Tweede Blad van „PEEL El MAAS
De puntjes op de i
FEUILLETON.
De ondergang
der Bokruiters.
Geld alléén
De van der Lubbe's.
Zaterdag 2$ October 1933
Vier en vijftigste Jaargang No. 43
M
GODSDIENST en LEVENSGELUK
Wat baat het den mensch,
de heele wereld te winnen...
Wat wordt er in onzen tijd niet
op haast koortsachtige wijze ge
zwoegd en gedraafd en gewerkt en
(voor zoover er dan werk is) voor
allerhande, ook zoo vaak in zich
onbenullige dingen.
Zeker, werken is plicht en de
plichtsvervulling is 's menschen ge
luk en werken is zelfs de wereld
penitentie voor de wereldzonde,
sinds de woorden klonken in het
aardsche paradijs, na den zondeval
„In het zweet uw aanschijns zult gij
uw brood verdienen", maar: werken
en werken is.... twee
Men kan ook bezeten zijn van het
werk, hel werk haast doen om het
werk en wat nog erger is, het
werken louter en alléén doen om
het geldelijk gewin, of om aan zijn
eerzucht te voldoen, of gedreven
door een zekere wedstrijdfurie,
kortom, om allerlei beweegredenen,
welke zonder twijfel zeer sterke prik
kels tot wei ken kunnen zijn, maar
die het zedelijk-goede en zedelijk-
noodzakelijke van den arbeid be
derven, het mooie van het werk
zelfs dikwijls vertroebelen en den
uitslag en het succes verkleinen.
Ja. het kan dikwijls zóó zijn, dat
men tot werkmethodes overgaat, die
oneerlijk zijn, of valsch, of een be
derf voor anderen en voor zichzelf,
of die totaal doen vergeten, dat de
mensch nog méér heeft dan een li
chaam en dat er na deze aarde nog
een hemel of hel komt en na deze
dezen dood nog een ander leven....
Het wordt zoo mooi, kort en
krachtig en frisch uitgedrukt door de
woorden van den Heiland: „Wat
baat het den mensch de heele wereld
te winnen en schade te lijden aan
zijne ziel
Is dat niet overduidelijk
De heele wereld, versta het wel l
Niet een trommel vol effecten, niet
een heele straat met huizen als zijn
eigendom, niet iedere week een lade
vol geld. niet iederen Zondagavond
een goede „recette" na de voorstel
lingen.
Neen, wat baat het den mensch
de heele wereld te winnen....
Als hij daardoor schade lijdt aan
zijne ziel...,
De schade aan dieééne menschen-
ziel is erger dan het bezit der ge-
heele wereld.
Zoover als de hemel staat boven
de aarde, zoover als de geest staat
boven de stof, zoover staat de ziel
boven het lichaam en boven alle
bezittingen van deze wereld.
Nooit kan het duidelijker worden
aangegeven dan in het licht van den
dood.
Een wit kleed, vier planken, een
graf, dat is alles, wat bet lichaam
rest op deze wereld.
Had die mensch de heele wereld
bezeten, hij moest ze jammerlijk ach
terlaten. Het is de ziel, die nu daar
staan zal, en de goede werken alléén
zullen haar vergezellen en hare
voorspraak zijn....
En de kwade werken zullen tegen
haar getuigen.
Wat heeft een vakman aan goede
vakkennis, als hij het misbruikt om
des te beter zijne klanten te be
driegen
VVat heeft een schrijver aan zijn
talent, als hij het misbruikt om door
slechte lectuur zijn lezers te beder
ven
Wat heeft een bioscoop-magnaat
aan zijn film-studio, als daar slechte
zedenbedervende en zedenverwil-
Een zonderlinge Historie.
Naar het Duitsch.
30
Ja, ja, je bent aan hel goede
adresriep Festenrath uit, den
knaap naar binnen trekkend. En
toen voegde hij er fluisterend aan
toe: Je komt vanwege juffrouw
Riedenburg
De knaap antwoordde slechts
door een teeken met de oogen.
Festenrath deed de deur op slot
en maakte haastig den brief open,
dien hij toen in koorstsachtigen
haast doorvloog. Hij luidde
Denkt niet meer aan mij. Ik
doe reeds verkeerd, door u dezen
brief te zenden. Maar ik kon het
niet over mij verkrijgen, u de
waarheid te verzwijgen.
