m Weekblad voor VENRAY, HORST en Omstreken. Tweede Blad MANUFACTUREN j taRDERlfiSTO MANUFACTUREN o YQQRDEHIföTf Uit de Landbouwwereld. FEUILLETON Het geheim van Charing Cross. Uit de geschiedenis der lucifers. Zaterdag 13 November 1926 47e Jaargang No. 46 i BLIJKEN TOCH HET J PEEL EN MAA BLIJKEN TOCH HET PRIJS DER ADVERTENTIEN 1—8 rcgi-ls 60 cl., per regel 7'/« ct. bij abonnement lager tarief. Uitgave van FIRMA VAN DEN MUNCKHOF Telefoon 51 VENRAY ABONNEMENTSPRIJS p. kwartaal: voor Venray 65 ct., p, p. 75 ct voor het buitenland bij vooruitbetaling f 1.30, af?, nummers 5 ct Kringerigheid bij Aardappelen. Van kringerigheid of het »vuur" hoorde men dezen zomer meer dan anders, misschien in verband met de natheid van het jaargeiij. De aard van het besmettende organisme is nog on bekend de aangetaste knollen ver- toonen bij het doorsnijden bruine kringen, welke uil een bepaald punt uit de oppervlakte schijnen uit te stralen. Niet uil het poolgoed. maar uil den bodem komt de besmetting. Eens poollen wij knollen, die zeer kringerig waren loch was de oogst volkomen vrij van kringerigheid. Onze ervaring bevestigde do meening van Prof. Quanj r te Wageningen, dat de ziekte niet voorkomt waar kunstmest wordt ge bruikt. In de bemestingswijze is dus een deugdelijk middel gelegen om het ontslaan der ziekte te verhinderen. Kalk en kali vooral gaan haar legen. Toch moet men met het kalkgebruik voorzichtig zijn. Kalkbemesting heeft vaak tot gevolg groote uitbreiding der schurftziek e, al is het waar, dat daarbij hel gewas groote oogsten geeft. Bij een tekort aan kalk blijven de aardappelen glad; is echter het beschot kleiner. Als het kalklekort nog grooter wordt, ontstaat kringerigheid. Kringerigheid is erger dan schurft, die juist op den kalkrijken grond zich vertoonI, en wasrvan de woekeringen bij hel schillen van den knol worden verwijderd. Is een aardappelsoor t vat baar voor kringerigheid dan blijkt dit al in de eerste jaren zoo kan men al spoedig vaststellen, welke soorten de ziekle zullen krijgen of niet Onvatbaar zijn de Paul Kruger, de Succes en de Tliorbecke; dit zijn alle fabrieksaardappelen. Van do eelanrd appelen (vroege soorteh) zijn onvaibaar gebleken Bintje, Triumph (onvatbaar ook voor de wratziekle, maar over welks smaak 'verschillend wordt ge oordeeld), Ceres en Industrie Prof. Quanjer, die op den Planlenteelldag dezen zomer le Wsgeningen gehouden, een voordracht hield over de kringerig heid bij aardappelen, stelde ook de vraag, of een aardappel, die bij het doorsnijden vlekken vertoont, allijd kringerig is Zijn antwoord wss »Neen, hij kan ook zijn aangestest door Phy'ophtora infestans, d.i de gewone aardapp9lziekl8." Zoo is de kringerig heid ook vooral verward geworden met de Net necrose, een ziekte, die niet uit den bodem voorkomt, maar waa'bij de besmetting wordt overgebracht met het poptgoed. De Boerenleenbanken. Geen instelling van sociaal economi sche beteekenis heeft in betrekkelijk korten tijd zulk een plaats in ons maatschappelijk leven ingenomen als de boerenleenbanken. In een kwarteeuw tijds zijn er op het platteland 12 13 honderd opge richt, onder het deviesVan de boeren, voor de boeren. Dat wil zeggen met de gelden, door een deel der boeren legen een matige, billijke ren la bij de bank belegd, worden andere boeren 32. Ké 1 riep Helherwick uit. Dat is interessant! vertel er van. Wel, ik zeide u reeds, dot lady