ontwikkeling.
Coop. Centr. Boeren
leenbank.
Politieke
uit Woensel. arresteerde, waarna zij
in den loop van den dag, den derde,
F. v. Mnog heeft ingerekend.
Een lyk gevonden.
Tn de nabijheid van de Louisaburg
onder het naburige Niederdorf stieten
douanebeambten op een smokkel
bende, die de vlucht nam.
De beambten maakten gebruik van
hun vuurwapens en losten verschil
lende schoten. Een viertal personen
kenden worden aangehouden, de
rest ontkwam. Bij het onderzoek
naar smokkelwaarontdekte men naast
een 5-tal pakken goederen n.l. 6300
sigaretten, een partijtje sigarettenpa
pier, 40 k.g. koffie benevens cacao,
dat in een voor bij een klaverveld
een doode lag. De dokter stelde
vast, dat deze persoon doodgescho
ten was. Volgens zijn goede kleeding
moet betwijfeld worden of de doode
iets met de smokkelbende had uit te
staan. Het lijk is herkend als dat van
den arbeider Karl Lenkel uit Mett-
mann bij Düsseldorf.
Ongeluk op een onbewaakten
overweg.
Zondagmiddag om half vier is de
25-jarige wielrijder A. Vroombout
uit de Heemraadstraat 52 te Rotter
dam op den onbewaakten overweg
aan den Laanslootschenweg te
Schiedam door een uit Rotterdam
komenden trein gegrepen en onmid-
delijk gedood.
De man reed met zijn verloofde
en diens vriendin. Deze beide laatsten
die het ongeluk zagen aankomen,
wisten nog bijtijds van hun fietsen
te springen en kwamen er goed af.
Jubileum Jos. Boshouwers.
Dezer dagen heeft de heer Jos.
Boshouwers te Lent, de bekende
pluimvee-deskundige, zijn 40-jarig
jubileum als werkzaam bij het onder
wijs gevierd. Ongeveer 15 jaren is
hij als hoofd der school te Lent in
functie.
Onder hen, die hem kwamen com
plimenteeren, merkte men o.m. op
B. en W. van Eist, het Hoofdbe
stuur van den A.B.T.B. met geeste
lijken adviseur Deken v.d. Waarden
uit Almelo. In een kort en sympathiek
betoog huldigde de voorzitter van
den A.B.T.B. L. Baron van Voorst
tot Voorst uit Twello den pluim
veeredacteur van het R. K. Boeren-
en Tuindersblad.
De beide harmonieën van Lent
brachten een serenade.
Uit verschillende onderwijskringen
kwamen vertegenwoordigers den
eminenten paedagoog geluk wen-
schen.
Zware regenval.
Zaterdagmorgen te circa drie uur
ontlastte zich boven Grubbenvorst
een zwaar onweer, dat zich in
hoofdzaak beperkte tot een zeer
hevigen regenval, welke 2i/t uur
duurde, zoodat weldra vele landerij
en, tuinen, kelders e. d. onder water
liepen. Ouden van dagen kunnen
zich zoo'n regenval niet herinneren.
Veel schade is toegebracht aan
gewassen en verschillende landerijen
en tuinen zijn voor dezen zomer
ondeugdelijk geworden.
Wat krygt de boer voor
do tarwe.
Het Mdbld. bespreekt de vraag,
wat de tarwe-verbouwende boeren
als gevolg van de Tarwewet aan
stonds voor hun product ontvangen
zullen en zegt daaromtrent
Daarover is tot dusver nog heel
weinig bekend alléén is komen vast
te staan een zichtprijs van f 12.50
per 100 kg. Beteekent dat nu, dat
de boeren gemiddeld f 12.50 voor
hun tarwe zullen ontvangen 1 Of
beteekent het, dat de maalindustrie
gemiddeld f 12.50 voor de inlandsche
tarwe moet betalen
Wij kunnen daaromtrent het vol
gende mededeelende uitvoerders
van de Tarwewet willen drie kwa
liteiten tarwe vaststellen, benevens
één z.g. topkwaliteit voor de krop-
meelmaalders. Vooral deze vier
kwaliteiten zullen de Vita-leden, dat
zijn dus de meelfabrikanten, moeten
betalen f 11, f 12, f 13 en f 14 per
100 kg., gemiddeld dus f 12.50.
