Binnenland.
Provinciaal Nieuws
(jemenjjde Berichten
Ons Weekpraatje.
Varia.
Voor de kerk waren een tweetal
bogen opgericht waarin de volgende
versjes
O. Herder, die onze Zielen hoedt
Wees ODS een Leidsman, wijs en goed
Wijs ons de rechte levensbaan
Dat wij de weg des Hemels gaan.
—o
Bone Pastor, Goede Herder
Wij schaapjes dolen verder, verder
Van de rechte Levenswegen
Breng ons in den Schaapstal weer
Voer ons naar de Lieve Heer
Schenk ons Uwen rijken zegen.
Het kerkgebouw was dra gevuld
met geloovigen, die zich tot op het
plein opstelden. De kerkelijke plech
tigheden werden verricht door den
H. E. Heer Thielen, Deken uit
Venray met assistentie van den
Pastoor Verheggen uit Blitterswijk.
Nadat door den nieuwen Herder
voorlezing gedaan was van het
Evangelie van den Goeden Herder,
bracht deze nogmaals dank aan zijne
parochianen voor hunne gebeden en
liefde, waarmede dit feest was opge
zet. Inzonderheid dankte hij den
Z. E. Heer Willems, pastoor te
Buggenum, wiens voorbeeld voor
hem steeds levendig was en wien hij
al» Misdienaar gediend heeft en door
wien hij was voorbereid tot de le
H. Communie.
Na afloop der kerkelijke plechtig
heden werd de stoet weer gefor
meerd en ging men terug naar het
Patronaatsgebouw, waar door de
Schoolkinderen onder leiding van
het Hoofd der School, den heer
Vollebergb, een mooi lied en een
keurig spreekkoor ten gehoore werd
gebracht.
Hierna voerde de heer Vollebergh
het woord en verzekerde Pastoor
Verbeggen dezelfde volgzaamheid en
liefde als Hij reeds als Rector heeft
moge ondervinden. Castenray kent
zijn Herder reeds en meDig werk
getuigt reeds van zijn werklust en
streven, die zich ook uitstrekt en
wel in bijzondere mate over de
jeugd.
Nadat een „lang zal hij leven"
gezongen was, voerde de heer G.
Weys het woord.
U tvoerig dankte de nieuwe
Pastoor beide sprekers en sloot
niemand uit bij zijn dank voor alles
wat gedaan was om dezen dag
onvergetelijk te doen zijn.
In het Patronaatsgebouw werd
hierna receptie gehouden, waarvan
zeer velen gebruik maakten om hun
eersten Pastoor geluk te wenschen.
Op waarlijk grootsche wijze was
hiermede het leven der Parochie
Castenray ingezet.
Een onvergetelijke Koninginne-
buldiging. Een socialistische
jubilaris. Een nieuwe Vrij
heidsbondsche leider. Allerlei.
Het huldigingsdefllé van Zaterdag
in het stadion is een manifestatie ge
worden van een omvang en laaiend
enthousiasme als we het in de annalen
der geschiedenis van Oranje eD
Nederland nog niet konden zien op
genomen. Meer dan 90.000 menschen
namen deel aan het défilé, 35.000
lieden hadden plaats genomen in bet
stadion en tienduizenden stonden
buiten de poorten of hadden zich
geschaard langs den weg. welken de
koninklijke stoet zou gaan. En dan
die vreugde, dat spontane gezang,
die onvermoeibaarheid van het volk
én, vóóral van de koninklijke
familie zelf het was ongekend tot
heden. De plechtigheid was dan ook
eerst tegen 9 uur geëindigd. En al
die uren heeft ook onze hoog
bejaarde oud regentes de vermoeienis
sen van het gadeslaan en begroeten
der tienduizenden defileerenden ver
dragen, óndanks de omstandigheid,
dat hare gezondheid nog niet geheel
en al weer in orde is gekomen. Een
blijde verrassing voor velen was het,
dat ook de Koningin zelf het volk
beeft willen toespreken, om het te
bedanken voor de gebrachte hulde
en bet een hart onder den riem te
steken in onze nog altijd zorgvolle
dagen. En om bet te waarschuwen
óók tegen al het vreemde, dat zich
aa.i ons opdringt. „Wij willen ons
zelf zijn en blijven zoo uitte H.M.
zich. Ook de voorzitter vaa het
huldigingsdefllé, Ds. Hoogenhuyze,
sprak schoone woorden, maar toen
hij 's avonds het woord voerde op
een diner, waar prins Hendrik en
andere autoriteiten met het Comité
van het Huldigingsdefllé aanzaten,
toen bleek Ds. Hoogenhuyze toch
een slecht verstaander geweest te zijn
van Hare Majesteifs bedoelingen.
