IMmfr jJAlFONOftl Weekblad voor VENRAY, HORST en Omstreken. f MANUFACTUREN fYOOöDEEIM Dit nummer bestaat uit TWEE bladen. Achteruitgang en vooruitgang der katholieken. Een barbaren-moord. Fit het Buitenland Ons Weekpraatje. Provinciaal Nieuws Zaterdag 13 Januari 1934 Vijf en vijftigste Jaargang No 2 PEEL EN MAAS b MANUFACTURING J BLIJKEN TOCH HET BLIJKEN TOCH HET PRIJS DER ADVERTENtiuN 18 regels 60 cent, elke regel meer 7l.« ct. bij abonnement lagere tarieven. Uitgave van FIRMA VAN DEN MUNCKHÖF VENRAY Telefoon 51 GIRO 150652 VOLGENS DE LAATSTE VOLKSTELLING. Zooals reeds eeoige tijd geleden werd gepubliceerd, toonen de tola e cijfers der laatste volkstelling, die van 1930. vooruitgang voor de katholieken. Dit geldt derhalve den algemeenen vooruitgang in geheel Nederland. Waar evenwel vooruitgang is en waar achteruitgang, werd tot dusver niet nader onderzocht. Dit is thans geschied door prot. dr. W. Mulder S. J. die in de Maasbode resultaten mededeelt. Hieruit blijkt een bijna algemeene achteruitgang van het aantal katholieken in de groote gemeenten die boven 50.000 inwoners. Hier maken alleen Utrecht, Nijmegen, Arnhem en Apeldoorn een uitzon dering in vergelijking met de volkstelling van 1930, in de andere is er achteruitgang De achteruitgang is het grootst te Eindhoven. Daar gingen de katholieken achteruit van 90.84 tot 78.16 pet. dei bevolking, dus meer dan 12 pet. In Rotterdam was de achteruitgang bijoa 2. te Delft en een half en te Hilversum 2.38 pet. Zelfs te Tilburg was er achter uitgang en wel met 0.33 pet. Zulke ciifers onderlijnen wel scherp het gevaar, waaraan de geloovigen in de groote gemeenten zijn Ll~~' Vervolgens heeft prof. Mulder na gegaan, hoe de toename det totale bevolking van de randgemeenten der 18 grootste steden zich verhoudt tot de toename der katholieke bevolking. Uit deze statistiek blijkt, dat de randgemeenten van Amsterdam, 's Gravenhage. Haarlem. Eindhoven Nijmegen. Arnhem, Leiden, belangrijk minder aanwas van Katholieken dan van de geheele bevolking hadden aan te wijzen. Rotterdam en Schiedam (waarbij Rotterdam als randgemeenten wetd weggelaten) hadden ietwat laget procent aangroei der katholieken dan der totale be volking. De overige gemeenlen zagen het aantal Katholieken percentsgewijs meer toenemen, dan dat der totale bevolking. Toename die klein was voor Utrecht, Tilburg Maastricht, Hilversum, Delft; zeer groot voor Groningen en Dordrecht waar ze evenwel te verwaarloozen is, omdat zij over zulke minieme getallen gaat. Van de kleinere overheerschend- katholieke plaatsen tot 50-0u0 inwoners heeft dr. Mulder 183 willekeurig gekozene onderzocht, die 50 of meer pet. katholieken tellen. Hiervan gingen er 52 percents gewijs achteruit. 12 bleveu er gelijk cn de pverige 119 gingen alle vooruit. Wij mogen dus tot deze gevolgtrekking komen in de over- heerschend-katholieke plaatsen be neden de 50.000 inwoners gaat het katholicisme in 65 van de 100 gevallen vooruit. En dit niet alleen in de kleinere, maar ook in de grootere plaatsen als Bteda en Den Bosch en Helmond Hier wordt dus winst gemaakt. Van de plaatsen tot 50.000 inwoners, waar de katholieken zoo in de minderheid zijn, dat zij de 10 pet, niet halen, onderzocht dr, Mulder er 106, eveneens willekeurig gekozen. Hiervan gingen er 56 achteruit. 