Weekblad voor VENRAY, HORST en Omstreken. £t 0, ,emmen$f \ymkay} AlleenBoter is boter „VENRAY" boter Het Limburgsche Peelmijnveld. Buitenland. KLEEDING NAAR MAAT. Heeren- en Jongens-Overjassen Gabardine merk „BROCON". Binnenland. Steunt de K.R.O.! Provinciaal Nieuws Zaterdag 29 October 1938 Negen en vijftigste Jaargang No 44 PEEL EN MAAS is zeer fijne bo ter ADVERTENTIEPRIJS 1—S regels 60 ct per regel 71/, ct. Bg contract groote reductie Uitgave FIRMA VAN DEN MUNCKilOF, VENRAY Abonnementsprijs per kwartaal: voor Venray 65 ct Telefoon 51 Giro 150652 buiten Venray 75 ct. Afz. nummers 5 ct Sinds het Peelmijnveld werd geëxploreerd en dat is tientallen jaren, keeren in de dagbladpers en in de periodieke pers telkens de artikelen weer, welke op exploitatie aandringen Het spreekt vanzelf, dat deze niet nalaten, indruk te maken op de bevolking van en rondom de streek, waarin 't Peelmijnveld gelegen is. Men maakt zich beeld van de toekomst zijner streek, van economische moge lijkheden voor de bewoners, van ontwikkeling, verandering en opbloei. Zij, die dieper doordenken, vragen zich ook met zorg af, welke gevolgen zulk een over gaan van een landbouwstreek van eeuwen en eeuwen her naar industrialisatie en het toestroo- men van nieuwe bevolking op den geest der huidige bevolking zal hebben. Zoo heeft deze stof de belang stelling van iedereen. Die reeks van informatieve, soms wel eens speculatieve arti kelen is den laatsten tijd voort gezet met een tweetal van de hand van dr. ir. J. A. W. Mul Ier in het bekende en hoogstaande tijdschrift „Economisch Statisti sche Berichten." Deze schrijver betoogde, dat wanneer de kolenconsumptie van ons land zich niet in onverwacht ongunstigen zin ontwikkelt, het tijdstip aangebroken is om een Peelmijn op te richten. En hij stelt dat tijdstip op 1939. Verder komt ir. Muller na allerlei berekeningen tot de con clusie, dat de bedrijfskosten eener Peelmijn niet belangrijk zullen afwijken van die der bestaande mijnondernemingen. Bij een pro ductie-capaciteit van 21/, tot millioen ton zal volgens zijn be rekeningen een gelijke kostprijs bereikt kunnen worden als bij de bestaande mijnen. De schrijver denkt zich dan een mijn, inge richt met inschakeling van de nieuwste technische vindingen en met voldoende beschikking over geschoold personeel. Het LimDurgsche Peelmijnveld strekt zich in de breedte uit over een strook van ongeveer 10 K.M en gaat in het zuidoosten over de Nederlandsche grens. De breedte gaat hier van ten zuiden van Swalmen tot ten Noorden van Belfeld. De lengte van het veld is in Limburg ongeveer 20 K.M. en gaat tot de Noordbrabantsche grens van Meyel tot ten zuiden van Venray. De omgrenzing van het gebied loopt vanaf de Duit- sche grens over de plaatsen Swalmen, Neer, Meyel, Liessel, Griendtsveen, Maasbree, Baarlo en Belfeld en vandaar weer tot de Duitsche grens. Bedoelde artikelen verlevendi gen de hoop om den spoedigen bouw eener mijn in het Peel mijnveld, waarnaar Midden- en Noord-Limburg reeds geruimen tijd met belangstelling uitzien Nieuwe perspectieven zijn er echter niet geopend. Een deskundige als de oud minister van Waterstaat, ir. M. Bongaerts, heeft er reeds vroeger nadrukkelijk op gewezen, dat de tijd voor den bouw eener mijn in dit gebied aanbreekt, in des kundige kringen bestond dus ook de overtuiging reeds, dat de ex ploitatie rendabel was. Wij schrijven dit niet om aan de waarde der artikelen van ir. Muller ook maar het minste te willen afdoen, maar om te laten zien, dat het vraagstnk daarmede niet in een nieuw stadium is getreden. De bouw van een mijn is een werk van grooten omvang en groote beteekenis. Er zijn nu alweer eenige jaren overheen gegaan, sinds pogingen zijn gedaan om te komen tot den bouw