DERDE BLAD VAN PEEL EN MAAS Maandag 21 Maart tot en met Zaterdag 9 April. De ontginning van de Peel. We naderen den wereldoorlog. Ons weekpraatje. DE GEHEIME DATUM Krakelingen. Zaterdag 19 Maart 193$ Negen en vijftigste Jaargang No 12 Lang heeft het geduurd aleer de eerste aanvallen op de reus achtige vlakte van hei en moeras sen, welke zoo geheimzinnig aan onze Oostgrens te droomen lag, werden gepleegd. Wel kende men reeds in 't grijze verleden den weg naar de Peel (vandaar stamt het nog wel gebruikte ge zegde zoo oud als de weg naar de Peel). De randbewoners haalden er hun brandstof, plaggen en het heidemateriaal voor hun bezems; de scheper liet z'n schapen en keuterboertjes soms ook hun koetje de schrale sprieten zoeken op de hoogste vlakten en de bieman zette zomers z'n korven in het paarsche heidekruid. Maar vóór de veenexploitatie in het zuidelijke gebied een gedeeltelijke ontsluiting kwam brengen, bleef de ruige Peel- bodem practisch onberoerd. Voor uitbreiding van aan den Peelrand gelegen boerderijen werden wel eens enkele „loopensen" of „morgens" moeizaam in cultuur grond herschapen, doch wat be- teekende dat voor de 40.000 hectaren groote vlakte De kunstmest, moderne bedrijfs- methoden en ontwikkeling van onze boerenbevolking werden de machtige wapenen, waarmee de Peel ging bestreden worden. Veel offers zijn sindsdien van geslacht op geslacht den Peelreus gebracht alvorens hij zijn flanken voor de vruchtbaarheid prijs gaf. Maar met taaie volhardendheid heeft ons stoere Brabantsche en Lim- burgsche boerenvolk den strijd voortgezet. Machtige hulp werd geboren uit samenwerking. Boerenbond, Boerenleenbank, provinciale en gemeentebesturen, aparte stich tingen gaven mede hun krachten aan het cultuurwerk. Wijd en breed werden de bressen in de Peelflanken St. Odiliapeel, St. Jozefpeel (Venhorst), Elsendorp, De Rips, Ysselsteyn enz-. De Ned. Heidemaatschappij interesseerde door haar cultureel werk groote kapitalen voor de Peel; de schitterende ontginningen en bebosschingen op De Rips zijn hiervan o.m. het resultaat. De toenemende behoefte aan cultuurgronden deed ook de belangstelling der regeering rich ten naar het groote complex woeste gronder. in Brabant en Limburg en toen in 1929 opeen vergadering te Venray onder leiding van de commissarissen der Koningin in beide betrokken provincies door 16 Peelgemeenten werd besloten aan de Ned. Heide Mij. opdracht te geven voor het maken van een groot streekplan voor de Peel, was de eerste stap voor de algeheele ontsluiting gezet. Later zijn beide provincies weer gescheiden gaan werken, hoewel er wel een samenwerking tusschen de streekplannen-dien sten is blijven bestaan. De depressie met de groote werkloosheid heeft de onder scheidene gemeenten rond de Peel met den lonn-steun der regeering tot een intensieve ter handneming van ontginning van eigen of aangekochte complexen woesten grond doen besluiten. Verscheidene duizenden hec taren cultuurland in Oost-Brabant en Noord-Limburg zijn daardoor alleen al de laatste jaren ver kregen. En nu gaat de Stichting „Bin- nenkolonisatie" heden als onder deel van een plan, dat circa 2000 H.A. woeste gronden in de Noord-Limburgsche Peel omvat, de ontginning van de eerste 400 H.A. onder de gemeente Sevenum ter hand nemen. Dit complex ligt aan de breede aarden baan tus schen het Brabantsche Helenaveen en het Limburgsche Sevenum. En den ondergang onzer beschaving. De huidige jeugd is zbnder cultuur, zonder idéalen. Fascisme en communisme en elke andere vorm van dictatuur sturen rechtstreeks oo eed grooten alles verwoestenden' oorjlog aan Men spreekt van een fascistische, nat.