Weekblad voor VENRAY, HORST en Omstreken.
AlleenBoter
is boter
„VENRAY"
boter
De Koningin en het
parlementaire leven.
VEERTIG JAREN
KONINGIN,
Buitenland.
Provinciaal Nieuws
JAARMARKT
Zaterdag 3 September 1938
Negen en vijftigste Jaargang No 36
PEEL EN MAAS
is zeer fijne boter
ADVERTENTIEPRIJS 1—8 regels 60 ct
per regel 71/, ct. Bij contract groote reductie
Uitgave FIRMA VAN DEN MUNCKHOF, VENRAY
Telefoon 51 Giro 150652
Abonnementsprijs per kwartaalvoor Venray 65 ct
buiten Venray 75 ct. Afz. nummers 5 ct
Gedurende den veertigjarigen regeeringstijd
Volkseenheid en katholieke eenheid.
Parlementaire en sociale evolutie.
Nederland staat voor de blijde
viering van het veertigjarig re-
geeringsjubilé van H. M. Koningin
Wilhelmina.
Ouderen onder ons herinneren
zich de alom in het land gevier
de kroningsfeesten van 1898, toen
de Koningin op 18-jarigen leeftijd
te Amsterdam plechtig werd in-
ingehuldigd en den eed aflegde:
dat zij de onafhankelijkheid en
het grondgebied des Rijks met
al haar vermogen zal verdedigen
en bewaren, de vrijheiiicej- de
rechten van haar volken. z be
schermen en tot bevor. F^je,van
de welvaart alle midacns<< zal
aanwenden, welke de wetten te
harer beschikking stellen, „gelijk
een goed koning schuldig is te
doen".
Dien hoogen eed heeft Hare
Majesteit gestand gedaan in blijde
dagen en in tijden van zwaren
druk, welke haren regeeringstijd
in scherp onderscheiden perioden
verdeelen.
Zij is een groote Koningin in
de volle beteekenis van 't woord,
een echte Oranje, geëerbiedigd
en bemind door hare onderdanen,
hun voorbeeld van nationale
deugden, van godsvertrouwen,
levensernst en eenvoud bij alle
staatsie rondom haar troon.
Wij zullen hier niet in uit
voerige beschouwingen treden
om een terugblik te werpen op
de veertig regeeringsjaren. Dit zal
in de pers in verschillende toon
aarden geschieden. Slechts in 't
kort zij hier herinnerd aan het
aanzienlijk stuk parlementaire ge
schiedenis van Nederland, dat in
in dezen regeeringstijd van onze
Koningin ligt opgesloten en waar
in ook de Katholieke Staatspartij
haar aandeel heeft gehad.
De Koningin regeerde drie
jaren, toen 't christelijk ministerie
Kuyper na het liberale kabinel-
Pierson optrad. En daarna zijn
met slechts twee onderbrekingen
tot heden toe steeds christelijke
kabinetten aan het roer geweest.
Het liberale ministerie-de Mees
ter zetelde van Augustus 1905
tot in Februari 1908 en dat van
mr. Cort van der Linden van Sept.
1913 tot in Sept. 1918. intusschen
en daarna had Nederland voort
durend een christelijk ministerie.
Tegenover een tiental jaren van
liberaal regiem staan dertig jaren
van christelijk bewind.
Dit is zeker een der kenmerken
van de parlementaire periode der
laatste veertig jaren.
Het is ons doel niet, om door
dit te constateeren den nadruk
te leggen Sp de verdeeldheid van
het Nederlandsche volk in staat
kundig opzicht. Deze is er en zal
er blijven, zoolang er verschillen
de wereldbeschouwingen zijn,
zooals in Nederland sinds eeuwen
de historische toestand is.
En eer dan mee te gaan met
stroomingen, die door bruten
dwang al die wereldbeschouwin
gen op één na het zwijgen willen
opleggen, zij het ons aller streven
rondom den troon der Koningin
één te zijn in alles, waarin één
band ons binden kan: in liefde
tot Oranje en het Vaderland, in
eerbied voor elkaar als vrije Ne
derlanders, in trouw aan aloude
goede zeden, in samenwerking
voor elkanders welzijn, in den
vasten wil om het grondgebied,
waarop wij leven en dat van
onze overzeesche broeders in on
afhankelijkheid te bewaren ten
koste van welk offer ook.
