DERDE BLAD VAN PEEL EN MAAS
Maandag 21 Maart
tot en met
Zaterdag 9 April.
De ontginning
van de Peel.
We naderen den
wereldoorlog.
Ons weekpraatje.
DE GEHEIME DATUM
Krakelingen.
Zaterdag 19 Maart 193$
Negen en vijftigste Jaargang No 12
Lang heeft het geduurd aleer
de eerste aanvallen op de reus
achtige vlakte van hei en moeras
sen, welke zoo geheimzinnig aan
onze Oostgrens te droomen lag,
werden gepleegd. Wel kende
men reeds in 't grijze verleden
den weg naar de Peel (vandaar
stamt het nog wel gebruikte ge
zegde zoo oud als de weg naar
de Peel).
De randbewoners haalden er
hun brandstof, plaggen en het
heidemateriaal voor hun bezems;
de scheper liet z'n schapen en
keuterboertjes soms ook hun
koetje de schrale sprieten zoeken
op de hoogste vlakten en de
bieman zette zomers z'n korven
in het paarsche heidekruid.
Maar vóór de veenexploitatie
in het zuidelijke gebied een
gedeeltelijke ontsluiting kwam
brengen, bleef de ruige Peel-
bodem practisch onberoerd. Voor
uitbreiding van aan den Peelrand
gelegen boerderijen werden wel
eens enkele „loopensen" of
„morgens" moeizaam in cultuur
grond herschapen, doch wat be-
teekende dat voor de 40.000
hectaren groote vlakte
De kunstmest, moderne bedrijfs-
methoden en ontwikkeling van
onze boerenbevolking werden de
machtige wapenen, waarmee de
Peel ging bestreden worden. Veel
offers zijn sindsdien van geslacht
op geslacht den Peelreus gebracht
alvorens hij zijn flanken voor de
vruchtbaarheid prijs gaf. Maar
met taaie volhardendheid heeft
ons stoere Brabantsche en Lim-
burgsche boerenvolk den strijd
voortgezet.
Machtige hulp werd geboren
uit samenwerking. Boerenbond,
Boerenleenbank, provinciale en
gemeentebesturen, aparte stich
tingen gaven mede hun krachten
aan het cultuurwerk. Wijd en
breed werden de bressen in de
Peelflanken St. Odiliapeel, St.
Jozefpeel (Venhorst), Elsendorp,
De Rips, Ysselsteyn enz-.
De Ned. Heidemaatschappij
interesseerde door haar cultureel
werk groote kapitalen voor de
Peel; de schitterende ontginningen
en bebosschingen op De Rips
zijn hiervan o.m. het resultaat.
De toenemende behoefte aan
cultuurgronden deed ook de
belangstelling der regeering rich
ten naar het groote complex
woeste gronder. in Brabant en
Limburg en toen in 1929 opeen
vergadering te Venray onder
leiding van de commissarissen
der Koningin in beide betrokken
provincies door 16 Peelgemeenten
werd besloten aan de Ned. Heide
Mij. opdracht te geven voor het
maken van een groot streekplan
voor de Peel, was de eerste stap
voor de algeheele ontsluiting
gezet. Later zijn beide provincies
weer gescheiden gaan werken,
hoewel er wel een samenwerking
tusschen de streekplannen-dien
sten is blijven bestaan.
De depressie met de groote
werkloosheid heeft de onder
scheidene gemeenten rond de
Peel met den lonn-steun der
regeering tot een intensieve ter
handneming van ontginning van
eigen of aangekochte complexen
woesten grond doen besluiten.
Verscheidene duizenden hec
taren cultuurland in Oost-Brabant
en Noord-Limburg zijn daardoor
alleen al de laatste jaren ver
kregen.
En nu gaat de Stichting „Bin-
nenkolonisatie" heden als onder
deel van een plan, dat circa
2000 H.A. woeste gronden in de
Noord-Limburgsche Peel omvat,
de ontginning van de eerste 400
H.A. onder de gemeente Sevenum
ter hand nemen. Dit complex ligt
aan de breede aarden baan tus
schen het Brabantsche Helenaveen
en het Limburgsche Sevenum.