Het is te laat. Ik heb vandaag
mijn vader de belofte moeten
geven, om in de verloving metK.
toe te stemmen. Slechts opdat u
mij niet zult verachten, slechts
opdat u mij niet voor lichtzinnig
en trouweloos zult houden wat
ik niet zou kunnen verdragen
deel ik u de nadere bijzonder
heden mee, die anders een diep
derende films worden samengesteld
Wat heeft een danszaal- of dans
tenthouder aan zijn onderneming, als
het hem niet zou kunnen schelen, of
het er een wilde boel is of niet
We geven maar eenige voorbeel
den, om te laten zien, dat zóó bun
werk een bederf is voor hen zelf en
voor hunne medemenschen.
Het moge zelfs een tijdlang stof
felijk voordeel brengen en geld in de
la op den duur zal ook dat zich
wreken.
Het is de godsdienst alleen, welke
het ware levensgeluk brengt.
De godsdienst, met zijn leer en
zijne geboden en zijn eeredienst,
welke iedereen, in welk vak, ambt
beroep of bedrijf ook, leert, hoe men
zijn eigen waar geluk en dat van
den evenmensch bevorderen kan en
moet.
De godsdienst uit het leven, in al
zijne veelzijdige werkzaamheid, uit
schakelen en langzaam maar zeker
het bederf er in brenqen.
Och, wanneer men het moderne,
bonte leven zoo aanziet, zooals het
daar reilt en zeilt en woelt en kri
oelt als men het groote wereld
gebeuren volgt in de pers, als
men de geweldig opgedreven, kunst
matig aangeblazen belangstelling ziet
voor onbenullige sportprestaties,
voor verbetering van dit of van dat
wereldrecord enz. als men de
ziekelijke zucht gadeslaat naar ordi
naire lol, naar prikkelende sensatie
en walgelijke mondaine platheden
dan mag men verzuchten Mensch.
erken uwe waardigheid
Laat toch het goudenlicht, de
weldoende warmte, de zuiverende
straal, de verkwikkende gloed van
de godsdienstzon, schijnen in uw
leven.
Van de godsdienstzon, die schijnt
uit het andere leven en weer naar
het andere leven toe.
Anders blijft ge als het armzalig
miertje rondkruipen in een eng krin
getje. waar ge geen horizon ziet, die
den hemel raakt.
Wat zou het toch zijn, die groote
onverschilligheid bij zoo vele katho
lieken voor een oveituigd godsdien
stig leven
Gebrek aan godsdienstkennis
Gebrek aan sterken wil
Te veel wereldsgezindheid?
De jacht naar geld verdienen
Neutrale, slechte lectuur
Een Zondagsch genotsleven, dat
ieder fijnere, hoogere gemoedsleven
stelselmatig vermoordt
Een godsdienstig leven uit sleur,
dat zich nu eens nooit uit de gemak
zucht weet op te werken tot een
fier, oprecht, rechtuit katholiek leven
ZAAIER.
Salarissen en toestan
den in vroeger tijd.
In vroeger jaren bestond een wel
wel heel sterk uiteenloopende finan-
cieele waardeering van verschillen
de ambten.
We laten voor een juist inzicht
hier eerst enkele gegevens volgen,
die iets zeggen omtrent den levens
standaard.
In 1866 kostte de rogge 6 a 7
gld. per Hectoliter, de tarwe 8 a 9
gld De prijs van de aardappelen
bedroeg 1.50 gld. per Hectoliter;
van de boter 55 cent per pond, van
de eieren 2 tot 4 cent per stuk.
De Domaciale mijn van Kerkrade
leverde magere kolen (huisbrand)
voor 36 gld. franco Roermond per
wagon van 5000 kilo.
Aan een van de afgetreden minis
ters werd in 1866 een pensioen
familiegeheim zouden moeten blij
ven.
K. heeft reeds op den dag,
waarop hij raijn vader in Beek
ontmoette, het jawoord van hem
gekregen. Mijn vader deelde mij
dal vandaag mee. Zooals ik u
reeds beloofd had, maakte ik ver
der geen tegenwerpingen, doch
verzocht hem alleen mij acht
dagen bedenktijd te geven. Hij
nam deze verklaring, die ik zeer
rustig aflegde, met een heftigheid
op, die mij doodelijk verschrikte.
