De H. Familie van Venray. Weekblad voor VENRAY, HORST en Omstreken. ï'YOORDEÊLItoTf MANUFACTURER taDEÊUGStf Dit nummer bestaat uit TWEE bladen. Het Fascisme Nederland. in De varkenscentrale en de gezinsver houdingen. Aspsdki zosmer «nasellieldsliiid-vooT Dure administratie. Ons Weekpraatje. Provinciaal Nieuws Zaterdag 20 Januari"1934 Vijf en vijftigste Jaargang No 3 MANUFACTUREN (f BLIJKEN TOCH HET PEEL EN MAAS BLIJKEN TOCH HET PRIJS DER ADVFRTENtikN: l8 regels 00 cent, elke regel meer 71/» ct. bij abonnement lagere tarieven. Uitgave van FIRMA VAN 1)KN MHNCKHOF VENRAY Telefoon Bi GIRO 150652 ABONNEMENTSPRIJS p. kwartaal voor Venray 65 ct., per post 75 cent voor het buitenland t 1.05 bij vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent Alweer de H. Familie Alweer een met klokkengelui geopend en met veel praal gepaard gaand feest I „Waarvoor toch al die drukte hoor ik reeds hier en daar mompelen, „'t Is allemaal maar om te koop te loopen met^ eigen voortreffelijkheid en braafheid." Voor wie dit zeggen of mochten meenen, dient het volgende De H. Familie van Venray heeft bij het begin van het jaar behoefte om door een grootsche Kerkelijke plechtigheid God dank te brengen voor de vele weldaden en zegeningen, die Zij in het afgeloopen jaar mocht ontvangen en om nieuwe gunsten af te smeeken voor het nieuwe jaar. Zij houdt daarbij wapenschouw over haar gelederen. Zij tracht door het opnieuw voorhouden van de plichten en belofte weer bezieling en enthousiasme te brengen. Door het aannemen van nieuwe leden worden de door den dood geslagen gapingen weer aangevuld. De oude krijgers worden gehuldigd voor hun moed en trouw en met het gouden eereteeken der Broederschap geridderd. En de H. Familie van Venray mag dit feest met trots vieren. Ook dit jaar weer een gouden Jubilaris, de heer J. Krommenacker. Weer een toeloop van 70 nieuwe leden, zoodat het totale aantal reeds tot bijna 700 is gestegen. Mgr. Goumans zal den luister van het feest door Zijne waardigheid verhoogen. Een schitterende predi kant, Pater Jonckbloedt, zal door zijn welsprekend woord de geestelijke wapenen scherpen, waarmede de H. Familie in de toekomst zal te strijden hebben. En daarbij zal zij te aanschouwen geven een prachtig staaltje van echte solidariteit, van communisme in den goeden zin, van gelijkheid en broe derschap, waarin alle standsverschil, verschil in welstand en maatschap pelijke positie en ontwikkeling zal worden uitgeschakeld. Na het ontvangen op Zondag morgen van de hemelsche gaven, gezamenlijk het ontbijt. Wat 'n prachtvoorbeeld voor deze wereld Eindelijk is dus ook de N.S.B. door de regeering tot een „verboden" organisatie verklaard. We leven zoo snel tegenwoordig, dat velen het al weer vergeten zijn, wat een dergelijk „verbod" eigenlijk precies in heeft. We herinneren er daarom aan, dat als gevolg van de opleving der nationalistische niet te verwarren met nationale gedachte, schier overal ter wereld, revolutionnaire methoden ook toepassing kregen in kringen, wear men zich tot nog toe vrij immuun tegen revolutionnaire besmetting had getoond. Die metho den wonnen bovendien aan aantrek kelijkheid, doordat de ervaringen in het buitenland hadden geleerd, dat ze tot een betrekkelijk spoedig suc ces konden leiden. Het opkomende, min of meer burgerlijke fascisme, wekte de sug gestie, dat de politieke strijd in de naaste toekomst de beslissing moest brengen, of van rechts dan wel van links de dictatuur zou worden ge vestigd. Rechtsche en linksche revo lutionairen bekampten elkaar dan ook fel, maar in dien kamp dreigde verdrukt en verstikt te worden al het ideëele, dat was .als kostbare baten van vrijheid en democratie, in den loop der jaren was toegevallen. Het volk, althans de volksmeerder heid, moet daartegen worden be schermd dat was een eisch van democratie. De regeering is daarom tegen de