Tweed© Blad van „PEEL EN MAAS" Oome vertelt. Voor het inzeepen PUROL FEUILLETON De Jodenknaap van Praag. Melkvee-controle- vereenigingen in Venray ZATERDAG 16 MAART 1929 Vijftigste Jaargang No. II BEKENDMAKING. Aanmelding van nieuwe leerlingen op de 0. L. Scholen in de Gemeente Yenray. Burgemeester en Wethouders van Venray brengen ter openbare kennis, dat ouders, voogden of verzorgers, die verlangen, dat hunne kinderen of pupillen met 1 April 8.8. op een der openbare lagere scholen worden toe gelaten, daarvan onder juiste opgave van namen, voornamen, geboortedatum, geslacht en woonplaats der kinderen zoo spoedig mogelijk, uiterlijk 19 Maart a.s. aangifte moeten doen bij bet Hoofd der School, waar zij wenschen, dat het kind zal worden toegelaten. (Trouw boekje medebrengen). \enray, 28 Februari 1929. De Burgemeester en Wethouders voornoemd, O. VAN DE L00. De Secretaris, VAN HAAREN. Vernietiging van Rupsennesten. Wegens de aanhoudende strenge vorst is de termijn, waarbinnen de rupsennesten moeten zijn vernietigt^ verlengd tot 1 April a s. Tegen degenen, die alsdan de rupsen nesten niet hebben vernietigd, zal on middellijk proces verbaal worden opge maakt. In verband hiermede vestig ik er de aandacht op, dat gebleken is, dat de meening van sommigen, als zoude de strenge vorst de rupsen van den bastaard salijnvlinder in de nesten gedood hebben, waardoor bestrijding door uitknippen en verbranden in dit voorjaar overbodig, zoude zijn, onjuist is. Deze rupsen kunnen zeer lage temperaturen doorslaan en het uitknip pen en verbranden der nesten blijft even noodzakelijk. Venrsy, 6 Maart 1929. De Burgemeester van Venray, O. VAN DE LOO Yenray's zuiverste parel. »Peel en Maas, gij hebt U zelf vei eerd, meer wellicht dan gij zelf ver moeddet, door uw eerste Maartnummer te beginnen met het hoofd-artikel »Sint Jozef Smakt", en als ik U een raad mag geven, laat den schriiver B. B niet gemakkelijk los. Die B. B is nog lang geen Bébe of Baby 1 Ik heb hem gedoopt: Best Bovenstbest, al is hij wellicht zoo niet ingeschreven in Ven ray's burgerlijken stand. Bijzaak trou wens is het hoe hij zich zelf schrijft, hoofdzaak wat hij schrijft, en dat laatste was me uit het hart gegrepen Alweer een bewijs dat ik niet alleen teer op oud vet. Dat nieuwe mag er zijn, en smaakt me naar meer. Ik ben er over aan 't prakkizeeren geraakt, en die samenkoppeling van S Joseph en Smakt speelde me maar door in mijn Venrayschen kop. B. B. noemde, en met hoeveel recht 1 St. Joseph een parel van't zuiverste water, en, gelijk alle parels, zorgvuldig ver borgen. Dan moet de Smakt ook wel een parel zijn, zoo dacht ik, en hoe meer ik dacht, hoe dieper ik ervan overtuigd werd. Oordeelt zelf, lezers oordeelt vooral, gij Venrayers. Als iemand mij zei: »De psrel van Venray, dat is onze trotsche Petrus- Banden kerk", dan zou ik hsm niet graag tegenspreken. Als gebouw, monument, als bewijs van den durf en de kunst van onze voorvaderen in begin reeds der vijftiende eeuw, is zij eenig in verren omtrek. Dat oude is nog niet door nieuw overtroffen wat zeg ik I Nog niet eens van verre be naderd. Hier mag ik het jonge volk toch wel eens eventjes wat respect voor den ouden tijd aanpreeken, hé? Historisch-Romantisch verhaal. Vrij naar het Duitsch door B. B. 23. SLOT. Denzelfden namiddag nog werd die processie met groote pracht en praal gehouden. Ter eere van mijn lieven, kleinen Abel zal ik tot slot van deze waarachtige geschiedenis dit nog even beschrijven. Precies om één uur gaven de klok ken van Sankt Veit het teeken, dat de Aartsbisschop met zijn kapittel de Domkerk verlaten had. Tot dan toe was ik met nog eenige andere geeste lijken, die ook gekomen waren, in het huis van Abele blijven waken en bid den bij den