Hij vroeg mij, of ik hem onge
lukkig wilde maken, of ik hem
door mijn ongehoorzaamheid aan
den schandpaal wilde brengen.
Genoeg, ik bemerkte wel uit zijn
woorden, dat hij bij K. diep in
het krijt slaat en dat hij, al heeft
hij ook niets verkeerds gaan, toch
in de grootste moeilijkheden, ja
zelfs gevaren zou kunnen geraken
indien K. Viphield zijn vriend te
zijn. Hij was hem reeds sinds
jaren aanzienlijke sommen gelds
schuldig. Indien K, deze sommen
terugvorderde, dan was hij ver
loren en zou zijn betrekking ver
liezen en dus broodeloos worden,
daar men hem, als de zaak rucht
baar werd gemaakt, voor een
lichtzinnig persoon zou houden.
O, wat moest ik toen verder zeg
gen, Mijn vader dreigde, smeekte,
weende. Hij weende, mijn eigen
vader. En ik gaf mijn woord, dat
ik de vrouw van den man zou
worden, die ik weliswaar niet
toegekend van.... 3825 gld.
Twee desservanten (kapelaans) van
succursale kerken (hulp-of bijkerken)
in Limburg kregen dat jaar bij Ko
ninklijk besluit een pensioen van 600
gulden.
Een postbode van het postkantoor
te Heerlen verliet den dienst met
een pensioen van 142 gulden.
Aan een afgetreden hoofdonder
wijzer in de gemeente Venray werd
een pensioen verleend van 160 gld.,
aan een collega te Hoensbroek van
170 gulden.
In 1872 werd aan een Hoofdon
derwijzer te Venray, na een dienst
tijd van ruim 50 jaren, een pensioen
toegekend van 179 gld. (Thans is de
naam: Hoofd eener school).
De ontvanger der registratie te
Maastricht zag zich in 1866 een
pensioen toegewezen van 1889 gld.
In datzelfde jaar konden 20 kier
ken bij den Telegraafdienst geplaatst
worden met minimumbezoldiging van
300 gld., die opklimmen kon tot
700 gld.
En nu nog een paar interessante
cijfers over onderwijzers-salarissen
in vroeger tijd en wel in 1866.
Susteren, Belfeld, Baexem en
Hunsel vroegen een hoofd onder
wijzer op een jaarwedde van f 400.
met vrije woning en tuin.
Susteren, Belfeld en Baexem ver
langden daatvoor nog vergelijkend
examen. In Belfeld, Baexem en Hun
sel mocht de hoofdonderwijzer dan
wel de opbrengst van Fransche en
Hoogduitsche lessen voor zich hou
den, als die gegeven werden.
Veel vraag zal er echter niet naar
geweest zijn, terwijl het lesgeld laag
was. In een paar aanzienlijke dorpen
bedroeg de opbrengst van Fransche
en Duitsche lessen zelfs nauwelijks
f 50 per jaar.
Grubbenvorst en Helden boden
voor een hoofdonderwijzer f 450
met viije woning en tuin. Ook in
Helden moesten de sollicitanten een
vergelijkend examen passeeren.
De oproeping vermeldde, dat er
gelegenheid bestond voor het geven
van privaatlessen.
Nederweert wenschte een hulp
onderwijzer „ad 200 gulden 's jaars',
De gemeente zat er fiuantieel goed
bij; ze bood terzelfder tijd kapitalen
op hypotheek aan.
Een interessant staaltje is de vol
gende oproeping in 1866
Te Well, gemeente Bergen wordt
gevraagd een hulponderwijzer op eeD
jaarwedde van f 250. Het inkomen
kan aanmerkelijk vermeerderd wor
den door het geven van bijzondere
lessen en het houden van avond
school. Er bestaat ook goede ge
legenheid om zich, buiten schooltijd
in de Fransche taal en de muziek te
oefenen en er is tegen zeer matige
betaling een goed kosthuis te be
komen.
Wat al verlokkingen, die de ge
meente geen cent kostten
Het jubileum-Passie
spel te Oberammergau
in 1934.
Dr. Frans X. Bogenrieder, Pastoor
van Oberammergau, schrijft in de
Msb.
Nog maar vier jaren na de laatste
spelen gaat Oberammergau in 1934
weer de poorten van het Passiespel
theater openen. Het is een eeuwen
oude wet in het dorp, dat de Passie,
d.i. het spel van Jezus Lijden en
Dood. slechts om de tien jaren mag
worden opgevoerd.