revolutionnaire partijen opgetreden, revolutionnaire partijen van iinks en van rechts. Fascisten verwijten haar, dat de maatregelen eerst zijn afgekomen, toen het fascisme den kop opstak, en dat vroeger aan het communisme maar weinig beletselen in den weg werden gelegd. In feite is dat juist, maar voor het verschil zijn goede redenen aan te voeren. Een echte vrijheidszin verdraagt veel en langdurig, verdraagt zoo lang, tot het een kwestie van zelfbehoud gaat worden om van zich af te slaan. De revolutionnaire gedachte werd voor ons land pas een dreigend ge vaar, toen ze ook in burgerlijke ge lederen was doorgedrongen. De tegenmaatregelen zijn tot heden zeer coulant geweestblijkbaar wilde de regeering niet verder gaan, dan de oogenblikkelijke omstandigheden dat noodzakelijk maakten. Het „ver bod" van de fascistische partijen en ook van de links-revolutionnaire organisaties belemmert deze geenszins in haar politieke activiteit. Het verbod betreft alléén ambtenaren; die mogen geen lid zijn van eenige revolutionnaire vereeniging. Wie we in staat stellen om tegen behoorlijke vergoeding onze volkshuishouding te helpen besturen zoo is blijkbaar de gedachtegang van de overheid moet niet tegelijkertijd samenspannen om die huishouding te verstoren. Men weet, dat de regeering tot nog toe tegen de N.S.B, niet dezelf de maatregelen had afgekondigd als tegenover de andere fascistische organisaties en wel, omdat de regee- ring nog niet overtuigend gebleken was, dat ook de N.S.B. revolution naire methoden aanvaardde om haar doelstellingen te verwezenlijken. Er was ten opzichte van de N.S.B. aarzeling. Want wél had minister Deckers b.v. het lidmaatschap van de N.S.B. voor militaire ambtenaren «reeds verboden en ook voor leden van Burgerwachten. Het jongste regeeringsbesluit bedoelde dan ook uitsluitend om het lidmaatschap van de Mussert-organisatie mede te ont zeggen aan de burgerlijke ambtenaren. De positie van alie ordelievenden tegenover het fascisme is daardoor veel zuiverder geworden. Het fascis me is nu in het algemeen, in welken vorm her ook optreedt, veroordeeld door het gezag. Wie het fascisme aaavaardt, zweert de democratie af, zegt zijn trouw aan de overheid op, voegt zich in het kamp der revolu- tionnairen. We gelooven, dat de nuchtere en gereserveerde bestrijding van het tascisme door de overheid, niet zonder succes is gebleken. Onze volksaard leent zich niet voor zoo'n beweging. Hel Nederlandsche fas cisme beeft den eersten snellen groei gehad, welke elke nieuwe beweging kent. welke met haar leuzen een tijdelijke begeestering weet te schep pen. Maar de stilstand lijkt ons al ingetreden. Ons volk wordt sectarisch gehee- ten, afgescheiden in allerlei hokjes en vakjes. Daar wordt dikwijls om gespot. Een dergelijk sectacisme heeft echter ook voordeeien. We voelen ons ieder in ons eigen hokje echt thuis. We zitten er jaren achtereen in een vertrouwde omgeving en we voelen allerminst behoefte om naar een nieuwe woning om te zien. Natuurlijk kennen ook wij onze uithuizige vrienden, menschen, die als maar loopen te neuzen, of het ergens anders niet beteren gezelliger is. 'Zij heeten in onze Nederland sche familie de „kieurlooze midden stof". Bij de eene verkiezing stemmen ze links, bij een andere rechts. Als links pas regeerde, gaan ze met rechts mee uit ontevredenheid en als rechts aan het bewind was, heeft ze dat tijdelijk links gemaakt. Die kieurlooze middenstof laat zich altijd weer imponeeren door een nieuwe leuze en een nieuwe partij. Wel nu, de kieurlooze middenstof is op het oogenblik voor het fascisme gewonnen. En ook de mooie praters, die het in hun partij niet tot een Kamerzetel hebben kunnen brengen, hebben hun arm geheven en „heil" geroepen, als Mussert of Baars passeerde. Maar nu is de beweging ook op haar hoogtepunt. Mussert moet 20.000 a 30.000 volgelingen hebben. Laten