Weekblad voor VENRAY, HOEST en Omstreken. Vrede van München Oorlog blijft nabij. Buitenland. """JHylWti VENLO - Binnenland. H. Camps Provinciaal Nieuws Zaterdag 8 October 1938 Negen en vijftigste Jaargang No 41 PEEL EN MAAS AlleenBoter is boter „VENRAY" boter is zeer fijne boter ADVERTENTIEPRIJS 1—8 regels 60 ct per regel 77a ct. Bij contract groote reductie Uitgave FIRMA VAN DEN MUNCKHOF, VENRAY Telefoon 51 Giro 150652 Abonnementsprijs per kwartaalvoor Venray 65 ct buiten Venray 75 ct. Afz. nummers 5 ct Tenzij de gedachte aan geweld wordt gebannen. En anderzijds bereidheid wordt betoond om door rede tot recht te geraken. Ik heb van de kwestie „oorlog of vrede om de Sudetenduitsche kwestie" eens 'n rekensommetje gemaakt. Wanneer Chamberlain en Daladier niet hadden toege geven aan Hitler's eischen, dan zouden we 'n wereldoorlog heb ben gehad. Omwille van 37, millioen Sudetenduitschers. Gesteld, dat de strijd door Hitier gewonnen ware, wat zouden de Sudetenduitschers hem dan hebben gekost? Nu de aanvals- zoowel als de verdedigingsmiddelen in de laat ste tientallen jaren buitengewoon geperfectioneerd zijn, moet men er rekening mee houden, dat een nieuwe Europeesche oorlog lan ger zal duren dan de strijd heeft geduurd, welke in 1914 begon. En dat er méér zal worden ver nietigd. Maar dat daargelaten, nemen we eens aan, dat een tweede Europeesche oorlog zou kunnen worden gevoerd tegen den prijs van den eersten. Ik vond als kostencijfer van dezen vermeld: 622.765.200.000 gulden. In die som is de na-oorlogsruïne niet verdisconteerd, ze beteekent enkel er. alleen: de directe kosten der oorlogvoering. Bovendien zijn er 10 millioen dooden gevallen. De „bevrijding" van drie en een half millioen Sudetenduit schers zou dus minstens hebben moeten kosten: 177933 gulden en drie dooden per „bevrijde". Wijst deze som niet op de ontzettende krankzinnigheid der gedachte aan een oorlog om de Sudetenduitsche kwestie Beter kon de wereld het geld tesamen brengen om eiken Sudetenduit- scher f 177.933 uit te keeren. Dan kon-ie zich een heerenhuis koopen in Berlijn en daar royaal van zijn rente gaan leven, terwijl de wereld zich de afslachting van 10 millioen menschen bespaart Ik las ergens in een artikel „Geen oorlog" het volgende: ...Adolf Hitler kan er op bo gen, als staatsman successen vail wereldbetekenis behaald te hebben... het is een groote kunst in zoo ernstige gedin gen dat (staatsman)spel goed uit te spelen en met goed resultaat ten einde te brengen Hel zou dwaasheid zijn om te ontkennen, dat Hitler in zijn soort een groot man is. Om zich uit het niet te verheffen en tot leider van een groot volk op te werken dit volk geloof en vertrouwen in zich zelf te hergeven, wie daartoe de kracht vertoont, moet over machtige geestelijke capa citeiten beschikken. Maar bij de afdreiging der Duitsche eischen inzake de Su detenduitsche kwestie heeft Hitier zich geen groot staatsman ge toond, doch slechts blijk gegeven van een, voor 'n staatsman onbe grijpelijk, volstrekt gemis aan verantwoordelijkheidsbesef. Wanneer iemand met een kist vol dynamiet onder den arm bij een concurrent binnenstapt en hij eischt een deel van diens voor raden op, waarover een geschil tusschen beiden loopt, verklaren de, dat hij anders de kist met dynamiet zal neersmijten, waar door de concurrent en hij zelf zullen vergaan en wanneer 't dan bovendien duidelijk is, dat de man het meent en hij zijn bedreiging eventueel zou uitvoe ren, dan kan men hem moeilijk een groot tacticus of 'n bekwaam econoom noemen. Men