Weekblad voor YENJEIAY, HORST en Omstreken.
Politieke ontwikkeling.
KERKELIJK LEVEN.
Het Patersklooster.
Dit nummer bestaat
uit TWEE bladen.
De Kippenhouderij
op het platteland
Zaterdag 18 December 1025
46e Jaargang No. 50.
ABONNEMENTSPRIJS
PER KWARTAAL:
voor VENRAY 65 c.
franco per post 75 c.
voor het buitenland
(bij vooruitbetaling) f 1,30
afzonder!, nummers 5 c.
PEEL EN MAAS
Uitgave van FIRMA VAN DEN MUNCKHOF, VENRAY Telefoon 61.
PRIJS DER
ADVERTENTIEN
1—8 regels 60 ct
elke regel meer 71/» ct
Advertentiën bij abonne-
ment groote reductie.
Politike scheidingslijnen.
De Christelijke coalitie of nieuwe
groepeering.
On2e politieke partijgroepeering tot
vorming eener meerderheid in de
Tweede Kamer is uit zijn voegen
gerukt door de fatale gebeurtenis,
welke op 11 November j.l. in de
Kamer heeft plaats gehad. Onder
anti-papistische leiding werd het lands
belang opgeofferd aan partijbelang
de Katholieken werden beleedigd in
den Paus en trokken daaruit de juiste
conclusiede katholieke ministers
namen hun ontslag en sleepten het
ministerie medede Christelijke meer
derheid lag uiteen.
Een ministerie moet om te kunnen
regeeren, kunnen steunen op een
meerderheid in de Kamer. Nu er
geen partij is, die zelf over meer
dan vijftig zetels in de Kamer be
schikt, moet het ministerie dus, in
den regel tenminste, op zooveel par
tijen steunen, dat zij samen de meer
derheid vormen.
De politici zijn thans op zoek naar
zulk een meerderheid.
Nu vertoont onze Tweede Kamer
van honderd een staalkaart van par
tijen. Er zijn er niet minder dan elf,
waarvan zelfs zeven met minder dan
tien leden.
Toch werd tot nu toe tamelijk ge
makkelijk een meerderheid gevormd
De scheidingslijn werd als vanzelf
getrokken en liep langs de historische
lijn, zullen we maar zeggen, die van
het begin der tijden af de tegenstel
ling heeft aangeduid onder het
menschdomZij, die God willen
dienen, altijd en overal, hadden steeds
tegenover zich degenen die hun eigen
wil volgden, zonder de verplichtirtg
te erkennen, dat zij met den wil des
Heeren hebben rekening te houden.
Ziedaar in het kort het conflict, dat
overal te speuren is, ook in de po
litiek.
Eigenlijk .was het derhalve niet
meer dan natuurlijk, dat de christe
lijke partijen in de Tweede Kamer
langzamerhand elkander vonden, een
bondgenootschap vormden en als zij
de meerderheid veroverden, samen
gingen regeeren. Het waren, zooals
men weet, de Katholieken, de Anti-
revolulionnairen en de Christelijk-
historischen.
Zeker de meeningsverschillen waren
groot tusschen de Protestantsche en
Katholieke partijen. Van de liberalen
kreeg de christelijke coalafie dan ook
den naam van Monsterverbond. Maar
door de erkenning van God als de
grond van alle gezag, stonden zij el
kander veel nader dan de liberalen,
die de menschelijke rede als de eenige
gezagsbron beschouwen.
Op 11 Noz. heeft die christelijke
coalatie, waarop het ministerie steun
de, een geweldige klap gekregen. Op
het oogenblik is zij volkomen ge
broken. En de mogelijkheid bestaat
dat zij niet zal worden hersteld, ten
minste voor langen tijd.
Misschien komen we thans in een
overgangstijd naar een andere partij-
formatie. De iinksche partijen der
Kamer hebben daarop sinds jaren
aangestuurd.
Men wilde een nieuwe scheidings
lijn formeeren, eene die inderdaad
kunstmatiger is dan de tegenwoor
dige. Zoo trachtte men de meer voor
uitstrevende, of z.g. democratische
partijen te vereenigen tegenover de
andere. Jaren lang is van links om
zulk een partijgroepeering geroepen,
Men zag daar in, dat men anders
voor de regeering des lands niet
gauw meer aan bod zou komen.