eener mijn in de meest zuidelijke punt van het Peelmijn veld, n.l. op Mijnweg. Men her innert zich, dat er in die streek) nieuwe boringen zijn verricht en toen met het doel om tot exploi tatie te komen van een particu liere mijn. Op grond van de resultaten werden pogingen aangewend om kapitaal voor mijnbouw bijeen te brengen. Ook toen moest men zich weer tot de buitenlandsche kapitaalmarkt richten, zooals dit met alle in de laatste tientallen jaren gebouwde particuliere mijnen het geval is geweest. Die pogingen zijn toen mislukt. De indruk, die het geval op ons heeft achtergelaten, is, dat het ve're van gemakkelijk is, zulk een werk tot stand te brengen, een indruk, die ons tot den hui- digen dag is bijgebleven. Wil het gebied, dat het Peel mijnveld in Limburg omvat, iets doen, om aan de bereiking van het groote doei mede te werken, dan moet het als een groote eenheid daarvoor samenwerken en van meet af aan zich bezig houden met de vraagstukken, die hierbij aan de orde komen. Een mijn is geen object voor kerk toren-poli 'iek. Zeer belangrijke beslissingen, omtrent de vraag of het een staatsmijn, dan wel een particu liere mijn zal worden, over het kapitaal, over plaats van aanleg enz, zullen verder buiten ons gewest genomen worden. Des kundigen op allerlei gebied zul len hier de beslissing nemen. Wanneer ondeskundigen nu al met eenige forschheid willen uit maken, dat de eerste nieuwe mijn op den linkeroever der Maas moet worden gebouwd en niet op den rechteroever, waar de kolen 80 en 100 meier minder diep zitten, dan legt dit natuur lijk geen gewicht in de schaal. Een nieuwe mijn strekt haar invloed uit tot in verre omge- ving. Er is ook daarom reden tot een hechte samenwerking in een groote streek om tijdig voorbe reid te zijn op de problemen die zich voordoen en om een oplossing zullen vragen. Er is dus zeker geen reden om gescheiden en tegen elkaar op te treder. in verschillende deelen van het Peelmijnveld Het gaat hier niet om iets als garnizoenen, waarbij allerlei ge meenten in den lande elkaar de loef trachtten af te steken, znodat de regeering ze als het ware liet koopen. Wij mecnen daar bij voorbaat tegen te moeten waar schuwen. Laat het toch niet onze eerste zorg zijn, uit te maken, waar de eerste mijn zal worden gebouwd. Dat is het werk van deskundigen, op andere gegevens en met an dere motieven dan waarover iemand hier beschikken kan. Midden- en Noord-Limburg mogen het groote vraagstuk in studie nemen: wat er dient te gebeuren, wanneer op welke plaats dan ook een nieuwe mijn in zicht zal komen. Dat vraagstuk heeft een godsdiensti- gen, een geestelijken, een econo- mischen kant en roept allerlei nevenvraagstukken op, omtrent land en volk, kortom er is stof genoeg ter bestudeering voor een veelzijdig lichaam, noem het commissie dat overigens bui ten het staatsbestuur of het con sortium staat, hetwelk den mijn bouw gaat ondernemen. De groote veranderingen, die te gebeuren staan en waarop deze streken zelve, om van haar goede eigenschappen te behouden wat te behouden is, haar invloed moeten uitoefenen, wettigen de vele moeiten, die daarvoor noo- dig zijn, maar die in het resul taat haar belooning zullen vin den. Wat in Zuid-Limburg kon worden bereikt, is voor hier een aanmoediging. Met de tegenval lers daar kunnen wij hier ons voordeel doen. Toestanden in mijncentra in andere landen zijn voor een spoorslag tot krachtigen arbeid. HITLER WERKT VOORT. Aan de nieuwe kaart van Europa. Reeds wezen we er in een vorig overzicht op, dat thans Lithauen aan de beurt sehijnt om zich te schikken naar Hitler's territoriale eischen in Europa, eischen, welke de Führer kort geleden, n.l. bij de bezetting van het Sudetenland, niet meer zeide te hebben Van Lithauen wordt geëischt, dat het zijn verdrag met Sovjet-Rusland zal breken en 't Memelgebied tot een „vrijgebied" (waarschijnlijk naar het model van Danzig) movt maken. 