Tweede Blad van „PEEL
In twee werelddeelen
99
De nood van boeren
en tuinders.
FEUILLETON
De reddende daad.
firac$t
*>oor llwe pagtaah?
Onzedelijk ongezond?
ZATERDAG 24 OCTOBER 1931
Twee en Vijftigste Jaargang
No 43
In ons land is een categorie van
menschen, die beweren, dat wanneer
de boerenstand het uit eigen kracht
niet kan houden, mEar moet ten on
der gaan. De regeering mag hem met
geen beschermingsmaatregelen helpen.
Zoo denken vele liberale econo
misten er over. Ook de socialisten
staan hier niet ver vandaan.
Zij weten er gewoonlijk iets op te
vinden door middelen aan te bevelen,
die niet aanvaardbaar zijn.
Daarnaast zijn er politieke rich
tingen, die ook hunne bezwaren
hebben tegen bepaalde hulp voor
den landbouw.
Het gevolg is, dat Nederland
slechts weinig heeft kunnen tot stand
brengen om de boeren en tuinders
een hart onder den riem te steken in
dezen zwaren tijd. De katholieke
partij, die zeker warm voor de boe
ren voelt, kan als minderheid in de
Kamer alleen niet veel bereiken.
Andere landen komen beter op
voor de belangen hunner boeren.
Wat Duitschland doet om eigen
land- en tuinbouw te bevorderen
voelen wij reeds lang aan den lijve.
Wat Frankrjjk doet voor den
landbouw.
De heer Ruyter. secretaris van den
Aartsdiocesanen Boeren- en Tuin-
dersbond heeft aan „de Gelderlan
der" medegedeeld wat Frankrijk doet.
Hij is in Frankrijk geweest in
hoofdzaak om een onderzoek in te
stellen naar de Fransche regeerings-
politiek ten aanzien van den land
en tuinbouw.
We hebben in Frankrijk verschil
lende Hollandsche boeren, die den
toestand hier en in Frankrijk kennen,
bekocht en onze bevinding is de
volgende.
De Fransche regeering gaat uit
van het standpunt, dat de landbouw
niet ten onder mag gaan en dus
worden er maatregelen genomen om
een loonende cultuur te waarborgen.
Het invoerrecht op suiker, dat in
verband met de daling van de Fran
sche franc 5 maal zoo hoog zou
moeten zijn, is 30 maal zoo hoog.
Dientengevolge krijgen de Fransche
boeren voor hun suikerbieten een
prijs van f 16 tot f 20, wat een ab
soluut loonende cultuur beteekent.
Her invoerrecht op tarwe is ver
hoogd met 11.4 maal het bedrag van
vroeger. De Fraosche tarweboeren
krijgen daardoor op 't oogenblik een
prijs van 165 a 160 fr. per 100 K.G.
terwijl ze daarvoor de heele oogst
afleveren.
Daarnaast wordt ook de veeteelt
beschermd.
Voor varkensvleesch ontvangen
de boeren daardoor een prijs van
ongeveer 70 ct. per K.G., hier
(voor baconvarken 36 a 38 ct. per
K.G. De loonen zijn als in Holland,
maar de pachten bedragen hoogstens
een vierde van die bij ons De soci
ale lasten ten slotte worden voor een
groot deel door de regeering ge
dragen.
Door een en ander bevordert de
Fransche regeering, dat haar land
bouwende bevolking een zeer goed
bestaan heeft.
En nu is dit 't merkwaardige, dat
in Frankrijk deze en dergelijke voor
land- en tuinbouw gunstige bepa
lingen eenvoudig kunnen genomen
worden bij ministrieele beschikking.
Bij ons moet alles gebeuren door
een wet en men weet, hoe lang het
duurt eer een wet eindelijk in het
Staatsblad staat.
De Fransche regeling, waarbij de
regeering de bevoegdheid krijgt om
voor korten tijd eigenmachtig maat
13
In de stad Maastricht, in de
Gubbelstraat, lagen drie kinderen
op de knieën voor een groot kru-
sifiks, en achter hen knielde
een oude priester met sneeuwwit
haar.
