Tweed© Blad van „PEEL EN MAAS"
ontwikkeling.
In twee werelddeelen
Politieke
FEUILLETON
De eerste
spoorwegen.
Gemeenteraad
Maashees - Overloon.
ZATERDAG 22 AUGUSTUS 1931
Twee en Vijftigste Jaargang No. 34
De Grondwetsherziening van 1840
in de dubbele Kamer. Het optre
den der Katholieken. Eerste ver
schijnselen van een samengaan
van katholiek en liberaal.
Den vorigen keer beschouwden
we den verderen gang der Grond
wetsherziening van 1840 en met
name het optreden van de katholieke
leden der Tweede Kamer.
Toen deze de ontwerpen, op dat
van de Defensie na, waarin de ver
plichting tot den zeedienst mogelijk
werd gemaakt, had aangenomen,
moest de herziening nog door de
dubbele Kamer worden aanvaard.
Ook deze behandeling is onze be
langstelling overwaard om de rol,
welke de katholieke leden daarbij
hebben gespeeld en vooral om het
geen er over Limburg te doen is
geweest.
De katholieken waren zeventien
in getal. Een eenheid vormden ze
niet. Zeven hunner allen Braban
ders stonden in oppositie tegen
over de regeering, de overigen
waaronder de zes overige Brabanders
waren conservatief-gouvernemen-
teel.
Onder de katholieken in deze
dubbele Kamer, die door Provinciale
Staten waren gekozen, waren ook
vier van boven den Moerdijk, drie
uit Holland, dat door deze grond
wetsherziening in Noord- en Zuid-
Holland zou worden gescheiden, en
één uit Overijsel. Het was wel teeke
nend dat het toch voor een goed
deel katholieke Gelderland door geen
enkelen katholiek vertegenwoordigd
werd.
Limburg was nog altijd uitgesloten,
hetgeen in de dubbele Kamer zooals
we nader zullen zien, een scherpe
discussie uitlokte.
We zien in deze Kamer ook het
optreden van de ontluikende liberale
oppositie, welke versterkt werd door
de zooeven bedoelde zeven Braban
ders. In de dubbele Kamer bad o.m,
zitting de latere minister-president
Thorbecke, die onmiddellijk leider
der liberale oppositie werd, als ook
Groen van Priosterer, de leider der
anti-revolutionnairen.
Een scherpe scheiding der geesten
zooals die vooral in de laatste kwart
eeuw in het Nederlandsche politieke
leven werd doorgevoerd, was er toen
nóg niet. We zien hier het eerste
samengaan van liberalen en katho
lieken, een bondgenootschap dat in
de pers, bijzonder in de liberale
Arnhemsche Courant en de ka.holieke
Noord-Brabander werd bepleit.
De regeering, wie de eischen inzake
de grondwetsherziening welke verder
ging dan zij in haar ontwerpen had
neergelegd, een doorn in het oog
was, wenschte de dubbele Kamer,
die alleen tot taak had over de door
de Tweede Kamer aangenomen her-
zieningsontwerpen te beslissen, zon
der daarin iets te mogen veranderen,
maar zoo spoedig mogelijk bijeen te
zien, „teneinde zamenspanningen,
overleggingen en couranten-wijsheid
voor te komen."
Al spoedig kwam de kwestie van
Limburg ter sprake. Reeds vóór het
bijeenkomen der vergadering had
Thorbecke de niet-vertegenwoordi-
ging van Limburg in zijn naamlooze
brochure„Wat kan de dubbele
Kamer doen," aangeraakt. Limburgs
uitsluiting werd door hem en andere
leden scherp afgekeurd, niet het minst
natuurlijk door katholieke leden,
Brabanders zoowel als Hollanders,
Zooals onze trouwe gids, dr. J.
Witlox in zijn „De Katholieke
Staatspartij" mededeelt, had R. W.
baron van Bricnen van de Groote
Lindt, zoon van den oud-maire van
Amsterdam, deze kwestie besproken
in een nota aan het verslag zijner
afdeeling toegevoegd, waarin hij zelfs
zijn spijt betuigde dat aan den
nieuwen Limburgschen kerkvoogd
Mgr. Paredis geen boogere rang was
verleend, ofschoon deze niet alleen
tot vicaris apostolicus was benoemd,
maar bovendien tot bisschop was
verheven. Van Brienen wilde dus
een bisschopsbenoeming zonder meer.
