Tweed© Blad van „PEIL El MAAS"
Arbeidsbelangen.
FEUILLETON.
De ondergang
der Bokruiters.
Rond de boerderij
Zaterdag 10 Juni 1933
Vier en vijftigste Jaargang No. 23
Verantwoordelijkheid.
In de R. K. Transportarbeider
treffen we een zeer behartenswaardig
artikel aan, van welks inhoud onze
leiders en propagandisten, maar ook
de leden der standsorganisatie goed
zullen doen, kennis te nemen.
Groot is de invloed onzer propa
gandisten op de massa.
Groot is ook het vertrouwen der
arbeiders in hun beweging.
Onze organisaties gaven aan de
werklieden een menschwaardig be
slaan en in een tijd van ongehoorde
crisis behielden zij, en zij alleen, 'n
levensbestaan voor de werkloozen.
Dat is thans de werkelijkheid en
zal het blijven.
Meer willen wij Wij willen den
arbeider teu eeuwig levensbestaan
verzekeren.
Wij zijn katholieke werklieden en
daar gaan wij fier op.
Adel verplicht.
't Doel dat wij nastreven is de
zoo hoog mogelijke ontwikkeling
van lichamelijk, geestelijk en stoffe
lijk welzijn onzer leden maar de
zedelijke vorming der leden moet
altijd het voornaamste blijven.
Hoe staat het met de zedelijke
vorming onzer leden
Kennen zij God in al Zijn goed
heid, grootheid en macht, is God
voor hen een vage naam of een
heerlijke werkelijkheid
Gelooven zij vastelijk in al wat
door Hem werd geopenbaard en
wat de H. Kerk ons voorhoudt te
gelooven
Hopen ze dat God hun zal geven
door Jezus Christus vergiffenis van
hun zonden, genade om wel te leven
en hiernamaals het eeuwig leven
Weten zij wat ze moeten doen
om hun ziel, die misschien werke
loos is, te ondersteunen ter eeuwige
zaligheid voor te bereiden
Doen zij het noodige om met bij
zondere zorg zichzelf te beschermen
tegenover verkeerde theorieëo en de
veelvuldige verleidiog, door leugen
en bespotting rondom hen kwistig
rondgestrooid
Worden ze opgewekt tot den
dienst van God en geest van Gods
vrucht
Leeren ze eerbied en liefde ver
krijgen jegens de H. Kerk, wie ze
als eene Moeder het leven hunner
ziel te danken hebben en al wat de
christelijke beschaving aan de maat
schappij en het huisgezin heeft ge_,
schonken
Ontvangen onze leden dikwijls de
H. Sacramenten, zoo hoogst noodig
voor hun herleving en hoogste ge-
luk
Worden onze werkliedenorganisa
ties zoo ingericht en zoo bestuurd
Gaan wij uit van God... om onze
leden naar God... te brengen
Geven wij hun aldus de bpste
hulp en hoogste ondersteuning
Het volk zelf wil hooger.
Het volk wil met en boven stof
felijke welvaart, sterke, heldere,
verheven gedachten.
Het volk vraagt naar de eenvou
dig volle waarheid van het leven.
Het volk wacht op hoogstaande
menschen, die innerlijke kracht en
zielegrootheid kunnen meedeelen.
Allen, die thans leiding hebben te
geven, zij het in nog zulk een be
perkten kring, dienen hun verant
woordelijkheid in te zien.
't Is een zware taak en een gtoot
geluk.
Hun invloed en vertrouwen, die
zij door noest werken bij de massa
hebben verworven, moet nu bijzon
der aangewend worden om aan deze
werklieden het beste te geven wat
Een zonderlinge Historie.
Naar het Duitsch.
11
In de voorkamer trof Annette
haar moeder, die zeer bleek was
en met neergeslagen oogen en
gevouwen handen op de sofa zat.
Vergetend, wat haar eigen hart
ten zeerste ontroerd had, snelde
zij dadelijk naar haar moeder,
greep haar beide handen, viel
voor haar op de knieën en smeekte
haar te zeggen, wat er gebeurd
was.
