Tweede Blad van „PIEL jEW MAAS"
Het Onze Vader.
Op Reis
De drooglegging dor
Zuiderzee.
V KUILLBTON
PURQL
Uit Brazilië.
ZATERDAG Z JULI 1927
48e Jaargang. No. 27
DRANKWET
Burgemeester en Wethouders van
Venray brengen ter openbare kennis,
dat is ingekomen een verzoek van
Hendrikus Anlonius Pijpers, bakker,
wonende te Venray Eindstraat 1, om
vergunning voor den verkoop van
sterken drank in het klein voor de
benedenvoorkamer van het huis plaat
selijk gemerkt Lull C 18.
Binnen twee weken »>a de dagteeke
ning dezer bekendmaking kan eenieder
tegen het verleeuen van deze vergun
ning schriftelijk bezwaren indienen.
Venray 21 Juni 1927
Burgemeester en Weihouders van Venray
O. VAN DE LOO.
De Secretaris,
VAN HAAREN.
Burgemeester en Wethouders van
Venray brengen ingevolge artikel 41
van het reglement op de waterlossin
gen in Limburg, ter openbare kennis,
dat is ingekomen een verzoek van G.
van Dijck en P. J. H. van Dijck,
beiden te Venray, om vergunning tot
het leggen van een betonduiker in de
waterlossing, genaamd »de Loobeeksche
beek", voorkomende onder No. 3 in
den legger B der waterlossingen van
de gemeente Venray en dat de zitting
tot het houden van informatiën de
commodo et incommodo, waarbij aan
belanghebbenden gelegenheid wordt
gegeven lot het inbrengen van bezwa
ren, zal worden gehouden ten Gemeen
tehuize op Vrijdag 15 Juli 1927, des
voormiddags 11 uur.
Venray 22 Juni 1927
De Burgemeester en Wethouders van
Ven ray,
O. VAN DE LOO
De Secretaris,
VAN HAAREN.
Een enorm werkOp den bodem
der Zee gewandeldEerst de af
sluiting, dan de inpoldering. Land-
aanwinst van 224.000 H.A. Een
werk van jaren.
We hebben reeds gewandeld over
den bodem der Zuiderzee.... het klonk
ons zelf haast ongelooflijk.... En toch 1
Wie onzer wist eigenlijk, dat de Zuider
zee werken al in zoo'n stadium waren,
zoodat er sprake van kon zijn op den
bodem der zee te komen Het aan
winnen van 9en nieuw gewest, van
een nieuw brok Nederland, schijnt zoo
iets van verre toekomst, voor onze
kinds-kinderen, dat de belangstelling
van het publiek er nog niet groot voor
is....
Eer. dezer dagen door den directeur-
generaal der Zuiderzeewerken uitge-
noodigd, hebben we onder leiding van
den hoofdingenieur, een »onderzoekings-
lochl" te land en te water naar de aan
te winnen gebieden en de reeds uitge
voerde en in uitvoering zijnde kunst
werken ondernomen en we hebben
op den bodem der Zuiderzee gestaan.
Want, niet waar? Er is geen sprake
van «demping" der Zuiderzee, alsof er
karrevrachten zand en puin in gestort
worden ten einde aldus het zaakje
droog te krijgen. Zóó stellen het zich
vele buitenlanders voor, die van onze
Nederlandsche waterwerken en polder
gemalen geen begrip hebben zoo
stellen het zich ook vele landgenooten
voor, die hun gedachten over onze
talrijke polders nimmer hebben laten
gaan, maar ieder die ook maar een
greintje afwest van wat een polder is,
zal spoedig inzien dat zóó de oplossing
niet gevonden wordt.
Neen, het land wordt niet aange
plempt.... de zee wordt letterlijk leeg.
3.
Juffrouw Dimier verroerde zich niet
en aarzelend antwoordde zij
Ik dank u voor de belangstelling,
juffrouw Favre.... het is nog steeds
hetzelfde.... We verliezen echter den
moed niet. De Vader, die in den hemel
is, kan hem redden wanneer hij wil.
De nieuw-aangekomene onderdrukte
een cynisch antwoord....
Mij goed hoorl zeide zij
En met een brommend»Adjuus"
ging zij de kamer uit en sloeg de deur
dicht.
Met zwaren stap liep zij naar boven
meer dan eens struikelend in de duis
ternis.
Honend lachte zij in zichzelf en
mompelde
Ja, zoo iets moet men zich maar
verbeelden.... Een Vader in den hemel,
die zich de geheele bende zou aan
trekken, wanneer de eigenaar zich niet
in het minst om Hem bekommert..