kleinen doode. Nu gingen we kijken aan 't venster en zagen een bijna eindelooze proces sie de straten afkomen. Voorop gingen de jongens en meisjes met hun onder wijzers en onderwijzeressen, dan volg den de leerlingen van h«t gymnasium, die van Sint Clemens natuurlijk voor op, met vaandels en banieren van de Maria-Congregaties, verderop de stu denten van de Hoogeschool, met alle professoren en heel het >corpus do cente". Zingend en biddend kwam de heele Maar... want ik heb een maar. Maar die ondernemende'en knappe Venrayers van omstreeks 't jaar 1400 deden niets nieuws, deden geen eigen vondst, toen zij Petrus-Banden uit Rome binnen haalden, en zij waren in dit geval oiet eenig in hunne soort. Een parel, een juweeltje is ons Oostrum, ons Oosten, waar Maria de dageraad van de Zon der Gerechtig heid, ons Licht en Wijsheid brengt. Keurig gevonden die standplaats voor de Allerh. Moedermaagdkeurig ge bouwd dat allerliefst en innig kapelletje. Ja, ja, Oostrum, het Station, waar we een kaartje »kind van Maria" naar den Hemel nemen, is zonder kijf een parel, een juweeltje. Maar., niet boos worden, brave menschen van Oostrum I want dan zeg ik 't niet. Een unicum, iets eenigs, iets nieuws, iels specifiek Venraysch is Oostrum niet, en was het niet, toen de door alle geslachten gezegende Vrouwe er haar keurig troontje kreeg. Niet te tellen waren de steden en de vlekken, die Oostrum waren voorgegaan. Geenerlei bezwaar maak ik om Sint Janden Dooper, die in onze Peelwoes- tijn den Westerwaterkant als verblijf uitkoos, een parel te heetenzeker, Merselo mag er zijn, hoor, en niemand onzer zou 't willen missen. Maar op godsdienstig terrein deden de bewoners geen ontdekking. Geen Heilige wellicht zoo algemeen vereerd als Johannes de Dooper. Als de men schen van Merselo, gewoon aan gren zenlooze vergezichten, scherp zouden kijken, dan kunnen zij in den Bosch den toren van Sint Jan wel onder scheiden. Zij kunnen omtrent in geen enkele kerk komeD, of zij vinden er Sint Jan steeds bezig met doopen in alle doopskapellen Met ons Zuidelijk Leunen lig ik niet graag overhoop. Hoeft ook niet. De dikste en zwaarste parel van Venray zal het heeten en zijn, om meer dan één reden. Maar de Wijze Maagd Catharina met haar huiveringwekkend rad en de moedige Heilige Apollonia met de nijptang zullen met mij getuigen dat haar dierbaar Leunen niet den eersten prijs gewonnen heeft in hare vereering. Hier kon ik wel uilscheiden. Ieder lezer heeft al lang te pakken, waarom ik de Smakt de zuiverste parel van Venray noemde. Daar werd iets vertoond dat in heel onze lage landen nog niet vertoond was. Sint Jozef was door gansch Nederland wezen zoeken naar een onderkomen, an vond er weer geen, al was hij nog met zoo weinig tevreden Overal deed men alsof men hem niet kende, al stonden de schrif turen vol van hem. Maar te Venray klopte hij aan geen doovemansdeuren. Met grooten eerbied met innige liefde werd hij er ont haald en vriendelijk gedwongen om er te blijven, niet éénen nacht, maar voorgoed, en Sint Jozef werd te Venray Nederlandsch ingezetene. Gewoon zich nederig te verbergen, zal hij zelf wel, mogelijk in een droomgezicht, het kleinste en koudste hoekje, nl. in 't barre Noorden van Venray, de Smakt hebben uitgekozen en aangewezen als een aangename herinnering aan Betlehem, waar 't ook zoo koud was in dien Wondernacht van Kerstmis, en aan Nazareth, dat ook in 't Noorden lag van zijn geboorteland. Hij is voor Venrsy een uitstekende wacht geweest daar op de Noordergrens tegen het koude Protestantisme uit 't Noorden, want Venray bleef zuiver Roomsch onbewoonbaar schier voor leerlingen van Luther of Calvijn. Maar verborgen bleef Sint Jozef niet op zijn Smakt. Eerslens is er geen Venrayer ooit geweest of