Den Brabander Luyben zou de
niet-oproeping van Limburgsche af
gevaardigden reeds voldoende zijn
geweest om al de herzieningsontwer-
pen af te stemmen als hij daarvoor
geen andere reden had gehad, n.l.
de ongenoegzaamheid der herziening.
Het eerste ontwerp inzake de
Grondwetsherziening ging o.m. over
Limburg: de verheffing van het
Hertogdom Limburg tot een grond
wettige provincie van het Rijk.
De Brabander van Son verklaarde
geen zwarigheid te vinden in de
afwezigheid van Limburgsche afge
vaardigden zoowel wegens de on
mogelijkheid om ze op te roepen als
om het feit dat het voorgestelde
geheel ten gunste van Limburg
strekte.
Tegenover van Son ?tond zijn
vurige gewestgenoot jhr. Leopold
van Sasse van IJsselt. Deze stelde
de vraag of de provincie Limburg
waar de grondwet jure nog bestaat,
evenals in de andere den Staat uit
makende gewesten, niet het recht
had, om zich op een wettige wijze
in deze vergadering te vertegen
woordigen. Zoo deze vraag beves
tigend moet worden beantwoord,
„waar van daan ontleenen wij dan
de macht, wij die gezworen hebben
de Grondwet te handhaven, om deze
Grondwet, gewijzigd en veranderd,
aan Limburg op te dringen bij wijze
van octrooi", vraagt hij. Hij kon
daartoe niet meewerken. Het ontwerp
had reeds zulk een treurigen indruk
op Limburg gemaakt, wat zou het
zijn als het in wet veranderd te
voorschijn zou komen. „Men ziet
daarin een hatelijke herinnering a«n
het verledene, een vernederend mis
trouwen, een sluw overleg, om onder
het schild der additionele artikelen
der Grondwet, de eerste benoeming
tot alle coliegien en ambten in de
hand der regeering te spelen, het
stem- en kiesrecht te onderdrukken
en de Tweede Kamer der Staten
Generaal te beneficieeren met drie
leden zonder grondwettig radicaal."
„Wat zou het worden, zoo ver
volgde van Sasse van IJsselt, brak
de dreigende oorlog eens uit, en
Limburg beschouwde zich niet door
deze gewijzigde grondwet gebonden.
Vermoedelijk oproer en afval, meende
hij. De Kamer moest dit verhoeden
door aan Limburg recht te verschaf
fen. zijn vertrouwen te verdienen „en
ons eigen geweten te bevredigen
door het verwerpen van het project."
Op deze scherpe wijze ging jhr.
van Sasse van IJsselt nog eenigen
tijd voort. Het einde was dat het
ontwerp inzake Limburg evenals de
andere uitgezonderd dat inzake
de periodieke aftreding der gemeen
teraadsleden werd aangenomen.
Het Hertogdom Limburg werd een
Nederlandsche provincie. Den naam
Hertogdom, die verband hield met
Limburgs relatie met den Noord-
Duitschen Bond, hebben Gedepu
teerde en Provinciale Staten gevoerd
tot ruim 20 jaar geleden, toen na
een langdurige discussie door Prov.
Staten van Limburg met meerderheid
van stemmen werd uitgemaakt dat
de provincie zich Provincie Limburg
en niet langer Hertogdom Limburg
zou noemen.
4.
Waar hij nu woonde op de
Kleine Gracht, woonden vroe
ger zijn schoonouders, en die
hadden maar 'n eenig kind, een
dochter, die er tengevolge van
hare eenigheid en van het spaar
zame en vlijtige leven harer
schoonouders, er goed hij en in
zat.
Dat wist de toekomstige meester
Dorrens maar al te goed en hij
vereerde er Anneken niet minder
om, omdat zij er zoo warm inzat,
en kreeg het met zijn lief gezicht
en zijn mooie woorden klaar, dat
Anneken geen heil meer zag dan
in Harike, en dat ze een paar
werden, en trouwden in de Sint
Mathijs.
In den beginne ging alles naar
wensch en van een leien dak.
Harike was de lievigheid in per
soon.
Voor zijn jonge vrouw, was hem
niets te veel.
Hij droeg ze op de handen, zoo
als men pleegt te zeggen.