Hij bad, hoort 1
Voor vader, die ver op rejs iSj
opdat hem geen ongelukken over
komen, is hij tot ons moge terug-
keeren.
Neen, daaraan dacht hij niet,
Hij wierp alle dergelijkë gedach
ten verre van zich.
Het hinderde hem.
Hij had immers gezegd, dat
het niet meer gebeuren zou, en
dat hij zich zulks schaamde.
Vroolijk wilde hij zijn.
Wat zou dat? De anderen waren
immers ook vroolijk. Was dat dan
zoo erg, eens naar Amerika te
gaan, dat hadden toch zoovelen
gedaan, en waarom hij dan
niet?
En hij was vroolijk en hij
zong mee, en toch de worm
knaagde aan zijn hart, en zijn ge
weten sprak luid, luider dan al
regelen in het belang van land- en
tuinbouw te nemen lijkt mij veel
beter. Ik wijs er verder nog op.
dat deze Fransche politiek gesteund
wordt door alle partijen in de Kamer,
terwijl bij ons onder de politieke
partijen ten aanzien van de maat
regelen, voor den landbouw te
nemen een hopelooze verdeeldheid
heerscht.
De Fransche contingonteeringen.
Wat denkt u van de Fransche
contingenteeringen, (het vaststellen
der hoeveelheden van verschillende
artikelen, die het land slechts binnen
mogen) die vorige week Donderdag
is afgekondigd
Gezien van het standpunt der
Fransche regeering, die op de eerste
plaats haar eigen landbouw in stand
wil houden, is deze maatregel vol
komen logisch. Daar de Engelsche
markt door de daling van het pond
voor vele onzer artikelen zou wor
den gesloten en vele exporteurs door
de onzekerheid, welke die daling had
in het leven geroepen, van den ex
port naar Engeland zouden worden
afgeschrikt was het te verwachten,
dat, ondanks de hooge tarieven, ont
zaglijke hoeveelheden naar Frankrijk
zouden worden ingevoerd.
Dat heeft de Fransche regeering
voorzien en onmiddellijk heeft ze
daarom een contingenteering vastge
steld van de maximum hoeveelheden
die de eerstvolgende drie maanden
mogen worden ingevoerd. Die con
tingenteering is niet voor ieder land
afzonderlijk vastgesteld en dus kregen
we een wedloop in uitvoer naar
Frankrijk. Het gevolg is nu dat
Frankrijk voor vele onzer artikelen
gesloten is of weldra gesloten zal
worden.
En in ons land?
Slechts eenige voorbeelden uit de
mëdedeelingen van den heer Ruyter
Van Januari tot Juli 1931, bedroeg
de invoer van rund- en kalfsvleesch
in Nederland 7.010.000 K.G. voor
een waarde van ongeveer f4millioen.
En de groothandelsprijzen zijn op
't oogenbük gedaald tot 30 a 35 ct.
per pond.
Deze toestand is voor onze boe
ren eenvoudig onhoudbaar. Boeren
die dit voorjaar koeien kochten om
die vet te weiden en dfe thans ver-
koopen, lijden verliezen van f 100
tot f 150 per koe. De varkens doen
een prijs van 18 a 19 ct. terwijl de
vooruitzichten zóó zijn. dat die prij
zen de eerste weken nog wel zullen
dalen, misschien wel tot 17 ct.
Hulp zal er moeten komen, opdat
onze op export aangewezen boeren
en tuirders niet weerloos staan tegen
de buitenlandsche maatregelen.
Steun maatregelen.
Wat de hulp voor de boeren be
treft, vraagt de heer Ruyter opne
ming der land- en tuinbouwproducten
in het tarief van invoerrechten.
Verder wenscht hij een verbod
van den invoer van buitenlandsch
vleesch. Dan een verhooging van
het mengpercentage der tarwewet.
De regeering moet z.i. de bevoegd
heid hebben om voor korten tijd
tijdelijk beschermende maatregelen te
nemen.
Die bevoegdheid moeten de Ka
mers aan de regeering geven, want
wettenmakerij duurt veel te lang en
ondertusschen gaat onze boerenstand
kapot en wordt er schrijnend leed
geleden.