Hij brokkelde aan onze volkseenheid
door het uiten van bittere woorden
jegens de socialistische bestuurders
der hoofdstad, die er maar voor
goed uit moesten, en aan het adres
van de revolutionnairen, die uit de
Kamer moesten worden geweerd.
Ook wie het, speciaal wat dat
laatste betreft, met hem eens mochten
zijn, zullen toch erkennen, dat die
uitingen daèr misplaatst waren. Ze
lekten dan ook woorden van protest
uit van Jhr. Roëll, den N.H. Com
missaris der Koningin en van den
burgemeester der hoofdstad.
Op denzelfden dag. waarop de
Koningin werd gehuldigd, brachten
vele duizenden socialisten hun daok
aan Vliegen, een hunner beste leiders,
die 50 jaar „in de beweging" mee
liep dien dag. Vliegen is een alom
gerespecteerde persoonlijkheid en de
dank van de door hem geleide schare
moet hem goed hebben gedaan. Hij
sprak dien avond voor zijn volgelin
gen een woord van bemoediging,
van betrouwen, dat ondanks den
huidigen druk ééns het socialisme
zou zegevieren. Er zit vo./r den
jubilaris foch iets triestigs in zoo'n
troostrede.
Er is al zoo lang sprake geweest,
dat de burgemeester van Alkmaar,
Mr. Wendelaar, leider zou worden
van den Vrijheidsbond, maar au zal
het er dan toch komen. Ir Koster
heeft bedankt voor de Eerste Kamer
en wordt opgevolgd door Mr. Knot
tenbelt. die als Tweede Kamerlid
dan weer plaats zou maken voor
Mr. Wendelaar, die tevens het lei
derschap van de Vrijheidsbondsche
Kamerfractie van Mr. Knottenbelt
zou overnemen.
Het spant in de politiek overal.
Allerwegen wordt naar vernieuwing
en hergroepeering gezocht. In Den
Haag is er nu ook al wethouders-
crisis. De heer Drees (S.D.) had als*
wethouder bedankt en nu dachten de
soc dem., dat in zijn plaats wel weer
een partijgenoot zou worden benoemd.
Ze wezen mevrouw De Vries Bruins
aan, maar de burgelijke meerderheid
benoemde den katholiek Ir Feber.
Toen maakte de nog zittende s.d.
wethouder Vrijenhoek bekend, dat
ook bij aftrad.
Bij de Rabaver (Rott. Bankver.) is
aan een groot gedeelte van het per
soneel ontslag aangezegd. In de drie
groote steden zijn 173 man bij dat
ontslag betrokken; ze krijgen een jaar
lang 70pct. wachtgeld.
VENRAY. 16 September 1933.
Missie op Java. Ned. 0. Indië.
Sinds enkele dagen verblijft in rijn
geboorteplaats Pater Ariaens, O F,
M., die begin October naar het mis
siegebied op Java zal vertrekken. Wij
zijn er van overtuigd, dat de bewo
ners van Venray hun vroegereD
dorpsgenoot niet met leege handen
naar de zwarte Javaantjes zullen la
ten gaan. Zij worden daarom in de
gelegenheid gesteld hem bij zijn mis-
siearbeid te steunen. Met goedvin
den van den Hoogeerw. Heer De
ken en deD Edelachtb. Heer Burge
meester zullen Zondag 24 Sept., dus
morgen over acht dagen, bloempjes
worden verkocht, waarvan de op
brengst ten goede zal komen aan zijn
Missie. Door algemeenen tooi met
deze bloempjes zullen de inwoners
van Venray zeker weer toonen. dat
zij de vele Missionarissen, die uit hun
midden zijn voortgekomen, ten volle
waardig zijn.