moet zoo een als 'n heethoofd kenmerken, wiens gemis aan verantwoorde lijkheidsgevoel klaarblijkelijk is. Hitier heeft het te Berchtes- gaden ronduit aan Chamberlain gezegd, dat hij omwille van de door hem verlangde oplossing van de Sudetenduitsche kwestie een wereldoorlog zou aanvaarden. En dat is blijkens de uitkomst van het hiervoor gegeven reken sommetje een roekeloosheid, die aan waanzin grenst of er mee gelijk staat. Wanneer de andere staatslieden van Europa dezelfde soort staats manswijsheid als die van Hitier hadden betoond, dan zou de aar de op het oogenblik hebben ge sidderd van het geweld en ver vuld zijn van het gejammer de' gewonden, het geween van vele weduwen en weezen. Wanneer de mentaliteit van Hit- Ier en diens omgeving na München dezelfde is gebleven, dan staan we op 't oogenblik nog even ver van den vrede af als daarvoor. Ja, verder zelfs. Want het Derde Rijk koestert veel meer wenschen verlangens en eischen dan die, welke thans zijn ingewilligd. Hitier weet wel, dat zijn ge- zamelijke tegenstanders den strijd niet schuwen om de vrees voor de nederlaag, maar dat ze dien schuwen uit menschelijkheid, - dus omdat een nieuwe oorlog de vernietiging van vele millioenen levens zou vereischen en de ver nietiging der Europeesche be schaving. En als hij daarvan misbruik wil maken en wil blijven maken zal hij wéér, één en andermaal zijn zin krijgen, of... Europa, de groote Westersche democratiën, zouden tenslotte toch den oorlog moeten aanvaarden. Tenzij zij zich aan het Derde Rijk en aan Hitier onderwerpen, in alles. Neen, München, bracht ons niet nader tot den vrede, al hield het den oorlog nog een oogenblik, 'n korten tijd van ons verwijderd. Tenzij zoowel Hitier als de groote Westersche democratiën mochten hebben geleerd uit het gebeurde. Hitier moge en dat mag men dapper noemen onver schrokken zijn eigen noodlot dur ven aanvaarden, het is roekeloos en onverantwoordelijk om uit eigenwaan den dood van milli oenen onderdanen niet te willen tellen, d.i. van menschen, die willen leven. Dat ook 't Duitsche volk den vrede en het leven wil en den oorlog verafschuwt dat kan de Führer hebben ervaren, als hij de stemming heeft vermo gen te peilen, welke in zijn rijk in de laatste dagen van Septem ber overheerschend was. Het waren slechts de blagen de jongelieden zonder ervaring uit het verleden en zonder inzicht in de toekomst, welke „Sieg heilbrulden, maar de ouderen al wilden ze trouw den Führer volgen voelden nood en dood zich in het hart zinken. Misschien dat Hitler, die front soldaat is geweest, ook persoon lijk op dat laatste moment te München niet aan deze stem ming is untkomen, toen hij zijn oude kameraden er door over weldigd zag. 't Ware te hopen voor de toekomst van Europa I Ook Chamberlain en Daladier alsmede de volkeren, welke ze vertegenwoordigen, kunnen uit München een les hebben getrok ken, welke heilzaam kan zijn voor den vrede. Men moge het al veroordeelen dat Hitier tot iederen, zelfs sterk overmatigen prijs, zijn eischen afdwingt, daarnaast moet worden erkend, dat degenen den tegen stander tot geweld en roekeloos heid prikkelen, die door geen rede er zich toe laten brengen om in vrede recht te doen ge schieden. Hitier moge het geweld mis bruikt hebben, zijn tegenstrevers misbruikten en misbruiken het recht. Het recht en het belang der Europeesche beschaving eischen, dat in bezonnen overleg zal wor den gestreefd naar een oplossing van al die vraagstukken, welke van belang zijn voor het leven en de ontwikkeling van de vol keren. München