fliitscblands dictatoi mm vijftig jaar schildersknecht tot volksleider. Hitier in zijn huisjasje. Adol£ Hitier, Führer, staatspresident, rijkskanselier en opperbevelhebber van de Duitsche weermacht, vijftig jaar. Een mijlpaal in het leven van een man, die de laatste jaren en de afgeloopen maanden veel van zich heeft doen spreken. Zco vurig en geestdriftig als zijn aanhangers zijn, zoo verbitterd zijn de tegenstanders. Hoe het ook zij, of men voor- dan wel tegen Hitler is, vast staat, dat hij een persoonlijkheid is en dat hij sinds den tijd van Napole on de meest sensationeele carrière maakte, dat zijn stem in het Europee- sche kapittel van diplomaten van veel belang is. In Braunau, een klein Oostenrijksch stad je werd hij geboren, een onbekend man, één uit velen, een naamlooze huisschilder en behanger. Zijn vader, die het ambacht van schoenmaker uitoefende, overleed, toen Adolf nog slechts veertien jaar oud was, z'n moeder had hij reeds op zeer jeugdigen leeftijd verloren. Er breekt dan een moei lijke tijd aan voor het ouderlooze gezin Hitier. Uit dien eersten tijd van Hitier als jongeman weten wij weinig. Zelf heeft hij zich daarover eigenlijk nooit uitgelaten. In „Mein Kampf" wordt terloops gerept van zijn broeder Alois die zooals men weet, thans een klein restaurant heeft in Berlijn en een zuster Gisela. De droomen, die Adolf Hitler in zijn jeugd koesterde, gingen niet in vervulling. Doo den dood zijner ouders werd alle hoop op een toekomstige loopbaan als kunstenaar, als schilder of ar chitect, de bodem ingeslagen. Adolf Hitler leerde een eenvoudig ambacht: hij werd huisschilder en behanger. Het werd 1914. De wereldoorlog brak uit en de dan vijf en twintig-jarige Adolf neemt als vrijwilliger dienst in.het Duit sche leger. Een groote carrière was hem ook hier niet beschoren, hij bracht het slechts tot den rang van „Gefreiter" bh ons ongeveer gelijkstaande met dien van korporaal. Niettemin werden zijn verdiens ten beloond met het ijzeren kruis, eerste klas, welke onderscheiding de Hitler van heden nog altijd beschouwt als één van zijn mooiste decoraties. Maar spoedig zal een kentering komen in het leven van den ex-sc Vaat, die nu weer het schildersambacht hervat. Maar de tij den, onmiddellijk na den oorlog, waren slecht. Men had andere zorgen, dan het la ten beschilderen van keuken en kamer. De nood klopt bij den armen huisschilder aan. Hij trekt weg uit zijn geboortestad en ver huist naar München. Maar cok hier had hij weinig succes, althans met schilderen. Want in het debat met de nieuwe vrienden, die Hitier zich hier maakt, ontdekte hij al spoedig een talent, dat tot dusverre in hem j gesluimerd had. Aan de biertafel bleek hij een uitstekend spreker, een gevat redenaar, j die nooit om een afdoend antwoord verle- gen was en bovenal bezat hij de gave door I het woord, dat hij op bezielende wijze wist te hanteeren, anderen te overtuigen tot I zijn standpunt. Daar in een klein restau- j rantszaaltje werd de Hitlerpartij geboren, i die voor haar vaandel het „Hakenkreuz" I als insigne koos. Hitier wacht nu een snelle carrière. Omstandigheden en persoonlijke gaven werken samen om hem van den eenvoudigen schilder te maken tot den eer- jsten man in Duitschland. Plotseling ver- scheen zijn ster aan den politieleen hemel en hoewel velen meer aan een komeet dachten, heeft hij zich op die hooge plaats j nog steeds weten te handhaven, j Eerst wordt Hitler lid van de Duitsche Arbeiderspartij. Maar hier kan hij voor zijn idealen geen bevrediging vinden. Hij voelt dat er een persoonlijkheid noodig is om 't zwakke, verziekte Duitschland op te hef- j fen tot iets beters. I Zoo wordt in 1920 de Nationaal Socialis tische Duitsche Arbeiders Partij in het le- ven geroepen, kortweg N.S.D.A.P. Over tuigd en bezield sprak hij de leden van de jonge partij toe en het is vooral aan