't Is belachelijk 1
Juffrouw Favre tastte in het donker
rond op de bovenste verdieping, lichtte
de klink eener deur op en trad in een
donker vertrek, waar een akelige walm
plek bij Zurig, waar men bezig was
ls 't ware een kunstmatig eiland te
vormen midden in 't water. Daar wor
den met kei-leem, dat elders in zee op
verschillende plaatsen wordt gebaggerd,
brokken dijk in 't water neergeplempt.
Hier ziet men het beginsel van heel
de afsluiting in wording Sedert Janu
ari is men aan den gang.
Sommige dijkgedeelten zijn al zoo
ver, dat ze met basalt worden bekleed.
Die dijkgedeelten dammen straks een
stuk zee af, dat leeggemaald wordt en
zoo heeft men dan ook daar een stuk
gronds waar de sluisbouw aan de
Friesche kust kan beginnen.
Ter hoogte waar de bodem moet droog
komen, liggen nu nog de schepen. Dèèr
hebben we dus nog niet op den bodem
der Zuiderzee kunnen loopen. Maar 'f
zal spoedig kunnen gebeuren.
o—-
Zoo hebben we de eerste ólappe, de
afsluiting, in wording gezien en we
zijn vol bewondering voor het reuzen
werk, reeds verricht en. voor de energie
waarmede het grootsche nog te voltooien
deel der afsluiting wordt aangevat, op
dat straks ons land 224 000 HA. rijker
zal zijn. Voor alles gereed is heel
de drooglegging gaan nog heel wat
jaartjes voorbij.
Maar de proefpolder bij Andijk van
40 H.A., die ons moet leeren op welke
wijze de bodem 't best in cultuur zal
worden gebracht, komt al in dezen
zomer gereed. En in 193637 gaan we
bij leven en welzijn niet meer per schip,
maar via den afsluitdijk naar Friesland.
Er wordt hard aan gewerkt 1 Een
reuzen arbeid I N. L.
gezogen.... Er wordt niet gedempt, maar
drooggelegdI Eerst wordt een dam in
het water gelegd van Noord Holland
naar Friesland, zoodat het water door
middel van sluizen kan geregeld wor
den, dan worden afsluitingsdijken voor
de verschillende polders gemaakt met
een klein meer, het IJsselmeer, in het
midden, en de gevormde polders wor
den droog gemalen zoodal op den
bodem der zee het nieuwe land ont
staat.
Zoo spraken we van de drooglegging
der Zuiderzee en niet van de demping
der Zuiderzee. Vóór Amsterdam blijft
nog een groot IJ bestaan en allerlei
kanalen zullen langs de kusten loopen
voor de scheepvaart.
De dam of dijk, die het water tus
schen Noord Holland en Friesland moet
afdammen als een kurk iri den hals
van een fl.8sch, was dus een der eerste
werken die aan de orde kwamen. Het
eiland werd daarbij benut om voor een
goed deel als dam te dienen Dat steekt
van de Noord-Hollandsche kust dwars
een heel eind in zee naar Friesland
toe en men had dus »maar" dit eiland
met onze Noord-Hollandsche kust te
verbinden ten einde reeds een heel
brok rijk gereed te hebben.
Zooals courantenberichten reeds lang
hebben vermeld, is die verbinding van
Wieringen met het vaste land gereed.
Wieringen met zijn verspreide dorpjes
is nu geen eiland meer, doch is schier
eiland geworden en zoo konden we
het uiterste punt nu per autobus be
reiken, waarvoor vroeger een heele
zeereis noodig was.
Te Anna Paulowna stapten wij uit
den trein AmsterdamHelder om per
auto naar de gereedgekomen werken
nabij Ewyckssluis aan de kust en den
afsluitdijk te bezichtigen. Vóór die ver
binding met Wieringen kon gereed
gemaakt worden moest eerst gezorgd
worden, dat het breede kanaal, hetwelk
langs de kust tot nabij Helder moet
loopen voor de scheepvaart en de
afwatering, zoover noodig gereed was.
Tusschen dien dijk en 't land ligt dan
het nieuwe kanaal. Vanat dien dijk
loopt de dwarsdijk naar Westelijk
Wieringen als het begin van den grooten
afsluitdijk der Zuiderzee.
Zoo komen we dus nu al per bus of
lucht haar tegemoet
en stikkende
kwamen.
Hier rook het naar bittere ellende
Waar zitten jullie, deugnieten r
schreeuwde zij op den drempel.
Alles bleef stil.
Nou, krijg ik antwoord
Een zacht schuw stemmetje klonk uit
de bedstee....
Daar, moeder....