-socialistische en communis tische „ideologie", - we ontken nen niet, dat deze bestaat, maar op haar steunt de dictatuur niet, zij is niet de drijf- kracht der beweging. Wat massa's boeit in fascisme en communisme is de durf van de daad. De daad zonder gepraat, het geweld zonder recht en zonder pardon. De massa is gauw geboeid door lèfmanieren, dat geldt vooral voor de massa's, wier aard slaafsch is of wier bloed spoedig bruischt. Een goede bokser is populair bij de massa en die populariteit zal groeien, naarmate hij méér overwinningen behaalt en den eenen tegenstander na den anderen verslaat. Maar zóó moet hij blijven doorgaan, want als een kampioenbokser zijn centjes gaat tellen en nieuwe uitdagingen afwijst, dan fluit de massa hem uit. En als hij wordt geslagen, dan hoont de massa hem. En daarna vergeet ze hem spoedig. Dictators zijn politieke boksers. Ze moeten de massa blijven begeesteren met staaltjes van hun „durf." Met name de fouten en onvol komenheden van het Duitsche regime, welke óók binnens lands vaak tot critiek en kregeligheid hebben gevoerd, omdat de nat. socialistische ideologie geen aanslag vindt op de gemoedsgesteldheid der massa, moesten voortdurend worden gemarkeerd door het effect van nationale bravourstuk- ken. We noemen de herbewape ning tegen de bepalingen van het vredesverdrag in, de militari- satie van het Rijnland, de gelijk schakeling in Danzig en thans de „Anschluss" van Oostenrijk bij het rijk. De jeugd vooral, niet alleen de Duitsche jeugd, is met bewon dering vervuld voor deze daden van „durf", durf, welke zich niet binden laat door recht of moraal, géén tractaten en overeenkomsten erkent. En diezelfde jeugd heeft min achting voor „de anderen", die zich „toch maar onmachtig" toonen om den triomfmarsch van het Duitsche nationaal-socialisme te stuiten. Als de jeugd - er zijn natuur lijk goede uitzonderingen, maar niet talrijk genoeg om den toon aan te geven als de jeugd nu eens een oogenblik het gezonde verstand, dat ze diep onder haar oppervlakkigheid verscholen houdt, zou willen raadplegen, wat zou, ze dan antwoorden, moeten antwoorden op de vraag, wat de overige wereld de democratische landen tegen de geweldmethoden kan doen...? Deze overige wereld kan slechts van tweeën één, ze kan blijven protesteeren en blijven herinneren aan recht en plicht en rede vruchteloos 1 óf ze moet het geweld met geweld keeren. Dat laatste beteekentoorlog in heel Europa en Azië Wat wil, wat verwacht men van de „overige wereld", dat ze zal doen Danken we God, dat ze zich tot heden ook na wat in Oostenrijk geschiedde tot protesten bepaalde Nóg duldde de ..overige wereld", maar zoo kan en zoo zal het niet blijven. Hitier, het Duitsche nationaal socialisme, zullen over aftienbaren tijd een nieuw bravourstuk moeten vertoonen. Een bokser kan niet teren op zijn roem en het ontzag, dat hij wekte, hij heeft voor steeds weer nieuwe lauweren te zorgen. Tsjecho-SIowakije is aan de beurt 1 Spreek niet van de beloften van Hitier. Eens heeft hij plechtig de onafhankelijk van Oostenrijk aanvaard en bij de her-militari- seering van het Rijnland zegde hij nadrukkelijk toe, dat Duitsch- land zich zelf, maar dan ook ten volle bevredigd had; de wereld zou niet voor nieuwe verrassingen worden geplaatst. Als met Tsjecho-SIowakije is afgerekend, zal misschien Deensch 1 Sleeswijk Hitler's aandacht vra-! gen. Dan is er nog een Duitsche1 minderheid in Polen, Italië heeft Zuid-Tirol gean nexeerd. Een versterkte Duitsche vloot kan een vroegere Duitsche kolonie opnieuw in bezit nemen. Elzas en Lotharingen kan weer een Duitsche kwestie worden.... Er zijn nog oude Duitsche „rechten" geldend te maken op de Baltische eilanden.... Ja, Nederland en andere landen kunnen „Germaansche" landen worden geheeten. Aan een geweld-systeem is geen einde, - het moet voortduren tot de verzadiging of tot den ondergang. Het z a I voortduren, tot de landen, die thans alleen nog maar protesteeren omwille van den vrede, hun eigen bestaan en positie bedreigd weten en het geweld met geweld zullen pogen te keeren. Zoover komt het onherroepelijk, onafwendbaar. Over eenige jaren zullen we den grootsten wereld oorlog beleven. Dan zal de jeugd van thans verstikken in gifgas en in haar eigen bloed. De jeugd, die zoo'n bewonde ring heeft voor de politieke boksers. Die het maar „doen"! Op 'n avond luisterde ik er gens naar de A.N.P.