het vuur en de overredingskracht van zijn Adolf Hi-ler, de man, die de meest sen sationeele carrière maakte sinds Napoleon woord te danken dat deze groep groeide als een voortrollende sneeuwbal. Zelfs men- schen, die oorspronkelijk geheel andere meeningen en principes waren toegedaan, kon een man als Hitier overtuigen. Dit feit kan hoezeer men de practijk van zijn politiek ook moge laken niet betwist worden. De omstandigheden, waarin Duitschland kort na den oorlog verkeerde, werkten het optreden van Hitler in de hand. In de „Völkische Beobachter" zijn lijf orgaan kon hij zijn idealen stelselmatig in pak kend en boeiend geschreven artikelen vorm geven. Hij blijft hameren op hetzelfde aam beeld. Hij hamert zooals slechts een fana ticus dat vermag, die spreekt en handelt uit heilige overtuiging dat slechts hij het bij het rechte eind heeft. Zijn oproep vindt weerklank, maar het pad naar de sterren is doornig. In 1922 worden partijgenooten aangeval len. Dit incident is voor Hitier aanleiding in het leven te roepen de S.A. (Sturm Ab- teilung) en S.S. (Schutz Staffel ide laatste organisatie bestemd om zorg te dragen voor Hitler's persoonlijke veiligheid. Dan volgt de bekende „Putsch" in München, die mis lukt. Hitier wordt gearresteerd en krijgt vestingstraf; de partij moet ontbonden wor den. Maar tegen de verdrukking groeit de partij sneller en sneller. Hitier begint nu werkelijk macht te krijgen in Duitschland. De teerling is geworpen. Een nieuwe greep naar de macht is de eerste jaren onmoge lijk. Maar in 1930, wanneer de Rijksdag ontbonden wordt,, krijgt Hitler's partij on verwacht een groote kans. Met 107 leden verschijnt zijn partij in den Rijksdag. In derdaad hij en zijn partij moeten nu be schouwd v/orden als een factor van betee- kenis. In 1933 volgt Hitiers benoeming tot rijks kanselier. Duitschland verlaat den Volken bond. Deze daad van Hitier wordt door een geweldig plebisciet goedgekeurd. Wanneer Hindenburg in '34 komt te sterven, wordt een wet afgekondigd ter vereeniging van het kanselierschap en de functie van staats president. De droom van Hitler is in ver vulling gegaan. Hij is de eerste man van Duitschland, hij staat aan den top. Het oogenblik om zijn idealen te verwezenlij ken is aangebroken. In een uiterst snel tem po voltrekken zich de elkaar opvolgende acties. Men kent de feiten, zoodat wij daar op nu met nader behoeven in te gaan. Nog een enkel woord over Hitler in zijn per soonlijk leven. Wanneer des morgens de huisknecht bij Adolf Hitler binnentreedt, vindt hij hem onveranderlijk verdiept in de lectuur van zijn blad. De werkdag begint voor Hitier vroeg en eindigt laat. Klokslag zeven uur staat hij op, klokslag twaalven gaat hij ter ruste. Niet dan bij hooge uitzondering zal hij van dezen stelregel afwijken. Hitier houdt van een modern, strak interieur, staal en glas domineert in de particuliere vertrekken van de Rijkskanselarij, lage di vans en groote schrijftafels. Bij het kleeden roept hij zelden hulp in van een bediende, alleen voor het aantrek ken der laarzen heeft hij assistentie noodig. Het is Hitler's gewoonte om met zijn per soneel lange gesprekken te houden. Hij stelt het op prijs van hen te vernemen wat er alzoo onder de menschen op straat en in de openbare gelegenheden besproken wordt. Dit is het voorspel, dat gewoonlijk vooraf gaat aan een druk bezetten dag van besprekingen en ontvangsten, van reizen, van toespraken, van eerste steenleggingen en wat dies meer zij. Tegen half acht wordt de kapper aange diend. In denzelfden trant wordt nu de conversatie voortgezet. Hitier laat zich scheren en het karakteristieke snorretje wordt bijgeknipt. Het spreekt vanzelf dat deze kapper een belangrijk .informatie-or gaan" is voor den Führer. Van hem hoort hij de nieuwste anecdotes, zoodat van tijd tot tijd smakelijk gelachen wordt. Hitier schijnt