Weekblad voor VENRAY, HORST en Omstreken. „Mijnhardljes AlleenBoter is boter „VENRAY" boter Naar de nieuwe gemeenschap. Ruwe handen Buitenland. Binnenland. Provinciaal Nieuws Zaterdag 21 Januari 1939 Zestigste Jaargang No 3 PEEL EN MAAS ADVERTENTIEPRIJS1—8 regels 60 ct Uitgave FIRMA VAN DEN MUNCKHOF, VENRAY I Abonnementsprijs per kwartaalvoor Venray 65 ct per regel 71/, ct. Bij contract groote reductie Telefoon 51 Giro 150652 buiten Venray 75 ct. Afz. nummers 5 ct is zeer fijne boter EEN MOOI DOEL. MAAR IS DE WEG WEL DE JUISTE Wanneer we hier de vraag stellen, of de katholieke arbei dersorganisatie met haar actie voor „de nieuwe gemeenschap" een o.i. prijzenswaardig doel wel de juiste weg heeft ge kozen, bedoelen we geen criiiek te leveren. We hopen innig, dat onze vrees die er is mag worden beschaamd en dat de ingeslagen weg de kortste tot het doel zal blijken te zijn. Wat wil de katholieke arbei dersbeweging met haar groot- scheepsche actie? Zij wil propaganda voeren voor een nieuwe maatschappij, een nieuwe sociale en economische ordening, gegrondvest op den inhoud der encyclieken o.m. van Leo XIII en Pius X aan de moderne maatschappelijke verhoudingen gewijd. We noemen van deze ency clieken: „Rerum Novarum", „Gra ves de commune re" en „Qua- dragesimo Anno". Deze ency clieken wijzen eenerzijds de arbeiders op hun plichten, daar nevens en in het bijzonder herinneren ze aan de rechten der arbeiders, keeren ze zich tegen den te gröoten invloed van het kapitaal in de huidige samen leving, wijzen ze op de voor name positie van den arbeid ert voeren ze een pleidooi voor de solidariteit der standen en voor sociale rechtvaardigheid. Met de kennis van den inhoud der genoemde encyclieken is het eigenaardig gesteld. Er zijn betrekkelijk vele katho lieke intellectueelen, die dien inhoud hebben bestudeerd daarnevens zijn er veel meer katholieken, die met bepaalde teksten er uit schermen, zonder dat ze eenig begrip hebben van het samenhangende geheel. Andere katholieken maken met deze encyclieken bij voorkeur liever geen nadere kennis, omdat ze weten, dat daarin uitspraken voorkomen, die het kwade ge weten in hen zouden kunnen beroeren. Over het algemeen is dekennis van de pauselijke encyclieken over de sociale kwesties, onder de katholieken slechts zeer be trekkelijk. De niet-katholieken weten er over het algemeen niets van, behoudens een aantal in tellectueeien, die hun levenswerk „in de politiek" of in„ de sociale beweging" vonden. Het sociaal-democratische Ka merlid Jhr. van der Goes de Naters b.v. heeft er in de Tweede Kamer meermalen blijk van ge geven, dat hij van den inhoud der encyclieken, aan de sociale kwesties gewijd, zeer goed op de hoogte is en dat hij dezen inhoud ook waardeert. Zulke waardeering van niet- katholieke zijde behoeft geenszins te verwonderen. Wat in „Rerum Novarum" en de daarop aan sluitende encyclieken wordt ge- leeraard, vindt zeer zeker zijn grondslag in bepaalde beginselen der katholieken, maar toch ook weer enkel in zulke beginselen, welke door allen katholieken en niet-katholieken worden gedeeld, althans voor zoover die „allen" zich baseeren op de voorname eischen van 't natuur recht. V Nu is de Katholieke Werk- liedenorganisafie een groot- scheepsche actie begonnen. „Naar de nieuwe gemeenschap", te fundeeren deze nieuwe gemeenschap op de beginselen der meerbedoelde encyclieken en zij verwacht daarbij ook de niet- katholieken te kunnen begeeste ren, omdat de katholieke leer stellingen, welke zij thans pro pageert, berusten op „door een ieder te aanvaarden ethische normen". Voor deze actie is veel ijver en liefde beschikbaar gesteld en een vrij groot kapi taal. De eerste resultaten schijnen een weinig teleurstellend te zijn. Eerstens voelt men een tekort aan