-berichten, welke per radio werden verbreid. Een kwart millioen Duitsche sol daten waren Oostenrijk binnen getrokken; 200 Duitsche vlieg tuigen hadden in Weenen een Duitsch legerbataljon aan den grond gezet; in Salzburg was een bisschop gearresteerd... Goed zoo 1 Die bisschoppen pastoors en dominee's, moeten ze allemaal maar opsluiten.... Daar doet Hitier tenminste nog goed aan 1 Twee jongelui uitten deze woor den in een lichtelijke begeestering. Stakkerds 1 Ik ken ze, ze zijn geen nat.-socialisten of fascisten; ze zijn het althans niet bewust. Ze zijn ook niet bepaald anti-reli gieus.... Maar een deel van de heden- daagsche jeugd, een vrij groot deel, kent diepste levenswaarden zoo slecht en oppervlakkig, dat ze in bravourstemming juicht, wanneer de bokser in den politiek maatschappelijken ring een har den stoot plaatst op de kaak van een grooten tegenstander, tegen wien zij de geestlooze jeugd van heden in ón- en wanbe grip heeft opgezien. Hitler, Mussolini, Stalin, Hirota en andere tirannen slaan toe en winnen, omdat onze geestlooze jeugd nog slechts vatbaar is voor de indrukken van 't geweld. Ze kent geen idealen; tallooze jeug digen van heden zijn volmaakte cultuur-nihilisten, zonder taak, zonder roeping. Ze juichen openlijk of vei stoken voor het geweid, waarin zij straks onafwendbaar verstikken zullen. Ze beseffen niet, dat nog slechts de godsdienst in het algemeen, het christendom in 't bijzonder, dus practisch: de christelijke kerken, in staat zijn om wat onafwendbaar lijkt, met Gods hulp te voorkomen. Want de christenheid wordt in de loutering der vervolging van heden een macht, de eenige macht, waartegen het onrecht der geweldenaars zich zelf te pletter zal loopen. Sociale en politieke organisaties voegden zich naar den wil der heerschers, de Kerk alleen houdt zich aan den Wil van God en handhaven het eeuwige Recht. De geweldmethoden der dic tatuur zijn anders slechts te keeren met geweld, het geweld, waarin we allen zullen vergaan, zooals de profetie op zichzelf al of niet echt de profetie, welke we vorige week opnamen, naar waarheid aangaf. Dat alles zal gebeuren, tenzij Tenzij fascisme, nat.-socialisme communisme, alle dwingelandij zichzelf overwint van buitenuit, doordat de stem van God,,dus de stem Recht en Vrede, weer worde gehoord en verstaan door de volkeren, die thans slechts oor betoonen voor het gedaver van hen, die. als eens Goliath, de krachtpatser der Philistijnen, „tergend uitdagen Javeh's kloek- ster. strijder". Die moge dan Niemüller hee- ten, of Faulhaber, of nog anders... Als de jeugd van thans wil ontkomen aan de versmoring in haar bloed op het slagveld, aan de verstikking in gas, dan zal ze zich in deemoed, maar met ver trouwen, moeten scharen in het eenheidsfront van Christus-Ko ning, het eenige, dat groote schade kan doorstaan om tenslotte onneembaar te blijken voor welk menschelijk geweld ook. WIJ MANNEN 1 IN SCHOONMAAKTIJD. MOETEN WE WEER NAAR SCHOOL De grootste schande beleeft een vrouw aan haar onvermogen of on wil om de kousen te stoppen van haar man. Zdö was het vroeger althans, tegenwoordig koopen ze je 'n paar nieuwe, als er gaten zijn „gevallen" in de oude en aldus blijft het stopvermogen buiten discussie. Wij, maDnen, hebben öök onze zeer speciale schande, n.l. van geen spgker in een muur te kunnen slaan. Nooit is de verachting van een vrouw dieper, dan wanneer ze vast stelt: je bent zelfs nog niet in staat om een spijker in den muur te slaan ZélfsLet op dat „zelfs" Ik kom voor de mannen en der mannen eer op en stel vast, dat een vrouw er blijkbaar geen flauw idee van heeft, hoe moeilijk het zoo eenvoudig lij kende vraagstuk van spijker en muur is. Als wij, manueD, een spijker in den muur willen slaan, dan treffen we het nooit, dat we dadelijk in een voeg terecht komen, maar we stui ten altijd op