Weekblad voor VENRAY, HORST en Omstreken.
jJACFONOjft
I J. VERMEULEN-ROELOFS
(YQOBDÉÊLIfóTf
Dit nummer bestaat
uit TWEE bladen.
Terug naar het Patro
naat".
De actie voor het
Dr. Schaepmanionds.
Mijn bezoek aan
Ysselsteyn.
De Kippenhouderij op
het platteland
De sociale paragrafen
van het Partijprogram.
Oudersavond te Venray.
ZATERDAG 20 OCTOBER 1928
Negen en veertigste Jaargang
No. 42
PEEL EN MAAS
wanufactur&nI
BLIJKEN
TOCH HET
PRIJS DER ADVERTENTIEN l8 regels 60 cent, elke regel meer 7',/» ct.
bij abonnement lagere tarieven.
Uitgave van FIRMA VAN DEN MUNCKHÖF
Telefoon 51
VENRAY ABONNEMENTSPRIJS p. kwartaal voor Venray 65 ctper post 75 cent
voor het buitenland f 1.05 bij vooruitbetaling, afzonderl. nummers 5 cent
Rijn en Moesel-
WIJNEN
Alleenverkoop v. Nederland CHAMPAGNE Vve. Puisard Cie. uis opgericht 1843
Wijnhandel
Venray, Gr. Markt 5
Onder bovenstaanden titel lezen we
in »Limburger Koerier" van 13 October
j 1., onderteekend door dsn bekenden
A Nafzger, een artikeltje, dat schrijnen
de waarheden bevat
Wij la'en het hier volgen. Moge het
de aandacht trekken van de ouders
en van anderen 1
Leest men onze couranten van den
laatsten tijd, dan ziet men daarin
waarschuwde woorden over onze heden
daagache jeugd en wat de toekomst
ons brengen gaat in verband hiermede.
Verschillende oplossingen worden
gegeven, maar m i. is de beste de jeugd
terug te voeren naar de Patronaten
Deze zijn helaas leeggeloopen. Waarom
en waardoor? Deze schuldvraag zal ik
hier niet nader omschrijven, maar toch
is het goed de redevoeringen le her lezen,
"door dr. Poels de laatsts tijden uitge
sproken. Terug naar 't Patronaat, om
daar te vinden ontspanning en ontwik
keling op allerlei gebied onder bekwame
geestelijke leiding met besturen, uit
eigen midden gekozen door den directeur
in overleg met de meest ontwikkelde
jongens, die eenige leiding kunnen
geven Mist men deze laatsten, men
richte zich lot ouderen, die blijven,
totdal zij gemist kunnen worden Goede
ontwikkeling maar vooral ook de onl
spanning, die de jeugd zoekt, mag haar
niet onthouden worden. Vindt onze
jeugd die, dan zal zij ze niet elders
gaan zoeken, waar gevaren voor allen
dreigen. Hieraan moge terdege aandacht
geschonken worden.
De ervaring heeft geleerd, dat een
goed Patronaat meer helpt dan verschil
lende andere instellingen, hoe men die
ook noemen mag Hebben ons de
Maastrichtsche Patronaten uit den
goeden tijd niet geleverd degelijke
organisatiemannen en leiders, degelijke
huismoeders of jongedochtera Daarom
herhaal ik «Terug naar het Patronaat 1"
Breng de jeugd naar deze ééneorgani
satie, naar dit ééne lokaal, wsar haar
alles geboden wordt; dan zal ze ons
niet ontvallen, dan kweeken wij man
nen en vrouwen, die er wezen mogen,
en elke vrees blijft verre van ons.
De werkelijke onrustbarende teekenen
des tijds, waarvan 't begin van dit
artikeltje gewaagt, zijn ook hier in
Venray duidelijk zichtbaar voor wie
oogen heeft
Gelukkig behoeft van onsSt Antonius-
Patronaat nog niet geconstateerd te
worden dat het »helaas leeggeloopen"
is
Maar
Zaak is het dat de weidenkenden
zich wachten voor vitterij en in hel
oog houden, dat er niets volmaakts is
op deze wereld.
Zaak ia het dat niemand zijn geweien
bezware met het tegenwerken van eene
zegenrijke instelling.