De sociale lasten wil de heer
Ruyter tevens door het rijk laten
dragen.
Toen voor eenigen tijd in Keulen
een leek in een katholieke krant tot
dat zingen en joelen.
Maar het werd toch langzaam
stil aan boord.
De eerste nacht
Niet op zee, want men had de
monding der Schelde nog niet
Lereikt, men was midden in
het bed der Schelde en wachtte.
Morgenvroeg dan zou het de
hooge zee ingaan.
Niet eer.
En toch, er scheurde in dien
nacht iets in het hart der passa
giers, ook in het hart van
Meester Dorrens, al was het
tegen zijn wil en zin.
Waarlijk, of hij wilde of niet.
Hij dacht aan Maastricht, aan
zijn huis, aan zijn vaderland, aan
zijn thuis.
Aan zijn kinderen wilde hij niet
denken.
Het is een heilige band, de
band die den mensch bindt aan
zijn vaderland waar eens zijn
wiege stond, waar voor de
meesten ook eens hun graf zal
staan.
Men meent het niet en toch is
het zoo.
Ziedaar 1 hoe is het mogelijk
Hij was op de Schelde, die
groote stad, in die wieg daarginds,
door duizenden sterren doorstraald
neen, dat is Antwerpen niet,
dat is Maastricht 1 Die stroom,
dat is de Maas, daar is de
Maasbrug, dat is Wijk aan den
voorkant, daar is het langs
het kanaal, daar links in, dat
gebed opriep tegen den nood der
werkloosheid, die voorgesteld werd
als straf voor de zonde, riep een
socialistisch blad godslastering De
kerkelijke overheid werd aangemaand,
de menschen. die God in de alle-
daagsche dingen van het leven willen
sleepen, op hun plaats te zetten 1
Als er iets is, dat hen, die God be
minnen, in hun doen en laten kan
versterken, dan zijn het wel zulke
uitingen van goddeloozen. Er zijn
echter ook in de rangen van de
goede christeren zeer velen, die ont
stemd een afwijzende beweging
maken als men spreekt van genezing
van onzen tijd door het gebed. Het
rationalisme is onder ons zoo sterk
geworden, dat we kwaad worden als
iemand het woord, dat het geloof
bergen verzet, niet alleen maar aan
haalt, maar het ook als wegwijzer
in zich opneemt. En bij de massa
van het volk heeft het rationalisme
het geloof aan de almacht van het
gebed grootendeels weggenomen, of
wel het bidt om de nietigheden van
het dagelijksche leven en vergeet den
roep naar het Rijks Gods.
Óns katholiek volk echter wil
weer bidden. Duidelijke teekenen
wijzen daarop. In Keulen was alleen
de oproep tot een bedevaart naar
de genadekapel in Kalk in den nacht
van Witten Donderdag, voldoende
om 5000 mannen bijeen te brengen.
Op den eersten Zondag van Mei
trokken 50.000 arbeiders naar de
grootste Rijnlandsche bedevaart
plaatsen op den tweeden Zondag
zagen we in Keulen op de drukste
en grootste pleinen van de stad
15.000 mannen bijeen voor een hul
diging van de Moeder-Maagd Maria,
Men moet dat meegemaakt hebben
om te begrijpen, dat hier iets nieuws
iets nog-nooit-meegemaakts gebeurd
is. En de wereldstad zweeg en luis
terde met eerbied toe. Deze bewe
ging zal groeien, als een teeken van
innerlijke vernieuwing. De katholieke
volksziel verbreekt haar boeien. Pro
cessies zijn traditie, zijn overlevering,
zijn officieele gelegenheden, waarbij
men gezien wordt; een geestelijke
beweging echter is leven, is verove
ring.
Aan deze nieuwe beweging is
iedere chagrijnigheid en alle pessimis
me vreemd. Met geen enkel woord
hoorde men daar de anders gebrui
kelijke klachten over de enorme
slechtheid van onzen tijd. Wat zonde
is, werd zonde genoemd, maar ook
wat deugd is werd als deugd erkend.