wel van een grapje te houden, al thans in besloten kring. Precies om acht uur begeeft Hitier zich naar de eetzaal waar hij het ontbijt ge bruikt, meestal alleen, soms in gezelschap van zijn luitenants Brückner, Schaub en Schrek. De eerste is belast met het al of niet inwilligen van de verzoeken, die bij stroomen binnenkomen, om tot Hitier te worden toegelaten. Schaub houdt zich meer met Hitler persoonlijk bezig. Hij bestelt de auto of het particuliere vliegtuig, wanneer de Führer op reis gaat; zooals men weet, reist hij zelden per trein. Het ontbijt van Hitler is sober; het be staat uit een glas melk, enkele droge be schuitjes en ten slotte wat fruit. Van dit dieet wijkt Hitier zelden of nooit af. Hij is vrijwel geheel vegetarier, hoewel dit nooit door iemand voorgeschreven is, maar Hitier beschouwt dit als noodzakelijk voor zijn gezondheid. Onmiddellijk na het ont bijt zoekt Hitier zijn privékantoor op, een groote zaal, waarin staal en glas dominee- ren. De muren zijn versierd met Wodan- tafereelen en voorstellingen uit de helden- dagen der Nibelungen. Men beweert dat Hitier voor architec tuur een waren hartstocht aan den dag legt. Met zijn architect houdt Hitier lange gesprekken. Op zijn particulier bureau heeft men Hitier voorts ontwerpen zien maken van nieuwe stadswijken, welke pro jecten naderhand door de groote architec ten van het Derde Rijk in bijzonderheden uitgewerkt zouden worden. Dr. Schacht en von Ribbentrop mogen het privékantoor binnengaan zonder eerst aangediend te zijn, maar grootheden als Goering en Goebbels schijnt dit niet vergund te zijn. Na de gesprekken met den architect heeft Hitier besprekingen met zijn adjudanten en wordt hem het „dagelij ksch bulletin" ter hand gesteld, een soort programma dat door den staatssecretaris der kanselarij wordt opgesteld, en waarop vermeld staan de be zoeken, die de Führer moet ontvangen, evenals de besprekingen met zijn ministers. Te half elf betreedt Hitier zijn werkka mer, dit vertrek ziet uit op den tuin. Vele portretten, waaronder dat van Wilhelm II versieren de wanden. In een aangrenzend vertrek vertoeven voortdurend zijn adju danten. Midden in de zaal staat een maho niehouten bureau, waarachter Hitier zijn gasten ontvangt. Dat zijn in hoofdzaak mi nisters, leiders van de S.A. en afgevaardig den van de Duitsche provincies. Na de audiënties ,die tot 1 uur duren, gaat Hitier aan tafel, waar ook aanzitten de perschef, zijn adjudanten en voornaam ste medewerkers. De gasten kunnen eten wat zij willen, maar Hitier blijft de sober heid zelve, groenten, melkspijzen en fruit. Er wordt niet gerookt en er wordt geen al cohol gedronken. De maaltijd duurt onge veer anderhalf uur, gedurende welken tijd men volop gelegenheid heeft van gedach ten te wisselen. Dikwijls bezoekt Hitier daarna Goering en Goebbels, respectieve lijk op Karinhall en Schwaremveder. Tegen vijven is hij teruggekeerd op de kanselarij en wordt de thee rondgediend. Daarbij is von Blomberg bijna altijd tegenwoordig. De avonden zijn dikwijls gewijd aan ont spanning. Dan laat Hitier door zijn parti culiere operateurs films draaien. De toe stellen in het kleine theater zijn bijzonder geperfectionneerd. Verder is Hitier dol op nieuwe vindingen. Wij zouden tenslotte nog moeten wijzen op zijn groote liefde voor muziek. Hij ver eert Wagner als geen ander. Het heet dat hjj den „Meistersinger" reeds meer dan honderd maal heeft gehoord. Tegen mid dernacht begeeft Hitier zich ter ruste, maar nog diep in den nacht blijft het licht bran den en wanneer den volgenden morgen zijn boeken in de bibliotheek teruggezet wor den, blijken het meestal.... detectivero mans te zijn. a Iets over Bruidsjaponnen. Sluiers en Mirten „Wilt gij mjjn vrouw worden? Wilt gij het wagen met mij samen door het leven te gaan, met mij, die van harte streeft naar bevrijding en beter