Tweed© Blad vara, „PBBIj 11 MAAS Grootvader en kleinzoon. Uit VenrayJ8 Archieveii ff FEÜILLËTON voor wol onmisbaar Even nadenken. Openbare vergadering Raad van Wanssum ZATERDAG 21 DECEMBER 1929 Vijftigste Jaargaag No. 51 door A. F. VAN BEURDEN. Studiebeurs. In Venray beslaat, als in vele andere plaatsen, een studiebeurs van Ooch, waarover wij een en ander zullen laten volgen. Den lOden Februari 1625 maakte Joannes van Ooch, pas toor van Afferden zijn testament Hij begeerde begraven te wor den in de kerk van liet Klooster der Ursulinen te Venray; hei kreeg 300 guldens ioegtlegd en bedacht zijne zuster Dericksken. De executeurs zullen op zijn graf doen leggen een steen, met naam en datum. De zu;ters kregen een 2i ver n drinkbeker; het klooster te Oos- trum 100 gld.; de kerk te Ven ray 50 gldde k rk te Afferden wordt al de schuld, die zij aan mij heeft, geschonken; de kapel van Heukelom krijgt f 50 en een klein missaal; het altaar van St. Fabianus en Sebastianus 25 gld.; de zuster Belkens te Maas tricht 25 gld.; aan mijn zuster Neeskens kinderen in Holland 100gld; aanjenneken Anthonis' van Ooch's dochter 50 gld,; nog aan de verdere familieleden verschillende legaten. Nu sticht hij nog ter eere Gods en de H. Katholieke Kerk een beurs, en geeft daarvoor een weide, genaamd „de Pol- acker" te Heijen, gekocht van Oerard Rutten en Marie. Uit de inkomsten zullen stu- deerer le. de naaste bloedverwanten van vaders- en moederszijde; 2e. bij gebrek aan deze iemand uit Venray, Afferden of Heijen tot zijn 25e jaar. Ook zal het Convent te Ven ray eiken Vrijdag zingen den lofzang tenebrae factae en krijgt daarvoor 100 gld. in eens. Hij stelt als executeurs Joan nes Verheijen, pastoor in Well en Oossen van Ooch, zijn neef. De stichting is later door Notaris Reijnders te Venray, op 19 Juli 1851, door de eerzame Joanna Deckers, bloedverwante, vermeerderd waartoe zij nog een perceel weiland schonk, de Raatskampen te Heijen bij den Polakker gelegen, groot 1.05.20 H.A., voor de bovengestichfe beurs voor de studie van pries ters. hiervan werden executeurs de Burgemeeester en de Pastoor van Venray, onder toezicht van den Bisschop en Deken. Daarop kunnen studeerem le. bloedverwanten; 2e. inboorlingen var. Venray. Afferden en Heijen. Zij moeten reeds 16 jaar zijn en nog geen 25 en geen genoegzame mid delen hebben om priester te worden. Deze stichting werd goedge- (Treffend historisch-romantisch verhaal uit de tijden van de Katholieken-vervolging in Enge land onder koningin Elizabeth). Vrij naar het Duitsch door B.B. 19 De bisschop Irachtte nu op een andere manier den wil van den knaap te buigen, want dat de knaap tot afval moest gebracht worden, stond nu vaster dan ooit. Hij vertoefde toen ter tijd met een schitterend gevolg op een katholiek edelgoed, niet ver van Chorley. ten noorden van Wilgan, dat aan de schatkist of liever gezegd aan de commissarissen was vervallen, omdat de katho lieke bezitters van vroeger de enorm groote geldboeten niet meer konden betalen. Bisschop Chatterton bracht nu den knaap daarheen en behandelde hem als zijn eigen schildknaap. John droeg nu fluweel en zijde, at mee aan de rijke tafel der anglicaansche prelaten en werd van dien tijd af met alle mogelij ke eer overladen. Meermalen Normaalondergoed, kousen, handschoenen enz. enz., wascht men in lauwwarm Persilsop. Luchtig heen en weer slaan en naspoelen in lauwwarm water. Zoo wordt deze wasch op de beste manier gereinigd. Gekleurde wol wascht men koud! Wol niet