Zondagmiddag j.l. werd door
de Hengelvereeniging van Venray
aan de Maas onder Maashees een
hengelwedstrijd gehouden, waarvan
de uitslag is als volgt
le prijs R. Dupont2e Fr. Wijn
hoven 3e J. Versteegen4e A.
Wijnhoven 5e J. Kusters6e H. v.
Boven 7e B. v. d. Vorle 8e P.
Pouwels 9e W. Sijbers 10e A.
Verbeek; lie W. Kessels 12e A.
v. Kessel13e Jos. Jacobs 14e Jos.
Hendriks 15e M. Verheyen 16e
Jean Janssen17e Hub. Custers
18e W. Pouwels 19e P. Derks.
De droogte.
Het mooie, droge zomerweer is
voor ons allen prettig om te genie
ten, doch het begint voor den land
bouw in deze streken ernstige scha
de teweeg te brengen: De weiden
hebben bijna geen gras meer, in hoo-
ger gelegen weilanden zijn zelfs groo
te plekken verbrand, waardoor reeds
op tal van plaatsen de boeren zich
genoodzaakt zien het vee bij te voe
ren. De melkopbrengst is door de
schrale weiden beduidend terugge-
loopen. Ook het „groen" en de spur
rie staan er door de droogte slecht
voor en belooft zeer geringe op
brengst, indien niet spoedig hemel
water afkomt.
Publieke verpachting van
gemeentegronden.
De Burgemeester der gemeente
Venray, zal, namens die gemeente,
op Maandag 18 September a.s. des
namiddags zeven uur in Hotel de
Zwaan voor een termijn van zes
jaren, ingaande 1 November a.s.
publiek verpachten
I. Venraysch Broek, gedeelten
van perceel Sectie A 1218, ter ge
zamenlijke grootte van 5.42 H.A.,
thans verpacht in vier perceelen,
groot 1.44 H.A.. 1.68 H.A., 1.20
H.A. en 1.10 HA. en in pacht bij
Erven P. J. Swinkels, P. H. Muijsers,
Tb. H. de Riet en P. H. Muijsers.
II. Venraysch Broek, gedeelte van
perceel Sectie A 1218, ter grootte
van 0.92 H.A. thans verpacht in
twee perceelen, groot 0.31 H.A., en
0.62 H.A. en in pacht bij Wilhelmus
van der Cruijsen.
III. Venraysch Broek, gedeelten
van perceel Sectie A 1218, ter ge
zamenlijke grootte van 3.35 H.A.
thans verpacht in twee perceelen.
groot 0.90 H.A. en 2.45 H.A. en in
pacht bij Th. van Kessel.
Venray 26 Augustus 1933
Auto met vier inzittenden
gekanteld.
Zondag is in de buurt van Nij
raegen een der auto's, waarmee de
Vcnlosche voetbalclub V.V.V. naar
Tiel reisde, om daar een voetbal
wedstrijd te spelen, een ernstig on
geluk overkomen, meldt de „N. V.
Crt."
Het gezelschap was in vier wagens
uit Tiel vertrokken. Op den dijk bij
Beuningen slipte plotseling de wagen
van de Venlosche Taxi-onderneming
„Sitax", bestuurd door den chauffeur
Timmermans waarin de voetballers
v. Deurzeo, Raaymakers en v. Els-
wijck waren gezeten, in een der
bochten van den barden weg. waar
veel fijn zand opgehoopt lag. De
auto kwam hierdoor tusschen de
links van den weg liggende tramrails
terecht. De bestuurder probeerde,
krachtig remmende, den wagen meteen
weer op den weg te krijgen, wat
door de vrij hoog boven den weg
uitstekende tramrails niet gelukte.
Bij deze manóeuvre sloeg de schok
breker achter aan den wagen tegen
een boom, waardoor den wagen
kaotelde en in een greppel laogs den
weg terecht kwam.
De inzittende voetballers werden
door het brekende glas gewond. Van
Deurzen kreeg een zoo ernstige
hoofdwonde, dat hij in het zieken
huis te Nijmegen moest worden op
genomen.