we aannemen, dat Geretsenl Baars, Haighton. Smit en andere fascistische „leiders" er te samen ook nog een 20.000 rijk zijn. Alles bij alles is het niet meer dan Treubaan volgelingen kreeg, wanneer hij weer eens een nieuwe politieke partij oprichtte. Het Nederlandsche fascisme kan zich misschien nog eens de verdienste verwerven van ons voor eenigen tijd te hebben afge holpen van de politieke snertpartijtjes. die zich bij elke verkiezing onder steeds weer andere vlaggen in den strijd werpen. Er wordt overigens met den dag minder notitie genomen van het Nederlandsche fascisme. Fascistische vergaderingen blijken weinig of geen aantrekkingskracht meer te hebben, vooral sedert de anti-fascisten hun verstand en goede manieren her vonden door niet meer achter fas cistische propagandisten tierend en scheldend aan te loopen. Eén goed ding heeft het jonge Nederlandsche fascisme intusschen bereikter is in Nederland een sterker gezag geschapen, sterk genoeg om onze volksvrijheid tegen aan slagen, van welken kant ook, te beschermen. Groote ontstemming der boeren, vooral ten plattelande. Wat de Varkenscentrale ten aanzien van de verstrekking van vergunningen voor accijnsvrij slachten verstaat, is een bureau cratisch bedenksel, dat onbegrij pelijk is. Tot de crisisorganen, die er tot dusverre het minst in geslaagd zijn zich niet al te zeer de ongunst der boeren op den hals te halen, be hoort zeker de Varkenscentrale, Zoowel inzake het eigen slachten eerst, als nu later ten opzichte van de fokverordenmg heerschter voort durende ontstemming. En de regeling schijnt ook allesbehalve volmaakt. In de N. Rotterd, Crt. komt een correspondentie uit Drenthe voor, waarin, enkele bezwaren naar voren gebracht worden, die ook in andere streken des lands, waar de varkens - teelt van groote beteekenis is, tel kens geloosd worden. Wij lezen daar o.a. Men wil tenslotte nog wel berus ten in noodzakelijke beperking, maar ziet met wrevel, hoe teelt-vergunnin gen worden uitgereikt voor bedrijven die zich eerder nauwelijks iets aan het varken gelegen laten liggen, doch pas verleden jaar. onder den drang der omstandigheden aan de bacon- fokkerij gingen meedoen. Onder - het motto: het varken al leen op die bedrijven, waar het vanouds thuishoort, dringen ver schillende organisaties op herziening van de toewijzing der teeltvergun ningen aan. Wij willen cok daarover niet in nadere bijzonderheden treden, daar het er ons in hoofdzaak om te doen is, de aandacht te vestigen op de jongste en misschien het meest van alle bestreden beschikking der Var« kenscentrale. Deze betreft de uitreiking van vergunningen voor accijnsvrij slach ten van varkens voor eigen gebruik. Zooals bekend is, moet voor het slachten ten bate van het crisisfonds een accijns van f9 per varken ge stort worden, Van de storting kun nen worden vrijgesteld gezinshoofden met een inkomen beneden f 2500 per jaar, voor een of meer slachtin gen, al naar de grootte van het gezin. Door een soepele toepassing van deze bepaling was men daarover tot dusver over het algemeen wel tevre den, doch nu is door de centrale een beschikking uitgevaardigd, die getuigt van een eigenaardige opvat ting van het begrip gezin. Vroeger gold als zoodanig de gansche groep van samenwonende personen, echtpaar, eventueel ouders kinderen en dienstpersoneel, die im mers allen uit denzelfden pot en dus van hetzelfde varken eten. Thans is echter gedecreteerd: een gezin bestaac uit het gezinshoofd met de bij hem inwonende personen, die in op- en neergaande rechte lijn met hem verwant zijn. Niet meer meegerekend mogen worden: de vrouw haar ouders of grootouders, schoonzoon of schoondochter, neven nichten, meiden, knechten of wie er anders dan eigen kinderen bij den man inwonen. Wat dit beteekent voor het plat teland, waar de familiebetrekkingen hecht zijn en leiden tot zeer veel samenwonen