zal er wel nooit één geboren worden, die er niet naar snakt om Hem zijn hulde te brengen op de Smakt. Het voorbeeld van Venrsy heeft aanstekelijk gewerkt, en van heinde en verre stroomt het katholieke volk naar St. Jozefs eerste kapel en eenigste bedevaart in den lande. Duizenden vereerders hebbsn wij er meermalen samen gezien. Wai dunkt U, Venrayers 1 Zouden wij niet eenigszins gewijzigd van de Smakt mogen zeggen wat de profeet van Bethlehem gezegd hadOnder de kleinste christenvlekken zijt gij niet de geringste, o Smakt, want van U is uitgegaan de Leidsman van onzen Heer." Het schoonste record, dat ooit in Venray geslagen werd, is op de Smakt gehaald. De eer voorganger en vaandrig geweest te zijn van 't leger der Jozef vereerders kan aan de Venraysche Smakt door Neerlandia Catholi'ca niet betwist worden. Die parel is van 't zuiverste water, een ongeëvenaard kleinood aan den hals der Koninginne van de Peel. Edoch 't gebeurt meer, is zoo treurig menschelijk, dat men niet waar deert wat men heeft, en daarom mogen wij, Venrayers, wei oppassen ons heilig kampioenschap met zorg te handhaven. De eersten waren wij om den H Jozef binnen te halen in een tijd, dat de doorluchte Ambachtsman nog schier overal in verborgenheid leefde, de eersten moeten wij blijven om hem te vereeren in een tijd, waarop zijne devotie èn zoo algemeen èn zoo innig is geworden. Gelukkig dat Sint Jozef zelf ons hierin wel een handje zal heipen. Onze warme liefde zal alle ijs en sneeuw doen smelten, en ons vleugelen geven als noch harde noch zandweg naar de Smakt begaanbaar zijn. Jong Venray, houd hoog de eer van Oud Venray. OOME. geestelijkheid achterop. Eerst de Paters Capucijnen, Franciscanen en Jezuïten Achter de Ordensgeestelijkea de zwarte wereldheeren en tenslotte de Aarts bisschop zelf, omgeven door al zijn kapittel heeren. Vlak voor hem droegen acht adelijke jongelingen een met rood-fluweel bedekte en met bloemen sierlijk versierde draag baar, bestemd om den jeugdigen bloed getuige op te leggen. De stadoverste en de geheele raad kwamen achter den Aartsbisschop, verder de geheele adel en burgerij en onafzienbare rijen gilden en vereenigingen, allen met hun vanen en teekens. Toen de Aartsbisschop bij het huis was gekomen, ging hij naar binnen tegelijk met graaf Thurm.de gemeente raad en het heele Domkapittel. Toen zijne hoogwaardigheid en zijn gevolg de wonden zagen op de handen en voeten van den gemartelden knaap, waren zij niet meer in staat hun tranen te bedwingen. Allen knielden neder en diep ontroerd kuste de aartsbisschop die heilige wondteekenen en weldra volgden alle geestelijken zijn voorbeeld Toen vroeg de Bisschop of soms iemand van de geestelijken bereid cf liever gezegd,in staat was eenige slich tende woorden tot het volk te richten, en hen iets te verklaren van dien glorievollen marteldood. Daar niemand zoo goed op de hoog te was van de heele geschiedenis als ik, verzocht ik den Bisschop aanstonds of hij mij die gunst wilde verleenen. Zoo heb ik dan vanaf het balcon van het huis meer dan een uur tot lagisaaJia KiiiJssliRjjn. Waarschuwingen van nierzwakte. Doffe pijn in den rug na inspanning, of scherpe steken, als gij u na bukken opricht, is dikwijls het eerste verschijnsel van ernstige nierzwakte. Spoedig daarna kunnen urinestoornissen, hoofdpijn, een afgemat gevoel, duizeligheid, zenuw achtigheid, hartkloppingen, kortademig* heid, vermagering of Krachteloosheid optreden. De nieren behooren tot de teerste organen van het lichaam, en dergelijke verschijnselen waarschuwen u, dat uw nieren verzwakt of aangedaan zijn Verwaarloos zulke waarschuwingen nietl Kom de nieren zonder uitstel te hulp met het middel, dat zij noodig hebben. Begin onmiddellijk met het gebruik van