Baaymakers liep eveneens ernstige
snijwonden aan het gelaat en den
pols op en werd later in het zieken
huis te Venlo opgenomen, terwijl
van Elswijck en de chauffeur Tim
mermans enkele lichte verwondingen
resp. aan schouder en been opliepen.
De wagen, die zwaar beschadigd
was, moest nadat de politie een
onderzoek had ingesteld, te Nijmegen
worden achtergelaten.
Peelbrand.
In de Peel tusschen Meyel en
Nederweert is voor eenige dagen
brand ontstaan. Het vuur dat zich
reeds over een lengte van een kilo
meter en een breedte van 500 meter
heeft uitgebreid, beweegt zich in
Zuid-Westelijke richting voort.
Op verscheidene plaatsen Woedt
het vuur zelfs meer dan een meter
onder den beganen grondnu eens
laaien de vlammen hoop op, dan
weer zijn niets dan dichte rookwol
ken zichtbaar. Arbeiders uit Meijel
en Nederweert zijn bezig met het
graven van een greppel rond het
brandende gebied.
De vier Helmondselie Lourdes-
voetgangers teruggekeerd.
Men schrijft uit Helmond
Zondag zijn de vier Helmondsche
werklooze jongemannen. P. Wilde
Jr., H. Vogels, C. Verhorevoort en
C. van Stiphout, die op 28 Juni j.l.
voor een voet-bedevaart naar Lour
des vertrokken, ter intentie van
zieke familieleden en ter verkrijging
van werk, te Helmond teruggekeerd.
Op 7 Augustus zijn zij uit Lourdes,
waar zij tijdens het verblijf der
Nederl. Nationale bedevaart als
brancardiers hebben gewerkt, vertrok
ken. Gezond en frisch zijn zij in hun
vaderstad teruggekeerd. Slechts een
heeft enkele dagen met z'n voet ge
sukkeld.
Van een in Noord Frankrijk wo
nenden Vlaamscben landbouwer
kregen zij toen een ouden kinder
wagen. waarop een plank geslagen
werd. De gewonde nam hierop plaats
en de drie kameraden fungeerden als
trekkracht. In België kon dit wagentje
echter worden achtergelaten.
De Helmondsche bevolking heeft
Zondag den vier Lourdesgangers 'n
grootsche ontvangst bereid. Een
circa 5000-koppige menigte wa9 op
de been om den intocht gade te
slaan. De ouders hadden in rijtuigen
plaats genomen. In de H. Harikerk
droeg de ZeerEerw. heer Pastoor
Kneplel een plechtig Lot van dank
zegging op. de intentie uitbreidend
tot bijstandinroeping van de H.
Maagd op aller pelgrimstocht naar
's Heeren Vaderhuis. In de zaal van
de R. K. W. V. vond daarop een
intieme huldigingsbijeenkomst plaats,
georganiseerd door een Comité van
ontvangst, welks voorzitter kon
mededeelen, dat voor drie, misschien
zelfs voor alle vier Lourdes-voet
gangers werk gevonden was. Tevens
zal nog een stoffelijk huldeblijk
namens de bevolking worden aan
geboden.
De burgemeester van Helmond,
de E. heer M. van Hout, heeft in
deze bijeenkomst, in een toespraak
z'n sympathie met en respect vooi
de daad van de vier kranige inwo
ners betuigd. Op zijn voorstel werd
aan den burgemeester van Cham-
paubert (nabij Reims), die de 4 pel
grims een diner ten gemeentehuize
aldaar bad aangeboden, een telegram
van dank gezonden.
De droogte in Zuid-Oost-Noord-
Brabant
Ofschoon we reeds naar den na
zomer gaan blijft het mooie, droge
weer aanhouden. Ontegenzeggelijk
wordt er door stedeling en platte
lander volop van genoten, doch de
keerzijde begint zich in schadelijke
mate voor onze landbouwers te doen
gevoelen. Een droge zomer (Augus
tus) als dit jaar is wei sporadisch in
ons land. Zelden is de oogst der
helmgewassen zoo vlot en droog
binnengekregen, doch thans begint
het watergebrek zich ernstig te
wreken. In vele weilanden is de
groei van bet gras stop komen te
staan en zelfs zijn groote oppervlak-
ten grasland finaal verbrand. Dit
brengt voor de boereo mee, dat zij
hun vee in de weide met groen of
hard voer moeten bijvoederen, het
geen echter nog niet in staat is de
melkopbrengst op peil te houden.