van ouders met gehuw de kinderen en waar verwanten, a's dat nooaig is, dikwijls in een gezin worden opgenomen, laat zich begrij pen en de opvatting der varkens centrale getuigt dan ook wel van een zeer gering begrip van platteland- sche toestanden. Het mogelijke gevolg moge met een enkel voorbeeld worden geïllus treerd'. een kleine buurboer werd weduwnaar en js, ook al uit be staansnoodzaak, weer getrouwd met een weduwe, die drie jeugdige kin deren meebracht. Uit het tweede huwelijk werden drie kinderen ge boren, terwijl er voorts een dienst bode en een knecht aanwezig moet zijn. Het gezin bestaat alzoo naar normaal begrip uit 10 personen en zou drie slachtvergunningen mogen hebben, hetgeen geen weelde is. Neen, zegt de Centrale, die vrouw en haar kinderen zijn geen verwanten in rechte lijn, de dienstbode even min, alzoo telt het gezin slechts vier personen en heeft het recht op 1 slachtvergunning. Voor de meerdere moet het huurboertje crisis-belasting neertellen. Ondanks de nieuw^ omzetfjlasting blijft de prijs van de oranje-band bi en van - de oranje zakj tabletten 70 cent an J f' tabletten 10 cent. Naast hem woont een niet onbe middelde elzenboer, die het, ondanks de malaise, brengen kan tot f 24.00 inkomen. Hij heeft twee groote zoons en twee volwassen dochters, zoodat hij vreemd volk op de boerderij missen kan. Dit gezin bestaat volgens de centrale uit 5 personen en krijgt twee vrije slachtvergunningen. Wat bet arme pachtertje met zijn zware gezin daarvan denkt, behoeft niet gezegd te worden." De gezinsformatie van de Varkens centrale behoort tot de vele bureau cratische bedenksels, die een boer niet begrijpen kan en daardoor onnoodig wrevel wekken Trouwens, men behoeft in dit geval geen boer te zijn, om er niet bij te kunnen. Temeer verwondert men zich erover, omdat het getal varkens blijkens de teeltregeling aanmerkelijk moet wor den ingekrompen, terwijl het gevolg van den nieuwen maatregel moet zijn, dat er veel minder voor eigen gebruik geslacht wordt dan bij ruimere verstrekking van accijnsvrije slachtvergunningen het geval zoude zijn. Vooral geldt dat voor arbeiders gezinnen, waar men in den winter in den regel geen tientje extra heelt liggen om te betaleu, alvorens het zelfopgefokte varken in de pekelkuip te kunnen werken. Algemeen is men dan ook ten plattelande van oordeel, dat ais het de bedoeling was, de opbrengst van dén accijns op het geslacht te ver hoogen, men het minst geschikte middel heeft gekozen, dat hoe eerder hoe beter dient ongedaan gemaakt te worden. De „Nederlandsche Werkgever" geeft eenige cijfers van den Raad van Arbeid te Nijmegen, waar aan ziekengeld per jaar wordt uitbetaald t 35000, terwijl voor dit bedrag f 20.000 aan administratiekosten ge spendeerd worden. „Nationaal Herstel", het blad van Westerman, is terecht hevig van dit kolossaal hooge bedrag geschrokken en knoopt daar aanstonds de con clusie aan vast, dat het nu welletjes is geweest met de ambtenarij en administratieve rompslomp, die de zuur verdiende belastinggelden der burgers opslorpen. De dictatuur zou zooiets niet toelaten, zegt het blad, maar waar blijft de mogelijkheid een dergelijke wantoestand, die toch ook onder de dictatuur kan bestaao, open baar te maken Dit is nu wel mogelijk aangenomen dan. dat de mededeelingen van de „Ned. Werk gever" juist zijn. Echter: wij betwijfelen de juist heid en de volledigheid zeer sterk. Administratiekosten van f 20.000, verbonden aan de uitkeering van f 35.000 aan ziektenpremies zijn toch abnormaal hoog. Die f 20.000 kosten van de Raad van Arbeid, slaan die alleen op de arbeid welke de Raad verricht inzake de uitvoering van de ziektewet De uitvoering van de Ziektewet is geheel en uitsluitend opgedragen aan de Raden van Arbeid, daarin heeft de Rijksverzekeringsbank geen enkele bemoeienis. Maar bij de uitvoering van de Invaliditeitswet, waarbij