wringen, maar uitdrukken! Ter opfrissching van de kleuren doet men in het spoelwater een scheut blanke azijn. Men legt het wollen goed op een schoone witte doek te drogen. I Lenig Importeur E. Ostermann Co's Handel Mij.. Amsterdai Persil keurd bij Kon. besluit van 27 Dec. 1851. V/ie daarop recht meent te hebben, dient zich te juisterfijd als de beurs openkomf, lof de de heeren begevers le wenden, om in aanmerking te kunnen komen. In vroeger tijden werden veel van die vrome stichtingen ge maakt, waardoor den weg o.ok voor minder vermogenden ge- eftend werd. 1. Ja... zoo gaat het! Ge weet, dat de Fransche Kerk- vervolger Combes burgemeester ge weest is te Pons. Niet lang geleden werd er onder veel misbaar 'n standbeeld voor hem onthuld. Zoo eert de wereld de... Kerk- vervolgers. Maar dié Menheer Combes was 'n vreemde menheer. Hij stelde puMiek zich aan als geweldig anti-clericaal, maar had toch met z'n vrouw afgesproken, dat ze als de nood aan den man kwam voor mekaar 'n priester zouden ont bieden, (Uit Peuple de France Dec. 1928). Dat was de afspraak Maar WIE kwam er tegen op- toen Mevr. Combes ernstig ziek was? Ge zoudt het niet geraden hebben... maar... dat was... de dochter! Ze viel tegen Papa uit en 't zou NIET gebeuren. Ge hebt me opge voed in haat jegens priesters en jegens het geloof... en nu zoudt ge voor Mama zoo'n priester laten halen? 't Zal niet gebeuren. En... 't gebeurde niet. Ja.zoo gaat het Wat ge zaait... oogst ge! 2. Manier om een kind slecht op te voeden. 1. Begin met aan het kind te geven al wat het vraagt. 2. Spreek in zijne tegenwoordig heid van zijne weergalooze hoedanig heden. 3. Zeg in zijn gezelschap, dat het u onmogelijk is het te bestraffen. 4. Weest het niet eens, vader en moeder, in zijne aanwezigheid, wat het kind betreft. 5. Laat het gelooven dat zijn vader slechts een dwingeland is, die niet anders weet te doen dan het te bestraffen. 6. Dat de vader de moeder be- kijve, terwijl het kind aanwezig is. 7. Ga niet na, wanneer het kind verzocht men hem voordegasten te zingen, dan prezen alle aan wezigen zijn glasheldere stem om het hardst en iedereen be treurde het, dat hij zijn stem niet wilde laten hooren in de angli caansche kerk en dat hij maar steeds gehecht bleef aan dit oude schijnheilige papistisch bijgeloof. Maar Chatterton verontschuldigde hem dan altijd met de woorden dat komt van zijne opvoeding, welke hij van zijn Oom, dien Mispaap, en van zijne moeder, de zuster van dien fanatieken Allen, ontvangen heeft. Langzamerhand zal die raadselachtige duisternis in hem wel gaan wijken voor het ware licht van hel Evangelie. Inderdaad was de verleiding op dit rijke, deftige landgoed onder de verlokkende uitwendig zedelijke strenge omgeving voor John veel verlokkender dan de gevangenis van Preston of de ruwe behandeling te Manchester. Maar de Engel des Heeren waak te over de onschuld van den onschuldigen knaap en zorgde ervoor, dat de giftige adem van de slang die reine lelie niet be vlekte. Gelukkig werd hij tot zijn grooten troost meermalen in die zware strijd versterkt door een briefje van zijn lieve moeder, het welk een dienaar van den bisschop hem heimelijk ter hand stelde. Die briefjes las en herlas hij, en bewaarde ze als een amulette op zijn borst dan vergat hij weer alle bekoring en verleiding' gcoot geworden is, met welke vrien den het verkeert. 8. Laat het kind zeggen al wat het wil. 9. Laat het buiten elk toezicht terwijl het zich vermaakt. 