Door de schrale wei wordt per koe
1 tot 2 liter melk per dag minder
gemolken. Tal van boeren zullen
bovendien zeer binnenkort hun vee
op stal moeten halen 4 a 6 weken
vroeger dan andere jaren 1 Zelfs bij
spoedigen regenval zullen vele wei
landen niet meer voldoende „uilslaan"
om het vee een gewonen weidetijd
te kunnen laten uitgrazen. Dat dit
voor den boer beduidende schade
met zich brengt, valt te begrijpen.
Ook de op de korenakkers ge
teelde tweede verbouw, n.l. knol-
groen en spurrie, staan er tengevolge
van de droogte zeer schraal bij en
zullen lang niet aan de normale op
brengst komen. En de beteekenis
van deze herfstvoeders in deze
streken is zeer groot. Op het platte
land ontstaat reedj een nijpend
watergebrek door 't leegstaan van
putten. Uit de kanalen wordt vanaf
groote afstanden reeds water gehaald,
zoowel voor huishoudelijk gebruik
als voor drinkwater voor het vee.
Troonrede per radio uitgezonden.
De Troonrede, welke Dinsdag a.s.
bij de opening van de zitting der
Staten Generaal door H M. de
Koningin zal worden uitgesproken,
zal dit jaar voor de eerste maal
per radio en wel over de beide
Nederlan hche omroepzenders wor
den uitgezonden.
Tevens zijn maatregelen getroffen
om deze rede ook in Nederlandsch
Indië hoorbaar te maken.
Er zal zorg worden gedragen,
dat ook Suriname en Curacao kun
nen meeluisteren.
De moordaanslug te Muiden.
De heer Veth. een van de vier
slachtoffers van den moordaanslag,
dien de fotograaf I. verleden week
Dinsdag na de zitting van den ge
meenteraad van Muiden in het raad
huis aldaar pleegde, is in het Burger
ziekenhuis te Amsterdam, tengevolge
van de daarbij opgeloopen wonden
overleden.
Door een auto doodgereden.
Te Maasniel bij Roermond wilde
Zondagavond de 40 jarige H. Stams
in gezelschap van een vriend van het
fietspad rechts van den rijksweg naar
de linkerzijde oversteken. Hij liep
tegen een daar juist passeerenden
auto op en werd vrijwel op Hag
gedood.
Vermoedelijk zijn er twee auto's
gepasseerd. Toen de eerste voorbij
was heeft S. gemeend, dat de weg
vrij was.
Het slachtoffer was ongehuwd. De
aanrijdende auto was afkomstig uit
Arnhem.
Het lijk, dat per brancard naar
het lijkenhuis i3 overgebracht is door
de justitie vrijgegeven.
Yechtpartyen op de Mierlosche
kermis
Zondagavond half twaalf is bet
tegen het sluiten van de kermis te
Mierlo in de Brugstraat aldaar tot
een hevige vechtpartij gekomen.
Een 10-tal personen, inwoners van
Mierlo en Helmond, geraakte met
elkaar slaags, waarbij ook het mes
is getrokken. Zekere W. M. uit
Mierlo kreeg o.m. een ernstige mes
steek in den buik en is onmiddellijk
Daar het St. Antoniu«gasthuis te
Helmond overgebracht moeten wor
den. De Helmondenaar C. liep een
diepe snijwonde onder den arm op.
doch kon na verbonden te zijn huis
waarts keeren. Ook een paar andere
personen liepen nog verwondingen
op, doch niet van ernstigen aard.
De politie stelde een uitgebreid onder
zoek in.
In den loop van den avond werd
ook nog op een andere plaats op de
Mierlosche kermis gevochten.
Ernstige mishandelingen kwamen
hier echter niet voor.
De vechtparty te Mierlo.
In zyn eigen mes gevallen.
De vechtpartij te Mierlo tusschen
enkele Mlerlouaren en enkele Hel-
monders schijnt zich als volgt te
hebben toegedragen
M. bijgenaamd „Willemke Bijt"
bevond zich in een café, waar de
Mierlonaren een biertje dronken.