Men bad, in koor, een gebed, dat
een werklooze had gemaakt. (Dit
is geen reclametrucik kan er voor
instaan, dat het waarheid is). Men
bad om verlossing uit den nood der
werkloosheid, die we als straf heb
ben willen aanvaarden. De Moeder
van Barmhartigheid werd aangeroepen
om aan de millioenen armen brood
woning en kleeding te geven, om de
vaders te zegenen die voor hun ge
zinnen gebrek moeten lijden, en de
zonen, die den vloek van het niet-
kunnen-werken zoo diep voelen. De
mannen baden om kracht om den
nood te kunnen dragen, vol vreugde
te kunnen dragen in de liefde van
Christus en in voortdurend bereid-
zijn tot hulp aan den noodlijdenden
broeder. „Moeder, sprei uw mantel
wijd uit en bescherm allen. Ver
smaadt de groeven der diepe straten
niet spreek zegen uit over raderen,
zuigers, getallen spreek zegen uit
in den nood van de armste armen,
die gedwongen worden tot werkloos
traag zijnspreek zegen uit over
allen, die zich inspannen."
Men moet ook onthouden, hoe de
dichter van de grootstad zijn ge
dachten over deze huldiging neer
schreef; „In de groeven der diepe
straten rumoert de luidruchtige tijd
er dwalen menschen zonder brood
en kleediDgmenschen doen den
is de Kleine Gracht, daar dat
is zijn huis, dat hij verlaten
had, daar, ja daar! dat
is de Gubbelstraat, en dat huisje
is dat van Pater Lambertus, en
de kinderen, zijn kinderen, zijn
daar, daar, daar...
En een vloek kwam van zijn
lippen, en hij sloeg met de vuist
voor zijn hoofd, en hij riep half
luid: wat dat moet ophouden, er
zal en er moet een eind aan
komen, ik ben geen klein kind
meer, al die beuzelarijen.
En hij stampte met den voet en
knarste op de tanden.
Laten wij maar eens volop in
zee zijn, dan zullen die dwaas
heden wel ophouden, dat water
zal wel alles afspoelen, en hij
grinnikte weer, alles, en dien
onnoozelen pater Lambertus,
en de...
Hij sprak het woord niet uit,
het wilde niet over zijn lippen
de kinderen wilde hij zeggen.
Zijn buurman stiet hem tegen
het lijf. Wat is er met u te
doen? Wat scheelt er aan? ga
naar bed, gij zijt niet wel,
en men lachte, en hij schoot weg
naar zijn hut, en hij legde zich
te bed, maar hij deed geen oog
dicht, en toen hij eindelijk in
sliep, toen gingen hem allerlei
wonderlijke beelden door den geest
en hij sprak luid en riep hard
op in zijn slaap, en hij werd
wakker, nat van zweet. Met een
sprong was hij uit het heden in
Ik ben ervan overtuigd, dat Sana
togen de allerhoogste aanbeveling
verdient en ik kan verzekeren, dat
Sanatogen ver uitsteekt boven alle
andere versterkingsmiddelen".
Prof. Lapponi» lijfarts van Z. H.
Paus Leo XIII en Z.H. Paus Pius X.
anneer gij U spoedig vermoeid gevoelt, wanneer gij
teveel van Uw krachten hebf gevergd of verzwakt zijt
door een ziekte, gebruik dan eens eenigen tijd Sanatogen.
Want Sanatogen voert aan de cellen van lichaam en
zenuwen juist die elementen toe phosphorus en melk-
eiwit die de gezondheid herstellen en nieuwe kracht in
het lichaam opbouwen.
".Wolg den raad van een pauselijk lijfarts en van 24000
doktoren, die zich allen schriftelijk vol lof over Sana
togen hebben uitgelaten en besluit Sanatogen te nemen.
Gij zult dan reeds zeer spoedig de verrassend-gunstige
werking van Sanatogen op Uw gezondheid ondervinden.
Begin nog heden Sanatogen te gebruiken
sanatogen
Het zenuwsterkend Voedsel.