op zichzelf bracht ons den vrede niet, maar ais na München eenerzijds bezinning en gevoel voor verantwoordelijkheid de overhand krijgen over de ge- weldsdriften en men anderzijds zich door rede en begrip laat veroveren tot het doen ervaren van recht aan degenen, die het behoeven dan zullen welvaart en geluk, gebaseerd op onder linge samenwerking op de naaste toekomst van Europa hun stem pel drukken. Md. DE WOLVEN IN HET BOSCH. Ze huilen met elkaar, ze betwisten elkaar de prooi, ze dreigen elkander te verscheuren. Zóó is na München de situatie in Midden-Europa. De Polen hadden geen zin om te wachten tot alle Duitsche aanspra ken op Tsjechoslowaaksch gebied zouden zijn verwezenlijkt, tegelijk met de eerste Duitsche troepen drongen ze het gebied van den ge- meenschappelijken nabuur binnen en bezetten ze het rijke Teschen-gebied. Of ze daar later niet eens kwestie met Duitschland om zullen krijgen Teschen kan slechts op historische gronden als „Poolsch" worden aan gemerkter woont daar een ge ducht samenstel van nationaliteiten, Het is meer Tsjechisch dan Poolsch en méér dan Tsjechisch en Poolsch tesamen, is het Duitsch. Van taal en cultuur. Enfin, voorlooplg hebben de Polen het. De Hongaren staan ook nog steeds klaar om toe te slaan. Maar ze aar zelen nog wat. Tsjechoslowakije, Zuidslavië en Roemenië hebben n.l. een militair verbond om elkaar bij te staan, wanneer Hongarije zou pogen om de oorlogsbuit van 1919, toen een groot deel van Hongarije onder de drie werd opgedeeld, terug te winnen. Het is duidelijk: alsHongarg&zijn volksgenooten in Tsjechoslowakije heeft bevrijd, dan zullen Zuidslavië en Roemenië hun Hongaarsche min derheden niet langer kunnen vast houden. Ook de Slowaken zgn thaEs ernstig in beweging gekomen om zich los en „onafhankelijk" te maken van de Tsjechen. Zij vreezen, dat Polen en Hongarije 'n gemeenschappelijke grens met elkaar zoeken, en daar van zouden zij de dupe worden, want het door de Slowaken bewoonde ge bied van Tsjechoslowakije ligt tus schen Polen en Hongarije in. Een .zelfstandig'' en zich tegenover Dutschknl braaf gedtagend S o- wakije zou de Poolsch-Hongaarsche door de Duitschers voltrekt zich ge heel volgens het vastgestelde plan, waarbg zich weinig of geen inciden ten voordoen. Hitier heeft zich hier en daar in het geannexeerde gebied vertoond om er zich te laten be groeten als bevrijder. Intusschen duurt de anti-Tsjechi sche propaganda via de Duitsche zenders voorter worden bedreigin gen geuit tegen de Tsjechen, die in de gebieden wenen, waar nog een volksstemming onder controle van Britsche en waarschijnlijk ook van Fransche troepen (oud-strijders over de toekomst moet beslissen, Het doel van deze bedreiging is om de Tsjechen tot een uittocht te nopen, welke het resultaat der volks stemming ten gunste van Duitsch land kan beïnvloeden. Chamberlain, de Engelsche premier heeft bij de Duifsche regeering op matiging bij de radio-uitzendiogen en de anti-Tsjechische agitatie in de pers laten aandringen. De economische toestand in Tsjecho Slowakije is zorgwekkend. De regee ring te Praag heeft Londen om een leening van 40 millioen pond gevraagd de Britsche regeering heeft daarop een voorschot van 10 millioen be loofd. FINANCIEELE CRISIS IN FRANKRIJK. Is het doordat Frankrijk zgn in ternationale machtspositie dreigt te verliezen, dat plotseling weer het vertrouwen in de franc is geschokt Er openbaart zich een massale kapitaalvlucht uit het land, de munt zal sterk moeten worden on dersteund, wil ze voor een diepen val worden behoed. Er