Zaak is het vooral, dai men zijn
steun verleene 1 Zoo mogelijk zijn
persoonlijken steun I Dat valt, vooral
in het begin, niet mee. Maar dat is het
God gevallige leekenapostolaat, waaraan
Onze Moeder de H. Kerk vandaag zulk
eene dringende behoefte heeft..
N.
volgen in volgorde van de bereikte
gemiddelde bedragen psr kiezer:
Roermond (stad) 8599.65 2 23
Rijen 1880.— 2 08
Kuinre 90 195
Houlhem 765 1.91
Wanssum Gcysteren 186 66 1 74
Avereest 541 70 1 62
Reuver 765. 1.60
Vught 4199 35 1.59
Helmond 10050.1 53
Venrsy (kom) 2542.25 1 50
Sevenum 1766.148
Heijthuizen 1397 83 1 42
Buggenum 4251.41
Leeuwarden 14542 50 1 28
Haarlem 12011.77 1.06
Oldemarkt 208— 106
Delden 697— 1.05
Hemelt (Ov) 50.1
Oisterwijk 1696 1
Sf. Jochemsmoer 16 61 0 981/2
Voerendaal (dorp) 763.96 0.91
Neer en Voerendaal 735.0 88
Ziedaar dus de eerelijst. Roermond
staat prachtig bovenaan in de competitie,
zoodat het niet waar blijkt, wat wel
eens wordt gehoord, dat in de dorpen
'leen het gemiddelde zou zijn te halen.
Ja, hoe slaat het ermee?
We behoeven 'L niet te verbloemen,
dat men hier en daar nog wel pessi
mistische klanken hoort:
»'t Is de dood in den pot". «De men
schen voelen niets meer voor politiek",
«Wij kunnen ze onmogelijk warm
krijgen."
Niemand zal ontkennen, dat er luste
loosheid kan geconstateerd worden,
maar dat de menschen onmogelijk
warm zijn te krijgen, dat is een be
wering, welke door de feiten kan
worden gelogenstraft.
Reeds is in de pers gepubliceerd,dat
de Kieskring Friesland zijn gemiddelde
van één gulden per kiezer voor het Dr,
Schaepmanfonds niet alleen met glans
heeft gehaald, maar zelfs ruimschools
overschreed.
Er zijn plaatselijk nóg mooier voor
beelden aan te wijzen.
Het Comilé van Actie verstrekte ons
daarvan een lijstje, dat we hier laten
Ik W88 dezer dagen op Oirlosche
kermis bij verre familie. Ter sprake
kwam het nieuwe Peeldorp Ysselsteyn,
waar ik sinds mijn vertrek uit Venray
nu precies 5 jaar geleden niet
meer geweest was. Ik wilde het zien
en peddelde met een weinig tegenwind
de richting Deurne in
Achter de bosschen kreeg ik de kerk
en omliggende bo rderijen met tallooze
roggemijten in zicht De mooie linden-
laan leidde mij naar het enige café,
waar ik wat wilde uitblazen. De waar
din, goed bij de hood, als ze is, legde
me in enkele woorden hel h^ele mys
terie bloot. Er waren op Ysselsteyn
goede menschen en asrdappelen
de boeren hadden het terrein rondom
de kerk genivelleerd en «het vlies"
achter de kerk was omgeploegd met
tractor, voor zoo goed als geen geld
de giften van weldoeners werden bijna
eiken Zondag vermeld. In één woord:
Ysselsteyn ging vooruit en het-volk
leefde op tengevolge van den goeden
oogst. Da Koning van Atjeh en r.og
andere groote mannen van Sumatra
waren van deze zomer de streek komen
bewonderen.
Ik ging naar de kerk om ook mijn
offer in de armzalige bus te stoppen.
Ik stond »paf" bij h8t binnentreden.
Een mooie, ruime kerk in fiisch, mo
dern kleurenkleed. Een hoofdaltaar,
communiebank, preekstoel, biechtstoel,
doopvont niet van beton of gips,
zooals men mij had verleid maar
uit natuursteen, e» n weinig massief,
doch een harmonieus geheel vormend.