11 bleven gelijk en 39 gingen vooruit percentsgewijs. Hieruit meen ik te mogen besluiten, aldus de schrijver dat in de diaspora ruim 52 pet. der gemeenten in Katholiekenpercentage achteruitgaat, ruim 10 pet. constant blijft en ruim 36 pet. vooruitgaat. In deze groep ligt dus ook verlies en de achteruitgang op sommige kleine plaatsen is zoo groot en plotseling, dat hij bijna zeker aan verhuizing moet worden toege schreven. Uit dit alles blijkt wel zeer duidelijk, dat het lek is in de groote steden. Daar wordt verloren, wat op het platteland en in de kleine steden met een overheerschende katholieke bevolking wordt overge houden. Niet geheel, want we gaan vooruit, maar toch veel, want we gaan niet-hard genoeg vooruit. Moge het onzen ijverigen ziel zorgers gelukken, zegt Pater Mulder in de volgende tien jaren, waarvan cr al weer drie voorbij zijn, het groote lek te stoppen. Dan zullen ABONNEMENTSPRIJS p. kwartaal voor Venray 65 cl., per post 75 cent voor het buitenland f 1.05 bij vooruitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 cent wij niet met een klein percent, maar met twee of drie percent ineens vooruit komen. Van der Lubbe terechtgesteld... Geen greintje sympathie hebben we voor dezen imbecielen Neder lander, maar voor zijn moordenaars hebben we slechts walging. Ja 1 we kennen ze, de ellendigen, die in Dinant 668 menschen. mannen vrouwen en kinderen grijsaards en zuigelingen te hoop lieten drijven en toen de mitrailleurs op dezen lieten richten, 't Is geen ruwe sproke. We toefden in die dagen te midden van die Teutonen 1 Als een relikwie bewaren we het eenvoudige bidprentje, waarop namen en voor men der geslachtofferden voorkomen met de leeftijden: 73 jaar, 11 maan deD. 3 weken... Kent U Andenne Natuurlijk niet! Het is een klein dorpje bij Luik, maar vierhonderd van haar bewoners zijn er in de oorlogsjaren gemassa creerd, in een paar uren tijds. Chris- tene zielen, het was noodig want er moesten immers vóórbeelden wor den gesteld. God beware: voorbeel den We kennen .ze, de barbaren, die... maar laten we geen oude wereld wonden openrijten. Maar kénnen doen we ze 1 We hebben in den oorlog moeten meedrinken met de bezopen, lallende kerels, die met de geroofde flesschen wijn en spelend met het geladen geweer op de hoe ken 3tonden van de brandende stra ten in een brandende stad, met de lijken van de neergeschoten burgers vóór zich, die uit het vuur hadden willen vluchteD... We kénnen ze, maar Gode zij dank de tijd doet vergeten en heelt wonden, 't Was oorlog en een oor log is nu eenmaal wreed. Na vijftien jaar vrede zou je waarachtig weer in ze zijn gaan ge- looven 1 Maar ze zijn niet veranderd. Een onthutste wereld staart op het onthoofde lijk van een idiolen jongen, een dwaas, ja maar een ontoerekenbare. Een verwarde, di»; tevergeefs een paar brandjes wilde stichten en eindelijk zijn zin kreeg door een matig vuuttje in een ge bouw van de Duitsche volksverte genwoordiging. De imbeciel liet het huis vlammen, maar de huidige machthebbers van üet Rijk zijn de moordenaars van den geest, welke in dat huis woonde de vrijheid, de volkswil. De wereld staat ontnutst, omdat eerstens het vergrijp van den gelukkigen jongen geenszins de oeteekenis had, welke de Nazi s aan hebben willen toekennen tweedens de doodstraf gruwele rechtsschennis 1 eerst na de misdaad op het vergrijp is gesteld, derdens omdat het slachtoffer meer Deklagenswaatdig dan misdadig was, en tenslotte omdat het huidige regime in l)uitschland van elke edelmoedig neid gespeend blijkt. Weer is er een geveld gtworden omdat het noodig was God netere 't een voorbeeld te stellen Van minachting voor recht minachting voor de stem van het wereldgeweten. De Furorum Teutonicum heeft weer gewoed. De Duitschers van den vrede zijn geen haar beter gebleken dan de barbaren van den oorlog. Hitler en de zijnen willen ue oude Teutoneoglone herstellen. Het zal ze niet moeilijk vallen. Tenzij het christendom nog eens waarlijk vat mocht krijgen op den barbaarschen Duitscheu geest. We herinneren ten besluite aan eenige woorden uit de nieuwjaarspreek van kardinaal Faul haber in München, wien het in- tusschen om zijn uiting zeer moeilijk is