En den ondergang onzer
beschaving.
De huidige jeugd is zbnder
cultuur, zonder idéalen.
Fascisme en communisme en
elke andere vorm van dictatuur
sturen rechtstreeks oo eed grooten
alles verwoestenden' oorjlog aan
Men spreekt van een fascistische,
nat.-socialistische en communis
tische „ideologie", - we ontken
nen niet, dat deze bestaat, maar
op haar steunt de dictatuur
niet, zij is niet de drijf-
kracht der beweging. Wat
massa's boeit in fascisme en
communisme is de durf van de
daad. De daad zonder gepraat,
het geweld zonder recht en zonder
pardon.
De massa is gauw geboeid
door lèfmanieren, dat geldt vooral
voor de massa's, wier aard
slaafsch is of wier bloed spoedig
bruischt.
Een goede bokser is populair
bij de massa en die populariteit
zal groeien, naarmate hij méér
overwinningen behaalt en den
eenen tegenstander na den
anderen verslaat. Maar zóó moet
hij blijven doorgaan, want als
een kampioenbokser zijn centjes
gaat tellen en nieuwe uitdagingen
afwijst, dan fluit de massa hem
uit. En als hij wordt geslagen,
dan hoont de massa hem. En
daarna vergeet ze hem spoedig.
Dictators zijn politieke
boksers. Ze moeten de massa
blijven begeesteren met staaltjes
van hun „durf."
Met name de fouten en onvol
komenheden van het Duitsche
regime, welke óók binnens
lands vaak tot critiek en
kregeligheid hebben gevoerd,
omdat de nat. socialistische
ideologie geen aanslag
vindt op de gemoedsgesteldheid
der massa, moesten voortdurend
worden gemarkeerd door het
effect van nationale bravourstuk-
ken. We noemen de herbewape
ning tegen de bepalingen van
het vredesverdrag in, de militari-
satie van het Rijnland, de gelijk
schakeling in Danzig en thans de
„Anschluss" van Oostenrijk bij
het rijk.
De jeugd vooral, niet alleen
de Duitsche jeugd, is met bewon
dering vervuld voor deze daden
van „durf", durf, welke zich niet
binden laat door recht of moraal,
géén tractaten en overeenkomsten
erkent.
En diezelfde jeugd heeft min
achting voor „de anderen", die
zich „toch maar onmachtig"
toonen om den triomfmarsch van
het Duitsche nationaal-socialisme
te stuiten.
Als de jeugd - er zijn natuur
lijk goede uitzonderingen, maar
niet talrijk genoeg om den toon
aan te geven als de jeugd nu
eens een oogenblik het gezonde
verstand, dat ze diep onder haar
oppervlakkigheid verscholen
houdt, zou willen raadplegen,
wat zou, ze dan antwoorden,
moeten antwoorden op de
vraag, wat de overige wereld
de democratische landen tegen
de geweldmethoden kan doen...?
Deze overige wereld kan slechts
van tweeën één, ze kan blijven
protesteeren en blijven herinneren
aan recht en plicht en rede
vruchteloos 1 óf ze moet het
geweld met geweld keeren. Dat
laatste beteekentoorlog in heel
Europa en Azië
Wat wil, wat verwacht men
van de „overige wereld", dat ze
zal doen
Danken we God, dat ze zich
tot heden ook na wat in
Oostenrijk geschiedde tot
protesten bepaalde
Nóg duldde de ..overige
wereld", maar zoo kan en zoo
zal het niet blijven. Hitier, het
Duitsche nationaal socialisme,
zullen over aftienbaren tijd een
nieuw bravourstuk moeten
vertoonen. Een bokser kan niet
teren op zijn roem en het ontzag,
dat hij wekte, hij heeft voor
steeds weer nieuwe lauweren te
zorgen.