Verkrijgbaar in alle Apoth. en Drog. vanaf 1,— per bus.
kruisweg van hun ellende rondom,
verblinend en rood. branden lusten.
Van het groote hart der eeuwigheid
fcieeft de tijd zich losgerukt. Dood
arm geworden is de moeder-aarde
en de moeders der menschen gaan
met Ieege hanren.... geef ons de rijke
Moeder, VaderMen moet zich
voorstellen hoe dat door den luid
spreker weerklonk in de ooren en
weer terugdaverde in de harten van
duizenden.
Een heeleboel vreesachtige men
schen hadden verwacht, dat het van
den kaot van de vijanden der Kerk
tot ordeverstoringen zou komen.
Iotegendeel De straten, waardoor
later de bijna eindelooze fakkeloptocht
naar de Mariensaule trok, waren op
gepropt met welwillend en stil toe
schouwende menschen. Eerlijke over
tuiging wekt steeds hoogste achting
en terughoudendheid. Het gemeen
schappelijke nederige gebed echter
zal leiden tot de reddende daad.
(Schonere Zukunft.)
Dit is eene ervaring aller eeuwen,
die weer eens bevestigd wordt door
de feiten, welke zich in Amerika
voordoen. De H. Kerk heel' zich
steeds verzet tegen de mode-excessen,
de kleeren.
Toen hij op het verdek kwam
was hel dag, een- heerlijke dag.
De ankers waren gelicht en het
schip onder alle zeilen, ais een
reuzenzwane, schommelt op de
golven der rivier, als bedacht het
zich, eer het zijn sprong, zijn
vlucht, zijn vaart ging nemen.
Het was een prachtig schouw
spel.
Achter hem de breede monding
der koninklijke rivier een zil-
reren vloed, door de opgaande
zon met vloeiend goud overgoten.
Torens en transen, huizen en mas
ten van stad en haven, gebaar in
gud. Goud op alle daken der stad,
goud spelend in de blinkende
vensters, goud huppelend als pijlen
en pijltjes over de huizen, door
een laatsten, zilveren, doorschijnen-
den sluier, die hier en daar als
fladderende, gescheurde stukken
zilverstof, opschoot in den hemel,
wapperend daalde naar beneden,
hier en daar ook met goud,
purper en groen getint, gestreept,
omlijst.
Iets van een ver rumoer, de
ontwakende stad, iets ook van
klokkengelui, wegstervend in de
verte, scheen over den zilveren
waterspiegel te ruischen als tot hen,
tot aan het schop te stooten, met
stillen, zachten klank, ook als
ten afscheid,het laatst.
Hier en daar een klein rank
bootje over de gouden zilveren
golven, diepe zilveren voren
die ten doel hebben zooveel mogelijk
van het vrouwelijk lichaam aan be
dekking te onttrekken en publiek ten
toon te stellen. Een der landen,
waar de vrouw het minst naar de
stem der Kerk luisterde, is wel
Amerika. En zie nu de gevolgen.
Reeds geruimen tijd geleden berichtte
de Matin"
In de V. S. wordt geconstateerd,
dat het aantal jonge vrouwen tus-
schen 16 en 26 jaar, dat sterft aan
longaandoeningen, steeds en snel
toeneemt. Te New-York, waar een
congres der „Wisconsin Tuberculosis
Association" is gehouden, heeft men
aan deze zaak aandacht besteed.
Dr. Dearholt heeft op dat congres
verklaard dat de toeneming der
tuberculose onder de Amerikaansche
vrouw te wijten is aan de luchtige
en korte rokkeD, die de mode voor
schrijft en aan het tekort aan voedsel
waartoe de vrouwen zich veroor-
Jeelen ten einde slank te blijven.
Dr. John A. Smith voegde hieraan
toe, dat de korte rokken niet alléén
de schuld dragen, maar ook de jazz.
De Amerikaansche sanatoria zijn op
het oogenblik vol studentes, die door
de vreeselijke ziekte zijn aangetast,
ten gevolge van de ondeugdelijke
kleeding èn van de verkeerde dansen.