Maar, maar, het scheen
dat ze hem steeds zwaarder op de
hand werd, en hij teekens gaf -
van die oude positie te willen I Zij bracht genoeg en ruim op, om
laten varen, en Anneken, maar
liever gelijk alle stervelingen, op
natuurlijke wijze, op haar men-
schelijke voeten te laten loopen.
Wat een meer gewone wijze
van zijn is, en ook beter voor de
gezondheid, omdat zij meer bewe
ging geeft.
Maar wie zou dat achter Harike
gezocht hebben, wat er nu gaat
gebeuren.
Harike wilde hooger vliegen, en
dan was hem natuurlijk Anneken
een lastig iels met dat iragen, en
daarom zal hij wel aan dat eerste
handwerk een einde gemaakt
hebben, en voor goed.
Hij had een lichtzinnig en on
dankbaar karakter.
Dat kwam aan den dag toen
zijn schoonouders een zaligen
dood stierven. Zij waren algemeen
geacht, en werden algemeen ver
trouwd. en de Sint Mathijs was
vol menschen hij hun begrafenis,
wel de heele Kleine Gracht was
er, groot en klein.
Lang had Harike zich goed ge
houden, en wanneer er ook
waren die zijn glad gezicht niet
zeer vertrouwden, hij had zich
echter zoo netjes gedragen, dat
zulks alleen op kwade vermoedens
rustte en dat is niet christelijk.
Maar nu kwam de aap uit de
mouw.
De zaak der schoonouders was
nu in zijn hand, en die zaak was
een goede zaak. Klein en rein.
De voornaamste woordvoerders
bij dit debat waren de heeren mr.
Paul baron de Bieberstein Rogalla
Zawadsky, voorstander en mr. Oscar
Beerenbroek, beiden van Roermond
tegenstander van Hertogdom.
Bij de discussie over de verdere
ontwerpen tot herziening der Grond
wet waren de katholieken verdeeld
over oude verlangens als een verant
woordelijk ministerie en rechtstreek-
sche verkiezingen eensgezinder
traden ze op als het ging over de
vrijheid van godsdienst, het onder
wijs en de ongelijke bedeeling der
ambten. Het ging er soms levendig
toe, vooral toen Groen het katholi
cisme een gevaarlijk bijgeloof had
genoemd, waartegen Luyben scherp
opkwam.
Het einde was de aanneming van
de Grondwetsherziening gevolgd
door den afstand van den troon
door Willem I.
ROELAND.
Nu de ontwikkeling der spoor
wegen in nieuwe banen gaat
electrische treinen, zeppelin-treinen
en treinen op autowielen is het
wel eens aardig om zich te herinne
ren, dat die goede ouderwetsche
stoomtreinen nog eerst een geschie
denis van 100 jaren hebben.
Het we s in 1830, dat Stephenson,
de geestelijke vader van het spoor
wegverkeer, de gedachte lanceerde
om de haven van Liverpool, in En
geland, waar millioenen balen katoen
aankwamen, door een spoorweg te
verbinden met Manchester, waar het
katoen werd verwerkt. Slechts voor
het vervoer van steenkool kende
men tot dien het lijntje van Stock
ton.
De bezwaren tegen het plan waren
vele en men schold Stephenson voor
gek. Niet alleen scheidden heuvelen
en rotsen, beken en kanalen beide
steden, maar daar strekte zich ook
het verraderlijke moerras Chatt Nott
uit, waar de argelooze reiziger soms
tot de knieën in het water zonk. Ha
zoo meende men en daar zouden
treinen rijden Schippers en voer
lieden zagen hun bestaan bedreigd
en zij verzetten zich met energie.
De lucht zou verpest worden, zoo
beweerden de boeren, de vogels
zouden sterven, huizen zouden in
storten, boomeu worden ontworteld,
de koeien zouden van schrik geen
melk meer geven en de kippen zou
den ophouden eieren te leggen.
De grootste tegenstanders waren
de grondbezitters. Kolonel Sibthoine
verklaarde, dat hij liever een roover
op zijn goederen zag, dan een in
genieur.
Sir Astley Cooper voorspelde, dat
met zulke dingen binnen enkele
jaren gansch Engeland's adel ver
nietigd zou wezen.