Alles te samen voor nog geen duizend
gulden, 't Klinkt sprookjesachtig, maar
toch schijnt het waar. Ik maak Yssel
steyn mijn compliment met den inven
tans zijner kerk
Maar.... één ding viel mij tegen, af
schuwelijk tegen Dat waren de kerk
banken, als ze dien naam verdienen
Een bijeen-raapsel van planken uit het
jaar nul. Die ontsieren de kerk en
moeten worden opgeruimd, zoodra
mogelijk Ik begrijp, dat Ysselsteyn
zelf slechts weinig nieuwe banken be
talen kan, doch er moet zich m.i een
comilé vormen in «grout Venray", dat
dit karwei op zich neemt Wij steunen
zoo gaarne de Afrikaansche missie.
doch de inlandsche missie ligt ons nog
nader aan het hart.
Wie bindt de kat de bel aan Zoo
dra ik verneem, dat het zaakje op
wieletjos rolt, blijf ik niet achter en
kan het comité twee nieuwe kerkbanken
opschrijven op rekening van
OUD VENRAYENAAR.
door
JOS. BOSHOUWERS te LENT.
Zouden ze nog weer wit worden
VRAAG: In September heb ik de
zitstokken eens dik in de carbolineum
gezet en ze laten drogem in de zon
Ik dacht, toen ik ze weer boven den
mestzolder bracht, dat ze niet meer
zouden afgeven, maar thans zijn al
mijn Witte Leghorn aan de borst en
de pooten geel gekleurd, een niet mooi
gezicht. Ik dacht, dat het er gauw af
zou gaan, maar daarin heb ik me
vergist. Weet u soms een middel, om
ze weer wit te krijgen Of gaat het
er niet meer af?
Uit Venray.
ANTWOORD Carbolineum geeft
nog lang na in dien zin, dat de witte
veeren een gelen aanslag krijgen Het
moet vanzelf minder worden en da1
zal het ook wel, ofschoon erg lang
zaam
Maar waarom maakt u zich zoo be
zorgd De leg lijdt er niet door, het
erft natuurlijk ook niet over. Wanneer
u ze naar de tentoonstelling moest
sturen, dan was het iets anders.
Met waaschen gaat het er niet af
Wel met een beetje benzine, maar ze
worden dan toch niet zoo mooi meer
als eerst, de frissche gloed wrijft men
er mee weg. Ik zou alles maar op z'n
beloop laten. Beter een eenigszii s gele
tint (op deze manier verkregen) dan
ongedierte in het hok
Voortaan 's morgens zoo vroeg mo
gelijk de stokken met carbolineum be
handelen en dan buiten in zon en
wind laten opdrogen.
Dat ochtendyoer is my te duur,
ik ga het zelf maken.
Zoo hoort men nog al eens pralen.
Maar het is mis, want zelf mengen
heeft groote bezwaren voor de meesten.
We willen er het een en ander over
mededeelen
Ten eerste moet men de grondstoffen
die men wenscht te gebruiken, in zeer
kleine hoeveelheden aankoopen Dus
véél duurder dan de coöperatie of
de groote firma, die alles in reuzen
kwanlums kan en zal inslaan
Ten tweede weet men weinig om
trent de kwaliteit dervleesch- of visch-
meelsonrlen. Nu kan men het we!
laten onderzoeken, maar dat kost veel
te veel. De coöperatie, de groothandel
kan dat wel doen en die doet dat ook,
omdat de kosten van onderzoek geen
gewicht in de schaal leggen bij de
enorme quantums, die tegelijk worden
opgedaan.
De graansoorten kan men wel zelf
kennen, als men ze tenminste onge-
malen koopt, maar de kwaliteit van
het ochtendvoer wordt voor een zeer
groot deel bepaald door het visch- of
vleeschmeel.
Ten derde is het mengen zonder
mengmachine nooit zoo doeltreffend te
doen als met die machines.
Ten vierde is het lang nie' zeker,
dat men die grondstoffen steeds kan
krijgen, zoodat het ochtendvoer dan
weder van andere samenstelling wordt.
Van sommige stoffen wordt er maar
heel weir.ig onder gemengd. Die ver
waarloost men daarom gemakkelijk,
als men veel moei'e moet doen, om ze
te bekomen.