Voor de eerste maal wijkt Oberam
mergau in het jaar 1934 van deze
traditie af. Maar waarlijk met recht
Dankbaar terugblikkend, wil het dorp
de redding vieren uit den hoogsten
beminnen kan, die echter aan
mijn vader zulke groote offers
heeft gebracht.
Vergeet mij 1 Het heeft niet
mogen zijn. Ik za! denken, dat u
in Jen slag gevallen bent. Ook u
zult mij leeren vergeten. Ik was
u niet waardin. O, wat dank ik
u hartelijk, dat u steeds aan mij
hebt gedacht, dat u mij zelfs hier
hebt opgezocht. Maar ik had al
reeds zoolang de gedachte opgevat
dat u voor mij altijd "erloren
was. Ik zal ook nu maardenken,
alsof ik u nooit had teruggezien.
Wees u niet boos op mij. U
zoudt in mijn geval evenzoo han
delen. Vaarwel A. R.
Festenrath las den brief nog
eens over als versuft. Zijn blikken
staarden strak op het papier,
maar begrepen had hij den in
houd nog niet.
Hij kon hem ook niet begrijpen
Wat hij hier las, was onmogelijk
kon niet waar zijn. Eindelijk
keerde hij met een schok tot de
werkelijkheid terug
Moet je een antwoord mee
nemen vroeg hij den knaap.
De juffrouw heeft mij alleen
gezegd, dat ik haar moest berich
ten, of ik den brief stipt aan u
ter hand had gesteld, antwoordde
de jongen.
Festenrath snelde naar de tafel
en schreef haastig de volgende
wcorden op een vel papier
Ik wanhoop niet. Overmor-
nood, thans 300 jaar geleden, en
daarbij de groote belofte vernieuwen,
die het in die uren deed, en zich
zelf weer nieuwe verplichtingen op
leggen ten aanzien van de beloften
hunner voorvaderen.
De belofte ontstond aldus
Nu driehonderd jaren geleden is
Oberammergau door een vreeselijke
ramp getroffen. Die werd niet ver
oorzaakt door de ruiters van den
keizer of van de Zweden, gedurende
den 30 jarigen oorlog. Ofschoon die
ook rond dit jaar wel naar Ammer-
gau zijn gekomen. De ramp werd
veroorzaakt door de „Laydige" pest.
Pestgevaar, dreigende dood overal!
Heele dorpen stierven uit. Oberam
mergau trof voorzorgsmaatregelen,
wist zich nog te vrijwaren. Geen
vreemdeling, die door het dal wilde
trekken, mocht het dorp benaderen.
Dag en nacht bleven de wachtposten
paraat. Toen bracht een Oberammer-
gauer zelf de pest in zijn dorp. In
zijn eigen huis. Kaspar Schisler. Het
zielboek van de parochie vermeldt
dezen naam vele malen.
Kaspar Schisler was in dienst in
het nabije Echenlohe in het Loisachtal.
Daar had hij pest-zieken verpleegd,
en hen, die aan die pest gestorven
waren, begraven. En eindelijk had
de pest hem zelf aangegrepen. Hen,
die door den dood geteekend zijn,
drijft het heimwee terug naar huis,
naar vrouw en kinderen. Langs een
verborgen pas komt hij ongezien in
het dal en onder de beschutting van
den nacht passeert hij de dorpswach
ten en bereikt zijn woning. En on
gezien sluipt de pest mee binnen.
Nu sterven ze weg van den herfst
1632 tot Juli 1633, vier en tachtig
in getal, zooals het zielboek der
parochie de dooden opteekent zonder
verderen commentaar mannen, vrou
wen, kinderen. Menschen met de
namen der oude Oberammergauer
geslachten van Ruez, Zwink, Bau-
hofer, Faistenmantel, de pastoor van
het dorp Piimus Christeiner, de
nieuwe pastoor Marcellus Fatiga.
De dood weet maar niet van op
houden. Meer dan het halve dorp is
aangegrepen door de pest, die het
dreigt te verstikken in zijn greep.
En met iederen nieuwen dag stijgt
de nood. Ook de doodenlijst.