Bokelmann, die met gefronsd
voorhoofd in groole opwinding in
de kamer op en neer stapte, nam
de taak op zich om haar te ver
klaren, wat er was voorgevallen
Hij zeide, dat de p'olitie de mede-
deeling had ontvangen, dat er ge
tracht zou worden in te breken bij
den rentmeester Riedenburg. Daar
men alle reden had om aan te
nemen, dal de misdadigers tot de
groote rooversbende behoorde, die
de geheele streek tusschen Her-
togenrade en Maastricht onveilig
maakte, was het de politie er om
te doen geweest, den inbreker zelf
op heeterdaad te betrappen. Helaas
zij kunnen God met al zijn gaven.
Zedelijke opleiding der leden is
daarvoor het voornaamste. Daarom
moeten wij ons volk leeren gelooven,
hopen, beminnen, bidden, gehoor
zamen, genadea ontvangen. In dien
zin dienen onze organisaties bestuurd
en geleid te worden.
Godsdienstige vorming onzer pro
pagandisten.
Eens worden zij allen ter verant
woording geroepen.
Dc beteekenis van den landbouw
in dc maatschappij.
II.
Om de beteekenis, de onontbeer
lijkheid van den landbouw, die'onze
moderne wereld bijna niet meer ziet,
duidelijk voor te stellen, is bijna on
begonnen werk. Dit komt omdat men
om 't economisch leven te leeren be
grijpen niet de agrarische poort is
doorgegaan, door Dr. Daviel ge
noemd. Door de vernuftige .werkiog
der techniek ondergaan de producten,
zoowel van landbouw als de delf
stoffen, zoodanige veranderingen en
worden op zoo velerlei wijze in dienst
gesteld voor 't gemak en de veraan
genaming van den mensch, dat zij
niets meer gemeen hebben met de
grondstoffen, waaruit zij werden ver
vaardigd. De gebruiker staat zóó ver
af van den oorsprong der producten,
dat hij deze a.h.w. niet meer ziet.
Daarbij heeft het geld, waarvoor
men alles koopen kan. het laatste
verband tusschen voortbrenger en
verbruiker, verbroken. Men krijgt
soms zelfs den indruk, dat velen
meenen, dat het geld in zich de
macht heeft van de al of niet be
staansmogelijkheid der maatschappij.
Dit is een wanbegrip, dat voert
tot 't ook niet begrijpen van vele
andere dingen.
Denkt 't geld weg en het leven
zou toch mogelijk zijn.
Doch denkt den landbouw weg en
t was spoedig met ons gedaan.
Zonder geld zou men tot de ont
dekking komen, dat alle producten,
hetzij men naar de radio luistert, het
zij men in de zachtveerende kussens
van een auto, langs de wegen rent-
of welke diensten van intelect of an
derszins men ook bewijst, dat alles
zou eenmaal geruild zijn geworden
tegea producten uit den landbouw.
Deze is de oorsprong van de eers
te en noodzakelijkste levensvoor
waarden \an de geheele maatschap
pij.
Dit behoeft wel niet nader te wor
den aangeduid, want wie dit zou
ontkennen, vergeet een jZeer eenvou
dige waarheid, n.l. dat de mensch
niet kan werken zonder te eten en
dat de maatschappij niet kaD be
slaan zonder arbeid.
Daarom is de laDdbouw de grond-
van 't economisch leven
We zouden dit kunnen aantoonen
door geheel het ingewikkelde pro
ductie- en ruilingsproces te doorloo-
pen, om dan telkens weer bij den
landbouw terecht te komen. Maar
ieder kan jdit voor zich zelf doen.
Daarenboven is de waarde van den
landbouw ook nog zoo kort.
In 't begin heb ik in dit verband
reeds de oorlogsjaren genoemd.
Waren toen niet aller oogen op
den landbouw gericht.
Toen begreep iedereen dat al het
overige geen of weinig waarde heeft
en geen ware welvaart beteekeDt als
de noodzakelijkste Dvensvoorwaar
den, die alleen bij den landbouw lig
gen, niet aanwezig zijn. Dit is nog
niets veranderd, alleen voelt men het
thans niet meer.
Moglijk heb ik in 't oog der lezers
was dit mislukt, daar de kerel te
sterk en te snel was geweest. De
diefstal was dus gelukt, zonder
dat er ook maar een enkel gunstig
resultaat voor de politie te boeken
viel uit de zich hedenacht afge
speelde gebeurtenissen. Bokelmann
verzocht om deze mededeeling
geheim te houden. Het publiek
noest in den waan blijven, dat
hij met de beide gerechtsdienaren
en den heer Meisner toevallig
voorbij het huis van den rent
meester was gekomen. Misschien
kon men nog een spoor van den
inbreker ontdekken.