worden op alle paden des levens en des denkens?" Zoo schreef op den lien April 1876 Frie- drich Nietzsche vanuit Genève aan een jong meisje, op wie hij verliefd was ge raakt. De aangebedene zijns harten wees zijn aanzoek vriendelijk doch beslist van de hand en het kwam niet tot bruidskleed, krans en sluier. De plechtige wijze, waarop generaties terug in deftige gezinnen per brief bij de ouders aanzoek om de hand der dochter gedaan werd behoort tot het ver leden. De tijden veranderen en daarmede ook de gebruiken. Eertijds vroeg de huwe- lijkscandidaat de vrouw, die hij liefhad, eveneens per brief en leefde dan soms een week lang in het onzekere omtrent de be slissing, die genomen zou worden. Men deed immers niets overhaast in vroegere, veel minder bewogen tijden en zeker niet, waar het gold het nemen van zulk een ge wichtig besluit! Was het antwoord dat den jongen man werd toegezonden, gunstig, zoowel van de zijde der bruid als van de zijde harer ouders een punt van niet te onderschat ten belang dan volgde nog heel wat of ficieel gebeuren, waaraan men zich door traditie gebonden voelde. De kleur der bruidsjapon. In de verschillende landen liepen de ge bruiken zeer uiteen; en deze hebben zich in den loop der jaren steeds weer gewij zigd. De witte bruidsjapon, die thans ge dragen wordt, kent men eerst sedert onge veer honderd jaar en werd in den aanvang slechts gedragen door vrouwen van hooge afkomst. Vroeger was de bruidsjapon van zware, zwarte zijde, en om het al te stem mige te breken droeg men o.a. in de om geving van Augsberg in het begin van de 18e eeuw een vuurrood schort. Oude tradities worden nog gehandhaafd in bepaalde streken, wa^r men de drachten nog pleegt te dragen. Zoo heeft men dit in Duitschland ook nog zeer sterk en de Vierlanderin beschikt over niet minder dan drie bruidsjaponnen, 's Morgens bij het sluiten van het kerkelijk huwelijk treedt zij in een bont gekleurd kleed voor het altaar, 'a Middags verwia- selt zij dit voor een wit en draagt tevens een andere hoofdtooi, terwijl 's avonds het derde feestkleed aangetrokken wordt, waar bij haar een kapje op het hoofd wordt ge zet, als teeken van haar nieuwe waardig heid. Ongetwijfeld een zeer zeldzaam ge bruik om drie feest japonnen op één dag te dragen, doch met deze traditie breken de bewoners dezer streek niet gaarne. Hoe be grijpelijk is het, nietwaar, dat een jonge vrouw zich op den grootcn dag wil klee den op een wijze, als slechts éénmaal in het leven mogelijk is en wel in een witte bruidsjapon! Zelfs zij, die eventueel om welke reden ook, hertrouwen, dragen dan Dij die gelegenheid vrijwel nooit meer een witte bruidsjapon, doch een ander feestelijk toilet. Er gaat ongetwijfeld iets liefelijks uit van de jonge bruid, die gehuld is in wolken van zijde en tulle; en onwillekeurig gaan de gedachten van vele vrouwen terug naar den grooten dag, toen zij eenmaal zelf in bruidstooi gekleed waren. Zullen de nieu we banden op den langen duur knellen en drukken of zullen de vele vrome wenschen in vervulling gaan? Zeker is, dat het leven niet enkel rozengeur en maneschijn zal ge ven, doch we mogen aannemen, dat de jon ge bruidsparen met de beste voornemens bezield hun nieuwe leven tegemoet treden. Waarvan jonge meisjes droomen! Wolken van zyde en tulle, ze zijn het droombeeld dat ieder jong meisje eenmaal verwezenlijkt hoopt te zien aan de zijde van haar sprookjesprins. Lange jaren bleef de bruidsjapon de kleedij, die slechts in de groote steden ge dragen werd, doch allengs verkreeg zij meer burgerrecht en werd ook overgeno men in de dorpen, waar nog grootendeels de volksdracht in eere gehouden werd. De modekoningin moge haar scepter zwaaien over een uitgestrekt gebied, doch klaarblijkelijk is haar macht niet zóó groot, dat zij de witte bruidskleeding kan doen vervangen door zachte pastel kleuren. Haar