234 burgers gedood, 269 gewond en 210 licht gekwetst. Ongeveer 170 vjjandeljjke vliegtuigen zijn reeds neergehaald onze weerstandskracht neemt snel toe, dank zjj de vele luchtaf- weerwapens, die wjj op den vjjand buitgemaakt hebben. Sterke groei van giroverkeer. het SLAAPUW VERKOUDHEID WEG Wfijl rug «n bont in «tiet DlfiflO Dan bent U den «olgenden morgen beter I Pol 50 el- Tube 40 cl Dooi 30 cl, De toenemende waardeering voor den postchèque- en girodienst bljjkt niet alleen uit de voortdurende ver meerdering van het aantal rekening houders, maar ook uit het steeds levendiger wordend verkeer op de postrekeningen. Zoo steeg in het afgeloopen jaar het aantal aangeslotenen met bjjna 34 000 tot een totaal van rond 365.000. Het aantal boekingen op de post rekeningen vermeerderde met 11 pet. tot ruim 113 millioen, terwjjl daarbij een geldelijke omzet werd bereikt van niet minder dan 221/J milliard gulden. Vermeldenswaard is hierbjj, dat door het centrale girokantoor per dag gemiddeld 100 000 afrekeningen aan de rekeninghouders worden ver zonden en dat het algemeen saldo tegoed op de postrekeningen ultimo December bijna 328 millioen beliep. De ouderwetsche winter. De mensch vergeet gauw. Telkens als we een zachten oftewel een kwakkelwinter doormaken, hoort men de opmerking, dat het met de ouderwetsche winters van vroeger gedaan is. Maar dit jaar hoort men deze opmerking niet. Zoomin als men ze het vorige jaar omstreeks Kerst mis hoorde of 10 jaar geleden, toen we het Nieuwjaar met ijs inzetten, dat ln het begin van Maart pas ver dwenen. De temperaturen van deze week hadden nu en dan een Siberisch karakter en menigeen is de jjspret op het oogenblik dik „welletjes". Tienduizenden hebben de schaatsen ondergehad. Er zjjn wedstrjjden ge weest met 3000 4000 deelnemers De traditioneele tocht naar Marken werd den vorigen Zondag door circa 30.000 ondernomen, de meesten kwamen nat van den... regen terug! Maar onmiddelljjk hernam de vorst z'n jjzige taak. De straten werden spiegelglad, het verkeer leed sterk. Tal van ongelukken zjjn natuurljjk niet uitgebleven. Een aantal men schen vonden den docd in de voor malige Zuiderzee; ook elders deden zich ongevallen voor. Stooklusten hebben hier en daar binnenshuis tot kolendampvergiftigingen aanleiding gegeven; in een paar gevallen met noodlottigen afloop, Laat het thans maar gauw voor jaar worden Oorlogsleed. Van den oorlog hadden we ook weer last deze week. Het Groningsche kustvaartuig „Truida" is bjj de Noord-Hinder op een mjjn geloopen en gezonken. De geheele bemanning, welke uit vier personen bestond, is gered en behouden te IJmuiden binnen ge bracht. Tot het oorlogsleed mogen we ook het vergaan rekenen van een nieuw Koolhovenjachtvlieg, dat bjj een proefvlucht neerstortte, waarbjj de in-vlieger, res-luitenant Coppers om het leven kwam. Beter liep het af met de noodlan ding van een Nederlandsch militair vliegtuig te Wilmarsdonck in Bel gië. De bestuurder dacht, dat hij nog boven Nederlandsche gebied was. De inzittenden bleven ongedeerd. Het toestel kon later weer vertrek ken. VENRAY, 13 Januari 1940 Venraysche Middenstand. Op 24 Januari a.s. zal de RK Venraysche Middenstand haar jaar vergadering houden. Br staan zeer belangrgke punten op de agenda, zoodat ieder lid noodzakelijk op deze vergadering moet komen. Op een jaarvergadering hooren trouwens al.'e leden aanwezig te zjjn. Houdt derhalve de avond van 24 Januari vrjj.

Peel en Maas | 1940 | | pagina 1