En heeft hij al het geld nu
meegenomen, dat vader opt zijn
bureau bewaarde vroeg Annette
haastig.
Ja, uw moeder heeft mij den
sleutel gegeven, de kast is met
een valschen sleutel geopend en
weer gesloten; men ziet niels van
een inbraak. Er waren tweedui
zend gulden in goudguldens en
achthonderd gulden in Louis d'ors
aanwezig. Ik vergoed al dat geld,
dat spreekt natuurlijk vanzelf.
Maar wie kan het dan toch
geweest zijn riep Annette wan
hopig uit.
Ja, dat is voor mij een even
groot raadsel als voor u, ant
woordde Bokelmann. De dief moet
reeds overdag of 's avonds hier
in huis zijn binnen geslopen en
zich tot middernacht schuil heb
ben gehouden.
Hij riep de dienstmaagd en be-
wat lange algemeene beschouwingen
gehouden, doch dit is noodig. Want
wil men voor den landbouw strijden
dan moet men ook ten volle van zij
ne beteekenis doordrongen zijn. Die
dat niet is, ziet al gauw in 't streven
naar verbetering van den pcecairen
toestand ten plattelande een kla.'sen-
strijd, ten nadeele van andere bevol
kingsgroepen,
Op goede fundamenten kan men
toch wel een slecht huis opbouwen,
maar ook een goed. Doch op slechte
fundamenten kan men wel een oogen-
schijnlijk goede bovenbouw optrek
ken, maar daardoor zal men zijn
innerlijke zwakheid niet ongedaan
kunnen maken. Van den anderen
kant zou het ook getuigen van weinig
maatschappelijk inzicht als men meen
de, dat de economische bovenbouw
der maatschappij in orde was als men
t landbouwfuodament maar stevig
maakt. Wa^t 'n fundament, van
hoe vee! waarde ook, is toch nooit
't geheele gebouw, en elke verstevi
ging van 't eerste komt niet steeds
ten goede aan 't laatste. Daar is een
grens en ook aan ons maatschappe
lijk gebouw is een grens, omdat ons
volksvermogen een grens heeft. Het
gaat ook hiermee als met 't bouwen
van een huis, waarvoor een zeker
bedrag is uitgetrokken. Of dit nu
veel is of weinig, of men een duur
of goedkoop huis wil bouwen, altijd
zal men de fundamenten in overeen
stemming met den bovenbouw moe
ten aanleggen.
De verhoudingen moeten goed
zijn 1 Ook landbouw alleen, hoe
noodzakelijk economisch fundament
ook, is thans niet voldoende meer
de maatschappij is dat ontgloeid en
het zou voor niemand een belang
zijn daarnaar terug te keeren. Maar
even dwaas, ja nog dwazer is het,
te meenen dat, naaimate den stede
lijke en industriëele bovenbouw uit
gebreider en zwaarder wordt, 't
landbouwfundament lichter kan zijn.
En du het afzetgebied voor onze
Industrie in 't buitenland ons groot-
deels is ontvallen waar zal men
straks de middelen vandaan halen
om de noodige landbouwproducten
wel in 't buitenland aan te schaffen?
Zal het er juist nu niet op aankomen
om zooveel mogelijk eigen volk van
den eigen bodem te voeden Deze
vraag is eigenlijk geen vraag meer
en meer dan wonder is het, dat dit
nog zoo weinig wordt ingeziendat
onze landbouw en handelspolitiek
nog steeds als het ware er opgericht
is om zoo weinig mogelijk menschen
van den eigen bodem te laten leven.
Hoe dwaas dit is kunnen we niet
beter dan met een eenvoudig voor
beeld duidelijk maken.
Als iemand een boerderijtje heeft,
doch daarbij b.v. ook eene bakkerij
en deze laatste geeft hem ongeveer
een bestaan, dan behoeft hij Diet zoo
nauw op zijn boerderij te letten,
gesteld dat hij tevreden is met rond
te komen. Hij kan dan de producten,
die hij noodig heeft, ook elders
koopen. Maar als de klandizie ver
mindert en de winst kleiner wordt
zal hij meer aan zijn boerenbedrijfje
moeten gaan denken.