gemaakt. Hij zeide o.m. „De oude Teutonen, die door pan Germaansche filosofen worden geidealiseerd, waren in werkelijkheid een volk, dat op het gebied van beschaving en andere deugden verre bij de oude Joden ten achter stond en hun bekwaamheden zijn in sterke mate overdreven." P. P. Een modderpoel van financieele en politieke schandalen. Na België is thaDs Frankrijk in op spraak met zijn deftige schurken. De diepe oorzaak: de crisis der moraal. De instelling van corporaties in Italië; voortzetting van den oorlog in Amerika; meer bewapening in Rusland en Spanje. „kEi is een tijd geweest helaas, hij is geweestwaarin het publiek met eerbied en ontzag opkeek tegen de groote mannen in openbare functies. Regeeringspersonen, leden der volksvertegenwoordiging, mannen van de hooge fioantieele wereld. Kortom, allen, die in 't openbare leven de hooge functies bekleeden zij genoten bij het publiek onver deeld het vertrouwen en het kwam vrijwel nooit in iemands brein op, om te twijfelen aan de onkreukbaar heid en de eerlijkheid van die hooge oomes. Heel sporadisch, heel zelden ont popte zich zoo'n autoriteit als een zeer deftige schurk, maar zelfs dan nam het publiek dit onvriendelijke woord niet in den mond om de ge pleegde wandaden te kwalificeeren. We herhalen, die mooie tijd van gerechtvaardigd vertrouwen in met macht en gezag toegeruste mannen is voorbij. Het publiek is wantrou wend geworden en dat is waarlijk niet de schuld van de groote massa. Vele groote gezagdragers op ver trouwens posten hebben het er naar gemaakt. Nu hier, dan daar, heden in dit land, morgen in een aQder, ontdekt men schandalen van ontstellenden aard en omvang. Kreuger kende beter dan wie ook „het kunstige met de lucifers" en hij bedroog vrijwel de heele wereld, die voor den geldmagnaat en oplichter op de knieën lag. In België. We waren al weer bijna vergeten, dat er ook in fijne costuums en onder charmante manieren dieven en op lichters voorkomen, toen België ons er aan kwam herinneren, dat ook fraaie politiecostuums dergelijke individuen bergen. We kregen eerst de benzine- en de olielucht. Politiemannen en hooge politie-autoriteiten hielden overtreden de automobilisten uit de handen van den strafrechter, mits deze een be paalde zaak bevoordeelen en van dien handelaar trokken de politie en de autoriteiten honderd duizenden francs voor de bewezen diensten. Er werd zelfs handel gedreven in ridder orden 1 En nu dreigt zoowaar de heele zaak in den doofpot te gaan. Intusschen heeft het Belgische publiek al weer een erger schandaal te verwerken gekregen. Een onguur individu, dat zelfs schandelijk mis bruik maakte van de toga, hield er n zaakje op na, om personen uit roorloopige hechtenis te bevrijden, Qatuurlijk tegen flinke betaling. Hij had medeplichtigen achter de schermen en die zorgden er wel voor dat de cliënten gratie, schorsing van straf en zelfs vrijlating verkregen. De zaak zat goed in elkaar, want de hooge ambtenaren van justitie, die in de ambtelijke hiërarchie de belangrijke positie bekleedden, van advies aan den minister te moeten dienen, zaten natuurlijk in het com plot en 't spreekt vanzelf, dat de desbetreffende dossiers van een gun stig advies vergezeld gingen Nu zit het heele complot achter slot en het is te hopen, dat deze zaak niet in den doofpot gaat, want dat zou het publiek rechtvaardig heidsgevoel een onoverkomelijken dauw geven. Laat men den Augius- stal radicaal reinigen van de stinken de dampen, die uit den corruptieven poel opstijgen. In Frankrijk. En nu nog even de longen nog vol van de kwalijk riekende dampen uit de Belgische affaire naar Frankrijk gewipt, waar een financieel schandaal ontdekt is van nog grooter allure. Hier is „de grootste bedrieger van de 20e