Stephanson intusschen bleef over
tuigd van zijn zaak. Zijn zoon Ro
bert, die goed gestudeerd had, steun
de hem. Vader en zoon hadden te
New-castle een fabriek van locomo
tieven opgericht. Twee jaar lang
verdedigde Stephenson voor de heeren
van het parlement zijn locomotief,
maar toch kreeg hij een weigering
tot aanleg van het lijntje.
Aanvankelijk althans, want door
zijn aanhouden heeft de groote uit
vinder toch zijn zin gekregen.
Het werk werd door de bevol
king der streek sterk gesaboteerd,
De ingenieurs en arbeiders werden
voortdurend bedreigd en telkens
werden instrumenten en machines
vernield. Langzamerhand echter ver
dween toch de tegenstand en groeide
het vertrouwen.
het heele huishouden fatsoenlijk
te onderhouden, en nog een ap-
peilje over te leggen voor den
dorst, zooals men zegt.
Maar meester Dorrens was daar
niet mede tevreden.
Hij wilde hooger, de zaak uit
breiden, meer rijk worden,
boven anderen zien verheffen,
groot doen.
En dat is een ongelukkig willen
Vanaf een zekeren jongenheer
die in den ouden tijd, Icarus ge
noemd werd, en die het eens
probeerde om met vleugels, die
zijn vader gemaakt had te gaan
vliegen en tot aan de zon wilde
opstijgen, om eens te zien hoe het
daar uitzag, maar die in de
zee terecht kwam en er jammer
lijk verdronk, tot aan dien
mijnheer Santos Dumout, die het
ook onlangs probeerde en ook in
het water terecht kwam, maar
niet verdronk. zullen er altijd
menschen zijn die vliegen willen,
en hooger vliegen, dan hun
krachten reiken, al schaffen ze
zich ook vleugelen aan, van aller
lei soort.
Een paar keer, speculeerde hij
ook, op de manier van groote
kooplui, en het lukte niet bij
zonder. zijn zaak verwaarloos
de hij, nauwelijks deed hij nog
wat hij doen moest om ze bij te
houden.
Want dat hij niet vooruit kon,
zooals hij wilde, dat knaagde aan
zijn hart. en vrouw en kinderen
Bij den aanleg ontmoette Stephen
son de meeste moeilijkheden aan het
beruchte moeras Chatt Mass,
Hier toonde de geniale uitvinder
z ch ook een knap waterbouwkundige.
Soms was op een enkel oogenbiik
de arbeid van weken vernietigd, als
heel de boel van aarde, graszoden,
stammen en steenen in een schijn
baar bodemloozen put verdween.
Maar Stephenson hield vol, wakkerde
zijn werklieden aan, gaf het voor
beeld van moed en vlijt en overwon.
Een harde weg doorsneed het gevaar
lijke moeras. Tunnels doorboorden
de rotsen en diepe wegen doorsneden
de heuvels bruggen overspanden
rivieren en beken. Het reuzenwerk
werd voltrokken, de lijn kwam ge
reed.
Toen daagden mededingers op.
Toen de nieuwe lijn beproefd zou
worden stonden er vier locomotieven
klaar. Die van Stephenson heette de
Vuurpijl en was door Robert ver
vaardigd.
De Vuurpijl behaalde de zege
de andere locomotieven bleven her
haaldelijk steken. De Vuurpijl snelde
over de baan met haar zwaren last,
van Liverpool naar Manchester en
teug, en voldeed aan de zwaarste
eischen. De locomotief bereikte de
enorme snelheid van... 20 mijlen
Dat moet voor George Stephen
son een gelukkige dag zijn geweest
Bij de officieele opening van de
lijn verdrongen duizenden menschen
zich langs de spoorbaan, die met
sterke hekken was afgezet, terwijl
soldaten de orde handhaafden. Acht
locomotieven, allen uit Stephenson's
fabriek stonden met hun wagens
voor den tocht klaar.
De voornaamste heeren van Enge
land namen in de wagons plaats.
Het teeken van vertrek werd ge
geven en.... daar reden ze heen....
de wonderbare treinen.... daverend
over bruggen, voortsnellend over
viaducten, door donkere tunnels....
De naam van Stephenson klonk
door gansch Europa.
Stephenson overleed den 12 Aug.
1848 aan een aanval van koocts.