Riversreade gistermorgen omstreeks half tien uit Londtn hier terug kwam, ging Rhona voort. Majoor Penleney arriveerde met haar. Wie is' majoor Penteney, vroeg Malherfield. Hij is een gepensionneerd officier, die zich buitengewoon voor lady Rivers reade's home interesseert en de belangen er van in Londen behartigt, antwoordde Hetherwick. En miss Hannaford denkt, dat hij van de stichteres houdt. Ik heb hem gezien, zag hem Zondag met lady Riversreade. En, voegde hij er bij, ter wijl hij zich tot Rhona wende, majoor Penteney is met haar teruggekomen? Zoodra zij gearriveerd waren ik zag hen uit het venster van mijn bureau aankomen staken zij naar het home over, vervolgde Rhona haar relaas. Het trof mij, dal zij er beiden zoo ongewoon ernstig, zelfs somber uitzagen. Zij spraken enkele minuten met mij over zakelijke aangelegenheden. Dan begaven zij zich naar het privé- kantoor van lady Riversreade. Zij bleven daar geruimen tijd. Lady Riversreade aan bedrijfkapitaal geholpen, eveneens legen zoo billijk mogelijke rente. Het verstrekken van goedkoop bedrijfscrediet heeft steeds op den voorgrond gestaan, en dit is nog het geval, ofschoon ook binnen zekere perken gelden onder hypothecair verband worden verstrekt, en ook, eveneens binnen zekere gren zen, z.g. grond of stichtingskapitaal wordt verleend aan coöperatieve ver enigingen voor het bouwen van ui vel fa brieken, kunalmesl magazijn en; maalderijen, aardappelmeel- en carton- fabrieken, enz. Da locale banken zijn vereenigd in Centrales, gevestigd te Utrecht en Eindhoven, en «taan daardoor in onderling verband. Tusschen de locale banken en de Centrales is een geregeld geldverkeer, terwijl op de gesiie der banken een strenge, nauwgezeUe con trole vanwege de Centrales wordt uitgeoefend. Welk een vlucht deze credietlichamen genomen hebben, kunnen we zien uil het jongste Jaarverslag en de daaraan toegevoegde uitvoerige Mededeelingen van de Centrale Raiff-risenbank to Utrecht. In 1924 is een winst gemaakt van meer dan een millioen; voor het eerst sinds het bestaan der Organisatie; dat was ruim 2 ton hooger dan in 1923 De reserves bedroegen op 't eind van '24 bijna 5 millioen. De verzamelbalans sluit met een bedrag van ruim 245 millioen Bij vergelijking met andere banken slaat de bank geen kwaad figuur. De Nationale Bankvereeniging had in haar balans per 31 Dec '24 een eindcijfer van bijna 100 millioen, dus ongeveer twee vijfde van het pas ge noemde cijfer; de balans van de Rot terdamsche Bankvereeniging toonde per 31 Dec. '24 een eindcijfer van ruim 260 millioen. Uil deze vergelijking blijkt, dat de Coöp. Centr. Raiffeisen bank te Utrecht mag gerekend worden tot de grootste financieele instellingen van ons land. Er is een gestadige en krachtige groei, getuige de eindcijfers der balan sen over de jaren 1921 tot 1924, welke zijn 157 milliöen, 214, 225 en 245 millioen. Omtrent de locale banken vinden we vermeld, dat einde '24 aangesloten waren 112894 leden dat het aantal spaarboekjes was gestegen tot 213687. Ilel aandeelenkapilaal be droeg per 31 Dec. '25: f2,251,000, waarvan gestort f 73940; de hieraan verbonden aansprakelijkheid beloopt f 11,255,000. Met da reserve bedroeg de totsle waarborg voor crediteuren een kleine 16 millioen. Hetgeen een respec tabel bedrag mag heelen. Korte wenken en mededeelingen. Van de fijnheid van kalk en merge' hangt de werking zeer veel af. Ge wone, bijlende