enthousiasme bij die katho lieke organisaties, welke andere standen dan die der arbeiders omvatten tweedens stoot men op een muur van wantrouwen onder de niet-katholieken. Zelfs bladen, die zich objectief tegen- over menige Roomsche actie plegen te stellen de liberale „Avondpost" b.v. waarschu wen terzake tegen „Roomsche machtsvorming" Was dat niet... een beetje te verwachten Eerstens was het tekort aan algemeen katholiek enthousiasme betreft. Met teksten uit „Rerum Novarum" e.d. wordt door de katholieke arbeiders graag en véél „geschermd". „De arbeider is zijn loon waard" de ka tholieke arbeider weet, dat dat in „Rerum Novarum'' staat. Maar in die encycliek wordt ook veel geschreven over de plichten van den arbeider, de gemiddelde katholieke arbeider kent van die passages bitier weinig. Katholieken uit andere standen lezen „Rerum Novarum" en „Quadragesimo Anno" liever heelemaal niet. Ze vonden het al erg genoeg, dat de pastoor er nu en dan over preekte; het maakt de menschen maar onte vreden De werkelijke, volledige inhoud is ondanks de halve eeuws leeftijd van „Rerum Novarum" nog maar zeer gebrekkig be kend onder de katholieken. En de niet-katholieken weten er zoo goed als niets van. Ware het onder deze omstan digheden niet doelmatiger, dat eerst nog eens - het is al meer beproefd een intensieve leering ware voorafgegaan De niet-katholieken kan men zeer zeker met de katholieken vereenigen voor een actie tot hervorming van de maatschappij naar „door een ieder te aanvaar den ethische normen. (Deze woorden zijn ontleend aan een artikel van prof. dr. J. de Quay, rector-magnificus van de Katho lieke Economische Hoogeschool te Tilburg, in het tijdschrift „Economie"). Maar ze zijn niet te bewegen tot steun aan een beweging tot maatschappelijke hervorming en kel en alleen, omdat deze de Pauselijke encyclieken tot grond slag heeft. De katholieken maken tot heden niet meer dan een derde onzer volksgemeenschap uit. Zuiver katholieke hervormings plannen zullen dus niet kunnen worden verwezenlijkt. Ook niet wanneer ze aanvaarding beoogen van algemeene ethische normen. De katholieke signatuur der plan nen staat zulke aanvaarding in den weg. De volledige inhoud der en cyclieken zou allereerst méér tot gemeen goed moeten worden gemaakt. Daarna zou er een actie moeten worden gevoerd, geleid door menschen van allerlei rich ting (vertegenwoordigers b.v. van diverse politieke en sociale or ganisaties), „naar de nieuwe ge meenschap". En de katholieken, maar dan ook enkel de katholieken, zouden voor deze actie kunnen en moeten worden geïntresseerd door een nevenactie der Katho lieke Werkliedenorganisatie, waar in werd duidelijk gemaakt, dat de algemeene ethische normen, geldend te maken in „de nieuwe gemeenschap" haar sanctie von den in de bekende encyclieken der Pausen. Md. Doos 30 en60ct. De wereld is 'n gevaarlijke draaikolk. Persoorlog tusschen Italië en Frankrijk. Gevaar van den Spaanschen strijd. Wg zullen ditmaal eens niet be ginnen met een beschouwing over den actueelen internationalen toe stand op politiek terrein, aan de hand van de resultaten van confe renties, perscampagnes en gebeur tenissen op de slagvelden, hoewel dit alles ook thans weer stof genoeg levert voor lange beschouwingen. Wij zullen onze aandacht eens vesti gen op den internationalen finan- cieelen en economischen toestand, welke van buitengewonen invloed kan z£d op de dingen, die in de toekomst staan te gebeuren. Onze bekwame sociaal econoom, het Tweede Kamerlid Dr. Korten- horst heeft daaraan een beschou wing gewijd. Hg wijst speciaal op den zeer moeilijken toestand, waarin de zoogenaamde dictatuur-staten Italië en Duitschland meer en meer komen te verkeeren. CJit de financieele en economische jaarverslagen dezer landen blijkt, dat