Tsjecho-SIowakije is aan de
beurt 1 Spreek niet van de beloften
van Hitier. Eens heeft hij plechtig
de onafhankelijk van Oostenrijk
aanvaard en bij de her-militari-
seering van het Rijnland zegde
hij nadrukkelijk toe, dat Duitsch-
land zich zelf, maar dan ook ten
volle bevredigd had; de wereld
zou niet voor nieuwe verrassingen
worden geplaatst.
Als met Tsjecho-SIowakije is
afgerekend, zal misschien Deensch 1
Sleeswijk Hitler's aandacht vra-!
gen. Dan is er nog een Duitsche1
minderheid in Polen,
Italië heeft Zuid-Tirol gean
nexeerd. Een versterkte Duitsche
vloot kan een vroegere Duitsche
kolonie opnieuw in bezit nemen.
Elzas en Lotharingen kan weer
een Duitsche kwestie worden....
Er zijn nog oude Duitsche
„rechten" geldend te maken op
de Baltische eilanden.... Ja,
Nederland en andere landen
kunnen „Germaansche" landen
worden geheeten.
Aan een geweld-systeem is geen
einde, - het moet voortduren
tot de verzadiging of tot den
ondergang.
Het z a I voortduren, tot de
landen, die thans alleen nog maar
protesteeren omwille van den
vrede, hun eigen bestaan en
positie bedreigd weten en het
geweld met geweld zullen pogen
te keeren.
Zoover komt het onherroepelijk,
onafwendbaar. Over eenige jaren
zullen we den grootsten wereld
oorlog beleven. Dan zal de jeugd
van thans verstikken in gifgas
en in haar eigen bloed.
De jeugd, die zoo'n bewonde
ring heeft voor de politieke
boksers. Die het maar „doen"!
Op 'n avond luisterde ik er
gens naar de A.N.P.-berichten,
welke per radio werden verbreid.
Een kwart millioen Duitsche sol
daten waren Oostenrijk binnen
getrokken; 200 Duitsche vlieg
tuigen hadden in Weenen een
Duitsch legerbataljon aan den
grond gezet; in Salzburg was een
bisschop gearresteerd...
Goed zoo 1 Die bisschoppen
pastoors en dominee's, moeten
ze allemaal maar opsluiten....
Daar doet Hitier tenminste
nog goed aan 1
Twee jongelui uitten deze woor
den in een lichtelijke begeestering.
Stakkerds 1 Ik ken ze, ze zijn geen
nat.-socialisten of fascisten; ze
zijn het althans niet bewust. Ze
zijn ook niet bepaald anti-reli
gieus....
Maar een deel van de heden-
daagsche jeugd, een vrij groot
deel, kent diepste levenswaarden
zoo slecht en oppervlakkig, dat
ze in bravourstemming juicht,
wanneer de bokser in den politiek
maatschappelijken ring een har
den stoot plaatst op de kaak van
een grooten tegenstander, tegen
wien zij de geestlooze jeugd
van heden in ón- en wanbe
grip heeft opgezien.
Hitler, Mussolini, Stalin, Hirota
en andere tirannen slaan toe en
winnen, omdat onze geestlooze
jeugd nog slechts vatbaar is voor
de indrukken van 't geweld. Ze
kent geen idealen; tallooze jeug
digen van heden zijn volmaakte
cultuur-nihilisten, zonder taak,
zonder roeping.
Ze juichen openlijk of vei stoken
voor het geweid, waarin zij straks
onafwendbaar verstikken zullen.
Ze beseffen niet, dat nog slechts
de godsdienst in het algemeen,
het christendom in 't bijzonder,
dus practisch: de christelijke
kerken, in staat zijn om wat
onafwendbaar lijkt, met Gods
hulp te voorkomen.
Want de christenheid wordt in
de loutering der vervolging van
heden een macht, de eenige
macht, waartegen het onrecht der
geweldenaars zich zelf te pletter
zal loopen. Sociale en politieke
organisaties voegden zich naar
den wil der heerschers, de Kerk
alleen houdt zich aan den Wil
van God en handhaven het
eeuwige Recht.