De boeren zullen deze prijzen echter
niet ontvangen, want een gedeelte
er van, zal^worden ingehouden ter
bestrijding der administratiekosten,
salarissen, gratificaties, enz., benevens
voor de vorming van een tonds,
waaruit eventueele verliezen, die
door de Tarwecentrale zouden wor
den geleden, als gevolg van de
noodzakelijke manipulaties, gedekt
kunnen worden.
Mocht er aan het einde van het
jaar nog wat in dat fonds zijn
overgebieven, dan zullen de boeren
ponds-ponds-gewijze nog een uit-
kecring ontvangen.
Als bedrag, dat per 100 kg. gele
verde tarwe van de boeren voorloopig
zal worden ingehouden, hebben de
uitvoerders der Tarwewet in't oog
gevat f 1.50. De boeren zullen, al
naar gelang der geleverde kwaliteit,
waarvoor vier typemonsters (één
voor de kropmeelmaalderij) zijn vast
gesteld, dus slechts ontvangen f 9.50,
f 10.50, f 11.50, en f 12.50, benevens
de kans, om later nog iets uit het
fonds terug te krijgen van den inge
houden daalder.
Wij moeten met den arts,
die haar twaalf jaren behandeld
heeft, daarover spreken, zei oom
Beerblockdat zal ik vandaag
nog doen.
Wordt vervolgd.
Ouden van dagen te Horst.
Naar alle waarschijnlijkheid zullen
de ouden van dagen dezer parochie
op Dinsdag 23 Juni een bedevaart
doen naar Kevelaer per auto.
Reeds hebben vele bezitters van
auto's en autobussen hunne mede
werking toegezegd.
Ernstige aanrijding op den
Deurneschen weg.
Toen Zaterdagnamiddag de Gez.
van V. per fiets van de richting
Deurne kwamen, raakten zij nabij
de café „De Barrier" op den Deur
neschen weg onder de gemeente
Deurne met de sturen in elkaar met
het gevolg, dat de juist achterop
rijdende autobus der firma Kupers
een aanrijding onmogelijk kon voor
komen. Mej. v. V., welke dienten
gevolge met een smak op den weg
terecht kwam, liep een hoofdwonde
op, terwijl een inmiddels verschenen
geneesheer een lichte hersenschudding
constateerde en het noodwendig
oordeelde dat aan het slachtoffer het
H. Oliesel werd toegediend.
Prov. Staten van Limburg.
Ged. Staten stellen voor o.m. de
volgende subsidies te verleenen
f 1000 over het jaar 1932 aan het
Ned. Kankerinstituut te Amsterdam
f 1000 over het jaar 1932 ten be
hoeve van de R.K. Militairen-Ver-
eeniging f 500 over het jaar 1931
aan de stichting R. K. Leergangen te
Tilburg ten behoeve van de in Lim
burg georganiseerde cursussen in de
gemeente administratie ;f 10.000 over
het jaar 1932 voor de Kweekschool
voor Vroedvrouwen te Heerlen
f 1400 over 1932 voor de arbeids
secretariaten van den Limb. R. K.
Werkliedenbond.
Gedeputeerde Staten stellen voor
de rekening over 1929 in ontvangsten
vast te stellen op f 3.858.751.77,
en uitgaven op f 3.648.742.85, zoodat
het dienstjaar sluit met een batig
saldo van f 210.008.92.
Autobus van den dyk gestort.
Een doode en drie gewonden.
Op den bekenden Teersdijk bij
Nijmegen is Maandagmiddag de auto
bus van den dienst Nijmegen-Grave
van de firma v. d. Rijdt van den
dijk geslagen. De chauffeur merkte
op het oogenblik, dat de wagen op
den ongelijken weg hotste, dat het
stuur weigerde.
De bus, waarin 23 personen zaten,
meestal uit Wychen en Grave, sloeg
van den 3 M. hoogen dijk in het
weiland. De heer den Doop uit
Grave, die bij den val van den
wagen naar buiten wilde springen,
erd in den val meegesleept en dood
gedrukt onder de autobus.