De Helmonder C. die door M. las
tig gevallen werd, had hem te ver
staan gegeven zich niet met hem te
willen bemoeien. Toen de drie per
sonen uit Helmond zich naar buiten
begaven, werden zij door M. ge
volgd.
Terwijl C. zich omdraaide zag hij
dat M. een mes voor den dag had
gehaald en hem een steek in den
rug wilde toebreogen. Dit mislukte
echter, daar C. tijdig wegsprong.
Hij schijnt den steek onder den arm
te hebben opgevangen. C. greep den
dader bij keel en pols, waarna een
worsteling ontstond. Verschillende
personen hebben zich toen in de
vechtpartij gemengd en M. schijnt
hierbij in zijn eigen mes te zijn ge
vallen. Ook het onderzoek van de
politie schijnt dit te hebben uitge
wezen. De drie Helmonders zijn op
vrije voeten gesteld. De toestand
van M. is zorgwekkend.
Meisje van schrik gestorven.
De ongeveer 15-jarige dochter van
den landbouwer H. Bloo onderPIeeg-
ste, gemeente Raalte. schrok bij het
melken zoodanig voor een koe, dat
zij haar spraak verloor en haar ge
zondheidstoestand van dien aard was,
dat de ontboden geneesheer bet raad
zaam achtte het meisje de laatste H.
Sacramenten te doen toedienen.
Haar toestand verergerde voortdu
rend. Donderdag is zij aan de ge
volgen van den schrik overleden,
aldus meldt het „O.D."
De moord te Oss.
Omtrent de arrestaties en huis
zoekingen in verband met den moord
te Oss, meldt de „Morgen" nog het
volgende
Vergezeld van een groot aaatal
agenten en marechaussees begaf het
parket zich naai de woning van
zekeren de Br., aan den Berghem-
schen weg. Hier werd een zak, in
houdende rij wielonderdeelen, benevens
een aantal kleedingstukken in beslag
genomen. Na afloop der huiszoekin
gen werd de Br. onder politiegeleide
naar de marechau9sée-kazeme ge
bracht. Vervolgens werd de woning
en het café van V. d. W. aan den
Bergbemschen weg doorzocht.
De eigenaar en diens echtgenoote
werden aan een verhoor onderwor
pen. Hierna werden nog huiszoekin
gen verricht bij v. d. W. en V. In
totaal werden drie personen in arrest
gesteld, n.l. de Br.. V. d. W. en V.,
die allen eenige uren later op vrije
voeten moesten worden gesteld.
Het parket, dat omstreeks 3 uur
arriveerde, vertrok om circa 9 uur
naar Den Bosch. In verband met den
stand van het onderzoek, konden
omtrent het resultaat geen mede-
deelingen worden gedaan.
Invoer roggebloem en roggemeel
Verschenen is het Verslag der
Tweede Kamer nopens het wets
ontwerp tot regeling van den invoer
van roggebloem en roggemeel.
Blijkens dit verslag merkten eenige
leden op dat de invoer van rogge
bloem en roggemeel gedurende de
maanden Mei, Juni en Juli 1933 heeft
bedragen 5684 ton. Aangezien het
contingent dat sedert 5 Mei van
kracht is, gefixeerd is op een gemid
delde van 796 ton per jaar was dus
reeds einde Juli het contingent verre
overschreden. Deze leden zouden
hieromtrent gaarne een nadere ver
klaring van den Minister ontvangen.
De vraag werd gesteld of de
Minister nadere mededeelingen kan
doen omtrent den omvang van het
gebruik van roggebloem in het brood.
Men zou gaarne zekerheid willen
hebben dat het gebruik van rogge
bloem bij de broodbereiding niet
reeds zulke afmetingen heeft aange
nomen dat de werkiDgder Tarwewet
als een gevolg van een geringere
vraag naar tarwebloem in gevaar
wordt gebracht. Iodien dit gevaar
bestaat, zal het door de voorgestelde
conlingenteeriog slechts voor een
gering deel kunnen worden wegge
nomen. Naar het oordeel dezer leden
zullen in dat geval andere maatrege
len noodig zijn om de werking der
Tarwewet Diet te verzwakken.