kalk wordt in den grond al heel gauw koolzure kalk, en het zou in veie gevallen le prefereeren zijn kalk, en geen mergel, te gebruiken, indien de uitgestrooide kalk even fijn was als meigel. Nu dit meestal niet het geval is, moeten we de voor keur aan mergel geven. Men denke er aan, dat beschimmelde stalmest voor een groot deel bedorven ie. Natten grond bewerken is fout. Als men ook het koren op rijen zaait, kan men schoon land krijgen men schoffelt dan met een handschoffel 2 lot 4 rijen of met de schoffel machine, door een paard getrokken. Bij te weinig kalk in den grond kan de Hooghalensche of zure ziekte de ge wassen aantasten bij te veel kalk de Veenkoloniale haverziekte. Laat daarom uw grond aan het Proefstation onder zoeken 1 Houdt hel »mijn en dijn" hoog I Denk om het oude boerenrijmp- je: Een steel of een wisch, Dien hsalt men waar hij is; Maar slieten of spurwestaken, Daar mag men geen gebruik van maken. Weet gi| dit 7 Indien de boerderij zoover van een electrische kabel afligt, dat de aanslui ling daaraan een hooga uitgave vordert, dan is het voordeeliger, door een eigen installatie zijn boerderij van licht en kracht te voorzien. Koeien hebben een afkeer van varkensmest en grazen niet gaarne in een wei, waar vaak varkens loopen. De wereldhandel in boter is sterk toegenomen do totale boteromzet be droeg in 1925: 128 millioen pond meer dan in 1924, namelijk 950 millioen pond. Australië heeft zijn producten meer dan verdubbeld, ook in ons land nam de productie belangrijk toe; zij nam echter af in de drie voornaamste productiegebieden Deneraarken, Argen tinië en Nieuw Zeeland. Er zullen tien nieuwe lagere land bouwscholen worden gestichter wordt althans door de Regeering f50000 voor aangevraagd Er is in vele landen een teruggang in de prijzen der landbouwvoorlbreng selen. Sedert Juni 1925 heeft een gemiddelde prijsvermindering plaats gehad van 15 pCt., die vermindering was Datuurlijk in de onderscheiden landen verschillend, b v. in Duitschland slechts 5 pCtin Zwitserland 10, in Frankrijk 22 pG»., in Denemarken zelfs 42 pCt, door de slijging van de Deen 8che kroon, in Noorwegen door de stijging van het Noorscbe betaalmiddel 41 pCt. In de Vereenige Stater. (New York) gingen de prijzen daarentegen naar omhoog met 33 pCt., dus één derde, maar ook daar liepen ze van April tot Juni geregeld achteruit. Br. ging vervolgens alleen weg en ik zag haar het park doorwandelen. Majoor Penleney kwam daarop naar mij toe en zeide dat hij eenige oogenblikken een particulier gesprek met mij wilde hebben. Voorzooverre ik mij herinneren kan, zeide hij: miss Fealherslone Malherfield keek verbaasd op van zijn bord. Hé, zeide Malherfield, miss.... Fealherstone Dat is de naam, waaronder miss Hannaford daar bekend stond, zeide Helherwick. Haar moedernaam Ik heb het u toch moeien zeggen, herinnert ge u niet Ja, ja, stemde Matherfield brom mend in. Ge hebt het me gezegd, zeker Ik ben nog zoo'n beetje in de war, met dat zaakje van gisteren, begrijpt ge Miss Featherstone, ging Rhona voort. Ik geloof dat ge wel opgemerkt zult hebben, dat lady Riversreade on langs bezocht is tweemaal door een, die zich dr. Cyprian Baseverie noemt. Zeker, antwoordde ik, ik heb dr. Baseveri beide malen gezien. Nu, ging majoor Penteney dan voort. Ik denk niet, dat hij een diepen indruk op u gemaakt heeft I Geen diepen indruk, majoor Pen teney, bevestigde ik, tenzij een