In den wagen zelf ontstond een
hevig geschrei, maar dank zij de
stevige constructie van de carrosserie,
brak de wagen niet en konden de
passagiers uit den wagen gered
worden.
Drie van de passagiers werden
gewond, waaronder de heer J. Laane
uit Wychen, die een ribben fractuur
kreeg en de dames A. Loefen en
en Toonen, die aan het gelaat door
glasscherven gewond werden. De
anderen kwamen er wonder boven
wonder zonder eenig letsel af.
De motor heeft niet geleden, ook
het chassis heeft zich goed gehouden;
alleen de carrosserie werd aan den
kant, waarop zij in het weiland viel,
zwaar beschadigd.
De wagen was niet verzekerd. De
politie trof veiligheidsmaatregelen,
zoodat het verkeer weldra geregeld
verder kon gaan. De wagen werd
later uit het weiland getrokken.
De firma van de Rijdt reed reeds
8 jaar de route Nijmegen—Grave,
zonder eenig ongeluk gehad te hebben
Dit ongeluk wordt dan ook geweten
aan den slechten toestand van den
weg, waarover ieder automobilist
klaagt. Men weet, dat deze weg in
het wegenplan is opgenomen ter
verbetering.
Stand van kersen en bessen.
De stand van kersen en bessen op
28 Mei is volgens mededeelingen
der directie van den landbouw als
volgt
De kersen hebben tijdens den bloei
geleden door de zware regens. Wel
is waar hebben bijna alle soorten
tegelijkertijd gebloeid, doch er waren
weinig zonnige dagen en de bloei
periode was kort. In Gelderland en
Utrecht staan de vroege kersen matig
tot vrij goed. De stand van de late
kersen is gemiddeld nog iets minder
dan die van dé vroege.
De kruisbessen staan eveneens
slechts goed tot vrij goed.
Deze minder gunstige stand wordt
toegeschreven aan de omstandigheid,
dat vele telers in het vorige jaar, in
verband met de lage prijzen, de
vruchten niet geplukt hebben, waar
door een nadeelige invloed zou
worden uitgeoefend op de opbrengst
van dit jaar.
De stand van de roode en witte
bessen is goed ook de zwarte bes
sen beloven een goede oogst.
Minder, maar dan flinkere
kinderen
Men hoort vaak de meening ver
kondigen, dat in niet kroostrijke
gezinnen de kinderen flinker, gezon
der zijn en dat dan aan de lichame
lijke en geestelijke opvoeding meer
aandacht kan worden besteed.
Ieder kent uit zijn omgeving wel
feiten, die dit tegenspreken, zoowel
positief als negatief.
En bezie dan ook eens dit staatje
Mozart was no. 7.
Bach was no. 8.
Hëndel was no. 10.
Schubert was nog 14.
De H. Hildegardis van Bingen
was no. 10.
de H. Ignatius was no. 11.
de H. Clemens Hofbauer was no.
12.
de H. Catharina van Siëna was
no. 23
Alban Stolz, de Duitsche volks
schrijver, ging er groot op, dat hij
er een was van de 16.
Benjamin Franklin, de beroemde
uitvinder, was 't 17e kind van een
zeepzieder
Dokter en dominee
Ds. R. van Dam, predikant te
Vught (N.B.), sinds bijna twee jaar,
zal zijn ambt neerleggen de: voor
arts te gaan studeeren. Hij ziet name
lijk een nuttig arbeidsveld voor een
man die tegelijk dominee en dokter is.
De grootste bijenmarkt ter wereld.
Door het hoofdbestuur van den
Nederlandschen Imkersbond is be
paald dat de jaarlijksche groote
bijenmarkt (de grootste en zeker ook
de oudste der geheele wereld) aan
den Nieuwe Weg te Veenendaal zal
worden gehouden op Dinsdag 7 Juli
a.s. Door den Imkersbond en de afd.
De Geldersche Vallei" te Veenen
daal zijn verschillende belangrijke
prijzen uitgeloofd, voor grootsten
aanvoer, grootsten koop, mooiste
volk enz.