de toestand dezer landen steeds meer onhoudbaar wordt en de Ita- liaansche minister Lautini schrijft, dat financieele hulp van *t buiten land noodzakelijk is. Het is nu echter de groote vraag, of de democratische landen er voor voelen, om de dictatuur-staten met credieten bij te staan. In de eerste plaats vragen zij zich af, of deze credieten later wel zullen worden afgelost. En dat hangt weer samen met de vraag, of deze credieten be stemd zijn voor oorlogstoerusting of voor het scheppen van werkelijke rijkdommen. Voor Duitschland staat het pro bleem net eender als voor Italië. Het halfjaarlijksch rapport van de Reichskredit-Geselschaft constateert, dat het Duitsche economische leven een tekort heeft aan grondstoffen en voedingsmiddelen en dat deze onontbeerlijke artikelen alleen ge kocht kunnen worden door den uit voer van Duitsche waren. De Duit sche uitvoer loopt echter terugin 1937 was hg nog 6.3 milliard Mark en in 1938 slechts 5.6 milliard. Ge volg daarvan is, dat Duitschland minder grondstoffen en voedingsmid delen kan invoeren. Genoemd rapport erkent Duitsch- land's armoede aan deviezen, buiten- landsche kapitaalbeleggingen koloniën. De daaraan verbonden moeilgk- heden en bezwaren zgn in beduiden de mate vergroot door de gebieds uitbreiding van het Duitsche rijk in 1938. Zoo beweegt ook het econo misch leven van dit land zich om het hoofdthema van grondstoffen en voedingsmiddelen-voorziening eener- zgds en internationale kapitaalcir culstie anderzijds. Onder deze verhoudingen bevindt de wereld zich in een gevaarlijke draaikolk. Italië en Duitschland voeren een politiek van economische zelfvoor ziening autarkie, d.w.z. zij trachten zich economisch onafhan kelijk te maken van het buitenland. Zrj hebben in hun landen een mili- taristischen geest geschapen en die kan door hen niet meer worden be- heerscht. Hg eischt steeds meer en de leiders zijn de dienaren eworden van den oorlogs-god. Hem brengen zij steeds groote offers en zrj zoeken de oplossing der moeilgkheden in een onverzadigbare zucht naar ge biedsuitbreiding. Het zal de groote vraag zgn, tot welke hoogte de spanningen nog verder opgevoerd kunnen worden, voordat de crisis losbreekt en in welke richting de explosie zal gaan. Bg zulk een toestand zegt Dr. Hortenhort inderdaad niet te veel wanneer hij spreekt van een gevaar lgke draaikolk, waarin de wereld zich bevindt. Misschien kunnen de economische en financieele moeilgkheden nog een halt toeroepen aan de dictators op hun gevnarlgken weg. Maar ook kan de economische nood der volken, tot zulk een span ning leiden, dat er revolutie dreigt. En de dreiging zal steeds moeten worden afgeleid door nieuwe „suc cessen" van de dictators op buiten- landsch terrein en dat maakt op zijn beurt weer. dat de dreiging van een grooten oorlog boven Europa blijft hangen. Neen, hoe men den toestand ook beziet, erg hoopvol ziet het er op de wereld zeker niet uit. FRANKRIJK EN ITALIË Ook wanneer wij het vorenstaan de toetsen aan de actueele gebeur tenissen, dan komen we geenszins tot een meer geruststellend beeld. Ondanks alle vriendelijkheden en mooie woorden rond het bezoek van Chamberlain aan Rome „den architect van den Europeeschen vrede", zooals een Engelsch blad hem noemde kan men niet zeg gen, dat dit bezoek kalmeerend ge werkt heeft op den onrustigen toe stand en met name tusschen Italië en Frankrijk is de verhouding nog steeds niet zoodanig, dat zij geen gevaar voor den vrede zou inhouden. De pers van beide landen spreekt in een taal, die tusschen beschaafde landen onmogelijk moest zijn en de eerlijkheid gebiedt te erkennen, dat de Fransche in dit opzicht niet beter is dan de Italiaansche. Het internationaal fatsoen wordt hier danig uit het oog verloren. Wederzijds tast men de eer