Neen, geen splitzucht leidt ons
wanneer wij wijzen op het lange
tijdperk van christelijke regeerin
gen in Nederland, maar de vreugd
van den vooruitgang der christe
lijke gedachte in ons staatkundig
leven en de overtuiging, dat alleen
een staat, die zich ook als zoo
danig gebonden acht door den
Wil van Qod en dezen in haar
wetgeving eerbiedigt, het welzijn
van het volk op de ware wijze
kan behartigen.
Het katholieke volksdeel is i
deze veertigjarige periode in
staatkundig opzicht in aanzien
en kracht zeer sterk gestegen.
De katholieken zijn een hechte
eenheid geworden, waaraan kleine
afsplinteringen van politiek ver
doolden weinig of niets kan af
doen.
Tot die eenheid leidde voor
eerst de saamhoorigheid op grond
van de katholieke beginselen.
De invoering der evenredige
vertegenwoordiging voor twintig
jaar maakt verder een hechte
eenheid van organisatie der Ne
derlandsche katholieken noodig
voor alle kieskringen van het
land.
En daarnaast blijft het anti
papisme, de ingekankerde katho-
liekenhaat van velen, Neerlands
katholieken op één hoop drijven.
En het is helaas niet te ontken
nen, dat dit anti-papisme den
laatsten tijd weer bijzonder kwaad
aardig woekert.
Van welke zijde het ook wordt
aangewakkerd, steeds blijven er
landgenooten, die voor hetze
tegen de katholieken bijzonder
gevoelig zijn, zelfs in kringen,
waar men voortdurend klaagt
over gebrek aan saamhoorigheids-
gevoel in Nederland, maar waar
men volstrekt niet schijnt te be
seffen, hoe het anti-papisme aan
de eenheid van het Nederlandsche
volk knaagt, zooals deze bij aller
meeningsverschil in velerlei op
zicht mogelijk is.
Van andere zijde dringt in lei
dende kringen van ons volk steeds
meer de overtuiging door, dat de
eenheid der katholieken van groo
te beteekenis is voor Nederland.
Zij is een bolwerk tegen revolu
tie, van welke zijde deze ook
worde gepropageerd. Zij geeft
ons in allerlei schakeeringen al
te veel versplinterd land, een
groote en sterke partij met vaste
beginselen en een open oog voor
de groote volksbelangen, die in
alle geledingen der samenleving
grooten invloed heeft.
De Katholieke Staatspartij heeft
Nederland bekwame staatkundige
leiders gegeven.
Bij den aanvang der 40-jarige
periode bezaten wij Dr. Schaep-
man nog. Na hem kwamen dr.
Nolens en Ruys de Beerenbrouck,
twee groote Limburgers, die het
vaderland met al hun krachten
hebben gediend, evenals anderen,
nog in leven of overleden, die
tot de raadslieden van de Kroon
hebben behoord en als zoodanig
hebben gewerkt voor het Neder
landsche volk.
De sociale wetgeving, een der
groote volksbelangen, een eisch
van christelijke naastenliefde,
heeft in den loop der 40 jaren
groote vorderingen gemaakt. Zij
verzacht de nooden, die het risico
van den arbeid meebrengt.
De grondslagen worden gelegd
voor de verkrijging van den soci
alen vrede in een publiekrechter
lijke organisatie van het bedrijfs
leven in samenwerking van allen,
die aan de bedrijven hun krachten
geven en daaraan rechten ont-
leenen, waarvan erkenning moet
worden verwacht.
Het Parlement zelve heeft in
deze veertig jaren eveneens een
ontwikkeling doorgemaakt.
Al verdween de tegenstelling
der wereldbeschouwingen niet, de
omgang verbeterde, uitgezonderd
die van eenige extremistische
partijtjes, de behandeling der
ontwerpen werd daardoor bon
diger en beknopter.