Overvloed en.... armoede.
Zonder eenige commentaar loopt
het volgende bericht door de Pers
„In overeenstemming met het plan
tot bescherming van de Braziliaan-
sche koffieproductie zijn thans op
nieuw 4500 balen koffie in zee ge
stort. Binnenkort zullen nog 40.000
balen volgen."
Wij herinneren hierbij nog even
aan de berichten van eenige maan
den terug over de enorme hoeveel
heden graan in Amerka, waar men
zat te wachten op den brand in de
voorraadschuren, teneinde den prijs
op peil te krijgen
En aan het elders afgedrukte be
sluit van de Veiling te Nijmegen,
om de groenten, die niet voldoende
opbrengen, naar de mestvaalt te
verwijzen
Vormen zulke berichten geen aan
klacht tegen het heerschende stelsel
van productie en distributie
En zijn zoo'n maatregelen niet
hemeltergend, waar er toch nog
altijd honderden en duizenden gebrek
lijden
Deze en andere dergelijke wan
toestanden zijn de ergste revolutie
predikers
Twee arbeiders verdronken.
Zaterdag zijn twee arbeiders, die
te Munster in een boot het kanaal
wilden oversteken, door het volloo-
pen van de boot verdronken.
R. K. Bond van graanhandelaars
in Limburg.
Men schrijft aan de Msb.j
Te Maastricht is voor eenigen tijd
opgericht een R. K. Bond van
Graanhandelaren in Limburg, waar
van het ledental reeds de 200 nadert,
met het doel om de belangen van
den graanhandel in Limburg te die
nen en voor te staan.
Het actief bestuur van 9 leden
heeft reeds dadelijk de handen aan
den ploeg kunnen slaan, wijl de
belangen van den graanhandel in
Limburg dreigen benadeeld te wor
den bij de uitvoering der Tarwewet.
In Limburg, waar vooral in het Z.
de tarwebouw van beteekenis is,
was en is nog steeds sterk verte
genwoordigd en bovendien zeer goed
geoutilleerd met groote pakhuizen
die over alle dorpen van het Zuiden
zijn verspreid.
De tarwehandel is er tot heden
toe voor bijna 100 pet. gedreven
door den particulieren handelaar, een
bewijs dat de verhouding tusschen
producent en handelaar steeds goed
is geweest.
Maar op het oogenblik zijn die
historische rechten in gevaar. Men
wil den particulieren graanhandel in
Limburg bij de uitvoering van de
tarwewet uitschakelen, door de land
bouwers te verplichten hun tarwe
alléén af te leveren aan den Boe
renbond. De centrale aan- en ver-
koop-vereeniging „Landbouwbelang"
te Roermond, heeft zich deze rech
ten toegeëigend, om een monopolie
te verwerven voor hare afdeelingen
in Limburg in den tarwehandel
terwijl dzze vereeniging tot voor
enkele jaien nooit tarwe aangekocht
heeft en de laatste jaren enkele
kleine partijtjes.
Thans zijn de R. K. handelaren
aangesloten met den vasten wil zich
dit onrecht niet zonder meer te laten
aandoen. Te bevoegder plaatse en in
hoogste instantie is gerequesteerd en
de Kamers van Koophandel in Lim
burg hebben adhaesie betuigd aan
de beweging.
In andere provinciën als Zeeland
en Groningen is de particuliere han
del wel erkend bij de uitvoering van
de tarwewet.
De handel beschikt in het Zuiden
van Limburg over een beter en
grooter opslagruimte dan Landbouw
belang en tevens ook over meer en
deskundig personeel.
Het zou voor den handel een zeer
groot nadeel zijn als 't perticulier
initiatief werd uitgeschakeld.
De bond hoopt en vertrouwt dat
de Minister van Landbouw zulk een
onrecht aan den Limburgschen graan
handel zal voorkomen.
Maandag werd te Eindhoven de
algemeene vergadering gehouden der
bovengenoemde bank en Onderling
Waarborgfonds. Er waren ruim 500
afgevaardigden van plaatselijke ban
ken uit 't geheele land aanwezig.