De heer Marchant, de leider van
de liberale partij der Vrijzinnig-demo
craten heeft die nieuwe groepeering
voor eenige weken willen forceeren.
Hij trachtte de Katholieken, Vrijzinnig
democraten en Sociaal-democraten
bijeen te brengen als een democra
tisch verbond, om samen de regeer
ing te aanvaarden.
Maar het is hem deerlijk mislukt.
De Katholieke Kamerleden hebben
het eenstemmig geweigerd.
En hun voornaamste reden was,
dat zij niet wenschte samen te werken
met de S.D.A.P., wier diepere begin
selen, zooals de heer Nolens den
heer Marchant schreef, met de Katho
lieke beginselen lijnrecht in strijd
zijn. De Katholieken mogen de Ka-
-merfraciie dankbaar zijn voor dat
vierkant bescheid.
In datzelfde schrijven deelde dr.
Nolens mede, dat de Katholieke Ka
merfractie onverzwakt hare meening
handhaaft, dat een ministerie steu
nende op de drie Rechtsche partijen
de meeste waarborgen geeft voor de
alzijdige behartiging van 's Lands
belangen.
Ook deze mededeeling zal het
overgroote deel van Nederlands Ka
tholieken gaarne onderschrijven.
De democratische gedachte is bij
de christelijke partijen overigens
eveneens volkomen veilig. Men hoeft
immers het woord „democratisch"
niet op zijn uithangbord of in zijn
naam te hebben, om goede wet
gevende maatregelen voor te stellen
en te bekrachtigen in het belang van
het volk!
En zijn het niet juist de Christelijke
partijen, waaraan Nederland zijn so
ciale wetten bijna alle dankt
Of de coalitie hersteld zal worden
vroeg of laat, de toekomst zal het
leeren.
intusschen kan de Katholieke Staats
partij den loop der politieke gebeur
tenissen met vertrouwen afwachten.
Wij blijven de sterkste partij in de
Kamer en zonder ons zal wel niets
van belang kunnen geschieden.
Moge deze korte beschouwing bij
menigen lezer den blik op de partij
groepeeringen en politieke mogelijk
heden weer iets hebben verruimd en
zijn politieke ontwikkeling weer
eenigszins vermeerderd.
ROELAND,
13 December. Derde Zondng van
den Advent. PAARS, (of rozerood).
Tweede gebed van de H.Lucia; derde
gebed van het Octaaf van O. L. Vrouw
Onbevlekte Ontvangenis. Geen Gloria
CredoPrefatie der H. Drievuldigheid.
De intrede zang (of het intrede
begin gebed) dezer H. Mis begint met
de woorden Gaudete verheugt U.
We zijn nu halverwege den Advends-
lijd, reden, waarom de H. Kerk wil,
dat wij ons over de aanstaande komst
van Christus verblijden. (Iets dergelijks
gebeurt midden in den H. Vastentijd
dan begint de H. Mis met de woorden
Laciare Verblijd U, om de vreugde
uit te drukken dat de boete- en voor
bereidingstijd op het Paaschfeest reeds
voor de helft achter den rug is
Epistel: De H. Paulus wekt de
christenen op tot blijmoedigheid, lief
talligheid en heilige onbezorgdheid, en
spoort ze aan lot het gebed. De reden
der christelijke blijmoedigheid is, dal
de Heer nabij is: voor ieder van ons
zal Hij immers weldra komen met
Zijne Kerstgave.
Evangelie: De II. Joannes de
Dooper bekent, dat Hij de Christus
niet is, maar de komst vpn den Messias
deii Verlosser, onmiddellijk voorbereidt.
Christus zelf is reeds gekomen, zegt
hij, maar de Joden kennen hem niet.
Zoo* moeten ook de christenen zorgen,
niet door ongeloof, twijfel, lauwheid,
onverschilligheid en zonde beroofd te
blijven van de kennis van Christus en
Zijne H. Kerk.