Is vader thuisgekomen
Neen....
Hoe kan ik het nog vragen, zeide
zij met halve stem als tot zichzelf
sprekend, wanneer hij hier ware
geweest zou hij me reeds zijn aange
vlogen.
Onhandig stak zij een lucifer aan,
nog een en nog een, zij werd toornig
en vloekte.
Een kleine petroleumlamp wierp een
spaarzaam licht in het ellendige kot.
Van de lage zoldering hing op een
koord kindergoed te drogen. Een onbe
schrijfelijke wanorde heerschte overal.
Hier en daar zag men splinternieuwe
voorwerpen tusschen ouden rommel
porceleinen vaasjes, toiletbenoodigd-
heden, en kleine snuisterijen, als waren
deze tusschen het armzalige gemeubelte
verdwaald geraakt
Achter versleten gordijnen stond een
kinderledikant en op den grond lag
een matras met verscheurde deken.
Hierop rustten dicht tegen elkander
aangedrukt, als wilden zij steun zoeken
bij elkaar, kleine, magere schepseltjes.
't Was een beeld der ellende, zoo
groot, dat zelfs de vrouw, die het
dacaliiks- ^ynnr nnrron W*A.
per rijwiel of per ouderwetschen wagen
met paard dan wel te voet op Wieringen.
Het eiland kent zijn laagten en
hoogten.... Hier zijn er dijken noodig,
die versterkt moesten worden, elders
zijn de kunsten hoog genoeg De werken
van de westkust zijn nu gereed en bij
stormvloed staat 't water 30 M. hooger
dan vroeger.... wat prachtig klopt met
de berekeningen, zoodat men vol ver
trouwen de toekomst in gaat met die
berekening-op-papier.
Het Wieringermeer is al over 7 jaar
een polder van 20 000 H A
Men ziet dus: we schieten op. En
't werk is pas in 1920 begonnen.
Heel 't werk is te verdeelen in twee-
en eerstens de afsluiting, tweedens de
inpoldering. Twee op zich zelf staande
zaken L
Eerstens dus thans de afsluiting
gereed tot de Oostkust van Wieringen
aldaar ziet men nog in de oneindig
heid van water en lucht, waar eens de
dijk moet komen tot de Friesche kust
nabij het dorpje Zurig. In dien dijk
komen dan drie sluizen voor 't scheep
vaartverkeer, een aan de Wieringsche
kust voor schepen van 2000 ton en
eenzelfde bij de Friesche kust alsmede
eene van 600 ton ook aan de Friesche
kust. Daarnaast komen enkele groepen
afwateringssluizen.
Welnu: voor dien sluisbouw heeft
men op Wieringen reeds eerslens een
nieuwe werkhaven aangelegd om de
oude haven te vervangen en tweedens
een stuk zee door indijking drooggelegd
om aldaar de fundeering voor de
nieuwe sluis te leggen.
En hier hebben we dan onzen eersten
tocht gemaakt op den bodem der zee
Zonder duikei spak Want doorindijking
is hier een stak zee reeds drooggelegd
en men is -er druk doende den zee
bodem uit te graven voor de sluisfun
deeriug.
Een prachtig gigantisch werkl
Met soortgelijk werk is een aanvang
gemaakt bij de Friesche kust. JMa
enkele uren varans kwamen we op een
maar het minst te doen om wat orde
te brengen in doze verwaarloozing en
den toestand te verbeteren, er van
walgde. 'z.ij dacht onwillekeurig aan
de woorden van vrouw Dimier
De Vader, Die in den Hemel
woont.... Ja, Die zou wat te doen heb
ben, wanneer Hij zich om zoo'n ellendig
zoodje bekommeren moest.... Bah, wai
een leven 1....
Zij haakte hare blouse los, gooide ze
op den grond, en zonder zich om het
avondeten van haar man te bekomme
ren, die nog in de kroeg zat en jenever
dronk voor het geld, dat de kinderen
aan brood zoozeer behoefden, maakte
zij zich gereed om ter ruste te gaan.
Aan den gescheurden, wit-gekalkten
muur hing een sierlijke spiegel met
een lijst van gedreven koper. Zij nam
de lamp, hief ze omhoog en bekeek
haar spiegelbeeld met welbehagen. Ten
minste er gleed een tevreden lachje
over haar lippen,, zoodat de witte tanden
doorschemerden.
De beeltenis, die in het spiegelglas
weerkaatste, was geheel in tegenspraak
met de manieron pn de omgeving der
bewoonster.
Het gelaat van Francine was rein
ovaal, omgeve n door lichtblond haar,
dat in het midden gescheiden en laag
in den hals t loor twee zware vlechten
was opgemaakt.