De Voorzitter, het Tweede Ka
merlid Fleskens, hield een uitvoerige
rede ter toelichting van de cijfers
der balans en van voor de organi
satie belangrijke aangelegenheden.
Het deed spr. genoegen uitdruk
kelijk te kunnen vaststellen, dat de
finantieele toestand onzer Bank zoo
als uit de cijfers blijkt, gezond is
en wederom aanmerkelijk is versterkt.
Naar aanleiding van kwade
geruchten.
Met te meer voldoening en dank
baarheid en met te meer nadruk stel
ik dit hier nog eens vast, aldus de
heer Fleskens, nu er in verband met
het ziekteverlof van onzen directeur
Kessels, in verschillende plaatsen
van ons land allerlei kwade geruch
ten zijn verspreid, met de klaarblij
kelijke bedoeling om de soliditeit
onzer Centrale zelf in twijfel te
trekken.
Er is beweerd, dat de heer Kessels
met ziekteverlof zou zijn gezonden,
omdat hij zich zou hebben vergre
pen aan de kas en, laat ik 't woord
maar uitspreken, gelden zou hebben
gestolen of verduisterd. Daarvan is
natuurlijk geen woord waar. Ware
het anders, wij zouden niet geaar
zeld hebben daarvan aan oDze Ban
ken aanstonds mededeeling te doen
en onze maatregelen te nemen. Ook
van het verleenen van familiecre-
dieten is geen sprake.
Nu dit alles gelukkig niet waar
is. meen ik tegen deze laffe laster
praatjes met allen klem en met ver
ontwaardiging te moeten protesteeren
Wij kunnen niet toelaten, dat aldus
de naam en faam van iemand, die
vele en groote verdiensten voor
onze organisatie heeft, op onware
gronden door het slijk worden ge
haald.
De waarheid is, dat de heer Kes
sels op advies van een tweetal dok
toren is gedwongen rust te nemen
om herstel van zijn gezondheid te
zoeken. De waarheid is ook, dat
deze ziekte mede het gevolg is van
iets anders, dat zich heeft voorge
daan, en waarvan ons Bestuur van
oordeel is, deze Algemeene Ver
gadering niet onkundig te mogen
laten.
Er is ons n.l. gebleken, dat de
heer Kessels eigenmachtig en buiten
weten van het Bestuur, van den
Raad van Toezicht en van zijn
mede-directeur, die allen in dezen
geheel vrij uit gaan, gelden van de
Bank heeft uitgeleend op andere
wijze, dan volgens de beproefde
soliede grondregels onzer organisatie
geoorloofd was. Hoe spoedig ook
ontdekt, het kwaad was geschied,
en ons Bestuur heeft onmiddellijk
zijn maatregelen genomen. Wij heb
ben de overtuiging, dat persoonlijk
voordeel hier niet de drijfveer is
geweest. Hoezeer het ons ook spijt
met het oog op de vele verdiensten,
die de heer Kessels zich in het ver
leden voor on re organisatie heeft
verworven, is het onvermijdelijk, dat
uit deze onaangename historie de
noodzakelijke konsekwenties te zijnen
opzichte moeten worden getrokken.
En zoo stond het dan ook voor ons
vast, dat de heer Kessels, wegens
dit aan den dag getreden feit, niet
strookend met het bankbeleid, zooals
dat voor onze Centrale Bank con
form de statuten moet worden ge
voerd, ook na zijn herstel niet meer
in de leiding der Centrale Bank zou
kunnen terugkeeren. Inmiddels heeft
de heer Kessels in de laatste dagen
(Donderdag j.l.) zelf zijn eervol ont
slag aangevraagd.
Het is mogelijk M. d. V. dat deze
transactie van den heer Kessels
schade voor onze Bank tengevolge
zal hebben. Hoe groot die schade
zal zijn, is op het oogenblik niet te
bepalen, maar zeker is, dat de zaak
thans zóó ligt, dat ik kan verklaren,
dat in het allerongunstigste geval
ook het volgend jaar onze zes mil-
lioen reserve, zooals deze thans op
de balans staan, onaangetast zullen
blijven.