De H. Lucia, waarvan heden de ge
dachtenis, verwierf op zeer jeugdigen
leeftijd den palm van het martelaar
schap, op het eiland Sicilië, (Italië) als
loon harer zuiverheid. Zij is de patro
nes tegen besmettelijke ziekten.
o
14 December. Zevende dag van
het Octaaf. WIT. (Zwart). Tweede ge
bed van den dag. Derde ter eere vair
den H. Geest; vierde voor den Paus,
GloriaCredoPrefatie van O. L.
Vrouw.
15 December. Dinsdag Achtste
dag van het Octaaf. WIT. Tweede ge.
bed van den dag. Derde voor den Paus
GloriaCredoPrefatie van O. L.
Vrouw.
o
16 December. Woensdag. Quater
temper-Woensdag van den Advent.
Geboden Vasten- en onthoudingsdag).
H. Eusebius. Bisschop en Martelaar.
ROOD. Tweede gebed van den dag
Derde ter eere vsn O. L. Vrouw. Vierde
voor den Paus. Gloria geen Credo
gewone Prefatie. Laatste Evangelie van
Quatertemper-Woensdag.
De H. Eusebius, bisschop van Vercelli
(Italië) was een der onvermoeibaarste
bestrijders der Arianen, (die zeiden dat
Christus maar een gewoon schepsel
I was). Zoodanige vervolgingen had hij
1 ""V?iVrru i flfir
van hen te verduren, dat de H. Kerk
hem tot martelaar verhief, f 371.
Over de Quatertemperdagen kan men
meer lezen achteraan.
Heden de zoogenaamde Gulden Mis.
Daarvooi wordt genomen de Voliefmis
ter eere van de H. Maagd (Van den
Advent lot Kerstmis. Te vinden bij de
Voliefmissen). Tweede gebed van den
Quatertemper-Woensdag; derde ter eere
van Allerheiligste (wegens de uitstelling)
GloriaCredoPrefatie van O. L
Vrouw. Het geloofsgeheim, dat in de
Gulden Mis wordt herdacht, is de
menschwording van Christus in den
schoot der Moedermaagd, welke plaats
greep bij de bondschap des Engels,
toen Maria hare goedkeuring had ge
geven. Daarom wordt ook in deze II
Mis gezongen het Evangelie van de
boodschap des Engels.
o—
17 December. Donderdag Van den
dag. PAARS. Tweede gebed ter eeie
van O. L. Vrouw, derde voor den Paus.
Geen Gloriageen Credogewone
Prefatie.
18 December. Vrijdag. Quatertom-
per-Vr(jdag. PAARS. Tweede gebed ter
eere van O. L. Vrouw; derde voorden
Paus geen Gloria geen Credo gewone
Prefatie.
De H. Kerk vermeerdert door de
gebeden uit deze H. Mis in ons de
hoop, dat de Zaligmaker weldra zal
komen in den geest en de wijsheid en
de kracht en de barmhartigheid Gods.
Joannes de Dooper en diens moeder
Elisabeth ondervinden reeds de werking
zijner genade, terwijl hij nog rust in
den schoot zijner Moeder (Evangelie):
wel een bewijs, dat Zijne komst rijk
aan zegeningen zijn zal.
o
19 December. Zaterdag Quater
temper-Zaterdag. PAARS. Tweede ge
bed van de Vigilie van St. Thomas.
Derde gebed ter eere van O. L. Vrouw
vierde voor den Pausgeen Gloria
geen Credo; Laatste Evangelie van de
Vigilie gewone Prefatie. Ook mag de
II Mis van de Vigilie gelezen worden.
PAARS. Tweede gebed van den Quater
temper Zoterdag; derde ter eere der
TI. Maagdvierde voor den Paus, geen
Gloria geen Credo gewone Prefatie.
Laatste Evangelie van den Quatertem
per Zaterdag.
In de Misgebeden van den Quater
temper Zaterdag voorspelt de TI. Kerk
ons met den profeet fsaias, hoe Hij, de
Verlosser zal komen uit het hoogste
der hemelen als een bruidegom, om
onze menschelijke natuur aan te
nemen, om alles in het Rijk zijner
liefde op te nemen, om ons te vervul
len met geestelijke goederen.
Vigilie en Quatertemperdagen.