De geweldmethoden der dic
tatuur zijn anders slechts te
keeren met geweld, het geweld,
waarin we allen zullen vergaan,
zooals de profetie op zichzelf
al of niet echt de profetie,
welke we vorige week opnamen,
naar waarheid aangaf.
Dat alles zal gebeuren, tenzij
Tenzij fascisme, nat.-socialisme
communisme, alle dwingelandij
zichzelf overwint van buitenuit,
doordat de stem van God,,dus
de stem Recht en Vrede, weer
worde gehoord en verstaan door
de volkeren, die thans slechts
oor betoonen voor het gedaver
van hen, die. als eens Goliath, de
krachtpatser der Philistijnen,
„tergend uitdagen Javeh's kloek-
ster. strijder".
Die moge dan Niemüller hee-
ten, of Faulhaber, of nog anders...
Als de jeugd van thans wil
ontkomen aan de versmoring in
haar bloed op het slagveld, aan
de verstikking in gas, dan zal ze
zich in deemoed, maar met ver
trouwen, moeten scharen in het
eenheidsfront van Christus-Ko
ning, het eenige, dat groote
schade kan doorstaan om tenslotte
onneembaar te blijken voor welk
menschelijk geweld ook.
WIJ MANNEN 1
IN SCHOONMAAKTIJD.
MOETEN WE WEER
NAAR SCHOOL
De grootste schande beleeft een
vrouw aan haar onvermogen of on
wil om de kousen te stoppen van
haar man. Zdö was het vroeger
althans, tegenwoordig koopen ze
je 'n paar nieuwe, als er gaten zijn
„gevallen" in de oude en aldus blijft
het stopvermogen buiten discussie.
Wij, maDnen, hebben öök onze
zeer speciale schande, n.l. van geen
spgker in een muur te kunnen slaan.
Nooit is de verachting van een
vrouw dieper, dan wanneer ze vast
stelt: je bent zelfs nog niet in staat
om een spijker in den muur te
slaan
ZélfsLet op dat „zelfs" Ik kom
voor de mannen en der mannen eer
op en stel vast, dat een vrouw er
blijkbaar geen flauw idee van heeft,
hoe moeilijk het zoo eenvoudig lij
kende vraagstuk van spijker en
muur is.
Als wij, manueD, een spijker in
den muur willen slaan, dan treffen
we het nooit, dat we dadelijk in een
voeg terecht komen, maar we stui
ten altijd op steen. Nou en in steen
kun je niet spijkeren. Ik heb 't eens
geprobeerd: ik had negen en negen
tig gaten in het behang en even
zoovele kromme spijkers van 12
cent een pond toen ik het met
den hondersten eindelijk trof en in
een voeg terecht kwam. Toen ik
den spijker voor driekwart had in
gedreven, rolde al de kalk en de
spijker uit de voeg
Wanneer ik mijn pogingen zou
hebben doorgezet, zoude mijn huis
zich thans in puin hebben bevonden.
Ik ben wijzer geweest, heb de
verachting uit vrouwenoogen getrot
seerd en ben naar een timmerman
gegaan, die een hoekig beiteltje met
vaardige hand in een steen dreef en
in het ontstane gaatje een rav plugh
stopte, waarin vervolgens 'n schroef-
spijker werd gedraaid.
Simple comme bonjour Voor een
vakman een karwei van 10 minuten
a raison van dertig centen. Ik heb
bovendien een behanger laten ko
men, die de pokdaligheid van den
muur overdekte en.... toen ben ik
veertien dagen op reis gegaan tot
thuis de schoonmaak was afgeloo-
pen.
Mannenbroederspast op. Wéér
is de schoonmaak daar en weer zal
uw vrouw je vragen om hier of daar
een spijker in den muur te slaan.
Ik waarschuw: probeert het niet
Als ge niet zoo gauw een ander
smoesje kunt verzinnen, krijg dan
op staanden voet de Spaansche
griep en verdwijn veertien dagen
onder de wol.