Dan beraadslagen de „zes" en de
„twaalf" de raad van Oberammergau,
hoe zij het onheil kunnen weren
uit het dorp. Maar de Hemel moet
helpen. Hij alleen kan dat. Dan ver
laten de „zes" en de „twaalf" de
raadszitting. Ze begeven zich naar
de kerk van het dorp en leggen
daar voor het altaar de handen ineen
tot een heiligen eed en een belofte,
om „voortaan om de tien jaar het
Lijdensdrama te spelen". En van dit
uur af is in Oberammergau „geen
mensch meer aan de pest gestorven."
Reeds het volgende jaar, 1634, werd
de Passie voor de eerste maal als
vervulling der belofte, opgevoerd.
Het spel zelf van Christus' Lijden
en Sterven was echter in Oberam
mergau reeds lang voor de belofte
bekend. De tekst, die tot 1760 en
verder in 1810 gebruikt werd, gaat
reeds terug tot het midden der vijf
tiende eeuw. Het zou ook ondenk
baar geweest zijn, dat spelers, spel
en theater in den korten tijd van
Juli 1633 tot het voorjaar van 1634
voor de opvoering der passie gereed
zouden zijn geweest, als het dorp
niet tevoren reeds een Passie-dorp
geweest was.
Nu werd zonder onderbreking om
de tien jaar gespeeld. Ook in de
hardste tijden. Ook niettegenstaande
de grootste tegenspoeJen. Ook tegen
het geweld van oorlog of regeering
in. Altijd weer hebben de Oberam
mergauers doorgezet. In 1920 moest
het spel worden uitgesteld. Duitsch-
land was uitgehongerd en lag „in
Schmach und Not". Maar in 1922
gen om dezen tijd bent u de
mijne. Laat inlusschen alles zijn
gewone gang gaan biedt geen
weerstand. Vertrouw slechts op
mij. Overmorgen op zijn laatst
werp ik dit ongelukkige masker
af, dat ik thans nog gedwongen
ben te dragen. Tracht de verloving
lot overmorgen te verschuiven.
Steeds uw K. F.
Hij verzegelde den brief en
overhandigde hem aan den knaap,
gaf hem een goede fooi en drukte
hem op het hart, den brief aan
niemand anders te laten zien en
aan niemand anders af te geven
dan aan juffrouw Riedenburg.
Hij maakt hem er bovendien
nog opmerkzaam op, dat ook
Vliet getracht had hem uit te
hooren en waarschuwde hem, zich
door niemand, wie dan ook, te
laten ondervragen.
De knaap beloofde hel trouw
hartig en Festenrath vergezelde
hem zelf een eind weegs rot op
de plaats, waar Vliet rog steeds
stond.
Je bent wal al Ie nieuws
gierig, zeide Festenrath, toen de
knaap vertrokken was.
Ik dacht werkelijk, dat u
was uitgegaan, antwoordde de
waard. En bovendien deed die
dpmme jongen ook zoo geheim
zinnig. En u weet, iedereen heeft
zoo zijn portie nieuwsgierigheid!
En iedereen kan onder be
paalde omstandighedon zijn portie
lood daarvoor te slikken krijgen
werd de belofte voor 1920 ingelost.
Het was het zwaarste passie-jaar
van al de driehonderd jaren. Inflatie,
verarming en gebrek
Vpor 1930 werd het passie-theater
vernieuwd. Het is echter een open
luchttheater gebleven. In den achter
grond staan nog altijd de bergen
met hun donkere wouden. Het aantal
plaatsen werd tot 5300 verhoogd.
Men rekende op vele bezoekers. En
die kwamen. Kerkvorsten, staatslieden
arbeiders, eenvoudige menschen van
het land, bewoners van het Duitsche
Rijk en van ver daarbuiten. Op
zeven en zeventig speeldagen. Ze
kwamen met driemaal honderdduizend
En ze vonden, wat ze er kwamen
te zoeken een edel spel, dat mee
sleurt tot diepe ontroering.
In 1934 wil de gemeente Oberam
mergau zich weer feestelijk van haar
belofte kwijten en die ten overstaan
van de geheele wereld vernieuwen.
Daarom heeft Leo Weismantel in
opdracht van de gemeente een kort
voorspel op het Lijdensdrama ge
schreven, waarin dit verlangen van
het dorp tot uitdrukking komt. Maar
de hoofdgedachte van het jubileum
jaar blijft het onveranderde, oude,
eenvoudige, aangrijpende passiespel
van Faisenberger met de passie'
muziek van Rochus Dedler.