Met de soliditeit der Centrale
Bank heeft dit alles dus niets te
maken. Die soliditeit is en blijft
uitstekend, zooals de balanscijfers
aantoonen.
Bestuur, Raad van Toezicht en
Directie, ieder afzonderlijk en per
soon voor persoon, oordeelend met
kennis van zaken en zich volledig
bewust van hun verantwoordelijkheid,
staan er u voor in, dat de financieele
toestand der Centrale Bank met haar
reserve van bijna 61/4 millloen en
haar kapitaal en aansprakelijkheids
fonds van bijna 51/4 millioen, totaal
uitmakende een waarborg voor
crediteuren van bijna lil/* millioen
gulden, volkomen safe is, en dat er
niet de geringste reden of aanleiding
is, om hierover ook maar in het
minst ongerust te zijn. En daarnaast
kan ik ook de stellige verzekering
geven, dat niemand onzer ook maar
een duim breed zal afwijken van de
vaststaande regelen van voorzichtige
beleggingspolitiek, zooals die door
onze statuten zijn afgebakend. Zou
er iemand zijn, die zich niet daar
naar zou kunnen voegen, dan zou
hij daardoor zijn eigen vonnis onder
teekenen, en hij zou uit onze orga
nisatie zonder meer hebben te ver
dwijnen.
Ik kan u dan ook de stellige ver
zekering geven, dat a zonder meer
een onbeperkt vertrouwen kunt
blijven stellen in uw organisatie. Het
is niet onmogelijk, dat er in de
naaste toekomst berichten in de pers
zullen verschijnen, die in gewone
omstandigheden aanleiding zouden
kunnen geven tot eenige onrust. De
vergadering moge echter weten, dat
deze berichten dan betrekking heb
ben op hetgeen ik hier heb mede
gedeeld, zoodat er geen reden kan
zijn zich daarover ook maar in het
minst ongerust te maken. Onze
Centrale is sterk en machtig, aan
ons allen de taak om ze nog mach
tiger en sterker te maken, tot behoud
en ten vooruitgang van den Neder
landschen land- en tuinbouw.
Ik meen, M. de V., dat hiermede
deze pijnlijke zaak als afgedaan kan
worden beschouwd en ik hoop, dat
men niet alleen den persoon van de
zaak zal weten te onderscheiden,
maar dat ook verdere discussie hier
over achterwege zal blijven. Want,
indien ooit, dan is het juist in deze
tijden noodig, dat in onze organisatie
alle nevenzaken worden opzij gezet,
om alle aandacht te concentreeren
op datgeen, wat het voornaamste is
(zeker in dezen tijd), n.l. het doel
der organisatie te verwezenlijken, dat
is, de hulp en steun te zijn voor
onze boeren. Dank zij de hechte
eenheid en den geest van prachtige
samenwerking, die speciaal onze
organisatie steeds heeft gekenmerkt,
hopen wij, dat ons landbouwcrediet
vooral in deze tijden, nu het den
boer niet goed gaat, zijn roeping zal
kunnen blijven vervullen, zoowel
plaatselijk als centraal. Daarvoor is
wederkeerig vertrouwen van primair
belangabsolute eendracht en vaste
aaneengeslotenheid een noodzakelijke
vereischte".
Enkele afgevaardigden brengen de
kwestie Kessels ter sprake, waarop
de heer Fleskens antwoordde, dat er
in deze zaak geen enkel geheim
behoeft te blijven bestaan. De trans
acties, waarover het in deze kwestie
gaat, beloopen een bedrag van
f 1.650.000. Hiervan is f 300.000
terugbetaald, waartegenover echter
nog verschillende dekkingen staan.
Hoe groot het verlies wordt, kan
thans nog niet gezegd worden. Spr.
kan de verzekering geven, dat de 6
millioen gulden reserve^onaangetast
zullen blijven en aan de veiligheid
en safe-heid van de Bank valt ab
soluut niet te twijfelen. Het spreekt
vanzelf, dat gebeurde ten zeerste
wordt betreurd. Het feit is vastge
steld, onmiddelijk nadat het geschied
was. Op de transacties is de tweede
handteekening geplaatst door een
ondergeschikten ambtenaar, die niet
beter wist, of het bestuur had haar
goedgekeurd.