steen. Nou en in steen kun je niet spijkeren. Ik heb 't eens geprobeerd: ik had negen en negen tig gaten in het behang en even zoovele kromme spijkers van 12 cent een pond toen ik het met den hondersten eindelijk trof en in een voeg terecht kwam. Toen ik den spijker voor driekwart had in gedreven, rolde al de kalk en de spijker uit de voeg Wanneer ik mijn pogingen zou hebben doorgezet, zoude mijn huis zich thans in puin hebben bevonden. Ik ben wijzer geweest, heb de verachting uit vrouwenoogen getrot seerd en ben naar een timmerman gegaan, die een hoekig beiteltje met vaardige hand in een steen dreef en in het ontstane gaatje een rav plugh stopte, waarin vervolgens 'n schroef- spijker werd gedraaid. Simple comme bonjour Voor een vakman een karwei van 10 minuten a raison van dertig centen. Ik heb bovendien een behanger laten ko men, die de pokdaligheid van den muur overdekte en.... toen ben ik veertien dagen op reis gegaan tot thuis de schoonmaak was afgeloo- pen. Mannenbroederspast op. Wéér is de schoonmaak daar en weer zal uw vrouw je vragen om hier of daar een spijker in den muur te slaan. Ik waarschuw: probeert het niet Als ge niet zoo gauw een ander smoesje kunt verzinnen, krijg dan op staanden voet de Spaansche griep en verdwijn veertien dagen onder de wol. Probeert ge het met den spijker, dan gebeurt van tweeën één: ge slaagt er niet in en dan blijft ge ten eeuwigen dagen een sukkel in de oogen van uw vrouw of wat veel erger is ge slaagt er toe vallig wel in en... ontvangt daarmee het brevet van „Jantje van en vóór Alles". Uw vrouw zal over u pochen tegenover haar vriendinnen, dat ge zoo'n kraan van een kerel zrjt en nooit zal ze u willen gelooven, wan neer ge haar zegt, dat ge iets niet kunt... Bedenk het wel: de man, die een spijker in een muur kan slaan, is ook in staat uw vrouw meent het althans om een kamer te behan gen, 'd plafond te witten, de keuké'n 'n verfje te geven, de dakgoot eens schoon te maken, het stoepje bij te smeren, 'n electrische draad naar de logeerkamer te voeren, 'n slecht sluitende deur bij te schaven, een schoorsteen te vegen, een afvoerbuis door te steken en ja, waarom ook niet de baby een schoone luier aan te doen. Past op mannenbroeders. En gij, vrouwen, bedenkt 't eens, in dezen schoonmaaktijd, hoe de mannen tenslotte kunnen blijven wat ze voor u en de kinderen willen zrjn: de kostwinners. Aan het verrichten van allerlei karweitjes in de huishouding, kar weitjes, welke hem uit hoofde van zijn eigen werkkring niet „liggen", is geen kost te verdienen. Wij, mannen we zijn sukkels, in al datgene, waarvoor we geen speciale opleiding genoten. En noch tans, als elke vrouw van haar man 'n beetje behanger wil maken en een beetje timmerman en een beetje smid en een beetje schilder, 'n beet je schilder, 'n beetje metselaar, 'n beetje kindermeisje, kortomeen prutser in het groot, dan is er straks voor „de" kostwinners in het alge meen geen droog brood meer te verdienen. Dan helpt ge de maatschappij ont wrichten. Als gij meent, dat ge an deren vaklieden niet noodig hebt, dan zal straks blijken, dat anderen het ook zonder de werk kracht en de vakkennis van uw man kunnen stellen. Als het moet en gij daartoe drijft. Ik wilde maar zeggen, o vrouwen! dat uw man gerust 'n sukkel mag zijn, die geen spijker in een muur kan slaan. Als ie op zijn eigen wijze zijn kostje dan maar weet te ver dienen voor zijn gezin. Helpt gij in dezen schoonmaaktijd mee, dat ook anderen er op hun1 manier toe in staat worden gesteld. Er valt altijd wel wat op te knap pen in uw vriendelijke woning, in uw gezelligen tuin. Het heldere voor jaarszonnetje laat onvolkomenheden duidelijk zien. Welnu, roept er den vakman bq. Brengt werk aan den winkeL l kopen op een werkdag in het üfdvak van is in een verzegelde enveloppe tevoren bij de Nederlandsche Landbouwbank, onder getuigen in een safe opgesloten en wordt geopend op Maandag 11 April v.m. 9 uur. Alleen geldig over alles