In dit verband werd nog de vraag
gesteld, of het juist is, dat nog zeer
greote hoeveelheden tarwe van deD
oogst 1932 voorradig zijn. Tevens
zouden zij gaarne nader worden in
gelicht of er voldoende zekerheid
bestaat, dat ook de oogst 1933 vol
ledig en tijdig door de gewestelijke
tarwe-organisatie zal worden opge
nomen. Enkele leden vroegen zich
af of de contingenteering van den
invoer van roggebloem en roggemeel
nog wel reden heeft, nu 'n graan-
monopolie is ingesteld.
Ontstaan der Aprilgrap.
De Aprilgrap zou ontstaan zijn op
1 April 1530. Zoo het al Diet de grap
zelf is dan toch het gebruik ervan.
In het begin van 't jaar 1530 was
de Rijksdag voornemens te Augs
burg t Duitsche muntwezen te her
zien. Door allerlei kwam daar op
die bijeenkomst niets van, zoodat de
zitting tot 1 April zou worden ver
daagd. Men zou alsdan een nieuwe
regeling gereed hebbeD. Over den
eersten April dacht men naar men
wil, toen Dog heel onschuldig of er
werden allerlei muntspeculatles be
gaan. De speculanten kwamen echter
van een koude kermis thuis. De lang
verwachte „Muntdag", zooals de be
titeling al luidde, bracht geen enkele
wijziging. Men was er eerlijk inge
vlogen en siDds dien dag zou 1 April
zijn gekken reputatie hebben gekre
gen.
Werkelijk met ontroering hebben
we de grootsche plechtigheid gevolgd
van het nationale huldigiogsdefi'é in
het Stadion, ter eere van onze jubi-
leerende vorstin. Een massale aan-
hankelijkheidsbetuiging, de spontane
geestdrift van een groote volksmassa
voor een ideaal, het bloot komen
van een ingehouden sentiment, een
grootsche demonstratie van saam-
hoorigheidsgevoelen, beeft altijd iets
indrukwekkends. We kunnen ons
dan ook levendig voorstellen, hoeveel
innige verheugenis dat alles moet
hebben gebracht aan de Koniogin.
Het is een gelukkig verschijnsel,
dat in een moeilijken tijd het volk in
goed vertrouwen tesamenstroomt om
te getuigen, dat het juist met en
naast elkaar en onder de oude be
proefde leiding van zooveel jaren hér,
wil verder strijden om aan de nakende
gevaren te ontkomen. Juist in de ure
des gevaars is een waarachtige volks
eenheid van onschatbare waarde.
Tactisch heeft de Koningin de
demonstratie van eenheidszin dan
ook aangegrepen om er op te wijzen,
hoe noodig deze is. Om te bewaren,
wat een volksbezit is geworden.
„We willen ons zelf zijn en blijven"
zoo verdüidélijkte H M. het
belang onzer volksgemeenschap Maar
ze gaf daarbij meteen aaD, dat het
daartoe noodig zou zijn om „met
steeds weer vernieuwende kracht te
streven naar de aanpassing bij de
gewijzigde wereldomstandigheden,
welke onder Gods zegen ons weer
een gelukkige toekomst brengen kan."
Door aanpassing behouden, wat we
hebben, het is een dringende
eisch van tact, welke aan het geheele
volk is opgelegd, waarvoor de mede
werking van allen, die van goeden
wille zijD, benoodigd is en dus onze
volkseenheid als eisch mag en moet
worden gesteld.
De jubilaresse he.-ft ons den konink
lijken weg naar de eenheid gewezen.
Er zijn andere wegen naar de
eenheid. We kennen een land, waar
de joden gebroodroofd worden
matxisten in concentratiekampen
worden opgesloten, katholieken wor
den geduld, zoolang ze zich koest
houden, de rest is dan één. De
voorzitter van de Commissie vao
Advies inzake het Huldigingsdefllé,
Ds. Hoogenhuyze, heeft des avonds
na de Oranje-manifestatie aan een
officieel diner ook zoo'n secundairen
weg naar de eenheid gewezen, door
dat hij in zijn ijver plus royale que
le roi wilde zija. Geen rooie wet
houders meer, riep hij uit, en de
revolutlonnaire groepen smijten we
uit de Kamers. Bij jaEn als dan
de Roomschen, die ook niet tot de
geliefden van Ds. Hoogenhuyze ge
rekend mogen worden, nog worden
gebruikt om de Zuiderzee te dempen,
dan is de ideale eenheid a la Van
Hoogenhuyze volkomeD.