Maar Oberammergau, het passie
dorp der wereld in de Beiersche
bergen, roept de geheele wereld,
maar vooral het Duitsche volk, op
voor dit jubileum speeljaar 1934.
Het dorp, met zijn 2600 inwoners,
van wie de meesten hun brood ver
dienen met hout-bewerking, ligt op
ongeveer 100 K.M. afstand van de
Beiersche hoofdstad München. Het
meest voor de hand liggende uit
gangspunt, om het dorp te bereiken
is dan ook München, waar een ge
makkelijke spoorverbinding (ongeveer
twee uur) naar Oberammergau voert.
Ook van Augsburg uit is bet Passie-
dorp te bereiken (via Geltendorf),
terwijl voor het autoverkeer de
laatste jaren prachtige wegen werden
aangelegd.
Karakteristiek als weinig andere
dorpen in de Beiersche Alpen, door
den sterken cultuur inslag, die zich
uit in een bloeiende kunstnijverheid,
is het ook door de natuur met over
daad van schoonheden bedacht. De
Kofel, een bergtop van 1342 meter,
beheerscht als een granieten waker
het dorp, verder in den achtergrond
liggen de bergen, met hun donkere,
hoogopgaande bosschen. Dit impo
neerend brok natuur hebben de
Oberammergauers weten te benutten
als decor voor hun spel van Christus'
Lijden.
De voorloopige data, waarop in
1934 zal gespeeld worden, zijn 27
Mei; 3, 11. 17 en 25 Juni; 1. 4. 8.
11. 15. 18. 22. 25 en 29 Juli 1, 5.
8, 12, 15, 19. 22, 26 en 29 Augustus;
3. 5. 10. 12 en 16 September.
Een berichtje uit de bladen
Aanklacht ingediend tegen
17 hooge employ's
Uit Chicago meldt Reuter: Te
gen 17 tegenwoordigen en gewe
zen directeuren en hooge ambte
van de Standaard Oil Company of
Indiana is eed aanklacht ingediend,
in verband met financieele machi
naties, waarbij de beschuldigenden
zich zes a acht millioen dollar zou
den hebben loegeeigend ten koste
van de aandeelhouders.
Tot de aangeklaagden behoort
ook Meivin Taylor, president van
de First Nationale Bank te Chica
go.
zeide de kapitein somber.
Oho die brief schijnt u niet
bepaald vriendelijk te stemmen,
merkte Vliet spottend op.
Festenrath antwoordde niet, hij
keek den knaap na, totdat deze
onder de stadspoort verdwenen
was. Nu wist hij tenminste, dal
hij door niemand wasopgehouden.
Het zou me heel wat waard
zijn, zeide hij toen zachljes tot
den waard, als de bijeenkomst
der bokruiters morgen plaats had
anders zou ik tenslotte toch nog
de stad moeten verlaten. Voorden
duivel de menschen schijnen
hier achterdochtiger en wanlrou-
wender dan ik vermoedde Maar
als ik eerst maar opgenomen ben
dan zal ik wel middelen weten te
vinden, om voor goed te blijven.
Vliét gaf daar geen antwoord
op, maar floot zachtjes voor zich
heen en zag den kapitein van ter
zijde aan met een blik alsof hij
zeggen wilde
Maar jou vertrouw ik ook
niet verder als ik ziel
Festenratn ging naar zijn kamer
en liet zich op een stoel neerval
len. Wat te doen
Wat moest hij beginnen Ja,
als zijn plan gelukte, dat hij nu
werkelijk zekerheid kreeg, .dan
kon hij de belofte houden, die hij
Annette had gegeven.
Maar als zulks niet het geval
was Als hij zich toch vergistte?
Och, dan was alles voorbij, zijn
leven zou weer een teleurstelling
We begiunen maar niet te vertel
len. dat 't 'n schandaal is. wat die
directeuren en hooge ambtenaren
hebben uitgehaald. Als de beschul
diging juist is. is dat woord nog veel
te tam.
Ze hebben dan de man zoo'n flin
ke vier ton gegapt.
Waarom
Was hun salaris te laag7
Kom nou, zeg'n Directeur, 'n
hooge ambtenaar van een wereld
organisatie! En dan nog wel van de
Standaard Oil! Die een laag salaris
Toch hadden ze centen noodig.