En naarmate de gemeenschap zijne
dienstenen producteD uit zijn indus
triebedrijf (bakkerij) minder wil be
talen, zal hij genoodzaakt zijn 't
landbouwbedrijf intensiever te be
werken om daaruit zooveel mogelijk
de producten, die hij voor zijn huis
houding noodig heeft te betrekken.
Is dat voorheen niet bewezen toen
elke dorpsvakmanook wat „boerde?
Niet anders is het in de maat
schappij, zij 't dan ook in meer in
gewikkelden vorm. Omdat de eene
bron van ons volksiokomen ver
mindert of vervalt, zou 't toch dwaas
zijn ook andere te laten vervallen.
Voorzoover we niet meer voor-
deelig met 't buitenland ruilen kunDen,
moet ook de landbouw in aodere
banen geleid eo ingericht worden op
de eigen behoeften. En hoe meer hij
in staat zal zijn in die eigen behoef
ten te voorzien» des te voordeeliger
zal het (gezien de omstandigheden)
zijn, voor de geheele maatschappij.
Als anderen niet of minder van
ons koopen krijgen wij ook minder
of geen geld om van anderen te
koopen
Nóch in 'n particulier, nóch in 'n
Staatshuishouding
(Wordt vervolgd).
KERKVERVOLGING
IN ALBANIË.
gon een verhoor. Niemand had,
nadat de rentmeester was ver
trokken, de achterblijvenden een
bezoek gebracht, behalve dan dr.
Kirchhoff. Eenige andere personen
die aan de deur gebeld hadden,
waren niet binnen geweest.
Bokelmann vroeg, of gedurende
het korte oogenblik, dat de dok
ter hier was geweest, de huisdeur
weer gesloten was. Neen, dat was
niet het geval geweest.
Dan moet de schurk op den
loer hebben gelegen en van deze
gelegenheid geprofiteerd hebber.,
zeide Bokelmann.
Maar wat baat het ons? Ik
heb den kerel niet herkend. Zijn
figuur was groot en forsch, zoo
als men ze hier zooveel aantreft.
Mijn eenige hoop berust nu nog
hierop, dat de een of ander den
dief herkend heeft, toen hij naar
huis rende, 't Is waar het is
een zeer zwakke hoop I La3l u
den rentmeester maar in 't geheel
geen bericht zenden, het zou hem
maar verontrusten. Het geld ver
goed ik. Ik heb geen kinderen en
door mijn schuld is het verloren
gegaan. We moeten Riedenburg
zelfs voor den schrik vrijwaren.
Ik denk, dat ik het bedrag der
gestolen som overmorgen reeds
zal kunnen bezorgen. Vermoede
lijk zijn er bedragen van anderen
bij inbegrepen?
Stellig! zei mevrouw Rieden
burg zuchtend, Wij hebben niet
zooveel eigen vermogen. Als u het
In de bladen heeft men kunnen
lezeD, hoe ook het koninkrijk Albanië
op het oogenblik z'n katholieke on
derdanen vervolgt. Deze berichten
waren tamelijk vaag en onvolledig,
wat niet te verwonderen is, daar de
Albaneesche regeering een strenge
censuur toepast op alle poststukken
en couranten. Toch is men er ia
geslaagd aan een landgenoot in het
buitenland juiste en interessante in
lichtingen te verstrekken. Zie bier
de werkelijke geschiedenis.
Sedert Albanië van het Turksche
juk is bevrijd nu ongeveer een
jaar geleden genoten de katho
lieken voliedige godsdienstige vrij
heid. Het nieuwe ministerie echter,
dat erg naar de atheistische kant
overhelt, heeft deze vrijheid onrecht
matig ontnomen.
Ia April van dit jaar werd een
wet ingediend om alle bijzondere
scholen te sluiten. Deze wet kwam
er door onder pressie van de regee
ring, zonder dat aan de afgevaardig
den de gelegenheid gegeven werd te
interpelleeren en zich tegen het on
rechtvaardig wetsvoorstel te ver
zetten. De 22sten April werd de
nieuwe wet door de koning be
krachtigd en twee dagen later gaf de
minister vaa opvoeding aan alle
prefecturen telegrafisch het bevel den
olgenden dag alle bijzondere scholen
ie sluiten. De meer dan 3000 leer
lingen, die werden opgevoed in de
bloeiende scholen der Paters Fran
ciscanen en Jezuiten eD Zusters
Franciscanessen, werden eenvoudig
gedwongen voortaande staatsscholen
te bezoeken.