Op dezen weg van evolutie
moge gedurende de verdere re
geeringsjaren onzer Koningin nog
meer worden bereikt.
De herdenking der Kronings
feesten voor veertig jaren geschied
onder het kabinet-Colijn, dat
steunt op een christelijke meer
derheid der partijen, die elkaar
in den drang van den tijd opnieuw
hebben gevonden, nadat haar
coalitie in 1925 dooranti-papis-
tischen toeleg uiteengeslagen was.
De blijdschap van dit regeer-
ingsjubilé wordt voor velen ge
temperd door de nog steeds on
rustwekkende werkloosheid, die
over bijna de geheel-: wereld
heerscht en niet aan onze grenzen
kon worden tegengehouden.
Regeering en volk zijn zich
bewust van hun plicht om de
helpende hand te bieden naar
vermogen van onze volkskracht,
waarbij het in jaren van welvaart
vergaarde volksvermogen groote
diensten bewijst.
Moge die hulp gegeven kunnen
worden zonder dat de ïeserves
van deze middelen worden uit
geput.
Hoe overigens ook gescheiden
wij verheffen eensgezind onze
stem ter huldiging onzer geëer
biedigde Koningin.
Heel Nederland zij ook één in
het brengen van dank aan de
goddelijke Majesteit, die Neder
land in dezen gewichtigen tijd
een Koningin heeft geschonken,
toegerust met de groote hoeda
nigheden, welke vereischt zijn
voor volvoering der Haar door
Grondwet en eed opgelegde
taak.
Leve Koningin Wilhelmina
ROELAND.
Onze Lieve Vrouw
„Behoudenis der Kranken"
OOSTRUM.
Van en over een trouw en
dankbaar volk.
1898 6 September 1938,
Elders in dit nummer van ons
blad, bovendien in vorige edities, is
reeds zooveel geschreven over wat
de 40-jarige regeering onzer Konin
gin aan geschiedenis deed boek
staven, dat we daarover te dezer
plaatse niet in herhaling behoeven
te treden,
Deze bijdrage is bedoeld als een
felicitatie en als 'n dankwoord. De
plaatselijke krant is publiek orgaan,
dat uiting pleegt te geven aan wat
er leeft in de gemeenschap, welke
haar verspreidingsgebied bevolkt.
Welnu, onze kolommen hebben er
jaar in- en jaar uit van getuigd,
dat het volk hier, zich innig ver
bonden voelt met Oranje en in het.
bijzonder met H. M. de Koningin als
heerschende Vorstinne.
De geest van het volk uit onze
streek wordt God dank nog
steeds gedragen door trouw aan
degenen, die het van Boven af als
dragers van het gezag zrjn gesteld.
Waar deze trouw uitgaat naar onze
Koninginne, is ze versterkt door het
respect voor Haar als mensch, ver
edeld door de bewondering vcor de
Vorstin als Moeder, verguld tenslotte
door de liefde, aan welke de koorden
van trouw aan de uiteinden zrjn
verhaakt.
Namens dit trouwe volk zeggen
we: Uwe Majesteit zy gelukgewenscht
met het zeldzame jubileum, dat Zij
mag vieren. Het is inderdaad een
Zegen veertig jaren lang een groot-
sche taak te hebben mogen vol
voeren langs lijnen, welke ook
achteraf bezien r— geen correctie
blijken te behoeven. Arbeid is de
hoogste levensvreugde, de resul
taten van den arbeid bepalen de
mate van levensvoldoening.
Vreugde was in dat opzicht
40 jaren lang het deel, dat onze
Koningin zich zelf door een nauw
gezette volvoering van Haar taak,
toemat, de voldoening oogst Zij
in het bijzonder op heden. Zij kan
terugzien op een langen weg van
daden, waarlangs een dankbaar volk
gedenksteenen plaatste van dank
baarheid.
We wenschen de Koningin geluk,
dat de Voorzienigheid Haar
daarmee ons leidde langs zulk
een pad van vrede en geluk.
