Weekblad voor VENRAY, HORST en Omstreken. Angelus. Provinciaal Nieuws. Dit nummer bestaat uit TWEE bladen. Uit de Mijnstreek. Provinciale Staten. Attentie Zaterdag 19 December 1925 46e Jaargang No. 51. A BONNEMRNTS PRIJS PER KWARTAAL: voor VENRAY 65 c. franco per post 75 e. voor het buitenland (bij vooruitbetaling) f 1,30 afzondert, nummers 5 c. MAAS Uitgave van FIRMA VAN DEN MUNCKHOF, VENRAY Telefoon BI. PRIJS DER ADV ERTENTIEN 1—8 regels 60 ct elke regel meer 7ci Advertentiën bij abonne ment groote reductie. 't Is guur buiten! De wind giert door de straat, fluit in de sehoorsteenen dat je 'l in de kamer kunthooren. Binnen is het lekker. De kachel staat rood en als je er zoo nu en dan eens in port springen de vonken in een wervel de schoorsteen in. De schoenmaker en zijn knecht zit ten ijverig te werken. De rug wat gebogen, oogen turend naar de nieuwe zool van de schoen die tusschen de knieën is geklemd. Telkens gaal de hand naar het bakje en grijpen de vingers een nieuw pinnetje. Even wordt het op de zool gedrukt, tik, lik en dan klop, klop, klop... en weg is de pin. Opeens een klokkeslag, driemaal her- huald. Even kijkt baas op naar de klok, mompelt: «Angelus." «De Engel des Heeren heeft aan Maria geboodschapt." De knecht legt z'n gereedschap neer en antwoordt met rustig geluid: «EnZij heeft ontvangen van den Heiligen Geest." «Wees ge groet Maria... 't Is zomer. De zon staal hoog aan de hemel en straalt de ruggen gloeiend warm die over het land gebogen zijn en doet de korenaren zwellen tot ze hard worden en heel dik. Da koppen hangen omlaag moe van het dragen. Ze Ijken wel veroordeelden die zware aren die wachten op de zeis en het hoofd laten hangen. Dan komt de oogst. Kijk, twee, drie vier man aan 't werk. Armzwaai naar achteren, lichaam iels gerekt en dan weer zwaait de zeis naar voor en heel het lichaam" buigt zich mee. Je hoort de zeis over de stoppels schuren. Nu en dan stopt er even één zijn rhytmisch werk en strijkt met schurend geschuif z'n slijpsteen over het scherpe van de zeis. Op, eens de «Angelus" 1. Alle werk ligt stil. 'n Hand grijpt de pet van 't hoofd en hel en flink klink1 er een jonge stem of bromt er een oud en zwaar geluid: «De Engel des Heeren heeft aan Maria geboodschapt." Zöö was 't jaren en jaren achtereen. Altijd trouw op tijd werd bij de paters 't Engel des Heeren geluid. Tot ineens «broeder Vuur", in een tooze bui zeker, or een einde aan maakte. Wanneer 't nu twaalf uur is, denk je zoo nu en dan wel eens, waar blijft loch de Angolusklok. Tot je weer met 'een schok die vreeselijke brand in de her innering komt. En 't Angelus wordt vergelen.... Dat gebeurt één dag en twéé en ten slotte is een van de mooiste en liefe lijkste Roomsche gebruiken die er zijn, verdwenen. En toch hel Angelus luiden is zoo schoon, zoo vol beteekenis, zoo roerend van godvruchtigheid. Driemaal daags worden we herinnerd aan Maria's groote gehoorzaamheid. «Mij geschiede naar Uw Woord." Drie maal daag: hooren we weer verkondigen het mysterie: «Het Woord is Vleeseh ge worden en dat Hel onder ons heeft gewoond." Het klooster is verbrand de Angelus klok verstomd. Maar toch vouwen we onze handen en blijven bidden, als weleerDe Engel des Heeren heeft aaa Maria geboodschapt... Wees gegroet, Maria.... N. De mynwerkersloonen. De Zondagsarbeid. Als men de maandelijks gepubliceer de statistiek over de mijnwerkersloonen zou kunnen of mogen gelooven wie do statistiek samenstelt is ons niet be kend, doch wel welen we, dai bv. van werknemerszijde daaraan geen