10. Win geld voor het kind, zonder het goede beginselen in te boezemen, en geef het geld in de handen. 11Bestraf het voor een nietige zaak en lach met zijne ondeugden, 12. Indien zijne meesters in de school het willen doen zwichten, treed dan op tegen hen en voor het kind. Waarom hp do betrekking kreeg. Een handelshuis zocht een bekwame klerk, waarvcor zich o a. een jongen van 16 jaar aanmeldde. Een beambte die hem in de spreekkamer ziet, schudt meewarig het hoofd en zegt: „Je hebt weinig kans. Twee-en-vijftig liefhebbers zijn al ingeschreven. Enfin, je kunt 't probeeren." De jongeman wordt binnengelaten en de patroon onderhoudt zich met hem op heel vriendschappelijke wijze, ondervraagt hem over alles en nog wat en haalt ten slotte een pakje sigaretten voor den dug, waarvan hij er zelf eerst een neemt en aan steekt, om ze dan aan den jongen te presenteeren. Kom, steek eens op, zegt hij. Dank u, ik rook niet. Rook je niet Wel, wees toch wijzer! Een flinke jongen moet roo- ken. Ik dank u zeer. Ik heb nooit gerookt en ben van plan daarbij te blijven. De patroon reikt hem de hand en zegt Ik neem je aan, hoor. Je bent de 53e sollicitant, maar de eerste die voor een sigaret bedankt. Je komt in mijn dienst. Ik rook zelf ook niet, laat hij er op volgen, terwijl hij zijn halve sigaret wegwerpt. De nieuwe klerk hoorde later dat zijn voorganger ontslagen was om zijn buitensporige rookmanie, die ook geleid had tot verschillende ont vreemdingen. 4. Do ondergang der Titanic. Wie heeft er niet gehoord van de Titanic, 't geweldige schip, dat des tijds voor een wonder van techniek, luxe en veiligheid werd gehouden 't Schip, dat onmogelijk kon ver gaan, eindigde niet eens zijn eerste overtocht naar Amerika. Op den Oceaan botste een ijsberg er tegen en nu ligt die enorme doodskist met een, ik geloof, 15 a 16 honderd lijken in de eindelooze diepte be graven. Toen de Titanic te Belfast nog op stapel stond, stelde een menigte ar beiders zich in die mate godslasterlijk aan, dat de zoo tragische ondergang van het schip niemand kan verwon deren. Onder de honderden scheepstim merlui waren er velen, die aan niets geloofden. Dezen schreven op den wand van het monster de laagste godslasterin gen, terwijl de duivel tronies hunner makkers stonden te grijnzen van pret. Een hunner daagde den Hemel uit met het opschrift „Zelfs Christus kan dit schip niet doen vergaan." Velen gebruikten daarvoor lood wit, zoodat bij het verven van den romp hun gruwel weliswaar bedekt werd, maar na eenigen tijd weer op zou komen. Een van de manschappen der Titanic, een katholiek, die met eigen oogen dit alles gezien had, schreef aan zijn vader en moeder het vol het geloofdie allerlei niet-KathoIieke lectuur ter lezing hebben liggen enz. Op zulke kasteleins is bovenstaande ten volle van toepassing. In zulke herbergen is het, vooral voor jonge mannen, hoogst gevaarlijk. Daar leeren zij de verruwing, de onver schilligheid (of erger nog) in het ge loof; boven zulke herbergen zou als uithangbord moeten staan, wat het heilig Paterke van Hasselt zei„IN DEN DUIVEL 1" Ik ben er van overtuigd, dat deze stoomer Amerika niet zal bereiken en wel om de schrikkelijke gods lasteringen, die zijn romp bedekken." God laat niet met zich spotten. De kerels dachten wel, dat hun godslasteringen voortaan den oceaan zouden doorkruisen ter bespotting vati God. Zijn hand echter zond een ijsberg en op het oogenblik, dat men bericht verwachtte van de aankomst der Titanic, seinde de telegraaf het verpletterend nieuws van haar