We Wenschen mét Hare Majesteit
dus ons zeiven geluk, verbonden als
ons lot is en was met het Hare.
We zijn er dankbaar voor, dat
juist in een periode van ons volks
bestaan, waarin de gevaren zoo groot
en zoo vele waren, ons de zegen v^n
het bestuur van Koningin Wilhel
mina werd verleend.
Nogmaals hebben we er behoefte
aan om er_op te wijzen, dat de be
teekenis van den invloed eener
Koningin (van een Koning) op den
gang van zaken in een constitutio-
neele monarchie niet mag worden
onderschat. Prof. Dr. Brugmans
bracht dat dezer dagen aldus onder
woorden
„Vooreerst mag er niets van be
lang gebeuren in regeering en
staat buiten de Koningin om: Zij
moet door de ministers worden
ingelicht. En daar vloeit een ander
recht noodwendig uit voort: Zij
kan goeden raad geven: dat Zij
dien goeden raad kan gronden op
een rijpere ervaring dan die van
menig minister, is een enorm groot
voordeel".
Het is een voordeel, dat groeide
mét de jaren, welke H.M. aan Haar
zegenrijk bestuur mocht toevoegen.
Als we „vaderlandsche geschiede
nis" leeren of lezen, dan zwelt ons
mannenhart wel eens van trots, als
we kennis nemen van de ferme ant
woorden, die onze vorsten en andere
gezaghebbers in moeilijke óogenblik-
ken bedachten.
Het is in de stemming van een
theaterstuk zoo prachtig, als men
den natioualen held en leider zich in
zijn persoon ziet verstrakken, onder
wijl zijn vuist het handvat van het
zwaard vaster omknelt.
Zulke dapperheid kan ons vroeger
toen de omstandigheden zoo heel
anders waren ook wel ten voor
deel zijn geweest.
Maar men houdt z'n hart vast
voor wat er gebeurd zou zijn, als
een dappere koning de mannelyKe
deugd van onverschrokkenheid zou
hebben betoond in de moeilijkste
oogenblikken, welke het 40jarige
regeeringstijdperk van H. M. de
Koningin hebben gekenmerkt.
Als b.v. zijn raadslieden hem zou
den zijn komen boodschappen, dat
de Engelschen onze kust bedreigden
om de kwestie van den grintdoor-
voer of dat de Duitschers, om weer
andere redenen, militair geweld tegen
ons in den zin hadden.
Niet dat de Koningin ooit in eeni-
germate ontrouw i3 geweest aan
Haar devies: Je maintiendrai! Dat zal
Zij nimmer, want Ze is een Oranje-
vorstin. Maar met vrouwelijke be
dachtzaamheid heeft Zy in de cri-
tiekste oogenblikken van ons volks
bestaan steeds eiken uitweg van
overleg gezocht, welken we konden
gaan zonder dat we ons nationale
bewustzyn verkrachtten en die ons
weer terugvoerde op den rechten
weg van den vrede.
Haar stempel van bedachtzaamheid
heeft Ze steeds weten te drukken
op 't beleid van Haar omgeving, van
Haar ministers en overige adviseurs.
We danken God voor alles wat
Hij ons volk in de persoon onzer
Koninginne heeft geschonken. Veer
tig jaren lang....
We herinneren ons, hoe blij en
verheugd Nederland was in het na
jaar van 1898, toen de frêle figuur
van een 18-jarig meisje naar den
troon werd geleid en zich door een
heiligen eed van trouw aan ons volk
verbond.
We waren ontroerd. Zóó een zware
taak op zulke zwakke schouders....
We waren bly, ontroerd en... niet
geheel gerust. Wat zou de toekomst
brengen Zou deze jonge vrouw,
laatste telg van Oranje...
En thans, 40 jaar later, staan we
nóg om Haar heen, van dankbaar
heid vervuld. Zij heeft ons waarlijk
geleid, langs een langen en moeilij-
lijken weg. Zij heeft ons voor veel
leed gespaard helaas is 't per
soonlijke leed haar niet steeds ont
gaan.