van het leger aan en lanceert men ha telijke beschuldigingen. Dat kweekt verbittering en haat en deze gees tesgesteldheid kan in de internatio nale betrekkingen rampzalige gevol gen hebben. Tot welk een dolle razernij deze perscampagne reeds heeft geleid, toont ons een artikel in het blad der fascistische partij te Rome, waarin voorspeld wordt, dat Europa nog in dit jaar in een oorlog zal gewikkeld zgn En hier nog een staaltje uit het blad „Tevere" „44.000.000 menschen hebben reeds gespuwd in het gelaat der derde republiek.... Komt, Fransche ad miraals, om de grondige bespuwing te ondergaan, die de laatste ma troos in Italië voor u heeft voor bereid In zoo'n geestesgesteldheid is er geen plaats voor een rustige be- spreking van de vraagstukken. En terwg'l aldus de moeilgkheden zich ophoopen, komt daar nog bij het gevaar van den Spaanschen burgeroorlog, die zijn beslissing ook schijnt te naderen. Er is altijd gezegd, dat de strg'd tegen het einde juist groot gevaar voor den Europeeschen vrede zou gaan opleveren. Dat stadium schijnt nu aange broken De vrienden van de roode regee ring te Barcelona zijn nu in actie gekomen en zg probeeren vooral Frankrijk te bewegen tot hulp aan rood Spanje. In Frankrijk zijn voor die hulp vele voorstanders, Men vreest daar straks de situ atie, dat de Italiaansche brigade's aan de Pyreneën staan en dat Italië zoodoende op één front meer met den sabel zal kunnen rammelen, om kracht bij te zetten aan zijn eischen tegen Frankrijk. Frankrijk zal, vooral ook met het oog op zgn toekomst thans zeker zijn handen af moeten houden van Spanje en alles moeten doen, in vereeniging met Engeland, om aan den straks zegevierenden Franco een goeden buur te krijgen en dezen los te weeken van Italië en Duitsch land, bondgenooten, die hij meer dan beu is! China en de Volkenbond. De Chineesche afgevaardigde in den Volkenbondsraad heeft te Genève opnieuw eén dringend beroep gedaan op den Volkenbond, om zijn geteis terd land bg te staan in den strijd tegen Japan o,m. door boycot van de Japansche goederen, door verbod van verkoop aan Japan van oorlogs- materialen en door economische en financieele ondersteuning. 1 ..MijnhardlJ» 5 ct 12 Mijnhard!]**" 50 et Paraat zijnl Wij moeten nog eens enkele woor den wijden aan het groote belang van de aanstaande verkiezingen voor de Provinciale Staten. Ook in Katholieken kring hooren wij hier en daar ter zake meeningen verkondigen, welke getuigen van een ontstellend gemis aan inzicht in de groote beteekenis van dezen stem busstrijd. Bg de Kamerverkiezingen is in verband met 't kleine geknut sel, waartoe velen dezen principiëelen strijd verlaagden, de opmerking gemaakt, dat het daarbij over heel wat anders en heel wat meer ging dan over een biggenmerk meer of minder. Met een variant daarop zouden we thans kunnen zeggenbij de Statenverkiezingen is de inzet heel wat hooger dan de al of niet verbetering van. 'n waterleiding Stemt Uw aanslagbiljet 1938/39 met de door U gedane aan gifte Zoo niet, dan staan wij U gaarne zonder ver plichting met ons advies ten dienste. Accountantskantoor H. OKHUYSEN Van Cleefstraat 16 VENLO Tel. 3669 Neen, deze stembus wordt een nieuwe krachtmeting tusschen prin ciepen over de vraag, of wij willen handhaven het vrije Nederlandsche volk met vrijheid van godsdienst, vrijheid van opvoeding, onderwijs, pers en radio. Velen van onze kiezers moet het inzicht in de beteekenis van dezen strijd nog worden bijgebracht. Dat is een noodzakelijk werk, omdat zonder dat inzicht zoo gemakkelijk vele stemmen terecht komen bij den tegenstander, die den strijd afvoert van het principieel terrein en alleen werkt met materialistische voor spiegelingen. Daarom zouden wij alle afdeelingen van onze R.K. Staats partij en de kernen en