In het vervolg zal er vanzelfspre
kend streng over gewaakt worden,
dat óf de handteekening van den
mede-directeur óf van den voorzitter
van het bestuur de transactie veilig
stelt. De accountantsdienst staat hier
geheel buiten. Wijziging daarin is
niet noodig.
Spr. deelde vervolgens mede, dat
de afdeelingen niet pér circulaire op
de hoogte zijn gesteld om méér
onrust als reeds gewekt was te voor
komen en omdat in een schrijven
dergelijke zaken niet behoorlijk be
handeld kunnen worden.
Afdeelingen, die er brieven over
geschreven hebben, zijn beantwoord
in zooverre mogelijk was, terwijl
ook zich ten kantore vervoegd heb
bende plaatselijke bestuurders
volledig zijn ingelicht. Daar verder
deze algemeene vergadering in zicht
was, waarop volledige opgeldering
kon plaats vinden, was besloten geen
circulaire's rond te zenden.
Als een bewijs, dat het vertrouwen
in de Boerenleenbank ongeschokt is
gebleven, kon spr. mededeelen, dat
na de affaire meer is .ingelegd dan
terugbetaald. Er kan absoluut ver
trouwen gesteld worden in het
hoofdbestuur. (Applaus.)
Op eenige opmerkingen deelde de
heer Fleskens nog mede, dat de heer
Kessels Donderdag j.l. ontslag heeft
aangevraagd, hetgeen in de eerstvol
gende bestuursvergadering zal worden
behandeld.
Het bestuur zal onder het oog
zien, of dit ontslag al dan niet eervol
gegeven kan worden. We moeten
niet vergeten, dat hij 32 jaar lang aan
de Bank verbonden is geweest en
veel verdiensten heeft verworven,
zoodat ook de christelijke naasten
liefde en barmhartigheid bij deze
pijnlijke zaak mee mag spreken.
Er is vertrouwen geschonken aan
het het hoofdbestuur, laat dit nu
verder volgens haar rijp te beraden
inzicht en overtuiging.
De vergadering hechte hieraan haar
goedkeuring.
De geschiedenis der Kath.
Staatsparty
Na den Belgischen opstand.
De Katholieken bespionneerd en
achteruit geduwd.
Nu het groote verkiezingswerk
weer achter den rug is, moeten we
den draad weer eens opnemen van
onze historische beschouwingen over
den oorsprong van de Kath. Staats
partij, waar we dezen ia October jl.
hebben laten liggenDeze beschou
wing van de lotgevallen en het
optreden van katholieken, die eenige
geslachten ouder zijn dan wij, is wel
in staat ons te sterken in den strijd
en ons te leeren, wat gedaan en wat
vermeden moet worden.
We waren blijven steken in het
jaar 1830. De katholieken hadden
weer eens tamelijk luid hun stem
laten hooren. Ze hadden petities
ingediend te den Haag, voorzien
van niet minder dan 300.000 hand-
teekeningen. Vooral de Zuidelijke
Nederlanders de Belgen, hadden zich
daarbij geducht geroerd, maar vele
katholieken van Limburg, Noord-
Brabant en ook boven den Moerdijk
betoogden met hen voor vrijheid
van het onderwijs, vrijheid van de
drukpers en voor zoovele verlangens
der katholieken, die ook na de
Fransche revolutie en de Fransche
overheerschiDg onder de regeering
van Willem I maar moeielijk tot v er-
wezenlijking waren te brengen.
Zoo zwaar was de druk geweest,
dat de band tusschen noord en zuid
gesprongen was. De scheiding van
België en Nederland was een feit
geworden. Toen de regeering iets
begon toe te geven, was het te laat.
Deze scheiding had een grooten
terugslag op de katholieken van het
noorden. Na het heengaan der Bel
gen waren de katholieken in het
land weer een kleine minderheid
gewerden.