de gelden wel binnenkomen en de uit- keeringen wel uitgaan van Je Rijks verzekeringsbank hebben de Raden van Arbeid toch nog altijd een zeer belangrijke administratieve taak. Is nu bij dit bedrag van f 20.000 ook deze administratie berekend Indien dit niet het geval is, dan zou natuurlijk dit cijfer van f 20.000 direct reeds een geheel andere be teekenis krijgen. Het is gewenscht, dat de Ned. Werkgever wat meet licht over haar mededeelingen laat schijnen. Zijn zij juist, zoo merkt O.N. op, dan lijkt het ons welgewenscht.dat eens ernstig wordt nagegaan of deze Nijmeegsche Raad niet op een veel te hooge voet leeft, of een samen voeging met een anderen Raad niet tot aanzienlijke besparing der kosten zou kunnen leiden. We hebben een request gestuurd aan de Koningin, H. M. beleefdelijk verzoekende om door Harer Majes- teits wetgevende vergadering nu eens duidelijk te laien bepalen, wat nu eigenlijk onder Nederlandschen grond wordt verstaan. Als goed vaderlan der immers kennen we ai onze natio nale hymnen vaD buiten en één daarvan begint met de belijdenis „Wij leven vrij, wij leven blij, op Neerland's dierb'ren grond". Nu hadden we altijd gedacht, dat tot dien dierb'ren grond ook het stukje moestuin behoorde, dat we op korten afstand van onze woning hebben liggen en waarop we sinds jaar en dag de piepers en de groen ten plegen te telen, welke we voor onze private huishouding behoeven. Dit jaar echter schijnt ons moestuintje tot vijandelijken bodem te zijn ver klaard, want vrijheid noch blijheid hebben we er mogen kennen. We waren geen baas meer over onze eigen gekweekte piepers. In hoeveel heid. grooter dan 10 Kg., mochten we ze niet naar huis „vervoeren". Althans niet zonder „geleidebillet". En omdat we vele broertjes dood hebben aan papieren rompslomp en al het geloop, daaraan verbonden, en omdat we ook niet zeker waren, of men van onze moeizaam gekweekte patatten geen accijns of belasting zou vergen, hebben we de piepers in het holle van den nacht naar huis moeten overbrengen en zijn smokkelaar geworden 't Valt te begrijpen, dat we door een en ander aan ons oude vader landerschap zijn gaan twijfelen. Zou 'n mensch dat niet, als zijn grond tot vreemd territoir wordt verklaard en hij bovendien verleid wordt tot dadea, welke met 's lands wetten in strijd zijn Thans is ook de grond, welke we achter het huis hebben liggen, dus het eigen erf, blijkbaar geen Neder landschen bodem meer, waar we vrij en blij kunnea leven. Op dien grond immers hebben we eenige vrucht- boomen staan. We hebben van dat geval nimmer een zaakje gemaakt wat we oogsten aan appels, peren en pruimen, hebben we immer zelf geconsumeerd. De Omzetbelasting echcer bepaalt, dat we voortaan den fiscus ook te offeren zullen hebben voor het fruit, dat we zelf kweekten en op-atenHeusch, het staat in de wet 1 We. moeten dat verbruik eigener biweging opgeven en dan bepaalt de fiscus, naar de geschatte waarde, op hoeveel ons dat grapje komt te staan. Méér nog ook onze kelder is tot vreemd gebied verklaard. Daar heb ben we een oude broedmachine staan, waarin we jaarlijks ter leerzame ont spanning en om het koppeltje kippen dat we voor keukenbehoefte aan eieren en bout aanhouden, op tijd te Kunnen vernieuwen, een aantal kui kentjes geboren laten worden. Van het bezit dezer broedmachine moeten opgave doen aan de Crisis-Pluim veecentrale. Aan deze Centrale moeten we voorts het eigendoms recht op de machine overdragen. Als we dan een vergunning bekomen let welalsdan krijgen we tegen goed geld een hoop paperas sen thuis gestuurd, staten, welke we op straffe van dit en van dat ver plicht 2ijn om zorgvuldig bij te houden. Voor elk ei, dat we inleg gen, moeten we een cent betalen aan de centrale. En als de kuikentjes uitkomen en we willen er een paar cadeau doen aan onzen buurman, dan mogen we die kuikentjes slechts over