Dat blijkt... Anders hadden ze niet
gestolen.,, of eh... pardon, in zulke
kringen noemt men dat geen stelen.
Dat heet daar: „afvloeien" of „ge
lukkige manipulaties ondernemen,"
of „incasseeren" of zoo iets.
Maar wij met ons boerenverstand
noemen het in dit geval maar stelen.
Da s makkelijker te begrijpen, dan
dat van die manipulaties enz.
Ze hebben dus als de beschuldi
ging juist is... gestolen.
Waarom
Salaris was hoog genoeg.
Wat blijft er dan over, dan dat
ze hun behoeften te hoog hebben
opgedreven Dat hun hooge salaris
hen verleid heeft om de druiven der
genoegens en gemakken te plukken
die zelfs voor een directeurs-salaris
te hoog hingen
En dat hun rijke-Iui's-omgeving
hen tenslotte tot hooge uitgaven
dwong
Op 't laatst hebben ze misschien
ernstig gemeend, dat hun salaris te
laag was voor menschen van hun
stand.
Met 't bekende „manipulatie"-
resultaat.
Arbeider, beste vriend, ik geloof
best, dat je je dik aan die heeren
ergert. Ik doe het ook
Maar vergeet niet de les, die hier
voor de zooveelste keer wordt ge
geven
Dat 'n hoog salaris alléén geen
tevreden menschen maakt.
Daar hoort nog iets anders bij,
dit met geen geld te koopen is
Godsdienst.
Maar dan... consequent belééfd.
Een zielige figuur, die van der
Lubbe
We hebben eigenlijk diep mede
lijden met den jongen. Niet omdat
we zijn ideeën zoo sympathiek vin
den, nog minder zijn politieke
wandaden bedonderen. Medelijden
hebben we met hem om de gewel
dige désillusie, welke hij zich zelf
heeft bereid. In zijn onnoozelheid.
Van der Lubbe is een van die
vele duizenden, die juist genoeg ver-
standelijken geest hebben om door
drongen te geraken van de onvol
maaktheden. welke de maatschappij
aanhangen en van de nooden, welke
er mee samen gaan. De geest schiet
echter tekort om de oorzaken van
dat alles vast te stellen, om te onder
scheiden ook, of de onvolmaakt
heden voortkomen uit het maatschap
pelijke stelsel, dan wel uit de onvol-
komendbeid van de individuen, die
tesamen de maatschappij vormen.
Het maatschappelijk stelsel krijgt
van alles de schuld, omdat zulks
'oor hen de eenvoudigste oplossing
van een moeilijkheid beteekent stel
sels zijn nu eenmaal gemakkelijker te
critiseeren dan een duizendkoppige
massa van menschen, wier fouten
sterk uiteenloopend zijn en die
bovendien stuk voor stuk bereid zijn
om zich desnoods te weren.
Het weinig concrete begrip „stel
sel" krijgt dus de schuld. Al die
duizenden van der Lubbe's zijn eiken
rijker zijn. Maar wat voor een
teleurstelling? Zijn eenige levens
hoop zou met dezen slag den
bodem zijn ingeslagen.
Maar als hij nu eens heden
avond naar Annette's vader ging
en dezen de volle waarheid open
hartig mededeelde.
Misschien was het mogelijk, dat
dan de verloving tenminste werd
uitgesteld, want er lag voor Fes
tenrath ie'.s pijnlijks in, dat de
geliefde van zijn hart met een
anderen man de ringen zou wis
selen, dat haar naam als toekom
stige bruid genoemd zou worden,
naast den naam van een ander.
Had de verloving soms vandaag
al plaats
Zeer waarschijnlijk, het was
immers vandaag de verjaardag van
haar vader....
Het was den kalmen, ernstigen
vastberaden man alsof hij door
de koorts was aangetast. Hij kon
hel op zijn kamer niet langer
volhouden...,
Het was donker geworden. Hij
sloeg zijn wijde mantel om, stak
zijn pistolen bij zich en verliet
het vertrek. Vliet zag hij niet,
wel echter diens knecht.
Hoe laat sluiten jullie?
Gewoonlijk tien uur meneer,
maar u weet wel, als er gasten
zijn of komen, wordt hel later.
Vandaag zijn er eenige boeren uit
Meersen en Beek aangekomen.
Die blijven gewoonlijk lang.
VVordi veivulgd.