0. de eerste stoot in dit offensief is niet al te hard gegeven, de Lithausche regeering mag tot 1 Januari a.s. over de zaak nadenken. En dan, als Lithauen weigert Maar Lithauen zal wel niet weige ren, want na Tsjechoslowakije's er varing weet het, dat het niet op steun van andere mogendheden hoeft te rekenen, als het zich verzet tegen Hitler's wil. Vandaar dat men in Lithauen reeds bezig is om de buitenlandsche politiek te heroriënteeren. Hitier heeft in Memel reeds een Lithauschen „Henlein" zetelen; de functionaris heet daar: dr. Neumann De eischen door dezen heer gesteld vertoonen een treffende gelijkenis met de acht punten, welke de Sudeten-Duitsche leider te Karlsbad heeft geformuleerd. Deze eischen zijn 1. Benoeming van een Duitscher tot hoofd der regeering van Memel. 2. Invoering der Duitsche wetge ving, met inbegrip van de Neuren- bergsche wetten. 3. Waarborging van volkomen vrijheid van organisatie voor Duit sche politieke organisaties. 4. Zelfbestuur van de Duitsche bevolking. Het verluidt dat de Lithausche regeering reeds maatregeien bestu deert, om den toestand te regelen. MEMEL „VRIJ"! De nationaal-socialisten iu Memel hebben van gedelegeerden van het nationaal-socialistische hoofdkwar tier te Berlijn ter conferentie de belofte gekregen, dat zij den vol genden zomer hun vrijheid zullen krijgen. Volgens een der autoriteiten te Berlijn moet de mededeeling van Hitier, dat Duitschland geen terri toriale eischen meer heeft in Europa, r de Lithausche regeering niet verkeerd worden uitgelegd. Hij verklaarde, dat de Führer nooit gezegd heeft, dat de Duitsche regeering geen belangstelling meer heeft in het lot van aan de Duitsche grenzen buiten het Rijk wonende Duitschers. Integendeel zal alles worden ge daan om te zien, dat hun leven en bestaan worden gewaarborgd. Officieele en politieke kringeji te Berlijn hebben met voldoening opge merkt, dat de Litausche regeering twee wetsontwerpen met betrekking tot de veiligheid van den staat, waartegen de in het Memelgebied wonende Duitschers bezwaren had den gemaakt, heeft terug genomen. of Japan. Toch staan deze landen niet bovenaan. Volgens de statistie ken Komt deze eer toe aan de Deeu- sche Farocr-eilanden. De families tellen hier gemiddeld zeven kinderen. Tien kinderen in een familie is geen zeldzaamheid, en families met zeven tien kinderen worden hier nog niet als „eigenaardigheden beschouwd. Dc oude koloniën. Joden mogen er niet heen Van dag tot dag wordt in het Derde Rijk thans de roep sterker om teruggave.van de vroegere koloniën en waarlijk te Berlijn is men reeds begonnen met de zaken in het vroegere bezit naar Nazi-wijze te organiseereD. Bericht wordt nl. dat de Duitsche regeering op het laatste oogenblik een groep Joden, welke Duitschland wenschte te verlaten om naar Zuid-West-Afrika te gaan, ver boden heeft het land te verlaten, hoewel blijkbaar alle voorbereidende maatregelen waren getroffen en zoo wel de regeering van Zuid-West- Afrika als de Duitsche regeering de noodige papieren hadden verstrekt. Verklaard werd, dat zoo lang de koloniale kwestie nog niet geregeld is, de Duitsche regeering zich ertegen verzetten, dat Joden zich vesti gen in de vroegere Duitsche kolo niën. In de vroegere koloniën zelf wordt een afweer-actie tegen de Duitsche eischen van teruggave gevoerd, al thans in Z.W. Afrika. Het denkbeeld een referendum of volksstemming te houden, om te beslissen over het lot van Zuid-West Afrika, is door de vereenigde nationale partij na drukkelijk van de hand gewezen. Tevens voorradig: De best passende Regenjas. ERNSTIG