De coöperatie, de groothandel, de
organisatie zorgi wsl, dat er waar ge
leverd wordt naar het geld, dat betaald
wordt, want er neerscht tegenwoordig
eene geweldige concurrentie.
Voor degenen, die willen weten, wat
er in het ochtendvoer gemengd wordt,
heeft de Federatie van Pluimveehou
dersbonden thans een z.g. standaard-
voer in den handel gebracht. Op de
labels der zakken staat secuur aange
geven hoeveel pet er van elke ge
noemde grondstoffen in zit.
Reken maar eens na, of u het och
tendvoer goedkooper kunt maken; dan
waarvoor het geleverd wordt. Dan zal
u blijken, dat dit niet het geval is
Hoe dat komt? Omdat men voor enkele
kilo's alles veel duurder moet betalen,
dan bij reuzenkwanlums
De groothandel profileert daar na
tuurlijk ook van. Over het algemeen
wordt bij de thans heerschende con
currentie geen al te groote winst geen
al te groote winst gemaakt. Dat de
prijzen uit mekaar loopen, ligt meestal
aan de kwaliteiten.
De rol, die het hoen in onze
spreektaal vervult.
»Ik ben zoo lekker als kip 1" zeggen
zij, die zich opgeruimd en levenskrach
tig gevoelen. Gaan ze vroeg naar bed,
dan het: »'k Ga met de kippen op
stok 1"
Van iemand, die onzin verkoopt,
geldt het: Hij redeneert als een kip
zonder kop!" Wie zich hei kwiekst
gedraagt, noemt men: «Haantje de
voorste 1 Heb je het koud, of schrik
je, zoo kiijg je kippenvel 1 Ziet sen
meisje er snoezig uit, dan zeggen de
jongelui: «Wat een aardig kippetje
loopt daar!"
Van een pedanten kwast heet het,
dat hij «den gebraden haan uithangt".
Wie het zekere voor het onzekere
neemt, geeft de voorkeur aan «een half
ei boven een leegen dop."
Als je iemand op een fout betrapt,
zeg je «Kip ik heb je." Als je ergens
vroeg aanwezig zijt, roepen ze: «Hij is
er als de kippen bijl" en als 't ergens
zoo vol is, dat er niemand meer bij
kan, noemt men dat: »9ivol".
Wie kent de voigende uitdrukkingen
niet, als* een kippestuip krijgen, opeen
kippedrafje loopen; de kip slachten, die
de gouden eieren legt; loopen als een
kip, die d'r ei niet kwijt kan raken;
wat zijn dat nou voor kippekuren
een Jan Hen: daar kraait geen haan
naar 1
Als de vos de passie preekt, boer
pas op je kippen! Het hoen, dal hel
meest kakelt, geeft de meeste eieren
niet I Alle dingen met vriendschap, zei
Govert en hij haalde de eieren uit
buurmans hoendernest Aan de sporen
kent men den haan I Een blinde kip
vindt ook wei eens een graankoriel I
Laat maar waaien, pierewaaien en we
gaan nog niet naar bed, voordat de
haantjes kraaien. Het is in huis een
groot verdriet, als 't hennetje kraait
en 't haantje niet 1
Columbus heeft z'n beroemdheid veel
meer te danken aan zijn staand ei,
dan aan zijn onderzoekingstochten. En
De Genestet aan »het Haanije van
den toren" De H. Paulus moest onder
vinden de waarheid der woorden:
«Voor de haan driemaal gekraaid zal
hebben, zult ge M j ten derden male
verloochend hebben."
Is er één dier, dal zoo'n rol vervult
in de volkstaal als hel hoen? Door
alle tijden heen is de kip en de haan
het voorwerp van veler belangstelling
geweest.
Met twaalf kippen en een haan
Daar kan een boer op ledig gaan
Zoo zong men reeds in vorige eeuwen
Nu gaat zulks niet meer op. Maar dat
de hoenders thans onbenullige dieren
zijn, zooals de Haagsche gemeenteraad
verkondigt, dat logenstraffen al onze
boeren, burgers en buitenlui, bij wie
ook nu nog voor een groot deel van
de kippen moet komen.