Foster's Rugpijn Nieren Pillen, het specifieke middel voor zwakke nieren en blaas. Dit bevordert de goede werking der nieren, en be schermt u tegen rheumatiek, lendepijn ischias en urinestoornissen. Mannen en vrouwen uit alle deelen tn Holland getuigden hoe terdege Foster's Rugpijn Nieren Pillen werken, Het middel is gegarandeerd zuiver, en het is zoodanig samengesteld, dat de nieren de juiste hulp ontvangen, waar door zij weder flink en krachtig werken Daarom behaalden Foster's Pillen ook zulke goede en duurzame resultaten Verkrijgbaar (in glasverpakking mei geel etiket let hier vooral op) bij apotheken en drogisten f 1,75 pe flacon. \37 De laatste tijd leest men zoo nu en dan uit de verslagen van vergaderingen in Peel en Maas, dat er gesproken is over controle vereenigingen en vonden het zelfs aangekondigd als een ond«r werp van bespreking ter vergadering der Verkoopvereeniging. Die repeteerende besprekingen over volk gesproken en hen verteld hoe God wederom verheerlijkt was .door dien glorierijken marteldood van dien kleinen, lieven, onschuldigen knaap. Oeral hoorde men zacht snikken en de tranen vloeiden overvloedig. Ik nam de gelegenheid weer eens waar om hen nogmaals tot boete en bekeering op te wekken. De vier wonden van den knaap zullen echter wel veel luider tot hun hart gesproken hebben dan al mijne overigens goed bedoelde woorden. Toen de preek was afgeloopen, droe gen weden heldhaftigen knaap onder klokkengelui naar hel groote raadhuis van de oude stad en legden hem daar voorloopig op een met fluweel en zijd zilver en goud bedekt praalbed. Heel de burgerij had nu gelegenheid het wonderbare lijk en de wondteekenen te zien. Vier weken bleef het daar, dag en nacht omringd door menschen en geestelijken en werd voortdurend door soldaten bewaakt. Het is bijna niet te zeggen, hoe groot de aandrang van menschen en boeren van vele uren ver geweest is. De hoogste adel, zoowel de heeren als de dames verdrongen zich om het lijkje. Ik zelf heb meer dan eens gezien hoe hooggeplaatste officieren en hoogedele vrouwen met hun degen- sjerpen en sleepen van hun gewaad het praalbed bedekten. Na vier weken was de vrome begeerte van het volk nog wel niet voldaan, maar de Aartsbisschop was van meening dat het wonderbaar onbedorven geble ven lijk nu toch eindelijk eens begraven moest worden, totdat de H. Kerk verder uitspraak zou doen over de zaak en 757—8 controle vinden haar oorzaak dat die vereeniging nie* normaal werkt, anders zweeg men er wel over Daarom van dezen keer nog eens op het aambeeld geslagen dat het de laatste jaren het zoo zwaar heeft gehad zoodat de splin ters er af zijn gevlogen en men niets meer dan een kern overhield, een kern die langzaam is gaan groeien maar die., helaas weer stil staal, terwijl ze niet volwassen is- Die stilstand zou achteruitgang beteekenen, als niet een man als Jan Poels de schouders had gezet onder dat reuzen aambeeld (de controle vereeniging) die steeds nog wordt afgebroken door diegenen die ze niet kennen en te weinig wordt opge bouwd door hen die ze wel kennen, maar die helaas tot die afgevlogen splinters behooren en ze niet meer voldoende willen waardeeren. Als een machine niet wil werken, dan gaan de monteurs naar de oorzaak zosken. Dat hebben ze ook gedaan op al die vergaderingen waar men het over de controle had. Elke oorzaak heeft een gevolg vindt men de juiste oorzaak waarom die vereeniging niel groeien wil, dan ziet men ook de ge volgen en men kan de juiste middelen aanwenden om niet meer tot den ver keerden toestand te geraken of bestaan de te verbeteren. Dat is m.i. de weg die de besturen dier vereenigingen te volgen hebben. Vele monteurs echter zoeken ver keerd en zetten allerlei oorzaken nader uiteen en meenen