Maar gezond en vol wilskracht
staat Zij midden en boven ons, van
vreugde stralend om hetgeen Zy voor
ons heeft mogen zijn; gelukkig neer
ziende op Haar kind, Haar kleinkind
en op den Prins, die Haar dochter in
liefde nader trad en daarmee Oranje
en Nederland ten zegen droeg inde
geschiedenis, welke nog geschreven
gaat worden.
Mogen in deze geschiedenis nog
vele bladzijden in gulden letteren
zijn gewijd aan het bestuur van de
Landsvrouwe van heden, aan onze
geliefde Koningin.
Domine, salvam fac reginam nos-
tram
Heer, behoed onze Koningin!
Md.
Japan door typhoon
geteisterd.
Tokio, Yokohama en andere deelen
van Oost-Japan zijn Woensdagmor
gen geteisterd door een typhoon,
den hevigsten sinds 1905, welke zich
met een snelheid van 70 mijlen per
uur verplaatste en geweldige schade
heeft aangericht aan de te velde
staande gewassen. De rivieren was
sen voortdurend. Het dreigt een
nationale ramp te worden.
De Japansche opmarsch
naar Hankau.
De van oogenblik tot oogenblik
te verwachten val van Tei-An, hal
verwege tusschen Kioe-Kiane en
Nan-Tsjang gelegen, als gevolg waar
van de Chineesche troepen in het
gebied van de Loesjan, die meer dan
20 divisies sterk zijn, ingesloten zul
len zijn, zal volgens militaire waar
nemers de ineenstorting beteekenen
van de buitenste verdedigingslinie
van Hankau. Deze verdedigingslinie
loopt ten Zuiden van de Jangtse en
verbindt Joei-Tsjang, Tei-An en
Singtse. Hiervan zijn Joei-Tsjang en
Singtse reeds door de Japanners
veroverd. De Japansche strijdkrach
ten rukken langs drie wegen naar
Tei-An op.
Japanners gebruiken inderdaad
gifgassen*
De berichten over het gebruik van
gifgassen door de Japanners schijnen
bevestigd te worden door buiten-
landsche waarnemers, die terug
gekeerd zijn van een uitgebreiden
tocht langs de fronten ten Zuiden
van de Jangtse. Zij verklaren, dat
de Japanners de gassen niet op
groote schaal gebruiken, doch er hun
toevlucht toe nemen op kritieke
oogenblikken en strategische punten,
waar zij niet op andere wijze door
de krachtige defensie heen kunnen
breken. Deze waarnemers zijn er be
slist van overtuigd, dat de Japanners
gebruik hebben gemaakt van gif
gassen tijdens den strijd in de nabij
heid van Joei-Tsjang.
VENRAY, 3 Sept. 1938
De prijzen voor de groote
Handboog-Missiewedstryden te Mer-
selo op 18, 24 en 25 Sept. worden
geleverd door de Fa. Schaeffers,
Grootestraat en zijn a.s. week te
bezichtigen in de etalage.
Bekendmaking.
De Burgemeester der gemeente
VENRAY maakt bekend, dat door
hem ingevolge het bepaalde bij art.
127 sub b der Algemeene Politie
verordening der gemeente Venray,
aan de houders der in de artikelen
121, 135 en 137 van evengenoemde
verordening bedoelde inrichtingen of
plaatsen, geen danstenten zijnde,
toestemming wordt verleend om op
Dinsdag 6 en Woensdag 7 September
a.s. aldaar hun vrouwelijk personeel
gedurende de uitoefening van het
bedrijf dienst te laten doen of door
of vanwege ^.en houder aanwezig te
doen zijn, onder voorwaarde dat de
bedienden den leeftijd van 16 jaren
hebben bereikt en van een onbe
sproken levenswandel zrjn.
Deze ontheffing geldt voor de ge-
heele gemeente.
Venray, 30 Augustus 1988.
De Burgemeester van Venray,
A. H. M. JANSSEN.
Openstelling Gemeentebureaux
bij gelegenheid van het a.s*
Regeeringsjubileum.