Het kraaien der hanen is in de
Residentie strafbaar, maar het onbe
nullig kakelen der raadsleden zou
toegejuicht moeten worden.
Wij kunnen daar niet aan meedoen:
kakelen zonder leggeo, is immers
onzin I
Vandaag wordt het ontwerp program
der Katholieke Staatspartij behandeld
door de Bondsvergadering van den R.K.
Kiezersbond voor Limburg, die te
Roermond gehouden wordt. Na deze
bijeenkomst gaat het ontwerp met alle
amendementen aangenomen of ver
worpen naar het Partijbestuur terug,
waarop het de volgende maand in den
Partijraad te Utrecht aan de orde zal
worden gesteld ter vaststelling.
In afwachting van den verderen loop
der dingen zullen we nog even onze
aandacht wijden aan de laatste hoofd
stukken.
We zijn bezig met de aociale para
grafen hetgeen de Kath. Staatspartij
noodzakelijk acht voor de verschillende
standen der samenleving.
We hebben gezien, wat ons program
urgent acht voor den middenstand,
waarvoor het als zijnde van bijzonder
belang een der punten gekozen heeft
van het tegelijkertijd van kracht b'ij-
vende katholieke Staatsprogram van
1922
We verlangen een herziening van de
wettelijke regeling van het pachtcontract
en bescherming van de belangen en
rechten der pachters Hier zijn we
bezig over een lijdensgeschiedenis Reeds
lang wachten de pachters vergeefs op
een rechtvaardige regeling, die hun
rechten beschermt en hun de verzeke
ring geeft, dat zij de vruchten kunnen
plukken van de verbeteringen, welke
ze in de door hen gepachte gronden
hebben aangebracht, of anders een
rechtvaardige vergoeding daarvoor kun
nen verkrijgen.
Ook de Troonrede van het begonnen
parlementaire jaar stelt de indisning
van een wetsontwerp tot regeling van
het pachtvraagstuk slechts vaag in het
vooruitzicht. Het mag worden verlangd,
dat de regeling een der eerste daden
zal zijn van de regeering, die na de
Kamerverkiezing van 1929 optreden zal.
Dan komen we aan het zeer belang
rijke hoofdstuk X, dat der eigenlijke
sociale wetgeving.
De samenstelling van het program
voor de komende verkiezing werd juist
om dit hoofdstuk met eenige zorg tege
moet gezien. Men vreesde, dat werk
gevers en arbeiders het niet gemakkelijk
eens zouden werden. Maar reeds voor
dat het program het licht zag, kwam
het bericht, dat lusschen de belang
hebbenden overeenstemming was ver
kregen.
Bepalen we ons tot enkele mede-
deelingen.
Het program van 1922 vraagt de
publiekrechtelijke bedrijfsorganisatie,
dat wil zeggen, het scheppen van de
gelegenheid bij de wet, waardoor bij
het bedrijfsleven belanghebbende groe
pen hare verhouding zelf kunnen
regelen. Door zulke regeling zouden de
beide parlijen b v. zelf allerlei arbeids
voorwaarden, als werktijd en werkduur,
kunnen vaststellen zonder dat dit
rechtstreeks door de wet wordt opgelegd.
Deze publiekrechtelijke bedrijfsorga
nisatie is een zaak van langen adem.
Voordat ze tot stand kan komen, moet
de ontwikkeling der organisatie daar
voor rijp zijn. Daarom kan de geheele
omwenteling in het bedrijfsleven niet
in de eerstvolgende vierjarige periode
verwacht worden, maar toch kan reeds
in die richting worden gewerkt. Daar
om vraagt het program de oprichting
van organen, waaraan ze zal worden
opgedragen
a) het verstrekken van advies omtrent
alle economische aangelegenheden, die
het bedrijf betreffan, zoowel aan de
overheid als aan de organisaties van
belanghebbenden.
b) het uitvoeren of deelnemen aan de
uitvoering van wettelijke regelingen er.
daarop steunende maatregelingen van
bestuur betreffende de arbeidswetgeving,
de sociale verzekeringswetgeving en
dergelijke
c) de berechting van geschillen ont
staan bij de uitvoering der onder b
bedoelde regelingen.