Als reden voor deze ingrijpende
maatregel gaf de regeering op be
vordering der nationale eenheid en
van het nationale gevoel.
Nu is het waar, dat op de scholen
der Jezuiten het onderwijzend per
soneel in meerderheid Italiaanscb
was; mast deze scholen hadden toch
eeu bekend uitgesproken Dationaal
karakter. Terwijl de Franciscaner-
scholen half-officieel waren, een re-
geeringsprogram hadden en Alba-
neesch personeel, dat door de
regeering werd gecontroleerd en ge
subsidieerd.
De katholieken evenwel begrepen
heel goed, dat de eenige reden was;
een pogiüg van den atheistischen
minister van Onderwijs om katho
lieke opvoeding in het koninkrijk
totaal onmogelijk te maken. En men
kan zich dan ook voorstellen, hoe
deze onrechtvaardige handelwijze
een oorzaak werd van veel recht
vaardige verontwaardiging. Het
Episcopaat, samengekomen te Scutari
onder voorzitterschap van Mgr.
Mjéda Aartsbisschop van Scutari,
zond een gezamelijk krachtig protest
naar de regeering. De genomen
maatregel werd strijdig genoemd met
de Grondwet en met het recht der
Ouders, om te zorge voor de op
voeding hunner kinderen. Er werd
op gewezen, hoe de onrechtvaardige
wet getuigde vaD grove ondankbaar
heid, daar toch de getröffea scholen
de eerste waren, die in het konink
rijk werden opgericht en thans mid
delpunten vormden van echte Alba
neesche beschaving.
Er volgden nog meer protestver-
gaderingen. Doch in plaats van zich
te matigen, ging de regeering over
tot een daad, die in onze moderne
20ste eeuw ongeloofelijk schijnt.
Onder voorwendsel, dat de katho
lieken een opstand voorbereidden in
het land. riep de regeering in het
geheim de hoofden der Muzelmannen
te samen en haalde hen over, onder
toezegging van een belooniDg groot
300.000 francs, zich paraat te maken
voor een andere verdediging van
de „Din" d.i, voor een nieuwe
heilige oorlog tegen de christelijke
ongeloovigen.
In de provincie Scutari (waar de
meeste katholieken leven) werd nu
de staat van beleg afgekondigd eD
de oorlogswet vastgesteld. De buur
staat Servië is toen gealarmeerd en
heeft z'n grensleger versterkt. Tege
lijkertijd werd de censuur nog stren
ger doorgevoerd.
De katholieken wijzen nu op het
oogerijmde van deze verdachtmaking.
Ze maken slechts een tiende deel
der bevolking uit en zouden maat
een klein getal ongewapende man
nen kunnen stellen tegenover een
tienvoudig grootere groep, welke
degelijk uitgerust en klaar is voor
een oorlog.
Hun éénige wapenen zijn zede
lijke pogingen ter verbetering en
gebed. Daarom vragen zij de overige
wereld zich met hen te willen ver
eenigen in een aanhoudend vurig
gebed voor het opbonden der ver
volging en het herstel van den vrede
in hun geliefd vaderland.
de invoerrechten 70.000.000
de statistiekrechten 1 000.000
de accijns op zout 2.000.000
de accijns op geslacht 6.700.000
de accijns op suiker 52.900 000
invoerrecht zuidvruchten 800.000
de opcenten op den
accijns op suiker 3.200.000
Totaal f 136.600.000
Daarbij komen als gevolg van ge
nomen crisismaatregelen:
uit hoofde van
tarwe wet 10.500.000
crisiszuivelwet 60 000.000
crisisvarkenswet 40.000.000
wijziging tarwe wet 21.000.000
I>ienfaD Mididiillnsia.
Zoo kan liet niet langer
Verban die dagen, waarop gij
door pijn in uw rug en spieren,
door urinestoornisseo, hoofdpijn eD
duizeligheid, door afgematheid, ter
neergeslagenheid en uitputting uw
werk niet doen kunt. Deze ver
schijnselen zijn dikwijls de eerste
waarschuwingen van verzwakking
der afscheidingsorganen.