INCIDENT. Dinsdag heeft zich een ernstig incident ten aanzien van de Hon- gaarsch-Tsjechische betrekkingen voorgedaan. Een Tsjechisch militair vliegtuig is door twee Hongaarsche jachtvliegtuigen aangevallen en brandend neergestort. De bestuurder werd gewond. Het toestel, dat vernield werd, is 12 km. binnen de Tsjechoslowaak- sche grens neergekomen. Dit ernstig incident zou zich heb ben voorgedaan te Vele Meder, een stad ten Z.O. van Bratislawa. Het lot van Schuschnigg. Duitschland kent geen edelmoe digheid ten opzichte van zijn ver- slageu tegenstanders. Het lot van den voormaligen Oostenrgkschen bondskanselier Schuschnigg is daar van het beste voorbeeld. Deze be vindt zich nog steeds in zooge naamde „Schutzhaft". Toen deze week zijn vader werd begraven, werd hem geen toestemming gege ven om de begrafenis bij te wonen. Als reden van deze weigering wordt opgegeven, dat de gezond heidstoestand van dr. Schuschnigg zijn aanwezigheid bij de begrafenis niet toeliet. Dc Duitsche schuld. Op 31 Aug. 1.1. bedroeg de Duit- Het prinsesje groeit 1 Wat lijken de kinderkreetjes, die prinses Beatrix bij haar doop slaakte via de microfoon tot onze huis kamers doordrongen, nog maar nauw weerklonken... En thans reeds werden we verrast met een tweetal afbeel dingen van de kleine Oranjetelg, welke ons deden zien, dat het prin sesje uit de kluiten gewassen raakt een dartel en gezond meiske is, trotsch zoo lijkt het op twee tandjes, die het reeds dóórkreeg en in den open lachmoDd laat zien aan allen, die daar belang in stellen. Nog een paar maanden en de kleine Beatrix zal dappere stappen doen aan de hand van vader of moeder Als-ie-wint. sche gefundeerdeschuld 23.941.800 000 Mark, tegenover 12.305.000.000 Mark op 31 Jan. 1933, toen Hitier aan het bewind kwam, wat bgna een ver dubbeling der schuld beteekent. Onder deze bedragen zgn nog niet begrepen de kortloopende schulden, opgenomen voor bewapening, wegen bouw etc. Het kinderrijkste land ter wereld. Op de vraag, welk land de meeste kinderrijke gezinnen telt, krijgt men verschillende antwoorden. Sommigen noemen Italië, anderen Polen, China De Statenverkiezingen van voor jaar '39 komen in het zicht en des wege maakt men zich in verschil lende partgen op, tot het voeren van de noodige en onnoodige actie. In Amsterdam hield de N.S.B. een werkersvergadering, waarin Mussert de algemeene richtlijnen voor de verkiezingsactie aangaf. Hg verdedigde daarbij de beweging tegen de beschuldiging van landver- radelijke Duitschgezindheid en van haat jegens de kerken. Ook heette hg de N.S.B. niet anti-semietisch, al achtte hij het noodig om het eigen volk tegen Joodschen invloed te be schermen. Deswege, zoo kondigde hij aan, zullen alle Joden, die zich na 1 Aug. 1914 in ons land hebben gevestigd, daaruit weer moeten verdwijnen Maar ze krijgen een zekeren tijd om hun verhuizing te regeleD,.. Dat alles wordt natuurlijk pas geldend, als Mussert heeft gewon nen Hij had derhalve wèl haast met het bekendmaken van zgn regeer- ingsbesluiten. Want als men bedenkt dat hij thans nog maar over een aanhang van 4 pet. der bevolking beschikt, dan is het duidelijk, dat de Joden nog niet naar een verhui zer behoeven om te zien. Vermelden we tenslotte, dat de heer Mussert ook nog heeft mede gedeeld, dat geen Joden meer voor het lidmaatschap der N.S.B. zullen worden aangenomen. Dezen slag kunnen ze misschien wel te boven komen Nieuwe tegenvaller voor onzen zu'velexport. Blijkens bericht uit Amerika zul len met ingang van 19 Nov. a.s. bij invoer in de Vereen. Staten van Amerika op de hieronder vermelde zuivel- en melkproducten van Ne- derlandschen oorsprong de volgende compenseerende invoerrechten wor den geheven in dollarcenten per Engelsch pond; Boter 