De oogen, straalden, trots den bru
talen blik, van merkwaardig zuiver
blauw. De r Qond was welgevormd en
de kinderlijke: trek daarom heen geheel
in tegenstell ing met haar schaamte
lagsmJea HiMtaUagm.
Stop die rheumatiek
Verwaarloos nimmer de geringste
aanval van rheumatiek. Die kan u
maandenlang pijn en ongemak kosten
Ofschoon weinig menschen bij vochtig
of koud weer geheel van rheumatiek
bevrijd blijven, behoeft deze kwaal niet
die kwelling te zijn als het geval is.
De oorzaak is gewoonlijk urinezuur, en
zooals bekend, is het de taak der nieren
om dit urinezuur en andere schadelijke
bestanddeelen uit het bloed te filtreeren,
Men kan derhalve in het algemeen
zeggen, dat men bevrijd kan blijven
van rheumatiek, als de nieren gezond
en geregeld werken.
Bij slecht weer en na een gevatte
koude, of als ongewone inspanning de
nieren verzwakt heelt, is derhalve de
eenige veilige weg om de werking dezer
allerbelangrijkste organen te versterken,
Daarvoor wordt geen middel sterker
aanbevolen dan Foster's Rugpijn Nieren
Pillen, want tenzij de nieren gezond
zijn en goed werken, hebt gij kans Diet
van rheumatiek verschoond te blijven.
Verzuim geen kostbare tijd. Neem
Foster's Pillen zoodra gij de minste
rheumatische pijn voelt; wek de trage
nieren op en versterk ze, en bevrijdt u
zoodoende van nierverschijnseien als
rugpijn, spit, ischias, rheumatiek en
die ellendige urinestoornissen.
Verkrijgbaar (in glasverpakking met
w iel etiket let hier vooral op) bij
apotheken en drogisten f 1.75 per
flacon. 37
Tor verzachting on genezing
van stukgeloopen voeten, zadel
pijn, schrijnen en smetten der
huid, muggeheten en zonne
brand, moet men op reis
voorzien zijn van
Doos 30,60, tube 80 ct.
geheele wezen dier vrouw, iets, dat
deed vermoeden, hoe dit vreemde wezen
door ongelukkige omstandigheden en
niet door lichtzinnigheid op het ver
keerde pad was terecht gekomen.
Zelfvoldaan plaatste zij de lamp, die
zij uitbliesj neder op tafel eu haastte
zich haar legerstede op te zoeken, wan
zij vernam zware onzekere stappen in
het portaal.
Daar komt die vlegelWanneer hij
me durft" te slaan, loop ik eenvoudig
weg.
Heimelijk smeedde zij verder aan
het reeds lang voorbereide plan, haar
man te ontvluchten. Ze had er genoeg
van, ze wilde niet eiken avond als een
opgehitst en geslagen dier voor dezen
dronken onmensch sidderen.... Vroeger
was hij toch zoo geheel anders geweest
toen was hij zoo'n soliede, flinke
jongen...
Favre'8 thuiskomst was al even
vreedzaam en lieflijk als die zijner
vrouw een uur tevoren.
Hij streek een half dozijn lucifers
aan, hoestte van de zwavellucht, keek
in de pan, vloekte over de leege potten
en liet zich met een jammerlijk leege
maag, waarin de jenever brandde, op
zijn ellendige rustplaats nedervallen.
Hij had geen warm eten meer gehad
na het zware werken in den timmer
winkel, 't Was wel naar, hij had zich
de moeite niet gegeven naar huis te
gaan om zijn avondbrood te eten,
Waarom ook Zijn vrouw was toch
niet thuis! Dan ging hij maar liever
naar de kroeg met zijn kameraden, en
Schele hoofdpijn
is vaak te wijten aan
slechte spijsvertering.
Foster's Maagpillen
verdrijven spoedig uw
kwaal, werken uiterst
zacht en verschaffen
ueen gezonden eetlust,
nieuwe energie en een
opgeruimd humeur.
Maagpillen
a f 0.65 per flacon.
llare wonderbare ontwikkeling
na de ontdekking.
o
Vervolg.
Deze afstammelingen van Porlugeezen
n Indianen werden Mamelukken of
«Caboelos" koperkleurigen genoemd,
om hen te onderscheiden zoowel van
de Portugeezen als van de eigenlijke
Indianen. Later trokken zij op hun
beruchte strooptochten, met de vlag
voorop, met Portugeesche troepen de
binnenlanden in.
