Weekblad voor VENRAY, HORST en Omstreken. Het Gymnasium van Venray. Provinciaal Nieuws. Dit nummer bestaat uit TWEE bladen. Verlaging Cokosprijzen. Machtig in haar isolement. Belastingen en de groote gezinnen. De Kippenhouderij op het platteland Zaterdag 21 November 1925 46e Jaargang No. 47. A HONNKM PRIJS PER KWAK i'AAL: voor VENRAY 65 c. franco per post 75 c. voor het buitenland (bij voo-uitbetaling) I' 1,30 afzonderl. nummers 5 c. PEEL EN MAAS Uitgave van FIRMA VAN DEN MUNCKHOF, VENRAY Telefoon' 61. PK IJS DER ADVEKTKNT1KN -8 regels 60 n elke regel meer 71/» ct Advertentiën bij abonne ment eroote reductie Burgemeester en Wethouders van Venray brengen ter a'lgemeene kennis, dat vanaf Maandag 16 November de prijzen der gascokes zijn verlaagd en tot nadere aankondiging gesteld op grove cokes f 0 65 per H. L. geklopte cokes f 0.85 per H L. gruis f 0,25 per H.L. Voor bezorgloon wordt in rekening gebracht van 1 tot 5 II L. 15 cent per II. L. boven 5 H.L. 10 cent per H L. De cokes kunnen worden afgehaald aan de fabriek des voormiddugs van 9 tot 12 en des namiddags van 2 tot 4 uur. Venray, 14 November 1925 De Burgemeester en Wethouders voornd. O. VAN DE LOO De Secretaris, VAN HAAREN. ui. fout en een Het zou een grove totale misvatting zijn, wanneer men zich een Gymnasium van de 17e en I8e eeuw zou voorstellen als een zelfde inrichting in de 20e eeuw. Ook op onderwijsgebied heeft de nieuwe tijd een algehele omkeer gebracht. Waar men vóór een 50 jaren nog niet van droomde, dat is voor ons niet meer dan vanzelf sprekend. Wanneer er dus van het Gymna sium van Venray dingen worden ver teld, die ons primitief en achterlik voorkomen, dan wil dat niet zeggen, dat ons Gymnasium bij anderen ach terstond. Volstrekt niet: Venray was „op de hoogte van z ij n tijd". —o In de oude tijd was het gymnasium, wat de naam aanduidt, een oefen school, waar de student meer ge oefend en ontwikkeid dan onderwe zen werd. Latijn was er hoofdvak en bijna het enige vak dat was im mers de taal der geleerden, de taal waarin de wetenschappelike werken werde geschreven: het was „de sleutel van alle andere wetenschappen". Doel van het Katholiek Gymnasium was toen de student- zó onderrichten in zijn godsdienst en in de taal der geleerde, dat hij aan de universiteit zich voor zijn vak kon bekwamen. Vandaar was ook in Venray latijn verreweg het voornaamste vak: daar in werd dagefiks meerdere uren les gegeven dat was zijn vak voor de eigen studie: dat was ook zijn spreek taal. Want het reglement van Venray verbood streng een andere taal in de omgang onder elkaar te gebruiken. Natuurlik de moedertaal was helemaal niet in eer. Geschiedenis werd be studeerd vooral wat de oudheid aan gaat, evenals aardrijkskundedus weer geheel gericht op het latijn. Zondags gaf de Rector vóór de Hoogmis een uur katechismus. De schoolmeester van het dorp van de z.g. „kleyne school" meestal een priester, gaf 's avonds voor de Zon- en Feestdagen onderricht in de gregoriaansche zang. o Het Gymnasium bestond uit vijf klassen. Voor deze vijf klassen waren er drie professorenéén had de laagste en dus de grootste klasde beide andere leraren hadden elk twee klassen. De professoren hadden ech ter helpers in de z.g. ondermeesters en censoren. Een ondermeester was een student, die het toezicht hield bij afwezigheid van de professor, de lessen moest overhoren, schriften op halen enz. Kortom hij hielp bij het wetenschappeiik gedeelte. De censor daarentegen zorgde voor de tucht hij ndteerde de kwade noten van telaatkomers, afwezigen, luilakken, deugnieten en hoe al die misdadigers mogen heten. Daarenboven was de censor belast met het toedienen van de lijfstraffen. Want onze vaderen vatten het woord van de Wijze Man naar de letter op, dat men nm. bij de jfeugd de roede niet moet sparen. Het reglement van Venray heeft voor elke „misdaad" het aantal slagen ies werd gestraft met twee slagen, brutaliteit