was reeds sprake van een regeeringscrisis, welke uit d situatie moest voortvloeien, maar opnieuw heeft Daladier volmachten gevraagd en hij krggt ze om de noodige financieele en economische maatregelen te kunnen nemen tot herstel van het budgetaire even wicht. KORTE BERICHTEN. Gemeenteraadsverkiezingen in Belgie. De Belgische Kamer heef t besloten om als gevolg van de troebele om standigheden van vorige week de gemeenteraadsverkiezingen, die op October a.s. moesten worden ge houden, tot 16 October te verdagen. De zitting van de Kamer werd ook bijgewoond door oud-minister-presi dent van Zeeland, die sedert de be kende plaatselgke verkiezing vaD 11 April tusschen hem en den Rexis- tenleider Degrelle, ï.iet meer in het parlement was verschenen. Executies in Duitschland. Ludwig Maringer uit Bonn, die den 24sten Juni 1938 door het volks ^poo~B- ee rJ v, IKMYN cooT^/yTTie - OTTifCHÉ CHmuX - GISCHE AKTti^EuÈÏ Zend Uw recept en U ontvangt Uw bril franco thuis, gecontroleerd door den oogart s. wellicht kunnen tempe- vraatzucht ren.... Duitschland baant zich „in vrede", zooals in 1914 met geweld, den weg naar het Oosten en daartoe heeft het 't heel systeem van grenzen in Mid den Europa losgewrikt. Straks zullen de kleine staten daar elkander ver scheuren om de begeerde brokken grondgebied, zooals dat op den Bal kan gebeurde in de oorlogen van voor 1914. Daarbg zal Duitschland in „samenwerking" (gebaseerd op na ijver) met Italië bepaalde partgen steunen en zich aldus bondgenooten, leesvazallen maken. Totdat de Duitsche (en Italiaansche) macht reikt aan den Bosporus, in Arabië, aan het Suez-kanaal, d.i. aan den grooten Britschen heirweg naar de koloniën. Zóó ziet de wereld eruit na den .vrede van München". DE BEZETTING VAN SIIDETENLAND. De bezetting van het Sudetenland gerecht ter dood werd veroordeeld wegens landverraad, is terechtgesteld met de handbjjl. Voorts is ter dood gebracht de 39-jarige vrouw Katharina Kneup, geb. Kremer, uit Kleinblittersdorf (Saargebied). Tegen haar werd 19 Juli 1938 het doodvonnis uitgespro ken, eveneens wegens landverraad. Z\j is eveneens met de handbgl ge dood. Herademing. Met een diepe zucht van verluch ting heeft ook ons volk gereageerd op de gunstige wending in de inter nationale verhoudingen, waardoor uit oorlogsdreiging de vrede herboren werd. Met zorg en vrees hadden velen reeds hun zonen zien vertrek ken ter verdediging van 's lands neutraliteitanderen, niet minder bezorgd, maar wél minder braaf, waren aan het hamsteren geslagen er begon zich juist een oorlogsduurte af te teekenen en.... toen ineens was het uit met alle spanning en be nauwenis. In vele plaatsen stak men de vlaggen uit, hier en daar trokken muziekcorpsen door de straten, de vrede was gered en in zoo'n geval.... vraagt men niet van „men" moet men de Tsjechoslowaken uitzonderen wat het gekost heeft. Terugkeer de grenstroepen. De dynamietpatronen werden weer onder de bruggen vandaan gehaald, de orders van vóór-mobilisatie wer den ingetrokken, de grensbataillons mochten midden dezer week weer huis-toe. Maar niet vóór dat ze hadden gedefileerd voor de bur gerlijke en militaire autoriteiten, Was dat nou werkelijk noodig Zonder mopperen heeft vrijwel ieder een in de bange dagen, welke achter ons liggen, zijn plicht gedaan. De manschappen der grensbataljons, meerendeels mannen van ca. 30 jaar, hebben op het eerste bevel hun vrouw en kinderen, hun arbeid verlaten. Toen het gevaar geweken was, kenden ze slechts één verlangen nou gauw naar huis terug. Maar éérst moesten ze