uiterst ongunstigen. Ge houdt niet van zijn uiterlijk, hé? vroeg hij met een lach. Gij zeker wel 1 informeerde ik I Ik heb dal heerschap nog nooit gezien, antwoordde hij, maar ik ver wacht hem, hedenmorgen nog. Daarom Voor Allen die Sukkelen met Verstopping of moéilijken, tragen 6n onregelmaligen Stoelgang zijn Mijnhardt's Laxeertabletten onmisbaar Werken vlug zonder kramp of pijn. Bij Apothekers en Drogisten. Doos 60 ct. Kan het tegenwoordig geslacht zich nog wel indenken in den tijd, toen men door het legen elkander wrijven van stukken hout of door staal, steen en een stukje zwam vuur poogde le verwekken Men mag aannemen, dat de herinnering aan al de ouderwetsig- heden totaal verdwenen is. En toch zijn er pas eenige tientallen van jaren verloopen, sedert de eerste phosphorus lucifers werden ingevoerd, die de weg bereiders waren voor onze tegenwoor dige lucifers. Het zal zeer weinigen bekend zijn, dat de staatsgevangenis Hohenasperg wilde ik juist een woordje met u spre ken. Ik denk, dat hij zich rond den middag wel zal aandienen om, zoo als hij, naar ik hoorde, ook vroegere keeren deed, lady Riversreade te spreken. Nu zou ik willen, dat ge den portier Mitchell waarschuwdet, hem dadelijk binnen tebrengen, als hij komt Mitchell behoeft niet te zeggen, dat lady Rivers reade niet binnen is. Zij zal niet binnen zijn maar hij moet hem onmiddellijk aandienen. En gij 'zelf zult wel zoo goed zijn niet om hem n8ar het privé kantoor te brengen. In plaats vandaar lady Riversreade te vinden, vindt hij mij. Is dat duidelijk? Volkomen duidelijk, majoor PeD- teny, antwoordde ikik zal er voor zorgen. Er is nog iets anders, zeide de majoor. Nadat ik enkele oogenblikken kort en bondig met den man zal ge. sproken hebben, zal ik even bellen. Ge moet dan binnenkomen en Mitchell medebrengen. En dat is alles, voor het oogenblik. Ik begrijp u, antwoordde ik. Ik zal voor alles zorgen. Maar daar ge den kerel nog nooit ontmoet hebt, zou ik u toch één ding willen zeggen de vent ziet er uil, alsof hij beslist gevaar lijk is. Majoor Penteney glimlachte bij deze woorden. Dank u, zeide hij. Ik ben daarop al voorbereid, miss Featherstone. Ge hebt een goed inzicht. Rhona pauseerde een oogenblik om haar aandacht even aan de gerechten te kunnen wijden. Maar vork en mes in Wurtemberg, waar da dichter Schubert tien jaren lang (17771787) als het slachtoffer van dispotische willekeur zuchtte, het uitgangspunt is der uitvinding, door welke do sombere vesting een lichtbron werd voor de geheele menschheid. In het jaar 1832 had het politieke volksfeest te Harnbach in den Pallz plaals gehad en eon der deelnemers aan deze demonstratie, Johann Friedrich Kammerer uit Ludwigsburg, werd met vele anderen tot vestingstraf veroordeeld en evenals destijds de ongelukkige Schubert, gevankelijk naar den Hohen asperg overgebracht. In tegenstelling met zijn gewoldadigen, ruwen voor ganger, had de toenmalige commandant der bergvesting een zeer humaan karakter, waardoor hij de geneigdheid aan den dag legde om het lot der ge vangenen zooveel mogelijk te verzach ten Nadat Kammerer hem had meege deeld, dat bij vroeger veel aan schei kunde had gedaan, stond de com man dant hem toe in zijn cel een klein laboratorium in le richten. De gevan gene was hierdoor in de gelegenheid om het vroeger door hem overwogen vraagstuk tot verbetering van de bestaande middelen (ol het opwekken van vuur uit