Verder vraagt ons program verbin
dend-verklaring der collectieve arbeids
ovdreenkomsten en vervolgens een
wettelijke regeling van samenstelling
en bevoegdheid der contact-commissie
in het mijnbedrijf. Dsze commissie doet
prachtig werk en mag inderdaad op
wettelijke bevoegdheid aanspraak
maken.
Dan wordt gevraagd een nauwer
contact lusschen de organisatie der
sociale verzekeringen en de bedrijfs
verenigingen, invoering der ziektever
zekeringen, die bijna haar zilveren
feest kan vieren maar nog niet van
kracht is, verder doorvoering van de
arbeidswet van 1919 en uitbreiding
daarvan, waarbij in het bijzonder aan
het winkel- en kantoorpersoneel wordt
gedacht, wettelijke regeling van de
rechtspositie van hetoverheidspersoneel,
bescherming van landarbeiders en
maatregelen in het belang van kinder
rijke gezinnen.
Zooals men ziel, verwacht het Kath.
program niet weinig van de volgende
vierjarige periode.
Ten slotte vraagt het program meer
overheidszorg voor hel behoud van de
schoonheid van stad en land
Hiermede eindigen onze beschouwin
gen omtrent den inhoud van het
program.
Nadat hel zal zijn vaslgeete'd, zullen
we er met vertrouwen den verkiezings
strijd mee ingaan. Moge het parool
van het Partijbestuur: «naar de 31
Kamerzetels" er mede bereikt worden.
ROELAND
Woensdagavond werd in het Patro
naat alhier een Oudersavond gehouden.
Vele ouders waren als blijk hunner
belangstelling opgekomon en volgden
met aandacht de verschillende sprekers.
De Zee-eerw. Heer Pastoor Thielen
hield den ouders in een mooi door
werkte rede voor, dat zij verplicht zijn,
het hun door God geschonken kind op
te voeden tot Zijne eer, tot steun der
Kerk en heil der Maatschappij
Z.Ew. wees er op, dat dit niet altijd
gemakkelijk gaat en vaak in botsing
komt met de van nalure in ieder kind
aanwezige minder goede geneigdheden,
die zich sterker ontwikkelen dan die
ten goede. De Eerw. spreker waar
schuwt de ouders dan vooral toe te
zien en niets toe te geven, willen zij
niet voel voor voet op het punt van
gezag terrein verliezen. Men behoeft
zich daarom niet te laten verleidea tot
uitbarstingen van toorn, welke op de
kinderen toch geen blijvendsn indruk
achterlaten, maar kalm en waardig
tegenover he! kind vasthouden aan de
genomen maalregelsn en er vooral bij
zorgen, dat het door de ouders gegeven
voorbeeld in overeenstemming zij met
het gegeven verbod of gebod, dan zal
allengs bij het kind ontwaken het ge
voel van veiligheid bij en ontzag voor
zijne ouders, die zooveel voor hem
opofferen.
Dan zal ook de waarheid uit het
Evangelie weer blijken, dat een goede
boom, goede vruchten en een slechte
boom, slechte vruchten voortbrengt, en
zullen de kinderen eenmaal zijn de
steun der ouders en een eerekroon in
hun ouderdom.
Een luid applaus klinkt op na deze
op zoo'n warme en overtuigenden toon
uitgesproken rede.
Hierna voerden eenige kinderen,
onder leiding van den heer van Heyster
eenige meerstemmige liederen uit, die
luiden bijval oogsten.
Het Hoofd der School, de heer Heg
gen, hield hierna eene mooie lezing,
waarin hij op humoristische wijze eenige
kijkjes van het leven in de school
vlocht. Spreker wees er op, dat tal van
gebeurtenissen, waarom nu eens ge
lachen werd, voor den onderwijzer
soms zoo vol moeilijkheden zitten en
hij dan alle tactiek en kieschheid moet
aanwenden om niet te kwetsen, want
nog maar al te veel oudera meenen
hunne kindaren te moeten beschermen
tegen de onderwijzers, in plaats van
met de onderwijzers mede te werken
en in hen hunne vrienden te zien.