deel kan worden genomen en daaraan mag toch niet getwijfeld worden, dan zijn er onder de mijnwerkers helaas niet velen die eén behoorlijk stuk brood verdienen. We weten niet b.v. hoeveel meester-houwers er onder de mijnwerkers zijn doch hun getal is betrekkelijk gering vergeleken met het groote mijnwerkersleger van circa 31000 man, dat in en op de mijnen werkt. De meester-houwers zijn de best geschoolde arbeiders en zij moeten veelal uit Duitschland worden «inge voerd," daar de meester-houwers en ook de schietmeesters, ploegbazen en houwers niet met een vloek en een zucht le vormen zijn, en op 'n rijpe ervaring ondergrondsch moeten kunnen bogen, alvorens zij 'l tot de genoemde betrekkingen kunnen brengen. In Kerkrade leeft ook nog een belangrijke kein van meester-houwers en houwers, •wijl de Kerkraadsche bevolking van geslacht tot geslacht den mijnbouw de overige Limburgsche mijnwerkers nog zoo heel lang niet 't beroep van mijnwerker kozen dikwijls door de omstandigheden daartoe gedwongen en zoodra ze maar eenigszins de kans zagen, weer hun oud handwerk opvat ten. Volgens de October-statistiek ver diende een meester houwer gemiddeld in die maand f 7.96 per dag, zonder duurletoeslag en f 8.39 per dag inclu sief duurtetoeslag. Op deze «zwaar"- betaalde mijnwerkers, de matadors van het loon, zouden we hen kunnen noemen, volgen do schietmeesters, die de electrische ladingen voor de slecn- kolenlagen uit elkaar doen springen en de ploegbazen met een gemiddeld loon van f 7.19 per dienst. Dan volgen de houwers, de eigenlijke mijnwerkers die jaren lang in de mijn moet hebben gewerkt alvorens zij tot houwers kun nen worden aangesteld. Wij achten het beroep van houwer wel een der meest gewichtige van de arbeiders die onder den grond werken Welnu 't gemiddeld loon van een hou wer bedroeg f 6.13. Houwers, die ook dienst doen als stutters, dus de kolen- gangen met houtwerk stutlen, schragen, maken een gemiddeld loon van f 5.79 hulphouwers verdienden f5.32, sleepers op posten— de mijnwerkers, die de ge vulde kolen wagentjes in de mijn voort duwen maakten een gemiddeld loon van f 4.73 per 8 urigen órbeidsdsg. De overige sleepers, boven 18 jaar, ver dienden gemiddeld f 3.89, de le sein gevers an locomotief-machinisten f 4.97 de 2e seingevers en pompen-machinis- f 4 58, de stalknechts en overige ar beiders boven 18 jaar f 4.27. De ar beiders onder de 18 jaren gingen naar huis met een gemiddeld loon van f2.66 per dag. De bovengrondsche mijnwerkers ver dienen enorm lager. De geschoolden (eerste vakgroep) behaalden een gemid deld loon van f 5.23, de geoefenden (tweede vakgroep) van f 4 68, de derde vakgroep (ongeschoolden) van f 4.14- per dienst. Arbeiders van 2122 jaren verdien den f 3 12 per dienst, van 19—20 jaar f 2.48, van 16—18 jaren van f 1.64 en arbeiders beneden 16 jaar van f 0.95 per dienst." De toonen loopen dus boven- en on dergronds aardig uit elkaar en wie als huisvader met een flink gezin met een loontje van f 3.50 ongeveer maat huis moet gaan, weef, dat niet alleen schraalhans keukenmeester is, doch het is voor zulke huishoudens schier onmogelijk oin door de wereld te ko men. Want van die loonen van onge veer f 4 moet nog af de bijdrage aan het Algemeen Mijnwerkersfonds, de spoorwegkaart en voor anderen weer het onderhoud van het rijwiel, hel rijwielplaaijp, de contributie voorden vakbond, die ook al niet gering is enz. enz. In 1914 vroegen de Staatsmijnen Duitsche mijnwerkers legen een gega randeerd loon van f3.50 per dag. In October bedroeg het