nog, als ge met hen over controle spreekt, dat toen deze vereeniging is opgericht men aan een zeer verkeerd idee vast hield, nl. om zooveel mogelijk alle koeien onder controle te krijgen. Anderen beweren dat ze de menschen te veel wilde dwingen, dat het lastig is, dat het te veel geld kost, enz. enz. Ik zou nog tien en meer dingen kun nen aanhalen onder welk voorwendsel dat men geen lid wil worden of zijn lidmaatschap heeft opgezegd. Om alles te weerleggen zou te veel plaatsruimte vragen en daarbij dan gelooft men het nog maar zoolang men het leest. Zijn onze boeren dan nog zoo mirakel dom als het over hun bedrijf gaat? Meenen zij dan wijzer te zijn als onze knappe veeteelt- en zuivelconsu- lenten Zien zij dan niet dat de veestapel hier niet meer mee kan met het Land van Cuyk en elders? Begrijpen zij dan niet dat achter blijven tot hun eigen finantieel nadeel is? Wij weten wel, aan dat alles danken ze wat weinig. Ze zien het niet zoo dadelijk in dat als ze drie gulden od ijftig cent of dit jaar vier gulden en een dubbeltje aan de controleur moeten geven dat ze dat tien dubbel en meer terug krijgen en dat krijgen ze, als de controle goed is en betrouwbaar. Mogen wij van al onze controle vereenigingen zeggen dat ze nauwkeurig en betrouwbaar zijn? Is dat de oorzaak niet dat men thans zooveel moeite moei doen om beetgenomen boeren en boeren die zich zelf beet namen weer eens te overtuigen van het groote nut der melkvee controle, niet alleen voor stamboekkoeien, maar voor alle koeien waarvan wij melk leveren aan de zuivelfabriek. Hoe moet de controle dan zijn De controle is goed als De controleur bij het melken aan wezig is (en oplet). Als hij de melk juist weegt en noteert. Als hij het monster neemt na de melk goed omgeroerd te hebben. Als hij het monster precies samen stelt. Als het saamgestelde monster juist wordt onderzocht, afgelezen en geboekt. Als hij de monsters neemt om de drie weken, welke om de twee monster- dagen op eenvolgend moeten versprin gen tusschen 17 en 24 dagen. De op deze wijze verkregen melk- lijsten zijn voor iederen boer betrouw baar en goed tegenover derden moet de melklijst door den^zuivelconsulent geteekend zijn. Boeren die zelf de melklijsten niet willen nazien doen goed alle lijsten te laten fiateeren door den zuivelconsulent, dat kost zeer weinig, worden ze niet goedgekeurd dan is er iets bij de controle niet in orde. In het bovenstaande zien we steeds terugkomen het woord >juist", daaruit blijkt wel dat er nogal wat tusschen door kan loopen. De boeren zetf moeten het op prijs stellen als een controleur streng is, (dus niet de eigenaar monsters laat nemen) hij moet het den monster nemer zoo gemakkelijk mogelijk maken, zoodat deze nooit lang behoeft te wachten, samenwerken is ook hier noodzakelijk om iets goeds in stand te houden. Nu het onomstootbaar bewijs, dat een goede melkvee-controle voor den boer onmisbaar is, omdat het hem een groot geldelijk voordeel brengt. Als gij U moeilijk scheert omdat Uw huid gauw sluk gaat en pijn doet, dan kunt gij dit geheel voorkomen, indien gij vóór het inzeepen de huid even inwrijft mat sleehts een weinig hem d8 eer der altaren waardig keuren Toen hebben we het doode lichaam van den kleinen Abel in een kostbare doodkist gelegd en hem wederom aan de schoot der aarde toevertrouwd. Bij zijn begrafenis heb ik het besluit ge maakt om zijn strijd en zijn glorievolle overwinning in een paar eenvoudige woorden op te schrijven, zooals ik ook werkelijk met Gods hulp heb neerge schreven. Tot slot moet ik nog verhalen hoe het met den ongelukkigen stam van den ouden Abele is afgeloopen. De moeder en de dienstmaagd, welke beide onschuldig waren aan den dood van den knaap bekenden alles en vroegen beiden om