met drie, met voeten schui felen met drie deugnieten die de moed zouden hebben de roede te stelen, werden bedacht met zes sla gen wie een ander aan 't lachen maakt, krijgt drie slagen. En „als de censor zijn taak niet nauwkeurig volbrengt, zal hij de straf der weder vergelding ondergaan" d.w.z. kreeg zelf het aantal slagen. Teergevoelig heid was dus het grootste gebrek onzer voorvaderen niet. Behalve deze personen bezat het Gymnasium geen personeelkachels aansteken, vegen en dergelike kar weitjes moesten de studenten zelf doen. o— lederen morgen luidde om 6 uur het klokje in Venray ten teeken dat de studie begon, die duurde tot onge veer kwart voor 8dan luidde het weer voor de les, die van 8 tot 10 uur werd gegeven. In de zomer d.wz. van Paschen tot 1 Oktober begon de studie reeds om 5 uur en duurde tot kwart na 7: de lessen waren van half 8 tot 10 uur. Om 10 uur gingen de studenten onder geleide van de Rektor naar de parochiekerk om de H. Mis bij, te wonen. Van 11 tot 12 uur was het weer studie evenals 's avonds van 5 tot 7des namiddags was er les van half 2 tot 4 uur behalve Dinsdags en Donderdags. Dat was de gewone dagorde van een Venrays student tot aan de op heffing der school door de Fransen. Vakantie-tijd staat niet aangegeven als die er geweest is dit was op verschillende Kolleges anders geregeld dan was ze zeker heel kort. Op Sint Michiel (30 September) werd het nieuwe schooljaar geopend met de plechtige uitdeling der prijzen. Dat was de hoogste feestdag van geheel het jaar. Overal elders vindt met de breedsprakigheid, die tijd zo eigen, dat feest beschreven. De Heer der plaats, de gehele Geestelikheid, alles wat naam had was er bij tegenwoor dig. Rektor en studenten droegen redevoeringen en gedichten voor in allerhande talen. Muziek en tooneel- spel luisterden de plechtigheid op. En vooral de rijke Heer, die als Maecenas was opgetreden en heel gul de prijzen had betaald, hoorde zijn lof in de meest hoogdravende woorden verkonden en zag zijn naam geschreven in elk boek. Zo was het overal eldersis het ook in Venray zo geweest? Geachte lezer, tot mijn spijt moet ik zeggenik weet het niet. Hoe waarschijnlijk het ook is, enig bewijs heb ik ondanks alle zoeken niet voor kunne vinden. Mocht iemand een oud boek of blad of plaat hebben met inschriften e.d., dan houdt onderge tekende zich immer van harte aan bevolen. Want dat Venray, dat zoveel voor zijn Gymnasium heeft gedaan, het feest der prijsuitdeling niet heeft gevierd, is voor mij ondenkbaar. P. LUC1D1US O.F.M. De koalilie had hare gebreken nie mand zat dit willen ontkennen, maar wordt de balans van hare politieke resultaten opgemaakt, dan zal blijken hoe vruchtbaar deze samenwerking is geweest voor land en volk. Dit zat blijken, voorat wanneer wij thans een anderen koers zullen zien instaan. De treurige gevolgen .zijn dan niet te overzien. Maar wij hebben goede hoop op de toekomst Een partij, zoo één en sterk als de onze, is ook machtig in baar isolement en blijft een bolwerk tegen het overal dreigende gevaar van ont kerstening. Bij ontbinding der koalitie, wordt hechter aaneensluiting ons parool rechtvaardige verlangens van do vaders der groote gezinnen. J. II. F. v. MEEGEREN, Voorzitter van den Ned. R.K. Bond voor groote gezinnen. Venlo. ITet Tweede Kamerlid H. Hermans schrijft in »De Volkskrant" onder meer het volgende Men spreekt van een zaken-kabinet, maar zulk kabinet onderscheidt zich gewoonlijk hierdoor, dat het juist geen zaken doet, omdat het altijd afhanke lijk blijft van een toevallige meerder heid. Wil men een regeering, die sterk staat, dan moet voor alles worden ge zorgd, dat er in 't parlement eene principieele meerderheid is, waarop zij steunen kan. Zulke meerderheid was in de laatste jaren, die der samenwerkende christe lijke partijen de mogelijheid om eene andere te vormen zien wij niet Slechts een tijdelijk samengaan, uit noodzaak, van