Burgemeester en Wethouders van
Venray brengen ter algemeene ken
nis, dat de Gemeente-Secretarie, het
Kantoor van den Gemeente-Ontvan
ger, het Kantoor van Gemeente
werken, het Kantoor der Gasfabriek
en de Gemeentelijke Arbeidsbeurs op
Dinsdag 6 September a.s. den ge-
heelen dag en op Woensdag 7 Sep
tember des namiddags voor het
publiek gesloten zijn.
Venray, 30 Augustus 193S.
Burgemeester en Wethouders van
Venray
G. H. HOUBEN, l.b.
De Secretaris,
VAN HAAREN.
Grondverschuiving in Korea.
Te Tsjoeto bij Kainei in het Noord-
Oosten van Korea zijn 69 arbeiders,
die zich ter ruste hadden begeven,
door een grondverschuiving bedolven.
Drie hunner kon men redden, de
andere 66 zijn om het leven gekomen.
Bovendien zijn tien personen gewond.
De herderlijke brief van
Zondag j.l.
Terwyl de Duitsche pers zich tot
dusver zorgvuldig onthouden had van
elke zinspeling op het herderlijk
schrijven der Duitsche bisschoppen,
dat Zondag j.l. in alle kerken in
Duitschland is voorgelezen, verbreekt
„Das schwarze Korps", het orgaan
van de S. S., het stilzwijgen en pu
bliceert een antwoord, dat tegelijk
een poging tot rechtvaardiging
vormt en een voortzetting van de
aanvallen op de kerk.
Het blad verklaart, dat de aan
vallen op den Paus slechts een wettig
antwoord zijn op de „venijnige aan
vallen", die de H. Vader in Zijn
encyclieken en radiotoespraken op
de eer van het Duitsche volk zou
hebben gericht. Indien, zoo vervolgt
het blad, de uitingen van den Paus
waren ingegeven door den plicht,
het katholieke deel van de Duitsche
bevolking in zijn geloof te sterken,
was het eveneens onze plicht ons te
verzetten tegeu deze uitingen, die
niet bijgedragen hebben tot instand
houding van het bolsjewisme.
De kerk wordt er voorts van be
schuldigd, betrekkingen te onder
houden met bolsjewieken en joden.
te VENRAY
MAANDAG 5 SEPT.
Openstelling bureau Vleesch-
keuringsdienst bij gelegenheid
van het a.s. Regeeringsjubileum.
Burgemeester en Wethouders van
Venray brengen ter algemeene ken
nis dat het bureau van den Vleesch-
keuringsdienst voor het doen van
aangifte ingevolge de Vleeschkeu-
ringswet op Dinsdag 6 September
niet geopend is en op Woensaag
7 September enkel van half 9 tot
half 10 voormiddag.
Venray, 30 Augustus 1938.
Burgemeester en Wethouders van
Venray
A. H. M. JANSSEN.
De Secretaris,
VAN HAAREN.
Nakeuring van springstieren.
De Burgemeester van VENRAY
brengt ter algemeene kennis, dat de
houders van springstieren, die hunne
stieren aan de aanstaande nakeuring
wenschen te onderwerpen, hiervan
ter Secretarie aangifte moeten doen
vóór den 15 September a.s.
Na genoemden datum zullen ter
Secretarie geen aangiften meer wor
den aangenomen.
Venray, 27 Augustus 1938.
De Burgemeester van Venray,
G. H. HOUBEN, l.b.
Middenstandsdiploma
Algemene Handelskennis.
De Centrale voor onderwijs en
ontwikkeling van de Kath. Midden
stand meldt het volgende.
Het schriftelijk examen ter ver
krijging van bovengenoemd diploma
wordt gehouden op 26 Oct. a.s.
Het mondeling gedeelte voor Let.
normale examen evenals het speciale
examen wTorden afgenomen in de
week van 15 Nov. a.s.
Aanmelding moet geschieden vóór
15 SEPTEMBER a.s. by het Centraal