nog defi- Ieeren 't Was overigens wel aardig, hoor. In de meeste plaatsen heeft de be volking de troepen hartelijk toege juicht; in Maastricht b.v. bleef niet één van de 30Q0 man zonder bloemen! Mobilisatie-slachtoffers." Helaas zijn de militaire voorzorgs maatregelen gepaard gegaan met eenige ernstige ongevallen, als het verdrinken van een soldaat bij een oefening en enkele vuurwapen- incidenten. Het meest tragische was dat in het dorp Zalk bij Zwolle. Eén der meisjes, die in de buurt aan het spelen waren, toen een dienstplichtige een mitrailleur aan het schoonmaken was, werd door een kogel, welke (ongeweten) voor den loop zat en plotseling afging, in het hart ge. troffen. Uitvoerverboden opgeheven. Geleidelijk zgn en worden alle de vorige week getroffen speciale maat regelen weer ingetrokken. Daaronder hoort ook de afkondigiDg van uit voerverboden. Deze intrekking is nog maar voorloopig, doch zal waar schijnlijk spoedig definitief worden, Voorshands kan men zonder aan vrage van de algemeen verleende dispensatie profiteeren. De eerste najaarsstorm De natuur is consequenter dan de mensch, zg doet niet aan af- of uitstel. Ende aldus werden we van de week, volkomen regelmatig, ver gast op het eerste najaarsstormpje, dat enkele dagen achtereen krachtig huishield. Een aantal ongelukken was er het gevolg van. Uit Alkemade werd het vergaan van een motorboot op het Brasemer meer bericht en het verdrinken daarbij van twee mannen. Op de Westerschelde zijn drie schepen verongelukthet betreft hier twee Belgische sleepschepen en een Fransch, alle drie van ruim 1000 ton. De bemanningen werden gered, Op het IJsselmeer is het sleep- schip „Willem Adri" gezonken; de opvarenden konden worden gered. Te Amsterdam werd een bij Urk opgepikte brandende motorboot, de „Amstel 10" binnengesleepter deden zich geen persoonlijke ongelukken voor. Op vele plaatsen werd schade aangericht aan huizen en andere bouwwerken vele boomen zijn ge sneuveld. Groot was de ravage op een tentoonstellingsterrein teSchim- merttwee groote tenten zijn totaal vernield; er is daar voor duizenden guldens schadede tentoonstelling is stopgezet. In Dongen is 'n 23 M. hooge schoor steen neergestort. De schoorsteen kwam in de leerlooierij van de fa. Koenraad neer het bedrijf is daar door gestagneerd. Prins Bernhard naar Duitschland Men meldt van officieele zijde, dat Prins Bernhard gisteren voor enkele dagen naar Duitschland is vertrok ken, ter bijwoning van de begrafenis van prinses Sigismund van Pruisen te Postdam en voor een kort be zoek aan 'sprinsens moeder te Rec- kenwalde. In 't kort Prins Bernhard vertoefde van de week in Duitschland, o.m. om bij een begrafenisplechtigheid te Pots dam aanwezig te zijn en een bezoek te brengen aan zijn moeder. - In verband met het bereiken van den pensioengerechtigden leef tgd heeft dr. van Manen, directeur der Nederlandsche Spoorwegen, in de afgeloopen week afscheid als zoo danig genomen. - In de Ridderzaal te 's-Graven- hage is in de afgeloopen week een plechtige bgeenkomst gehouden, waar de minister van Justitie, mr. Goseling, het eeuwfeest van de invoering der Burgerlijke Wetgeving herdacht. Tegen een 31-jarigen Inwoner van Heivoort is voor de rechtbank te Breda 4 maanden gevangenisstraf geeischt wegens het publiceeren van een voor de marechaussee zeer be- leedigend gedicht in het R.