groepen die in levensbeschouwing elkaar vijandig zijn, is denkbaar, maar niet onder de tegenwoordige omstan digheden en nooit met de kracht, die noodig is, om het land in moeilijkheden te regeeren. Men ziet dit in het buiten land, en het is trouwens vanzelfspre kend. Geen der linksche partijen wal na de verklaring van Mgr. Nolens in de Kamer voorviel, maakt dit duidelijk stelt prijs op samenwerking met onze Staatpartij. Men zal dus een andere oplossing moeten zoeken, maar geen enkele kan ons brengen, wat wij verloreneen krachtige regeering, steunend op eenheid van staatkundige beginselen. Uit de »N. V. Courant" heeft men dezer dagen kennis kunnen nemen van hel feit, hoe een kleine gemeente als Blerik, hel aangedurfd heeft een kin deraftrek bij de inkomstenbelasting le gaan toepassen, die aan alle gemeenten van ons land tot voorbeeld kan strek ken. We zullen aanstonds de cijfers geven en merken terloops op dat het verkre gen resultaat te danken is aan het verzoek, dat uitgegaan is van den Bond van groote gezinnen tot den Raad der gemeente Blerik. Tevens zij medegedeeld dat men in een ander Limburgsch dorp Reuver, nk zij het streven van denzelfden Bond reeds eerder een soortgelijk suc ces had téboekeri De vraagt rijst op welke gronden kan men redelijkerwijze aandringen op een verlichting in den belastingdruk voor de groote gezinnen. Welke aanspraken kunnen de ge zinshoofden doen gelden En ons antwoord luidt: Omdat zij op elk gebied geestes- en handarbeiders leveren, zij verschaffen werklieden en ingenieurs voor de in dustrie, werkkrachten vooj den land bouw, zakenmenschen voor den handel, mannen van de kunst en de weten schappen, soldaten aan het leger, man nen aan onze koloniën. Zij verschaffen ook echtgenooten groot gebracht in een talrijk gezin, waar orde en bezuiniging noodzake lijkerwijze heerschen, opgeleid door bewonderingswaardige en moedige vrouwen, door wier voorbeeld zij ge leerd hebben geen afschrik te koesle ren voor de lasten van Het ^moeder schap. Anderzijds blijken uit de feiten, dat de werkzaamste en de meest aan tucht gewende mannen uit de groote gezin nen opgroeien, dat de geest van orde, van initiatief en onderling hulpbetoon het best in die gezinnen verkregen wordt. Zwaar echter zijn de stoffelijke en moreele lasten, die op de groote ge zinnen drukken. Wat al opofferingen moet men zich getroosten om aan kinderen van een groot gezin een opleiding, een ambacht een beroep te verschaffen. En wat al zorgen om de opvoeding te voltooien der jeugdige kinderen, die weldra den moeilijken en bochligen weg door het leven zullen opgaan. Die zorgen, die moeilijkheden, die lasten, dat is het gansche leven van der vader en de moeder ven het groote gezin. Door de geboorte der kinderen, door hen op te voeden, heeft men zeer veel bijgedragen ten bate van de maatschap pij. Het is dus billijk dat de Staat, in casu de gemeente, die diensten in aan merking neemt en aan de groote gezin nen vermindering van belasting ver leent naar verhouding van diebewezen diensten. Deze gedachten nu hebben wij voorop willen stellen om eerst daarna te laten zien hoe men met betrekking tot den kinderaftrek bij de Inkomstenbelasting in Blerick het aangedurfd heeft een breed standpunt in te nemen en het groote gezin daadwerkelijken steun te verleenen. De regeling is aldus Voor het noodzakelijk levensonder houd wordt afgetrokken f 600 voor gehuwden, f 500 voor ongehuwden. Voor het eerste kind f 50: 2 kinderen f 100; 3 kinderen f180; 4 kinderen f300; 5 kinderen f 500; 6 kinderen f750: 7 kinderen f 1050; 8 kinderen f 1225 en voor elk volgend kind f175 meer. Het is werkelijk een te mooi voor beeld; dan dat men het niet zou pu- bliceeren in wijderen kring. Daarom wenden we ons tot de Pers, die, hetzij dankbaar geconstateerd, in den laatsten tijd gaarne een lans breekt voor het groote gezin. Ongewtijfeld zal dit ertoe bijdragen dat ook andere gemeenten door dit prachtig voorbeeld zullen worden ge sticht, dat ons door de vroedschap van Blerick is gegeven. Deze vroede vader?p hftbben geloond Als gij last krijgt van hoofdpijn, ge druktheid en een onaangename smaak den mond, is uw lever van streek. Enkele doses Foster's Maagpillen heb ben een verrassende uitwerking. Zij beteren leverstoornissen en genezen galzucht, verstopping en slechte spijs vertering., Prijs per flacon van vijftig versuikerde pillen f 0 65 in apotheken en drogistzaken. 