Chesterfield rouwde openlijk, toen
de groote man naar zijn laatste rust
plaats in een der kerken van de
stad werd gedragen.
Te Liverpool zoowel als te New
castle werd een standbeeld voor
hem opgericht.
Robert overleefde zijn vader
slechts elf jaren. Zijn asch rust te
midden van Engeland's grootste
20,;."n, in de Westminster Abdij
van Londen.
Vader en zoon hebben millioenen
verdiend, waarvan een zeer groot
deel aan goede werken werd be
steed.
Ingekomen en vertrokken
personen
van 7 tot 13 Aug.
INGEKOMEN
G. Aerts, z.b. Stationsweg 14 van
Heerlen;
M. Boerstal, dienstbode, Oirlo E
9 van Oploo;
J. Goumans, bakker, Langstr. 85
van Grubbenvorst;
J. Kruysen, z.k. Groote Markt 8
van Oirschot;
M. Janssen, z.b. Leunen K 3
van Oirschot;
M. van Maris, dienstbode, Pa-
lersstraat 9 van Wanssum;
E. Rongen, id. B 26, van Den
Kaag;
M. Versteegen. id. G 9 van id.
M. Titulair, z.b. Oostrum G 28
van Maasbree;
L. Deenen, dienstbode, Merselo
M 62 van Bakel;
moesten het misnieten.
Kinderen, zeiden wij, want
zijn huwelijk was met drie kin
deren gezegend geworden, aller
liefste kopjes, en het deed u waar
lijk aan, wanneer men ze zag
staan bij het ziekbed hunner
moeder, en hun blozende wagen
vleiden tegen de uitgemergelde
hand hunner bezorgde, doorkran-
ke moeder.
Want zij was ziek geworden
vanaf de geboorte van haar jongste
kind, een lief meisje met de heer
lijkste blonde krullen, en dat
klein Anneken genoemd werd.
Toen had zij steeds maar door
gekwijnd, een tijd lang ging
ze nog stil door het huis en nam
de huiselijke bezigheden waar,
maar toen sloop ze slechts meer
van het eene vertrek naar het
andere, en steeds meer en meer
zelden zag men het bleek, inge
vallen gelaat, door de winkelraam
achter de toonbank staan, met
langzaam gebaar bediende ze nog
een klant, sprak dan bijna niet,
en de droevige glimlach om de
vale lippen, deed u pijnlijk aan.
Harike Dorrens bekreunde zich
weinig om zijn zieke vrouw,
weinig om zijn drie kinderen. De
buren spraken er schande van en
Maijken uit de Moriaentjes kapit
telde hem bijna eiken avond,
wanneer hij den voet op de „neren"
van haar gebied zette, en zij
schudde steeds bedenkelijk het
hoofd, wanneer zij bij het licht in
J. Janssen, dienstknecht, Smakt
B 16 van Maashees;
E. Haenen, schoenmaker, Groo
te straat 6 van Heer;
M. van de Voort, verpleger, Sta
tionsweg 32 van Beugen,
A. van den Heuvel, dienstkn.
Stationsweg 32 van Gemert;
A. Baltus, kloosterzuster, Overl.
weg 2 van Tegelen.
VERTROKKEN:
P. J. M. Schmitz, monteur, naar
Valkenburg
J. H. M. Verbeek, z.b, naar
Melick, Heinsbergerweg 81
J. Kusters, koopman, naar Horst
A 5
C. A. Th. Engelman en gezin,
geneesheer, naar Heiloo
M. II. F. Messemaeckers, z.b.,
naar 's Bosch
J. Kroon, verpleger, naar Broek
huizen.
A- Th. J. Voesten en vrouw,
slager, naar Stevensweert Plein 33.
M. H. B. Bergs, dienstbode,naar
Beesel.
J. M A. Slits, bloemist, naar
Monster, Woninglaan 9.
F. J. Kessels, slager, naar Hel
mond, Zonnehofstraat.
W. M. Gellings, landbouwer,
naar Horst.
Op Donderdag 13 Augustus 1931.
Tegenwoordig zijn alle leden met
uitzondering van het lid Poels.
Voorzitter H. Rieter.
Secretaris P. L. Stevens.
De Voorzitter opent de vergade
ring met den Cbristelijken groet,
waarna de Secretaris de notulen der
vorige vergadering voorleest, welke
onveranderd worden vastgesteld.