Het is bet noodlot van onzen tijd,
dat men de eenheid nog slechts na
te streven wenscht door deontrech-
ting van de andere maats -happelijke
groepen, met welke men niet gelijk
gezind is.
Het is een heel andere geest, welke
onze Koningin bezielt. Die roept op
tot samenwerking. Dat is trouwens
dan ook de eenige ideëele wijze,
waarop de eenheid kan worden ge
wrocht en tot een waardeerbare
wordeo gemaakt. We zijn er veel te
weinig op uit om zulke eenheid te
zoeken.
Onze volkskracht kan niet worden
versterkt dopr een onderdrukking va:
b.v. de sociaal-democrateD, maar wel
zou die volkskracht worden verhoogd
wanneer we een belangrijke maat
schappelijke groep, als door de soci
aal-democraten wordt gevormd,
konden bewegen om inniger aan het
nationale streven deel te nemen en
de democratie te helpen redden door
van alle geweldmethoden, die mis
schien ééns aantrekkelijk hebben
geleken, afstand te doen. En door
volle politieke verantwoordelijkheid
te aanvaarden.
Er zijn symptomeD, welke er op
wijzen, dat de natioDa'e idéé Ook
onder de sociaal democraten groeien
de is en ook, dat leidende figuren
meer bereid gevonden worden om
verantwoordelijkheid voor het voeren
van een practiscbe politiek te aan
vaarden. D/e tendenzen moeten ver
stevigd worden, dan kan er ein
delijk groote winst zijn voor onze
volkseenheid.
De tijden werken ook op de
sociaal-democratie in, ten guoste
eener toenadering tot de burgerlijke
groepen, voor wie een verstandige
democratie en geordende vrijheid
volksidealen zijn en blijven. Als de
sociaal democratie tenslotte een
krachtige volkseenheid zou verhinde
ren. dan zou ze het eerste slachtoffer
zijn van communisme of fascisme,
welke een van beide dan de kans
op de overwinning kregen toebe
deeld.
De geschiedenis is ook voor onze
sociaal-democraten een goede leer
meester. Als een Biüning in Duitsch-
land in plaats van alleen den pas
sieven steun der socialisten hun
actieve medewerkiog had gehad, dan
regeerde et in Berlijn nu geen Hitier
en dan zou er geen bijzetting van
de stoffelijke overschotten der S.D.P.
in de Duitsche concentratiekampen
zijn noodig geweest. Ook Oostenrijk
kan hun een leer zijn. Dat de sociaal
democraten daar nog georganiseerd
kunnen zijn, danken ze aan Dollfuss,
maar omdat Dollfuss er weer maar
alleen hun passiviteit voor in de
plaats krijgt, wordt diens positie
onhoudbaar tegenover bet nat. socia
lisme, dat uit Duitschland wordt ge
steund. Als Dollfuss wil blijven, dan
zal hij zich de medewerking der
nationalistische elementen moeten
verzekeren en zich tegen de sociaal
democratie moeten keeren.
Het kleine sparen, het groote
geven.
Francke, de stichter van het groo
te weeshuis te Halle, begaf zich bij
een bezoek aan Amsterdam naar ie
mand, die als zeer rijk bekend stond
en bij wien hij voor zijn stichting een
groote gift hoopte te ontvangen. Hel
was tegen avond, toen hij bij hem
werd toegelaten, en in de kamer,
waar hij op den huisheer moest wach
ten, was het donker. Daar de bedien
de ook volstrekt geen licht opstak,
dacht Francke: Nu, als die man tte
gierig is om een kaars aan te steken,
dan had ik wel thuis kunnen blijven.
De heer des huizes verscheen en
bracht hem naar zijn kamer, waar
het ook al donker was, en toen
Francke daarover voorzichtig een op
merking maakte, zeide hij: „Om le
spreken hebben wij geen licht noo
dig: dat kunnen we dus uitsparen"