Van de gezondheid en kracht
dezer organen hangt uw welzijn af.
Zijn zij verzwakt, dan hoopen urine
zuur en andere schadelijke stoffen
zich op, welke rugpijn, spit, water
zucht en blaasstoormssen veroor
zaken.
Herstel uw gezondheid door vanaf
heden Foster's Rugpijn Pillen te
gebruiken. Dit speciale middel werkt
rechtstreeks op de betreffende orga
nen, neemt de oorzaak weg van uw
lijden, waardoor gij u weder spoedig
flink en gezond zult voelen.
.Foster's Rugpijn Pillen zijn verkr.
bij alle drogisten eDZ. a f 1.—, f 1.75
en f 3,per doos.'' 27
ons tenminste zoudl kunnen voor
schieten....
Daarover geen woord riep
Bokelman. Ik zal mij van mijn
schuld kwijten. En begeef u nu
maar weer ter ruste en praat er
niet verder over. Ik ben toevallig
voorbij gekomen, vergeel u dat
vooral niet. Zou mijnheer Meis
ner wel in slaat zijn om mij te
vergezellen
Och, laat u hem toch hier 1
verzocht mevrouw Riedenburg,
die weer wat op haar verhaal
was gekomen. Hij heeft immers
in zekeren zin zijn leven voor ons
in de waagschaal gesteld 1
Annette wilde met dit verzoek
haar instemming betuigen, doch
de woorden bestierven haar op de
lippen.
Hij moet zelf maar beslissen
zeide Bokelmann en begaf zich
al naar de logeerkamer.
Daar trof hij Festenralh reeds
zittend op zijn bed aan. De kapi
tein, die veel krachtiger sprak
dan een half uur geleden, ver
klaarde, dat hij direct met den
rechter wilde vertrekken. In zijn
eigen woning kon hij zich meer
rust gunnen dan hier, waar er
slechts vrouwen in huis waren,
wie de zorg over hem toch in
zekeren zin last moest veroorza
ken.
Bokelmann stemde hiermee in
en desmeekbeden van de eveneens
binnengetreden mevrouw Rieden
burg bleven vruchteloos.
De overheid en de
groote gezinnen.
Indirecte belastingen die
zwaar drukken.
Door het Hoofdbestuur van den
Ned. R.K. Bond van Groote Gezin
aen is het volgende adres gericht
aan den Raad van Ministers.
Het hooldbestuur heeft overwo
gen, dat naar de gegevens over 1932
op het oogenblik ten laste van het
levensmiddelenonderhoud der bevol
king komen de volgende globaal
genomen bedragen
uit hoofde van
Festenralh drukte haar hartelijk
de hand en dankte haar voor haar
goedheid.
Zoodra ik weer beter ben,
kom ik nog eens terug om u
nogmaals mijn dank te betuigen
zeide hij.
Toen verliet hij het vertrek,
gesteund op Bokelmann's arm.
>p de gang 'zag hij Annet'.e in
een deur staan. Zij leunde tegen
een deurpost en zag zeer bleek.
Goeden nacht, tot weerziens,
zeide Festenralh bijna vroolijk en
lachte het jonge meisje toe. Ik
hoop, dat u nog een van mijn
beste klanten zult worden.
Wat een flink gebouwde
knappe man zei mevrouw Rie
denburg, toen de deur zich achter
de drie mannen had gesloten.
Voor eeu linnenhandelaar heeft
hij wel een heel voornaam uiter
lijk.
Annette antwoordde niet; zij
liet zicb, zoodra zij alleen was,
op haar bed neervallen en ween
de, tevreden, dat zij tenminste de
onrust van haar hart onder het
masker van schrik over de nach
telijke gebeurtenissen kon verber
gen.
Hij was gekomen maar on
der een vreemden naam, in het
geheim en hij had den politie
rechter vergezeld, om haar fami
lie voor een diefstal te behoeden
Wat moest dat beteekenen En
kwam hij niet te laat? Vreugde
en zware zorgeu drukten op haar
Totaal f 131.000.000
Het Hoofdbestuur komt tot de
conclusie, dat op het levensonder
houd zoodoende door het Rijk langs
indirecten weg een last is gelegd
van in totaa' ongeveer 267 millioen
dat is per hoofd der bevolking tot
een bedrag van ongeveer f 33.