onder gang. Voor kasteleins. Als een leidekker een steen laat vallen, en een ander wordt er ernstig door gewond, dan wordt hij gestraft. Als een autobestuurder niet bemerkt, dat zijn licht achter den wagen niet brandt, wordt hij door den eersten den besten politieman aangehouden. Als een boer, om aan het lijden van een koe, die een poot gebroken heeft, een einde te maken, haar zonder ambtelijk bewijs slacht, wordt hij gestraft. Maar den kastelein, die uit winzcuht menschen vergiftigt, jonge en oude, dien laat men rustig zijn gang gaan. Men moet dit natuurlijk goed ver staan. Drank verkoopen in een her berg is op zich geen verkeerd beroep. Net zoo min als ieder ander. Maar het gaat hier over kasteleins, die van hun herberg min of meer maken, wat men gewoonlijk noemteen kroeg. Die niet er naar kijken hoe ze geld verdienen, als ze het maar verdienen. Die aldoor maar drank blijven geven, ook al zijn de klanten reeds min of meer, beschonken; die het er juist op aanleggen dergelijke drinkers in hun café te lokken en daar te houden die de vuilbekkerij en andere gemeene praat min of meer aanwakkeren; waar men mag schelden op de priesters, de Kerk, en hij gevoelde zich weer moedig en krachtig. Hij wist dat zijn moeder over hem waakte en dat hij nog een tijdje geduld moest oefenen, tot het oogenblik gunstig was, dan zou hij met zijn moeder over de zee naar het vasteland kunnen vluchten. Zij zou hem reeds lang uit de handen van zijn verleiders hebben laten weg halen, indien ook zij niet verplicht was geweest zich wekenlang verborgen te houden. Zij wist n.l. dat er na die bewuste gerechts zitting te P eston ook naar haar gezocht werd. Nu durfde de edel vrouw langzamerhand heel voorzichtig weer iets te wagen. Zij had zich met eenige katho lieke families in de buurt in verbinding gesteld en de vlucht was na lang en rijp Leraad vast gesteld geworden op den liden Juni (St. Barnabas) 1584. Ongeveer een twee weken voor den vastgestelden datum echter gebeurde er iets, dat de plannen van Lady Worlhington leelijk in de war stuurde. John zat op zekeren Vrijdag evenals gewoonlijk aan de bis schoppelijke tafel, waarop ontel bare gerechten van vleesch en visch degeurigste en smakelijkste dampen verspreiden. De knaap liet zich een stuk zalm bedienen en at natuurlijk geen vleesch. Chatterton, die an ders over het algemeen aan tafel aan niets anders zijn aandacht schonk dan aan de schotels en den inhoud der schalen, wilde er dezen keer eens een opmerking over maken dat hij geen vleesch at. Kom knaap, zoo zeide hij, neem ook een stukje vleesch. John echter bedankte beleefd en zei, dat hij vandaag geen vleesch verkoos te eten. Waarom versmaadt gij goede en gezonde kost? Meent gij dan werkelijk, dat het vandaag onge oorloofd is, vleesch te eten Ziet ge niet, dat ik, uw bisschop, het ook doe vroeg Chatterton. O, ja, antwoordde John op zijn naïve, eenvoudige oprechte toon. Uw Lordschap eet maar van alles, wat U voor de oogen komt. Heel het tafelgezelschap barstte los in een luid gelach over dit leuke, goed bedoelde antwoord. De bisschop echter, voelde zich getroffen op zijn zwakste plek, hij werd verschrikkelijk toornig en joeg John van tafel weg. In zijn kwaadheid en om zijn schaamte te bedekken, begon hij zooveel van het heerlijk gebraad te eten, dat hij er later ernstig ongesteld van werd en het bed moest hou den. Toen Chatterton ziek te bed lag, liet hij zich in tegenwoordig heid van zijn vrouw en van den knaap eenige tirades voorlezen uit