toegelaten te worden tot het heilig doopsel. Ze konden nu de waar heid van onze heilige godsdienst niet langer loochenen. Nu zijn zij in het klooster van de H. Magdalena en be reiden zich voor op het ontvangen van het H. Doopsel. Niet aldus ging het met den ouden Abel. Toen hij zijn misdaad geheel ontdekt zag, greep de wanhoop dien onzaligen moordenaar aan. Hij raasde en tierde zoo verschrikkelijk, dat ik meende, dat de duivel zelf in hem ge varen was. In deze verschrikkelijke zielentoestand is hij den dood van Judas Iscarioth gestorven. Op een morgen vond men hem hangend tusschen de tralies van zijn gevangenis met akelig verwrongen gezicht 1 De Rabbijn bekende alles en werd door hel hoogst gerecbthof veroordeeld om geradbraakt te worden. Zoo hij zich echter bekeeren wilde en Christen In de volgende fokvereeniglngen zijn eens de gemiddelde vastgesteld en de prijs van een kilogram boter op twee gulden: Broekhuizen laagste productie f 126 beneden het gemiddelde; Broekhuizen hoogste productie f 130 boven het gemiddelde Heythuizen laagste productie f 128 beneden het gemiddelde Heythuizen hoogste productie f 134 boven het gemiddelde Roggel laagste productie f 110 beneden het gemiddelde Roggel hoogste productie f 86 boven het gemiddelde Venray laagste productie f 234 beneden het gemiddelde Venray hoogste productie f 164 boven het gemiddelde. Nog een voorbeeld dat er groot ver schil is in de opbrengst van twee koeien die op een stal stonden, de omstandigheden voor beide dieren waren gelijk. Ie. oud 3 jaar, gemolken 422 dagen, 5663 kilo melk, vet 3 71 pet., botervet 210 kilo 2e. oud 3 jaar, gemolken 413 dagen, 4130 kilo melk, vet 3.48 pet., botervet 144 kilo. Verschil 66 kilo botervet is gelijk m 77 kilo boter f 2.is f 154. Weet men dit ook als men niet con troleert Uit bovenstaande cijfers kan iedereen wel zien welk een groot verschil er is tusschen onze melkkoeien en hun opbrengst, terwijl ze in het voederen vrijwel gelijk staan. De redeneering voor den boer moet dus zijn. voor f 4,10 weet ik of een koe mij geld opbrengt of niet of zelfs een schadepost is. (Vier gulden is gelijk aan twee kilogram boter). Dus boeren handelt naar de conclusie en geeft u op als lid der melkvee controle, doe dat een veertien dagen wilde worden zou hij door het zwaard mogen sterven- Maar daar wilde hij niets van weten. Toen werden door den beul zijn ledematen gebroken en werd hij op het rad vastgebonden. Den derden dag leefden hij nog. Gedurende dien tijd werd er in alle kloosters en kerken van Praag vurig voor zijne bekeering gebeden, vooral aan het graf van den kleinen Abel. En werkelijk de kleine Abel toonde reeds zijn machtige voor spraak bij God, daar hij van God de genade van de bekeering van den Jood verkreeg. Toen ik den derden morgen wederom naar het rad ging, verzocht mij den armen ongelukkige om de genade van het H. Doopsel. In allerijl diende ik het hem toe en kort daarna verloor hij hst bewustzijn en stierf. NASCHRIFTAan de echtheid van het voorgaande verhaal valt, wat de feiten betreft niet het minst te twijfelen. Heden nog kan men op do marmeren grafplaat lezenSimon Abele, een jodenknaap van 12 jaar oud, vluchtte enz. wordt verder de geheele geschiede nis in het kort verhaald. De voor naamste opteekeningen zijn gemaakt door een ooggetuige, n.l. Florian Ham- mer8chmier8, Kanunnik van St. Peter en Paul en pastoor van de Teynker (te Praag). Het manuscript bevindt zich nog in de archieven van die Pastorie. Ten slotte werd op bevel van Leopold de eerste het Processus inquisitionis (proces van onderzoek ter zaligverkla ring) over den dood van in zijn bloed gedoopten jodenknaap van Praag in de Latijnsche, Duitsche en Slaviache taal geopend.

Peel en Maas | 1929 | | pagina 7