te werken. In 1833 kwam hij op het denkbeeld om het licht ont vlambare phosphor als grondmaleriaal te bezigen en na eenige proefnemingen elukte hem de samenstelling en ver reeg hij een stof, die in drogen toestand gemakkelijk bewaard kon worden en licht ontvlamde. Men zal zich de enthousiaslische vreugde van den uitvinder kunnen voorstellen, toen hij <»p den wand zijner cel den eersten lucifer aanstak 1 Hoe veel eer zou hij niet genieten, wanneer hij uit de gevangenis ontslagen, aan de wereld zijn uitvinding, een goed- koope, gevaarlooze en gemakkelijke vervoerbare vuurbron, bood. Doch de ondank der wereld, maar bovenal die van zijn eigen landgenooten trof ook dezen uitvinder Beschermend patentrecht bestond destijds in Duitsch land nog niet, kapitaal stond Kammerer niet ten dienste, maar niettemin arbeidde hij. toen hij in zijn vaderland was teruggekeerd aan de verwezenlijking van zijn plannen, ondanks de tegen4 werking van ettelijke concurrenten, die zich al heel spoedig voordeden, totdat een zware slag plotseling al zijn ver wachtingen in rook deed vervliegen In 't jaar 1835 werden de slrijklucifers in bijna alle Duitsche Staten verboden. De loenma'ige verordening van een Hannoverschen provincialen autoriteit herinnert onwillekeurig aan de komi sche bepalingen, waarmede de eerste spoortreinen werden bestreden en veroordeeld. Zij luidt als volgt »Daar de onlangs in gebruik geko men wrijfvuurontsteekwerktuigen (I) gevaarlijk bleken te zijn voor het ontstaan van brand, zoo wordt bij deze onder goedkeuring van het koninklijk ministerie van binnenlandsche zaken Besloten dat de verkoop van zoogenaamde wrijfhoutjes, van wrijfzwam en van alle srlikelen, die door het strijken over een ruw vlak vlam vatten, van heden af is verboden op poene van confiscatie en een geldboete van 5 lot 10 thaler. Zij die dergelijke artikelen tot ver koop in voorraad hebben, zullen op poene van gelijke straf deze artikelen van Hetherwick en Malherfield deden hun dienst niet; beide mannen waren het was duidelijk, geheel in het ge hoorde verdiept. En Mstherfield begon plotseling te glimlachen, terwijl hij Hetherwick een onmiskenbaren wenk gaf. Goed.... goed. goed 1 mompelde hij in een uiterst vroolijke stemming. Ik zie het daglicht in de verte glooren. Uitstekend.... als ge gereed zijt, miss Featherstone Welnu dan, ging Rhona na een pear minuten stille door, rond den middag arriveerde dien dr. Cyprian Baseverie. Ik had Mitchell reeds zijn instructies gegeven en hij bracht Base verie onmiddellijk op mijn kantoor. Öaseverie was klaarblijkelijk in de beste aller stemmingen. Hij trok een paar grimassen toen hij mij zag, alsof hij verwacht had, dat ik het besterven zou, als ik hem zag Ik gaf geen anl woord op 2ijn begroeting. Ik stjnd dadelijk op en bracht hem bij de deur van het privé kantoor en sloot deze achter hem, toen hij den drempel over schreden had. Dan begon ik te lachen hij kon niet zien, wie op hem zal te wachten, voor hij geheel in de kamer stond en ik had reeds uit de woorden van majoor Penteney begrepen, dat de begroeiing nu juist niet vroolijk en aangenaam zou zijn. Matherfield wreef zich in de handen. Goed.... goed! lachte hij. Ik wou, dat ik in die kamer geweest was. Nu, het duurde niet lang, voor ik er was, m. Malherfield, zeide Rhona. Ik was natuurlijk ontzettend nieuws- jicht, «pit, «tram- heid in de ledema ten behoeven U niet meer te