pogingen, hiertoe in het werk gesteld, faal den telkenmale. De witte bruidsjapon is het symbool van onschuld en reinheid en draagt een feeste lijk karakter. Wolken van tulle omhullen de bruid. De oorsprong van den sluier is te zoeken in Oostersche landen, waar hij diende om de wouwen te beschermen tegen al te opdrin gerige mannenblikken. Doch ook het bijgeloof speelde in deze landen een groote rol, want het dragen van wordt de voorkeur gegeven aan een mirtel- krans, doch deze bloemen groeien slecht» in het Zuiden, in Griekenland zelfs in het wild. En enkele maal komt het ook in het Noordelijke klimaat voor, dat men mirten kan kweeken, doch dit vereischt groote kennis en zorg. In het oude Griekenland traden bruid en bruidegom voor 't altaar met mirte-kransen om het hoofd. In Italië werden de beelden der heiligen versierd met mirten. De ring werd reeds in de vroegste tijden gebruikt bij het sluiten van een huwelijk; en thans nog worden bij de kerkelijke inzegening ringen gewisseld, als symbool van trouw. De smalle, gladde ijzeren band van eer tijds heeft plaats gemaakt voor een ring van edel metaal, doch zij heeft haar betee- kenis niet verloren. Zelfs de schoen speelt nog een rol bij de huwelijksgebruiken; soms werpt men het vertrekkende jonggehuwde paar een schoen na, hetgeen, evenals het strooien van rijst, het toekomstig geluk moet bevorderen. sluiers, zoo meende men, voorkwam, dat de vrouwen getroffen zouden worden door den demonischen blik der booze geesten. Vóór de Christelijke jaartelling werden door de Romeinsche vrouwen roode sluiers gedra gen, omdat deze kleur' als gelul:-',? v ren gend werd beschouwd en den kwaden gees ten angst inboezemde. Later heeft men in het dragen van een bruidssluier het zinne Gekleede middag- iapon van purper velvet met gamee ring van enkele mooie sieraden. Goudmetalen cein luur met imita- lie turquoise stee- nen en bijpassen de broche en arm band. Sieraden ver vangen, vooral op fluweel met succes gameerin- gen. beeld van den jonkvrouwelijken staat ge zien; vandaar een door sommigen aangeno men gewoonte om den sluier aan het einde van den trouwdag aan stukken te scheuren en die le verdeelen onder de jonge meisjes. Als h!osmversiering kiest men meestal jroniebloesem, die in een kransje om het hoofd gelegd en ook als corsage door de bruid gedragen wordt. In sommige landen HUISVROUWEN raden elkander Bezuiniging op schijnbaar kleine dingen. Men kan bezuinigen op de aanschaffing van verschillende dingen, die nu eenmaal in een huishouding noodzakelijk zijn. In de eerste plaats wordt veel te roeke loos met het werkmateriaal omgegaan, dat slechts een hulpmiddel is, om het schoon houden in de hand te werken. Als men ziet, hoe soms bij het afwasschen groote hoeveelheden zeep b.v. gele of groene ge bruikt worden, die zelfs niet oplossen, doch op den bodem van den afwaschteil te vin den zijn, als het water weggegooid wordt. Het gebruik van vlokkenzeep, die schijn baar duur is, werkt echter besparing in de hand. Men koopt b.v. 2y2 ons, doet deze in een bus en gebruikt b.v. een eetlepel op een teil afwaschwater, klopt de zeep even op en heeft een heet sop, dat juist vet ge noeg is om de reeds afgespoelde vaten te wasschen. Te vet sop, geeft, als het gerei niet met heet water wordt afgespoeld, stre pen. Is men gewend een of ander schuurpoe der te gebruiken, dan neemt men twee bus sen tegelijk, de eene voor houtwerk en an dere doeleinden, de andere bus ledigt men in een leeg jampotje en vermengt dit schuurpoeder met keukenzout. 1 Deel zout op twee deelen poeder en mengt dit door een. Toilet- en andere stukken zeep zijn duur zamer, indien men ze niet te zacht koopt; de resten worden bij elkander in een leeg jampotje gedaan en als men genoeg verza meld heeft, gesmolten en voor het wasschen van fijn goed gebruikt.

Peel en Maas | 1939 | | pagina 10