eeuw" bezig geweest, een oplichter van het kaliber van Kreuger en met vrijwel dezelfde zwendei- methodes. Het is de Rus Stavisky, uitmuntend in geraffineerdheid en corruptie, geboren oplichter. Hij was al een paar keer gevat voor oplich tingen en cheque-vervalschingen, maar weer vrij gelaten. Toen begon hij de zwendelarijen grootscheepscher op te zetten; de kapitalen, die met de oprichting van ondernemingen gemoeid gingen, werden voortdurend grooler. Alleen, de handige Stavisky stak die kapitalen niet in de zaken, maar dat liet hij de lichtgeloovige men schen doen, die aandeelen en obli gaties namen. De ondernemingen werden opge richt met de vooropgezette bedoeling om de beleggers op te lichten. Bij de laatste affaire, die van Bayonne. waarmede de zaak uitlekte, wilde de Rus 500 millioen spaargelden in zijn eigen zak latea vloeien. Bij den verkoop van de obligaties steunde de oplichter op bepaalde officieele aanbevelingen. Zoo ver scheen er een circulaire van een I minister, waarin werd aanbevolen, obligaties van stadsleenbanken te nemen. De betrokken minister is af getreden, hoewel hij elke relatie met Stavisky ontkent. De burgemeester van Bayonne, Kamerlid, voorzitter van den raad van beheer der bank, is in hechte nis genomen onder beschuldiging van diefstal, gebruikmaking van ver- valschte documenten, bedrog en nog meer van dat fraais. Ook had Stavisky betrekkingen met verschillende dagblade.i, In Frankrijk spreekt men al van een tweede Panama-schandaal, dat ongeveer een halve eeuw geleden door zwendelarij met Panamaloten een geweldige opschudding verwekt heeft. En intusschen heeft de Rus, na zijn bedriegerijen van een half mil liard francs, in 't gezicht der politie zich een kogel door den kop gejaagd. En zelfs dat gelooft het publiek niet Men denkt aan moord door de po-' litie, omdat hij ook deze geholpen heeft en nu lastig voor hen zou worden. Crisis der moraal. Het volk is natuurlijk verontwaar digd, dat een dergelijk schandaal mogelijk is en wacht strenge straffen. Een Fransch blad schreef in ver band met dezen schandalen modder poel deze waarheid neer: Er bestaat een crisis, die veel ernstiger is dan alle andere en dat is de crisis der moraal. Inderdaad, daar draait de heele zaak om de moraal is verdwenen en zonder moraal bestaan er geen karakters, is er geen juist begrip omtrent eerlijkheid en trouw. Dat is de droeve les uit den modderpoel van schandalen, die nu over een stuk der wereld zijn stin kende dampen verspreidt. Naar den corporatieven Staat in Italië. Mussolini heeft Maandagmiddag bij het bureau van den senaat het wetsontwerp ingediend strekkende tot de instelling van corporaties. De president van den senaat, die de namen bekend maakte van de ledeu der commissie, welke belast wordt met het onderzoek naar het ontwerp, verklaarde, dat deze com missieleden hun taak met nauw gezetheid zullen vervullen om mede te wecken aan de verwezenlijking van een der grootste hervormingen van het fascistische regiem. Oorlog in Amerika. Na de beëindiging van den wapen stilstand is de oorlog tusschen Bolivia en Paraguay hervat. Er worden weer lustig oorlogs communiqués uitgegeven en helden sneuvelen weer voor hun vaderland. Arme. verdwaasde menschheid 1 Het Russische leger. Te Moskou is een conferentie van hooge officieren van het Roode Leger gehouden, waarin de waarnemende volkscommissaris van oorlog wees op de verscherping van den toestand ia het Verre Oosten, waardoor uit breiding van de Russische militaire macht noodig was. 