10 J HOEST BÉBH3 390-6 tngwaadia Mi&edesllagea. zomer eenige keeren broedsch zijn ge weest, of kuikens hebben grootgebracht, willen vaak alleen daarom wel eens later in den rui vallen. Maar heeft u Leghorns die geen van alle broedsch zijn geweest, dan heeft hierin wel eenige aanwijzing. In vergelijking van valnestcontrole blijft het echter allemaal maar prutswerk. De boer kan over 't algemeen niet aan valnestcontrole doen, dat is meer t werk zijner organisatie. Daarom is m. i. de veiligste weg*: broedeieren ol' eendaagskuikens betrekken van het fokstalion of andere goede inrichtingen. In elk geval weet men dan, wat de afstamming aangaat, dat het in orde Bovendien brengt het apart houden van een specialen foktoom ook heel wat werk en kosten met zich. Over 'i algemeen zal men dus niet veel goed- kooper uitkomen, al neemt men eieren van eigen specialen foktoom. De kwestie is maar, of de inrichtingen op tijd en voldoende kunnen afleveren. En zoo dat niet mogelijk is, dan is een specialen eigen foktoom, als 'i kan uit heel goede dieren, eene noodzakelijkheid. door JOS. BOSHOUWERS te LENT Krabimitoriaal. Vraag: Gaarne vernamen wij in Peel en Maas wat de beste bedekking is van den vloer in het daghokWij hebben 12 W L. en 4 Barnevelders in een daghok van 4 X 2i/« Meter. De dieren kunnen bij goed weer in den tuin losloopen. Het nachthok is er apart naast. Daar heb ik steeds turf strooisel, wat mij goed bevalt. C. te V. Antwoord: In hel daghok kunt u ook zeer gevoeglijk heel fijn turfmolm doen. Dat is stankwerend en doodl tevens de eventueele ziekLekiemen. Op een der grootste hoenderparken hier te lande, n.l. op »Schoonderlogt" te Eist O.B. zagen wij dezer dagen den bodem der keurige hokken niet alleen voor zien van een flinke laag turfmolm, rpaar daarover heen ook lang stroo, waar het hardvoer lusschen door ge strooid wordt. ITet is een lust om le zien, hoe de kippen bij slecht weer zich daar den ganschen dag welen te vermaken. Doordat er ook veel licht in die hokken valt (aan alle zijden, behalve den Noordkant) komt er vanzelf, als de zon maar ietsjes doorbreekt ook warmte binnen, zoodat de temperatuur nimmer laag is. Eene andere bodembedekking, die ook wei voldoet, is scherp zand, goed droog; en daar een laag stroohaksel over heen. De laag scherp wit zand minstens 10 c.M. en de laag haksel nog dikker. Dat zand kan er nu ech ter niet meer op gebracht worden, daar hel dan le vochtig zou zijn. Dit moet vroeger gebeuren. Wanneer het zand niet kurkdroog is, of de bodem trekt vocht op, dan wil het sfroohaksel nog wel eens schimmelen en dan is 't natuurlijk verkeerd. Maar als 't droge zand er op lijd ingebracht is, bevalt deze bodembedekking ook best. Nog eene andere is: eene dikke laag kaf van de boerderij. Noodig is in elk geval, dat de bodem kurkdroog zij. Niets is voor kippen nadeeliger, dan een kouden, natten bodem. Foktoom Vraag: Mijn buurman en ik hebben beiden W.L. en we wilden samen in het voorjaar één foktoom voor ons beiden (dus niet voor den verkoop van broedeieren) daaruit samenstellen. Ik zelf heb een onverwanten haan van goede afstamming en daarom hebben we besloten, dat ik de foktoom zou krijgen, te meer daar ik een 20 tal kippen goed afgezonderd kan houden. Met valnestcontrole kunnen we niet werken, en toch zouden we gaarne eenige aanwijzing hebben.' Op welke manier krijgen we die L. te G. Antwoord: Wanneer alle jonge dieren