wat er dien dag gekocht en contant betaald is. MANUFACTUREN Strooit den zegen van den arbeid om u heen Geen gedwongen uitzending. Onbevredigend is en blijft het, dat onze regeering de gemeentebesturen heeft opgedragen om werkloozen, die daartoe vakkundig geschikt zijn, des noods te dwingen tot het aanvaar den van arbeid in Duitschland, zon der dat rekening behoeft te worden gehouden de ministrieele circulaire vermeldde het althans niet met eventueele principieele bezwaren. Dat valt dubbel tegen van een regeering, welke zich zelf op het „positief chris telijke standpunt" stelt en van mee ning zegt te zijn, dat de wetten Gods moeten worden gevolgd in het maat schappelijk verkeer. Dan vind ik de principieele hou ding kranig van 't gemeentebestuur van 't kleine Mill en St. Hubert, hetwelk vierkant geweigerd heeft om medewerking te verleenen aan een gedwongen uitzending. B. en W. van Mill zeggen in een schrijven aan den minister, dat ze volkomen 't standpunt deelen van de landarbeiders en kleine boeren in hun gemeente, die bezwaar maken om in Duitschland te gaan werken. Zq zeg gen den minister voorts: Staatkundige en andere toestan den in dat land doen hen gevaren van verscheidenen aard vreezen. Dit inzicht moeten wij helaas dee len; de vrees dezer menschen kun nen wij derhalve niet ontzenuwen, afgezien van de vraag, of zulks op den weg van een gemeentebe stuur zou liggen, dat bovendien eventueel te verstrekken waarbor gen niet kan toetsen aan hun uit werking. Opmerkelijk mag het op zqn minst worden genoemd, dat tegen werken bijvoorbeeld in Bel gië of Frankrijk, alhier minder te genzin bestaat. Brj dit al mogen wij naar voren brengen, dat politieke en andere gevoelens door de regeering steeds werden ontzien. Betreft het hier minder een beginselkwestie Hen, die over de landsgrens ge zet worden, respecteert men terecht in hun verlangens; zij mogen des- gewenscht Duitschland mijden, maar waarom eigen inwoners in hun gevoelens niet ontzien Vooral gelieve Uwe Excellentie hieruit niet te willen afleiden, dat wij een streven naar arbeidsschuw- heid in de hand zouden willen wer ken. Immers, zq die vrijwillig in Duitschland zouden willen werken, kunnen op onzen steun rekenen, Men hou de ons echter ten goede, dat we principieel afwijzend staan tegenover 'n systeem, dat dwingt om te werken in een land, waar velen zich in hun edelste en heilig ste gevoelens bedreigd zullen ge voelen. (w.g.) B. en W. van Mill en St. Hubert, De Burgemeester, jhr.mr. C. H. J. I. M. van Nispen tot Se- venaer; de secretaris, A. H. de Bekker. Deze ferme principieele houding van het kleine Mill is ons heel wat sympathieker dan de Haagsche dwangmethoden het zqn. De mantel der liefde. Wanneer een ambtenaar in over- heids dienst fraudeert, komt hg als regel tenminste voor den rech ter. Hij verliest zqn baan, krijgt ge vangenisstraf en ondergaat de ver achting van de publieke opinie. „Men" meent vaak, dat fraudeurs enkel, althans in hoofdzaak, onder de overheidsambtenaren zqn te vin den. Dat is volstrekt mis. Het corps overheidsambtenaren bestaat uit tien duizenden en in elke willekeurige groep van tienduizenden menschen schuilen liëden, die ondeugden be oefenen. De overheid echter is streng, óók al omdat zq verantwoording verschuldigd is aan het publiek, aan de massa. En de massa is wreed en hard. In particulieren dienst wordt meestal veel meer tolerantie geoefend; practisch christendom. Een sterk voorbeeld daarvan trof ik dezer dagen weer in de pers aan. De grossier3flma Kamphuis en Gebroeders Van Pelt te Zaandam heeft bij de recherche aldaar aan gifte gedaan, dat een harer verte genwoordigers in de jaren 1935, 1936 en 1937 belangrijke bedragen verduisterd heeft, tot een totaal bedrag van 16 17.000 gulden. De onregelmatigheden werden reeds het vorige jaar ontdekt, toen de reiziger zich ongeveer f 10.000 aan geïnde gelden had toegeëigend. Niettemin had de firma den ver-

Peel en Maas | 1938 | | pagina 9