Aan de orde is
1. Aanbieding Gemeenterekening
over 1930.
De gemeente-rekening over 1930
met de daarbij behoorende bescheiden,
opgemaakt door den Gemeente
ontvanger wordt den Raad aange
boden.
De Voorzitter zegt, dat andere
jaren altijd een commissie is benoemd
voor het nazien der rekening en
stelt voor dit thans weer te doen.
Bij de stemming zijn uitgebracht
op Poels 3, op Jans 4 en op Geurts
4 stemmen, zoodat de Heeren Jans
en Geurts zijn benoemd.
Beide leden verklaren hun benoe
ming aan te nemen.
De rekening zal gedurende veertien
dagen ter visie worden gelegd ter
Secretarie en in afschrift verkrijgbaar
worden gesteld.
In verband met dit punt wordt
vastgesteld de z.g. restantenlijst (staat
van oninbare en nog te verhalen
posten).
2. Aangaan geldleening arbeiders
woning.
De Voorzitter zegt, dat Burge
meester en Wethouders ingevolge
het besluit der vorige vergadering
de voor H. J. Hendriks te Overloon
te bouwen arbeiderswoning hebben
aanbesteed.
Het huis is gegund aan P. Gom-
mers te Maashees voor f 2100.
Spreker stelt voor een geldleening
aan te gaan tot ten hoogste een be
drag van f 2300, om daarmee ook
de eventueel bijkomende kosten te
kunnen dekken. Wordt besloten bij
bankinstelling of particulieren een
geldleening aan te gaan tot ten hoog
ste een bedrag van f 2300. tegen
een rentepercentage van 4i/4 maximum
af te lossen in 40 jaar.
3. Wijziging geldleeningsbesluiten.
De Secretaris licht dit punt toe en
zegt, dat de Centrale Boerenleen
de binnenkamer zeg, hoe hij den
Amerikaan de woorden uit den
mond keek.
Dan mompelde Maijken binnen-
monds hij wordt nog gek",
en ik zeg, dat ik gelijk heb,
en dan placht ze met een diepen
zucht te eindigen, die arme klein-
s, en dan dacht zij aan haar
drie moriaantjes die zij even zoo
lief had als waren zij niet in de
moriaentjes geboren, of misschien
daarom juist nog liever.
Dat waren zoo wat de drie be
staande onderwerpen van Maij-
kens philosophische betrachtingen
»die mannen, die mannen
maar daar hoorde haar Bertes
niet bij, bij die mannen, en »die
arme kinderen,en daar hoorden
hare drie lievelingen wel bij.
Wat meester Dorrens zoo trouw
naar de »Drie Moriaentjes" trok,
dat was de Amerikaan.
Wanneer die bezig was met niet
te vertellen, hoe gemakkelijk, hoe
gauw en hoe zeker men in Ame
rika rijk werd, dan bondsde hem
het hart in de keel, dan vergat
hij alles, vrouw en huisgezin,
kinderen en zaken. Maastricht en
vaderland, alles, allen, en dan
staarde hij maar voor zich uit en
zag in de verte als in verre lan
den, het goud maar voor het op
rapen. het rijk worden maar
voor het willen, en dan zuchtte
hij diep, als hij de pijp weer aan-*
stak, omdat hij in die goudvelden
in dat luilekkerland niet was en
bank te Eindhoven verlangt, dat in
de besluiten voorkomt, dat de bank
de leening kan opzeggen met inacht
neming van een opzeggingstermijn
van drie maanden, alsmede dat de
gemeente een termijn in acht moet
nemen van drie maanden bij even-
tueele conversie der leening.
Bovendien is gebleken dat de
leening ad f 1000 voor electrificatie
der gemeentegebouwen ongeveer
f 250 te laag is genomen.
De voorgelezen consept-besluiten
tot het aangaan van twee leeningen
met de plaatselijke boerenleenbanken
ad resp. f 45500 en f 1250. worden
met algemeene stemmen goedgekeurd.
4. Verpachting boerderij Rade
maker.
De Voorzitter zegt, dat B. en W.
met Rademaker hebben onderhandeld
en dat deze thans de gemeente
boerderij wil inpachten voor f 60
per H.A. Evenwel moeten dan enkele
minder goede perceelen ter grootte
van ongeveer 8 H.A. van de boer
derij worden afgenomen, zoodat de
boerderij dan nog ongeveer 15 H.A.
groot is. Verder moet een gierkelder
en varkenshokken worden bijge
bouwd. Dit laatste acht de Voorzit
ter ook noodzakelijk.