9.54; magere melkpoeder 1.91 karnemelkpoeder 1.64; caseine 3.96; lectose 5.06; Goudsche kaas 6.44; Edammer kaas 5.96; gesuikerde ge condenseerde melk 1.37 en volle melk poeder 4.91. Reeds langen tijd hebben de Arae- rikaansche en Nederlandsche regee ring aan deze kwestie haar aandacht gewijd. Onze zuivelexport naar Amerika was echter niet bijzonder belangrijk In den laatsten tgd daarentegen was onze uitvoer, vooral van kaas niet onaanzienlijk toegenomen. De maatregel der Amerikaansche regeering is voor onzen handel dan ook een gevoelige tegenvaller. Loonen in de werkverschaffing. In een rede van het Eerste Kamer lid, den heer De Bruyn, voorzitter van het R. K. Werkliedenverbond, sprak deze ook over de werkver schaffing en over de daarbij betaalde loonen. Spr. wees er op dat er plaatselijk misschien klachten zgn over de werkverschaffing. De Kath. arbei dersbeweging heeft voor dat onder zoek speciaal een werkloozendienst in het leven geroepen. Niet vergeten mag worden dat de moeilijkheden soms plaatselgk liggen, als men Den Haag de schuld geeft. De loonen in het vrije bedrijf moeten volgens den Minister als basis dienen voor het werkverschaffingsloon. Van Katholiek standpunt bezien is zulke volgens spr. niet juist en on houdbaar, hetgeen spr. ook in -de Kamer heeft verdedigd. Als de loonen in het vrije bedrijf hier of daar gelijk zijn aan het ethisch minimum of zelfs daar beneden blijven, dan is het zeer onjuist, dat de werkverschaffings- loonen nog lager dan dat mini mum moeten liggen. Spr. hoopt, dat straks, wanneer de werkverschaffing een anderen vorm zal krg'gen, ook hierin verandering komt. Dc echtscheidingsramp. In 1936 werden door de Rechtbank te 's Gavenhage 656 echtscheidings- vonnissen uitgesproken, waarvan 537 bij verstek. Voor Rotterdam waren de cijfers; 650 en 506. De door Mr. Goseling aangekon digde bemoeilijking van de echtschei ding is inderdaad broodnoodig. Wij wenschen den Minister van Justitie sterkte toe bij de storm aanvallen die het z.g. denkend deel der Natie tegen hem zal organisee- ren als deze maten e in de Kamer komt, aldus de Opmarsch Aantal radio-luisteraars in Nederland. Op 30 September jl. bedroeg het aautal aangegeven radio-ontvangin- richtingen in Nederland 708 681. Het aantal aangeslotenen op radio-distri butie-inrichtingen bedroeg op dien daium 363.579. Het getal luisteraars is dus het millioen al royaal overschreden en wanneer we per toestel op 5 luiste raars rekenen, dan komen we aan ruim 5 millioen luisteraars Heeft II niets vergeten Die vraag zou in sprekende letters moeten worden aangebracht in alle spoorwegcoupé s, op perrons en in de wachtkamers der spoor- en tram wegen In de maanden Juli, Augustus en September van dit jaar bedroeg het aantal achtergelaten voorwerpen bij de Ned. Spoorwegen 22680 stuks tegenover in 't zelfde kwartaal van 1937 21683. Wilde busdiensten. De strijd van de Haarlemsche po litie tegen dé N.V. Reverti, die een wilden autobusdienst onderhield van Haarlem naar Amsterdam, is voor- loopig geëindigd met een overgave van de N.V. De busdienst is gestaakt. Overal in het land worden de wil de busdiensten thans krachtig door de politie belemmerd. Petates friteskramen en de Winkelsluitingswet. Voor de Roermondsche Rechtbank kwam Dinsdag in hooger beroep in behandeling een strafzaak wegens overtreding der winkelsluitingswet met welk al of niet slagen van dit proefkonijntje het al of niet voort bestaan der bekende friture-kraamp- jes schijnt gemoeid te zijn. De Roermondsche politie bleek tot het inzicht te zijn gekomen, dat wan neer men 's avonds na achten aan een friture een zakje petates frite koopt en daarmede zijn weg ver volgt om het al wandelende op te smullen, de verkooper zondigt tegen de