propaganda- clubs nog eens willen opwekken tot de grootst mogelijke activiteit, vooral middels vergaderingen, huisbezoek en lectuurverspreiding. En de kiezers sporen we aan tot bezoek aan de vergaderingen, tot een welwillend ontvangen en aan- hooren der propagandisten en tot lezing van de katholieke propaganda- lectuur. Dan alleen kan ons deze stembus weer een zege bezorgen op onze veelsoortige tegenstanders, zoowel van links als van rechts. Moordend verkeer. Elke maand komt de statistiek van de verkeersongevallen ons eraan herinneren, welk een moordend karakter het steeds intenser wordend verkeer op de wegen gekregen heef t. Hier volgt een staatje van het getal dooden met daarachter het getal zwaar gewonden in de maanden Juni t/m November. Juni 66 384 Juli 71 401 Aug. 68 429 Sept. 68 452 Oct. 90 408 Nov. 68 365 Het getal dooden beliep dus 431 tegenover 322 in dezelfde periode van het jaar 1937. De Bijz. Vrijw. Landstorm. Blijkens het jaarverslag van de Nat. Landstorm commissie over 1938 nam gedurende dat jaar het aantal vrijwilligers toe met 1002, waardoor met inbegrip van de korpsen „Motor- dienst", „Vaartuigendienst" en Spoor wegdienst een sterkte kon worden bereikt van 94.225 man. Het aantal bg den B.V.L. aange sloten reserve-officieren bedraagt 2564, terwijl er 1284 plaatselijke leiders voor den arbeid in de plaat selijke afdeelingen beschikbaar zgn. Het korps de IJssel en Vollenhove omvat 4559 vrgwilligers, Veluwsch Verband 3881. De toeloop tot de schietoefeningen en -wedstrijden heeft neiging regel matig grooter te wofden. In 't voorbijgegane jaar namen 41.000 vrgwilligers, meerendeels nog dienst plichtig, daaraan deel. Lente in Januari. Deze winter vervalt wel van het eene uiterste in het andere. Het is een maand geleden, dat wij kleum den van de buitengewone koude, met als eenige genoegdoening, dat het nog nooit zoo koud was geweest in December. En Maandag waren wij zoo ver, dat de temperatuur een in Januari nog nooit overtroffen hoogte had bereikt. In den nacht van Zondag op Maandag wees de thermometer te De Bilt een stand van 55 gr. Fahren heit aan, welke temperatuur ook Maandag overdag werd bereikt. Deze stand is even hoog als de hoogst bekende Januari-temperatuur sinds 1849, nL die van den middag van 21 Januari 1899. Per trein veilig. Naar we vernemen zgn de Ned. Spoorwegen in 1938 wederom geluk kig geweest, wat betreft de voorge komen ongevallen. Evenals in 1937, kwam er in 1938 geen enkele reizi ger door een spoorwegongeval om het leven, hetgeen zeggen wil, dat op een totaal van tweemaal 90mil- lioen of 180 millioen reizigers en een afgelegd aantal van ongeveer 90 millioen reizigers-kilometers, in de beide laatste jaren, geen enkele rei ziger door een spoorwegongeval het leven liet. Iets wat in dezen tgd met zijn enorm aantal verkeersongeluk ken, niet zonder waardeering kan blijven, VENRAY, 21 Jan. 1939 VERGADERING BOUWVAKARBEIDERS. Donderdag 12 Januari 1939 hield de R.K. Bouwvakarbeidersbond St. Joseph in het Patronaat hare druk bezochte jaarvergadering. De Voorzitter, de heer Peters, opende de vergadering met den Christelijken groet en sprak een hartelijk woord van welkom tot de aanwezige leden, alsmede tot den Weleerw. Heer Kapelaan Kuepers, Geestelijk Adviseur van den Bond. Hierna hield de Voorzitter een jaaroverzicht, waarin hg naast de voornaamste gebeurtenissen in den bond, vootal wees op de noodzake lijkheid van trouw vergaderingbezoek waardoor de leden het Bestuur zulk een krachtigen ruggesteun geven bg het waarnemen der belangen van de leden. Vooral doet hg een beroep op de medewerking van echtgenooten en moeders om de mannen en zoons hierop te wijzen. Verder hoopt de Voorzitter, dat de na de vergadering te houden tombola aller tevreden heid zal oogsten, de winnaars