'n een resolutie sprak de conferentie haar vertrouwen in de regeering uit alsmede den wensch dat de militaire verdediging van Rusland versterkt zou worden. Natuurlijk, dat leger is niet om aan te vallen In de heele wereld heeft geen enkel land, naar eigen beweren, een leger om aan te vallen allé wapenen zijn voor de verdediging Maar, als de hooge heeren niet schromelijk logen, waar moesten dan de aanvallers "andaan komen!? Houdt U aan het BAYER-KRUIS! Als U een geneesmiddel koopt, weiger dan elk risico Als men U Aspirin aanbiedt beneden den prijs, bedenk dan, dat men, waar men met den prijs knoeit, wellicht ook met het geneesmiddel heeft geknoeid. Weiger beslist Aspirin beneden den prijs of met geschonden ver pakking I Let goed op het Bayer- kruis en op den oranje band 1 Loop der bevolking over 1933 in de Gemeente VENRAY. Bevolking op 31 December 1932 Vermeerdering door geboorte Vermeerdering door vestiging Totale vermeerdering Vermindering door sterfte Vermindering door vertrek Totale vermindering Bevolking op 31 December 1933 Mannen 6438 169 476 Vrouwen 6413 175 448 Totaal 12851 344 924 645 76 382 623 84 429 1268 160 811 458 6625 Et werden 15 kinderen als levenloos aangegeven. Er werden 65 huwelijken voltrokken. 513 6523 971 13138 Ook Spanje. Tijdens een bezoek aan Cartagena heeft de minister van marine, Rocha, verklaard, dat hij voornemens is, de cortez voor te stellen, een aantal nieuwe onderzeebooten te doen bou wen voor een gezamenlijk bedrag van 150 millioen pesetas. 'n Mènsch zou waarlijk gaan ge- looven, dat we het ergste van de crisis al weer hebben geleden, als hij ziet, met welke beuzelarijen de kranten zich weer gaan bezighouden. In alle meren en andere wateren ter wereld heeten plotseling vreemde en nog ongekende monsters van schrikbarende afmetingen op te duiken en wie daar belaQg in stelt, kan eiken dag de vorderingen bestatigen, welke het onderzoek naar het wezen dier vreemde monsters oplevert. De kranten staan er vol van de verhalen over den nu al ouderwetsche zeeslang zijn er niets bij. De crisis is zoo goed als geweken, óf de menschen worden het eindelijk beu om er nog langer over lastig gevallen te worden. De kranteo vragen aandacht voor de onbenullig- «te zaken. Hebt u het drama van Dreumel al vernomen? In die Betuwsche gemeente ver scheen onlangs een wethouder, ja, een wethouder nog wel, ter raadsvergadering op klompen! 't Is toch wat Üp klompen Ter raadsvergadering in DreumelDe veldwachter, die „dienst" had ter 'erzekering van de Dreumelsche orde op en rond het raadhuis, viel bijna om van ontzetting en hij liet niet na om tegenover den wethouder van zijn mismoegen te getuigen. Het geschetste Dreumelsche drama ving haar weg aan door de Neder- landsche pers en schier geen krant bestaat er in ons land, die geen volle aandacht aan het merkwaardjge voor val heeft gewijd. Met genoegen hebben we intusschen geconstateerd, dat de Dreumelsche wethouder het er niet bij heeft laten zitten. Hij is in verweer gekomen en heeft zijn voorstelling van zaken ge geven in een pootig verweerschrift, hetwelk hij aan de redactie van een onzer groote bladen inzond. „Toen het enkele weken geleden zoo koud was' schrijft hij. „verzocht ik den burgemeester of hij het goed vond, dat ik met de klompen aan ter vergadering kwam; hij ond het goed, zee: verstandig zelfs." „Bij het verlaten det wethouders- vergadering werd ik aan de buiten deur door den gemeenteveldwachter opgewacht met de vriendelijke woor den ik dacht, dat een wethouder van Dreumel meer opvoeding had genoten om met klompeo op bet gemeentehuis te komea. Waarop ik gezegd heb Hoor eens, veldwach- tertje, daar hebt u niets mee te maken; ge hebt als ondergeschikte uw prin cipalen geen wetten te stellen." Wethouder Cruysen zoo heet de brave man merkt dan verder op, dat deze veldwachter wel aller minst de eerst aangewezene is om den eerbaren klomp in discrediet te brengen, daar de man, vóórdat hij gemeente autoriteit te Dreumel