gemiddelde houwersloon f 6.13, dus nog niet het dubbele van 1914. Als men nu weet, dat de levensstandaard sinds 1914 meer dan verdubbeld is, dat de huren enorm hooger zijn, kleedingstukken, schoei sel enz. enz. alles wel 't dubbele van vroeger, dan blijven de huidige loonen verre beneden die van 1914, den eco- nomischen toestand van toen in aan merking geuomen en vergeleken met dien van thans. En daaraan is ook de blijvende ma- laisetoesland in de zakenwereld der mijnstreek toe schrijven. De winkeliers klagen steen en been. en hebben niets of al bedroefd weinig le doen. Er zit geen geld onder de menschen, is de algemeen gehoorde klacht of verzuch ting) zooals men het gelieve te noe men naar verkiezing. Het geld rolt niet; de koopkracht van hel publiek dat voor het overgroote deel uit mijn werkers beslaat, is er niet meer, ze is verdwenen. Neen: in onze mijnstreek zijn de toestanden verre van rooskleurig. En het zal nog heel lang duren, alvorens alles weer normaal is, d.w.z. de toe standen gelijk aan die van 1914 of die eenigszins die benaderen. Doch, daar wij 't rad van den tijd niet kunnen omdraaien en het ook al evenmin mogelijk is met een handbe weging het in andere banen le sturen, zullen wij geduldig moeten afwachten, dat het verbroken evenwicht, in alles en alles in de maatschappij waarneem baar, hersteld worde. Ondanks de slechte tijden voor de mijnindustrie, behoeft men 't vertrou wen in een gezonden toestand voor onzen mijnbouw niet op te geven. Anders zouden de mijndirecties zelve bij de pakken gaan zitten, terwijl haar aandacht er steeds op gericht is en ook was, om het afzetgebied te ver- grooten, de bedrijven te perfection- neeren en zelfs nieuwe schachten aan te leggen en zoodoende het aantal mijnwerkers te doen toenemen. ^7 Reuzensorteering Nieuwjaarskaarten en Nieuwjaarsbrieven FIRMA VAN DEN MUNCKHOF Htm blijft nog steeds de onrust en de be roering bestaan tengevolge van het besluit om op Zondag le laten werken, Als men alles achteraf beschouwt, kunnen van deze beslissing, die in de contactcommissie viel en waarbij zich de Christelijke (katholieke) Bond nood gedwongen rnoest neerleggen. Hopelijk zal het niet te lang duren, dat deze maatregel weer tot het verleden zal behooren. De beslissing heeft veel kwaad bloed gezet. Een hoofdbestuurslid van den Chris lelijken Mijnwerkersbond gaat in zijn ijver zoover, om proleslvergaderingen legen den werkdag op Zondag le beleggen. Ofschoon het heele hoofdbe stuur, hoe ongaarne dan ook, voor het voorstel der directies moest stemmen Op dergelijke "wijze brengt men nog meer verwarring. Dat de socialisten een abonnement bezitten op de «wijsheid" is bekend en dat de socialisten voor hun beschul digingen geen bewijzen behoeven aan te halen, is al evenzeer bekend. In een nieuw socialistisch blad wordt de bekende professor in de staathuis houdkunde, de Z.E. H.G. heer v. d. Muhlen (Rolduc) die doceert aan de Volksuniversiteit te Heerlen, «beschul digd" door een «bewust" arbeider, dal hij zijne lessen voorleest uit één boekje, dat le «verkrijgen" is te Gladbach. Arme bewuste. Prof. v. d. Muhlen zal met ons eens hartelijk lachen over zooveel onverstand, of zooveel, onwetendheid. Wat zouden die papen ook kennen Als men lid is van de S. D. A P. meent men een hoog- leeraai'szelel te kunnen bezetten aan een staatsuniversiteit N. K. KOOLPUTTER, Billijke schoolgeldregeling. Do R. K. Bond voor Groote Gezinnen en conc billijke schoolgeldregeling. Het schijnt wel dat de behartiging van de belangen der groote