kweller». Grijpt naar het heerlijke wrijfniid- del, dat tot diep Üo de huid zijn welda dig verzachtende werking voortzet, Uw spieren lenig maakt en Uw pij nen verdrijft, den beroemden AKK£?.'j binnen een te bepalen termijn uit het koninkrijk hebben te verwijderen. De overheid zal overtredingen van deze verordening onderzoeken en volgens voorschrift bestraffen." Nu maakten de vreemde speculanten van de gelegenheid gebruik om de Duitsche uitvinding te exploiteeren en eerst nadat andere staten de lucifers- fabricatie toelieten, volgde óok Duitsch land. Kammerer stierf in 1857 als eon gebroken man in het krankzinnigen gesticht van zijn vaderstad Ludwigs burg. Als Uw Kind Hoest geeft het dan onverwijld de genezende Mijnhardt's Thijmsiroop Hoest8lillend, slijmoplossend, verzach tend. Bij Apothekers en Drogisten Flacon 75 ct. Naam Mijnhardt op verpakking. Let hierop. Bevrijd uw lichaam van urinezuur Bij verzwakte nieren brengen urine zuur en andere vergiftige onzuiverheden uw heele gestel in de war. Daarom is het zoo gevaarlijk om waarschuwende, vèrschijnseleu te verwaarloózen zooals rugpijn, urinesloornissen, blaaskwalen, rheumatische pijnen, stijve en gezwol len gewrichten, gruis of neerslag in de urine, ischias en spit, gerommel in de ooren, hoofdpijn, duizeligheid en zenuw achtigheid. Gij dient de behoorlijke werking uwer nieren te herstellen, waardoor zij de vergiften uit uw bloed filtreeren. Het is onverantwoordelijk om de kans te loopen, dat zich blaasontsteking, chronische rheumatiek, waterzucht, steenvorming in de nieren of blaas, en gevaarlijke chronische nierziekten ont wikkelen. Duidelijk is, dat gij bijtijds uw nieren moet opwekken en versterken. Wacht niet langer I Gebruik Foster's Rugpijn Nieren Pillen, het specifiek niermiddel, in geheel Nederland om zijn succes bekend. Duizende dankbare mannen en vrouwen zeggen, dat Foster's Pillen hen geholpen hebben, en zij kunnen ook u gezond maken en houden. Verkrijgbaar (in glasverpskking met geel eliket let hiér vooral op) Cïj apotheken en drogisten -è f 1,75 per flacon. 35 gierig om te weten, wat zich daar af speelde, maar de deur sluit volmaakt en ik hoorde geen klank, geen zenuw achtige stemmen of iets van dien aard. Maar binnen tien minuten klonk do bel, kort en krachtig. Ik riep Mitchell, hij is een kleine, gespierde, zeer vast beraden gewezen sergeant en wegingen binnen. Ik overzag alles met een blik. Majoor Penleney zat aan het schrijf bureau van lady Riversreade. Op het platte vlak lag een revolver, waarmede Penleney's rechterhand speelde. Hahl riep Maihei field uit. Om zekerheid te hebben. Mooi zoo. Fijn! Tegenover het schrijfbureau stond Baseverie, die eerst naar majoor Pen teney staarde en dan naar ons Het is moeilijk te beschrijven, hoo hij er uit zag. Ik denk, dat de voornaamste uit drukking op zijn gelaat tr eene was van de hoogste verrassing. Verrassing? vroeg Hetherwick. Verrassing. Overdondering 1 Hij geleek veel op een man, die juist iels gehoord had, wat hem onmogelijk te hooren toescheeD. Maar er was ook een uitdrukking van wilde woede en razernij En ais majoor P.iteney die revolver niet aan hri einde van zijn vingers gehad had, zou ik vast hard weggeloopen zijn. Nochtans, niet ik behoefde weg te loopen. Zcodra als Mitchell en ik binnen waren, begon majoor Penteney te spreken.... heel kalm. Hij wees op Baseverie Miss Feather-

Peel en Maas | 1926 | | pagina 7