Foxens boek, »de glorierijke protestantsche martelaren." Zijn vrouw Catharina smaalde op de gruwzaamheid van de «bloedige" Koningin Maria (Stuart van den Op Donderdag 12 December 1929. De Voorzitter opent de vergade ring met gebed en verzoekt den Secretaris voorlezing te doen der notulen der vorige vergadering, welke onveranderd worden goedgekeurd, waarna de Voorzitter mededeelde 1. dat het besluit tot aanleg van een loswal c.a. door Heeren Ged. Staten is goedgekeurd. Op voorstel van Weth. Geurts wordt besloten, het verharde deel van den weg naar den loswal alsnog 1 Meter te ver- breeden, wat het rijverkeer zeer ten goede zal komen. 2. dat door Ged. Staten het van den Gemeente-Ontvanger is be paald op f 400, met 4 2-jaarlijksche verhoogingen ad f 15, zoodat het salaris van den huidigen functionaris thans het maximum bedraagt ad f 460. 3. Een verzoek om adhaesie- betuiging i.z. wijziging der classificatie der Gemeenten werd voor kennis geving aangenomen. 4. dat was ingekomen een schrij ven i.z. Radio-distributie, waarom het in Wanssum op het oogenblik nog wel niet spant, maar met het oog op de toekomst is het gewenscht de eventueel e exploitatie eener Radio- distrubutie in goede handen te weten, waarom B. en W. den Raad voor stellen tegen nader te bepalen voor waarden deze op te dragen aan de R. K. Radiovereeniging. De Voorzitter deelt verder mede, dat Ged. Staten de onderhandsche verpachting van een perceel bosch- grond niet hebben goedgekeurd, zoo dat dit perceel publiek verpacht zal worden en wel verdeeld in 8 per- ceelen, in perceelen of massa en zoo noodig met verplichting elkander uitweg te verleenen. In zake standplaats woonwagens, doen B. en W. het voorstel deze om de 2 jaar te verleggen, dan wor den de lasten aan de nabijheid van zulk kamp verdeeld, de regeling is van 1930—1932 te Geysteren, grens Venray, van 19321934 op den berg bij Tax te Wanssum en van 19341936 bij v. d. Sterren te Wanssum en zoo vervolgens, waar mede de Raad zich z.h.s. vereenigde de katholieke koningin door Eli zabeth onthoofd) terwijl John de kalholieke vorstin in bescherming nam, en onomwonden en ronduit zeide, dal wanneer er bijgeval weereen katholieke vorst op den troon kwam, dat deze dan even zeer verplicht was te handelen zooals Maria Stuarl gehandeld had. Maar dan zou ook mijn Heer en Echtgenoot tot den vuurdood veroordeeld worden, riep de vrouw van Chatterton. (De geestelijken in de Anglicaansche kerk mogen huwen.) Natuurlijk, antwoordde John heel lakonisch. Wees maar niet bansr, vrouw tje, troostte de bisschop zijn waardige wederhelft, want ik zou gehoorzamen aan mijn vorst en niet zoo weerspannig zijn als die verstokte papisten.... Als goed onderdaan zou het mijn plicht zijn, ook aan den nieuwen vorst van welk geloof hij cok is, te gehoorzamen. Deze gehoorzaamheid en die schijnbare bekeering zouden U dan wel van den brandstapel kunnen redden, antwoordde de knaap met een medelijdenden blik op den zieke, maar dit zal U niets helpen tegen de eeuwige vlammen der hel....! Deze harde waarheid uit den mond der onsfchuld bracht een geweldigen schok teweeg in de ziel van dien ouden zondaar. Als door een slang gebeten richtte Het Groene Kruis mocht voor de eerste maal het genoegen smaken op zijn request een gunstig antwoord te ontvangen in den vorm eener subsi die van f 15. Ter wille der Melkveehouders moest de verordening in overeen stemming gebracht worden met de Warenkeuringswet. In den Raad werd het vermoeden geuit, dat hier alleen