gezinnen het best is toevertrouwd aan kleine gemeenten. Onlangs mochten wij wijzen op het schitterend voorbeeld van Blerik Thans is het de vroedschap van Tegelen, die den moed toont daad werkelijken steun aan de groote ge zinnen te verleenen, door een school geldregéling in te voeren die geheel en al in den geest is, die door den Bond voor groote gezinnen wordt voorgestaan. Aan welke eischen dient een billijke schoolgeldregeling le voldoen le. Zij moet rekening houden met het draagvermogen. Hoe-meer inkomen, hoe meer school geld. Hoe meer kinderen in het gezin zijn, des te lager het schoolgeld. 2e Zij behoort rekening te houden met het geheele aantal kinderen ten laste. Naar ons oordeel kan dit het best bereikt worden door de belastbare som lot maatstaf te jiemen. 3e. Voor meerdere schoolgaande kinderen moet een aanmerkelijke reductie plaats hebben. Bij de beslaan de schoolgeldregeling heeft men zich dat bereikbaar gedacht door de toepas sing van den kinderaftrek. Evenwel nagenoeg zonder resultaat; het middel is tot dit doel ondeugdelijk. Welnu met deze eischen heeft de nieuwe schoolgeldregeling van Tegelen rekening gehouden. Natuurlijk is het schoolgeld afhan kelijk van een tarief door een gemeente ontworpen daarom is het in 't alge meen genomen moeilijk een en ander onder cijfers te brengen. We wenschen echter den nadruk te leggen op het feit dat door den Raad van Tegelen belangrijke reducties zijn verleend bij meerdere schoolgaande kinderen uit één gezin. Het 2e kind betaalt 75 pet. van hel tariefhet 3e 50 pethet 4e 25 pel. terwijl het 5e kind vrij is De Raad der gemeente is zich wel bewust dat de tegenwoordige onder wijswet zoodanige reductie niet meer kent, doch daar de Regeering reeds voor enkele gemeenten, zooals Den Haag en Helmond aan een zoodanige reductie hare goedkeuring hechtte, zal ook deze regeling wel goedgekeurd worden. En hoe sterker de drang des le eerder zal de onbillijke regeling der wet 1923 voor goed verdwijnen. Een nieuwe regeling is althans doorZ.Exc. den Minister van Onderwijs toegezegd. Gaarne brengen wij hulde aan den Raad van Tegelen, die getoond heeft den moed te bezitten, den lande duide lijk te maken, hoe een billijke school geldregeling ingericht moet worden. Tegula docetDe Limburgsche dorpen gaan voorop 1 J.W F. VAN MEEGEREN, Vnor7iHpp NaH R K r ifc In de Dinsdag te Maastricht geopen de najaarszilling van Provinciale Staten van Limburg werd de heer H. Triene kens, van Venlo, als lid van Prov. Stalen beëedigd. De voorzitter, de heer Commissaris der Koningin, herdacht in warme bewoordingen de' nagedachtenis van wijlen dr. Dubois, van Venlo, en her innerde aan hetgeen de overledene in verschillende functies en als lid van Prov. Staten in hel algemeen belang heeft gedaan. In het bijzonder memo reerde spr. hetgeen dr. Dubois verrichtte als lid van de Commissie van Toezicht en Advies van het sanatorium te Horn en gedurende korten tijd als lid van Gedeputeerde Staten. Daarna had de verkiezing plaats van een nieuw lid van Gedeputeerde Staten. Er werden 44 stemmen uitgebracht. Bij eerste stemming werd met 32 stemmen gekozen de heer J. Poels van Venray. Óp de heeren Basten Baten burg, Venlo, was 1 stern uitgebracht, op de heeren Klijnen, Maastricht 1, Vaessen, Maasbree 2, Paris, Maastricht 4, van Óppen, Maastricht 1 en Janssen, Helden 1 stemmen 2 blanco. Mededeeling werd gedaan van requesten der Kamers van Koophandel voor Midden Limburg en Noord Lim burg, waarin instemming wordt betuigd met het request der Kamer van Koop