-K. tijd schrift „Brabantia Nostra". Al weer wordt op het oogen blik in ons land de strijd om het wereldkampioenschap- dammen ge streden en wel tusschen (den Fran- schen meester Raichenbach en den Nederlander Keiler. Tot nog toe geven beiden elkaar in niets toe. U zult zich niet te beklagen hebben noch over de PRIJS en KWALITEIT alsmede af werking, indien U Uw brilrecept laat uitvoeren door Gedipl. Horloger-Opticien Grootestraat Telefoon 52 Gi'ootste keuze in alle soorten BRILLEN en MODERNE MONTUURS. Zie Etalage. Wij laten de brillen voor U bij den oogarts keuren. Eigen slij- perij. Spoedige aflevering. GERMANISMEN. Wij gaan nog maar steeds rustig door onze mooie moedertaal te ver- duitschen. We vinden „vanzelfspre kend" al zoo prachtig, dat we het met voorliefde bezigen. In „Onze Taal" van October wordt de aandacht gevestigd op enkele „nieuwigheden" in zake taalbederf. De redactie heeft ontdekt, dat voor de uitvinding van „handelsvaart" de eer toekomt aan..,, de commissie, belast met het afnemen van stuur lieden examens, zetelend te 's-Gra- venhage. Vroeger leerde men voor stuurman groote stoomvaart en voer men bij de koopvaardij. Waarom met de Duitschers gaan sprekenvan handelsvaart Uii de rubriek voor de jeugd in een der dagbladen werd de enormi teit opgeput „Twee mannen sprongen met moeite en nood over het wak." Dat lijkt haast nog erger dan „op- zage" in plaats van „opzegging." Met „deelname" voor „deelneming" zgn we intusschen al vertrouwd. Het ministerie van defensie ver taalt mogelijk zijn reglementen uit het Duitsch, want daarin wordt strgk en zet gesproken van „oord", plaats van „streek, plaats, dorp of stad." En men schijnt er zich geen rekenschap van te geven dat het Nederlandsche „oord" heel wat anders Is dan het Duitsche „Ort." Dat er per advertentie „verdienst- mogelijkheid" wordt aangeboden voor goed „ingevoerde" reizigers, die „ar beiden" met fabrikanten van „klein- meubelen", toont wel aan, dat de zucht tot vermeerdering van de germanismen in onze taal geen grenzen kent. Nog zoo pas liet een onzer collega's zich zoo waar verleiden, om „het geeft" af te schrijven van het Duit- che „es gibt", waarmee c.i. wel het toppunt van Deutschfreundlichkeit werd bereikt. Dalende bevolkingsgroei. Uit de statistische cgfers omtrent den bevolkingsgroei blijkt, dat ook Nederland onmiskenbaar duidelijk bergafwaarts gaat. In 1876 hadden wg nog een geboor tecijfer van 37.1 d.w.z. dat we op de 1000 inwoners 37.1 geboorten hadden. In 1920 was dit cijfer teruggeloopen tot 20.7 en in 1937 tot 19.1. Daarmede hebben we de eereplaats prijsgeven, welke wg tot nu toe met ons geboortecijfer innamen. Duitschland is ons voorbijgestreefd met een cijfer van 19.2. VENRAY, 8 Oct. 1938 Verduistering in dienstbetrek king. Of had hij er recht op De 31-jarige reiziger J. B. M. uit Venray, had zich Dinsdag voor de Roermondsche Rechtbank te verant woorden wegens verduistering van een bedrag van f 323.—, zijnde het totaal van een reeks kleine bedra gen, welke hij in dienst van de Wed. Dietz te Tienray, in den loop der laatste vier jaar had verduisterd. Verdachte was bg deze weduwe provisie-reiziger en met de winst als zoodanigzij was niet groot scheen hg niet genoeg te hebben. Verdachte bekende de gelden ont vangen en behouden, doch niet ver duisterd te hebben, want hij had er recht op, vertelde hij en hij ging zelfs zoo ver dat hij kwam vertel len, dat, indien alles goed werd uit geteld, hg nog geld moest uitheb ben. De weduwe en haar dophter ge tuigen echter heel anders en de Officier van Justitie, die verdachte trachtte diets te maken, dat hij zich zelf niet betalen mocht, eischte 6 maanden gevangenisstraf. Vonnis over 14 dagen,

Peel en Maas | 1938 | | pagina 1