de melkverkoopers bedoeld zullen zijn. Tevens werden de overige verordeningen als Bouw-, Politie verordening etc. opnieuw vastgesteld, alleen een demobilisatie verordening werd als overbodig vervallen ver klaard. Eenige straatlantaarns moesten verplaatst worden, waarvoor een 3tal palen noodig zijn. De onkosten voor palen en werkloon bedragen f 100, terwijl ook een lamp zal worden aangebracht bij de Pastorie, welke f 18 kosten zal. Z.h.s. vereenigde zich de Raad met het voorstel van B. en W. deze werkzaamheden aan S.V.M. op te dragen. In verband met het bezoek der Ambtenaren belast met de uitvoering der Pensioenwet, deelt de Voorzitter mede, dat deze Ambtenaren gevon den hebben, dat aan den Secretaris van het Burg. Armbestuur en de Vroedvrouw een benoeming moet worden uitgereikt, evengoed als het ontslag, al zijn deze functionarissen niet meer in dienst. Ook de kinder toeslag voor den Veldwachter komt voor de pensioensbijdrage in aan merking het personeel in het kiezel- bebrijf moet ook een vaste aanstel ling hebben wanneer zij meer dan f 400 verdienen. Op eene opmerking, dat deze laatsten, losse arbeiders zijn, antwoordt de Secretaris, dat ieder die langer dan 2 jaar in gemeente dienst is, automatisch vaste arbeiders worden. Met deze pensioensbijdrage is voor de gemeente circa f 100 gemoeid. Een lid hoopt, dat dit nog goedkooper is, dan zegeltjesplakken. Overigens legt de Raad zich zonder verdere discussie bij de redeneering der Pensioen-ambtenaren neer. De goot langs de school te Geysteren zal gemaakt worden door den heer Hendriks voor f 27. De bebossching van een stuk grond zal in overleg met het Staatsbosch- beheer geregeld worden. Ter afzondering van besmettelijke ziekten is met het Ziekenhuis te Well een overeenkomst aangegaan, waarvan de kosten zeer meegevallen zijn. Bij de rondvraag zegt de heer Vis sers het te betreuren, dat het werk aan de School te Geysteren weer door andere dan gemeentenaren zal aangenomen worden; hij had gaarne gezien, dat enkel ingezetenen ge vraagd waren. De Voorzitter zegt, dat het werk niet uit de Gemeente behoeft t? gaan, terwijl bij een publieke in schrijving vreemdelingen niet mogen achteruitgezet worden. Bovendien zijn de vaklui dezer Gemeente gewoonlijk geassocieerd met elders wonende collega's, zoodat het werk in zulk geval nog maar voor de helft be houden is. Ook zou een dergelijke hij zich plotseling op, keek vol woede naar den openhartigen knaap en wond zich zoo op, dat, zooals zijn arts later verklaarde zijn ziekte daardoor zeer verer gerde. Het eerste oogenblik wist hij niet wat hij zeggen moest.... toen zijn toorn een weinig bedaard was, besloot hij den on verbeter lijken stijfkop naar zijn vaste burcht te Chester Castle te laten brengen en zeide tegelijk tegen den knaap, wat hem te wachten stond. Hij gaf hem drie dagen bedenktijd, als hij dan nog niet besloten had de oude godsdienst le laten varen en tot de nieuwe leer over te gaan, dan zou hij binnen die koude dn vochtige gewelven wel gelegenheid vinden om tot betere gedachten te komen. Zoo hij bleef volharden in zijn papistisch bijgeloof en van geen wijken wilde weten, dan kon men hem na eenige jaren, zoodra hij den leeftijd van zestien jaar had bereikt, ter dood veroordeelen. John voelde nu wel een oogen blik spijt van zijn al te groote voortvarendheid. Dit besluit van den bisschop kwam nu erg onge legen uit voor de vluchtplannen welke zijn moeder ontworpen had... Wordt vervolgd.

Peel en Maas | 1929 | | pagina 5