desbetreffende bepalingen der Win kelsluitingswet die verbiedt na ach ten afleveren van eetwaren anders dan voor gebruik ter plaatse. In eerste instantie had de Kanton rechter f 6 boete opgelegd en alhoe wel verdachte thans kwam betoogen, dat het hem niet duidelijk was, waar om hij nu juist alu proefkonijntje moest dienen, terwijl nota bene het gemeentebestuur de standplaatsen voor petates frite verhuurde voor f 100 en meer per standplaats met de bepaling dat men van 's middags 4 tot 's nachts half een mocht ver- koopen, onderschreef de Officier van Justitie de juistheid van de kanton- rechterlijke uitspraak. Verdachte heeft eetwaren verkocht anders dan voor verbruik ter plaatse. Alles wat er verder omheen wordt geweven, doet volgens Officier van Justitie niet ter zake. Vonnis over 14 dagen. Oogst van suikerbieten valt tegen. Het rooien van suikerbieten is in Zeeland weer in vollen gang en ver schaft aan vele arbeiders werk. Tot heden werkt het weer mee, zoodat de bieten vrij schoon aan de aan- voerplaatsen komen. De opbrengst valt, zooals nu reeds is waar te nemen, tegen. Als oor zaken daarvan worden in landbouw- kringen genoemd: het groot aantal schieters", d.w.z. bieten die ia het zaad schieten, de strenge nachtvors- het voorjaar, aantasting door bladluizen, de droogte in den afge- loopen zomer, het optreden van het bietenaaltje, de vergelingsziekte enz. Sommige pessimisten onder de landbouwers meenen, dat da gemid delde opbrengst wel een derde min der zal zgn dan vorig jaar. De heer ir. Dorst, secretaris der Zeeuwsche Landbouw Mij. komt tot de conclu sie, dat de gemiddelde opbrengst der suikerbieten 15 pet. lager zal zijn dan vorig jaar. Het gevolg daarvan zal zijn, dat er bietengarantie over zal zijn. Mond' cn klauwzeer. In de week van 9 tot 16 October j.L zgn in ons land aan mond- en klauwzeer gestorven 274 runderen. 215 kalveren, 104 varkens en biggen, 12 schapen en 3 geiten, dat is dus ruim600 dieren in één week! VENRAY, 29 Oct. 1938 Diploma machineschrijven. Reeds eenige jaren bestaat er aan de plaatselijke Handelsavondschool gelegenheid opgeleid te worden voor een diploma Machineschrijven. Ook deze winter zal hiertoe wederom een cursus gegeven worden. Belangstellenden verwijzen wij naar achterstaande advertentie. Venray voor den K.R.O. De vorige week hebben wij reeds geschreven, dat een propagandist van onzen Kath. Radio-Omroep de Venrajsche luisteraars zou komen bezoeken, om ook hier meer daad werkelijke steun en sympathie voor ons mooie en onmisbare radio.apos- tolaat te verkrijgen. Maandag j.l. heeft de nieuwe rayon propagandist H. G. Dekker uit de Radio-stad Hilversum zich hier ge vestigd en is zgn werk begonnen. Toen wij hem dezer dagen naar zijD bevindingen en resultaten vroe gen, zeide de heer D. buitengewoon tevreden te zijnOveral vriendelijk en prettig ontvangen, door menschen die de moeilijkheden en de noodzaak van den eigen omroep zeer goed begrepen en er ook naar handelen, dus ook de resultaten waren zeer goed De Venraysche katholieken blijken dus onzen oproep van de vorige week goed begrepen te hebben en wij twijfelen er niet aan, of de luister aars, die nog bezocht moeten worden, alles gaat natuurlijk niet in één week! zdllen hetzelfde doen en naar vermogen hun omroep helpen zijn werk voort te zetten. Zoo zal Venray binnenkort zeer zeker onder de Limburgsche gemeen ten, een eereplaats innemen in de R.K O.-registers. Daar moet het heen: hoog de K.R.O.-vlag Luchtbeschermingdienst Venray. Nu de stroom van vrijwilligers, zoo wel mannelijke als vrouwelijke, die gevolg hebben gegeven aan de oproep geplaatst in dit blad van 1 Oct. en de resultaten hiervan geordend zijn, kan de L.B.D. iets mededeelen ova

Peel en Maas | 1938 | | pagina 1