Probeert ge het met den spijker,
dan gebeurt van tweeën één: ge
slaagt er niet in en dan blijft ge
ten eeuwigen dagen een sukkel in
de oogen van uw vrouw of wat
veel erger is ge slaagt er toe
vallig wel in en... ontvangt daarmee
het brevet van „Jantje van en vóór
Alles".
Uw vrouw zal over u pochen
tegenover haar vriendinnen, dat ge
zoo'n kraan van een kerel zrjt en
nooit zal ze u willen gelooven, wan
neer ge haar zegt, dat ge iets niet
kunt...
Bedenk het wel: de man, die een
spijker in een muur kan slaan, is
ook in staat uw vrouw meent het
althans om een kamer te behan
gen, 'd plafond te witten, de keuké'n
'n verfje te geven, de dakgoot eens
schoon te maken, het stoepje bij te
smeren, 'n electrische draad naar
de logeerkamer te voeren, 'n slecht
sluitende deur bij te schaven, een
schoorsteen te vegen, een afvoerbuis
door te steken en ja, waarom
ook niet de baby een schoone
luier aan te doen.
Past op mannenbroeders.
En gij, vrouwen, bedenkt 't eens,
in dezen schoonmaaktijd, hoe de
mannen tenslotte kunnen blijven wat
ze voor u en de kinderen willen
zrjn: de kostwinners.
Aan het verrichten van allerlei
karweitjes in de huishouding, kar
weitjes, welke hem uit hoofde van
zijn eigen werkkring niet „liggen",
is geen kost te verdienen.
Wij, mannen we zijn sukkels,
in al datgene, waarvoor we geen
speciale opleiding genoten. En noch
tans, als elke vrouw van haar man
'n beetje behanger wil maken en
een beetje timmerman en een beetje
smid en een beetje schilder, 'n beet
je schilder, 'n beetje metselaar, 'n
beetje kindermeisje, kortomeen
prutser in het groot, dan is er straks
voor „de" kostwinners in het alge
meen geen droog brood meer te
verdienen.
Dan helpt ge de maatschappij ont
wrichten. Als gij meent, dat ge an
deren vaklieden niet noodig
hebt, dan zal straks blijken, dat
anderen het ook zonder de werk
kracht en de vakkennis van uw man
kunnen stellen. Als het moet en gij
daartoe drijft.
Ik wilde maar zeggen, o vrouwen!
dat uw man gerust 'n sukkel mag
zijn, die geen spijker in een muur
kan slaan. Als ie op zijn eigen wijze
zijn kostje dan maar weet te ver
dienen voor zijn gezin.
Helpt gij in dezen schoonmaaktijd
mee, dat ook anderen er op hun1
manier toe in staat worden gesteld.
Er valt altijd wel wat op te knap
pen in uw vriendelijke woning, in
uw gezelligen tuin. Het heldere voor
jaarszonnetje laat onvolkomenheden
duidelijk zien.
Welnu, roept er den vakman bq.
Brengt werk aan den winkeL l
kopen
op een werkdag in het üfdvak van
is in een verzegelde enveloppe tevoren bij
de Nederlandsche Landbouwbank, onder
getuigen in een safe opgesloten en wordt
geopend op Maandag 11 April v.m. 9 uur.
Alleen geldig over alles wat er dien dag gekocht
en contant betaald is.
MANUFACTUREN
Strooit den zegen van den arbeid
om u heen
Geen gedwongen uitzending.
Onbevredigend is en blijft het, dat
onze regeering de gemeentebesturen
heeft opgedragen om werkloozen, die
daartoe vakkundig geschikt zijn, des
noods te dwingen tot het aanvaar
den van arbeid in Duitschland, zon
der dat rekening behoeft te worden
gehouden de ministrieele circulaire
vermeldde het althans niet met
eventueele principieele bezwaren. Dat
valt dubbel tegen van een regeering,
welke zich zelf op het „positief chris
telijke standpunt" stelt en van mee
ning zegt te zijn, dat de wetten Gods
moeten worden gevolgd in het maat
schappelijk verkeer.