Daarom worden zij ook de «Vlagge-
dragers" genoemd, maar zij deden die
vlag alles behalve eer aan. Zij waren
het die hun eigen volk verraadden en
Portugeesche soldaten den weg wezen.
Met deze Mamelukken als gids trokken
de Portugeesche soldaten later de bin
nenlanden in, bedreven de grootste
wreedheden, verwoestten, verbrandden
gehuchten, voerden mannen en vrouwen
als slaven en slavinnen mede om hen
te gebruiken op hun plantages en
meestal ook voor andere minder nelle
echt-portugeesche doeleinden 1 Toen de
Indianen eenmaal zagen en begrepen
waar het om ging, begon er een oorlog
tusschen leven en dood. Verschrikke
lijk zijn da wreedheden geweest van
beide kanten bedreven 1 De Indianen
lieten zich liever uitmoorden dan tot
slaven maken.
Ten slotte, toen de Portugeezen in
Brazilië van hun lieve landgenooten,
die tevens ook in Afrika de beschaving
waren brengen (1) vernamen, dat die
zwartjes daar in Afrika veel gedweëer
en slaafscher van natuur waren, begon
nen zij terstond zulk een misdadige en
schaamtelooze handel in zwarte slaven
enslavinnen.dat dit ten eeuwigen dage
tot schande zal strekken van de Portu
geesche Katholieke natie 1
Het is tot heden toe onbegrijpelijk,
dat de Missionarissen in die tijd niet
meer zijn opgekomen tegen deze gruwe
lijke slavenhandel, waarvan iedereen
wel eens gelezen heeft. Alleen is ons
de gloeiende strafpredikatie bekend van
den beroemden Jezuïten pater, P. Viera.
Het was in de Goede Week van het
jaar 1651. In dp kathedraal van een
van de meest invloedrijke steden ver
hief hij zijn stem! Op ontzettende wijze
geeselde hij de heb- en de heerschzucht
der slaveneigenaars en slavenhande
laars. Een katholieke natie die niet
alleen de slavernij duldde, maar zelfs
ingevoerd had 1
De stad kwam in opstand, diep ge
troffen in hun eigenliefde dwongen de
voornaamsten der stad den Pater de
stad te verlaten en hij mag nog blij
geweest zijn dat hij hel er levend
afgebracht heeft. En ofschoon er sinds
dien een langzame actie begon tegen
de slaverij, duurde het echter nog twee
eeuwen, voordat zij voor goed werd
afgeschaft. (1887). Zoo diep was de
slavernij ingekankerd, dat zelfs vele
kloosters er slaven op na hielden Toen
ik nu bijna twee jaar geleden bij de
Paters Carmelieten te San Paulo .op
bezoek was en heel gemoedereerd aan
tafel zat, zeide mij op eens een een
voudig leekenbroedertje »Kijk, U zit
daar juist op de plaats, waar 60 jaar
geleden de slaven den Pater Prior met
knuppels hebben doodgeslagen." 11 En
jenever. Dan brandde het als vuur in
zijn aderen, en hij vergat het ellendige,
aan een lastdier gelijkende leven voor
enkele uren. s
De gedachte zelfs aan zijn tehuis",
waar Frangine moest huishouden, doch
in plaats daarvan op straal haar tijd
doorbracht, was hem ondraaglijk....
Zijn tehuis!.... Hahal.... Lompen en
vodden, kindergescbreeuw en ruzie!....
Bah! En toch hield hij nog veel van
Frangine op zijn manier. Hij hield zelfs
nog hartstochtelijk veel van haar.
Hij had het onschuldige wezen zoo
lang met jaloersche blikken en be-
leedigende smaadwoorden achtervolgd,
tot zijn ruwe woorden en manieren
haar geheel van hem ontvreemdden.
Zij gevoelde niets meer voor den man,
dien zij eens zoo lief had gehad, en in
wien zij al haar vertrouwen had gesteld.
Hare illusies waren vervlogen, hel
leven aan de zijde van dezen man was
voor haar niets meer dan een ellendig
beslaan, waaraan zij hoe eerder hoe
liever een einde wenschte. Toen hij
zijn verkeerd gedrag inzag, was het te
laat.... Nu knaagde het berouw den
levenslust weg en dreef hem het
jeneverglas in de handen.
De kinderen waren voor hem niels
meer dan gierige, nimmerzatte monden.
Zij waren geheel aan hem ontvreemd
door zijn eigen schuld. Vroeger lachten
die kleine bengels en waren vroolijk,
zij babbelden hem de vermoeienis en
de zorgen weg. Nu huilden zij meestal,
en hun gejammer om eten en brood
maakte hem woedend en dreef hem op