handel te Maastricht betreffende het voorstel tot weggeldheffing. Verder werd mededeeling gedaan van een request der Vereoniging tol bevor dering van het Vreemdelingenverkeer, van het bestuur van den A. N. W. B van de Kon. Ned. Automobielclub en van de Kon. Ned. Molorrijdorsvereeni ging, houdende bezwaren tegen de weggeldheffing. De verschillende stukken behoorende bij de agenda werden naar de afdoe lingen verzonden, voor zoover ze niet voor kennisgeving werden aangenomen Wegeos het Hoogfeest van Kerstmis, zal dit .Blad Donderdag a.s. verschijnen. Advertentiën voor dit nummer moeten Woensdagmorgen in ons bezit zijn. VENRAY, 19 December 1925- De Heer Jean Poels gekozen als lid van Gedeputeerde Staten. In de Dinsdag gehouden vergadering van Provinciale Staten is benoemd tot lid van Gedeputeerde Staten de heer J. POELS te Venray met 32 van de 44 uitgebrachte stemmen. Toen hel Dinsdagavond bekend werd, dat onze hooggeachte dorpsgenoot, de Heer J Poels lol lid van Gedeputeerde Staten van Limburg was gekozen, wapperde al sp&edig in de Hofstraat de vaderlandsche driekleur. Venrav's Fanfarecorps bracht den Heer Poels eene muzikale hulde, waarbij hij door den Heer Sala hartelijk gecomplimen teerd werd inet de eer hem te beurt gevallen Wij wenschen den benoemde geluk en feliciteeren tegelijk Limburg met zijne benoeming. Het was een noorde lijke vacature in dit provinciaal college, voor zoover er van een gewestelijke verdeeling der dépulé-zetels sprake kan zijn. In hel noorden der provincie in het bijzonder zal deze verkiezing met bijzondere voldoening vernomen zijn. Jaq. Poels is een onzer fermsle Sla tenleden. Hij kwam op het gouverne ment spoedig op den voorgrond, zonder dat hij er zich behoefde te plaatsen Dat was zeker de oorzaak, dat er voor de vervulling dezer vacature slechts één candidaal genoemd werd en dat persberichten, die de benoeming voorafgingen, anders luidden dan bij dergelijke vacatures. »^De heer Poels zal zich een benoe ming laten welgevallen", heeft immers een anderen klank dan een bericht, dat gegadigden voor de functie op somt. «Hij duut et" berichtte een Venray- sche collega in de Staten; welke bood schap we ergens deftig gefatsoeneerd aantroffen in de omschrijving: «de heer Jean Poels is gezwicht voor den aan drang op hem uitgeoefend". De heer Poels is welbespraakt, zon der in de Staten spraakzaam le zijn. Maar als hij uil den hoek komt, weet degene, lot wien hij spreekt, volkomen wat hij aan hem heeft. Rondborstig zegt hij zijn meening en draait er geen doekjes om. En de tegenstander, die hem op temperatuur heeft gebracht, zal bij zijn bescheid menigmaal het Orav/tal VioHion qJo_n>naA_J*i'wL' Prachtige sorleering KERSTKAARTEN FIRMA VAN DEN MUNCKHOF. eerlijkheid van ziju gemoed en zijn natuurlijke bonhomie maken hem ge zien bij vriend en tegenstander. Zijn ronde figuur, gespierd en sterk, verpersoonlijkt de gezonde kracht der menschen van de Peel, die hem naar Maastricht stuurden. Zij hebben een goede keuze gedaan, al ijverde hij even hard voor de belangen van de bewo ners der overige streken van ons eigenaardig samengesteld gewest. Vooral de kleine luiden, boer of burger, von den in hem altijd een warm verdediger hunner belangen en nooden. De nieuwe deputé, oud-Kamerlid, is een leider in de Limburgsche boeren- organisatie Hij is mede-oprichter en voorzitter van Eigen Erf, welker ver gaderingen hij met de grootste gemoede lijkheid weet le leiden. Ged. Staten benoemden hem na het overlijden van don heer Everts tot adviseerend lid