De katholieken van het noorden
en zelfs die van Noord-Brabant
waren tegen de scheiding. Het was
te begrijpen. De anti-katholieke
overmacht zou weer in zwaarte op
de katholieke minderheid gaan druk
ken. Dat was te voorzien. Alleen in
Limburg waren velen toen voor een
samengaan met de Belgen.
In tegenstelling met de katholieken
waren de meeste Protestantsche
Noord-Nederlanders voor de af
scheiding van het zuiden, grooten-
deels om hun afkeer van de katho
lieken.
De stemming, welke de scheiding
in regeeringskringen verwekte, de
anti-katholieke verbittering onder het
volk, brachten onze geloofsgenooten
weer zware jaren ondanks de vader-
landsche gezindheid, welke zij bij
den Belgischen opstand, ondanks
alles wat ze ondervonden, hebben
getoond.
Zoo hoog steeg de anti-katholieke
stemming, dat regeeringspersonen en
vreemde gezanten het leven van den
pauselijken nuntius te 's Gravenhage
Capaccini niet meer veilig achtten
en hem den raad gaven naar Enge
land te vertrekken.
De wijze, waarop de katholieken
door petities hun recht hadden ge
zocht, werd hun geducht ingepeperd.
De achteruitzetting, de bespionneering
de kleineering werden op de oude
hatelijke manier voortgezet.
De jaren van 1830 tot 1835 zijn
na de Fransche overheersching voor
de Nederlandsche katholieken wel
de moeielijkste jaren geweest. En ze
deden wat ze vroeger hadden ge
daan ze duldden en leden, gelaten,
volgens onze tegenwoordige begrip
pen wel wat al te geduldig, zoodat
van regeeringszijde steeds brutaler
werd opgetreden. „Ze dorsten noch
kikken noch roeren, zoo scherp was
het regeeringsoog op hen gevestigd",
schrijft dr. Witlox in „De Katholieke
Staatspartij, in haar oorsprong en
ontwikkeling geschetst", onze veilige
gids bij deze beschouwingen.
De vurige leSage ten Broek kon
den smaad eindelijk niet langer ver
kroppen. In den „Godsdienstvriend -
van 1832 kwam hij er tegen op, dat
het sinds anderhalf jaar voldoende
was om Katholiek, vooral Noord
Brabander te wezen, om wegens de
petitien als muiter te worden ver
guisd.
In alle provincies werden de katho
lieken door regeeringsambtenaren
bespied, die onder leiding stonden
van minister van Ma'anen. Om de
Belgen te bevredigen, was deze van
zijn post ontheven. Maar een maand
na zijn ontslag, op 3 September
1830 was hij toen de afscheiding
een feit werd, w?er op den voor
hem warm gehouden stoel gezet. De
speurdienst onder de katholieken
werd weer in elkaar gezet. Allerlei
personen werden hiervoor in den
arm genomen. Op alle mogelijke
plaatsenaan een maaltijd, in de
dilligence en waar al niet werden de
katholieken, priesters en leeken, be
spionneerd.
Die spionnenoogen zagen natuur
lijk, wat ze graag zagen. Wet er
zooal naar den Haag werd overge
briefd, leze men uit een schrijven
van den Bosschen rechter De Jong,
die op 8 September 1831 als zijn
meening te kennen geeft, dat de in
gekankerde haat zal blijven, zoolang
de geestelijkheid haar invloed behoudt.
„Hun samenhang, zoo schrijft hij, is
daartoe te groot, te listig, te be-
driegelijkeene aaneenschakeling van
bedrog, leugentaal en beloften is
hunne studie geveinsde houdingen
en schijnheilige uitboezemingen, enz.
Gelooft mij, dat de Jezuietische
denkwijze, om alles te mogen doen
en laten, wat tot volvoering van een
oogmerk vereischt wordt, in deze
provincie de hoofdleer is." Een merk
waardig staaltje 1
Zelfs de directeur van het kabinet
des Konings, Hoffman, deed in 1831
een controlereis door Brabant en
kwam met allerlei slecht nieuws
terug.
Ook Bergmann, eertijds ontvanger
der registratie te Lier, maar uit
België verdreven door de scheiding,
werd voor zulke tochten ia Brabant