Naar aanleiding van het woordje
«Vigilie" (zie 19 December) mogen we
voor ditmaal eens de aandacht vestigen
op een gebruik, dat bij de eerste Chris
tenen in zwang was, in verband met
de Zondag- en Paaschviering, waar
vandaan n.l. onze Vigiliedagen^ komen.
Aanvankelijk vierden dyChristenen
nog den Joodschen Zaterdag (Sabbath),
maar daarnaast, als een feest voor hen
geheel apart, den Zondag, ter herden
king vooral van de Verrijzenis. Om
verschillende redenen begon die bijeen
komst des nachtsomdat zij meenden
dat Christus spoedig zou wederkeeren
en wel des nachts (»De menschenzoon
zal komen als een dief in den nacht")
en dat de nacht levens de tijd was van
het vergaan der wereld, voor welks
oordeel Hij zou komen als rechter
omdat des nachts alle Christenen, ook
de slaven, ongehinderd konden deel
nemen enz. Strekte zich aanvankelijk
deze nachtwake (is Vigilia) zich uit tot
alle Zaterdagen, als voorbereiding op
den Zondag, weldra deed men zulks
ook op hel jaarf est der martelaren, bij
begrafenissen enz. Op de agenda dezer
bijeenkomsten stonden 1) lezingen (uit
ue H. Schrift, brieven van Pausen en
Bisschoppen) 2) toespraak van den Bis
schop of diens gevolmachtigde, 3) open
bare gebeden en psalmgezangen (dit
alles is nu onze Zondogsche Hoogmis
tot aan de offerande, de zoogenaamde
Voorrais) gevolgd door hel Eueharis-
lisch Offer (ons eigenlijk H. Misoffer,
van af de Offerande tot het einde).
Deze nachtwake werd al meer en
veelvuldiger verspreid, maar zooals het
met zoovele kerkelijke gebruiken in
den loop der eeuwen is gegaan, gelijk
ze langzamerhand zijn ontstaan, zoo
zijn ze ook langzamerhand verdwenen.
Het zou ook niet doenlijk zijn, dat
allemaal weer precies hetzelfde terug
te wenschen maar wat we volgens
den vromen geest en zin van die oude
gebruiken kunnen doen, moest meer
gedaan worden. Wat we nog in die
Vigilies of nachtwaken hebben over
gehouden, zijn de Vigilie-dagen voor
sommige hooge feestdagen, en het ge
bod van vasten en onthouding, op
sommigen daarvan.
En nu de Quatertemperdagen
De II. Kerk houdt ervan om alles
zooveel mogelijk te heiligen, aan God
door gebed en zegening toe te wijden.
Niet alleen personen, plaatsen en zaken,
maar ook -tijden Ontving de Zondag
eene bijzondere heiliging en ook de
nacht en de dag, verdeeld over ver
schillende uren, waarop priester en
kloosterling (deze in gezamenlijk koor
gebed) door hun brevier den lijd heili
gen. Ook afzonderlijke dagen van de
week worden bijzonder geheiligd
Woensdag (wijl op dien besloten werd
lot Jezus' doed en Judas zich aanbood
den Meester te verraden), Vrijdag (om
den dood des Zaligmakers), Zaterdag
(als voorbereiding op den Zondag).
Behalve de afzonderlijke dagen ont
vingen ook verschillende tijden van
het jaar een eigen heiliging; de vier
jaargetijden. En ziedaar het ontstaan
der Quatertemperdagen (Quattuor tem
pora is vier tijden) Omtrent de eigen
lijke reden van dal ontslaan zijn de
geleerden het niet eens: Sommigen
zeggen, dat ze onmiddellijk door den
Paus Callistus (217—222) zijn ingesteld,
andere zeggen dat ze werden ingesteld
om de heidensche feesten, die op die
dagen best-onden, christelijk te maken
d« n zaaitijd, bij het oogsten van het
koren en bij den wijnoogst; weer
andere zeg gen, om na den Psaschtijd
het vasten weer te hervatten, en met
het oog op de vroegere prieslerwijdin
gen in December enz.
Wat er van zij, dit is zeker, dat we
nu de Quatertemperdagen heel geschikt
kunnen gebruiken voor tweeërlei oogst:
I. voor den oogst der menschen, voor
de vruchten der aarde2 voor God's
eigen oogst, voor het zenden van vele
en goede werklieden (priesters) in Zijn
arbeidsveld; reden, waarom op voor
schrift van onzen bisschop Zondags
voor de Quatertemperdagen het gebed
voor de priesterroepingen moet gebeden
worden in alle II Missen.