Na eenige bespreking gaat de Raad
accoord met het bod van Rademaker
en wordt besloten de boerderij aan
hem te verpachten voor den tijd van
drie jaar, tegen f 60 per H. A.,
onder bepaling dat Rademaker be
voegd is, na drie jaar, wederom voor
eenzelfde tijd in te pachten tegen
dezelfde pachtprijs en dat anderzijds
de gemeente bevoegd is de pacht na
3 jaar te doen eindigen.
Jans meent, dat er een scherpere
controle moet worden uitgeoefend op
de verplichting der pachters aan
gaande de bemesting der boerdeijen.
Wethouder Crooymans vindt het
goed dat dienaangaande voorwaar
den worden gesteld, doch men moet
ze ook kunnen naleven.
Na eenige bespreking wordt de
volgende regeling getroffen.
Om een betere controle te kunnen
uitoefenen moeten de pachters de
benoodigde meststoffen als regel
koopen bij den Boerenbond. Indien
de pachter hiervan wil afwijken, kan
zulks geschieden onder goedkeuring
van B. en W.
5. Verpachting boerderij de Lange.
De Voorzitter zegt, dat ook de
pacht van de boerderij de Lange dit
jaar ten einde loopt, en dat de Lange
wederom wil inpachten. Spreker zegt,
dat hij van oordeel is, dat deze
boerderij de beste is, die de gemeente
bezit ook wat de gebouwen betreft.
Met het oog op den huidigen toe
stand is het niet gewenscht voor
langen tijd te verpachten en zou
daarom een regeling willen treffen als
bij de boerderij van Rademaker. Wat
de pachtprijs aangaat meent spreker,
dat de boerderij van de Lange toch
ongeveer f 50 per H.A. moet op
brengen. De boerderij is ongeveer
40 H.A. groot.
Wordt na eenige bespreking be
sloten de boerderij wederom aan de
Lange te verpachten ad f 50 per H.A.
voor den tijd van drie jaar, met een
regeling als voor Rademaker.
6. Belegging waarborgsommen.
De Secretaris leest een consept-
raadsbesluit voor tot het beleggen
in gemeentelijke fondsen van een
bedrag van f 6400, gestort door de
besturen van bijzondere scholen als
waarborgsommen. Aldus wordt be
sloten.
7. Ingekomen stukken.
a. Verzoek van P. Jansen te
Maashees om hem te ontslaan als
pachter van een perceel gemeente
grond, omdat hij dit wegens bijzon
dere omstandigheden niet meer kan
bewerken.
De Raad is van oordeel, dat het
niet zijn kon.
Dan kwam hem zijn vrouw en
kinderen niet voor dan als een
beletsel voor zijn plannen en de
toekomst, dan gold die zucht
eigenlijk vrouw en kinderen.
Ja i zoover had reeds meester
Dorrens het gebracht, zoover was
hij in gedachten reeds afgeweken
van God en plicht, zoover had
hij reeds zijn geweten geweld
aangedaan.
En alsdan, de Amerikaan, Noord-
Amerika met Zuid verwisselde, of
Noord en Zuid over elkander sloeg,
zoodat Noord- en Zuidpool elkan
der raakten, iets wat gewoon
lijk het einde van een en't begin
van een ander gewichtig verhaal
moest aangeven, iels dal pijpen
uitkloppen, glazen uitdrinken,
hartverzuchtingen en diepgevoel
de uitroepingen tot accompagne
ment had, dan ontwaakte
meester Dorrens als uit een droom
en was verwonderd dat hij nog
in de »Drie Moriaentjes" zat, op
dezelfde plaats, op dezelfde bank,
aan hetzelfde glas, met dezelfde
gasten, onder het gehoor van den
eeuwigen Amerikaan en dat om
dan weer met genoemden Ameri
kaan op reis te gaan, allerlei
avonturen te beleven en rijk te
worden, rijk.... rijk zooals niemand
het was te Maastricht en zoo
droomde hij verder en niet dan
ongaarne verliet hij bank en tafel,
s en pijp en altijd om den
Amerikaan.