een verrassing en de overigen een hoop op een volgende keer. Hierna deed de Secretaris, de heer van de Ven, voorlezing der notulen van de vorige vergadering, welke onder applaus en dank voor de be toonde juistheid werden goedgekeurd, waarna een tot in de puntjes uit gewerkt jaarverslag gegeven werd, waaruit we ontleenen, dat ook hierin de klacht geuit werd over een slecht bezoek der vergaderingen. Dit moet anders worden wil de Bond kunnen beantwoorden aan haar taak en innerlijk en uiterlijk sterker worden, wat dringend noodig is om bg een of andere gebeurtenis, zooals dit jaar nog geschied, gewicht in de schaal te kunnen leggen en een goed eindresultaat te bereiken. Het aantal leden, 193, bleef stationnair. Er werden 4 bestuurs- en 4 leden vergaderingen gehcuden. Nadat het applaus voor dit jaar verslag was verstomd, bracht de Voorzitter namens de vergadering aan den Secretaris dank voor zgn keurig werk, waarin het geheele bondsleven treffend is weergegeven. De heer Ponjé gaf vervolgens als Penningmeester een zeer uitgebreid en keurig finantieel verslag, waaruit bleek, dat niet minder dan bijna f 14000 door zijn handen gegaan zgn. Dat een en ander veel administratie meebrengt, waarbij de meest moge lijke accuratesse moet betracht worden, kan hieruit opgemaakt worden. Het nadeelig slot van 1937 is in den loop van 1938 niet alleen weggewerkt, maar 1938 leverde zelfs een batig saldo op. Onder applaus der vergadering bracht de Voorzitter den Penning- meester dank voor zijn punctueel werk en sloot in dien dank tevens de echtgenoote van den Penning meester in, voor hare groote hulp bg het werk. De Commissie van onderzoek bracht hierna rapport uit over het onderzoek van boeken en bescheiden en was vol lof over hetgeen zg ge zien en accoord bevonden had. De heer Windt, lid van het Hoofd bestuur, was wegens ziekte verhin derd deze vergadering bij te wonen en werd dan ook vervangen door het Hoofdbestuurslid, de heer v. d. Kamp uit Eindhoven, die een propa gandistisch woord sprak en hierbij wees op de noodzakelijkheid van vergaderingenbezoek. Denk toch niet dat het Bestuur vergaderingen uit schrijft voor hun genoegen, doch uitsluitend en alleen om de belangen van U, arbeiders en Uw gezin te behartigen. Vooral in dezen tgd nu in een nieuwe gemeenschap een idee, door groote mede- en tegenstanders ons benijd, een betere tijd gaat Komen, moeten allen medewerken tot verkrijging der idealen, neergelegd in de beroemde encyclieken Rerum Novarum Quadragesimo Anno. Onze ministers doen hun best om via tal van sociale wetten de wanverhoudin gen weg te nemen en meer bestaans zekerheid en levensgeluk aan de werknemers te bezorgen, laten wij van onzen kant dan ook onze krachten inspannen ter bereiking van datgene, waarvoor zij zich inspannen. Een dracht maakt macht. Onder applaus der vergadering bracht de Voorzitter den Spreker dank voor zijne rede, waarna de Weleerw. Heer Kapelaan Kuepers als Adviseur het woord voerde, die op het bijzonder karakter wees van elke jaarvergadering, waarin een terugblik geworpen wordt op het afgeloopen jaar en het onbeschreven blad van het nieuwe jaar voor ons ligt. Hiervan kunnen de leden nog van alles maken, mits zij denoodlge activiteit aan den dag leggen. Weest dan ook levende steenen aan het gebouw van sociale rechtvaardigheid en liefde, dat in de nieuwe gemeen schap wordt opgetrokken tot heil van Kerk en Maatschappij. Ook dezen Eerw. Spreker brengt de Voorzitter hartelijk dank voor zijn opwekkend woord, waarmede de vergadering onder applaus instemt. Daar er geen tegen-candidaten gesteld zgn, werden de aftredende Bestuursleden Jos. Ponjé, Th. van de Ven en Jac. de Bruin met alge meene stemmen herkozen, die de Voorzitter feliciteert met het ver-

Peel en Maas | 1939 | | pagina 1