op denzelfde lijd geboren zijn, en u wilt daaruit een foktoom samen stellen, dan zou ik die, welke het eerste aan den leg gaan, een specialen poot- ring aandoen. Want vroeglegrijpheid gaat heel vaak gepaard met hooge productie. Maar, als de jonge dieren ver in geboortedatum uit mekaar loopen, gaat deze methode niet op. De dieren, die in den winter, ondanks felle kou, het best blijven leggen, die zou u afzonderlijk kunnen merken. Want daar schuilen ook beste onder Neemt u een foktoom uit de overjarge hoenders wat wel aan te bevelen is dan had u feitelijk reeds met den foktoom klaar moeten zijn. De kippen die het langst bleven doorleggen, en dus het laatst in den rui vielen, dat zijn onder overigens gelijke omstandigheden de beste. Ik zegonder overigens geliike kdai overigens ike om- een g VENRAY, 21 November 1925. GEVONDEN een haarkam. Inlich tingen Marechaussée-kazerne. Naar wij vernemen is de Heer TI. Timmermann gekozen tot president van het Gemengd Koor Polyhymnia". Door de Firma K. uit Venlo is alhier een bouwterrein gekocht, waurop binnenkort eene bioscoop zal gebouwd worden. De van ouds bekende en een van de drukst bezochte Novembermarkl trok ook Woensdag, ondanksde koude, buitengewoon veel belangstelling De veehandel ging zeer vlot, ook de big gen werden bijna allen verkocht, aan hoogere prijzen, nl. van 12 lot 18 gld kramerijen waren er in overvloed. De markt had een druk en vlot verloop. De autobusdienst Venray Venlo, van den heer Kupers, kreeg Vrijdag concurrent uit Venlo, wat tol ge volg had, dat Kupers de prijzen tot de helft verminderde. Dat dit in den smaak van het publiek viel, bewees het groote getal passagiers, dat Zondag een uitstapje naar Venlo maakte. Na Zondag te zijn weggebleven, verscheen Maandag de autobus uit Venlo weer, kon men, toen zelfs voor slechts dubbeltjes een reis naar Venlo maken. Dit scheen den concurrent toch wel wat min toe, en wijselijk besloot hij maar stil weg le blijven, tenminste vanaf Dinsdag heeft men hem hier niet meer gezien. Een chauffeur van den heer K. geraakte dezer dagen aan de gerage met zijn arm lusschen twee wagens bekneld, met het gevolg dat dit lichaams deel gebroken werd. Bij de gehouden aanbesteding van een le bouwen woonhuis voor ekening van den heer J. W. Custers, te Oostrum, werd ingeschreven als volgt: Vissers, Wanssum t 4295 P. Wijn hoven, Venray f' 4250; Gebrs. Ouden hoven, Venray f 4095; Tacken-Siebers, Venray 4090; Maas en Vollenberg, Venray f 4079; Am. Pijpers, Leunen f 4075, G. Verstralen, Venray f 3680; P. v. Bergen, Venray f 3495. Het werk is aan den laagslen in schrijver gegund. ,,'t Heidebloempje". Dat de heide des zomers, als 't hei debloempje naar bloesems doet geuren, haar kleuren tentoon spreidt, ons ver gasten kan, is velen, die de natuur bewonderen en liefhebben bekend. Dat echter bij sneeuw en vorst »de Heide" nog zoo'n aantrekkingskracht bezat terwille van t Heidebloempje" was mij onbekend En toch heeft mij den avond van 16 November duidelijk doen zien, dat »'t Heidebloempje" ook het barre jaargetijde haar bewon deraars heeft. En.... niet ten onrechte. De vele Venrayers daar aanwezig ver sterkten mij daarin, want zij bleken te zijn trouwe bezoekers der concerten. Wal »de Heide" thans weer bood, was werkelijk schoon. Dat het ieder jaar moeilijker wordt, het publiek een programma te doen zien, dat in den smaak valt, moet ik den voorzitter toegeven. Maar dat hel dit jaar beslist in orde is, zal eenieder beamen, die dit concert bezocht. De zangnummers werden, zij het dan niet onberispelijk (welk koor zingt echter zoo toch heel goed uitgevoerd en zuiver gezongen. Het koortje met de domineerende baspartij en de piano- zingende tenoren, was werkelijk zeer verdienstelijk werk. Hulde den directeur en zangers. De tooneelwerken. Het tooneelspul zoowel als de klucht, beiden beleefden een goede vertolking. Het eene tw.

Peel en Maas | 1925 | | pagina 1