In 1915 stierven er gan t. b. c. in
de Vei. Staten 3.8 pet. meer vrouwen
dan mannen. In 1927 was de sterfte
onder de vrouwen 49 pet. meer
met gepolijste randen, latend in
het vloeiende metaal, de gezich
ten der matrozen, als koper ver
guld en de roeispanen een regen
van gouden en zilveren parelen
en vlakken en stroomen afwerpend
in het zonnelicht.
Onbeschrijfelijk schoon.
Zelfs Meester Dorrens was er
door als betooverd en kon zijn
oogen niet afwenden, en zoo hij
een blik wierp rondom zich heen,
zag dat het schip als een gouden
kiel trad, en onder gouden zeilen
gereed lag ter vlucht, de gouden
koorden en touwen, vormden als
de snaren van een groote harp,
bereid te trillen onder den on-
zichtbaren slag van den wind l
Lied der liefde en der vreugd,
lied van storm en ondergang?
Op eens, een schok
Dorrens deed een sprong. Hij
was bijna gevallen en de motrozen
lachten hem uit.
Die landrot 1
Fata Morgana.
Wat is dat Fata Morgana
klinkt als latijn, vreemd in allen
geval, zult gij zeggen.
Wie riep daar? moot dat
»tata morgana" beteekenen, dan
houd maar op, daar hebben
wij genoeg van, zoo ge niets
beters weet te vertellen, dan
geef het maar op, en houd het
maar onder u.
Ja, dat is ook waar, die »fata
Nadat deze waarnemingen met
jonge vrouwen werden gedaan, moest
hetzelfde worden geconstateerd ten
aanzien van meisjes van 10 tot 16
jaar. Ook deze vertoonen een zorg
wekkend sterftecijfer aan t.bc.
Dr. Benjamin Goldberg, secretaris
van het gemeentelijke Tuberculose
Sanatorium van Chicago schrijft
zijnerzijds de toenemende sterfte toe
aan de luchtige kleeding en na een
10-jarig onderzoek aan het feit, dat
Jonge vrouwen over dag in de zaken
zitten en 's nachts een verderfelijk
nachtleven leiden in dancings en
cinema's. Voorts in het feit, dat zij
dieet houden om niet dik te worden.
Een en ander ontneemt alle energie
tot weerstand.
Vastgesteld werd, dat tuberculose
sterk toeneemt bij meisjes tusschen
de 15 en jaar. Bij jonge meisjes
werd een toename van 5 pet. ge
constateerd, terwijl bij jongens 25
pet. afname werd vastgesteld. Nog
wordt het begin van tuberculose
dikwijls abusievelijk gehouden voor
verkoudheid, bronchitis, pleuresie e.d.
is vaak oorzaak van
verstopping. Neem
meer beweging en ge-
bruik Foster's Maag-
pillen, het afdoende
laxeermiddel.
A*V f 0.65 per flacon.
FOSTER'S
morgana" slichten oneindig veel
kwaad in onze arbeiderswereld,
waren die er niet, dan zou het
er oneindig beter uitzien in die
wereld.
En nu! wat zijn dan die »fala
morgana
Hoort eens, lieve lezers, dat
woord beteekent luchtspiegeling.
En nu hoor ik alweer schei
toch uitl wat zijn luchtspiege*
lingen
Bij. zekere omstandigheden in
de lucht, warmte, helderheid, en
zoo meer, ziet gij soms in enkele
landen, nu ja, bijna overal, als
zwevend op een zekeren afstand,
voor u de voorstellingen van
naluurtafereelcn of landschappen,
die een tijd lang u betooveren
door een ware heerlijkheid, om
dan als dampen zich eensklapsop
te lossen en te verdwijnen.
Het zijn lucht- of weerspiege
lingen, »mirage" of »fata morgana"
genoemd.
Hoe dat in elkaar zit, hoe
dat te verklaren, dat is nogal
erg moeilijk, omdat die weerspiege
lingen, dan eens, zooals op de
kusten van Frankrijk, langs het
kanaal, alles het onderste boven
te zien geven, en in het zuiden
de zaken in hun natuurlijks
positie voorstellen, bijvoorbeeld
een mensch op zijn heenen en
niet op zijn kop staande.