Het springt in het oog. dat bij
dezen stand van zaken de druk der
indirecte lasten, in het bijzonder op
de groote gezinoen onevenredig
zwaar, compensatie vereischt, een
compensatie, die tegenover het groot
gezin niet enkel een zaak van bil
lijkheid, maar zelfs van sociale
:echtvaardigheid moet worden ge
noemd.
Het hoofdbestuur dringt er dan
ook bij uwen Raad krachtig op aan
zoodanige maatregelen te treffeD.
die een gepaste compensatie voor
de groote gezinnen dezer onevenre
dig drukkende Indirecte lasten zullen
vormen.
Naar zijne meeniDg komt daarvoor
allereerst in aanmerking een herzie
ning van de herziening van de hef
fing der RijksinkomsteDbelasting,
welke niet alleen zal inhouden, een
aanmerkelijke verbetering van den
kinderaftrek, maar niet minder een
billijker aftrek voor gehuwden tegen
over ongehuwden. Een extra aftrek
van f 200 tot f 300 voor gehuwden
komt niet onbillijk voor.
Daarnaast kan compensatie wor
den gevonden in een Rijksregeling
der schoolgelden, waarbij voor alle
vormen van onderwijs, behoudens
voor zoover dit noodzakelijk zou
blijken het Hooger Onderwijs, als
grondslag zal gelden het belastbaar
inkomen voor de Rijksinkomstenbe
lasting (d.i. na aftrek van den kin
deraftrek) van het hoofd van het
gezin, terwijl op den aanslag een
reductie van telkens 5 pet. worde
verleend voor ieder minderjarig kind
dat betrokkene te zijnen laste heeft.
Daainaast behoorden in de wet
een of meer grondschalen voor de
heffing te worden vastgesteld, voor
zoover in verband met bevolkings
sterkte en welvaartspeil der gemeen
ten daartoe aanleiding zou blijken
te bestaan, terwijl zou kunnen wor
den overwogen of om bijzondere
omstandigheden aan de gemeenten,
onder goedkeuring van een hoogere
instantie, het recht zou moeten wor -
den gelaten tijdelijk opcenten op het
schoolgeld te heffen.
Verdere compensatie zou kunnen
worden gevonden in een ruimere
toepassing der bestaande bepalingen,
waardoor de bouw van woningen
voor groote gezinnen tot gematigde
huurprijzen zou worden bevorderd,
terwijl 't Hoofdbestuur het zou toe
juichen om voor de hand liggende
sociale redenen, wanneer ter vermij
ding van woningblokken uitsluitend
voor groote gezinnen, de regeering
zou kunnen besluiten bij het ver
strekken van credieten voor woning
bouw aan bouwvereenigingen, de
voorwaarde te stellen, dat in ieder
blok, naar gebleken behoefte, een
bepaald aantal woDiogen zal wordeu
opgenomen, bestemd voor groote
overvol gemoed.
III
Eenige dagen later zat Festen-
ïath op zijn kamer bij de weduwe
Mertens. Het was een van die
behaaglijke, niet al te groote ka
mers met oude, maar kunstig ge
sneden meubelen, zooals men ze
tegenwoordig nergens meer vindt,
of het moest in den een of an
deren uithoek van het land zijn,
waar onze moderne cultuur met
naar modern huisraad nog niet
is doorgedrongen.
Een zwaar gordijn scheidde een
klein slaapvertrek van de woon
kamer. Zindelijkheid, ja zelfs een
zekere welgesteldheid sprak uit
iedere bijzonderheid van het ver
trek, want de weduwe Mertens
was de echtgenoole van een be
middeld koopman geweest, die
plotseling buiten zijn schuld ver
armd en van verdriet gestorven
was.
De weduwe woonde met haur
kind, een knaap, in een armoedig
vertrekje. Hier echter, in de an
dere helft van haar woning, die
zij, indien mogelijk, aan den een
of anderen ongehuwden ambte
naar of officier verhuurde, had
zij de laatste overblijfselen van
betere dagen bewaard en slechts
zelden verliet degene, die dat ge
deelte een tijdlang bewoond had,
zonder leedwezen het vertrek.
Ook het uitzicht was aardig. De