hij het hoofdbestuur van den Limb. Land en Tuinbouwbond. Hij ijverde in het bijzonder voor het landbouwonderwijs als van groote beteekenis voor den landbouwstand. Als lid van het Gedeputeerd College kunnen hem ook andere belangen ge rust worden toevertrouwd. Hij zal ze behartigen met de bekwaamheid, waar mede deze onderlegde koopman zijn eigen zaken nagaat. Limburg profiteere menig jaar van zijn talenten. God schenke hem lang de noodige kracht. Zaterdag en Zondag gaf ons Mannenkoor in de zaal Schaeffers hei jaarlijksch concert, thans met mede werking van het duo «Joe en Nel li." De zangstukken van dit wakkere kleine gezelschap werden onder de be kwame leiding van den Heer Welling zeer goed vertolkt. Voor het overige zorgde het duo Joe en Nelli op eene wijze, als hier lang niet meer werd gehoord. Ze hebben de verwachting verre overtroffen. Het talrijke publiek heeft volop genoten en hoopt deze artisten hier eens weer te zien. Ondanks sneeuw, gladheid en koudu was de vee aanvoer op de Woens dag alhier gehouden markt nog betrek kelijk groot, vooral ir. jong vee. Ook de handel was wederom vlug. De big gen worden steeds duurder De geheele aanvoer werd verkocht. Men betaalde lot f 18 per stuk. De handelaars in kramerijen en manufacturen hebben hier betere marktdagen gekend. Vrijdag werd in onze Parochie kerk de heetelucht-verwarming in wer king gesteld, na vooraf door den Zeer- Eerw. Heer Pastoor te zijn ingezegend. Meende men aanvankelijk dat deze groote kerk slecht zou te verwarmen zijn, thans kan men het tegenoverge stelde bespeuren. De installatie, die ge leverd werd door de Firma Th Slits en Co. voldoet uitstekend. Naar wij vernemen zijn deze week alhier besprekingen gehouden in verband met het opruimingswerk van hol verbrande kloostergebouw en kerk, en zal hiermee binnenkort begonnen worden. Als architect van de nieuwe gebou wen is aangesteld de Heer Ir. Jules Kaijser le Venlo. Het plan schijnt te bestaan om het studiehuis voor de theologanten, dat aanvankelijk elders zou gebouwd wor den, eveneens alhier te vestigen. GEVONDEN Een kwikband. Terug te bekomen Marechausséekazerne. Klachten van tuiniers. In een drukbezochte vergadering van de afdeeling Zuid van den Limburg- schen Land- en Tuinbouwbond te Venlo was men slecht ie spreken over de Duitsche invoerrechten op groenten. Door den directeur der Venlosche Veilingsvereeniging werd een steek proef genomen bij drie tuinders die gezamenlijk geveild hadden voor f 15 251 Hiervan zou aan invoerrechten moeten betaald worden f 3502.77, of gemiddeld 23 pet. van het brulo ontvangen bedrag. Na aftrek van landpaqht, loonen, be mesting, zaad en pootgoed zou voor deze tuinders aan netto opbrengst de helft, circa f 7000, overblijven, waar van aan invoerrechten te betalen zouden zijn 46 pcL Volgens een voorloopige berekening, zoude voor de dit jaar aan de Venlosche Veiling verkochte pro ducten ad f 2 500.000 bruto aan rechten verschuldigd zijn f 600000. De con clusie was dat verschillende producten niet meer loonend zullen zijn. De teelt van sla, peen en prei wordt absoluut onmogelijk en van de meeste andere koude grond producten niet meer loonend. De door de Nederlandsche onderhandelaars bereikte resultaten acht men onvoldoende. Dit wordt riet de fout geacht van de commissie maar van de Nederlandsche handelswetgeving De open deur politiek is oorzaak. Had „pAio.nftia..«xa/Uiifivmfvl/Wfcu, '"wtofto- - "■n-1-iy. nrnnJ^uanBia, ...."IttWftHftDl y 1 hout,_ge»intataken. spurriestalr

Peel en Maas | 1925 | | pagina 1