Dan vind ik de principieele hou
ding kranig van 't gemeentebestuur
van 't kleine Mill en St. Hubert,
hetwelk vierkant geweigerd heeft
om medewerking te verleenen aan
een gedwongen uitzending.
B. en W. van Mill zeggen in een
schrijven aan den minister, dat ze
volkomen 't standpunt deelen van de
landarbeiders en kleine boeren in hun
gemeente, die bezwaar maken om in
Duitschland te gaan werken. Zq zeg
gen den minister voorts:
Staatkundige en andere toestan
den in dat land doen hen gevaren
van verscheidenen aard vreezen.
Dit inzicht moeten wij helaas dee
len; de vrees dezer menschen kun
nen wij derhalve niet ontzenuwen,
afgezien van de vraag, of zulks
op den weg van een gemeentebe
stuur zou liggen, dat bovendien
eventueel te verstrekken waarbor
gen niet kan toetsen aan hun uit
werking. Opmerkelijk mag het op
zqn minst worden genoemd, dat
tegen werken bijvoorbeeld in Bel
gië of Frankrijk, alhier minder te
genzin bestaat.
Brj dit al mogen wij naar voren
brengen, dat politieke en andere
gevoelens door de regeering steeds
werden ontzien. Betreft het hier
minder een beginselkwestie
Hen, die over de landsgrens ge
zet worden, respecteert men terecht
in hun verlangens; zij mogen des-
gewenscht Duitschland mijden,
maar waarom eigen inwoners in
hun gevoelens niet ontzien
Vooral gelieve Uwe Excellentie
hieruit niet te willen afleiden, dat
wij een streven naar arbeidsschuw-
heid in de hand zouden willen wer
ken. Immers, zq die vrijwillig in
Duitschland zouden willen werken,
kunnen op onzen steun rekenen,
Men hou de ons echter ten goede,
dat we principieel afwijzend staan
tegenover 'n systeem, dat dwingt
om te werken in een land, waar
velen zich in hun edelste en heilig
ste gevoelens bedreigd zullen ge
voelen.
(w.g.) B. en W. van Mill en St.
Hubert, De Burgemeester, jhr.mr.
C. H. J. I. M. van Nispen tot Se-
venaer; de secretaris, A. H. de
Bekker.
Deze ferme principieele houding
van het kleine Mill is ons heel wat
sympathieker dan de Haagsche
dwangmethoden het zqn.
De mantel der liefde.
Wanneer een ambtenaar in over-
heids dienst fraudeert, komt hg
als regel tenminste voor den rech
ter. Hij verliest zqn baan, krijgt ge
vangenisstraf en ondergaat de ver
achting van de publieke opinie.
„Men" meent vaak, dat fraudeurs
enkel, althans in hoofdzaak, onder
de overheidsambtenaren zqn te vin
den.
Dat is volstrekt mis. Het corps
overheidsambtenaren bestaat uit tien
duizenden en in elke willekeurige
groep van tienduizenden menschen
schuilen liëden, die ondeugden be
oefenen. De overheid echter is streng,
óók al omdat zq verantwoording
verschuldigd is aan het publiek, aan
de massa. En de massa is wreed en
hard.
In particulieren dienst wordt
meestal veel meer tolerantie geoefend;
practisch christendom.
Een sterk voorbeeld daarvan trof
ik dezer dagen weer in de pers aan.
De grossier3flma Kamphuis en
Gebroeders Van Pelt te Zaandam
heeft bij de recherche aldaar aan
gifte gedaan, dat een harer verte
genwoordigers in de jaren 1935,
1936 en 1937 belangrijke bedragen
verduisterd heeft, tot een totaal
bedrag van 16 17.000 gulden.
De onregelmatigheden werden
reeds het vorige jaar ontdekt, toen
de reiziger zich ongeveer f 10.000
aan geïnde gelden had toegeëigend.
Niettemin had de firma den ver-