De Quatertemperdagen zijn gesteld
de week na den 3de Zondag van
den Advent (Winter); na den eersten
Zondag der Vasten (Lente); na hel
Pinksterfeest (Zomer); en na het feest
van Kruisverheffing (Herfst).
boven de reekleurige. Ze zijn makke
lijker uniform te houden. En het oog
wil ook wat hebben.
Zeer productief is verder ook de
Khaki Campbell-eend. In een of ander
pluimveeblad vindt u wel genoeg adres
sen. Plaats anders maar eens eene
kleine advertentie in «Land en Vee,"
of in het orgaan van den Chr. Noord-
Brab Boerenbond. Mogelijk kan «Horst"
u ook wel helpen.
Kogge.
VRAAG: Wat dunkt u van rogge
voeren aan de kippen? J. te V.
ANTWOORD: In het buitenland
(vooral België en Frankrijk) wordt meer
rogge gevoerd dan hier en wel in het
ochtendvoer. Wal roggegraan als afwis-
:eling zal heel goed zijn, maar daar
zou ik het bij laten. In elk geval niet
uitsluitend of grootendeels rogge voeren
Toen het zoo hard vroor en de kippen
binnen moesten blijven, kregen ze hier
en daar op de boerderij wel lang, ge-
dorscht roggestroo als krabmateriaal.
Veel wordt tegenwoordig machinaal
gedorscht en dan blijft er altijd menig
korreltje in de aren zitten. De kippen
zoeken hel er wel uit. Wij vinden dat
bij streng winterweer een goede
methode, om de dieren «aan gang" te
houden.
Na een week. hebben zij de lange
halmen wel zoo kort gemaakt, dat er
weer andere gebracht moeten worden.
Het overblijfsel brenge men tekens in
varkens, kalver-, of koeienstal, 'l Is
dus niet verloren.
door
JOS. BOSHOUWERS te LENT
Broedsch maken.
VRAAG: Wij hebben thans een 3-
tal witte kalkoenen (wijfjes) om deze
vroeg in 't voorjaar te laten broeden
Wij hebben dikwijls gehoord, dat men
ze broedsch kan maken, als men wil.
Gaarne vernam ik van u, op welke
manier zulks moet geschieden en hoe
veel eieren wij er onder kunnen leg
gen. Ik lees Peel en Maas.
J. Ie V%
ANTWOORD: Ja, dat is zoo: de
meeste kalkoenhennen laten zich
broedsch maken. U moet ze dan op
steenen eieren zetten, onder een om
gekeerde mand, die zoo stevig slaat,
dat ze niet kantelt. lederen dag laat
men de kalkoen er een half uur of zoo
af, om te eten en te voldoen aan haar
natuurlijke behoeften. Gewoonlijk blijft
ze na een paar dagen wel zitten, zoo
niet, dan zet men de proef nog enkele
dagen voort. Blijkt er voldoende broed
heid aanwezig, dan vervangt men de
steenen eieren door kippen of eenden
eieren. Het is aan te bevelen, tijdens
den broedduur geregeld een oogje in
zeil te houden, of er mogelijk eieren
stuk gegaan zijn. Wan.t een kalkoenis
nogal zwaar, en soms ook een beetje
onbeholpen.
Onder de witte kalkoenen brengt
men van 25—30 kippeneieren en pl.m
25 eendeneieren. Het eten en drinken
niet te dicht bij hel broednest plaatsen
want dan komt de kalkoen er niet
Ze broedt meestal vaster en straffer
dan eene kip.
Wanneer de kalkoen er geregeld af
gekomen is om te eten, te drinken en
hare behoefte te doen, dan kan men
er na 21 dagen, als 'savonde de kui
kens er onder uit genomen worden,
wel direct' weer andere eieren onder
leggen.
De uitgekomen kuikens plaatst men
dan onder eene kip, die intusschen
goed broedsch geworden is. Men be
denken dat eene kloek véél meer
kuikens kan groot brengen, dan eieren
bebroeden.