straat vervoeren in een model doos, welke is afgesloten met een banderolle, tegen zóóveel per stuk door de Crisis Pluimveecentraie af te leveren Wie zich aan dat alles niet houdt, mag in zijn eigen broed machine, staande in den kelder van zijn eigen huis, geen eieren inleggen van zijn eigen kippen om kuikens te fokken voor eigen gebruik... Zouden we nog wel ia onzen eigen kelder mogen afdalen om daar in het verborgene te gaan zingen van „Wij leven vrij, wij leven blij, op Neerland's dierb'ren grond" We hebben er ons al ia geschikt, dat we op eigen bodem zoo maat geen varkentje mogen aanhouden en vet maken van eigen tafelafval. En degenen, die wel varkens mogen houden, zijn reeds tot het diep besef gebracht, dat ze niet zelf hun eigen varkens, zonder meer, mogen oppeu zelen. Maar moeten we ons nu ook nog in al dat andere schikken, dat we opnoemden Dan zal het „Wij leven vrij enz." spoedig niet meer wezen dan een zoete herinnering aan een fantastisch schoon verleden. Doel van deze klacht is niet om te betoogen tegen noodige regeerings- crisismaatregelen. Maatregelen zijn noodig en kunnen moeilijk van aan- genamen aard wezen. We zouden er alleen op willen wijzen, dat te veel soms de persoonlijke vrijheid wordt aangetast en te sterk wordt ingegre pen in de huishouding der individuen Slechts handel en productie be- hooren onder controle te worden gesteld en moeten de objecten zijn, waarvan crisisrechten worden gehe ven. We weten, dat de controle wordt bemoeilijkt, zoo gauw vrij stellingen worden gegeven, maar eerder dient een ingewikkelder en kostbaar systeem van toezicht te worden aanvaardt, ons bedunkens althans, dan dat de overheid beslui ten zou om regelend en decreteerend op te treden in de private, huishou delijke aangelegenheden van haar onderdanen. Laat den burgers tenminste de gelegenheid om het „Wij leven vrij, wij leven blij" zachtjes te neuriën, al ware het maar in de donkere diepte van hun kelderruimten of onder de verkwikkende schaduw van hun appelenboom. VENRAY. 20 Januari 1934. Door de Kath. Jonge Midden- standsvereeniging, werd deze week de eerste jaarvergadering gehouden, waar secretaris en penningmeester hun verslag uitbrachten. Als bestuurleden traden af de heeren Th. Vermeulen en J. Custers. Een nieuw bestuur werd gekozen en samengesteld als volgt Ant. Jeuken, Voorzitter W. Verschuuren, ondervoorzitter P. Clephas, penningmeester J. Goumans, secretaris Hub. Custers. onder secretaris Prikplanken iu beslag genomen. Door de Rijks- en Gemeentepolitie werden verschillende z.g. prikplanken in beslag genomen en proces-verbaal opgemaakt. Ter gelegenheid van 't eerste lustrum geeft de schutterij „Het Zandakker op Zondag 28 Januari een muziek- en voordachtavond. met medewerking van de Nijmeegsche Hottune-club en de bekende Humorist Jan Brik, welke verschillende keeren voor de K.R.O. microfoon geweest is. Een mooie avond staat ons te wachten. De opbrengst is ten bate van de St Vincentiusvereeniging. Op 4 Februari a.s. zal een tooneelavond gegeven worden in de zaal van het Patronaat door schutterij St. Anna, hiervoor is in studie ge nomen „Visscherskinderen" volks schets in 3 bedrijven en „De Geheime Opdracht", klucht in 2 bedrijven. Een mooie avond wacht ons dus. Volksontwikkeling. Maandag j.l, sprak voor een aan dachtig gehoor de bekende redenaar Pater Caliewaert uit Brussel, over het voor ons Katholieken treurige onderwerp Geloofsafval. In den breede besprak Spreker de verschillende oorzaken dezer kwaal, die zich over de geneeie wereid ia alle religies voordoet. Als een der opmerkelijke dingen wees nij vooral op het teit, dat menschen van den buiten, overgeplaatst naar de gcoote stad, hun plichten, o zoo gemakke lijk, verwaarloozen. De gcoote zuigkracht der groote stad op de plattelandsbevolking, de economische druk van dezen tijd. de

Peel en Maas | 1934 | | pagina 1