werd, zelf het eerzame vak van klompen maker uitoefende. Ook oordeelt wethouder Cruysen het niet juist, dat de pers zoo'n ophef maakte ove: dit geval. Dat ik klompen draag", schrijft hij, „daar ben ik boer voor, en ik ben trotsch op mijn stand. Waar zal de maatschappij het meest profijt van trekken van eenvoudige, werkzame, weinig eischende boeren, of van de ambtenarij, die bijna het totale volks inkomen opslokt?" Die zit. Cruysen De menschheid is gedenatureerd i daarom zie je tegenwoordig minder boeren op klompen en meer dure veldwachters, die de grenzen hunner bemoeiingen niet meer kennen en zich potentaatjes voelen. De menschheid is gedenatureerd en daar om is een boer op klompen niet meer in tel en richten de respecten zich meer op de mannen in mooie pakjes, die zoo gemakkelijk voor meneer kunnen spelen, omdat ze maar weinig te doen hebben en hun bestaan toch meer verzekerd is dan dat van de ploetetende boeren, die voor hun werken van den vroegen ochtend tot den laten avond worden afgescheept met een gemeenschaps fooi, een steunpenning. Als alle boeren hun eenvoud had- I den bewaard en als de burgerij haar levenseischen niet zoo hoog had opgevoerd, dan zou de crisis thans niet zoo zwaar drukken. Veel gemak kelijker zouden we ons hebben aan gepast. We hebben in de na-oorlog- sche jaren allemaal ver boven onzen stand geleefd, rijken en armen. Als we thans den weg terug moeten, naar een eenvoudiger levenspeil, dan beteekent dat niet alleen, dat we vaQ onzen huisbaas vermindering van huur moeten zien te krijgen, maar moeten we over heel de levenslinie versoberen. De rijke moet weer leeren.loopen, de rooker moet zich herinneren, dat een pijp tabak óók goed kan smaken, de arbeider zal zich bewust moeten worden, dat hij als mensch geen graad minder in aanzien behoeft te wezen, als hij in plaats van een modern overhemd gedurende zijn werk weer eens een boezeroen zou aantrekken. De moderne mensch heeft zijn maatschappelijke opheffing te veel in uiterlijkheden gezocht, in mooie kleeren en dure aanwensels, maar elk weldenkende zal meer respect ver- toonen voor de filosofie van den Dreumelschen boeren-wethouder op klompen, dan voor eigenwijze hoog hartigheid van den gewezen Dreumel schen klompenmaker, die mét het mooie pakje.dat hij mocht aantrekken, nóch een paedagoog, nóch een eerbiedwekkende autoriteit werd. Wethouder Cruysen houdt jij je klompen maar aan Hadden maar méér menschen hun klompen bewaardl Dan zouden velen niet zoo schuw geworden zijn van eenvoudigen arbeid en dan zouden ze thans ge makkelijker de moeilijkheden der tijden kunnen weerstaan. Venray '3 Januari 1934. Diamanten Jubilé. Op Vrijdag 9 Februari a.s. hoopt de Heer Henri van den Bosch alhier, den dag te herdenken, waarop hij voor 60 jaren werd aangenomen als lid van het Kerkelijk Zangerskoor in de Parochiekerk alhier. Niet alleen dat „Harry" steeds een trouw lid is geweest, bovendien heeft bij thans 44 jaren het voorzangers schap waargenomen en doet dit nog. Ongetwijfeld zal het den nog zeer krassen zanger op dien dag niet aan blijken van belangstelling ontbreken. EUTERPE" Op de jaarvergadering op 5 Jan j.l. had verkiezing plaats voor 't bestuur. De heeren Dinjens, Mauer en Kusters werden resp, gekozen tot Voorzitter, Secretaris en Penning meester. M. Arts blijft belast met de muzikale leiding, terwijl aan Pater Nielen verzocht zal worden 't geestelijk adviseurschap op zich te aemen. Toezegging werd gegeven tot medewerking met Werklieden ver eenigiog op 13 en 1-1 Januari a.s. en de K.R.O. jaarvergadering, begin Februari. Na korte rustperiode begiunen de repetities weer, daar 't plan bestaat om omstreeks Pascben een tweede avond in dit seizoen tc organiseeteo.

Peel en Maas | 1934 | | pagina 1