Welke eenden?
VRAAGGaarne vernam ik verder-
welke eenden u aanbeveelt. Wij heb'
ben tamelijk veel zwemwater beschik
baar. J te V.
ANTWOORDVoor deze streken
komen m i. zeer in aanmerking de
Indische Loopeenden. De Hollandsche
eenden voldoen alleen uitstekend,
ze met mosselen en visch gevoerd
worden. Dus die schakelen we voorde
zandstreken maar uit. De Witte en de
Reekleurige I. L. voldoen 'beiden goed
doch ik_ voor mij prefereer de witte
i.
De ramp van 27 November heeft
lier aandacht gericht op het klooster
en de paterskerk van Venray. Terwille
van deze belangstelling meende ik op
verzoek mijn eerste plan, om n.l. eerst
na de geschiedenis van het gymnasium
de lotgevallen van het klooster te be
handelen, te moeten veranderen. Mogen
de enkele artikelijes, die nu volgen,
door de lezers worden aanvaard, zoo
als ze ïijn bedoeld: een blijk van
dankbaarheid aan Ver,ray.
-
Een der meest geliefkoosde liefde
diensten van O. H. Vader Franciskus
was de verpleging van melaatsen en
lijders aan besmettelike ziekten. Dat
voorbeeld van S Franciskus is eeuwen
lang een ongeschreven wet geweest
voor zijn zonen.
In dc vroegere eeuwen, toen de. zie
kenverpleging nog allererbarmelikst
was en gebrek aan voorzichtigheid en
kennis een besmettelike ziekte direct
tot een echte volksramp maakte, waren
de Minderbroeders de vrijwillige ver
plegers der zieken, die niet slechts
voor de ziel, maar ook voorhet lichaam
zorgden. In onze lijd met zijn talrijke,
degelik onderlegde dokters, gezond
heids kommissie's, liefdezusters en zie
kenverpleegsters, is de lichamelike ver
zorging door de Paters overbodig en
blijft alleen dc zielzorg.
De eerste vestiging der Paters in
Venray is aan zoo'n pestziekte te
danken. Op een oud kladje in ons
archief vond ik volgende mededeling,
die door de kundige pastoor van Kes-
sel, Knippenberg, in zijn Historia Du-
catus Geldriae wordt bevestigd. «In
den jare 1640 is alhier de pest uitge
broken, zijn alhier in Venray met de
omliggende gehuchten 2000 menschen
gestorven, zelfs is in Ooslrum van de
getrouwde geen één paar overgebleven:
daarop zijn vier Paters van Weert ge
komen om de kranken bij Ie slaan en
van de laatste Heilige Sacramenten te
vooizien; tegenover het huis van den
Heer van den Boogaardt hebben de
zelve een huis gebouwdt en zijn daar
gaan wonen, totdat het klooster be
woonbaar was... Een Pater van de vier
is gestorven en begraven op het kerk
hof der Parochie."
Ziedaar de oorsprong van het paters
klooster. Een liefdedienst, die de Paters
overal, blijkens de geschiedenis, aan
hun weldoeners in lijden van gevaar-
like ziekten bewezen, werd de aanlei
ding tot de nederzetting.
Hoe lang dc Paters in Venray toen
bleven, is me onbekend. Doch reeds in
Juni 1647 deed de Guardiaan van
Weert aan de «Schepenen ende Ge-
sworen van Venray" het voorstel zich
aldaar voor goed te vestigen.
De redenen, die hem daartoe noop
ten, waren de gunstige ligging, de
grote afstand van Weert, zodat assis
tentie in het Land van Guyck bijna
onmogelik was, hel nul, dat een ver
blijf der Paters dicht bij het protestant
se gebied kon hebben voor de zielen.
Het gemeentebestuur nam het voor
stel volgaarne aan en gaf 30 Juni 1647
het gevraagde verlof. Ook de Pastoor
van Venray, Petrus Verberckt, stemde
toe en sloot met de Provinciaal, P.
Herman Lysens en de Guardiaan van
Weert, P. Guilelmus Fabri, voor de
Vicaris Generaal van het Bisdom, An-
T3f*l"i "»«--*■»«:«r vwiimstaitea, oröna-